Кэрэ куо сценарий

Кэрэчээнэ конкурс.

 — Утуе киэhэнэн
кунду керееччулэр! Убаастабыллаах жюри!

Эhигини
сааскы сандал бырааhынньыгынан, дьахтар кунунэн итиитик истинник
э5эрдэлиибит! Ба5арабыт эhиэхэ сааскылыы сайа5ас санааны, эйэ5эс
мичээри, уерууну-кетууну!

                   Сахам
кыыhын таптыыбын

                   Сайа5ас,
истин санаатын,

                   Сырдык-ыраас
мичээрин,

                   Сытыары-сымна5ас
майгытын

                   Сахам
кыыhын таптыыбын

                   Улэ5э-уерэххэ
дьаныарын,

                   Уерэ-кете
сылдьарын,

                   Ункулуурун-ыллыырын.

Саха киhитигэр
кыыс диэн тыл сандал сааhы санатара, кэлэр кэскили кэпсиирэ, уунэр
уйэни ейдетере.

     Бугун эhиги
иннигитигэр бэйэлэрин кыахтарын, талааннарын, дьо5урдарын арыйан кердеруехтэрэ
кэрэ-нарын кыргыттара. Бугунну конкурс дьууллуур субэтин кытта билиhиннэрэбит.

     Конкурспут 6 туhумэхтээх.

1.    
Тус бэйэни билиhиннэрии,
бэйэ оноhугун кемускээhин.

2.    
Спортивнай кестууму кэтэн
кердеруу.

3.    
Боппуруостарга эппиэттээhин.

4.    
Ункуу туhумэ5э.

5.    
Авангард мода.

6.    
Вечернэй платьены
кердеруу.

                   Кыыс
– сурэх чопчута, дууhа тумуга,

                   Кыыс
– ырыа, музыка дор5ооно

                   бар
дьону толору дьоллуурга

                   Кун
айбыт, анаабыт о5ото.

     Кунду
керееччулэр, сцена5а ынырабыт бугунну «Кэрэчээнэ-Куо – 2003» конкурс
кыттыылаахтарын, кэрэчээн кыргыттары керсун дохсун ытыс тыаhынан.
(Ведущай кыргыттары биирдиилээн ааттаан ынырар).

     — Кунду конкурс
кыттыылаахтара, кэрэчээн кыргыттар. Билигин эhиги хаhыс
нуемэринэн тахсаргытын жеребьевкалаhыаххыт. Нуемэрдэргитин таллыгыт, аныбилигин №1
кыттааччы кыыс хаалар уоннаа5ылар залга тахсан куутэ5ит.

I туhумэххэ кыттааччы кыыс бэйэтин билиhиннэриэхтээх,
дьиэтигэр онорбут оноhугун кэпсиэхтээх. Бу туhумэххэ
ирдэниллэр кыттааччы кыыс теhе ис киирбэхтик туттан-хаптан туран кэпсиирэ
уонна онорбут оноhуга теhе учгэйдик оноhуллубута.

Тылы биэрэбин №1
кыттааччыга, баhаалыста. (№2, №3, №4, №5, №6).

     Манан бастакы туhумэпит
тумуктэнэр, кыргыттар дьэ кырдьык да5аны бары тарбахтарыгар талааннаах эбиттэр,
ессе ис киирбэхтик туттан туран кэпсээн-ипсээн бардахтарына чахчы да5аны
се5е-махтайа, уерэ-кете кере5ун. Баhыыбаларын! Маладьыастар!

Конкурс
кыттыылаахтарын э5эрдэлиир «Энсиэли о5олоро ыллыыллар» конкурс дипломана Олесов
А «Куерэгэй».

II туhумэх – Спортивнай туhумэх. Билинни уйэ5э спордунан дьарыктанар,
бэйэтин доруобуйатын сатаан керунэр, чел оло5у тутуhар киhи
элбэ5и ситиhэр, доруобай буолар. Биhиги ийэ буолар кэрэчээн
кыргыттарбыт кыра эрдэхтэриттэн спордунан дьарыктаннахтарына кэлэр келуенэбит
тупсуо, киэркэйиэ.

     Билигин
кыргыттарбыт спортивнай формалаах тахсан ким туохха дьо5урдаа5ын кердеруехтэрэ.

№1 кыыс  —
мээчиктээх               

№2 кыыс  —
скакалкалаах

№3 кыыс  —
обручтаах                                            =  эрчиллиилэри онороллор.
№4 кыыс  — гимнастическай бревно5а

№5 кыыс  — ленталаах

№6 кыыс  — ушу

Ведущай: Кыргыттарбыт кырдьык да5аны олус имигэс,
сымса, хорсун эбиттэр. Бары хатылаабакка тус-туhунан араас спорт
керуннэрин тупса5ай формалааах кердербуттэриттэн биhиги
астынныбыт. Аныгы уйэ о5олоро, бу маннык чел оло5у тутуhан
бэйэлэрин сайыннараллара уеруулээх суол.

                   Сааскы
кун сылыйда,

                   Сандаара
чэлгийдэ.

                   Сааскы
тыал сипсийдэ,

                   Сайыны
ынырда.

     Уолаттар ансамбылларын
толоруутугар истин «Аhын таптаа кэрэни»                       Н.
Чуор тыл.  В. Егоров мел. 

III туhумэх – боппуруостарга эппиэттээhин.
Билинни кэм, олох булугас ейу, санааны ирдиир. Биhиги кыргыттарбыт
боппуруоска теhе сепкп, таба эппиэттииллэрин истиэхпит. Мин
боппуруостары кыргыттарга тунэтиэм, Ким бэлэм тута эппиэттээн иhэр.

(боппуруостары кытыйа
иhиттэн талан биирдиини ылан эппиэттииллэр).

Боппуруостар:

1.    
Саха Республикатын
президенын толору ааттаа. (В.А. Штыров).

2.    
Нам улууhун хаhыатын
аата. (Энсиэли).

3.    
Корней Чуковскай
остуоруйаларын ааттаталаа.

(«Айболит», «Тараканище», «Мойдодыр», «Муха-Цокотуха»).

4.    
«Сыыhа-халты
толкуйдаах» ырыа автора кимий? (В. Егоров).

5.    
Николькай нэhилиэгин
дьахталларын ансамбылын аата. (Намыына).

6.    
Саха дьахтарын
киэргэллэрин аатаа. (ытар5а, биhилэх, илин, кэлин кэбиhэр,
бе5ех, бастына).

 — Маладьыастар! Биhиги кыргыттарбыт, чахчы да5аны булугас
ейдеехтерун кердердулэр.

Сценка.

А Иванов толоруутугар истин «Улыбка» ырыаны.

IV туhумэх
– ункуу туhумэ5э.

     Дьэ билигин
кыргыттарбыт «Макарена», былыргы ийэлэрбит, эбээлэрбит ункуулэрин твист уонна
современнай ункуулэри теhе имигэстик, эрчимнээхтик, эрэллээхтик
ункулууллэрин, толороллорун керуехпут. Билигин сцена5а ынырабытбары
кыттааччылары. Чэ, баhаалыста ункуулээн уерэ-кете, мичилийэ.

— Баhыыбаларын.

     Кэрэчээн
кыргыттарбыт аhары да ункууhут, имигэс эбиттэр. Бары да кыhаллан –
муhэллэн ункуулээтилэр.

     Маннайгы кылаас
уерэнээччилэрин толоруутугар саас туhунан хоhооннор.

Билигин керееччулэргэ
кердеех оонньуулары ыытыам. («Кот в мешке», шар уруутэ роса5а хаhыат
симии).

V туhумэх.
Бу туhумэхпитигэр
кыргыттарбыт авангарднай моданы кердеруехтэрэ. Бу моданы бэрт биллиилээх
кутюрьелар манекенщицалара кердерееччулэр. Авангарднай моданы биhиги
олохпутугар баар араас киэргэллэртэн, о5уруонан, саптан, туулээхтэн, куултан
уо.д.а. тэриллэртэн онороллор.

     Манна сыаналанар
теhе фантазиялаахтык киэргэтэн оноhуллубута уонна биллэн туран кыргыттарбыт теhе ис
киирбэхтик туттан-хаптан музыка5а сеп тубэhиннэрэн кердереллере.

— Баhаалыста
№1 кыттааччы…

     Дьэ сурдээ5ин да
се5е-махтайа кердубут. Биhиги куннээ5и туттар тэриллэрбитин хайдах
курдук фантазиялаан, тупсаран, киэргэтэн онорбуттарын.

Маладьыастар!

Ведущай:            Тонмот-хаммат сахам ата

                            Тонуу
хаартан уктэл тэбэн,

                            Сындыыстанан
сырсан

                            Дьоруолатан
айар.

     Уолаттар
толорууларыгар «Ат ункуутэ».

VI туhумэх.
Конкурспут бутэhик
саамай кырасыабай эппиэттээх туhумэ5эр дьэ тиийэн кэллибит. Билигин керуеххут
кыргыттарбыт вечернэй платьеларын кэтэн наскылдьыйа, долгуннура хаамалларын. Бу
туhумэххэ биhиги кыргыттарбыт макияжтара, бижутериялара,
баттахтарын оноhуута платьеларыгар теhе барсарын, онно барсар
гына туттан-хаптан хаамалларын биhиги убаастабыллаах жюрибыт, керееччулэр
септеех сыанабылы биэриэхтэрэ диэн кэтэhэбит.

     …

-дьэ кыргыттарбыт
Барби куукула курдук кыраhыабай буолбуттар. Олох бары уларыйан
хаалбыттар. Аныгылыы макияж, кыраhыабай платье кыыhы ессе тупсарарын, кэрэ
онорорун керен итэ5эйдибит.

— Баhыыбаларын!
Бугун биhиэхэ бу кэрэчээн кыргыттарбыт кэрэ-бэлиэ умнуллубат
киэhэни бэлэхтээбиттэрин иhин керееччулэр
ааттарыттан махталбытын тиэрдиэхэйин. 6 туhумэх тухары кыргыттарбыт сурдээ5ин сылайдылар,
ол гынан баран убаастабыллаах жюри быhаарыытын,   ким «Кэрэчээнэ-Куо – 2003» аатын
ылар эбитин долгуйа куутэллэр. Тумук тахсыар диэри музыкальнай э5эрдэлэр.

     Дьэ бугун биhиги
кыргыттарбытыттан сехтубут-махтайдыбыт. Бииртэн биир мааны танастаах кыргыттар
бэрт имигэстик туттан-хаптан, дьоhуннаахтык хамсанан, лыах курдук эргичийэн,
таайтарардыы керен-истэн, кулэн-уерэн мичилийэн сцена5а тахса уерэммиттэрин
керен астынныбыт, уердубут-кеттубут.

Тумук – э5эрдэ тыл
бэриллэр жюри председателигэр Светлана Кудрина5а.

Конкурс «Кэрэчээнэ
Куо – 2003» ааты ылар……………

     Саха кэрэ дьуhуннээх
кыыhа, мындыр ейдеех дьахтара, кини килбик таптала, еhуллубэт
ейе, кууhэ-уо5а, былыр-былыргыттан олонхо5о туойуллара,
кэпсээннэ кэпсэнэрэ, ырыа5а ылланара, хоhоонно хоhуллара. Ол тухары кини куруутун кэрэни эрэ
тустуурэ, кэрэни эрэ ыралыыра, кэрэни эрэ айара.

     Быйылгы сааскы
сырдык куннэр кэрэ кыргыттарынан биhиги харахпытын сымнаттылар, сурэхпитин
сылаанньыттылар, сургэбитин кетехтулэр.

     Кунду
керееччулэр, бугунну конкурс кыттыылаахтарыгар, кестуумнэри тикпит, киэргэппит
кун кубэй ийэлэрбитигэр, амарах санаалаах учууталларбытыгар, убаастабыллаах
жюрига истин махталбытын тиэрдиэхэйин, дохсун ытыс тыаhын
аныахайын!

     Биhиги
биэчэрбит манан бутэр. Бол5ойон кербуккутугэр баhыыбаларын!

Аныгы керсуеххэ
диэри!

Кэрэчээнэ Куо – 2017 кыргыттар күрэхтэрин сценарийа

1 ыытааччы: Таптыыр сырдык аналбыт

Таҥарата буолаҥҥыт

Иэйии сылаас кыымнарын

Иҥэринэ сылдьа5ыт.

Талбыт курдук кэрэлэр

Тылла турар сибэккилэр.

Сахам Айыы куолара,

Сахам сырдык аанньаллара.

2 ыытааччы: Үтүө-мааны, сааскы сайаҕас күнүнэн, күндү мааны нэһилиэкпит олохтоохторо. Күҥҥэ тэҥнээх күн күбэй ийэлэрбитин, эйэҕэс эбээлэрбитин, эдьиийдэрбитин, балтыларбытын, кэрэ аҥардарбытын барыларын сандал саас кэлбитинэн уонна ааспыт кэрэ аҥардар күннэринэн итиитик-истиҥник эҕэрдэлиибит. Бүгүн Тойуктаах Марыына аатынан култуура киинигэр дьоро күн үүннэ.

1 ыытааччы: Кэрэни түстүүр аналлаах сааскы күн күлүмүн курдук үтүөкэн дьүһүннээх, толомон маҥан күн туналҕанын курдук толбонноох ньуурдаах, киирэн эрэр күн килбиэнин курдук килбиэннээх иэдэстээх П.С.Егоров аатынан Акана орто оскуолатын кэрэ кыргыттара кыттыылаах «Кэрэчээнэ Куо — 2017» диэн сааскылыы сайаҕас киэһэбитин сүргэҕитин көтөҕө, сүрэххитин сылаанньыта саҕалыырбытын көҥүллээҥ!

2 ыытааччы: Кыыс уонна Кэрэ диэн тыллар бэйэ-бэйэлэрин ситэрсэн биэрэр курдук бэркэ да дьүөрэлэhэллэр. Кыыс сырдык мичээрэ — кэрэ, кынтайа хаамара — кэрэ, дьиэрэтэ ыллыыра — кэрэ,үҥкүүлээн дайара — кэрэ!

1 ыытааччы: Дохсун ытыспыт тыаһынан доҕуhуоллаан, алгыстаах тылбытынан айхаллаан көрсүөҕүҥ нарын-намчы көрүҥнээх, сайдам сайаҕас санаалаах, аһаҕас-амарах сүрэхтээх бүгүҥҥү күрэхпит кыттыылаахтарын…

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

2 ыытааччы: Күндү көрөөччүлэр! Кэрэчээнэ Куо — 2017 күрэхпитин саҕалыахпыт иннинэ кэрэчээн кыргыттарбытын жеребьевкаҕа ыҥырабыт.

1 ыытааччы: Аны билигин кэрэни өйдөөн көрөр сытыы харахтаах, үтүө сүрэхтээх, кырдьыгы этэртэн чаҕыйбат дьонноох, дьүүллүүр сүбэни кытта билиһиннэрэрбитин көңүллээң:

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

2 ыытааччы: Кыыс о5о барахсан

Сир симэ5инии симэнэн

Аргыый устан хаамтаҕына,

Үчүгиий үчүгэй баҕайытык

Харааччы көрөн ыллаҕына,

Хайа баҕарар уолан

Сүрэ5ин сүүйүө, дууhатын тутуо.

1 ыытааччы: 1-кы түһүмэххэ: Күрэхтэргэ өрүү буоларын курдук, кыргыттарбыт хантан хааннаахтарын, кимтэн кииннээхтэрин кэпсиэхтэрэ. Көрсүҥ маҥнайгы нүөмэрдээх кыттааччыбытын.

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

2 ыытааччы: Биһикпин ыйаабыт төрөөбүт төрүт түөлбэм маанылаах туоната диэн күрэхпит 2-с түһүмэҕэр киирэбит.

1 ыытааччы: Чараҥым чыычааҕа тылланан,

Алааһым дыргыйа сыттанан

Сүрэхпэр дьулууру киллэрэн,

Сүһүөхпэр эрчими биэрбитиҥ

Төрүөхтэн төлкөлөөх аналым,

Төрөөбүт дойдубар тапталым.

2 ыытааччы: Манна кыргыттарбыт төрөөбүт дойдуларын туһунан эссе суруйан кэлбиттэрин ааҕан иһитиннэриэхтэрэ, хоһоон да буолуон сөп. Ол курдук, көрсүҥ маҥнайгы нүөмэрдээх кыттааччыбытын.

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

1 ыытааччы: Дьэ, ити курдук биһиги кэрэчээн кыргыттарбыт хайдахтаах курдук айар, суруйар дьоҕурдаахтарын, төрөөбүт төрүт түөлбэлэрин туһунан уустаан-ураннаан хоһуйбуттарын астына-дуоһуйа иһиттибит.

2 ыытааччы: Айылҕа барахсан хас киһи ахсын ураты талааны, дьоҕуру анаан айар. Ону сорох сатаан таба тайанар, сайыннарар. Оччоҕо сайаҕас саҕахтар аһыллан, саҥаттан саҥа кыымнар көтөн, бар дьоҥҥо кэрэхсэнэр кэпсээн буолан уос номоҕор хаалаллар, үйэлэртэн үйэлэргэ кэпсэнэр кэрэ сэһэн буолаллар. Чэйиҥ эрэ, күрэхпит 3 түһүмэҕэ Сөбүлүүр дьарыгым эйгэтэ — кыргыттарбыт талба талааннарын, сатабылларын, туохха дьоҕурдаахтарын көрүөххэйиҥ. Ол курдук, дохсун ытыс тыаһынан көрсүөххэйиҥ маҥнайгы нүөмэрдээх кыттааччыбытын.

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

1 ыытааччы: Кыыс оҕо барахсан

Ас астаан, иистэнэн

Биллибэт үгүс түбүктэниэ

Суоҕу да баар оңоруо.

2 ыытааччы: Үгүс ыал сандалы остуолларыгар араас минньигэс амтаннаах ас арааһын астаан дьиэ кэргэттэрин күндүлүүллэр-маанылыыллар. Бүгүҥҥү күрэххэ кыттар кыргыттарбыт 4-с түһүмэхтэрэ «Минньигэстик аһааҥ” бу түһүмэххэ кыттааччыларбыт дьиэлэриттэн биирдии сөбүлээн астыыр бүлүүдэлэрин астаан илдьэ кэлбит буолуохтаахтар. Дьэ, ону билигин биһиги иннибитигэр хайдах оҥоһулларын билиһиннэриэхтэрэ.

1 ыытааччы:

Ирдэбиллэрэ:

• Амтана

• Хаачыстыбата

• Уратыта

• Фантазията, киэргэтиитэ

Сценаҕа ыҥырабыт маҥнайгы нүөмэрдээх кыттааччыбытын.

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

2 ыытааччы: Күрэхпит 5 түһүмэҕэ Өркөн өй. Манна кыргыттарбыт блиц-ыйытыыларга хоруйдуохтара. Кыттааччылары барыларын сценаҕа ыҥырабыт.

1 ыытааччы: Билигин күрэхпит 6 түһүмэҕэр киирэбит. Түһүмэхпит аата XXI үйэ муодата диэн. Манна кэрэчээн кыргыттарбыт бэйэ илиитинэн оҥоһуллубут ураты көстүүмнэрин көрдөрүөхтэрэ, атыннык эттэххэ авангарднай муода. Сценаҕа ыҥырабыт маҥнайгы нүөмэрдээх кыттааччыбытын.

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

Музыкальный номер

2 ыытааччы: Олус даҕаны дьэрэкээн, сиэдэрэй, ураты кэрэ көстүүмнэри көрдүбүт, сөхтүбүт-махтайдыбыт. Салҕыы баран иһэбит уонна күрэхпит 7 түһүмэҕэр киирэбит. Бу түһүмэхпит Тутатына сорудах диэн.

1 ыытааччы: Билигин кыргыттарбытын барыларын сценаҕа ыҥырабыт. Кинилэргэ мини-проект оҥороллоругар сорудах бэриллэр. Темалара экология сылын чэрчитинэн айылҕа харыстабылыгар уонна чөл олоҕу пропагандалааһыҥҥа сыһыаннаах буолуохтаах, бу икки тематтан кыргыттар бэйэлэрэ таланнар мини-проект көмүскүөхтээхтэр. Бэлэмнэнэллэригэр 7 мүнүүтэ бэриллэр.

2 ыытааччы: Кыргыттар, бириэмэ бүттэ былааннаабыт проеккытын көмүскүүргүтүгэр ыҥырабыт. Маҥнайгы нүөмэрдээх кыттааччыттан саҕалыыбыт.

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

1 ыытааччы: Күндү көрөөччүлэр, күрэхпитин түмүктүүр түһүмэхпит тиийэн кэллэ. Киэһээҥҥи былааччыйалары көрүү түһүмэҕэ. Ол курдук, сценаҕа дохсун ытыс тыаһынан көрсүөҕүҥ маҥнайгы нүөмэрдээх кыттааччыбытын.

1.__________________________________________________________

2.__________________________________________________________

3.__________________________________________________________

4.__________________________________________________________

5.__________________________________________________________

6.__________________________________________________________

7. ___________________________________________________________

8. ___________________________________________________________

9.___________________________________________________________

2 ыытааччы: Кырдьык даҕаны, кыргыттар кэрэ-нарын бэйэлэрэ кэрэ былааччыйа кэттэхтэринэ өссө тупсан, киэркэйэн көстөллөр.

1 ыытааччы: Манан биһиги кэрэчээн кыргыттарбытыгар анаабыт күрэхпитин түмүктүүбүт, дьүүллүүр сүбэ түмүк таһаарыар диэри музыкальнай эҕэрдэтин тиэрдэр____________________________________________________________

2 ыытааччы: Күндү доҕоттор, дьоро киэһэбит саамай долгутуулаах түгэнэ тиийэн кэллэ! Өссө төгүл кэмэ суох ытыспыт тыаһынан көрсүөҕүн бүгүҥҥү күрэхпит кыттааччыларын.

1 ыытааччы: Түмүк тылы биэрэбит дьүүллүүр сүбэҕэ:_______________________________________________________________________________________________________________________

2 ыытааччы: Бүгүҥҥү күрэхпитин кэлэн киэргэппит кыргыттарбытыгар барҕа махталбытын тиэрдэбит. Манна мустубут бар дьоммутун өссө төгүл сандал саас кэлбитинэн эҕэрдэлээн тураммыт, баҕарыа этибит бары үчүгэйи, үтүөнү, сылааһы, сырдыгы.

1 ыытааччы: Айыыһыккыт аргыстастын,

Иэйиэхсиккит эҥээрдэстин,

Сырдык эрэ сыдьаайдын,

Үтүө эрэ үксээтин,

Үөрүү эрэ үөрдүстүн,

Дьол эрэ тосхойдун диэн

Алгыспытын аныыбыт.

«Тиһэх чуораан» бырааһынньык

сценарийа

Ыытааччылар: 1. Баснаев И.И.

2. Сыромятникова А.Н.

Кыттар дьоно: Петрова В.Д. – оскуола директора, Сивцева Я.И.- директоры үө.ч. солбуйааччы, 4,9,11 кылаастар салайааччылара, бастакы учууталлара, ыҥырыылаах ыалдьыттар., төрөппутэр.

        (Зал оҥоһуута: Задник. Туттуллар материаллар: Халлаан күөх задник, ватман кумааҕынан кырыллыбыт вагоннар, паровоз, ыллык суол, куорат, мас, сибэкки, дьиэ кэргэн, араас сайдыы бэлиэлэрин кердерер макеттар.

Выпускниктар: 11-с кылаастар көрөөччүлэргэ утары, задник иннигэр тураллар. Тохсустар туннук аннынан, кинилэр иннилэригэр төрдүстэр тураллар. Зал биир ойоҕоһугар экран, проектор, трибуна, ыытааччылар остуоллара уонна эҕэрдэлээччилэр.  Көрөөччулэргэ анаан икки эрээтинэн скамейка тардыллар. 1,2,3,5 кылаастар көрөөччүлэр уҥа өттугэр кылааһынан учууталларын кытта стройдаан тураллар. 6,7,8,10 кылаастар түннүк анныгар кылаастарын салайааччытын кытта стройунан тураллар. Кылаастар бары мероприятиены көрөр курдук клин бэрээдэгинэн туруохтаахтар. Көрөөччүлэри выпускниктартан салама эбэтэр лента быыһыыр).

Мероприятие саҕаланыан иннинэ экраҥҥа выпускниктар, оскуола тустарынан хаартысканан слайд көрдөрүллэр. Оскуола тематыгар сыһыаннаах музыка тыаһыыр.

Фанфар тыаһыыр. Ыытааччылар фанфар тыаһынан киирэн миэстэлэригэр олороллор.

1 ыытааччы: Бүгүн ыам ыйын 20 күнэ. Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Дьохсоҕон орто оскуолатын выпускниктарын киэҥ суолга атаарар бэлиэ куммут. Өрөгөйдөөх “Тиһэх чуораан” кунунэн  манна мустубут бары ыалдьыттарбытын эҕэрдэлиибит.

(“Учат в школе” тыаһынан ыытааччылар выпускниктары ыҥыраллар.)

2 ыытааччы: Эҕэрдэлии көрсүөххэйин бүгүҥҥү күммүт кэрэһиттэрин 4-с кылааһы бүтэрээччилэри. Үөрэнээччилэрин кытта киирэн иһэр кылаас салайааччыта биһиги оскуолабыт биир үопуттаах учуутала Саргылана Петровна Охлопкова. Төрдүс кылааһы быйыл уон икки оҕо бүтэрэр. Онтон   үчүгэй үөрэнээччитэ 8. Төрдүс кылааһы бүтэрээччилэр бүгүҥҥү күҥҥэ ситиһиилэрэ кырата суох. Ол курдук:

(Үөрэнээччилэр учууталларын кытта залы бочуоттаах эргиир оҥороллор уонна түннүк анныгар миэстэлэригэр киирэн тураллар).

(9-с кылаастар киирэр кэмнэригэр “Куда уходит детство” ырыа тыаһыыр)

1 ыытааччы: Ыҥырабыт 9-с кылаас выпускниктарын. Кылаас салайааччытынан үлэлиир оскуола биир бастыҥ, эдэр учуутала, директоры иитэр үлэҕэх солбуйааччы Октябрина Николаевна Аввакумова . Кылааска  үөрэнээччи баарыттан    -һа үчүгэй үөрэнээччи. Тохсус кылаас ситиһиитин туьунан кэпсээтэххэ:

Тохсустар учууталларын кытта залга бочуоттаах эргиир оҥорон баран төрдүстэр кэннилэригэр тиийэн тураллар.

(Фанфар тыаһыыр).

2 ыытааччы: Дохсун ытыс тыаһынан көрсүөххэйин бүгүҥҥү долгутуулаах күммүт саамай тутаах дьоннорун! Оҕо саастыын арахсар, олох киэҥ суолугар үктэнэр ытык күннэригэр оҕолорун арыаллаан киирэллэр выпускниктарбыт төрөппүттэрэ уонна кылаас салайааччыта, оскуолабыт эдэр, элбэҕи эрэннэрэр учуутала Саргылана Егоровна Яковлева. Кылааска 2 үөрэнээччи баарыттан иккиэн  үчүгэй үөрэнээччилэр. Киэн тутта кэпсиибит 11-с кылаас ситиһиилэрин:

(Выпускниктар бочуоттаах эргиир оҥорон баран задник иннигэр учуутталларын кытта тураллар. Төрөппүттэр көрөөччүлэри кытта баран олороллор).

  (Экраҥҥа улааппыт сир шарын ойуута онтон сулустаах халлаан көстөллөр. Сыыйа сулустар выпускниктар хаартыскаларыгар кубулуйаллар. Залга кыратык  «Куда уходит детство?» ырыа иһиллэр. Ол кэмҥэ:

1 ыытааччы: Аан дойду, биьиги олорор планетабыт сайдыыта барыта – киһи өйүн үлэтэ. Өй үлэтэ – бу сырдыктан хараҥаҕа тахсыы. Хас биирдии киһи бэйэтэ планета. Оҕолор, эһиги оскуолаҕа үөрэнэргит тухары планета курдук арыллаҥҥыт сайдаҕыт, улаатаҕыт, күүс уох эбинэҕит. Улаатан истэххит аайы өйдүүн санаалыын тупсаҕыт, киһи быһыытынан ситэҕит.

  (Экраҥҥа кыра сир шарын ойуута онтон сулустаах халлаан көстөллөр. Сыыйа сулустар төрдүстэр  хаартыскаларыгар кубулуйаллар).

2 ыытааччы: Эһиги иннигитигэр ыҥырабыт оскуола алын сүһүөҕүн выпускниктарын, кылаас салайааттын Саргылана Петровна Охлопкованы уонна бэһис кылааска кылаас сайааччытанан анаммыт Саргылана Егоровна Яковлеваны.

(Төрдүстэр учууталарыгар анаан хоһоон этэллэр):

Хаарчаана:   Хас биирдиибит олоҕор

                        Биирдэ эрэ баар эбээт.

Уйбаан:         Хаһан да умнуллубат

                        Бэйэбит бастакы кылааспыт

Айыына:       Бастакы учууталбыт,

                        Бастакы уруокпут,

Сахаяна:       Уонна лыҥкынас тыастаах

                        Бастакы чуорааммыт.

Рома:            Өйдүүбүн бастакы уруокпар

                        Чуглаарар чуорааным

                       Лыҥкыныы ыҥырбытын,

Регина:         Саамай күндү мин кылааспар

                       Сибэккилээх киирбиппин.

Сардаана:   Хас биирдии киһиэхэ

                      Маҥнайгы учуутала

Айсен:         Олус күндү буоллаҕа

                      Ол эрэн барыларыттан ордук

Бары:          Биһиги Саргылана Петровнабыт!

Дарияна:    Учууталбыт биһиэхэ олус күндү

                     Саамай мааны, саамай бастыҥ!

Вика:           Ааҕарга, суруйарга, суоттуурга

                     Салгыбакка үөрэттэ

Андрей:     Элбэх туһалаах дьарыкка,

                     Тутта-хапта сылдьарга

Маша:        Ыллыырга, үҥкүүлүүргэ

                     Киниттэн үөрэннибит.

Бары:         Перемена кэмигэр

                    Ыалдьыттыы, дьаарбайа кэлиэхпит,

                    Саҥа ылар маҥнайгы кылааскар

                    Тулууру, ситиһиини уонна табыллыыны

                    Саргылана Петровна эйиэхэ баҕарабыт!

1 ыытааччы: Эдьиийдэрин, убайдарын эҕэрдэлииллэр үһүс кылаас үөрэнээччилэрэ.

Афоня, Арсен:                                          С чего начинаются знания?

Ангелина:                                                  С картинки в твоем букваре

Андрей:                                                      С начального образования

Родион:                                                      И с первых звонков в сентябре.

Алена:                                                         Со школы они начинаются

Ньургун:                                                      На первой ступеньке крыльца,

Ира:                                                              И в школе они продолжаются,

Паша:                                                           А дальше не видно конца…

Вася, Артур:                                               С чего начинаются знания?

Афоня:                                                        Эйэҕэс эдьиийдэрбит,

                                                                      Улаата охсубут убайдарбыт!

Арсен:                                                         Эһиги эмиэ улааттыгыт,

                                                                      Начальнай оскуоланы бүтэрдигит.

Алена:                                                         Дьоһуннаах дьон буолан

                                                                      Улахан оскуолаҕа үөрэниэххит.

Ира:                                                             Наука төрүтүн силиһин – мутугун түөрүөххүт.

Вася:                                                            Куруутун мэлдьитин

                                                                      Дьаныһан үөрэтэн өйдүөххүт.

Ангелина:                                                  Атааххытын, мэниккитин

                                                                     Хаалларын биһиэхэ  

Паша:                                                          Улааппыт дьон быһыытынан

                                                                     Дьоһумсуйуҥ, мэниктээмэҥ.

Артур:                                                         Учууталларгыт үөрэтэллэрин

                                                                     Болҕойон үөрэтин.

Андрей:                                                     Үчүгэй сыананан

                                                                     Чиҥ, бигэ билиинэн.

 Ньургун:                                                   Төрөппүттэргитин үөрдүн!                        

                                                                     Учууталларгытын кынаттаан!

Андрей:                                                     Күн мэлдьи бу курдук

                                                                    Эһиэхэ чаҕылыйа тыктын!

 (Үһүстэр төрдүстэр иннилэригэр тахсан эҕэрдэлэрин этэллэр, сюрпризтарын биэрэллэр).

2 ыытааччы: Микрофону биэрэбит «А» буукубаттан са5алаан аа5арга-суруйарга, уустук ньымалары суоттуурга, кэрэни кэрэхсииргэ үөрэппит учуутталларыгар Саргылана Петровнаҕа уонна саҥа кылаастарын салайааччытыгар Саргылана Егоровнаҕа.

1 ыытааччы:  Төрдүстэрбит улааттылар, дьоһун дьон буолбуттар. Оҕо да улахан да киһи хаһан баҕарар баҕа санаата туолуон баҕарар.  Ол туһугар кыһаллар, элбэхтэ үлэлиир.

2 ыытааччы:  Оҕолорбут саҥа учууталлара Саргылана Егоровна “Капсула времени” диэн аптаах иһит аҕалла. Билигин оҕолорбут суруйан аҕалбыт баҕа санааларын бу аптаах иһиккэ угуохтара уонна 11-с кылааһы бүтэрэллэригэр ааҕыахтыра.

(Саргылана Егоровна аптаах еапсулаҕа оҕолор баҕа санааларын хомуйар).

(Экраҥҥа арыый улааппыт сир шарын ойуута онтон сулустаах халлаан көстөллөр. Сыыйа сулустар тохсустар  хаартыскаларыгар кубулуйаллар).

1 ыытааччы: Эһиги иннигитигэр 9-с кылааһы бүтэрэр выпускниктарбыт. Тыл барар экзамеҥҥа киирэр туһунан прикаһы ааҕарыгар директоры үөрэх чааһыгар солбуйааччы Сивцева Январита Ивановнаҕа.

(Сивцева Я.И. тахсан экзамеҥҥа киирии туһунан приказ ааҕар. Ол кэнниттэн тохсустар иннигэр тахсан партаҕа олорор курдук илиилэрин иннилэригэр уурунан олороллор. Уонна биирдии, биирдии:

1 оҕо:       Тоҕус сыл ааста

                  Оскуола боруогун атыллаабыппыт.

2 оҕо:       Оччолорго барыта саҥа, солун

                  Барыта күндү да эбит, оҕолоор…

3 оҕо:       Бастакы учуутал,

                  Бастакы уруок,

                  Саҥа доҕоттор.

                  Уонна бары кылааһынан бастакы уонна бастыҥ буоларга дьулуһарбыт.

4 оҕо:        Онтон ыла элбэх сыл ааста. Тоҕус сыл тухары элбэххэ үөрэннибит, биллибит, сайынныбыт.   Үөрэнэрбит таһынан, доҕордоһорго, бэйэ-бэйэни истэргэ үөрэннибит.  

5 оҕо:     Бааллар эбит үчүгэй үөрэхтээх буолан дьоммутун үөрдүбүт түгэммит, араас курэхтэргэ кыттан кыайыы өрөгөйүн билиибит.

6 оҕо:   Ханна барыай,  ардыгар мэниктээн сэмэлэнэн ылыы, сороҕор уруокпутун билбэккэ учууталбытын хомотуу.

7 оҕо:       Ол эрэн биһиги өйбүтүгэр, сүрэхпитигэр куруук баар учууталларбыт, эһиги үөрэппиккит, олоххо бэлэмнээх буоларга өрүү такайаргыт.

8 оҕо:        Ама умнар үһүбүөт, маҥнайгы учууталбытын Татаринова Тамара Ивановнаны, уөрэппит күндү учууталларбытын.

9 оҕо:      Үөрэтэр үтүөҕүтүгэр, үчүгэй бэйэҕитигэр, истиҥ тыл кэрэтин аныыбыт, махталбыт хаһан да бараныа суоҕа!

10 оҕо:    Уонна бары истэн турдаххытына мэктиэ тылбытын биэрэбит:

11 оҕо:    Мэлдьи үөрэ – көтө, дьоҥҥо туһалааҕы эрэ оҥоро сылдьыахпыт

12 оҕо:    Бары предметтэргэ салгыы кыһанан тураммыт үөрэниэхпит, олимпиадаларга араас күрэхтэргэ мэлдьи кыттыахпыт!

13 оҕо:    Мэлдьи эйэлээх, иллээх буолуохпут!

14 оҕо:    Уроктарга хаһан да хойутуохпут суоҕа.

15 оҕо:    Спортивнай рекордары куоһарарга кыһаллыахпыт!

(Кэнники икки оҕо саҥарар кэмигэр 8-тар тыаһа суох кэлэн ойоҕолуу тураллар.)

1 ыытааччы: Тохсус кылаастарга заменнарыгар ситиһиини баҕара, эҕэрдэлии кэллилэр ахсыс кылаас үөрэнээччилэрэ!

Үөрэнээччи:     Күндү тохсус кылааһы бүтэрэр выпускниктар, эһигини орто сүһүөх оскуоланы бүтэрэр экзамеҥҥа киирбиккитинэн эҕэрдэлиибит! Олоххутугар биир суолталаах тургутук күннэри этэҥҥэ ааһаргытыгар, экзаменнаргытыгар кыһаллан бэлэмнэнэргитигэр баҕарабыт. Инникитин да, куруук, маннык бары бииргэ тутуспутунан олоххутугар таба суолу тайанан этэҥҥэ сылдьаргытыгар!

(Ахсыс кылаастар бэйэлэрэ оҥорбут бэлэхтэрин биэрэллэр)

2 ыытааччы:  Оскуолабытыгар күн аайы араас бирикээс тахсар. Онтон билигин ааҕыллар бирикээс, күндү выпускниктарбыт, эһиэхэ аналлаах, олус улахан суолталаах. Өксөкүлээх Өлөксөй аатынан Дьохсоҕон орто оскуолатын 11-с кылааһын үөрэнээччилэрин экзамеҥҥа киллэрэр туһунан бирикээһи ааҕар директоры үөрэх чааһыгар солбуйааччы Сивцева Январита Ивановна.

(Сивцева Я.И. бирикээһи ааҕар).

1 ыытааччы:  Эҕэрдэлииргэ тыл биэрэбит оскуола директорыгар Петрова Василиса Даниловнаҕа.

(Директор эҕэрдэтин кэнниттэн ыытааччылар эҕэрдэлээччилэргэ тыл биэрэн иһэллэр. Бүтэһик төрөппүттэр тыл этэллэр).

2 ыытааччы:  Кыра бэйэҕитин улаатыннаран, эһиги тускутугар утуйар ууларын умнубуттар, үөрэнэргитигэр көмө-тирэх буолбуттар, кинилэр кимнээхтэрий? Ол эһиги төрөппүттэргит, эдьиийдэргит, убайдаргыт. Тылы биэрэбит төрөппүттэр ааттарыттан__________________________________________________________________________.

1 ыытааччы:  Сири симиир сибэккилэр, кып — кырачаан аанньаллар, бастакы кылаас үөрэнээччилэрэ эдьиийдэрин, убайдарын эҕэрдэлииллэр.

1 оҕо:                                Кундү 11-с кылааһы бүтэрэр выпускниктарбыт, эһигини оскуоланы бүтэрэр күҥҥүтүнэн эҕэрдэлиибит!

2 оҕо:                                  Биһиги, эмиэ эһиги курдук

                                             Өйдөөх, барына билэр, кыраһыабай

                                             Бары предметтэри баһылаабыт,

                                             Бастыҥ үөрэнээччи буолуохпутун баҕарабыт!

3 оҕо:                                   Биһиги төһө да кыра, бастакы кылаас үөрэнээччилэрэ буолбуппут иһин элбэҕи үөрэннибит, ааҕар, суруйар, суоттуур буоллубут. Уонна өссө да элбэҕи биллибит.

4 оҕо:                             Уонна эһигититтэн элбэх ыйытыылаахпыт. Болҕойүҥ!

5оҕо:                             Оскуолаҕа киирэр кирилиэскэ хас үктэл баарый?

6 оҕо:                             Иккис кылаастар кылаастарын салайааччыта ким диэний?

7 оҕо:                             Тохсус кылааска диэри хас сайын үөрэнэбитий? 

8 оҕо:                             Оскуолабытыгар барыта хас түннүк баарый?

1 оҕо:                             Үөрэх сылыгар барыта хас каникул баарый!

2 оҕо:                            Ханнык предмеккэ араас өҥү туттабытый?

3 оҕо:                           Эдьиийдэрбит маладьыастар, наһаа элбэҕи билэр эбиккит!

4 оҕо:                           Оскуолаҕытын бүтэрэргэ бэлэм буолбуккут!

(1-й кылаастар эҕэрдэ ырыаларын ыллыыллар).

1 ыытааччы:  Выпускниктарбытыгар, эһиэхэ анаан, эҕэрдэ эйэҕэһин этэ кэллилэр 10 кылаас үөрэнээччилэрэ.

1 оҕо:              Кунду, бииргэ алтыһа сылдьар доҕотторбут! Олоххутугар саамай эппиэттээх, саамай түбүктээх күннэргит тиийэн кэллилэр.

2 оҕо: Хаалбыт күннэргэ өрөйүҥ-чөрөйүҥ, кыһаллан бэлэмнэниҥ! Экзаменнаргытын ситиһиилээхтик туттаран, таптыыр идэҕитин баһылаан саҥа олох хаһаайыннара буолүҥ!

3 оҕо:      Ханнык да үлэттэн толлуман, үтүө суобастаахтык толоруҥ!

4 оҕо:      Билиҥҥигит курдук куруук ыраас суобастаах, үтүө сүрэхтээх, сырдык санаалаах болуҥ!

5 оҕо:      Доҕотторгутун хаһан да умнумаҥ, наада буоллаҕына көмөҕө кэлэргэ бэлэм буолуҥ!

6 оҕо:      Төрөөбүт дойдугут сайдарын туһугар үөрэниҥ, үлэлээҥ.  Хаһан да ханна да буолларгыт үмнумаҥ, үөрэммит оскуолаҕытын, үөрэппит учууталларгытын, бииргэ алтыспыт доҕотторгутун!

(Онустар бэйэлэрэ бэлэмнээбит бэлэхтэрин туттараллар).

2 ыытааччы:  Статистика этэринэн, биир үөрэнээччи, 11 сыл иһигэр ортотунан 8600 урокка сылдьар, 19200-тэ чуораан тыаһын истэр, 900-тэ контрольнай үлэ оҥорор, 12 кг кумааҕы суруйан барыыр. Ону таһынан сүүһүнэн ааҕыллар араас мероприятиеларга кыттар. Бачча элбэх статистическай дааннайы оҕолорбутун кытта тэбис тэҥҥэ, сүүрэн-көтөн үллэстибит киһинэн буолар модун санаалаах, нарын дууһалаах кинилэр кылаастарын салайааччыта. Кылаас салайааччыта буолар элбэх сыраны, тулууру, сатабылы, билиини ону таһынан кырата суох бириэмэни эрэйэр. Тылы биэрэбит оскуолабыт биир бастыҥ, элбэҕи эрэннэрэр учууталбытыгар Саргылана Егоровнаҕа, 11-с кылаас салайааччытыгар.

Яковлева С.Е.: Күндү оҕолорум, төрөппүттэрим, эһигини бу оскуоланы бүтэрбиккитин туоһулуур тиһэх чуорааны истэр ытык күҥҥүтүнэн эҕэрдэлиибин. Олох аҕыйах мүнүүтэнэн эһигини бүтэһик уруокка ыҥырар чуораан тыаһыа. Кунду оҕолорум, эһиэхэ баҕарыам этэ экзаменнаргытын ситиһиилээхтик туттаран, талбыт үөрэххитигэр киирэн эрэллээхтик олох устун хардыылыыргытыгар. Убаастабыллаах төрөппүттэрбит, бииргэ үлэлиир коллегаларым махтанабын эһиэхэ, куруук сүбэ-ама буоларгытыгар, бииргэ, биир сүбэнэн оҕолорбутун иитэн, үөрэтэн үөрэхпитин тумуктээн эрэрбитинэн.

Күндү оҕолорум өйдөөҥ:

• Саамай тулхадыйбат тулааһын – билии;
• Саамай көнө суол – үтүө суобастаах үлэ;
• Саамай хорсун быһыы – бэйэҥ алҕаскын билинии;
• Саамай дьону түмэр – эн дьоҥҥо итэҕэлин;
• Саамай эрэллээх доҕор – оҕо сааһын доҕоро;
• Саамай үчүгэй оскуола – Дьохсоҕон орто оскуолата.

Билигин мин оҕолорум убаастыыр учууталларыгар анаан вальс үҥкүүлүөхтэрэ.

(Вальс музыката тыаһыыр. Выпускниктар үҥкүүлүүллэр).

1 ыытааччы:  Бүгүҥҥү күммүт саамай долгутуулаах түгэнэ тиийэн кэллэ. Тылы биэрэбит бүгүҥҥү күн тутаах туоһуларыгар, оскуолабыт выпускниктарыгар.

(Фанфар тыаһыыр. Выпускниктар иннигэр тахсаллар уонна биирдии, биирдии тылларын этэллэр)

Маша: Айта иккиэн сиэттиспитинэн оскуолабытын бүтэрээри тиһэх чуорааммыт тыаһын истээри турарбыт эмиэ да олус үөрүүлээх, кыратык курус да буолар эбит ээ.

Айта: Аны, хаһан да, кыра оҕо буолан, оскуолабыт коридорунан сүүрбэппит.

Маша: Аны, хаһан да, учууталларбыт, кылааска, биһигини үөрэтэ диэн киирэн кэлбэттэр.

Айта: Аны, хаһан да, үтүрүһэ-анньыһан, оскуолабыт остолобуойугар уочараттаабаппыт.

Маша: Аны, хаһан да, оскуолабытыгар ыытыллар араас тэрээһиннэргэ долгуйа бэлэмнэммэппит.

Айта: Ол эрээри, үөрэммит хас биирдии уруокпут, оскуолаҕа сылдьыбыт хас биирдии чааспыт биһиэхэ күндү!

Маша: Умнуохпут дуо, ама, бастакы учууталбытын, бастакы үчүгэй сыанабытын, доҕотторбутун, убаастыыр учууталларбытын!

Айта: Махтанабыт эһиэхэ, күндү учууталларбыт, 11 сыл тухары үөрэтэн билиини биэрбиккитигэр, махтанабыт эһиэхэ Саргылана Егоровна үөрүүлээх да курус да күннэрбитигэр куруук аттыбытыгар бааргыттан

Маша:  махтанабыт төрөппүттэрбитигэр, тулуургут, биһиэхэ уостубат тапталгыт, хаһан да ааспат эрэлгит иһин!

Айта: Эрэннэрэбит, куруук иннибит диэки дьулуһуохпут диэн, эрэннэрэбит эһигини хаһан да умнуохпут суоҕа диэн!

2 ыытааччы:   Күн кэрэ киһиэхэ –

                           Учуутал эйиэхэ

                           Бүгүн мин сорунан,

                           Үчүгэй тыл кэрэтин

                           Хорсуннук сананан

                           Иннигэр турабын,

                           Махталбын этэбин          

                           Ырыабын ыллыыбын.

(Выпускниктар ырыалара. Илиилэригэр чуораан тутан тураллар. Ыллаан бүтэн баран учууталларын кытта залы биирдэ эргийэ хаамалар). Ол кэмҥэ:

1 ыытааччы:  Чуораан тыаһа чугдаар, чугдаар!

                          Чугаһынан, ырааҕынан,

                          Чугдаарар чуораан тыаһынан

                          Оҕо саастыын арахсан                          

                          Уһун олох суолугар

                          Эрэллээхтик киириэҕиҥ!

Билигин выпускниктарбытыгар анаан оскуола аатыттан бырааһынньыктааҕы сюрприз – торт!

 Манан эмиэ да үөрүүлээх да эмиэ да курус “Тиһэх чуораан” бырааһынньыкпыт түмүктэнэр. Оскуоланы бүтэрэр түмүк уруокка, чугдаарар чуораан тыаһынан ыҥырар бастакы учууталлара Охлопкова Саргылана Петровна. Баҕарабыт оҕолорбутугар, олох киэҥ аартыгар көнө суолу, эрэллээхтик иннигит диэки хардыылааҥ!

(Выпускниктар Алсу “Экзамены кончатся скоро” ырыанан тахсан бараллар.    Ыалдьыттар тарҕаһаллар .

Бүттэ.

Автор: Саввина Л.М. оскуола библиотекара.            

Поиск по сайту

Тэрээьин темата: Чэйин эрэ, кыргыттар!

Ыытыллар кунэ: кулун тутар 6 кунэ, 2010 сыл

Сыала: — кыыс о5ону кэрэни кэрэхсииргэ, алаьа дьиэ араначчыта буоларыгар,

утуо майгыга иитии;

— ситимнээн санарар, ыллыыр, ункуулуур дьо5уру сайыннарыы;

— билэр-корор ба5аны урдэтии.

Тэрээьин барыла:

1. Киирии тыл

2. Бэйэни билиьиннэрии

3. Ырыа кэьиилээх кэллибит

4. Интеллектуальнай курэх

5. Ункуу курэ5э

6. Минньигэс астаах хаьаайкалар

7. Авангарднай муода курэ5э

8. Тумук

Туттуллар тэрил:

• фонограммалар: ырыа5а, восточнай ункуугэ, тик-тоник ункуутугэр, муода5а;

• ыйытыктар;

• бисквиттэр;

• аппликация матырыйааллара, клей;

• кыргыттар уостара уруьуйдаммыт лиистэрэ;

• мэтээллэр, грамоталар.

Киирии тыл

Кэрэ кэммит, сааскы кэммит

Тиийэн кэлбит бэлиэтин

Кэрэ анардарга — Кэрэ Куоларга

Анаммыт кунунэн айхаллыыбыт,

Ууммут кунунэн уруйдуубут!

— Утуо кунунэн кунду ийэлэр, эбэлэр, кэрэчээн кыргыттар, ыалдьыттар! Эьигини Аан дойду дьахталларын кунунэн итиитик-истинник э5эрдэлиибит! Чэгиэн-чэбдик бэйэлээх, уоруу-котуу энэрдээх, дьол-соргу тулалаах буолун диэн алгыыбыт!

• Эьигини «Ийэ мичээрэ» хоьоонунан э5эрдэлииллэр 1 кылаас уолаттара.

— Угэскэ кубулуйбут «Туйаарыма Куо утумнара» тэрээьиннэ анаан «Чэйин эрэ, кыргыттар» оонньуу-курэхпитин са5алыырбытын конуллээн!

— Кыргыттар икки хамаанда5а арахсан нэдиэлэ устата кохтоохтук бэлэмнэннилэр. Кинилэр комолоьор уолаттарын бэйэлэрэ талан ылбыттара.

— Бугунну курэ5и дьууллуохтэрэ:

1 туьумэх. Бэйэни билиьиннэрии (5 баал).

Кэскилбитин тустэьэр,

Кэнчээрини кэнэтэр,

Кэлэр кэми киэргэтэр,

Кэрэчээнэ кыргыттарбытын

Дохсун ытыс тыаьынан

Корсуо5ун, до5оттоор!

— Сыана5а ынырыа5ын маннайгы хамаанда Кэрэ Куоларын.

(музыка тыаьыыр, кыргыттар хамаандаларын аатын, хоьооннорун билсиьиннэрэллэр)

— Сыана5а ынырыа5ын иккис хамаанда Кэрэ Куоларын.

2 туьумэх. Ырыа кэьиилээх кэллибит (5 баал).

Сир аайыттан дьиэрэйдин

Сахалыы ырыа-тойук,

Дуоьуйа истиэ5ин

Кыргыттарбыт ырыаларын!

«Ырыа кэьиилээх кэллибит» туьумэхпитин са5алыыбыт. Кыргыттарбыт барахсаттар эьиэхэ анаан ырыа кэьиилээх кэлбиттэр. Сэргээн, истин, бол5ойун!

3 туьумэх. Интеллектуальнай курэх (тоьону таайбыттарынан баал бэриллэр).

— Кыргыттарбыт сахалыы иьиттэри тоьо билэллэрин, анаграммалары 3 мунуутэ устата таайан кордоруохтэрэ.

Тууйас — уусатй

Чабычах — бчаычха

Кытыйа — йыкаты

Матаарчах — раатмахча

Ыа5айа — а5ыайа

Тымтай — татыйм

Хамыйах — йыхамха

— Ол бириэмэ5э уолаттарбыт кыргыттарбыт нарын уостарын таайыахтара (лиискэ кырг ыттар помадалаах уостара).

4 туьумэх. Ункуу курэ5э. (5+5 баал)

Кыыс о5о барахсан

Кыталык курдук кынтайда,

Куба курдук долгуйда

Уомэр-чуомэр уктэннэ!

— Кэрэ кыргыттарбыт ункуу курэ5эр куон корсуохтэрэ. Дохсун ытыс тыаьынан ынырыа5ын ……………. хамаанданы.

(кыргыттар восточнай ункууну ункуулууллэр)

— Биьиги уолаттарбыт кыргыттартан хаалсыбаттар. Ункуулээн имиллэннэтэн, хамсанан-имсэнэн бардахтарына киьи эрэ кэрэхсиир. Уолаттарбытыгар убаастабыллаах жюри баал туруорар, ол ылбыт бааллара кыргыттарга эбии аа5ыллар (уолаттар тиктоник ункууну ункуулууллэр).

5 туьумэх. Минньигэс астаах хаьаайкалар (5+5 баал).

Кыыс о5о анала алаьа дьиэни араначчылыыр, аал уоту иччилиир диэн буолар. Онон кини ас астыырга кыра сааьыттан уорэниэх тустаах. Ол иьин кыргыттарбытын кондитердар курэхтэригэр ынырыа5ын. Комолоьооччу уолаттар эмиэ курэххэ кытталлар. Тургэн-тар5ан хамсаныынан тупса5ай костуулээх торду онорон таьаарыахтааххыт.

6 туьумэх. Авангарднай муода курэ5э (паара аайы миэстэ таьаарыы).

— Кыргыттарбыт муода курэ5эр бэлэмнэниэхтэригэр диэри уолаттары «Кэрэ куба» паннону онорорго ынырабыт. (музыка тыаьыыр)

Танара табатын курдук таннаннар,

Сир симэ5ин курдук симэнэннэр

Талбыт курдук кэрэлэр

Тыллан эрэр кэрэчээнэлэрбит,

Сахам Айыы Куолара,

Сахам сырдык аанньаллара.

— Быйылгы муодабыт 21 уйэ арыйыытыгар — целлофанна ананар. Кыргыттарбыт пааранан куон корсуьуохтэрэ, жюри паара аайы миэстэ таьаарар. Корсуо5ун биьиги нарын-намчы кыргыттарбытын.

Манан «Чэйин эрэ, кыргыттар!» оонньуу-курэхпит тумуктэнэр. Дьууллур субэ тумугу таьаарыар диэри «Биьиги кыргыттарбыт» нэдиэлэ тумугун иьитиннэрэригэр тылы биэрэбит Устинова М.М. (грамоталары, мэтээллэри туттарыы).

7. Тумугу таьаарыы, на5араадалааьын.

— Кэрэ кыргыттарбытыгар ба5арыа5ын оссо тупса туралларыгар, мааны майгыланалларыгар, дьоллоох о5о сааьы. Жюрига махтанан туран сааскы ча5ылхай кунунэн уолаттар онорбут панноларын бэлэхтиибит.

уусатй_________________

бчаычха________________

йыкаты________________

раатмахча______________

а5ыайа_________________

татыйм________________

йыхамха_______________

уусатй_________________

бчаычха________________

йыкаты________________

раатмахча______________

а5ыайа_________________

татыйм________________

йыхамха_______________

«Конкурс для девочек на якутском языке»

Автор: Хоютанова Аграфена Васильевна
Должность: учитель начальных классов

Учебное заведение: МОБУ СОШ №19 г.Якутска Республика Саха(Якутия)
Населённый пункт: город Якутск
Наименование материала: конспект
Тема: «Конкурс для девочек на якутском языке»

Раздел: начальное образование

Назад

В раздел образования

авторская программа кружка театра моды «Кэрэ-Куо»

Николаева Надежда Александровна, учитель технологии, руководитель кружка
Республика Саха Я, Крест-Кытыл

У каждого народа, в каждой конкретной обстановке проявляется свои черты и вкусовые пристрастия к одежде и ее оформлении. Они основываются на национальной культуре, обычаях и на тех эстетических закономерностях, которые в свою очередь, зависят от образа жизни, общей обстановки и технологического процесса. Воспитание эстетического вкуса и культуры одежды, являются частью общей культуры человека. Это утверждение стало основной для создания театра мод «Кэрэ — Куо». В нашем кружке учащиеся знакомятся с технологией создания коллекцией одежды от возникновения образа до демонстрации моделей на сцене. В соответствии с разработанной нами комплексной программой, рассчитанной на 3 года дети от 10 до 17 лет учатся создавать эскизы, шить, занимаются исследовательской работой.

Посмотреть публикацию
Скачать свидетельство о публикации

Скачать справку о публикации

Ваши документы готовы. Если у вас не получается скачать их, открыть или вы допустили ошибку, просьба написать нам на электронную почту konkurs@edu-time.ru (обязательно укажите номер публикации в письме)

МБОУ «Хамагаттинская средняя общеобразовательная школа им.Е.М. Шапошникова» МО «Намский улус» РС(Я)

«Рассмотрено» на заседании МО: «Согласовано» зам. директора по ВР: «Утверждено» : Директор школы

__________(Бурнашева Т.И.) _____________ (Дунаева Е.А) _____________ ( Дьяконов А.М.)

«___»_______________2019 г. «_____»_____________2019г. «_____»_____________2019г.

Программа кружка

Театра моды «Кэрэ Куо»

Составитель: учитель технологии

Николаева Н.А.

2019 уч год

Пояснительная записка

У каждого народа, в каждой конкретной обстановке проявляется свои черты и вкусовые пристрастия к одежде и ее оформлении. Они основываются на национальной культуре, обычаях и на тех эстетических закономерностях, которые в свою очередь, зависят от образа жизни, общей обстановки и технологического процесса. Воспитание эстетического вкуса и культуры одежды, являются частью общей культуры человека. Это утверждение стало основной для создания театра мод «Кэрэ — Куо». В нашем кружке учащиеся знакомятся с технологией создания коллекцией одежды: от возникновения образа до демонстрации моделей на сцене. В соответствии с разработанной нами комплексной программой, рассчитанной на 3 года дети от 10 до 17 лет учатся создавать эскизы, шить, занимаются исследовательской работой.

Рабочая программа по кружковой работе составлена на основе Федерального компонента государственного стандарта основного общего образования и в соответствии с авторской программой общеобразовательных учреждений технология трудовое обучение для 5-11 классов», под редакцией В.Д. Симоненко. Данная рабочая программа ориентирована на использование учебника: Синица Н.В. Симоненко В.Д. М.: Вентана-Граф, 2015            

   Программа предусматривает 140 учебных часа (из расчета 4 часа в неделю) при 35 учебных неделях.

Целью программы является – дать основы в области моделирования и художественного оформления одежды, как основа эстетического воспитания. Задачи:

Создать условие для формирования и развития творчески думающей, активно действующей и легко адаптирующей личности в процессе дизайн технологической деятельности.

Воспитывать трудолюбие, внимательность, чувство ответственности. Формировать эстетический вкус.

Прививать уважительное отношение к труду, навыки трудовой культуры.

Развивать логическое мышление и творческие способности.

Научить планировать свою работу, корректировать и оценивать свой труд, применять знания полученные на занятиях кружка, на практике.

Несмотря на то что в кружке главным образом проводятся практические занятия, теоретические сведения также необходимы. Содержанию бесед нужно уделять серьезное внимание. В беседах должны содержаться сведения о моде, о ее структуре и функциях, также ведутся занятии о моделировании и конструировании одежды и истории якутской национальной одежды. Здесь же учитель говорит о правилах и приемах работы с ручными инструментами, сообщает сведения о требованиях безопасности и охране труда, знакомит учащихся с особенностями очередного задания; (цели, задачи, объем и характер содержания). Теоретические занятия должны включать также краткие сведения из истории якутской одежды, правила сочинения композиции и целей ряд других необходимых сведений. На теоретическое сообщение рекомендуется отводить не более 25% учебного времени. Нужно знать, что учащиеся идут на занятия кружка с настроением поработать, поэтому желательно, как можно раньше приобщить школьников к овладению мастерством а теоретические знания давать постепенно по ходу дела.

Это программа – примерная. Руководитель кружка в зависимости от местных условий и интересов учащихся может вносить в нее изменения: сокращать или увеличивать материал по отдельным темам, включать дополнительные теоретические сведения и практические работы.

Кружковцы на доступном им уровне сложности изучают историю одежды, овладевают знаниями и умениями по ее конструированию, моделированию и изготовлению, как в виде отдельных изделий, так и целых коллекций.

Каждая тема предполагает несколько занятий. На усвоение одной темы отводиться примерно 5 часов. На первом году обучения учащиеся дополнительно занимаются после уроков технологии. Таким образом, выявляются талантливые, желающие учащиеся.

На втором году обучения кружковец в основном занимается исследовательской деятельностью. Учится писать доклады и рефераты. И, наконец для ребят третьего года обучения наиболее подходит индивидуальная работа. В этом году кружковец принимает участие на научно практической конференции « Шаг в будущее», выставках, конкурсах. Подводится итог работы.

Принципы обучения и воспитания

Творчества – развитие фантазии, образного мышления, доверия к себе, уверенности в своих силах.

Культуросообразности – знакомство с культурой народа. (Историей развитие национальной одежды). Значение орнаментов национальной одежды.

Индивидуально личностного подхода – учет индивидуальных способностей и желаний каждого ребенка.

Коллективизма – изготовление коллективных работ и композиций через создание дружеской обстановки на занятиях, взаимопомощи и взаимопонимания.

Методы обучения

Наглядные – знакомство с иллюстративным материалом, фотоматериалами, журналами мод, книгами которые сопровождают рассказ или беседу педагога.

Словесные – индивидуальные и групповые консультации, рассказ, беседы.

Практические методы – является естественным продолжением и закреплением теоретических знаний. Педагог показывает выполнение определенных операций и их последовательность.

Научно – исследовательский – применение метода проекта, участие в конференциях.

Тематический план работы кружка театра моды «Кэрэ-Куо».

№	Тема занятий	Количество часов	Практическое занятие	Дата проведения
		теория	практическая	всего		дата	факт
1	Вводное занятие	1	1	2	Ознакомление кружковой работой на весь год. Т.б при острых принадлежностей.
2	Эскиз	1	3	4	Зарисовка образцов якутской одежды
3	История якутской национальной одежды	2	8	10	Копирование якутской одежды
4	Структура и функции моды: что такое мода? — закономерности развития моды — прогнозирование моды — мода как форма рекламы	2	8	10	Создание эскизов собственных моделей
5	Стили одежды. Классический стиль.	1	1	2	Классический стиль — элегантность и шик вне времени. Современная мода капризна и изменчива, и только классический стиль остается популярной тенденцией, существующей вне временных рамок. Создать эскиз одежды с использованием стилей.
6 7	Создание эскизов одежды с использованием стилей. Традиционный стиль Естественный (спортивный) Повседневный стиль	1	2 3	2 4	— Познакомиться с понятиями традиционный, естественный (спортивный) имидж.
8	Романтический имидж. Яркий имидж	1	3	4	Познакомиться с романтическим стилем. Эскиз
9	Этно- стиль	1	3	4	Эскиз национальной одежды
10	Как создать гармоничный образ. Создать образ одежды	1	3	4	Для создания правильного гармоничного образа очень важно, чтобы и кожа, и волосы, и макияж грамотно сочетались друг с другом. Мало следовать мировым модным тенденциям, нужно еще и уметь правильно применить те советы и рекомендации, которые дают дизайнеры, визажисты и парикмахеры относительно вашей конкретной внешности
11	Цвет в одежде. Круговая цветовая гамма	1	3	4	Эскиз моделей в сочетании цветов
12	Как найти свои цвета в одежде Практическая работа. Эскиз	1	5	6	Цвет способен украсить человека, подчеркнуть его индивидуальность, придать взгляду выразительность, но может и сделать лицо бледным, а весь облик бесформенным. Помимо создания внешнего стиля, цвета помогают выразить себя, обрести баланс и внутреннюю гармонию.
13	Прически: ТБ при работе с парикмахерскими инструментами. Общие сведения о волосах. Уход за волосами. Укладка волос с феном. Создание прически	1 1	6	1 7	Укладка волос с феном. Создание прически, повседневная, классическая.
14	Косметика Презентация. Макияж лица	1	6	7	Макияж лица глаз, губ, ресниц.
15	Выбор модели и ткани Презентация, ткань.	1	5	6	Чтобы шить быстро, совсем не обязательно выбирать только несложные модели и легко обрабатываемые ткани. Сочетая простой фасон изделия с трудно обрабатываемой тканью и, наоборот, ткань, несложную в обработке, со сложным фасоном, вы также сможете добиться значительной экономии времени
16	Основы моделирования одежды	2	4	6	Практическая работа
17	Композиция костюмаИндивидуальный альбом авторских моделей Презентация , бумага карандаши.	2	6	8	Выполнить эскизы в соответствии с типом фигуры
18	Приготовление выкроек из журнала мод	2	4	6	Выбор подходящего размера по выкройке Практическая работа
19	Раскрой одежды		4	4	Практическая работа
20	Пошив одежды		20	20	Практическая работа
21	Уход за одеждой	2		2	Беседа
22	Аксессуары	1	7	8	Аксессуа́р (фр. accessoire от лат. accessorius — «добавочный») — необязательный предмет, сопутствующий чему-либо; принадлежность чего-либо. Может улучшить что-либо. Презентация, аксессуары
23	Хореография		8	8
24	Показ мод				Отчет работы кружка

После 1 го года обучения учащиеся должны знать:

Историю возникновение национальной одежды

Структуру и функции моды

Закономерности развития моды

Прогнозирование моды

Мода как форма рекламы

Скомпоновать детали одежды по цвету

Общие сведения о волосах, об уходе за волосами

О макияже.

Как раскроить выкройки из журналов мод

Что такое аксессуары

Должны уметь:

Создавать эскизы

Скопировать одежду

Сочетать цвета в одежде

Создавать модные прически

Делать макияж лица

Изготовить выкройки из журналов мод

Кроить и шить одежду

Вести себя на сцене (хореография)

№	Тема	Количество часов	Тема практических занятий	Дата проведения
		теор	практ	всего		дата	факт
1	Вводное занятие	2		2	Беседа. Цель, задачи. Организационные вопросы
2	История художественного оформления и моделирования одежды	2	12	14	Эскиз одежды
3	Закономерности композиции костюма:- композиционные формообразование. Основные понятия — пропорция, ритм — цвет в костюме — фактура. Декоративные отделки в одежде	3	5	8	Беседа
4	Творческие занятия	2	20	22	Смотр журналов мод — эскизы модной одежды
5	Модные прически	2	5	7	Создание прически — повседневная — вечерняя
6	Косметология	2	6	8	Макияж лица
7	Моделирование и конструирование одежды	5	22	27	— снятие мерок — выкройка — раскрой -пошив одежды
8	Хореография		22	20
9	Показ мод
10	Подготовка к научно-практической конференции «Шаг в будущее»	10	22	32	Поиск литературы

После 2 го года обучения учащиеся должны знать:

Историю художественного оформления и моделирования одежды

Закономерности композиции костюма

Общие сведения о волосах, уход за волосами

О макияже

Моделирование и конструирование одежды

Как подготовиться к научно-практической конференции «Шаг в будущее»

Должны уметь

Создавать эскизы модных платьев

Создавать прически

Делать макияж лица

Снятие мерок

Изготовить выкройки по чертежу

Кроить и шить одежду

Подготовиться к научно- практической конференции «Шаг в будущее»

Вести себя на сцене

№	Тема	Количество часов	Тема практ занятий	Дата проведения
		Теория	Практика	Всего		Дата	факт
1	Вводное занятие	2		2	Техника безопасности на занятиях. Организационные вопросы
2	Косметология	2	4	6	Макияж лица
3	Прическа	2	4	6	Создание прически
4	Создание одежды на основе простого кроя	3	7	10	Эскизы моделей одежды
5	Трансформация простой формы к сложную	4	11	15	Эскизы моделей одежды
6	Поиск новых материалов тканей, фактур, рисунков.	2	3	5	Беседа. Поиск интернет ресурсы
7	Создание идеального изделия	2	14	16	Эскиз моделей одежды
8	Дизайн — анализ	4	11	15	Выбор лучших идей. Эскизы.
9	Проектирование.	6	5	11	Исследовательская работа.
10	Технология изготовления одежды — снятие мерок -выкройка — раскрой — пошив	3	17	20	Пошив коллекций одежды
11	Хореография		15	15
12	Подготовка и участие в НПК «Шаг в будущее»			19
	Итог работы				Показ мод

После 3 го года обучения учащиеся должны знать:

Как правильно пользоваться косметикой

Как создать модные прически

Как создать одежду на основе простого кроя

Свойство материала

Технологию изготовления одежды

Снятие мерок

Выкройка

Раскрой

Пошив

Как вести себя на сцене

Что такое проект, исследовательская работа

Должны уметь:

Делать макияж лица

Создавать модные прически

Делать эскизы простого кроя

Делать эскизы идеальной модной одежды

Выбирать лучшие идеи

Проектировать (коллекция одежды, доклад)

Кроить и шить одежды

Вести себя на сцене. Показ мод.

Использованная литература

Синица Н.В. Симоненко В.Д. «Технология: учебник для общеобразовательных учреждений. М.: Вентана-Граф, 2015

Бобунова Н.В. технология проектирования и изготовления одежды. – волгоград: издательство «Учитель», 2004.

Воспитание и дополнительное образование детей и молодежи. – М.: 2003 №3

Габай Т.В. педагогическая психология. – М.: Издательство «Академия», 2003.

Ермилова В.Д. Ермилова Д.Ю. моделирование и художественное оформление одежды. – М.: издательство «Высшая школа» 2001.

Куприянов Б.В., Салина Е.А., Крылова Н.В., Миновская О.В. Социальное воспитание в учреждениях дополнительного образования детей.: под редакцией Мудрика А.В. – М.: Издательство центр «Академия» 2004.

Меню
Закрыть

Сценарий “Боскуой Куо”

Сценарий “Боскуой Куо”

• Запись опубликована:06.11.2018

Автор: Туприна Ольга Николаевна – воспитатель МБДОУ №3 «Тугутчаана», Республика Саха (Якутия), Анабарский улус, п. Юрюнг-Хая

Скачать (PDF, 372KB)

Вам также может понравиться

Использование ЭФУ в образовательном процессе школы, как средства достижения планируемых результатов

30.04.2019

Использование коммуникативных танцев в работе с детьми дошкольного возраста

25.11.2021

Как воспитать толерантного человека? (родительский педвсеобуч).

05.11.2022

14.04.2014

Проведение конкурса «Кыыс Куо» в русскоязычной школе.

Конкурс «Кыыс Куо» проводится в нашей школе традиционно и вызывает большой интерес среди не только учащихся, но и родителей.
Целью и задачами проведения конкурса являются:
– подготовка детей как преемников традиционных духовных ценностей и уклада жизни в условиях изменяющегося общества;
– формирование интереса к отдельным жанрам национальной культуры, создателям материальных и духовных ценностей;
– воспитание подлинного чувства интернационализма, основанного на знании, понимании и уважении труда и таланта народа независимо от его численности.
Через такой конкурс дети узнают очень многое о своём народе, о народе, рядом с которым живут, учатся творчески жить, приобретают много друзей. Они не только исполняют песни, танцы, читают стихи, играют на хомусе, но закрепляют и углубляют свои знания и умения по народному прикладному творчеству, ведению домашнего хозяйства. Быт – важнейшая сфера культуры, с которой человек соприкасается постоянно. Обращение к быту позволяет воссоздать живые, наглядные картины прошлого, и это особенно важно в школьном обучении. Одно дело – рассматривать готовые творения мастеров, и совсем другое – самим творить и видеть, как всё делается.

Оценить

2032