Хокук бозуларны кис?т? буенча сценарий

Актаныш районы

Әтәс төп гомуми белем бирү мәктәбе

Хокукый турнир

(7-8 класс укучылары өчен)

Укытучы: Хабибуллина С.Г.

Максат:  укучыларның хокук буенча белемнәрен арттыру, бер-берләренә, шул ук вакытта законга хөрмәт формалаштыру, әхлак сыйфатлары тәрбияләү. 

Җиһазлау: хокукый документлар, электрон презентация , сүзләр салынган конверт, предметлар салынган  тартма

Турнир барышы

1. Оештыру . Уңай психологик халәт булдыру.

Хәерле көн, укучылар, укытучылар! Бүген бездә хокукый турнир. Без  җәмгыять таләп иткән һәм җәмгыятебездә кабул ителгән законнар хакында искә төшерербез. Законнарны белмичә торып, үзеңнең хокукларыңнан файдаланып булмый.  Мин шуны телим: бүгенге чара сездә хаклы тәртип күнекмәләре булдырсын, законнар турында белемнәрегезне арттырсын.  Үзегезнең сәләтләрегезне дә күрсәтерсез дип ышанам.

1. Бәйге барышы.  Эшебезне танышудан башлыйк. (Командалар исемнәрен әйтәләр, уенчылар белән таныштыралар) 

Ә мин үзем – Фемиданың ярдәмчесе. Нәрсә  беләсез бу хакта?

Фемидага ярдәмгә  хөкемдарлар да  кирәк.  ( хөкемдарлар билгеләү)

1 тур. “Юридик сүзлек” ( сораулар ике команда өчен дә уртак. Кем өлгер, шул җавап бирә. Дөрес җавап 1 балл белән бәяләнә).

1. Дәүләт тарафыннан урнаштырылган,үтәлүе һәркем өчен мәҗбүри кагыйдәләр системасы -… ( хокук)

2.  Дәүләтнең Төп законы-… (Конституция)

3. Куркытып, ачыктан-ачык чит кеше әйберен үзләштерү-… (талау)

4. Хокук  бозулар өчен суд тарафыннан физик затка карата кулланыла торган махсус мәҗбүр итү чарасы —     (җәза)

5. Шәхси мәнфәгатьләреңне кайгырту йөзеннән кылган гамәл-… (үз-үзеңне яклау)

6. Көч кулланмыйча гына чит кеше әйберен үзләштерү-… (урлау)

7. Дәүләт гаепләүчесе (Прокурор)

8. Вак хулиганлык кылган өчен акча түләтү. (Штраф)

9. Россиядә дәүләт башлыгы — … (Президент)

10. Бала хокукларын яклаучы халыкара документ (Конвенция)

2 нче тур. “Серле сандык”.  Сандыкка салынган предметлар буенча үзегезнең хокукларыгызны әйтегез.

  — Туу турында таныклык ( исемгә хокук)

— Конверт ( сер саклау хокукы, хат алышу хокукы)

— Китап  ( белем алуга хокук)

— Шприц ( сәламәтлекне саклау, кайгыртуга хокук)

-Ручка (иҗат итүгә хокук)

-Телефон ( сер саклау хокукы)

Һәрберебез хокукларыбызны яхшы белә.  Тик шуны да онытмаска кирәк: безнең хокукыбызның яклануы, саклануы үз чиратында  башкаларга бурыч йөкли.  “Үзеңә теләмәгәнне башкаларга эшләмә”, ди халык.

Тирән фикерләр салынган әйтемнәр бик күп. Шуларның берничәсен искә төшереп алыйк.

3 нче тур.  “Сүз чыгар хикмәт белән”.

Бирем шундый:  конвертка салынган сүзләрдән җөмлә төзергә һәм  асылын аңлатырга кирәк.

1. Кем бирсә иллелек, аның сүзе иң элек.
2. Сезнең өчен сүзләрегез түгел, гамәлләрегез сөйләсен.

Фикерләрегез өчен рәхмәт. Сезнең белән килешәм. Ә сез минем белән килешерсезме? Алдагы турга күчәбез.

4 нче тур.  “Килешәм-килешмим”.

1. Җинаять җаваплылыгы 16 яшьтән билгеләнә. ( 16, өлешчә 14)
2. Паспорт 16 яшьтә алына. (14 яшь)
3. Бала дип 14 яшькә кадәргеләр  атала. (18 яшь)
4. Судта баланың фикере 10 яшьтә исәпкә алына.
5. Судка 18 яшь тулгач мөрәҗәгать итәргә мөмкин. (14 яшь)
6. 18 яше тулганнар гына  хезмәт килешүе төзи ала. (16 яшь)  
7. 20 яше тулганнар гына сайлауга бара ала. (18 яшь)
8.   18 яше тулганнар гаилә кора  ала.

5 тур.  Өй эше. “Юридик консультация”.

 Командалар игътибарына сәхнәләштерелгән күренеш тәкъдим ителә. Аны караганнан соң, сорауга җавап бирергә кирәк. Дөрес җавап 3 балл белән бәяләнә.

1 нче күренеш.  14 яшьлек яшүсмер , контроль эшне өзү максатыннан  “Бомба куелган” дип шалтырата , ләкин тотыла.

Сорау. Бу гамәлгә ничек карыйсыз? Яшүсмер җәзасын күрерме?

Җавап. Әйе, 14 яше тулган яшүсмер ялган шалтырату  өчен хокукый җаваплылыкка тартыла.

2 нче күренеш. Төнге 11 ләр тирәсендә  15 яшьлек  Г. өенә кайтып бара. Хокук саклау вәкилләре  очрый.

Сорау. Г.ның  хокук саклау вәкилләре белән әңгәмәсе нәрсә турында булачак? Нинди чара?

Җавап.  № 71 закон нигезендә 18 яше тулмаганнар кичке 10 нан соң йөрергә тиеш түгелләр.  Әти-әнисенә беркетмә тутырыла һәм штраф.

Вердикт.  Карар чыгару өчен сүз хөкемдарларга бирелә.  ( Беренче  төркемгә “Юридик әзерлекле”,  икенче төркемгә “Иң актив” исемнәре бирелә)

1. Рефлексия.

Укучылар, үзегезнең чарадан алган тойгыларыгыз, фикерләрегез белән уртаклашсагыз иде.  Моның өчен җөмләләрнең берсен төгәлләгез:

1. Минем өчен шул яңалык булды:….
2. Мин шуны белдем: ….
3. Минем өчен шул кызыклы булды: …

Бәяләү

“Бурычлар һәм хокукларны әкиятләр аша өйрәнәбез”

Автор: Нургалина Лилия Мусавировна

Организация: МБОУ Аксаринская ООШ

Населенный пункт: Республика Татарстан, Заинский район, с.Аксарино

Максат:

• балаларны “хокук”, “бурыч”,“закон”төшенчәләре белән таныштыру;

• хокуклар һәм бурычларны аерырга өйрәтү;

• законга хөрмәт хисе тәрбияләү,законнарны үтәп яшәү тиешлеген төшендерү•;

Җиһазлау:әкият китаплары, видеокассеталар, әкиятләргә рәсемнәр һәм слайдлар, РФ Конститутциясе, ”закон” , “бурыч”, “хокук “һәм бурычлар , хокуклар язылган карточкалар.

“Бурычлар һәм хокукларны әкиятләр аша таныйбыз”тәрбия чарасын тарихка күз салудан башлыйк.

1948ел-Кеше хокуклары турында Декларация кабул ителә

1954 ел- Генераль Ассамблея Балалар көне бәйрәм итү тәкъдиме белән чыга

1959 ел 20 ноябрь – Балаларның хокуклары турында Генераль Ассамблеяда Декларация кабул ителә

(балаларның хокуклары һәм бурычлары турында бик күптән 18гасырда ук сөйләшә башласалар да ,рәсми документ булып кабул ителгәнче 2 гасыр вакыт кирәк булган. Беренче халыкара документ 1923 елда Англиядә Халыкара балаларны яклау союзы була )

1979ел- БМО тарафыннан Халыкара Балалар елы дип игълан ителә(шушы вакытта рәсми документ кирәклеге килеп баса)

1989 ел.20 ноябрь –БМО Бала хокуклары турында Конвенциясен кабул итә.1990 ел.26 январь- әлеге документ имзалана. Икенче көнне үк бу документны 61 дәүләт кабул итә. Бу-рекорд була!. Анда 18 яшькә кадәрге һәрбер кешенең шәхси хокуклары күрсәтелгән , 54 матдәдән тора.

Ә 20 декабрь- Кеше хокуклары көне буларак билгеле.Бу-тарих,рәсми документларның үткән юлы.

Конвенциянең бурычы балаларның мәнфәгатьләрен кайгырту.Ул дәүләтне балалар өчен тиешле шартларны булдырырга өнди,балаларның дәүләт тормышында актив,иҗади катнашуларын сорый.

“Маугли” әкиятенә видеотасмадан өзек карала.

-Мауглиның тормышында иптәшләренә ярдәм сорап мөрәҗәгать иткән чаклары күп була.Бу вакытта ул иптәшләреннән ничек ярдәм сорый? (“Без синең белән канкардәшләр” дип әйтә)

-Бу сүзләр джунгли өчен тылсымлы сүзләр.Ә ни өчен тылсымлы? Джунглида бу сүзләр нәрсәне аңлата? ( “Джунгли законы”н )

-Джунгли законы нәрсә өчен кирәк? (хайваннар тыныч яшәсеннәр өчен;аларны кешеләр үтермәсен өчен;барлык җанварлар да үз балаларын үстерә алсын өчен)

-Җанварларның ДЗ карашлары нинди?(алар аңа буйсыналар,аны хөрмәт итәләр.ДЗ тантана һәм хөрмәт белән әйтәләр)

-Бөтен җанварлар да хөрмәт итәме ДЗ?(Юк,Юлбарыс Шерхан законны боза.Ул кешегә ау уздыра һәм җанварлар аны хыянәтче дип атый)

-Җанварларның джунглида үз законнары бар.Ә кешеләр дөньясында,җәмгыятьтә законнар бармы соң?

-Әйе,бар. Бу канун КОНСТИТУЦИЯ дип атала.Хезмәт турында закон, белем алу турында,җир,салым һ.б. бик күп законнар бар.

Әнәрсә соң ул закон?

Закон — кешенең җәмгыяттә үз-үзен тотукагыйдәләре язылган документ.Законнар ТР Дәүләт Советында, РФ Дәүләт Думасында языла,карала,тикшерелә.Аннары президентлар тарафыннан раслана.

-Әйдәгез , ДЗ әйләнеп кайтыйк әле. ДЗ буенча бүре ,гаилә башлыгы булганнан соң ,бүреләр төркеменнән чыгарга хокуклы.Ләкин балалары үсеп җиткәч,ул аларны төркем Киңәшенә алып барырга бурычлы.Икенче төрле әйткәндә, закон ике өлештән тора.Шуларны әйтеп карагыз әле?( Хокуклар һәм бурычлар)

-Нәрсә соң ул кеше хокуклары?- кешегә шәхес буларак яшәү һәм үсү өчен кирәк булган шартлар.Һәрбер кешенең яшәргә,ирекле,бәхетле булырга хокукы бар.Ә балаларның аерым хокуклары да бар.Бу белем алу, әти-әни белән яшәү,сәламәтлекне кайгырту һәм ныгыту, хөкүмәт тарафыннан яклану хокуклары.

-Ә нәрсә соң ул бурычлар?-кеше тарафыннан ул үзе һәм башкалар тыныч – имин яшәсеннәр,эшләсеннәр өчен башкарылырга тиешле эш-гамәлләр.

Һәрбер кеше башлангыч һәм төп мәктәпне тәмамларга, урлашмаска,алдашмаска,әйләнә-тирә мохитне сакларга бурычлы.

-Хәзер сезнең хокуклар һәм бурычларны дөрес аңлавыгызны тикшереп карыйк( карточкалар таратыла,укучылар аларны хокуклар һәм бурычларга аерып куялар ,алар тактага беркетелә)

Тормышта кеше хокуклары бозылу очраклары еш була.Хәзер без әкиятләрдән өзекләр карарбыз, тыңларбыз. Нинди хокуклар бозыла,кайсы бурычлар үтәлми?

1. А.С.Пушкин”Солтан патша турындагы әкият”тән өзек:

“Хатны укып бетерәләр,

Зур бер мичкә китерәләр,

Һәм бикәне шул сәгать

Улы белән бергәләп

Шул мичкәгә салалар да

Җибәрәләр диңгезгә-

Патша кушты , дип , безгә .”

Чынлыкта үлем карарын кем чыгара?Бу әкияттә нинди хокук бозыла? (җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә : Һәр кешенең төп хокукы –яшәү хокукы. Кечкенә кеше –бала яшәргә хокуклы.

2. А.С. Пушкин”Патшаның үлгән кызы һәм җиде баһадир турында”әкиятендә патша кызының нинди гаебе булды икән?

“Кара урманнар аша

Алып патша кызын,

Тереләй бәйләп бер ялгызын,

Ташларга наратлыкка

Бүреләргә азыкка”( җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә :Беркем дә , беркайчан да баланы газапларга,хурларга тиеш түгел.

3. Г.Х.Андерсен”Кар патшабикәсе” әкиятеннән өзек:

“ Әбисенең кечкенә өеннән Кар патшабикәсе бәләкәй Кайны үзенең зур боз сараена алып китә. Ул аңа яңа тимераяклар бүләк итәргә сүз бирә”.

-Кар патшабикәсе малайга яхшылык итәргә теләп шулай эшлиме? Малайны туган йортыннан алып китәргә хакы бармы? (җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә : Һәр дәүләт үзенең кечкенә гражданнарын якларга бурычлы.Балалар үз әти-әниләре белән яшәргә хокуклы һәм аларны беркем дә аера алмый.Дәүләт табигать бәла-казаларыннан котылу,сугыш барган җирдән имин урынга күчерү максатында балаларны ерак чит илләргә күчерергә мөмкин. Соңыннан аларның әти-әниләренә бер-берсен эзләп табарга булышырга тиеш.

4. А.Толстойның “Алтын ачкыч яки Буратино маҗаралары” әкиятендә Папа Карло улына Әлифба алып бирә.Ә Буратино мәктәпкә барамы соң? (җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә : Һәрбер бала акыллы һәм тәрбияле булып үссен өчен түләүсез белем алуга хокуклы.Без мәктәптә укып Конвенцияне тормышка ашырабыз.

5. Г.Х.Андерсен”Сөйкемсез үрдәк бәбкәсе” әкиятендә язучы үзенең балачагын исенә төшереп яза. Әкияттә үрдәк баласын шыксыз,килбәтсезгә санап ,гел какканнар, чукып торганнар.Башкаларга охшамаган өчен аны үги иткәннәр.Үскәч үрдәк баласы нинди кошка әверелә?Әкияттә нинди хокук бозыла? (җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә : Бала башка кешеләргә ошарга тырышырга бурычлы түгел. Бала үзе булып калырга хокуклы.

6. Ш. Перроның “Золушка” әкиятенә өзекне видеотасмадан карау.Золушка үзенең нинди хокукларын беләме? (җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә :Аның ял итәргә хокукы бар. Балаларны авыр,ялыктыргыч эшкә кушу, мәҗбүриләү ярамый.

7. Д. Мамин-Сибирякның” Соры муен” әкиятеннәнбер өзек :

“ -Йөзәсеңме ,аңгыра? Чумган буласыңмы? Ярый,йөз , әйдә,мин сине баребер ашыйм! Үзең чыксаң яхшырак булыр,- ди төлке.”

-Ни өчен бу үрдәк җылы якка очып китмәгән? Төлке аны үз корбаны итәме?(җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә :Авыру бала махсус карауга,белем, тәрбия алуга хокуклы. Сәламәт балага тудырылган шартлардан авыру бала да мәхрүм булырга тиеш түгел.

8. Дж.Родариның “Чиполлино” әкияте буенча эшләнгән видеодан өзек карау.

-Синьор Кабакның нинди хокуклары бозыла? Кем аны яклап чыга? (җаваплар тыңлана)

Нәтиҗә :Һәрбер кешенең яшәү урынына хокукы һәм сүз иреге бар.Шулай ук,баланың шәхси тормышы, үз сере булырга хокуклы.

С.Маршакның “Унике ай”,рус халык әкиятеннән “Царевна –лягушка», “Аленький цветочек” ,татар халык әкиятләреннән”Каракош”(тирә-юньдәгеләргә зыян китермәү,алдашмау),”Ике ялкау”, һ.б. Тукай, Алиш әкиятләреннән күп мисаллар китерергә,балаларның үз мисалларын сорарга.

Тәрбия чарасына йомгак ясау.Балаларның хокук,бурыч,закон төшенчәләрен аңлауларын тикшерү.

Кулланылган әдәбият:

Ш. Перро “Золушка , Дж.Родариның “Чиполлино”, Д. Мамин-Сибиряк” Соры муен”, Г.Х.Андерсен”Сөйкемсез үрдәк бәбкәсе” , А.Толстой “Алтын ачкыч яки Буратино маҗаралары” Г.Х.Андерсен”Кар патшабикәсе”, А.С. Пушкин”Патшаның үлгән кызы һәм җиде баһадир турында”,

Киплинг “Маугли” әкиятләре

Опубликовано: 13.10.2015

Җәмгыятьтә барган тискәре күренешләр яшь буынны да бик авыр социаль- психологик ситуацияләрдә калдыра. Балалар һәм яшүсмерләр күп вакыт аларны җиңеп чыгарга әзер түгел һәм бу негатив нәтиҗәләргә китерә. Алар авырлыклардан чыгу юлын наркотик, аракыдан эзлиләр, бу төрле җинаятькә илтә. Мондый күренешләрне булдырмас өчен, мәктәптә эшләүче педагоглар алдына төрле социаль-актив позицияле, негатив күренешләргә “юк” дип әйтә белүче, үзенең сүзе белән башкаларга да ярдәм итә алучы шәхес тәрбияләү бурычы куела. Бу шәхес сәламәт тормыш рәвеше алып барырга һәм яхшы белем алып, киләчәчәктә үзенең урынын табарга тиеш.

Укучылар белән хокук бозуга профилактика – катлаулы, күп аспектлы, дәвамлы эш. Хокук бозуны кисәтү эшнең төп үзенчәлеге – башлангыч профилактика уздыру. Бу эшне бүтән бер генә социаль структура да башкара алмый. Монда искәрмә итеп гаиләне алырга мөмкин, ләкин кайвакыт гаилә үзе профилактика объекты була.

Башлангыч профилактика уздыруның нигезе булып укучыларга нормаль үсеш өчен шартлар тудыру, төрле яшьләрдә килеп чыгучы кризислы ситуацияләрне вакытында күреп алу һәм педагогик-психологик дөрес чаралар күрү тора.

№52

 Алсу МӘРДАНОВА,

 Мамадыш районы Урта Кирмән урта  мәктәбе  укытучысы, сыйныф җитәкчесе

 Җәмгыятьтә барган тискәре күренешләр яшь буынны да бик авыр социаль-психологик ситуацияләрдә калдыра. Балалар һәм яшүсмерләр күп вакыт аларны җиңеп чыгарга әзер түгел, һәм бу – тискәре нәтиҗәләргә китерә. Алар авырлыклардан чыгу юлын наркотик, тәмәке төтененнән, аракыдан эзлиләр, ә бу исә төрле җинаятькә илтә. Мондый күренешләрне булдырмас өчен, без – педагоглар алдына төрле социаль-актив позицияле,  тискәре күренешләргә: «Юк!» – дип кистереп әйтә белүче, үтемле сүзе белән башкаларга да ярдәм итә алучы шәхес тәрбияләү бурычы куела. Бу шәхес сәламәт тормыш рәвеше алып барырга һәм яхшы белем алып, киләчәктә үзенең урынын табарга тиеш. Хокук бозуны кисәтү эшенең төп үзенчәлеге – башлангыч профилактика уздыру.

Укучыларга нормаль үсеш өчен шартлар тудыру, төрле яшьләрдә килеп чыга торган кризислы ситуацияләрне вакытында күреп алу һәм педагогик-психологик дөрес чаралар күрү башлангыч профилактика уздыруның нигезе булып тора.

 Сыйныф җитәкчесе буларак, хокук бозуларга карата төрле профилактик чаралар үткәрергә тырышам. Ата-аналар өчен «Читтән торып аралашу папкасы» булдырдым. Төрле темаларга: аракы эчү, наркомания, тәмәке тарту буенча материаллар туплап, укучылар аша өйләренә биреп җибәрәм, ата-аналар, бу мәгълүматны укып чыгып, темага карата үз мөнәсәбәтләрен язмача  белдерәләр. Укучылар белән дә шулай ук төрле эш алымнары кулланам: рәсем, плакатлар ясау, инша язулар, әзер презентацияләр алып килү, төрле белгечләр белән очрашулар үткәрәм. Бу алымнар исә укучыларның сәламәтлеген  ныгытырга булыша, кешелеклелек сыйфатларын арттыра, яшүсмерләргә кече яшьтән сәламәтлекне сакларга, ныгытырга булыша.

Кешенең сәламәтлеге – аның шәхси эше, дип әйтү дөрес түгел. Чөнки   бары тик  сау-сәламәт кеше генә җәмгыятькә файда китерә. Сәламәт яшәү рәвеше – физик халәт, иҗади активлык, әйләнә-тирәдәгеләргә  әхлаклы мөнәсәбәт – күп очракта безнең  үз-үзебезне дөрес тота белүебезгә бәйле. Кешегә физик, психик, рухи, икътисади яктан тискәре йогынты ясый һәм җәмгыять үсешен тоткарлый торган яман гадәтләрдән – эчүчелек, наркомания, тәмәке тартудан ничек тыелырга; теләк-омтылышларыңа ничек хуҗа булырга өйрәтә. Мәктәбебездә хокук бозуларны кисәтү максатыннан «Бөркет» профилактик отряды эшләп килә. Уку елы башында план төзелә, һәр ай саен төрле профилактик чаралар үткәрелә, хокук бозуларны  кисәтү советы булдырылды. Еллык эш планыннан чыгып, «Законнарны беләсеңме?», «Минем хокукларым һәм бурычларым» дигән темаларга сыйныф сәгатьләре, начар гадәтләргә каршы «Тәмәке белән бергә тартучы да яна», «Тәмәкесез бер көн», «Наркотиклар – тормышны җимерүче», «Алкоголизм гомерне кыскарта», «Наркомания – кешелек дошманы», «Алкоголь һәм  аның зарары» дигән темаларга класстан тыш чаралар үткәрдем. Бу чаралар, тәрбияви максатларга нигезләнеп, һәрдаим үтеп бара. Участок һәм балигъ булмаган балалар белән эшләүче инспекторлар  белән очрашулар оештырабыз. Укучылар белән Өлкәннәр көнендә аларга ярдәм оештырдык. Шуны билгеләп үтәргә кирәк: мондый отрядлар оештыру һәм аларның эшчәнлеге укучыларда хокукый культура, милли үзаң, патриотизм һәм Ватанга мәхәббәт хисе формалаштыруга булышлык итә. Бу – хокук саклау органнары эшчәнлегенә карата яхшы мөнәсәбәт тудыра, чөнки эчке эшләр хезмәткәрләренең авыр һәм катлаулы эшенә күзаллау булдыра. Ахыр чиктә мондый чаралар укучыларның гражданлык, социаль активлыгын һәм физик әзерлек дәрәҗәләрен арттыра.

Профилактика правонарушений/ Хокук бозуларны кисәтү

    Основная обязанность любого, в том числе, несовершеннолетнего гражданина – соблюдать законы и не совершать правонарушений, а также не нарушать прав и законных интересов других лиц.

    Правонарушение – это антиобщественное деяние, причиняющее вред обществу, запрещенное законом и влекущее наказание.

    Административные правонарушения несовершеннолетних

    К этому типу правонарушений относятся следующие:

— незаконный оборот психотропных веществ, наркотических препаратов и их аналогов;

-употребление психотропных, наркотических препаратов и их аналогов без врачебного назначения;

— занятие проституцией;

— нанесение ущерба, вреда или разрушение чужого имущества;

— мелкое хищение;

— деятельность и поступки, составляющие угрозу безопасности движения железнодорожного транспорта;

— безбилетный проезд;

— правление транспортным средством водителем без соответствующих прав;

— управление транспортным средством водителем с состоянии алкогольного опьянения или под действием наркотических, психотропных средств или их аналогов;

— нарушение правил дорожного движения или эксплуатации транспортных средств, которое стало причиной легких или средней тяжести повреждений здоровья потерпевшего;

— заведомо ложный вызов специализированных экстренных служб;

— мелкое хулиганство;

— пропаганда нацизма, демонстрация нацистской атрибутики;

— появление в публичных местах в состоянии алкогольного опьянения или под действием психотропных, наркотических препаратов или их аналогов.

    Ответственность несовершеннолетних за административные правонарушения может быть юридической или моральной.     Наказание за правонарушение может быть следующим:

• предупреждение;

• штраф;

• обязательные работы (общественные работы);

• конфискация предмета или орудия совершения правонарушения;

• административный арест;

• дисквалификация.

    Преступление – это общественно опасное, противоправное, виновное деяние дееспособного лица, за которое предусмотрено уголовное наказание. Преступление небольшой тяжести – наказание до 2 лет лишения свободы.

• Преступление средней тяжести – наказание до 5 лет лишения свободы.

• Тяжкие преступления – наказание до 10 лет лишения свободы.

• Особо тяжкие преступления – наказание в виде лишения свободы на срок выше 10 лет или более строгое наказание.

    За совершенное преступление несовершеннолетним назначаются следующие виды наказаний:

а) штраф;

б) лишение права заниматься определенной деятельностью;

в) обязательные работы;

г) исправительные работы;

д) ограничение свободы;

е) лишение свободы на определенный срок.

Ответственности родителей за правонарушения несовершеннолетних.

    В статье 63 Семейного кодекса РФ закреплено право и обязанность родителей по воспитанию своих детей. Родители несут ответственность за воспитание и развитие своих детей. Они обязаны заботиться о здоровье, физическом, психическом, духовном и нравственном развитии своих детей. Родители, осуществляющие родительские права в ущерб правам и интересам детей, несут ответственность в установленном законом порядке. Отсутствие надлежащего родительского контроля и должного воспитания нередко становится следствием совершения несовершеннолетним правонарушения. При наличии причинной связи между совершенным несовершеннолетним противоправным поведением и отсутствием надлежащего родительского надзора родители могут быть привлечены к административной ответственности по ч.1 ст.5.35 КоАП РФ в виде предупреждения или штрафа в размере от 100 до 500 руб.

Наш участковый: Набибуллин Финат Равилевич лейтенант полиции. Телефон: 89655982015

РОДИТЕЛИ ОБЯЗАНЫ:

1. Не допускать пребывания в общественных местах без их сопровождения детей и подростков  в возрасте:

— до 7 лет круглосуточно;

— от 7 до 14 лет с 21 часа до 6 часов утра;

— от 14 до 18 лет от 22 часов до 6 часов.

2. Не допускать нахождения несовершеннолетних в учебное время в интернет залах, игровых клубах, кафе, барах, ресторанах, кинотеатрах и других развлекательных учреждениях.

3. Не допускать пребывания без их сопровождения детей и подростков в организациях  общественного питания, где производится распитие алкогольной и спиртосодержащей  продукции, пива и напитков, изготовляемых на его основе.

НЕСОВЕРШЕННОЛЕТНИМ (ДО 18 ЛЕТ) ЗАПРЕЩАЕТСЯ:

1. Употребление наркотических средств и одурманивающих веществ, алкогольной и спиртосодержащей продукции, пива и напитков, изготовляемых на его основе.

2. Курение табака.

3. Участие в конкурсах красоты и других мероприятиях, связанных с демонстрацией внешности, а также других публичных мероприятиях после 22 часов.

4. Пребывание без сопровождения родителей в организациях общественного питания,  предназначенных для потребления (распития) алкогольной и спиртосодержащей продукции, пива и напитков, изготовляемых на его основе.

5. Пребывание в игорных заведениях.

6. Нахождение во время учебного процесса в игровых клубах, интернет залах и других развлекательных заведениях.

10. Заповедей для родителей.

1.Никогда не занимайтесь воспитанием в плохом настроении. Основой эффективного стиля обучения в семье является положительная эмоциональная установка. Воспитание детей одно из самых прекрасных занятий человека, и ему непременно должны сопутствовать хорошее настроение, спокойствие, расположенность к общению. Чтобы убедиться в принципиальной важности этого простого совета, достаточно ответить на несколько вопросов. Где вам уютнее в компании друзей, расположенных к вам, радующихся общению, или на сборищах угрюмых субъектов, где каждый занят своим делом? Нравится ли вам, когда на вас кричат, либо вы предпочитаете нормальный тон разговора? Любой человек моментально даст на эти вопросы однозначные ответы в повседневном общении с детьми. Разве нету у нас квартир, в которых обстановка напоминает «заговор молчунов», организация быта отдает безалаберностью, а основные детали выяснение отношений звучат так громко, что хорошо слышно соседям. Для тех кто, не относит семью к подобным, эта заповедь отменяется за ненадобностью.

2. Ясно определите, что вы хотите от ребенка, и объясните это ему, а также узнайте, что он думает по этому поводу. Дети не повторяют жизнь родителей, им суждено пройти свой путь. И они необязательно хотят того же что и вы. Поэтому, лучше всего договоритесь о каких то принципиальных пунктах.

3. Предоставьте самостоятельность. Воспитывайте, но не контролируйте каждый шаг. Не подменяйте воспитание опекой. Взрослые не любят, когда вмешиваются в их дела, руководят поступками, навязывают готовые решения, копаются в мелочах. Дети тоже. Одна ко дети люди неопытные, И хотя им очень хочется до всего дойти самим, сделать это, они могут лишь с помощью взрослых, которая должна быть тактичной, своевременной и умеренной, именно помощью, а не выполнением того ли иного дела «вместо», «за» ребенка.

4. Лучше всего не подсказывайте готового решения, а показывайте пути к  нему и время от времени разбирайте с ребенком его правильные и ложные пути к цели.

При этом очень важны эмоциональное стимулирование, немедленная реакция на каждое достижение ребенка. И здесь…

5. Не пропустите момент, когда достигнут первый успех.Никогда не ждите особого случая хвалите ребенка за каждый удачный шаг. Этим вы эмоционально поддержите его. Ребенок чувствует, что его достижения не остались незамеченными. Причем хвалите не вообще, а конкретно. Не «ты молодец», а «ты молодец, потому что…», и обязательно дайте почувствовать свое настроение в данном случае свою радость по поводу его успеха. Если ребенок делает какое то неверное движение, совершает ошибку, то  необходимо…

6. Своевременно сделать замечание, оценить поступок сразу и сделать паузу дать осознать услышанное. Любое замечание надо делать сразу после ошибки. При этом запомните…

7. Главное оценить поступок, а не личность. К сожалению, именно в этом пункте таится самая распространенная и самая серьезная родительская ошибка: «Ты плохой» (оценка личности) звучит вместо уместного в этой ситуации «Ты поступил плохо» (оценка поступка). Необходимо конкретно объяснить, в чем состоит ошибка, почему ребенок поступил неправильно, Если критикуют поступок, конкретная ошибка, а не личность, то у ребенка отпадает необходимость защищаться, а с ней и не нужные страхи, боязнь наказания, вынужденная ложь и т.д. Из строгого, даже жесткого, но спокойно и справедливого анализа поступка рождается вера в свои силы, в справедливость родителя, в его последовательность.

Для того чтобы указать ребенку на ошибку, не нужно вспоминать всю свою жизнь и все истории, которые вам представляются подходящими к моменту. Чем короче замечание, тем лучше. После замечания обязательно…

8. Прикоснитесь к ребенку и тем самым дайте почувствовать, что сочувствуете его ошибке, верите в него, несмотря на оплошность. Дайте понять (но не обязательно говорите), что по окончании неприятного разговора инцидент будет исчерпан. Сущность человека и его поступка не одно и то же. Ведите себя именно так. Нет никакого терпения матери и отца. Не поддавайтесь ложной мысли о том, что дети делятся на талантливых и неталантливых, хороших и плохих. Каждый ребенок может достигнуть много, но для этого он должен видеть конечную цель. Как футбол без голов и ворот превращается в бессмысленную беготню с мячом, так жизнь без цели не больше чем цепь хаотических порывов. Если вы хотите быть действительным помощником в жизни своих, детей, то не ждите, пока они сделают ошибку. Включайте в построение системы перспективных целей от дальней к средней и от нее к сиюминутной.

9. Воспитание должно быть поэтапным. Если вы приведете высокого, прыгучего, честолюбивого молодого человека в сектор для прыжков в высоту, укажите ему на планке отметку мирового рекорда и скажите: «Прыгай!», то ничего путного не добьетесь. Планку надо поднимать постепенно. Так высоты к следующей, штурмует планки человеческого роста ребенок. Задача родителя своевременно и точно поднимать планку, руководствуясь системой перспективных целей.

10. Воспитатель должен быть строгим, но добрым. И в этом суть своевременности. Ведь, если в отношении дурного поступка проявилась жесткость и бескомпромиссность как он того заслуживает, а человеку дать понять, что относится к нему хорошо это дает результаты в воспитании. И не надо мучиться выбором, какой метод воспитания лучше: «авторитарный» или «либеральный». Ни беспредметная жестокость, ни беспредметная доброта не годятся в качестве принципов воспитания. Все хорошо в свое время, и надо уметь принимать методы в соответствии с конкретной ситуацией. Тогда воспитание будет своевременным, или «демократическим».

«Кис ултырыу» йолаһына арналған сценарий

Сигеү сигә ҡыҙҙар
Ҡыҙҙар сигеү сигеп ултыра.
Ҡыҙҙар йыры. Ай юғары, ай юғары,
Айға менәһем килә.
Айға үрләп, ергә ҡарап,
Һине күрәһем килә.
Таңдан тороп һыуҙар һиптем
Баҡсалағы түтәлгә.
Күҙем төшһә, күңелем төшмәй
Һинән башҡа бүтәнгә.
Оҙон ҡара сәстәреңә
Таҫма кәрәк үрергә.
Өҙөлөп һөйгән йәрең килгән,
Сыҡсы, зинһар, күрергә.
1-се ҡыҙ. Бәй, ҡыҙҙар, ниңә шулай моңайышып ултырабыҙ әле? Балтаһы һыуға төшкән кешеләй.
2-се ҡыҙ. Эйе лә баһа. Әйтерһең, донъя бөтөп бара.
3-сө ҡыҙ. Эй, ҡыҙҙар, ысынлап та. Өләсәйем әйтә, донъя бөтөргә лә мөмкин, ти. Донъя бөтөп ҡуйһа, ни эшләрбеҙ икән, ҡыҙҙар?
4-се ҡыҙ. Их, ҡыҙҙар, иңдәреңә ҡанаттар үҫһен дә, һауаларға осаһы ла китәһе ине. Ете диңгеҙ аръяғында ла донъя бар, ти бит. Осор инем шул яҡҡа.
5-се ҡыҙ. Ҡафтау артында ла кеше аяғы баҫмаған, кеше күҙе күрмәгән илдәр бар икән. Китер ҙә барыр инем шул тарафтарға.
2-се ҡыҙ. Ә мин ете ят ерҙәрҙә түҙә алмаҫ, һағыныуҙан һарғайыр инем.
3-сө ҡыҙ. Мин дә сит ерҙә йәшәй алмаҫмын ул. Шуға күрә донъя бөтә башлаһа, Шеүәҙеләге бейек ҡарағайҙар башына менермен дә ултырырмын инде. Үҙ ерең үҙ ерең инде ул.
1-се ҡыҙ. Эй, бынауҙарҙы, керештеләр. Әкиәт тиһәң, һеҙгә генә ҡуш. Донъя бөтә тиме ни? Быға тиклем бөтмәгәнде бөгөн дә, иртәгә лә, унан һуң да бөтмәҫ.
2-се ҡыҙ. Эй, Аллам, бөтмәһә генә ярар ине. Исмаһам, бынау ҡулъяулығымды сигеп бөтөрөр инем.
3-сө ҡыҙ. Йә, йә, шунан ни эшләр инең?
4-се ҡыҙ. Ни эшләһен, быныһын бөтөрөр ҙә яңыһына тотонор ине.
2-се ҡыҙ. Эй, ошоларҙы. Һүҙ әйтһәң, көлөргә генә торалар. Бүтән өндәшмәҫ тә ҡуйырмын.
3-сө ҡыҙ. Өндәшмәһәң дә беләбеҙ. Тиҙерәк кейәүгә сығырға талпынаһың.
4-се ҡыҙ. Эйе шул, ана, күҙҙәре үҙе әйтеп тора.
2-се ҡыҙ. Сыҡһам ни, сығырмын да. Маңлайға яҙылғандан ҡасып ҡотолоп булмай.
5-се ҡыҙ. Бәй, әхирәттәр, былай булғас, беҙгә лә ҡулъяулыҡтарыбыҙҙы тиҙләтергә кәрәк инде. Кешенән ҡалышып булмаҫ.
1-се ҡыҙ. Эй, киттеләр бынауҙар, эй киттеләр. Әйтерһең, күктән әмер төшкән. Һәр кемгә яҙғаны үҙ ваҡыты менән килер, тигән боронғолар. Ҡоралайҙай ирекле мәлдәребеҙҙең ҡәҙерен беләйек.
2-се ҡыҙ. Дөрөҫ тә баһа, ҡыҙҙар. Йәшлек үтә лә китә ул.
3-сө ҡыҙ. Өләсәйем әйтә, ҡыҙ бала ата-әсә йортонда ҡунаҡ ҡына бит ул, ти.
4-се ҡыҙ. Ошолай кис ултырыуҙарыбыҙ һағындырыр әле бер заман.
5-се ҡыҙ. Илайым хәҙер, ҡыҙҙар, илайым. Әйҙәгеҙ әле, күңеллерәк нәмә хаҡында һөйләшәйек.
1-се ҡыҙ. Вәт, быныһы дөрөҫ, исмаһам. әйтерһең, бында балауыҙ һығырға йыйылғанбыҙ. Йәгеҙ әле, дәртле генә йыр йырлап алайыҡ.
Ҡыҙҙар йыры. Түңәрәк күл, түңәрәк күл,
Түңәрәк күл туғайҙа,
Ебәк ҡамыш, һыуы көмөш,
Бындай күлдәй күл ҡайҙа?
Күл өҫтөндә тәңкә –тәңкә Томбойоҡ сәскәләнә,
Алтын сабаҡ һикереп-һикереп
Ҡояшта иркәләнә.
Нисек урап йырламайһың,
Күле түңәрәк булғас,
Нисек бейемәй түҙәһең,
Күңел күбәләк булғас?
3-сө ҡыҙ. Әйт шуны. Үҙ күңелеңде үҙең күрмәһәң, бүтәндәр күрмәҫ. Кеше ҡайғыһы төштән кире, ти минең өләсәйем.
4-се ҡыҙ. Өләсәйең асыуланмаһа, әллә бейеп тә ебәрәһе инде, тим. Табандар ҡысытып китте ләсе.
5-се ҡыҙ. Әйҙә әле, беҙ ҡумыҙ сиртербеҙ.
4-се ҡыҙ. Их, ҡурай ҙа булғанда, зәһәр сығыр ине.
Шул саҡ ҡурай тауышы ишетелә. Уйнаусы үҙе лә күренә.
1-се ҡыҙ. Бына һиңә мөғжизә! Кем һин? Әүлиәме әллә?
Ҡурайсы. Әүлиә түгелмен. Мин – һеҙҙең хыялдағы ҡурайсы. Ҡурайым да ябай түгел — тылсымлы.
4-се ҡыҙ. Ҡыҙыҡ. Бәлки минең алдан күреү һәләтем барҙыр?
3-сө ҡыҙ. Минең өләсәйем әйтә, үлеп ғашиҡ булған ҡыҙҙарҙың юрағаны юш килеп, һәр теләге тормошҡа аша, ти. Тимәк, һин ғашиҡтарҙың ғашиғы.
Ҡурайсы. Ҡурайымда минең
Күңелдәрҙе елкетер,
Моңһоҙҙарға моң бирер,
Ҡыйыуһыҙға дәрт бирер,
Баҙнатһыҙға сәм бирер,
Ғашиҡтарҙың күңелен
Дөрләтерлек ут бирер
Шундай сихри көс бар.
4-се ҡыҙ. Улай икән, бик яҡшы. Тылсымлы ҡурайыңды тартып, бер бейетеп ал әле.
5-се ҡыҙ. Күп һүҙ китапҡа яҡшы, әйҙә, уйна, давай.
Ҡурайсы. Төш, һылыуым, ҡурай тартам,
Тыпырлатып баҫ.
Ҡурай тартҡан егеткә, һылыуым,
Бер генә күҙеңде һал.
Ҡурай уйнай. 4-се ҡыҙ бейей.
Ҡурайсы. Һеҙ саҡырҙығыҙ – мин килдем,
Теләнегеҙ – бейеттем,
Күңелегеҙ булғандыр –
Хәҙер инде мин киттем.
Сыға.
2-се ҡыҙ. Әллә төш булды, булдымы әллә өн?
3-сө ҡыҙ. Күренде лә юҡ булды, әйтмәне лә исемен.
4-се ҡыҙ. Булһын ине булғас, ана шундай егетең.
5-се ҡыҙ. Ысындарға ашһа икән хыялдағы өмөтөң
1-се ҡыҙ. Онотолоп китмәгеҙ әле,
Төшөгөҙ ҡабаттан ергә.
Өлөшөнә төшкән көмөшө
Килер бер саҡ һәр кемгә.
Йә-йә, моңайышмағыҙ.
Башлайым хәҙер таҡмаҡ,
Һеҙгә уны дауам итергә кәрәк.
Бейе, бейе, бейеүсе,
Иҙән булап йөрөүсе.
Бейеүсегә һүҙ әйтмәгеҙ,
Бейеүсе шәп – беренсе. (2-се ҡыҙ алдына баҫа). Дауам ит.
2-се ҡыҙ. Тыпыр-тыпыр тыпырлап,
Бергә баҫайыҡ әле.
Уйнап- көлөп, йырлап-бейеп,
Күңел асайыҡ әле. (3-сө ҡыҙ алдына баҫа). Дауамы һинән.
3-сө ҡыҙ. Беҙҙең ауыл ҡыҙҙары
Аҡлы күлдәк кеймәйҙәр.
Егет булһа, уңған булһын,
Ялҡауҙарҙы һөймәйҙәр. (4-се ҡыҙ алдына баҫа). Хәҙер һиңә сират.
4-се ҡыҙ. Стенала сәғәт һуға
Минутын белеп кенә.
Төштәремә һин керәһең
Йылмайып-көлөп кенә. (5-се ҡыҙ алдына баҫа). Әйттер әле, әйҙә.
5-се ҡыҙ. Итек кеймәгән тимә,
Ситек кеймәгән тимә.
Быймаларға боҙҙар ҡатһа,
Итек тауышы килә. Бергәләп.
Бергәләп. Иҫке лә шырпы ҡабы,
Яңы ла шырпы ҡабы.
Матур бейей, матур баҫа,
Бейеһен әле тағы.
Әйҙә, баҫайыҡ әле,
Бергә баҫайыҡ әле,
Бейейек тә, йырлайыҡ та,
Күңел асайыҡ әле.
1-се ҡыҙ. Йә, ҡыҙҙар, бейенек. Тағы ла ҡул эшенә тотоноп алайыҡ әле.
2-се ҡыҙ. Аулаҡ тип егеттәр йөрөй торған.
3-сө ҡыҙ. Бимазалап йөрөмәһендәр әле.
4-се ҡыҙ. Килһәләр – ишек асыҡ. Килмәһәләр, яулыҡ һалыр уйым юҡ.
5-се ҡыҙ. Әйҙәгеҙ, ҡыҙҙар, егеттәр килгәнсе ваҡытыбыҙҙы әрәм итмәйек. Сигер, ҡайыр эштәребеҙҙе барлайыҡ.
Ултырышалар. Тәүге йырҙы яй ғына көйләйҙәр.
2 декабрь, 2013 й.

Скачать

Просмотров: 657

Похожие материалы

• Классный час по теме «Правила поведения в школе»
• Воспитательное мероприятие «Природа- наш дом»
• Введение в программу «спортивное ориентирование»
• Классный час «Россия – Родина моя»
• Внеклассное мероприятие «Языки и их развитие»
• Рабочая программа по шахматам
• «Сценарий Дня Святого Валентина»
• Классный час на тему: «Умеем ли мы прощать?»
• Беседа с родителями: «Не хлебом единым, жив человек!»
• Внеклассное мероприятие «Родина моя — Башкортостан мой»