А5алар куннэригэр аналлаах сценарий

Кыра белех о5олоругар «А5а дойдуну кемускээччилэр куннэригэр» аналлаах бырааьынньык сценарийа.

Биьиги моряк буолуохпут

Муора устун устуохпут,

Ленкор хараабыл хайытар

Долгуннарын се5уехпут.

Вед: Утуе кунунэн кунду о5олор! Бугун биьиги «А5а дойдуну кемускээччилэр куннэрин» бырааьынньыгар муьуннубут! «А5а дойдуну кемускээччилэр» диэн биьиги а5аларбыт, эьээлэрбит, убайдарбыт буолаллар. Биьиги уолаттарбыт улааттахтарына эмиэ «А5а дойдуну кемускээччи» аатын сугуехтэрэ.

Кунду дьоммутун, а5аларбытын, эьээлэрбитин, убайдарбытын бырааьынньыгынан э5эрдэлээн туран «Мин моряк буолуом» диэн ырыа бэлэхтиирбитин кенуллээн…

                                      Ырыа «Мин моряк буолуом»

Вед: Чэйин эрэ, о5олоор! Айан келелерун туьунан таабырынна таайыа5ын…

1. «Сапсыммат эрээри,

Салгынна тэлээрэр,

Кетере сур тыастаах,

                 Кыната сулустаах» (Семелует)

1. «Туерт келуеьэ атахтаахпын,

            Тургэн, сыыдам сырыылаахпын.

Дьону, таьа5аьы таьабын,

                     Дьонно туьалаах келебун» (Массыына)

                                    3.  «Муора5а, ерускэ

                                       Долгуннуун тустар,

                                       Уу урсунан

       Айанныы устар» (Хараабыл)

Вед: Муора5а, ерускэ айанныы устар моряктар эрчимнээх ункуулэрин керуе5ун, тэннэ ункуулээн тэйиэ5ин!

                                            Ункуу «Матросскай ункуу»

Вед:                                    « Биьиги моряк буолуохпут

 Муора устун устуохпут,

    Ленкор хараабыл хайытар

  Долгуннарын се5уехпут»

Моряктар хорсуннар, сымсалар, тургэннэр…О5олорбут 2 хамаанда5а арахсан моряк буолан араас тургутууну ааьыахтара, курэхтэьэн сымсаларын, тургэннэрин, хорсуннарын кердеруехтэрэ.

1 хамаанда аата «Чайка» — капитан П. Ванесса

2 хамаада аата «Бригантина»  – капитан Олеся Н.

Хас туьумэх аайы кыайбыт хамаанда5а дьаакыр ойуутун ууран иьэбин, хайа хамаанда элбэх дьаакырдаах, ол кыайар.

1сорудах «Бескозырка5ын кэтэн, суур»

Моряк хамаанда бэрилиннэ да5аны тургэнник таннан бескозыркатын кэтэн палуба5а тахсан стройдыахтаах.

2сорудах «Ким тургэнник дьаакыры таьаарар?»

Хараабыл айанныырын тохтотор туьугар моряктар ууга дьаакыры быра5аллар, оччо5о хараабыл тохтуур, биир сиргэ турар. Онтон дьаакыры уеьэ таьааран хомуйдахтарына, хараабыл айанна турунар.

3сорудах «Экипаж дьоннорун быыьыыбыт»

Хараабылынан айаннаан истэххэ араас быьылаанна тубэьиэххэ сеп. Ол курдук хараабыл тэстэн ууга тимириэн сеп, аара айаннаан иьэр дьон ууга туьуехтэрин сеп, олору моряктар ууга тимирбэт, ууга дагдайа сылдьар  куруугу быра5ан биэрэн быыьыыллар эбит.

4сорудах «Моряктар балыктыыллар»

Моряк хараабылга улэтэ наьаа ыарахан эбит, ол иьин кини куустээх – уохтаах буоларын туьугар доруобуйатыгар туьалаах аьылыгынан аьыахтаах. Хараабыл поварын «кок» диэн ааттыыллар. Билигин о5олор балыктаан аьылыктарын бэлэмниэхтэрэ.

Вед: Дьэ, манан моряктарбыт курэхтэрэ тумуктэннэ. Кыайыылаах хамаанда о5олоругар уонна курэхтэьиигэ кехтеехтук кыттыбыт о5олорго  медаль кэтэрдэбит. Барыгытын минньигэс приз тунэтэбит.

Манан «А5а дойдуну кемускээччилэр куннэрин» бэлиэтиир бырааьынньыкпыт тумуктэнэр, ессе тегул а5аларбытыгар, эьээлэрбитигэр, убайдарбытыгар бар5а махтал буоллун!

Инструктор
по физической культуре

МБДОУ
«Детский сад №31 «Тумулчаана»

С.Тумул
Усть-Алданского района

Республики
Саха (Якутия)

Алексеева
Н.П.

А5а
дойдутун кемускээччилэр куннэригэр аналлаах аралдьыйыы сценария

Сыала:
уол о5о кыра эрдэ5иттэн а5атын холобуругар  тереебут-уескээбит дойдутун, таптыы
улаатарын ситиьии.

1)
Уолу куустээх, хорсун, туохтан да толлубат буоларыгар патриотическайдык иитии.

2)
Уол о5ону этин-хаанын сайыннарыы.

3)
О5о иитиитигэр  а5а оруолун урдэтии.

Аралдьыйыы хаамыыта

1.     
Тэрийэр тугэн

Зал иьэ бырааьынньыктыы
киэргэтиллибит (байыаннай танастаах о5олор,марш  музыка тыаьыыр, о5олор «Бравые
солдаты» музыканан строевойдуу хааман киирэллэр)

— Бугун биьиги А5а
дойдуну кемускээччилэргэ аналлаах аралдьытыыбытын са5алыырбытын кенуллээн.

(о5олорго сэрии туьунан
кылгас билиьиннэрии, слайда кердеруу)

2.     
Э5эрдэ

Физинструктор
тыл этэр: бугун биьиги А5а дойдуну кемускээччилэр куннэрин бэлиэтиибит.
Эьигини, кунду тереппуттэр, бу бырааьынньыгынан э5эрдэлиибит! О5олоор, А5а
дойдуну кемускээччилэр кэккэлэригэр кимнээх сулууспалыылларый? (моряктар,
пограничниктар, солдаттар, летчиктар) кинилэр хайдах дьонноруй? (хорсун,
куустээх, герой). Биьиги бугунну бырааьынньыкка анаан хоьооннору, ырыалары
уерэппиппит.

Концерт
са5аланар.

1)      Улахан,
бэлэмнэнии белех о5олорун толоруутугар ырыа «Моряк буолуом».

2)      Орто
белех толоруутугар хоьоон «Ытанньах герой буолбат».

3)      Бэлэмнэнии
о5олорун толоруутугар монтаж.

3.     
Ыалдьыты  керсуу.

Физинструктор:
бугун биьиэхэ ыалдьыттыы кэллэ армия кэккэтигэр сулууспалаабыт Петухов Дмитрий
Петрович эьиэхэ армия туьунан кэпсиэ уонна Калашников автомат саатын ыьан уонна
хомуйан кердеруе.

4.     
Курэхтэьии.

Физинструктор:
билигин биьиги уолаттарбыт хайдах курдук тургэннэрин,  быьыйдарын, хорсуннарын
курэхтэьэн кердеруехтэрэ (икки хамаанда5а арахсаллар).

1
хамаанда – «Победа»

2
хамаанда – «Искра»

Курэхтэьии
этаптара:

Бастакы
этап «Былаах таьыыта»

Хамаанда
бэрилиннэ да, инники эрээккэ турар  а5а былаа5ы илдьэн уурар, ону о5о суурэн
тиийэн теттеру а5алар. Оннук кыттыылаахтар бары баран кэлэллэр. Инники буппут
хамаанда кыайыылаа5ынан тахсар.

Иккис
этап «Ат суурдуутэ»

Хамаанда
бэрилиннэ да5аны мас аты миинэн о5о конуьу эргийэн кэлэр уонна а5атыгар
биэрэр.  Кини кэнниттэн а5а барар. Хайа хамаанда эрдэ буппут ол кыайар.

Уьус
этап «Бэргэн ытааччы»

Хамаанда
бэрилиннэ да инники эрээккэ турар о5олор суурэн тиийэн уонча миэтирэ турар
сиргэ турар корзина иьигэр баар мээчиктэн биири ылан, корзина таьыгар баар
бэлиэттэн 3-4 м тэйиччи турар кеглилэри быра5аат суурэн кэлэн,  а5аны уунан
турар илиитин таарыйар, ол эрэ кэнниттэн а5а суурэн баран быра5ар. Бу туьумэххэ
хайа хамаанда элбэх кеглини таппыт ол кыайыылаах буолар.Корзина хас биирдии
хамаанда5а тус туьунан баар буолар, уонна корзина иьигэр хамаанда ахсаанын са5а
мээчик баар буолар. Керееччулэр табыллыбыт кеглинитургэнник туруоран биэрэн
иьэллэр.

Тердус
этап «Дул5а урдунэн сууруу»

Хамаанда
бэрилиннэ5инэ а5а кругтары «дул5аны» о5о иннигэр ууран биэрэр. Онно о5олор
ыстанан финишка тиийиэхтээхтэр. А5алаах уол суурэн кэлэллэр. Хайа хамаанда эрдэ
кэлбит, кыайыылаах буолар.

5.     
На5араадалааьын ( кыайыылаахтарга 
грамота, кыттыбыт хамаандаларга сертификат туттарар).

6.     
Тумук

—
Манан аралдьытыы тумуктэнэр. О5олоор, эьиги а5аларгыт курдук сымса, хорсун,
бэйэ5итин кыанар, эти-хааны эрчийэ сырыттаххытына, эр киьи бэрдэ буола
улаатыаххыт. Бары кехтеехтук кыттыбыт а5аларга махтанабыт. Керсуеххэ диэри.

Туьаныллыбыт
литература:

1.     
Ебугэлэрбит оонньуулара А.С Федоров, 1992
– 48 с.

2.     
Сахалыы оонньуулар П.К. Васильев, М.К.
Охлопков, 1985 – 60 с.

3.     
«Тосхол» бырагыраама – сана кэрдиис кэмнэ.
Методическай босуобуйа. Дьокуускай, 2014 с.

«Развлечение ко дню Советской Армии»

Автор: Нюкканова Майя Андреевна
Должность: воспитатель средней группы «туллукчаан»

Учебное заведение: МБДОУ №70 «Кэрэчээнэ»
Населённый пункт: г.Якутск,с.Хатассы
Наименование материала: Сценарий
Тема: «Развлечение ко дню Советской Армии»

Раздел: дошкольное образование

Назад

В раздел образования

Программа:

1.

Э5эрдэ тыл.

2.

Ырыа: “Ах, какая мама”.

3.

Хоьоон аа5ыы .

4.

Тыл оонньуута: «Ласковые слова».

5.

Оонньуу «Бэйэн оҕоҕун куолаһынан таай»:

6.

Оонньуу «Бэйэн ийэҕин бул»:

7.

Оонньуу «Ийэҕин киэргэт»:

8.

Оонньуу «Ким ийэтэ асчытый?»

9.

Ырыа “Ийэм барахсан”.

10.

11.Үҥкүү: “Платочек»

12.Таабырын таайсыы.

13.Бэлэх туттарыы.

14.Хартыыска5а туьуу.

Ийэлэр куннэригэр аналлаах сценарий.

Сыала: Ийэ кунун быраасынньыгын тусунан билиилэрин чинэтии- кэнэтии;

ситимнээх сананы сайыннарыы, тыл саппаасын байытыы, доргуччу хосоон

аагар,

ыллыыр

сатабылларын

сайыннарыы,

быраасынньыктаагы

сургэни

котогуу,

ийэгэ

тапталы

иитии,

мэлдьи

таптыырга,

мэлдьи

харыстыырга,

комолосо

сылдьарга

когулээсин.

Интеграция

образовательных

областей:

«Музыка»,

«Познание»,

«Физическая

культура»,

«Коммуникация»,

«Социализация».

Тэрилэ: 5 олоппос,

шарфик, о5уруо, сэлээппэ, ободок, ачыкы, хоруона,

куруппа(рис, гречка, манка, пшено, перловка).

Буолар сирэ, кунэ, бириэмэтэ: физкультурнай зал 27.10.17г. 17.00

Аралдьыйыы барыыта:

Ийэлэр заалга киирэн олороллор. Музыка тыаьынан оголор пааранан

киирэн олоппосторго олороллор.

НГИ: үтүө кунунэн о5олор, Кун Кубэй Ийэлэр, эйэҕэс эбээлэр! Комус куhун

бутуутэ алтынньы ыйыгар ийэ кунун бэлиэтиибит.

Таайын эрэ оҕолоор

Эһигини биһиктээн,

Киммит маннык оҕолоон,

Киһи гынар бүөбэйдээн.

Ким күүскэ таптыырый?

Ким аһынарый, сыллыырый?

Ырыа ыллаан утутарый?

Сарсыарда детсадка аҕаларый?(ИЙЭ)

Күндү ИЙЭ барахсан! Саамай сөп.

КАП: Ийэ! Ийэ диэн саамай күндү киһи! Бу сиргэ дойдуга туох баар барыта

ийэлээх! Ийэттэн са5аланар киһи төрдө, аал уот, алаһа дьиэтэ. Ийэ .- Орто

дойдуга олох олоро кэлбит киһиэхэ бастакы, күндү тыл. Ийэ диэн минньигэс

тыл, өрүү кэрэни, үтүөнү эрэ кэрэһэлиир. Хас биирдии ийэ5э о5ото доруобай,

өйдөөх үтүө санаалаах. Бүгүннү үөрүүлээх түгэннэ күн сирин көрдөрбут,

истин тапталынан угуттаабыт, үтүө киһи гына ииппит тапталлаах күн күбэй

ийэлэрбитин,

ис

сүрэхпититтэн

иэйэн

туран

итиитик

—

истинник

э5эрдэлиибит! Үтүө доруобуйаны, дьоллоох оло5у, өрүүтүн маннык эдэр,

нарын – намчы, кэрэ буолалларыгар ба5арабыт! Үйэлэргэ уостубат тапталы,

махталы

аныыбыт!

Ийэлэрбитин

эҕэрд элээн

туран

б ү гү ҥ ҥ ү

бырааһынньыкпытын арыйыаҕын.

НГИ: Ийэҕэ анаан араас ырыа ылланар, Кун Кубэй ийэлэрбитигэр

ырыабытын ыллаан бэлэхтиэхпит

Ырыа: “Ах, какая мама” — бары ыллыыллар.

Ийэлэргэ

анааммыт

иһирэх

тыллаах

хоһооннору

доргуччу

ааган

бэлэхтиэхпит.

Юля А

Ийэттэн ордук кунду

Ким баарый бу сиргэ

Арылхай сырдык куну

Ким эйиэхэ кордоруой

Эрсан К.

Ийэттэн ордук эйиэхэ

Ким кыьаллыай, ойдуой

Кини курдук куруутун

Ким эйиигин комускуой

Данил П.

Ийэм баар буолан

Күн сирин көрдөҕүм

Көрүлүү сүүрдэҕим

Сайыһан сиэттистэҕим.

Руслан И.

Мин ийэм мин туспар кыьаллар,

Учугэй киьи буоларбар уерэтэр

Куну быьа тубугэ элбэх

Ол иьин хойут утуйар.

Ефим Н.

Сарсыарда эрдэ туран

Аьатан детсаадка атаарар

О5о буолан тэҥҥэ оонньуур,

Остуоруйа кэпсиир,ункуулуур

Мин сахалыы саҥарар буоламмын

Ийэбин «ийэ» диэн ынырабын.

Сандал О.

Мин ийэм учугэй

Мин ийэм – миэхэ кунду.

Мин ийэм сылаас астаах,

Мин ийэм сылаас илиилээх

Мин ийэм учугэй мичээрдээх

Мин ийэбин таптыыбын

Ийэтэ суох киьи сатаан олорбот.

Лиана П

С Днем матери, мамочка милая!

Для меня ты всегда будешь «самой»:

Самою доброю, самой красивою,

Самой нежной и ласковой мамой!

Тимур Н

Кто на свете всех милей

И кто в мире краше?

Самый лучший друг детей –

Это наша мама!

Саян С

Ийэбин мин үөрдээри

Дьиэбин бугун хомуйуом

Биэдэрэни, сиппиири

До5ор-атас оностуом.

Сардана Б

Ийэбэр көмөлөһөбүн

Таҥаспын бэйэм сууйабын

Олус күүскэ ыгабын

Сонно тута ыйыыбын.

Маргарита С.

Ийэбэр ба5арабын

Кини хаһан да хомойботун

Күн аайы чугас киһим

Истин доҕорум буолаҕын.

КАП: О5олоор биһиэхэ барыбытыгар саамай Кунду киһи — биһи Ийэбит

буолар. Кини харахтара, сымна5ас илиилэрэ, нарын – намчы куолаһыттан

туох да учугэй суох. Ийэбит мөссүөнүн хас биирдиибит сүрэхпитигэр илдьэ

сылдьабыт. Ийэбит күүстээх тапталын уонна кыһамньытын уурбутун хаһан

да умнуо суохтаахпыт.Чэйин эрэ, о5олоор, биһи ийэбитин хайдах таптаан,

сымна5ас тылларынан ынырабытый?

(Тапталлаах, кунду, кун кубэй, эрэллээх, сымна5ас, эйэ5эс………)

НГИ: Онтон оголоор, ийэлэргит эһигини таптаан ким диэн ааттыылларый,

ыйытыахха эрэ? (ийэлэр эппиэттэрэ)

Кунду Ийэлэрбитин сымна5ас тылларынан таптаан ааттаан туран биһигини

кытта оонньуургутугар ынырабыт.

Юлия Владимировна уонна



Оонньуу «Бэйэн оҕоҕун куолаһынан таай»: оҕолоргут куолаһын эһиги,

ийэлэр, кыра эрдэхтэриттэн көрбүт — истибит дьон олох эндэппэккэ билэр

буолуохтааххыт(ийэлэр оҕолоругар көхсүлэринэн биир эрээтинэн

олороллор). Билигит оҕолоргут “Ийээ” диэн ынырдахтарына, ким о5ото

буоларын таайыахтааххыт.



Оонньуу «Бэйэн ийэҕин бул»: олоппосторго 5-6 ийэ тахсан олорор,

биир

оҕо

хараҕа

баайылаах

ийэтин

илиитин

иминэн

тутан

—

хабан

таайыахтаах.



Оонньуу

«Ийэҕин киэргэт»:

оҕолорбут

ийэлэрэ

кырасыабайдык

таҥналларын,

киэргэнэллэрин

олус

таптыыллар,

кээпсииллэр.

Билигин

оҕолорбут улаатан бэйэлэрин ийэлэрин киэргэтиэхтэрэ, таҥыннарыахтара.

НГИ: о5олорбут ийэлэргэ анаан ырыа ыллаан бэлэхтиэхтэрэ.

Ырыа “Ийэм барахсан” бары ыллыыллар.



Оонньуу «Ким ийэтэ асчытый?»: Куруппаны харахтарын симэн баран

таайаллар(рис, гречка, манка, перловка, пшено).

Ырыа: “” — бары ыллыыллар.

КАП: Билигин кунду ийэлэрбитигэр анаан хоьооннорбутун доргуччу ааган

бэлэхтиибит:

Карина А.

Нашей мамы нет лучше,

Нет добрей её, нежней,

Станем навсегда послушны,

И поздравим матерей!

Айтал П.

Күн көрүө, от үүнүө

Сибэкки тэтэриэ

Күнэ суох туох үүнүөй

Күөх сирэм күкээриэ

Кристина Р.

Из цветной бумаги

Вырежу кусочек.

Из него я сделаю

Маленький цветочек.

Мамочке подарок

Приготовлю я.

Самая красивая

Мама у меня!

Слава С.

Чээлэй күөх сибэккини кэрэтин талан

Ийэбэр бэлэхтиэм, истиҥник иэйиэм

Ийэккэм барахсан истиҥник иэйиэ

Мин кунду бэлэхпин сүрэҕэр тутуо.

Уйгулаана Т.

Ийэ –саамай кунду киьи

Ийэтэ суох – о5о суох

Ийэ баар буолан биьиги баарбыт.

Ийэ аьа минньигэс,

Ийэ – аьа тотоойу.

Ийэм миигин утутар,

Ийэм миигин уерэтэр,

Ийэм миигин таптыыр

Ийэм миигин атаахтатар.

Лилиана М

Будь же мамочка самой счастливою,

Человечек мой самый родной!

Я люблю тебя мамочка милая,

И всегда буду рядом с тобой!

НГИ:

Кыыс

о5о

барахсан,

кыталык

курдук

нарын

–

намчы,

биһиги

кыргыттарбыт Күн күбэй ийэлэригэр анаан үҥкүүлээн көрдөрүөхтэрэ.

Үҥкүү: “Платочек»

КАП: аны билигин таабырын таайсыахпыт.

1.

Кустук араас өҥүнэн,

Кулумнуу оонньуур

Ийэ кулгааҕар иилинэр

Кыраһыабай киэргэл(ытарҕа).

2.

Уу кутуллан оһоххо ууруллар

Тумустаах, тутаахтаах

Аһыырга остуолга

Хайаан да ууруллар(чаанньык)

3.

Күнүһүн эбиэккэ

Тэриэлкэҕэ кутуллан

Бастакынан иһиллэр

Ийэ буһарбыт аһа(миин)

4.

Ырбаахыны, бүрүүккэни

Имиллибитин көннөрөр

Дьиэҕэ – уокка туһалаах

Эрэллээх доҕор(өтүүк)

5.

Көбүөрү, диваны

Түргэнник ыраастыыр

Уһун шланга муннулаах

Быылы барытын оборор

Ийэҕэ көмөлөөх, ол тугуй(пылесос).

НГИ: биһиги ийэлэрбитин наһаа таптыыбыт, ийэ – саамай чугас, күн курдук

киһи буолар. Эһиги баар буолаҥҥын – олох саҕаланар, таптал уонна махтал

ананнын эһиэхэ. Баҕарабыт эһиэхэ барҕа махтал тылларынан, сахабыт сирин

алмааһыныы

кытаанах

бигэ

доруобуйаны,

сырдык

ыраас

тапталы,

саппаҕырбат ыраас санааны, үөрүү – көтүү аргыстаах уһун үйэлээх дьоллоох

олоҕу.

Истин

тыллары

этэн,

ыллаан

тураммыт

оҕолор

бэйэлэрин

сэмэй

бэлэхтэрин

туттарарбытын

конуллээн

уонна

ийэбитин

сыллаан

ыламмыт

бары

бииргэ

эт эбит

«МИН

КУУСК Э

–

КУУСК Э

ЭЙИИГИН

ТАПТЫЫБЫН».

Кэлэн

бырааһынньыкпытыгар

кыттыбыккытынан

барыгытыгар барҕа махтал!

О5олор открыткаларын туттараллар.

Хаартыскага туһуу.

Корсуоххэ диэри!!!

Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение

«Детский сад общеразвивающего вида № 70 «Кэрэчээнэ»

Городского округа «г. Якутск»

Ийэлэргэ аналлаах аралдьыйыы

“Кулунчук” орто бөлөх

23.10.17

Иитээччилэр : Корнилова А.П

Максимова М.З

Хатас 2017 с.

МБОУ «С. Н. Горохов аатынан Ойуьардаах орто общеобразовательнай оскуолата»

8 кылааска

кылаас таьынаа5ы кылаас чааьын улэтэ

Тиэмэ: «А5а дойдуну комускээччилэр куннэрэ»

Онордо:

КНРС(Я) учуутала

Дьячкова Лия Михайловна

Ойуьардаах 2012 сыл.

8 кылааска

кылаас таьынаа5ы кылаас чааьын улэтэ

Тиэмэ: «А5а дойдуну комускээччилэр куннэрэ»

8 кылаастарга

А5а дойдуну комускээччилэр куннэригэр аналлаах

кылаас чааhын былаана

Сыала – соруга:

А5а дойдуну комускээччилэр туhустарынан ѳйдѳбүлү биэрии

Патриотическай тыыңңа уhуйуу

Оҕо ѳйдѳѳн кѳрѳр, истэр, толкуйдуур, кэпсэтэр, оңорон таhаарар дьоҕурун сайыннарыы

А5а оруолун урдэтэр сыалтан, о5о а5атын ытыктыыр, а5атынан киэн тутта кэпсиирин стиЬии.

Күрэххэ, үлэҕэ дьулууру, тулууру уонна тѳрѳппүккэ үтүѳ сыhыаннаах буоларга иитии

Туттуллар тэрил.

Экран слайд, пионерскай хаалтыс, пилотка, музыка, сыал быраҕыыга мээчиктэр, композиция оңорорго ѳңнѳѳх кумааҕылар, килиэй, кыптыый, салфетка.

Барыыта.

Армия олоҕун туhунан слайд кѳстѳр. Учуутал: Олунньу 23 күнүгэр Аҕа дойдуну кѳмүскээччилэр күннэрин бэлиэтиир биир дьоро күммүт буолар. Бу кун Государственнай бырааhынньык быhыытынан биллэр буолан, кыhыл кунунэн бэлиэтэнэр. Ол эбэтэр норуот бу куну умнубатын, араас тэрээhиннэри ыытан, дьон сэргэ ѳйугэр — санаатыгар умнуллубат тугэннэри хаалардын, А5а дойду сэриитин (1941 – 1945гг), Афганистан(1979-1989гг), Чечня(1994-2009) «Итии точка» кыттыылаахтарын чиэстиир, торообут дойдутун харыстыыр, кѳмускуур патриот ыччаты иитэн таhаарар сыаллаах Государственнай бырааhынньык быhыытынан биллэр эбит. Ол урдук хас биирдии уол улаатан 18 сааhын туолан Аҕа дойдуну ѳстѳѳхтѳртѳн кѳмүскүүргэ бэлэм буолаары, армия5а ытык иэhин тѳлуу сулууспалыы барар.

Армия5а баран уолаттар дьиннэхх байыаннай танас кэтэн, эт-хаан оттунэн буЬан-хатан, атын омук уолаттарын кытта толлубакка билсэн табаарыстаЬан, до5ор-атас буолан, торообут дойдуларын комускуургэ бэлэм буолан кэлэллэр.

Урукку сылларга сокуоннай сааЬын туолбут ыччат ытык иэЬин толуу аармыйа5а сулууспалыыра билиннитээ5эр быдан элбэх этэ. Оччолорго салааттаабатах эр киhи эр киhи буолбатах диэн бигэ ѳйдѳбүл баара. Билигин олоҕу кѳрүү уларыйан дуу, «олус сайдан» дуу-сулуспалыы барабын диир ыччат наhаа аҕыйах. Суоҕун да кэриэтэ. Аҕыйах сыллааҕыта уол о5о дьиэтиттэн, ийэ-а5а кѳрүүтүттэн сыалай икки сыл устата тэйэн, эр киhилии кытаанах олоххо уhаарллан кэлэрэ.

Уол о5о кыра сааЬыттан саллаат, офицер буолан саа-саадах тутуон ба5арар. БиЬиги кылааспыт уолаттара эмиэ аармыйа5а барыахтарын ба5арар буолуохтаахтар.Оннук дуо уолаттар?

О5олортон ыйытыы: Ким эЬээтэ, аҕата, убайа аармыйаҕа сулууспалаан кэлбитэй? Илиибитин ууннубут эрэ.(о5олор илиилэрин ууналлар)

Соп, дьэ билигин Тарасов Дима а5ата хаЬан, ханна сулууспалаабытын туьунан кылгастык эЬиэхэ кэпсии туьуо5э. Слайд костор (Т.Дима кэпсээнин са5алыыр)

Дима5а махтаныа5ын, наЬаа учугэйдик а5ата сулууспалаабытын туьунан иЬитиннэриини онорбутун иЬин.(О5олор ытыс таЬыналлар)

А5а дойду сэриитэ слайдка костор. Ким этиэ5эй, А5а дойду сэриитэ диэн тугуй? Кимтэн дойдубутун комускээбиттэрэй? Ким эЬэтин, эбэтин мэтээлин орбутэй? (о5олор эппиэттэрэ)

Учуутал: Бу ынрыктаах сэрии биЬиги Ийэ сирбитигэр атыйахтаах уу курдук то5о анньан ааннаан киирбитэ.ТоЬолоох хаан – сиин, ытаЬыы – соноЬуу, аччыктааЬын, олуу – сутуу буолбута буолуой. Сэрии диэн ынырыктаах иэдээн. Дьон дьиэтэ уота суох хаалар, о5о – аймах олор, сир – дойду алдьанар.Ону ол диэбэккэ фашистскай талабырдьыттары утары сэбиэскэй саллааттар харса суох хорсуннук сэриилэЬэн кыайыы орогойун билбиттэрэ, сэбиэскэй норуокка кыайыыны а5албыттара. А5ыйах ахсааннаах нэЬилиэнньэлэрин ко5урэппэт туЬугар Саха сирин уЬук хотугу оройуоннарыттан, ол иЬигэр Халыматтан, сэриилэЬэр ынырыы барбаьа5а. БиЬиги оройуоммутуттан Саха АССР Военкомугар сэриилэЬэр аармыйа5а ыытын диэн кордоЬон 1942с. – 95 киЬи, 1944с. – 293 киЬи сайбылыанньа ыыппыттар да кордоЬуулэрэ ылыллыбатах. Ол эрээри биир дойдулаахтарбыт оройуон таЬыгар сылдьан сэриигэ ынырыллан барбыттара. Ол хорсун буойуннарбытынан киэн туттабыт, кэнчээри ыччаттарга куруук кэпсиир эбээЬинэстээхпит, кинилэр ааттара хаЬан да умнуллуо суохтаах диэн ойдуохтээхпит.

Олох хайдах да уларыйбтын иЬин, ханнык да партиялар, политиктар былааска кэлбиттэрин иЬин, 1941 – 1945 сс. А5а дойдуну комусуур Улуу сэрии суолтата сутуо суо5а.

1995с. Улуу Кыайыы 50сылын, 2000с. – 55 сылын, 2005с. – 60 сылын, 2010с. – 65 сылын биЬиги норуоппут орогойдоохтук бэлиэтээбитэ. Сылын аайы ыам ыйын 9 кунугэр хорсуннук сэриилэспит, тыннаах эргиллэн кэлбит буойуттарга, кыайыы туЬугар утуйар ууларын умнан, бэйэни харыстаммакка улэлээбит тыыл ветераннарыгар Кыайыыны уЬансыбыт кэрэ бэлиэ куннэринэн дьон сэргэ э5эрдэ тыллары этэллэр, сэмэй бэлэхтэри туттараллар.

Слайд коруу. Ол эрэн билигин да5аны, аныгы сайдыылаах олохпутугар сэрии иэдээнэ атын омук сирдэригэр буола турарын телевизорынан, хаЬыаттарынан, сурунаалларынан коро, билэ –истэ олоробут.

Афганестан (тас дойду), Чечня сирдэригэр буолбут сэриилэргэ, билигин да5аны «Итии точкаларга» Саха сириттэн, биЬиги улууспутуттан, биЬиги нэЬилиэкпититтэн аармыйа5а ынырыллан эдэр уолаттар сэрии ынырыгын илэ харахтарынан корбуттэрэ, эттэринэн — хаанарынан билбиттэрэ.Билигин мин эЬиэхэ биЬиги нэЬилиэкпит олохтоо5ун, мин кэргэним, а5абыт Дьячков Алексей Иннокентьевич Чечня сэриитин ветеранын туоЬулуур докумуонун, байыаннай билиэтин, хайдах сэриигэ сулууспалаабытын туЬунан командира суруйбут характеристикатын, хаартыскаларын кордоробун. (о5олор корор бириэмэлэригэр кылгастык Д.А.И аармыйа5а хаЬан, хайдах сылдьыбытын кэпсээЬин)

Дьэ, ити кордугут , иЬиттигит.

А5а дойуду сэриитигэр пионер о5олор эмиэ кыттыбыттара.Кинилэр пионер буолалларын бэлиэтиир тугу бааналлар,кэтэллэр этэй? (о5олор эппиэттэрэ)

Слайд костор. Билигин мин эЬиэхэ пионерскай хаалтыс уонна пилотка биэрэбин.(о5олор хаалтыс бааналлар, пилотка кэтэллэр)

Маршировка. П.Гриша этэрээт командира буолар.

Раз два, три четыре!

Три четыре, раз два!

Кто идет?

Мы идем!

Кто шагает дружно вряд?

Пионерский наш отряд!

Соп маладьыастар, билигин сал5ыы хамсаныылаах оонньууну оонньуохпут.

Хамсаныылаах оонньуу. Сыал быра5ыы – устэ сыыспакка мээчиги корзина5а киллэрии (о5олор бары оонньууллар)

Композиция оноруу. Онноох кумаа5ынан а5аларга бэлэх оноруу.

Кылаас чааЬын тумуктээЬин. О5олор санааларын истии. Аармыйа5а сулууспалааЬын уолаттарга наадалаах дуо? Салаат хайдах буолуохтаах эбитий?

Соп учугэй. Бугунну кылаас чааЬын, аармыйа5а сулууспалаан кэлбит, нэЬилэикпит эр дьонноро уолаттарга анаан эппит этиилэринэн тумуктуубун:

Уолаттар! Аармыйа кытаанах санаалаах эр киЬини иитэн таЬаарар.Оло5у сыаналыырга уорэтэр. Саамай сурунэ – ыксаллаах быЬыыга тургэнник хамсанан,эрэллээхтик хамсанарга уЬуйар. Кимтэн да толлуман, куттаныман барыта бэйэ5ититтэн тутулуктаа5ын ойдоон. «Аармыйа – олох оскуолата» диэни инники илдьэ сылдьын.

автор: Иванова Ольга Святославовна

Музыкальный руководитель Муниципальное бюджетное дошкольное образовательное учреждение детский сад “Хатынчаана”

Сценарий концерта 23 февраля “Нашим юным бойцам”

8 кылаастарга

А5а дойдуну комускээччилэр куннэригэр аналлаах

кылаас чааhын былаана

Сыала – соруга:

А5а дойдуну комускээччилэр туhустарынан ѳйдѳбүлү биэрии

Патриотическай тыыңңа уhуйуу

Оҕо ѳйдѳѳн кѳрѳр, истэр, толкуйдуур, кэпсэтэр, оңорон таhаарар дьоҕурун сайыннарыы

А5а оруолун урдэтэр сыалтан, о5о а5атын ытыктыыр, а5атынан киэн тутта кэпсиирин стиЬии.

Күрэххэ, үлэҕэ дьулууру, тулууру уонна тѳрѳппүккэ үтүѳ сыhыаннаах буоларга иитии

Туттуллар тэрил.

Экран слайд, пионерскай хаалтыс, пилотка, музыка, сыал быраҕыыга мээчиктэр, композиция оңорорго ѳңнѳѳх кумааҕылар, килиэй, кыптыый, салфетка.

Барыыта.

Армия олоҕун туhунан слайд кѳстѳр. Учуутал: Олунньу 23 күнүгэр Аҕа дойдуну кѳмүскээччилэр күннэрин бэлиэтиир биир дьоро күммүт буолар. Бу кун Государственнай бырааhынньык быhыытынан биллэр буолан, кыhыл кунунэн бэлиэтэнэр. Ол эбэтэр норуот бу куну умнубатын, араас тэрээhиннэри ыытан, дьон сэргэ ѳйугэр – санаатыгар умнуллубат тугэннэри хаалардын, А5а дойду сэриитин (1941 – 1945гг), Афганистан(1979-1989гг), Чечня(1994-2009) «Итии точка» кыттыылаахтарын чиэстиир, торообут дойдутун харыстыыр, кѳмускуур патриот ыччаты иитэн таhаарар сыаллаах Государственнай бырааhынньык быhыытынан биллэр эбит. Ол урдук хас биирдии уол улаатан 18 сааhын туолан Аҕа дойдуну ѳстѳѳхтѳртѳн кѳмүскүүргэ бэлэм буолаары, армия5а ытык иэhин тѳлуу сулууспалыы барар.

Армия5а баран уолаттар дьиннэхх байыаннай танас кэтэн, эт-хаан оттунэн буЬан-хатан, атын омук уолаттарын кытта толлубакка билсэн табаарыстаЬан, до5ор-атас буолан, торообут дойдуларын комускуургэ бэлэм буолан кэлэллэр.

Урукку сылларга сокуоннай сааЬын туолбут ыччат ытык иэЬин толуу аармыйа5а сулууспалыыра билиннитээ5эр быдан элбэх этэ. Оччолорго салааттаабатах эр киhи эр киhи буолбатах диэн бигэ ѳйдѳбүл баара. Билигин олоҕу кѳрүү уларыйан дуу, «олус сайдан» дуу-сулуспалыы барабын диир ыччат наhаа аҕыйах. Суоҕун да кэриэтэ. Аҕыйах сыллааҕыта уол о5о дьиэтиттэн, ийэ-а5а кѳрүүтүттэн сыалай икки сыл устата тэйэн, эр киhилии кытаанах олоххо уhаарллан кэлэрэ.

Уол о5о кыра сааЬыттан саллаат, офицер буолан саа-саадах тутуон ба5арар. БиЬиги кылааспыт уолаттара эмиэ аармыйа5а барыахтарын ба5арар буолуохтаахтар.Оннук дуо уолаттар?

О5олортон ыйытыы: Ким эЬээтэ, аҕата, убайа аармыйаҕа сулууспалаан кэлбитэй? Илиибитин ууннубут эрэ.(о5олор илиилэрин ууналлар)

Соп, дьэ билигин Тарасов Дима а5ата хаЬан, ханна сулууспалаабытын туьунан кылгастык эЬиэхэ кэпсии туьуо5э. Слайд костор (Т.Дима кэпсээнин са5алыыр)

Дима5а махтаныа5ын, наЬаа учугэйдик а5ата сулууспалаабытын туьунан иЬитиннэриини онорбутун иЬин.(О5олор ытыс таЬыналлар)

А5а дойду сэриитэ слайдка костор. Ким этиэ5эй, А5а дойду сэриитэ диэн тугуй? Кимтэн дойдубутун комускээбиттэрэй? Ким эЬэтин, эбэтин мэтээлин орбутэй? (о5олор эппиэттэрэ)

Учуутал: Бу ынрыктаах сэрии биЬиги Ийэ сирбитигэр атыйахтаах уу курдук то5о анньан ааннаан киирбитэ.ТоЬолоох хаан – сиин, ытаЬыы – соноЬуу, аччыктааЬын, олуу – сутуу буолбута буолуой. Сэрии диэн ынырыктаах иэдээн. Дьон дьиэтэ уота суох хаалар, о5о – аймах олор, сир – дойду алдьанар.Ону ол диэбэккэ фашистскай талабырдьыттары утары сэбиэскэй саллааттар харса суох хорсуннук сэриилэЬэн кыайыы орогойун билбиттэрэ, сэбиэскэй норуокка кыайыыны а5албыттара. А5ыйах ахсааннаах нэЬилиэнньэлэрин ко5урэппэт туЬугар Саха сирин уЬук хотугу оройуоннарыттан, ол иЬигэр Халыматтан, сэриилэЬэр ынырыы барбаьа5а. БиЬиги оройуоммутуттан Саха АССР Военкомугар сэриилэЬэр аармыйа5а ыытын диэн кордоЬон 1942с. – 95 киЬи, 1944с. – 293 киЬи сайбылыанньа ыыппыттар да кордоЬуулэрэ ылыллыбатах. Ол эрээри биир дойдулаахтарбыт оройуон таЬыгар сылдьан сэриигэ ынырыллан барбыттара. Ол хорсун буойуннарбытынан киэн туттабыт, кэнчээри ыччаттарга куруук кэпсиир эбээЬинэстээхпит, кинилэр ааттара хаЬан да умнуллуо суохтаах диэн ойдуохтээхпит.

Олох хайдах да уларыйбтын иЬин, ханнык да партиялар, политиктар былааска кэлбиттэрин иЬин, 1941 – 1945 сс. А5а дойдуну комусуур Улуу сэрии суолтата сутуо суо5а.

1995с. Улуу Кыайыы 50сылын, 2000с. – 55 сылын, 2005с. – 60 сылын, 2010с. – 65 сылын биЬиги норуоппут орогойдоохтук бэлиэтээбитэ. Сылын аайы ыам ыйын 9 кунугэр хорсуннук сэриилэспит, тыннаах эргиллэн кэлбит буойуттарга, кыайыы туЬугар утуйар ууларын умнан, бэйэни харыстаммакка улэлээбит тыыл ветераннарыгар Кыайыыны уЬансыбыт кэрэ бэлиэ куннэринэн дьон сэргэ э5эрдэ тыллары этэллэр, сэмэй бэлэхтэри туттараллар.

Слайд коруу. Ол эрэн билигин да5аны, аныгы сайдыылаах олохпутугар сэрии иэдээнэ атын омук сирдэригэр буола турарын телевизорынан, хаЬыаттарынан, сурунаалларынан коро, билэ –истэ олоробут.

Афганестан (тас дойду), Чечня сирдэригэр буолбут сэриилэргэ, билигин да5аны «Итии точкаларга» Саха сириттэн, биЬиги улууспутуттан, биЬиги нэЬилиэкпититтэн аармыйа5а ынырыллан эдэр уолаттар сэрии ынырыгын илэ харахтарынан корбуттэрэ, эттэринэн – хаанарынан билбиттэрэ.Билигин мин эЬиэхэ биЬиги нэЬилиэкпит олохтоо5ун, мин кэргэним, а5абыт Дьячков Алексей Иннокентьевич Чечня сэриитин ветеранын туоЬулуур докумуонун, байыаннай билиэтин, хайдах сэриигэ сулууспалаабытын туЬунан командира суруйбут характеристикатын, хаартыскаларын кордоробун. (о5олор корор бириэмэлэригэр кылгастык Д.А.И аармыйа5а хаЬан, хайдах сылдьыбытын кэпсээЬин)

Дьэ, ити кордугут , иЬиттигит.

А5а дойуду сэриитигэр пионер о5олор эмиэ кыттыбыттара.Кинилэр пионер буолалларын бэлиэтиир тугу бааналлар,кэтэллэр этэй? (о5олор эппиэттэрэ)

Слайд костор. Билигин мин эЬиэхэ пионерскай хаалтыс уонна пилотка биэрэбин.(о5олор хаалтыс бааналлар, пилотка кэтэллэр)

Маршировка. П.Гриша этэрээт командира буолар.

Раз два, три четыре!

Три четыре, раз два!

Кто идет?

Мы идем!

Кто шагает дружно вряд?

Пионерский наш отряд!

Соп маладьыастар, билигин сал5ыы хамсаныылаах оонньууну оонньуохпут.

Хамсаныылаах оонньуу. Сыал быра5ыы – устэ сыыспакка мээчиги корзина5а киллэрии (о5олор бары оонньууллар)

Композиция оноруу. Онноох кумаа5ынан а5аларга бэлэх оноруу.

Кылаас чааЬын тумуктээЬин. О5олор санааларын истии. Аармыйа5а сулууспалааЬын уолаттарга наадалаах дуо? Салаат хайдах буолуохтаах эбитий?

Соп учугэй. Бугунну кылаас чааЬын, аармыйа5а сулууспалаан кэлбит, нэЬилэикпит эр дьонноро уолаттарга анаан эппит этиилэринэн тумуктуубун:

Уолаттар! Аармыйа кытаанах санаалаах эр киЬини иитэн таЬаарар.Оло5у сыаналыырга уорэтэр. Саамай сурунэ – ыксаллаах быЬыыга тургэнник хамсанан,эрэллээхтик хамсанарга уЬуйар. Кимтэн да толлуман, куттаныман барыта бэйэ5ититтэн тутулуктаа5ын ойдоон. «Аармыйа – олох оскуолата» диэни инники илдьэ сылдьын.

Независимая оценка качества

Поделитесь с коллегами:

МБОУ «С. Н. Горохов аатынан Ойуьардаах орто общеобразовательнай оскуолата»

8 кылааска

кылаас таьынаа5ы кылаас чааьын улэтэ

Тиэмэ: «А5а дойдуну комускээччилэр куннэрэ»

Онордо:

КНРС(Я) учуутала

Дьячкова Лия Михайловна

Ойуьардаах 2012 сыл.

8 кылааска

кылаас таьынаа5ы кылаас чааьын улэтэ

Тиэмэ: «А5а дойдуну комускээччилэр куннэрэ»

8 кылаастарга

А5а дойдуну комускээччилэр куннэригэр аналлаах

кылаас чааhын былаана

Сыала — соруга:

А5а дойдуну комускээччилэр туhустарынан ѳйдѳбүлү биэрии

Патриотическай тыыңңа уhуйуу

Оҕо ѳйдѳѳн кѳрѳр, истэр, толкуйдуур, кэпсэтэр, оңорон таhаарар дьоҕурун сайыннарыы

А5а оруолун урдэтэр сыалтан, о5о а5атын ытыктыыр, а5атынан киэн тутта кэпсиирин стиЬии.

Күрэххэ, үлэҕэ дьулууру, тулууру уонна тѳрѳппүккэ үтүѳ сыhыаннаах буоларга иитии

Туттуллар тэрил.

Экран слайд, пионерскай хаалтыс, пилотка, музыка, сыал быраҕыыга мээчиктэр, композиция оңорорго ѳңнѳѳх кумааҕылар, килиэй, кыптыый, салфетка.

Барыыта.

Армия олоҕун туhунан слайд кѳстѳр. Учуутал: Олунньу 23 күнүгэр Аҕа дойдуну кѳмүскээччилэр күннэрин бэлиэтиир биир дьоро күммүт буолар. Бу кун Государственнай бырааhынньык быhыытынан биллэр буолан, кыhыл кунунэн бэлиэтэнэр. Ол эбэтэр норуот бу куну умнубатын, араас тэрээhиннэри ыытан, дьон сэргэ ѳйугэр — санаатыгар умнуллубат тугэннэри хаалардын, А5а дойду сэриитин (1941 — 1945гг), Афганистан(1979-1989гг), Чечня(1994-2009) «Итии точка» кыттыылаахтарын чиэстиир, торообут дойдутун харыстыыр, кѳмускуур патриот ыччаты иитэн таhаарар сыаллаах Государственнай бырааhынньык быhыытынан биллэр эбит. Ол урдук хас биирдии уол улаатан 18 сааhын туолан Аҕа дойдуну ѳстѳѳхтѳртѳн кѳмүскүүргэ бэлэм буолаары, армия5а ытык иэhин тѳлуу сулууспалыы барар.

Армия5а баран уолаттар дьиннэхх байыаннай танас кэтэн, эт-хаан оттунэн буЬан-хатан, атын омук уолаттарын кытта толлубакка билсэн табаарыстаЬан, до5ор-атас буолан, торообут дойдуларын комускуургэ бэлэм буолан кэлэллэр.

Урукку сылларга сокуоннай сааЬын туолбут ыччат ытык иэЬин толуу аармыйа5а сулууспалыыра билиннитээ5эр быдан элбэх этэ. Оччолорго салааттаабатах эр киhи эр киhи буолбатах диэн бигэ ѳйдѳбүл баара. Билигин олоҕу кѳрүү уларыйан дуу, «олус сайдан» дуу-сулуспалыы барабын диир ыччат наhаа аҕыйах. Суоҕун да кэриэтэ. Аҕыйах сыллааҕыта уол о5о дьиэтиттэн, ийэ-а5а кѳрүүтүттэн сыалай икки сыл устата тэйэн, эр киhилии кытаанах олоххо уhаарллан кэлэрэ.

Уол о5о кыра сааЬыттан саллаат, офицер буолан саа-саадах тутуон ба5арар. БиЬиги кылааспыт уолаттара эмиэ аармыйа5а барыахтарын ба5арар буолуохтаахтар.Оннук дуо уолаттар?

О5олортон ыйытыы: Ким эЬээтэ, аҕата, убайа аармыйаҕа сулууспалаан кэлбитэй? Илиибитин ууннубут эрэ.(о5олор илиилэрин ууналлар)

Соп, дьэ билигин Тарасов Дима а5ата хаЬан, ханна сулууспалаабытын туьунан кылгастык эЬиэхэ кэпсии туьуо5э. Слайд костор (Т.Дима кэпсээнин са5алыыр)

Дима5а махтаныа5ын, наЬаа учугэйдик а5ата сулууспалаабытын туьунан иЬитиннэриини онорбутун иЬин.(О5олор ытыс таЬыналлар)

А5а дойду сэриитэ слайдка костор. Ким этиэ5эй, А5а дойду сэриитэ диэн тугуй? Кимтэн дойдубутун комускээбиттэрэй? Ким эЬэтин, эбэтин мэтээлин орбутэй? (о5олор эппиэттэрэ)

Учуутал: Бу ынрыктаах сэрии биЬиги Ийэ сирбитигэр атыйахтаах уу курдук то5о анньан ааннаан киирбитэ.ТоЬолоох хаан — сиин, ытаЬыы — соноЬуу, аччыктааЬын, олуу — сутуу буолбута буолуой. Сэрии диэн ынырыктаах иэдээн. Дьон дьиэтэ уота суох хаалар, о5о — аймах олор, сир — дойду алдьанар.Ону ол диэбэккэ фашистскай талабырдьыттары утары сэбиэскэй саллааттар харса суох хорсуннук сэриилэЬэн кыайыы орогойун билбиттэрэ, сэбиэскэй норуокка кыайыыны а5албыттара. А5ыйах ахсааннаах нэЬилиэнньэлэрин ко5урэппэт туЬугар Саха сирин уЬук хотугу оройуоннарыттан, ол иЬигэр Халыматтан, сэриилэЬэр ынырыы барбаьа5а. БиЬиги оройуоммутуттан Саха АССР Военкомугар сэриилэЬэр аармыйа5а ыытын диэн кордоЬон 1942с. — 95 киЬи, 1944с. — 293 киЬи сайбылыанньа ыыппыттар да кордоЬуулэрэ ылыллыбатах. Ол эрээри биир дойдулаахтарбыт оройуон таЬыгар сылдьан сэриигэ ынырыллан барбыттара. Ол хорсун буойуннарбытынан киэн туттабыт, кэнчээри ыччаттарга куруук кэпсиир эбээЬинэстээхпит, кинилэр ааттара хаЬан да умнуллуо суохтаах диэн ойдуохтээхпит.

Олох хайдах да уларыйбтын иЬин, ханнык да партиялар, политиктар былааска кэлбиттэрин иЬин, 1941 — 1945 сс. А5а дойдуну комусуур Улуу сэрии суолтата сутуо суо5а.

1995с. Улуу Кыайыы 50сылын, 2000с. — 55 сылын, 2005с. — 60 сылын, 2010с. — 65 сылын биЬиги норуоппут орогойдоохтук бэлиэтээбитэ. Сылын аайы ыам ыйын 9 кунугэр хорсуннук сэриилэспит, тыннаах эргиллэн кэлбит буойуттарга, кыайыы туЬугар утуйар ууларын умнан, бэйэни харыстаммакка улэлээбит тыыл ветераннарыгар Кыайыыны уЬансыбыт кэрэ бэлиэ куннэринэн дьон сэргэ э5эрдэ тыллары этэллэр, сэмэй бэлэхтэри туттараллар.

Слайд коруу. Ол эрэн билигин да5аны, аныгы сайдыылаах олохпутугар сэрии иэдээнэ атын омук сирдэригэр буола турарын телевизорынан, хаЬыаттарынан, сурунаалларынан коро, билэ -истэ олоробут.

Афганестан (тас дойду), Чечня сирдэригэр буолбут сэриилэргэ, билигин да5аны «Итии точкаларга» Саха сириттэн, биЬиги улууспутуттан, биЬиги нэЬилиэкпититтэн аармыйа5а ынырыллан эдэр уолаттар сэрии ынырыгын илэ харахтарынан корбуттэрэ, эттэринэн — хаанарынан билбиттэрэ.Билигин мин эЬиэхэ биЬиги нэЬилиэкпит олохтоо5ун, мин кэргэним, а5абыт Дьячков Алексей Иннокентьевич Чечня сэриитин ветеранын туоЬулуур докумуонун, байыаннай билиэтин, хайдах сэриигэ сулууспалаабытын туЬунан командира суруйбут характеристикатын, хаартыскаларын кордоробун. (о5олор корор бириэмэлэригэр кылгастык Д.А.И аармыйа5а хаЬан, хайдах сылдьыбытын кэпсээЬин)

Дьэ, ити кордугут , иЬиттигит.

А5а дойуду сэриитигэр пионер о5олор эмиэ кыттыбыттара.Кинилэр пионер буолалларын бэлиэтиир тугу бааналлар,кэтэллэр этэй? (о5олор эппиэттэрэ)

Слайд костор. Билигин мин эЬиэхэ пионерскай хаалтыс уонна пилотка биэрэбин.(о5олор хаалтыс бааналлар, пилотка кэтэллэр)

Маршировка. П.Гриша этэрээт командира буолар.

Раз два, три четыре!

Три четыре, раз два!

Кто идет?

Мы идем!

Кто шагает дружно вряд?

Пионерский наш отряд!

Соп маладьыастар, билигин сал5ыы хамсаныылаах оонньууну оонньуохпут.

Хамсаныылаах оонньуу. Сыал быра5ыы — устэ сыыспакка мээчиги корзина5а киллэрии (о5олор бары оонньууллар)

Композиция оноруу. Онноох кумаа5ынан а5аларга бэлэх оноруу.

Кылаас чааЬын тумуктээЬин. О5олор санааларын истии. Аармыйа5а сулууспалааЬын уолаттарга наадалаах дуо? Салаат хайдах буолуохтаах эбитий?

Соп учугэй. Бугунну кылаас чааЬын, аармыйа5а сулууспалаан кэлбит, нэЬилэикпит эр дьонноро уолаттарга анаан эппит этиилэринэн тумуктуубун:

Уолаттар! Аармыйа кытаанах санаалаах эр киЬини иитэн таЬаарар.Оло5у сыаналыырга уорэтэр. Саамай сурунэ — ыксаллаах быЬыыга тургэнник хамсанан,эрэллээхтик хамсанарга уЬуйар. Кимтэн да толлуман, куттаныман барыта бэйэ5ититтэн тутулуктаа5ын ойдоон. «Аармыйа — олох оскуолата» диэни инники илдьэ сылдьын.

 Детсад филиалыгар А5а дойдуну комускээччилэр куннэрин көрсө а5аларга аналлаах нэдиэлэ ыытылынна.

Сыала: О5олорго а5а о5ону иитиигэ оруолун, көмөтун биллэрии, үөруу, астыныы. Улахан киһи улэтигэр убаастабылы  иитии.

    1.Егоров Рустам а5атын Андрей Александровиһы кытта көрсуһуу

1. «Мин а5ам, эьээм» уруһуйдатыы
2. КУлинарнай кииҥҥэ – Кыргыттар уолаттарга, а5аларга «бутерброд» бэлэмнээһин
3. А5аларга квест–оонньуу
4. Андрей Александрович Дьокуускай куораттаа5ы полициятын сотруднига. О5олорго кэлэн полиция улэтин билиһиннэрдэ. Эр киьи, уол о5о тулуурдаах, сыаллаах, эппитин толорор буолуохтаа5ын туһунан кэпсээтэ. О5олор истэн араас ыйытыылары  биэрдилэр.
5. О5олор уруһуйдарыгар эһээлэрин туһунан кэпсээтилэр. Балыктыыллар, бултууллар, айыл5а5а сырытыннараллар диэн. А5алар о5олорун кытта тэҥҥэ оонньуулларын, парка5а илдьэ сылдьалларын кэпсээтилэр.
6. Кыргыттар остуол тула олорон хлеб, сыр, о5урсуу астартан бутербродтары оҥорон үөрдулэр.
7. Квест-оонньууга 15 а5а, уолаттар кытыннылар. Манна уолаттар хосторунан кубик көрдөөн «Салют», «Армия» тыллары таһаардылар, «А5а дойдутаа5ы сэрии кэмигэр саллаат өйүөтэ» рюкзактарга ас, туттар тэриллэрин сөпкө хомуйдулар.

    А5алар капитаннара ким тургэнник канаты тардарыгар, а5аларга байыаннай  ырыалары  таайыыга курэх, «Сыалы тап» оонньуу, хартыыналары таьаарыы, остуоруйалары оонньоон уолаттарга таайтарыы  ыытылынна. А5алар, уолаттар тэҥҥэ үөрэн-көтөн, оонньоон, ыллаан астыннылар. Оттон  кыргыттар ыллаан, э5эрдэлээн а5аларын уонна  уолаттары  морсунан, онорбут  бутербродтарынан  кундулээтилэр. Бу курдук а5алар куннэрэ былааннаахтык ыытылынна.

Иитээччилэр Сергучева Надежда Егоровна,  Слепцова Светлана Ивановна