А5ам саастаах дьон куннэригэр сценарий

Кырдьа5астар куннэригэр аналлаах 
«Мин эбээм саамай-саамай» диэн курэх сценарийа.

Сыала:
кырдьа5ас дьону ытыктыырга, убаастыырга иитии;
эбэлэригэр,эьэлэригэр комолоьор,кинилэри харыстыыр,уордэр ба5а санааны
уоскэтии;

Ыыт-чы: Утуо кунунэн кунду о5олор, 
ыалдьыттар. Бу дьоро киэьэни биьиги аныыбыт, тапталлаах эбээлэрбитигэр,
эьээлэрбитигэр, биьиги нэьилиэкпит  ытык кырдьа5астарыгар! Кунду ытыктабыллаах
дьоммутун, эбэлэрбитин, эьээлэрбитин кырдьа5астар куннэринэн э5эрдэлиибит!Эьиги
олоххут устата мунньуммут киэн билиигит, муудараскыт, ойгут-санаа5ыт биьиэхэ
утуо холобур буолаллар.Суьуохтээх бэйэбит сугуруйэн тураммыт эьиэхэ уьун
дьоллоох оло5у, кытаанах доруобуйаны, мэлдьи уорэ-кото сылдьаргытыгар
ба5арабыт.О5олоор, эбээ диэн кими ынырабытый?Оттон эьээ диэн? Эбээ диэн эьиги
ийэлэргит, а5аларгыт ийэлэрэ, оттон эьэээ диэн кинилэр а5алара.Ол иьин, эьиги
о5олоор, кинилэргэ икки тогул кундугут.То5о диэтэр эьиги кинилэр о5олорун
о5олоро, таптыыр сиэннэрэ  буола5ыт.Кунду эбэлэр, эьээлэр, ытыктабыллаах ыалдьыттар!Эьиги
 бугун биьиги уьуйааммытыгар ыалдьыттыы кэлбиккитигэр ,сурдээ5ин уорэн-котон
тураммыт,  бу долгутуулаах киэьэни  кырачаан сиэннэргит э5эрдэлэриттэн  са5алыырбытын
конуллээн.

1.Хоьооннор.

Алеша: Эбээлээх,
эһээлээх буоламмыт

Оҕолор олус да дьоллоохпут

Көрүүгэ, далбарга улаатан

Олуһун махтаныах тустаахпыт

Коля:
Күн кэриэтэ күндүгүт

Күндү дьоммут — кырдьаҕастар

Күн  уотунуу сылааскыт

Көмүс дууһалаах аанньаллар.

Анюта: Кырдьар
диэни билбэккэ

Куруук — куруук үөрэ сылдьыҥ

Ыалдьар диэни билбэккэ

Сүүрэ — көтө, туойа сылдьыҥ!

Сулустаан: Хаһан
даҕаны ыалдьымаҥ

Эдэрдии эрчими ыһыктымаҥ

Курус санааҕа ылларымаҥ

Ырыаҕыт тылын ыһыктымаҥ.

Ыыт-чы:
Эьигини э5эрдэлии кэллилэр биьиги саамай кырачааннарбыт, бэьиэлэй матрешкалар.

2.Ункуу «Мы веселые матрешки»  (кыра
гр.)

Ыыт-чы: Бугун биьиги эйэ5эс эбэлэрбитигэр курэх
 ыытыахпыт.Илиитигэр талба талааннаах, ырыаьыт, булугас ойдоох эбэ «Мин эбэм
саамай-саамай» курэх кыайыылаа5а буолуо5а.Курэхпит 4 туьумэхтээх.Курэ5и
сыаналыа5а убаастабыллаах дьууллуур субэ:

Ыыт-чы:Онтон билигин дохсун ытыс тыаьынан
корсуо5ун, биьиги кохтоох кыттааччыларбытын, эйэ5эс эбэлэрбитин !

(Ыыт-чы эбэлэри биирдиилээн ааттарын, суолларын
этэн ыныран иьэр.Кыттааччылар музыка до5уьуоллаах тахсан иьэллэр.)

Ыыт-чы:Билэрбит курдук биьи эбэлэрбит
сурдээх элбэх, киэн билиилээхтэр, муударайдар, онон бастакы курэхпит викторина
буолар, о.э. ыйытыыларга эппиэттээьин.

1-кы туьумэх. Викторина.

1.Таабырын.Киьиэхэ суппэт бэчээт баар уьу
(киин)

2. Бу этиини атыннык этин: албас киьи
кунду туулээ5и бурунэ сылдьар.(сатабыллаах саьыл са5алаах).

3.Ардах туьэ турда5ына чыычаах ханнык
талахха олороруй?(инчэ5эй)

4.Ос хоьоонун ситэр: ат суурдэ5инэ….(ыт
хаалбат)

5.Ханнык сылга дьоннор саамай элбэхтэ
аьыылларый?(високоснай)

6.Тобулэх нэьилиэгэ хаьан
тэриллибитэй?(1932)

7.Тобулэххэ улэлээбит бастакы килиэп
буьарааччы аата кимий?(Берды кадыр оглы)

8.Тобулэх нэьилиэгэр бастакы сынньалан
киинэ 1984 с арыллыбыт.Онно Сана дьылга аан бастаан Хаарчаана ким
буолбутай?(Кириллина Т.И.)

9.Ханнык о5уруот куох уунээйитэ Болгария5а
водка, Чехия5а миин, оттон Польша5а оргуйбут уу диэн переводтанарый?(укроп)

10.Корейдарга бу о5уруот аьа фрукта
корунэр киирсэр.(помидор)

Ыыт-чы: Истин иьирэх тыллаах ырыаларын
эьиэхэ бэлэх ууналлар улахан болох о5олоро.

3.Ырыа «Эбээ». (Эрчим,
Ксюша, Вова, Джамиля, Лия)

Ыыт-чы: Курэхпитин
салгыы ыытабыт. Сорох ардыгар эбэлэр сиэннэрин оннугар дьиэтээ5и
сорудахтарын толорбут тугэннэрэ бааллар.Ол курдук бугун «Мин тай5ам кыыллара»
диэн тема5а уруьуйга сорудах бэриллибит.Чэйин эрэ, эбэлэр, уруьуйдуур  сатабылгытын
 кордорун эрэ.

2-с туьумэх. «Сиэнин оннугар уруьуйдаа»

(Эбэлэр харахтарын баанан баран бэйэлэрэ
талбыт кыылларын уруьуйдууллар. Корооччулэр ким ханнык кыылы уруьуйдаабытын
таайаллар.Жюри сыаналыыр)

Ыыт-чы: Сээркээн сэьэннээх эьээлэрбитин
э5эрдэлээн тураннар хомо5ой тыллаах хоьооннорун эьиэхэ5э аныыллар орто болох
о5олоро.

4.Хоьооннор

Богдан:
Улааттахпына эьээм курдук

Отчут бэрдэ буолуо5ум

Чээлэй куоххэ, ходуьа5а

Куруо тутуом, оттоьуом.

Эрдэ туран от охсуом,

Кыраабылынан бугуллуом,

Омур5анна кэккэлэьэ

Эьээбинээн олорсуом

Валера: Мин
эьээм крутой,

Танаьа камуфляж,

Саата японскай,

Моторката Ямаха,

Кустуурун собулуур,

Бултууртан да салгыбат.

Дьулуур: Эьээм
миигин кууьан ылыа

Сырылаччы сыллыа5а

Тобобуттэн имэрийиэ

Улааппыккын дии диэ5э

Хаьан, хаьан улаатаммын

Комо киьитэ буолабын

Тапталлаах мин эьээбэр

Туьа киьитэ дэтэбин.

Саша: Эьээм
миэнэ сымна5ас,

Дууьалыын да сайа5ас,

Мин эьээбин таптыыбын

Мин эьээбин суохтуубун

Барда5ына ахтабын

Кэллэ5инэ уорэбин.

Иванна:Биьигини
олус таптыыр

Эьээлэрдээх буоламмын

Куруук сыллыыр, куруук алгыыр

Эбээлэрдээх буоламмыт,

Дьоллоох о5о саастаахпыт,

Куннээх биьик дьиэлээхпит

Инникигэ эрэллээхпит

Уунэр-сайдар дьыл5алаахпыт.

Ыыт-чы: Эрчимнээх
эдэр саастаргытын санатан «Эдэр булчут ырыатынан» эьигини э5эрдэлиир Эрчим
Эверстов.

5.Ырыа «Эдэр булчут ырыата» Эрчим
Э.

Ыыт-чы: Былыр саха киьитэ о5уьун эбэтэр
атын  миинтэ да ырыаьыт буолар дииллэрэ.Ол курдук биьиги эбэлэрбит, эьэлэрбит
оонньуулаах о5о саастарыгар , эрчимнээх эдэр кэмнэригэр элбэх, истин  ырыалары 
ыллаан- туойан кэлбиттэрэ. Уьус туьумэхпитигэр кыттааччыларбыт ырыалары
таайыахтара.Манна биьиги эбэлэрбит ырыаьыт эрэ буолбакка, булугас ойдоохторун
эмиэ кордоруохтэрэ.Экранна хас биирдии уостан туспэт ырыа аайы ус дьуорэлэьэр
хартыына костуо5э.Ол хартыыналарынан сирдэтэн эьиги ырыаны
таайыахтааххыт.Таайбыт киьи илиитин уунан баран эппиэттиир.

3-с туьумэх. «Ырыаны таай».

Ыыт-чы: Кэрэчээн кыргыттарбыт эбэлэргэ
анаан былааттаах ункууну толоруохтара.

6.Ункуу «Платочки».(кыргыттар)

Ыыт-чы:Тордус
бутэьик туьумэхпитигэр тиийэн кэллибит. Эбэлэрбит илиилэригэр талба
талааннаахтарын,  иистэнньэн бэрдэ буолалларын бэркэ диэн билэбит.Бу кэмнэ эр
дьоннор бултуур-алтыыр угэннэрэ са5аланар.Онон эьиги билигин кээнчэ киэбин
кырыйан оноруоххут.Ким тургэнник уонна сопко онорбутун жюри сыаналыа5а.

4-с туьумэх. «Кээнчэ киэбин кырыйыы.».

Ыыт-чы:Манан
биьиги курэхпит тумуктэнэр.Дьууллуур субэ тумук таьаарар кэмигэр о5олор
кундутук саныыр эбээлэригэр, эьээлэригэр анаан «Эбээбит, эьээбит барахсан» диэн
ырыаны ыллаан иьитиннэриэхтэрэ.

7.Хор «Эбээбит, эьээбит барахсан».

(О5олор эбэлэригэр, эьэлэригэр, кэлбит
ыалдьыттарга бэлэх туттараллар)

Ыыт-чы: Билигин тыл биэрэбит
убаастабыллаах дьууллуур субэ5э.

Тумук тыл.

Кунду ытыктыыр, убаастыыр кырдьа5астарбыт,
эбэлэрбит, эьэлэрбит! Бу бугунну дьоро киэьэ5э кэлэн ыалдьыттаабыккытыгар,
кыттыыны ылбыккытыгар махтанабыт! Инникитин да5аны маннык кохтоох, эдэрдии эрчимнээх,
уоруу аргыстаах буолун! Ыалдьар диэни билбэккэ оруу маннык биьигини
уордэ-котутэ, сиэннэргит тустарыгар суурэ-кото сылдьын!

Аҕам саастаах дьон норуоттар икки ардыларынааҕы күнэ 1991 сылтан сыл аайы алтынньы 1 күнүгэр бэлиэтэнэр. Күнү ыытыы соругунан кырдьаҕастар кыһалҕаларыгар, кинилэр олохторун хаачыстыбатын тупсарыыга уопсастыбаннас болҕомтотун тардыы буолар.

---

Уопсастыбаннаһы кытары сибээс департамена иһитиннэрбитинэн, Дьокуускай куоракка «Көмүс сааһы уруйдуубут» бырааһынньыктар быраагырамалара бэлэмнэннэ.

Балаҕан ыйын 30 күнүгэр социальнай көмүскэл управлениетыгар (Ленин уул. 4/1), 1 №-дээх поликлиникаҕа, куорат 2 уонна 3 нүөмэрдээх балыыһаларыгар, Дьокуускай куораттааҕы Медицина киинигэр уонна тииһи эмтиир поликлиникаҕа «Аһаҕас аан күннэрэ» ыытыллыахтара. Ону сэргэ алтынньы 3 күнүгэр Пенсия фондатын управлениетыгар (Орджоникидзе уул. 23) тустаах сүбэлэри-амалары ылыахха сөп.

Декада устата нэһилиэнньэни социальнай хааччыйыы биир кэлим киинин үлэһиттэрэ «Ыраас дьиэ», «Сылаас дьиэ» акциялары ыытыахтара. Бу акциялар соҕотоҕун олорор аҕам саастаах дьоҥҥо ананыахтара.

Алтынньы 1 күнүгэр Опера уонна балет тыйаатырыгар «Үлэҕэ – албан аат, бэтэрээннэргэ – бочуот» үөрүүлээх дьаһал ыытыллыаҕа. Бу күн Оҕо дыбарыаһыгар 14 чаастан «Үһүс саас оскуолата» кулууп чилиэннэрин кэнсиэрэ буолуоҕа.

Ыспыраапка:

1959 с. бүтүн Сойуустааҕы биэрэпис чахчыларынан, Сэбиэскэй Сойууска 100 сааһын аһарбыт киһи ахсаана 100 000 нэһилиэнньэҕэ 10 киһиэхэ тэҥнэһэрэ. Оттон Саха сиригэр – 32 киһиэхэ (3 төгүл элбэх).

Уһун үйэлээхтэр ахсааннарынан Саха сирэ Дагестан уонна Азербайджан өрөспүүбүлүкэлэрин кэнниттэн 3-с миэстэҕэ сылдьыбыта.

1970 сыллааҕы биэрэпис Саха сиригэр уһун үйэлээхтэр ортолоругар төрүт олохтоох нэһилиэнньэҕэ элбэҕин көрдөрбүтэ.

2015 сыллааҕы чахчынан, Саха сиригэр 100 сааһын ааспыт киһи ахсаана – 50-тан тахса.

         А5ам саастаахтар куннэрин декадаларын тумуктуур киэьэтэ, «Истиц сурэхтэн» биэчэр алтынньы ый 10 кунугэр олохтоох «Кыталык» н.а.дьиэтигэр  буолан ааста. Сылын ахсын нэьилиэк тэрилтэлэрэ бука бары тумсэн а5ам саастаахтарга анаан ас арааьын астаан баай байылыат остуолу тартылар. Ытык дьоммутугар саца талыллыбыт баьылыкпыт Антон Сергеевич Амбросьев утуе тыллары анаата, доруобай, уьун уйэлээх буолалларыгар ба5а санаатын эттэ.  

         Маны сэргэ убулээрдээх бэтэрээннэргэ тэрилтэлэр истиц э5эрдэлэрэ, сэмэй бэлэхтэрэ туттарылыннылар. Хас биирдии э5эрдэ барыта ырыа бэлэхтээх буолан дьон сургэтин кетехте. Кердеех оонньуулар ыытылыннылар, истиц кэпсэтиилэр, иьирэх санаалар этилиннилэр.

       «Мин сиэнчээмминээн» диэн хаартысканан выставка турбута эбээлэрбитигэр, эьээлэрбитигэр бэртээхэй бэлэх буолла, о5олорун –сиэннэрин кереннер сурэхтэрин  минньиттилэр.Биэчэри ытык кырдьа5аспыт 85 саастаах Максимова Евдокия Гаврильевна ере кетуулээх, уран тыллаах оьуохайынан тумуктээтэ.

       Кунду кырдьа5астабытыгар о5олоргут-сиэннэргит тустарыгар  ессе да уьуннук олорон чэгиэн-чэбдик буоларгытыгар ба5арабыт. Биэчэри тэрийсибит тэрилтэлэргэ махтал тылларын тиэрдэбит.

Чымнайская средняя школа имени Г.Д.Бястинова

Учительначальных классов Варламова Татьяна Спиридоновна

Кылаас чааьын сценарийа

Темата: Ытык кырдьа5ас дьоммут

Сыала: Хайа да а5а, ийэ ууьугар улахан саастаах кырдьа5ас баар буолар. Саха былыр былыргаттан кырдьа5ас киьини ытыктыыр, корор-харайар угэстээх.Кырдьа5ас дьону ытыктыырга иитии.

Туттуллар тэрил:Кырдьа5ас дьоннорун хаартыскалара

Тэрээьин чаас.

Дорооболорун о5олор!

Бугун кылаас чааьыгар биьиги кэпсэтиэхпит ытык кырдьа5ас дьоммут туьунан. Ытыктыыр кырдьа5ас дьоммут кимнээхтэрий? ( О5олор эппиэттэрэ). Биьиги эбэлэрбит, эьэлэрбит. Алтынньы 2 кунэ кырдьа5астар куннэрэ.

Ос хоьоону быьаарыы.

Cаха норуотун ос хоьооно баар. “Кырдьа5аьы хааьахха хаалаан сылдьан субэлэт”. “ Эдэртэн эйэтин, кырдьа5астан алгыьын ыл”. Бу ос хоьоонун хайдах ойдуугутуй? Бу ос хоьооно то5о итинник диирэ буолуой? Кырдьа5ас киьи субэтэ то5о нааданый? Кырдьа5ас киьи то5о элбэ5и билэрий? ( О5олор санааларын истии).

3. Учуутал ыйытыылара.

Эьиги аймах саамай кырдьа5ас киьитин билэ5ит дуо? Аата кимий? Cааьа хаьый? Ханна олороруй? Урут туох идэлээх киьи этэй? Кини улэтин ,хамнаьын туьунан тугу билэ5итий? Ол кырдьа5ас аатынан кими, хайа о5ону ааттаабыттарай?

4.О5олор кэпсээннэрин истии. Мин эбэм,эьэм.

Эн эбэ5эр, эьэ5эр хайдах комолоьо5ун? Тылларын истэ5ин дуо? Кинилэр субэлэрин ылына5ын дуо? Эбэн, эьэн, кырдьа5ас эдьиийдэрин,убайдарын тугу субэлээччилэрий?

Биьигиэбэлэрбит , эьэлэрбитуйэлэринтухарыараасулэниулэлээн,хамнаан,элбэхэрэйи—кыьал5аныкоронкэлбиттэр.Оннук дьону ытыктыахтаахпыт,

комолоьуохтээхпит киьи уйэтин тухары наар эдэр сылдьыбат.Эьиги улааттаххытына дьоннут кырдьан олордохторуна эьиги кэлэн комолоьуоххут. Дьоннут тылын истэр, дьоннутун ытыктыыр буоллаххына, кэлин эн о5олорун эйигин эмиэ ытыктыыр буолаллар.

5. Петр Одорусов “Эбээ “ хоьоонун истиэххэ.

Эбээ эрдэ уьуктар

Эбээ хойут утуйар

Эбээ курдук тубуктээх

Эбээ курдук улэлээх

Ким да баарын билбэппин

Кимин кыайан эппэппин.

Эбээ дьиэтин дьаьайар

Эбээ сиэнин харайар

Эбээ курдук эйэ5эс

Эбээ курдук сайа5ас

Ким да баарын билбэппин.

Кимин кыайан эппэппин.

Эбээ дьиэтэ ичигэс

Эбээ аьа минньигэс

Эбээ курдук учугэй

Эбээ курдук дэлэгэй

Ким да баарын билбэппин.

Кимин кыайан эппэппин.

6.Тумук.

Cаха былыр былыргыттан уьун уйэлээх омук диэн биллэр. Былыр элбэх киьи суус сааьыгар тиийэ олорор эбит.Ол дьон уйэлэрин тухары араас улэни улэлээн, хамнаан, элбэх эрэйи-кыьал5аны корон кэлбиттэр. Оннук дьону ытыктыыр буоллаххына, кэлин эн о5олорун эйигин эмиэ ытыктыыр буолаллар.

Адрес публикации: https://www.prodlenka.org/metodicheskie-razrabotki/43781-ytyk-kyrda5as-dommut

Темата: Ытык кырдьа5ас дьоммут

Сыала: Хайа да а5а, ийэ ууьугар улахан саастаах кырдьа5ас баар буолар. Саха былыр былыргаттан кырдьа5ас киьини ытыктыыр, корор-харайар угэстээх.Кырдьа5ас дьону ытыктыырга иитии.

Туттуллар тэрил: Кырдьа5ас дьоннорун хаартыскалара

1. Тэрээьин чаас.

-Дорооболорун о5олор!

Бугун кылаас чааьыгар биьиги кэпсэтиэхпит ытык кырдьа5ас дьоммут туьунан. Ытыктыыр кырдьа5ас дьоммут кимнээхтэрий? ( О5олор эппиэттэрэ). Биьиги эбэлэрбит, эьэлэрбит. Алтынньы 2 кунэ кырдьа5астар куннэрэ.

2. Өс хоьоону быьаарыы.

-Cаха норуотун ос хоьооно баар. “Кырдьа5аьы хааьахха хаалаан сылдьан субэлэт”. “ Эдэртэн эйэтин, кырдьа5астан алгыьын ыл”. Бу ос хоьоонун хайдах ойдуугутуй? Бу ос хоьооно то5о итинник диирэ буолуой? Кырдьа5ас киьи субэтэ то5о нааданый? Кырдьа5ас киьи то5о элбэ5и билэрий? ( О5олор санааларын истии).

3. Сэьэргэьии.

-Эьиги аймах саамай кырдьа5ас киьитин билэ5ит дуо? Аата кимий? Cааьа хаьый? Ханна олороруй? Урут туох идэлээх киьи этэй? Кини улэтин ,хамнаьын туьунан тугу билэ5итий? Ол кырдьа5ас аатынан кими, хайа о5ону ааттаабыттарай?

4.О5олор кэпсээннэрин истии. Мин эбэм,эьэм.

-Эн эбэ5эр, эьэ5эр хайдах комолоьо5ун? Тылларын истэ5ин дуо? Кинилэр субэлэрин ылына5ын дуо? Эбэн, эьэн, кырдьа5ас эдьиийдэрин, убайдарын тугу субэлээччилэрий?

-Биьиги эбэлэрбит , эьэлэрбит уйэлэрин тухары араас улэни улэлээн, хамнаан, элбэх эрэйи-кыьал5аны корон кэлбиттэр. Оннук дьону ытыктыахтаахпыт, комолоьуохтээхпит киьи уйэтин тухары наар эдэр сылдьыбат.Эьиги улааттаххытына дьоннут кырдьан олордохторуна эьиги кэлэн комолоьуоххут. Дьоннут тылын истэр, дьоннутун ытыктыыр буоллаххына, кэлин эн о5олорун эйигин эмиэ ытыктыыр буолаллар.

5. Петр Одорусов “Эбээ “ хоьоонун истиэххэ.

Эбээ эрдэ уьуктар

Эбээ хойут утуйар

Эбээ курдук тубуктээх

Эбээ курдук улэлээх

Ким да баарын билбэппин

Кимин кыайан эппэппин.

Эбээ дьиэтин дьаьайар

Эбээ сиэнин харайар

Эбээ курдук эйэ5эс

Эбээ курдук сайа5ас

Ким да баарын билбэппин.

Кимин кыайан эппэппин.

Эбээ дьиэтэ ичигэс

Эбээ аьа минньигэс

Эбээ курдук учугэй

Эбээ курдук дэлэгэй

Ким да баарын билбэппин.

Кимин кыайан эппэппин.

6.Тумук.

Cаха былыр былыргыттан уьун уйэлээх омук диэн биллэр. Былыр элбэх киьи суус сааьыгар тиийэ олорор эбит.Ол дьон уйэлэрин тухары араас улэни улэлээн, хамнаан, элбэх эрэйи-кыьал5аны корон кэлбиттэр. Оннук дьону ытыктыыр буоллаххына, кэлин эн о5олорун эйигин эмиэ ытыктыыр буолаллар.

Кылаас чааһа

«Ытык кырдьа5ас дьоммут»

Учуутал: Поскачина А.А.

Кыра белех о5олоругар «А5а дойдуну кемускээччилэр куннэригэр» аналлаах бырааьынньык сценарийа.

Биьиги моряк буолуохпут

Муора устун устуохпут,

Ленкор хараабыл хайытар

Долгуннарын се5уехпут.

Вед: Утуе кунунэн кунду о5олор! Бугун биьиги «А5а дойдуну кемускээччилэр куннэрин» бырааьынньыгар муьуннубут! «А5а дойдуну кемускээччилэр» диэн биьиги а5аларбыт, эьээлэрбит, убайдарбыт буолаллар. Биьиги уолаттарбыт улааттахтарына эмиэ «А5а дойдуну кемускээччи» аатын сугуехтэрэ.

Кунду дьоммутун, а5аларбытын, эьээлэрбитин, убайдарбытын бырааьынньыгынан э5эрдэлээн туран «Мин моряк буолуом» диэн ырыа бэлэхтиирбитин кенуллээн…

                                      Ырыа «Мин моряк буолуом»

Вед: Чэйин эрэ, о5олоор! Айан келелерун туьунан таабырынна таайыа5ын…

1. «Сапсыммат эрээри,

Салгынна тэлээрэр,

Кетере сур тыастаах,

                 Кыната сулустаах» (Семелует)

1. «Туерт келуеьэ атахтаахпын,

            Тургэн, сыыдам сырыылаахпын.

Дьону, таьа5аьы таьабын,

                     Дьонно туьалаах келебун» (Массыына)

                                    3.  «Муора5а, ерускэ

                                       Долгуннуун тустар,

                                       Уу урсунан

       Айанныы устар» (Хараабыл)

Вед: Муора5а, ерускэ айанныы устар моряктар эрчимнээх ункуулэрин керуе5ун, тэннэ ункуулээн тэйиэ5ин!

                                            Ункуу «Матросскай ункуу»

Вед:                                    « Биьиги моряк буолуохпут

 Муора устун устуохпут,

    Ленкор хараабыл хайытар

  Долгуннарын се5уехпут»

Моряктар хорсуннар, сымсалар, тургэннэр…О5олорбут 2 хамаанда5а арахсан моряк буолан араас тургутууну ааьыахтара, курэхтэьэн сымсаларын, тургэннэрин, хорсуннарын кердеруехтэрэ.

1 хамаанда аата «Чайка» — капитан П. Ванесса

2 хамаада аата «Бригантина»  – капитан Олеся Н.

Хас туьумэх аайы кыайбыт хамаанда5а дьаакыр ойуутун ууран иьэбин, хайа хамаанда элбэх дьаакырдаах, ол кыайар.

1сорудах «Бескозырка5ын кэтэн, суур»

Моряк хамаанда бэрилиннэ да5аны тургэнник таннан бескозыркатын кэтэн палуба5а тахсан стройдыахтаах.

2сорудах «Ким тургэнник дьаакыры таьаарар?»

Хараабыл айанныырын тохтотор туьугар моряктар ууга дьаакыры быра5аллар, оччо5о хараабыл тохтуур, биир сиргэ турар. Онтон дьаакыры уеьэ таьааран хомуйдахтарына, хараабыл айанна турунар.

3сорудах «Экипаж дьоннорун быыьыыбыт»

Хараабылынан айаннаан истэххэ араас быьылаанна тубэьиэххэ сеп. Ол курдук хараабыл тэстэн ууга тимириэн сеп, аара айаннаан иьэр дьон ууга туьуехтэрин сеп, олору моряктар ууга тимирбэт, ууга дагдайа сылдьар  куруугу быра5ан биэрэн быыьыыллар эбит.

4сорудах «Моряктар балыктыыллар»

Моряк хараабылга улэтэ наьаа ыарахан эбит, ол иьин кини куустээх – уохтаах буоларын туьугар доруобуйатыгар туьалаах аьылыгынан аьыахтаах. Хараабыл поварын «кок» диэн ааттыыллар. Билигин о5олор балыктаан аьылыктарын бэлэмниэхтэрэ.

Вед: Дьэ, манан моряктарбыт курэхтэрэ тумуктэннэ. Кыайыылаах хамаанда о5олоругар уонна курэхтэьиигэ кехтеехтук кыттыбыт о5олорго  медаль кэтэрдэбит. Барыгытын минньигэс приз тунэтэбит.

Манан «А5а дойдуну кемускээччилэр куннэрин» бэлиэтиир бырааьынньыкпыт тумуктэнэр, ессе тегул а5аларбытыгар, эьээлэрбитигэр, убайдарбытыгар бар5а махтал буоллун!

«Развлечение ко дню Советской Армии»

Автор: Нюкканова Майя Андреевна
Должность: воспитатель средней группы «туллукчаан»

Учебное заведение: МБДОУ №70 «Кэрэчээнэ»
Населённый пункт: г.Якутск,с.Хатассы
Наименование материала: Сценарий
Тема: «Развлечение ко дню Советской Армии»

Раздел: дошкольное образование

Назад

В раздел образования