22 ?ырк?йек тілдер мерекесіне арнал?ан сценарий

22 қыркүйек – тілдер мерекесіне арналған іс-шараның сценарийі

Қатысушылар: 1 – 11сынып

Уақыты: 10-11:30

I жүргізуші:

Қайырлы күн, ана тілін ардақ тұтар тіл жанашырлары! Армысыздар, өрлі де, асқақ рухты тәуелсіз елдің жас ұландары!
Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер күніне арналған іс-шараны ашық деп жариялаймыз!

ІІ жүргізуші:

Здравствуйте, уважаемые учителя и учащиеся!!! Здравствуйте, все, те кто пришел на наш праздник. Мы рады приветствовать вас в нашем уютном зале.22 – сентября ежегодно отмечается «День языков народов Казахстана» наш президент Нурсултан Назарбаев выступает за знание нескольких языков. Мы поздравляем всех с Днем языков народов Казахстана. И надеемся, что вам будет интересно провести это время с нами. Праздник, посвященный Дню языков народов Казахстана считается открытым.

ІІІ жүргізуші:

Good afternoon dear guests teachers and pupils. Good afternoon everybody who has come to our party. Our language is connected with our thought and sense. It appeared in antiquity. It’s close to the society’s life. All languages developed under influence of economic, political and geographical conditions. We are very glad to see you here. Today is the day of languages. Let’s start.!.

І жүргізуші:
22 – қыркүйек – Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесі. Бұл – барша елге ортақ, жалпы халықтық мереке, барлық ұлт өкілдеріне көрсетілген құрмет.

ІІ жүргізуші:

Каждое поколение передает следующему свой язык, религию, культуру, обычаи и традиции. Как говорится, без прошлого нет настоящего и, тем более, будущего.

ІІІ жүргізуші:

English is spoken by more than 350 million people. Geographically, it’s the most widespread language on earth.! Knowing of languages is very important for us. We must know three languages. These are Kazakh, Russian and English.

І жүргізуші:

Мемлекеттік тіл-көп ұлтты елдің барлық халқын саяси-мәдени бірлікке ұйымдастырудың басты құралы.

ІІ жүргізуші:

Язык — это, прежде всего слово, оно придает уникальность айтысом, русским былинам и сказкам. Отнимите слово, и душа народа потеряет свою первозданность и красоту.

ІІІ жүргізуші:

Kazakhstan is a bilingual country: the Kazakh language, spoken by 64.4% of the population, has the status of the «state» language, while Russian, which is spoken by almost all Kazakhstanis, is declared the «official» language, and is used routinely in business.

І жүргізуші:

Елімізде қазақ тілінің мәртебесін өсіріп, мемлекеттік тілді қастерлеп, мемлекеттіктілдің өз тұғырына қонуына атсалысып жүрген өзге ұлт өкілдері қаншама. Ендігі кезекті мектеп оқушыларының өлең-жырларына берейік.

1-оқушы: Амантай Талшын

«Қымбат менің туған тілім»

Қымбат маған ана тілім, бал тілім.

Ақ сүтімен бірге сіңген бойыма,

Ана тілі – ардақ тұтар алтыным

Ана тілін жырлап өткен талайлар,

2-оқушы: Каримова Алина

Он нужен мне как небо, каждый миг

На нем живые трепетные чувства открылись мне,

И мир открылся в них

Текут две речки в сердце, не мелея

Становясь единой рекой

Забыв родной язык я немею

Утратив русский – стану я глухой

2—оқушы: Волошенко Екатерина

Oh, friend unseen, unborn, unknown,

Student of sweet English tongue,

Read out my words at night alone:

I was a poet, I was young

Since I can never see you by the land

I send my soul through time and space

To greet you. You will understand.

Келесі кезекті 5 – 6 сыныптар арасындағы сайықа береміз.

І тур: «БӘЙГЕ»

1. Қазақ тілінде неше әріп бар?

2. Көптік жалғауларды ата

3. Наурыз мерекесі қай айда

4. ҚР астанасы қай қала

5. Ағылшын тілінде неше әріп бар?

6. Қазақ халқының бір етегісін ата

7. Тіл мерекесі қашан тойланады

8. Үй жануарын ата

9. Қазақ тілінде неше септік бар?

10. Біздің мектеп қай көшеде орналасқан

11. Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі?

12. Кел балалар, оқылық» кімнің өлеңі?

13. Біз қай мемлекетте тұрамыз?

14. Абай Құнанбаев кім?

15. Буынның үш түрін ата

ІІ тур. «ПОЛИГЛОТ»

1.На дворе горой,
А дома водой. (…………………..)

2.Упадет – поскачет,

Ударишь – не плачет.   (……………………)

3.Везёт, а не лошадь,

Летит, а не птица,

Жужжит, а не пчела. (………………………)

4. Я всё знаю, всех учу, 
А сама всегда молчу. 
Чтоб со мною подружиться, 
Нужно грамоте учиться. (………………………….)

5. Круглое, румяное, 
Я расту на ветке. 
Любят меня взрослые, 
И маленькие детки (…………………….)

6. •Зелёный телёночек
Привязан верёвочкой,
Лежит на боку и толстеет. (…………………………)

ІІІ тур. МАҚАЛ-МӘТЕЛ (Берілген буындардан тіл туралы мақал құрастыр)

1. ӨНЕР АЛДЫ- ҚЫЗЫЛ ТІЛ

2.ТІЛ –ДОСТЫҚТЫҢ АЛТЫН КӨПІРІ

Көрермендермен сайыс:

 «Дұрыс па, бұрыс па?» деп аталады. Мен өз ойымды айтамын, дұрыс болса қол шапалақтаңдар, бұрыс  аяқтарыңды ұрасыңдар. Сонымен бастайық.

1. Бәйге – қазақтың ұлттық ойыны.

2. Бесбармақ – француздық ұлттық тағамы.

3. Наурыз – шығыс елінің жаңа жылы.

4. Хачапури – қазақтың ұлттық тағамы.

5. Илья Муромец – қазақтың батыры.

6. Масленица мейрамында орыстар бауырсақ пісіреді.

7. Түйелер тікенекті сүйсініп жейді.

8. Қымызды сиыр сүтінен жасайды.

9. Наурыз күз айында басталады.

10. Мектепке біз дұрыс жазуға, оқуға үйренеміз.

11. Роза Рымбаева – Италия әншісі.

12. Семей жері Абай, Шәкірім, Мұхтардың Отаны.

13. Абай Құнанбаев – орыстың ұлы ақыны.

14. Қазақстанның астанасы – Астана.

15. Қазақстан – біздің Отанымыз.

ІV тур. «Мені түсін» Қысқаша әңгіме оқылады. Оқушылар не түсінді оны қағаз бетіне сурет түрінде түсіреді

Джейн — ағылшын қызы. Ол Лондонда тұрады. Джейннің үш мысығы бар. Оларды жақсы көреді. Олардың аты-жөні -Сати, Смоки и Тигр. Біреуі ақ, біреуі қара, біреуі сары. Тигр сүт ішеді. Сати балық жейді. Смоки жастықта ұйықтайды.

Көрермендермен ойын: «Сақина салмақ»

V тур. «Шешендік өнер» (Сурет бойынша сөйлем құрастыр)

АСТАНА МЕКТЕП

Көрермендермен ойын: «Тақия»

VІ тур. Ертегі құрастыру

«ШАЛҚАН»

«БАУЫРСАҚ»

Келесі сөз кезегін әділқазылар алқасына береміз!

Марапаттау

І жүргізуші:

Ана тіліміздің мәртебесі асқақтай берсін!
Ана тіліміз тек биіктерден көрініп, өркендей берсін!
Тіл күніне арналған іс – шарамызды жабық деп жариялаймыз.

ІІ жүргізуші:

Родной язык!

Он с детства мне знаком,

На нем впервые я сказала «мама»,

На нем клялась я в верности упрямой,

И каждый вздох понятен мне на нем.

Каждый язык чрезвычайно богат, гибок и живописен. Вот и подошёл к концу наш праздник, посвященный Дню языков! Мы еще раз поздравляем всех с Днем языков народов Казахстана. Желаем всего вам доброго и до скорой встречи!

ІІІ жүргізуші:

Knowledge of the foreign language is becoming more important nowadays. There are many reasons why we study English. If you know English, you can communicate with others who use this language. Knowledge of foreign languages helps people of different countries to develop mutual friendship and understanding. We congratulate you with day of languages!!! Good bye dear friends!!!

Алматы облысы

Еңбекшіқазақ ауданы

Балтабай орта мектебінің

қазақ тілі мен әдебиет пән мұғалімі

Алимходжаева М.К

9-сынып оқу тілі –орысша

Сабақтың тақырыбы: 22 қыркүйек – Тілдер мерекесі. Ыңғайлас салалас сөйлемді қайталау.

Сабақтың мақсаты:

1.Білімділік:

— үш тілді дұрыс қолдану қабілеттерін нәтижелеу;оқушылардың дүниетанымын кеңейту; арнайы тапсырмалар арқылы өздігінен тілдерді меңгеруге жетелеу;

— оқушылырға тілдер мерекесі туралы әңгімелей келе, өз ойын жүйелі түрде жеткізе отырып, іздену жұмыстарын нәтижелеу;

— «Тілдердің үштұғырлығы» мәдени жобасы туралы мағлұмат беру арқылы оқушылардың білім деңгейін көтеру;

2.Дамытушылық:

— құрмалас сөйлем, оның ішінде ыңғайлас салалас сөйлем түрлерін қайталай отырып, өзіндік қабілетін дамытуға мүмкіндік жасау;

— оқушылардың креативті қабілеттерін дамыту;

— меңгерген тілдер қабілеттерін білімнің басқа салаларында дұрыс қолдана білуді дамыту;

3.Тәрбиелік:

— мемлекеттік тілдің өркендеп, дамыуы, мәртебесі жөнінде айта отырып, көп тіл білу – заман талабы екені туралы мағлұмат беру , әр ұлттың өзіндік ерекшеліктері, салт дәстүрлері, діні, тіл ерекшеліктері болатынын түсіндіру.

— оқушыларға өзінше жұмыс істеуге, жұп алдында, топ алдында, өз ойын ортаға салып,дұрыс шешім қабылдауға жол ашу.

— ұжымдық жұмыс барысында өзара сыйластыққа, басқаның сөзін мұқият тыңдап, шешімді бірге қабылдауға үйрету.

Сабақтың барысы:

І Ұйымдастыру кезеңі:

1.Слайд:

Қуан, далам! Қуанатын күн бүгін!

Серпіп таста мұңды жүрек түндігін!

Тіл туралы Заңым енді күшіне

Паш еткендей кескен жаңа кіндігін.

Жаңа сабақтың эпиграфы:

Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан

«Тілдердің үштұғырлығы» мәдени жобасын кезеңдеп іске асыруды қолға алуды ұсынамын. Қазақстан бүкіл әлемде халқы үш тілді пайдаланатын мәдениетті ел ретінде танылуға тиіс.Бұлар : қазақ тілі — мемлекеттік тіл, орыс тілі — ұлтаралық қатынас тілі және ағылшын тілі — жаһандық экономикаға ойдағыдай кірігу тілі.

Н.Назарбаев Астана , 2007 жыл

2.Бағалау бетімен таныстыру. Сабақ барысында әр оқушы өз жұмысын қорытындылап отырады.

І. Үй жұмысын тексеру

1. Слайдтағы тірек сызба арқылы мәтіннің мазмұнын айту

Өз тіліңді құрметте

Ұлт өкілдері

Ана тілі

Ана сүті

Әлемдік деңгейде қолданылатын тілдер

Ағылшын, француз, орыс, испан, қытай, араб

ІІ. 1.Өткен тақырыпты бекіту

Мәтін бойынша кластер толтыру.

2.Өзіңді тексер/слайд арқылы тексеру/

3.Грамматикалық тақырыпты қайталау

ІІІ. Өткен сабақтағы грамматикалық тақырыпты қайталау.

1.Слайд «Ыңғайлас салалас құрмалас сөлем»./тірек сызба бойынша мысал келтіру/

2.Тест сұрақтары:

1.Мемлекеттік тілді білу-

а/керек емес

ә/парыз

б/оқу

в/оңай

2.Асты сызылған сөздің антонимін табыңдар: «Ана тілін өгей ұлдары ғана менсінбейді …»

а/туған

ә/жат

б/бөтен

в/бейтаныс

3.Мақалды жалғастыр

Жеті жұрттың тілін біл,

………………………………

4.Берілген сөздердің қайсысы омоним бола алады?

а/жылқы

ә/керек

б/тіл

в/кітап

5/ Тілдер мерекесін көрсет

а/16 желтоқсан

ә/25 қазан

б/30 тамыз

в/22 қыркүйек

Ү Жаңа сабақтың тақырыбы: 22 қыркүйек – Tілдер мерекесі /Тілдер күні/ The 22 September — language holiday/ languages day/

1- тапсырма. Берілген сөздердің мағынасын түсініп , ағылшынша баламасын тауып жазыңдар.

ұлан-байтақ broad

ұлт interesting

тілдер күні diclaraction

жариялау nation

тойлау organize

ұйымдастыру holiday

білгір erudition

сайыс competition мереке celebrate

қызықты languages day

Видеосюжет Валяның әңгімесі . Алинаның әңгімесі.

2-тапсырма. Алуаның әңгімесі.

1. Мәтінді оқу.

2.Мәтін бойынша өзара сұрақ-жауап

3.Мәтіннің мазмұнын айту

4.Слайдта ағылшын тілінде сұрақтарберілді. Оқушы сол сұрақтарға жауап беру керек.

Мәтін бойынша берілген сұрақтарға жауап беріңдер :

1. Who is the author of the story?

2. Where does Alua live?

3. What is her nationality?

4. Whose motherland is Kazakhstan?

5. How is the holiday celebrated in your school?

ҮІ Жаңа сабақты бекіту
5- тапсырма

6- ТАПСЫРМА: мақалдарды орысша түсіндіріп беріңдер

Синквейн «Нoliday», «Тіл», «Народ» сөздеріне

ҮІІ Қорытындылау

1.7-тапсырма 27 бет. Мына пікірлерге келісімдеріңді не қарсылықтарыңды білдіріп, дәлелдеңдер. /эссе түрінде/

• 1. Бүгінгі таңда көп тіл білу – қажеттілік.

• 2. 2005 жылдың мәліметтері бойынша Қазақстанда тұратын халықтың 100 пайызы мемлекеттік тілді меңгерген.

• 3. Сенің сыныптастарың қазақ тілін білмейді

• 4. Тіл жоқ жерде – ұлт жоқ.

2.БАҒАЛАУ беті бойынша қорытынды жасау

ҮШ Үй тапсырмасы

Тілім менің -тұғырым

Мақсаты : Тілдер мерекесінің мәні ,ерекшелігі туралы түсінік беру;

Оқушылардың ой-өрісін,сөйлеу қабілеттерін дамыту ,

дүниетанымдарын кеңейту,өз ойын тиянақты жеткізе білуге дағдыландыру;

Халқын,өз туған жерін,елін,тілін құрметтеуге тәрбиелеу.

Әдіс-тәсілдері: сұрақ- жауап, жатқа оқу, топпен жұмыс.

Мұғалімнің кіріспе сөзі:

22 қыркүйек – Қазақстан халықтарының тілдер күні , елімізді мекендейтін барша халық тілдерінің мерекесі. Жыл сайын қазақстандықтар «Тілдер мерекесін » тойлайды.

Тіл адамдар арасындағы қарым- қатынас құралы. Өмірде адамдар тіл арқылы бір-бірімен сөйлеседі, пікір алысады. Біздің мектебімізде бұл мереке жылда атап өтіледі.

«Тілдер мерекесі» апталығында мәнерлеп өлең оқу,ән айту, мақал-мәтелдерді жатқа айту сайыс түрлері өтеді. Бүгін бізде осындай бір шара өткіземіз.

Жүргізуші: Сайысымызға қош келдіңіздер!

Тілден асқан асқар жоқ ,

Тілден асқан байлық жоқ ,

Тілден асқан теңіз жоқ , — дей келе бүгінгі сайысқа қатысатын оқушыларды шақырамыз.

І топ. 3оқушы ІІ топ. 3оқушы ІІІ топ. 3 оқушы

Оқушылар өздерін қазақша таныстырады.

Жүргізуші: Сайысымыз 3 турдан тұрады.Әр жауап 5 ұпаймен белгіленіп отырады.

Кім бірінші көк жалауды көтерсе ,сол топ жауап береді.

Сұрақтар тапсырмалар қазақ тілі ,орыс тілі пәндері бойынша қойылады.

І тур – «Бәйге».

1. Қазақ тілінің әліпбиі неше әріптен тұрады ? (42 әріп)

2. Қазақ тілінде қандай жалғаулар бар ? (көптік,тәуелдік,жіктік,септік)

3. Қазақ тілінде буынның неше түрі бар? (үш : ашық,бітеу,тұйық)

4. Жаңылтпашты тез мәнерлеп оқу:

Жайлауға көш көшті,

Көш кеш көшті.

1. «Сөзді аяқта» ойыны

Сөз тіркестің ,сөйлемнің басы айтылады ,әрі қарай толықтыру керек :

Мен кезек ….

Павлодар қаласында …….

Қазақ тілі – мемлекеттік ……

Жапырақ …….

Бір аптада жеті ………….

ІІ тур. Задания на русском языке

1.Определите, сколько раз встречается звук (А) в следующем предложении:

Я люблю свою лошадку. (4)

2. Найдите четвертое лишнее слово:

Горы, дом, лес, река

3. Рассказать пословицу на казахском языке:

Человек без Родины, словно соловей без леса.

Глаза боятся, руки делают.

Отансыз адам, Ормансыз бұлбұл.

Көз қорқақ , қол батыр.

4. Переведи словосочетания на казахский язык

Моя Родина большой парк

Твой язық адрес

ІІІ тур. Қазақ әдебиеті бойынша тапсырмалар :

1. Төрт түлік малды төлдерімен айтып шығу.

2. Төрт түлік малдың иелерін жатқа айту.

Жылқы иесі – «Қамбар ата»

Сиыр иесі — «Зенгі баба»

Түйе иесі – «Ойсылқара»

Қой иесі – «Шопан ата»

Ешкі иесі – «Шекшек ата»

3. Шығыс елдеріндегі жаңа жыл қалай аталады ?

4. Наурыз мерекесімен байланысты өлеңді жатқа мәнерлеп айту.

Ұлыс оң болсын,

Ақ мол болсын,

Қайда барсаң жол болсын!

Ұлыс бақты болсын,

Төрт түлік ақты болсын,

Ұлыс береке берсің,

Пәле — жала жерге енсін!

5. Қай топ көп мақал-мәтелдерді жатқа айтады ?

Оқу – білім бұлағы,

Білім – өмір шырағы.

Жері байдың –елі бай.

Отан – оттан да ыстық.

Тазалық – денсаулық кепілі.

Не ексең, соны орасың.

Білекті бірді жығады,

Білімді мыңды жығады. т.б.

6. «Тез сөз табу» ойынын ойнату .

Оқушылар берілген сөздегі әріптерден басқа сөздер табады

Адамгершілік: алма, шелек, адам, шек, кешірім, кеш, кіші … .

Сайыстың қорытындысын жасап, оқушыларға алғыс айту

Мектеп оқушыларына арналған 22 қыркүйек – Қазақстан Республикасының халықтарының тілдер мерекесі күні қарсаңында өтетін мерекелік кештің сценарийін ұсынамыз. 

Кештің мақсаты: оқушыларды өлең оқып, ана тілі туралы ән айтуға баулу, тіл туралы мағлұматтармен бөлісу.

Көрнекілік құралдар: Танымал ғалымдардың тіл туралы айтқан ойлары жазылған плакаттар, тіл туралы слайд, Қазақстан туралы бейнероликтер. 

1-жүргізуші: Армысыздар, қымбатты қонақтар! Ұлағатты ұстаздар мен оқушылар!

Ана тілім,

Жүрегісің анамның.

Жүрек-ана,

Мен өзіңнен жаралдым.

Сағат сайын саулығыңды тілеймін,

Сенсіз мынау керегі не ғаламның!

Сенің әрбір тынысыңмен күн кешем,

Сен арқылы тіршілікпен тілдесем. 

2-жүргізуші: Бүгін 22 қыркүйек – Қазақстан Республикасының халықтарының тілдер мерекесі күніне орай өздеріңізбен қауышып отырмыз. Олай болса, мерекелік кешімізді бастайық!

Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Әнұраны орындалады.

1-жүргізуші: Тіл – қандай ұлтта, елде болмасын әрқашан қастерлі де құдіретті. Ол әрбір адамға ана сүтімен бірге еніп, қалыптасады. Тіл — әрбір елдің жаны.

2-жүргізуші: Осыдан тура 25 жыл бұрын – 1989 жылы 22 қыркүйек күні «Тіл туралы» заң қабылданған болатын. Бұл заңда Қазақ ССР-нің мемлекеттік тілі қазақ тілі, ал орыс тілі — ұлтаралық тіл деп бекітілген еді.

Осы кезде кешке қатысушылар «Елім менің» әнін орындайды.

1-жүргізуші:  Тіл деген – алып мұхит түбі терең,

Піспегі толқын шашқан күбі ерен.

Қадірін тілдің сұра сақаулардан,

Көзіне жас алып бір күбірлеген.

Тіл деген – жарық жұлдыз аспандағы,

Арманның қиял жетпес баспалдағы.

Қадірін тілдің сұра мылқаулардан,

Көлінен ұшпай қалған қасқалдағы.

Тіл деген – адастырмас темірқазық,

Өрісі магнитінің өмірге азық.

Қадірін тілдің сұра кереңдерден,

Сөйлеуді арман еткен көңіл жазып.

Мұхтар Шахановтың сөзіне жазылған «Рух пен Тіл» әнін қабыл алыңыздар!

2-жүргізуші: Кешіміздің тізгінін көсемсөз шеберлеріне берейік!

1-оқушы: «Қазақ тілі», Мағжан Жұмабаев

Күш кеміді, айбынды ту құлады;

Кеше батыр – бүгін қорқақ, бұғады.

Ерікке ұмтылған ұшқыр жаны кісенде,

Қан суынған, жүрек солғын соғады. 

Қыран құстың қос қанаты қырқылды,

Күндей күшті, күркіреген ел тынды.

Асқар Алтай – алтын ана есте жоқ,

Батыр, хандар – асқан жандар ұмытылды!

Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, бақ, ардың,

Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың …

Алтын Күннен бағасыз бір белгі боп,

Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!

Жарық көрмей жатсаң да ұзақ, кен – тілім,

Таза, терең, өткір, күшті, кең тілім.

Тарап кеткен балаларыңды бауырыңа

Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, тілім!

2– жүргізуші: Қазақпын мен, қазақтың бөлшегімін,

Қажеті не басқаның өлшемінің?

Қазақ деген жалғыз ұлт мен боламын,

2-оқушы: Мұзафар Әлімбай

Ана! — десем ана тілі ойға оралар. 
Баладай қуанарсың тойға барар. 
Тыңдасаң көне аңыздан көркем нақыл 
Олжам да қанжығама байлап алар. 
Тере білсек бір -бір ауыз қара өлең, 
Неше миллион інжу-маржан шамамен?! 
Қанша гүлден -қазақ тілі бақшасы, 
Қандай дана өлшер қандай бағамен?! 
Ерке тіл, еркелеткіш тілім кенім: 
Еркежан, айналайын, күнім менің, 
Ақ ботам, қоңыр қозым, алтын айым, 
Қанша рет жүрек толқып, сүйінгенің! 
Ана тілім ырысты ма, кұнды ма? 
Деп сұрамас, тегін білген сұңғыла. 
Туған тілде ас қайырған сайын да, 
Оқығандай серпіліп қал бір дұға. 
Шұлғытар орыс тілді Олжастарды, 
Жарқырат қазақ тілі алмастарын. 
Халқына олжа салған айта алады, 
Кім қосты сандығыңа мен қосқанды?! 
Жұпарлы қырда алуан гүлдер таптым, 
Өміршең өзіміздің тілден таптым. 
Тіл екен жемістісі, жұпарлысы, 
Аялап халық баққан гүл мен бақтың.

3-оқушы: «Тамырсыздану қаупінің тұжырымдамасы», Мұхтар Шаханов

Жаһандану рухсыздығы өз жеңісін тойлауда.
Содан қазір қаншама адам бейім былай ойлауға:
“Мен қай тілде еркін сөйлеп, оқи алам, жаза алам, 
Білім, жұмыс, нан таба алам, сол тіл-менің өз анам”
Бірақ қарсы тұжырым бар осы адасқан байламға:
Біз жалқыны мойындамай, ұға алмаймыз жалпыны.
Тіршілікте бір адамды шексіз сүю арқылы
Адамзатты тану әрі сүюге жол табасың.
Және әркім шын қадірлеу арқылы өз анасын, 
Ұғар оның сатылмайтын сезімінің бағасын.
Өз ұлтыңның тілін, салтын, парқын сүю арқылы
Күллі әлемдік биікке өрлеп, ардақтайсың жалпыны.
Сан түрлі тіл меңгереміз, айдындап ой қарқыны.
Ал ғаламдық ортақ тілсіз-
Бірлік –гүлсіз, сенім –нұрсыз, 
Бірақ ана тіліңе оның түспеу керек салқыны.
Бұл табиғи жолдан айну қырсық қаупін өсірер.
Тарихың тұр санаңа өткел тастап, 
Өз тіліңе ойлау, сөйлеу тоқталған сәттен бастап
Бүкіл баба рухымен
Ұлттық, гендік-ақпараттық байланысың кесілер.
Тағдырыңнан ата мұра шамын солай өшірер.
Өз тіліңді жерсінбеудің, 
Өз анаңды менсінбедің
Арсыздығы қай дәуірде болып еді тапқырлық?
Ол –рухани мүгедектік әрі ұлттық сатқындық?
Аз қайғы ма, талабыңды түсінігің алдаса?..
Мейлі он тіл, 
Тіпті жүз тіл меңгергенің далбаса
Өз ұлтыңның тілі менен рухы
Ой-санаңа іргетас боп қалмаса.

Ән: «Анамның тілі» Сөзі Шона Смаханұлынікі, әні: Әбиірбек Тінәлиев

4-оқушы: «Үйрен ана тіліңді», Оразақын Асқар

Өз тіліңсіз көрсең де өз күніңді,

Өз тіліңсіз болсаң да асқан білімді.

Өз халқыңа бола алмайсың азамат,

Білмей тұрып туған ана тіліңді.

Әлде қалай жоғалтса ана баласын,

Бала іздеп таппай ма өз анасын.

Өгей шеше секілді өзге тіл де өгей,

Өз тіліңмен ертерек тап жарасым.

Сенде айып жоқ, тілің де емес кінәлі,

Ешкімнің жоқ болса да оған күмәні.

Үйренбесең, өз тіліңді білмесең.

Жазықсыз-ақ жазғырып ел тұрады.

Қаның жаның, қазақы ұлттық түрің бар,

Сенен үлгі алар қызың, ұлың бар.

Перзентісің еркін, азат халықтың,

Тәуелсіз ел, мәртебелі тілің бар.

5-оқушы:  «Бір досқа» Әдібай Табылды

Өзге тілді белгенге,

Білімді боп билейсің.

Кергенменен құр кеуде,

Өз тіліңді білмейсің.

Төс қаққанмен күнде сен,

Демес халқың «құлыным».

Өз тіліңді білмесең,

Неге керек білімің?!

1-жүргізуші:  Қазір дүниеде 2796 түрлі тіл қолданылады. Қолданатын жан саны 50 миллионнан асатын тіл – 13. Егер бұл тілдерді қолданатын жан санының аз-көптігіне қарай тізсек, реті мынандай болады: қытай тілі, һинді-ордо тілі, ағылшын тілі, испан тілі, итальян тілі. Бұл тілдер 65 мемлекетте мемлекеттік тіл ретінде қолданылады.

Дүниежүзінде ресми тіл саны алтау: қытай тілі, ағылшын тілі, орыс тілі, испан тілі, француз тілі, араб тілі.

2-жүргізуші:  Жалпы 6 мыңға жуық тілдің 100-і ғана мемлекеттік деген статусқа ие болған. 1989 жылы «Тіл туралы» Заң  қабылданғаннан бері қазақ тілі де осы мемлекеттердің  қатарына кіргеніне қуаныштымыз.

1-жүргізуші: Көрермен қауымға тіл туралы қызықты деректерімізді бөлісіе кеткеніміз жөн сияқты.

2-жүргізуші: Ендеше, адамзат тарихындағы көп тілді меңгерген полиглот ғалымдар мен басқа да тіл туралы қызықты фактілерімізді естеріңізге сала жүріңіздер

6-оқушы: Шығыс ғұламасы Әл-Фараби  70-ке жуық тілді меңгерген.

Ұлы Абай орыс-қазақ тілдерімен қатар парсы, араб тілдерін меңгерген. Орыс тілін орта жастан асып барып, кеш меңгерген.

7-оқушы: А.С.Пушкин француз, ағылшын, неміс, итальян, испан, латын, грек, славян тілдерін білген. Көне еврей тілін зерттеген.

Луначарский испан тілін 57 жасында үйренген екен.

8-оқушы: Профессор Құдайберген Жұбанов көп тіл білген кісі. Тіпті ана тілімізді салыстырмалы жүйемен үйренуге де, зерттеуге де себі бар деп жапон тілін де игерген.

Кибернетика “атасы” деп есептелетін Норберт Винер 13 тілді зерттеген.

9-оқушы: Люксембург халқының түгелге жуығы төрт тілде еркін сөйлей алады, әсіресе, жастары. Ең бастысы, Люксембург балалары мектепке дейін төрт жастан бастап тегін ана тілінде, екінші сыныптан бастап француз тілінде оқиды. Ағылшын тілі алтыншы сыныптан басталады.

10-оқушы: Дүниедегі барлық аударма шығармалардың 33% ағылшын тілінен аударылса, 15 % – француз тілінен, ал 1%  неміс тілінен аударылады.

1-жүргізуші: Олай болса, құрметті оқушылар, тілді үйрену ешқашан кеш емес. Ол үшін тек ниет пен еңбектену ғана қажет.

2-жүргізуші: Бүгінгі кеш көңілдеріңізді біраз серпілтіп, тың мағлұматтар берді деген үміттеміз.

1-жүргізуші: Уақыт бөліп, көңіл қойып тыңдағандарыңыз үшін көп рақмет!

Кеш Ескендір Хасанғалиевтің «Атамекен» әнімен салтанатты түрде жабылады.

Cабақтың тақырыбы: 22 — қыркүйек Тілдер мерекесі
Мұғалім: Құрметті оқушылар, қымбатты ұстаздар! Сіздер білесіздер

22 — қыркүйек Тілдер мерекесі күніне орай біздің мектебімізде осы тілдер мерексіне байланысты апталық өтіп жатыр.
Неге 22 — ші қыркүйек Тілдер мерекесі болып атап өтіледі?

Тіл туралы алғашқы заң 1989 жылы 22 – қыркүйекте қабылданған еді. Содан бері Қазақстан Республикасында бұл жыл сайын Тідер мерекесі болып аталып өтуде. Бүгін міне біз де осы жерде Қазақстанда тұратын халықтардың тілдер күнін атап өтуде жиналып отырмыз қош келдіңіздер!
Тілдер мерекесі құтты болсын!

Тіл, сөз дегеніміз ата бабамыздан келе жатқан ел дәстүрі. Бұл дипломатиялық құрал халықтың бүкіл сана парасатын, биіктігі мен тереңдігін паш ететін үлкен өнері. Тіл адамдар арасындағы қасиетті қатынас құралы. Тілсіз қоғам жоқ. Бұл екі нәрсе бір — бірінсіз өмір сүрмейді.

Қай халықтың болса да басынан өткендері, қилы кезендері, өз ана тілі арқылы бір — біріне жалғасқан.

Дорогие ребята, мы рады приветствовать Вас на празднике день языков! Казахстан — многонациональное государство Все народы населяющие его равноправны. Каждый язык – это целый мир. Язык – это радость, боль, сокровище. Нет такого языка, который бы не заслуживал уважение. Народная мудрость гласит изучать другой язык значит прожить вторую жизнь.

Біздің елімізде 130 — дан астам ұлт өкілдері тұрады. Қазақстан экономикасы мықты, тәуелсіз, егеменді ел. Қазақстан әр тілде сөйлейтін халықтардың басын біріктіріп отырған мемлекет. Қазақстан біздің ортақ достық үйіміз.

Исторически сложилась так, что на территории Казахстана проживает более 130 национальностей и развивается 100 языков, но государственным языком является казахский язык.

Есть легенда о том, что в древние времена люди не могли построить Вавилонскую башню лишь потому что, не сумели объединиться, непонимая друг друга, так как говорили на разных языках. Все у них было: и сила, и материалы для строительства но не было единого и понятного всем межнационального общения. Итак, приходим к выводу, что хорошее знание и развитие родного языка, знание иностранных языков – самая лучшая опора для каждого человека.

Бұл шарамыз ойын түрінде өтеді. Ойнымыз “Алтын қақпа”деп аталады. Бүгінгі ойындарымызға 9 сынып оқушыларынан
2 команда қатысады.
Олармен танысайық:

Сабақтың мақсаты: Орыс тіліндегі мақал — мәтелдер мен фразиологиялық тіркестердің қазақ тіліндегі баламасын табу, мақал — мәтелдер айту, жұмбақтар шешу арқылы оқушылардың ойлау қабілетін, қызығушылығын дамыту және тіл шеберлігін арттыру, сөздік қорларын байыту.

Ойынның мақсаты:
Алтын қақпаға жету. Үш кезеңнен өту қола, күміс, алтын қақпаларды ашу. Барлық тапсырмаларды дұрыс орындап, алтын қақпаны ашқан команда ойын жеңімпзы атанады.
Ойынның шарты:
Ойын үш турдан тұрады.
Қола қақпа, Күміс қақпа, Алтын қақпадан тұрады.

Қолдарын көтеріп жауап берген команда жауабы ғана ескеріледі

I тур
Қола қақпа

1. Родина горечее огня
2. Не имей сто рублей, а имей сто друзей
3. Что посеешь, то и пожмешь
4. Без ножа зарезать
5. Перегибать палку
6. Делать из мухи слона
7. Мастер на все руки
8. Меньше слов, больше дела
9. Язык острее меча

II тур
Күміс қақпа

Жұмбақты шеш
1. Айдалада ақ отау, ауыз — мұрны жоқ отау.
2. Еңкейсем еңкейтеді, шайқайсам шалқаяды

3. Денесі бар, басы бар,
Ал бірақта жаны жоқ
Үш көзінде жалын от
Кезектесіп жумылар,
Кезектесіп ашылар.

4. Керемет бір ит болады
Үй бағады, үрмейді
Аяғы жоқ жүрмейді
Темір тықсаң сөйлейді.

5. Аяғы бар, басы бар,
арқалаған тасы бар.

6. Қалың киімді ұнатады,
шешіндірсең жылатады.

7. Гуляет на поле, да не конь
Летает на воле, да не птица.
8. Всегда во рту, а не проглотишь.
9. Без языка, без голоса, а все расскажет.
10. Ночь есть, днем нет

Сөзжұмбақтарды шеш.
Т10
100ім
1лік
С2р
К3
К3ік
5ік
6н
7ік
Қ10.

Дұрыс жауаптары:
Тон — шуба
Жүзім — виноград
Бірлік — единство
Секір — прыгай
Күш — сила
Күшік — щенок
Бесік — колыбель
Алтын — золото
Жетім — сирота
Қон — приземлись

III тур
Алтын қақпа
мақал — мәтел айтудан жарыс

“Ойлан да тап”
ЖАҢЫЛТПАШТАР

Сабақ қорытынды жасау.

«№ 26 Орта мектеп» КММ
I санаты мұғалімі Аженева Ж. М.

Cабақтың тақырыбы: 22 — қыркүйек Тілдер мерекесі

Мұғалім: Құрметті оқушылар, қымбатты ұстаздар! Сіздер білесіздер

22 — қыркүйек Тілдер мерекесі күніне орай біздің мектебімізде осы тілдер мерексіне байланысты апталық өтіп жатыр.
Неге 22 — ші қыркүйек Тілдер мерекесі болып атап өтіледі?

Тіл туралы алғашқы заң 1989 жылы 22 – қыркүйекте қабылданған еді. Содан бері Қазақстан Республикасында бұл жыл сайын Тідер мерекесі болып аталып өтуде. Бүгін міне біз де осы жерде Қазақстанда тұратын халықтардың тілдер күнін атап өтуде жиналып отырмыз қош келдіңіздер!
Тілдер мерекесі құтты болсын!

Тіл, сөз дегеніміз ата бабамыздан келе жатқан ел дәстүрі. Бұл дипломатиялық құрал халықтың бүкіл сана парасатын, биіктігі мен тереңдігін паш ететін үлкен өнері. Тіл адамдар арасындағы қасиетті қатынас құралы. Тілсіз қоғам жоқ. Бұл екі нәрсе бір — бірінсіз өмір сүрмейді.

Қай халықтың болса да басынан өткендері, қилы кезендері, өз ана тілі арқылы бір — біріне жалғасқан.

Дорогие ребята, мы рады приветствовать Вас на празднике день языков! Казахстан — многонациональное государство Все народы населяющие его равноправны. Каждый язык – это целый мир. Язык – это радость, боль, сокровище. Нет такого языка, который бы не заслуживал уважение. Народная мудрость гласит изучать другой язык значит прожить вторую жизнь.

Біздің елімізде 130 — дан астам ұлт өкілдері тұрады. Қазақстан экономикасы мықты, тәуелсіз, егеменді ел. Қазақстан әр тілде сөйлейтін халықтардың басын біріктіріп отырған мемлекет. Қазақстан біздің ортақ достық үйіміз.

Исторически сложилась так, что на территории Казахстана проживает более 130 национальностей и развивается 100 языков, но государственным языком является казахский язык.

Есть легенда о том, что в древние времена люди не могли построить Вавилонскую башню лишь потому что, не сумели объединиться, непонимая друг друга, так как говорили на разных языках. Все у них было: и сила, и материалы для строительства но не было единого и понятного всем межнационального общения. Итак, приходим к выводу, что хорошее знание и развитие родного языка, знание иностранных языков – самая лучшая опора для каждого человека.

Бұл шарамыз ойын түрінде өтеді. Ойнымыз “Алтын қақпа”деп аталады. Бүгінгі ойындарымызға 9 сынып оқушыларынан
2 команда қатысады.
Олармен танысайық:

Сабақтың мақсаты: Орыс тіліндегі мақал — мәтелдер мен фразиологиялық тіркестердің қазақ тіліндегі баламасын табу, мақал — мәтелдер айту, жұмбақтар шешу арқылы оқушылардың ойлау қабілетін, қызығушылығын дамыту және тіл шеберлігін арттыру, сөздік қорларын байыту.

Ойынның мақсаты:
Алтын қақпаға жету. Үш кезеңнен өту қола, күміс, алтын қақпаларды ашу. Барлық тапсырмаларды дұрыс орындап, алтын қақпаны ашқан команда ойын жеңімпзы атанады.
Ойынның шарты:
Ойын үш турдан тұрады.
Қола қақпа, Күміс қақпа, Алтын қақпадан тұрады.

Қолдарын көтеріп жауап берген команда жауабы ғана ескеріледі

I тур
Қола қақпа

1. Родина горечее огня
2. Не имей сто рублей, а имей сто друзей
3. Что посеешь, то и пожмешь
4. Без ножа зарезать
5. Перегибать палку
6. Делать из мухи слона
7. Мастер на все руки
8. Меньше слов, больше дела
9. Язык острее меча

II тур
Күміс қақпа

Жұмбақты шеш
1. Айдалада ақ отау, ауыз — мұрны жоқ отау.
2. Еңкейсем еңкейтеді, шайқайсам шалқаяды

3. Денесі бар, басы бар,
Ал бірақта жаны жоқ
Үш көзінде жалын от
Кезектесіп жумылар,
Кезектесіп ашылар.

4. Керемет бір ит болады
Үй бағады, үрмейді
Аяғы жоқ жүрмейді
Темір тықсаң сөйлейді.

5. Аяғы бар, басы бар,
арқалаған тасы бар.

6. Қалың киімді ұнатады,
шешіндірсең жылатады.

7. Гуляет на поле, да не конь
Летает на воле, да не птица.
8. Всегда во рту, а не проглотишь.
9. Без языка, без голоса, а все расскажет.
10. Ночь есть, днем нет

Сөзжұмбақтарды шеш.
Т10
100ім
1лік
С2р
К3
К3ік
5ік
6н
7ік
Қ10.

Дұрыс жауаптары:
Тон — шуба
Жүзім — виноград
Бірлік — единство
Секір — прыгай
Күш — сила
Күшік — щенок
Бесік — колыбель
Алтын — золото
Жетім — сирота
Қон — приземлись

III тур
Алтын қақпа
мақал — мәтел айтудан жарыс

“Ойлан да тап”
ЖАҢЫЛТПАШТАР

Сабақ қорытынды жасау.

«№ 26 Орта мектеп» КММ
I санаты мұғалімі Аженева Ж. М.

22 қыркүйек тілдер мерекесіне арналған сценарий тіл туралы тәрбие сағаты сценарийі

© Дереккөзі

«Тіл – достықтың тірегі»

22 қыркүйек – тілдер мерекесіне арналған салтанатты жиынның сценарийі

Салтанатты жиынның барысы:

(Салтанатты жиын қазақ биімен ашылады)

I жүргізуші:

Қайырлы күн, ана тілін ардақ тұтар тіл жанашырлары! Армысыздар, өрлі де, асқақ рухты тәуелсіз елдің жас ұландары!

Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер күніне арналған салтанатты жиынды ашық деп жариялаймыз!

ІІ жүргізуші:

Здравствуйте, уважаемые учителя и учащиеся!!! Здравствуйте, все, те кто пришел на наш праздник. Мы рады приветствовать вас в нашем уютном зале. 22 – сентября ежегодно отмечается «День языков народов Казахстана» наш президент Нурсултан Назарбаев выступает за знание нескольких языков. Мы поздравляем всех с Днем языков народов Казахстана. И надеемся, что вам будет интересно провести это время с нами. Праздник, посвященный Дню языков народов Казахстана считается открытым.

ІІІ жүргізуші:

Good afternoon dear guests teachers and pupils. Good afternoon everybody who has come to our party. Our language is connected with our thought and sense. It appeared in antiquity. It’s close to the society’s life. All languages developed under influence of economic, political and geographical conditions. We are very glad to see you here. Today is the day of languages. Let’s start.!.

I жүргізуші:

Қазақстан Республикасының мемлекеттік Гимні орындалсын.І жүргізуші:

Ана тілі — әр адамның өз ұлтының жан дүниесі мен мәдениетінен ғасырлар бойы жиған рухани азығынан нәр алатын кіндік тамыры.

Біздің ана тіліміз – қазақ тілі. Ол тек отбасы , ошақ қасының ғана тілі емес, мемлекеттік тіл!

22 – қыркүйек – Қазақстан Республикасы халықтарының тілдер мерекесі. Бұл – барша елге ортақ, жалпы халықтық мереке, барлық ұлт өкілдеріне көрсетілген құрмет.

Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, бақ — ардың,Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың.Алтын күннен бағасыз бір белгі боп,Нұрлы жұлдыз, бабам тілі , сен қалдың.

ІІ жүргізуші:

Ежегодно, 22 сентября вся наша страна отмечает этот день как день языков народов Казахстана. Наш Президент Нурсултан Назарбаев поставил перед нами задачу: говорить на 3х языках: казахском, русском и английском, не забывая при этом и своего родного. Это прекрасно, ведь знание языков — это наше богатство! Каждый язык – это целый мир. Язык – это живая душа народа, его радость, боль, память, сокровище. Нет такого языка, который бы не заслуживал уважения. Каждое поколение передает следующему свой язык, религию, культуру, обычаи и традиции. Как говорится, без прошлого нет настоящего и, тем более, будущего.

ІІІ жүргізуші:

Every day, on the twenty second of September our country celebrates the day of languages! All of us must speak 3 languages: Kazakh, Russian and English, because the knowing of languages is our treasure. English is a world language.  It’s the language of progressive science and technology, trade and Cultural relations, commerce and business. English is spoken by more than 350 million people. Geographically, it’s the most widespread language on earth.! Knowing of languages is very important for us. We must know three languages. These are Kazakh, Russian and English.

Ән:

9 «Ә» сынып оқушы – Рахметулла Кенженің орындауында ағылшын тіліндегі « Rolling stone » әнін қабыл алыңыздар.

Құттықтау сөз:

Келесі құттықтау сөз лицей директорының міндетін атқарушы Аманшаева Гүлсім Қуатқызына беріледі.

Марапаттау:

І жүргізуші:

Тілдер мерекесіне арналған апталық барысында пән мұғалімдерінің өткізген сайыстарының қорытындысын назарға ұсыну үшін, кезекті марапаттауға береміз.

І жүргізуші:

Қазақстан – көп ұлтты мемлекет. Көп ұлтты мемлекет үшін мемлекеттік тіл өте қажет.Мемлекеттік тіл-көп ұлтты елдің барлық халқын саяси-мәдени бірлікке ұйымдастырудың басты құралы.

Олай болса, қазақ тілін жете білу арқылы біздер өнер мен білімнің, мәдениет пен ғылымның биігіне жетіп, өз халқымыздың өткен – кеткенін зерделеп, оны әлемге таныта аламыз. Өз тілімізді құрметтеу арқылы басқа тілді де үйреніп, мәдениетін қадірлейміз.

ІІ жүргізуші:

Казахстан — многонациональное государство. В нашей стране проживает более 130 наций и народностей и все живут дружно, одной сплоченной семьей и зовутся казахстанцы. Язык — это, прежде всего слово, оно придает уникальность айтысом, русским былинам и сказкам. Отнимите слово, и душа народа потеряет свою первозданность и красоту.

Любой язык по-своему велик –Бесценное наследство вековое,Так берегите свой родной язык,Как самое святое дорогое.

ІІІ жүргізуші:

Kazakhstan is our common home. Besides Kazakh and Russian people, there are 2 thousand representatives of about 130 peoples in Kazakhstan. Kazakhstan is a bilingual country: the Kazakh language, spoken by 64.4% of the population, has the status of the «state» language, while Russian, which is spoken by almost all Kazakhstanis, is declared the «official» language, and is used routinely in business.

І жүргізуші:

Елімізде қазақ тілінің мәртебесін өсіріп, мемлекеттік тілді қастерлеп, мемлекеттік тілдің өз тұғырына қонуына атсалысып жүрген өзге ұлт өкілдері қаншама. Ендігі кезекті лицей оқушыларының өлең-жырларына берейік.

1-оқушы: Дайрабек Гүлсезім 5 «б» сынып оқушысы

«Қазақ тілі»

Мағжан Жұмабаев

Күш кеміді, айбынды ту құлады;

Кеше батыр – бүгін қорқақ, бұғады.

Ерікке ұмтылған ұшқыр жаны кісенде,

Қан суынған, жүрек солғын соғады.

Қыран құстың қос қанаты қырқылды,

Күндей күшті, күркіреген ел тынды.

Асқар Алтай – алтын ана есте жоқ,

Батыр, хандар – асқан жандар ұмытылды!

Ерлік, елдік, бірлік, қайрат, бақ, ардың,

Жауыз тағдыр жойды бәрін не бардың …

Алтын Күннен бағасыз бір белгі боп,

Нұрлы жұлдыз, бабам тілі, сен қалдың!

Жарық көрмей жатсаң да ұзақ, кен – тілім,

Таза, терең, өткір, күшті, кең тілім.

Тарап кеткен балаларыңды бауырыңа

Ақ қолыңмен тарта аларсың сен, тілім!

2-оқушы: Ораз Балнұр

«Қымбат менің туған тілім»

Қымбат маған ана тілім, бал тілім.

Ақ сүтімен бірге сіңген бойыма,

Ана тілі – ардақ тұтар алтыным

Ана тілін жырлап өткен талайлар,

Жырлап өткен Ыбырай мен Абайлар.

Қасиетті менің ана тілімде,

Өшпес мәнгі алаулаған арай бар.

Өлен – жырмен арайланса, тау күліп.

Ардақтымды жырлап өтем ән қылып.

Мағжан, Қасым, Мұқағали жырларын,

Жалғастырып жаза берем мәңгілік,

Деп мен өз тілімді жырлағым келеді.

Oh, friend unseen6 unborn, unknown,

Student of sweet English tongue,

Read out my words at night alone:

I was a poet, I was young

Since I can never see you by the land

I send my soul through time and space

To greet you. You will understand.

Но как родной язык люблю я русский:

Он нужен мне как небо, каждый миг

На нем живые трепетные чувства открылись мне,

И мир открылся в них

Текут две речки в сердце, не мелея

Становясь единой рекой

Забыв родной язык я немею

Утратив русский – стану я глухой

Сахналық көрініс: «Тіл тағдыры»

…Толғауы тоқсан қызыл тіл,Сөйлеймін десең өзің біл… (дауыс, фон)

Терме: Омар Ақмарал «Менің Қазақстаным»І оқушы: (сахна сыртынан дауыс)Мен заманымда қандай едім? Мен ақын, шешен, ділмар бабаларыңның бұлбұлдай сайраған тілі едім. Мөлдір судай таза едім. Жырға соққан толқындай екпінді едім. Мен наркескендей өткір едім.Енді қандаймын?Кірленіп барамын, былғанып барамын. Жасыдым, мұқалдым.Мен не көрмедім?Маған әкеліп араб пен парсыны қосты. Бертін келе шүлдірлетіп ноғайды, былдырлатып орысты араластырды. Бір күндерде мені мүлде жоқ қылғысы келгендерде болды. Өліде үшбақы болғыр Абайға өкпем жоқ. Тіріде маған ара түсушілер аз болды. Мен жылы сөзді, алдымен айналып кетейін, Ахмет деген кісіден ғана естідім.Төле би:Жасыма!Уа, халқым!Көсіле шабар жерің бар!Тау көтерген елің бар,Қол бастайтын ерің бар.Атадан қалған сара жолың бар,Сөз қадірін біліңдер!І оқушы: (сахна сыртынан дауыс)

Төңкеріске шейін көрмегенім қалған жоқ. Төңкеріс болмаса, бейшара қазақ менен айырылатын да шығар деп едім.

Төңкеріс болды. Қазақтың көзі ашылды. Қазақтың көзі ашылған соң, менің де күнім туды ғой деп қуанушы едім. Молдалардың тілмаштардың қол жаулығы болудан құтылдым ғой деп ойлаушы едім. Оның үстіне қазақ тілі – мемлекеттік тіл болсын деген заң шықты. Төбем көкке төрт елі жетпеді. Бірақ не керегі бар, босқа қуанған екенмін…

Қазыбек би:

Налыма!Біз қазақ деген мал баққан елміз. Бірақ ешкімге соқтықпай, жай жатқан елміз. Елімізден құт береке қашпасын деп, жеріміздің шетін жау баспасын деп, найзаға үкі таққан елміз. Ешбір дұшпан басынбаған елміз. Басымыздан сөзді асырмаған елміз!

І оқушы: (сахна сыртынан дауыс)Жанның бәрі теңдік алып жатқан кеңес үкіметінің тұсында мені кім көрінген созғылай бастады. Өзгені не қылайын, отаршылдық саясатын қолданбас-ау дейтін білім кеңесі екеш білім кеңесі де мені аямады.

Әйтеке би:Тамыры суда тұрса даУақыты жеткендеҚурамайтын құрақ жоқ.Тек жақсыдан өлмейтін сөз қалады.

Ән:

5 «б» сынып оқушысы Базарбай Гүлназымның орындауындағы Бота Бейсенованың «Ана тілі – тұғырым» әніне құлақ түрейік.

І жүргізуші:

М.Жұмабаев атамыз « Тіл-адам жанының тілмашы, тілі кем болса, адамның кем болғаны » деген екен. Тіл — тарих тереңіне бойлатып, өнер бұлағына сусындататын рухани әлеміміздің сарқылмас бұлағы. Мемлекетіміздің тарихи тағдыры, мақсаты тіл арқылы баянды болмақ. Тіл — байлығымыз, тіл — тарихымыз, тіл — мәдениетіміз, тіл-әдебиетіміз.Тіл — біздің ұлттық намысымыз, арымыз. Ана тілімізді қастерлеп, құрметтей білу — біздің қасиетті борышымыз.

ІІ жүргізуші:

Абай писал: «Человек, изучивший культуру и язык иного народа, становится с ним равноправным» и действительно, его слова нашли подтверждение в жизни. Исторически с…