Мамадыш
муниципаль районы мәдәният
бүлеге
Норма
авылы клубы
“Иң
яхшы сценарий”
район конкурсына
Номинация:
“Халык бәйрәмнәре”
Тема: 
(Үткәрелү
формасы: авылдашлар очрашуы-әдәби-музыкаль
кичә)
Сценарийны төзеде:
Норма авылы клубы мөдире
Гыйздәтуллина Гөлчәчәк Зада кызы
Кичәне үткәрүнең максат һәм бурычлары:
туган яктан читтә яшәүче авылдашлар белән очрашу,аларның барысының талантларын
бер сәхнәдә күрсәтү, авыл проблемаларын уртага салып сөйләшү, проблемаларны хәл
итү юлларын барлау, туган якка мәхәббәт хисләре тәрбияләү; кайда яшәүләренә
карамастан, бердәмлек тойгысы булдыру, рухи тәрбия бирү.
Кичәне
үткәрүгә әзерлек эшләренең барышы:
авыл кешеләре белән очрашып, читтә яшәүче авылдашлар турында мәгълүмат туплау,
элемтәгә керү юлларын барлау: социаль челтәрләр , телефон аша һәм очрашып кичә-
очрашу турында сөйләшү, сәхнәдә күрсәтеләчәк номерларны тәгаенләү; клубның
фойесында авылга багышланган стендлар урнаштыру, чәй табыны әзерләү, музейдагы
экспонатларны тулыландыру,кичәнең программасын төзү,клуб алдында
очрашу-әдәби-музыкаль кичә үткәреләчәге турында белдерү урнаштыру, кичә
барышында күрсәтү өчен презентация әзерләү.
Кичәне алып бару
өчен авылыбызның әдәбиятка гашыйк сәләтле яшьләре Фирүзә Гыйздәтуллина һәм
Илнар Фатыйховлар махсус язган шигырьләрне туплау.
Бизәлеш:
сәхнә түрендә “Туган ягым- гомер бишегем” дигән язу
урнаштырыла, экран һәм проектор кичә барышында авылыбызга һәм авылда
яшәүчеләргә багышланган мәгълүматны җиткереп барачак.
Кичә-
очрашуның барышы: беренче өлеш фойеда
түгәрәк өстәл формасында үткәрелә. Биредә авылдашлар бер-берсе белән аралаша,
күрешә, истәлекләр белән уртаклаша, авылның үткәне һәм бүгенгесе турында
сөйләшә- эңгәмә коралар, музей экспонатлары белән танышалар,авылга багышланган
стендларны карыйлар. Шунда ук чәй табыны әзерләнә һәм кайнар коймак тәкъдим
ителә.
Кичәнең икенче
өлеше клубның тамаша залында дәвам итә.
Пәрдә күтәрелә. “Норма” көе башлана.
Композиция ( «Норма»)
Алып
баручы чыга, талгын гына музыка яңгырый.
Хәерле
көн телим таңнар саен,
Аяз
күкләр телим җиремә!
Кояшлы
көн телим барыгызга.
Һәм
иминлек телим илемә.
Хәерле кич, хөрмәтле тамашачылар. Авылдашлар
очрашуы дәвам итә.Үзебезнең җыр-моңга бай Нормалылар тарафыннан әзерләнгән
концертыбызны башлыйбыз. Сез бүгенге концерттан барлык кайгыларыгызны,
мәшәкатьләрегезне онытып, безнең белән бергә күңел ачып, яңа җырлар белән
танышып, шулай ук элеккеләрен дә искә төшереп, рухи ял алырсыз.
Безнең бүгенге концертыбыз туган
җиргә, туган җир туфрагына, туган җирдән китүчеләргә, кире әйләнеп кайтучыларга,
чит җир туфрагында башларын салганнарга, аларның туган җир туфрагында
бөреләнгән изге хисләренә, якты өмет-теләкләренә багышлана. Туган җир дигәч,
кайберәүләр бөтен киңлекләре белән безнең туган илебезне күз алдына китерә. Ә
кайберәүләргә туган җир ул – туган авыллары, туган шәһәрләре, туган туфрак ул.
Тигез
булмаса да, озын булсын
Өзелмәсен
барыр юлыбыз.
Изге
теләк,бәхет, ләззәт биреп,
Яңгырасын
безнең җырыбыз.
Җыр “Сәламләү” . Илфир, Гөлчәчәк
Гыйздәтуллиннар.
Алып
баручы.
Нәрсә
җитә безнең туган якка:
Җәен — яңгыр, кышын — кар исен
Күкрәгеңә сулап, биек таудан
Ил киңлеген сөенеп карыйсың!
Бик
күңелле тәңкә кар яуганда
Кунып эри битләр очында…
Кулга тотсаң, энҗе бөртекләрен,
Көмеш тамчы кала учыңда.
Җитәмени
безнең туган якка —
Язлар килсә — гөлләр калкалар;
Шомырт, чия ап-ак шәл бөркәнә,
Миләшләре тага алкалар…
Кирәк
түгел туя куакларың,
Киң кыяклы пальма агачың…
Зифа буйлы сылу ак каеным,
Син йөрәктә яфрак ярасың.
Зиннатуллина
Зөлфия башкаруында җыр. “Туган авылым урамы”.
Күргәнегез бармы сылу кызлар
Кия торган татар камзулын?
Бизәгенә гүя сыйдырган ул
Бар тарихын илнең, бар моңын.
Буыннардан-буыннарга күчә,
Халкымның ул асыл киеме.
Билдәмәсен эләктереп куйсаң,
Бигрәк нечкә итә билеңне.
Ландыш Мингазова. Татар халык биюе.
Уйна, дустым, гармуныңны уйна,
Сокландыр син туган халкыңны.
Сокландырып туган халкыңны
Йөрәгенә сал син ялкынны.
Уйна, дустым, гармуныңны уйна
Чәчеп җибәр халкым моңнарын.
Дәртләндер син туган халкыбызның
Батыр кызларын һәм улларын.
Уйна, дустым, гармуныңны уйна
Бөтен кеше сине яратсын.
Сине – безнең моңлы халкыбызның
Игелекле моңлы баласын.
Рөстәм Галиев. Гармунда авыл көйләренә
тезмә.
Җыр.”Олы юлның тузаны”
Туган ил, туган җир, туган тел. Кешене кеше, халыкны милләт
иткән иң изге төшенчәләр шулар бит. Адәм баласы бәхет эзләп, рәхәт тормышка
өметләнеп, читкә чыгып китә. Нигъмәт, ләззәт тулы, мул ризыклы ил-җирләрдә яши,
бәхетемне таптым, дип ышана, әмма кайсыдыр бер мизгелдә җанындагы бар
күзәнәкләрне тетрәндереп еракларда калган газиз әнкәсе, әткәсе, туган нигезе,
челтерәп аккан чишмә сулары сагындыра. Шулчак күңелләргә мөлдерәп яшь тула.
Эх, туган нигезгә тагын бер генә аяк басарга иде дип йөрәк сыкрап куя. Туган
нигезен кайтып күрү насыйп түгел икән, ичмасам, туган җирнең бер уч балчыгын
булса да алып кайтып салыгыз дип, балаларына васыять әйтә.
Фатихова Фирдәүсә. Шигырь.”Туган нигездәге
ялгыз ана”.
Авылыма очып
кайтыр идем
Авылдашлар печән чапканда,
Җиләкләрнең иң тәмлесе була
Чапкан үләннәрдән капканда…
Моңын тик бер тапкыр тыңлар идем
Күрше егет гармун тартканда,
Авыл тынлыгына чумар идем
Кошлар тынып таңнар атканда…
Юеш сукмакларын таптар идем
Кушлып кайтып сары көзләргә,
Дусларыма сәлам салыр идем
Сагнуларым язып җилләргә…
Ташкын елга белән кайтыр идем
Гөрләвекләр юлы ятканда,
Балачагым күргән карт алмагач
Сафлык сибеп чәчәк атканда…
Тирән көртен ерып йөрер идем
Сукмакларын карлар япканда,
Ак бураннар җырын тыңлар идем
Авылыма кышлар ятканда…
Кайда гына йөресә дә аяк,
Йөрәк кала туган якларда,
Авылыма бик еш кайтып йөрим —
Каршы килмим күңел тартканда…
Җыр.
Гиздатуллина Фирүзә.”Әйдә, гармун, уйна”
Торган җир көмеш, туган җир – алтын, диләр. Чынлап та,
нинди җирләр, илләр гизеп, кайда гына йорсәң дә, кем генә булсаң да, туган як
күңелгә иң якыны һәм кадерлесе. Безнең туган җиребез – ямьле Норма авылы.
Тылсымлы – сихри табигате, урман-кырлары, таулары-болыннары, йөзләгән челтер
чишмәләре генә түгел, кешеләре дә матур аның. Авылыбызда эшчән, тырыш, уңган,
талантлы халык яши.
Моңнар кайтсын әле авылыма,
Тургай җыры белән үрелеп,
Киң урамнар гөрләп торсын әле
Гармун тавышына күмелеп.
Күңелләргә җырлар иңсен әле,
Гамьсезләре бераз уйлансын,
Йөрәкләре моңга сусаганнар
Безнең белән кушылып җырласын.
Урамнардан җырлап узыйк әле,
Яңгыратып барлык җиһанны,
Яз кошлары күктә сайрасыннар
Отып алып безнең моңнарны.
Моңнар кайтсын әле авылыма,
Күзгә күренеп авыл яшәрсен,
Гөлләр сыман бу гомерне халкым
Җырлар белән үреп яшәсен. (Г. Фирүзә)
“Норма бизәкләре” ансамбле. “Шәл бәйләдем”.
Чит җирләрдә күпме йөрелсә дә,
Йөрәк һаман кайтыр көнне көтә.
Урау-урау юллар, еллар үткәч
Бар сукмаклар туган якка илтә.
Көмеш сулы чишмә челтерәгәне
Күңелләргә керә, җанга үтә.
Шул сулардан сафлык иңсен өчен
Барлык юллар туган якка илтә.
Җәйге җилдә ак каеннар шаулый,
Вакыт әкрен генә йомгак сүтә.
Сагыналардыр, кайтмый калмаслар, дип,
Туган авыл һаман безне көтә. (Г. Фирүзә)
Вилданова Рәзинә. Җыр.”Сагыну”.
Офык
читләреннән әкрен генә,
Матур булып синдә таң ата.
Урамнардан узган көтүләрең
Хезмәт көнен синдә уята.
Иртүк торып, әгәр кырга чыксаң,
Ишетәсең тургай моңнарын.
Ишетәсең бодай, арышларның
Иртәнге саф җилдә шаулавын.
Әнә кара! Барлык игеннәр дә
Елмаялар кояш ягына.
Кем сокланмас шушы матурлыкка
Ия булган туган ягыма!
Җыр.Шарифуллина Румия. “Тузганак”.
Парлы татар биюе. Н.Ганиева, Н.Зиннатуллин.
Саратский яшел гармун,
Көмеш кыңгыраулары,
Бу көмеш кыңгырауларның
Кичке яңгыраулары
Әллә нишләтә күңелне,
Үксеп елыйсы килә…
Елау егет эшемени?! —
Эх, бер җырлыйсы килә!..
Рифат Шарифуллин. Гармунда татар халык
көйләренә тезмә. Җыр. “Бик сагынсаң”.
Рәмзия Гимазова(Шарифуллина). Шигырь Сәяф
Шәйхи. “Әткәй гармуны”.
Үсә авыл, үтә караңгылык,
Яңа сулыш гүя өрделәр.
Яңартылды яңа сулыш белән
Хәтта тәрәздәге өлгеләр.
Сагындырып үткән балачакны,
Чакыра ул киткән улларын.
Гаҗиз булып көтеп ала авыл
Читкә чыгып киткән кызларын.
Су буенда таллар шаулавында
Туган авыл сөюе сизелә.
Инеш аша чыгыйм әгәр дисәң,
Басма булып ташлар тезелә.
Йөрәгемә хәтта якын төсле
Бакчадагы кыек ызаны.
Татар өчен авыл- яшәүяме,
Минем Нормам – минем язмышым.(Ф. Ильнар)
Газизов Айнур. Шигырь. ”Туган авыл”
Туган җирем!
Сине алыштырмас
Җылы якның ямьле җирләре.
Тулы күкрәк белән сулыш алам,
Искән чакта суык җилләрең.
Җәйге челлә, кояш күктә әгәр
Яндырырдай булып җылытса,
Әзермен мин көнне үткәрергә
Тәнне хәтта минем корытса.
Ак буранда йөреп адашсам да,
Туган җирем, үпкәм сиңа юк.
Кирәк түгел алма-хөрмәләре,
Кара ипи белән синдә тук.
Яшел болын чыкка тулган чакта
Яланаяк чыгып йөгерәм.
Көне буе эшләп арылса да,
Кояш батканына өлгерәм.
Туган җирем! Мин әле дә бала,
Синең табигатең – бишегем.
Миңа калса, синдә туу белән
Бәхет төшкән миңа ишелеп.(Ф. Ильнар)
Газизова
Наилә. Җыр. “Балан”.
Алтын таулар
вәгъдә итсәләр дә,
Алыштырмас идем туган якка.
Беренче кат тәпи баскан җирем,
Анда гына һәрчак күңел тарта.
Анда гына ак
каеннар шавы
Тәнгә сихәт, җанга рәхәт бирә.
Көмеш сулы чишмә челтерәве
Моңнар булып күңелемә керә.
Анда гына сандугачлар сайрый,
Шундый моңлы, үзәкләрне өзеп.
Анда гына моңланадыр гармун,
Кушылып җырламыйча булмый түзеп.
Бары газиз туган якта гына
Шундый матур сызылып ал таң ата.
Торган җирләр гүзәл булсалар да,
Күңел һаман туган җиргә тарта. (Г. Фирүзә)
Җыр. “Ашхабад”.
Егетләр хоры.
Авылыбызның
иң калку урынында кешеләргә иман, нур сибүче көмеш манаралы мәчет
салынган.Һәр көнне моңлы азан яңгырый, авылыбызның яше-карты мәчеттә намаз
укый, вәгазь тыңлый. Халкыбыз төрле авырлыкларны күрсә дә динен сатмаган,
югалтмаган. Мәдәниятле, белемле, шәригать кушканча яшәү канына сеңгән авыл халкы
кешелексезлеккә каршы тора алган,дини йолаларны, ата-бабаларыннан килгән
гореф-гадәтләрне Коръән кушканча үтәп килгән.
Хазиева
Альфира .Мөнәҗәт .
Авыл авыл инде: кайтыр юлы
«Саумы,балам», — диеп каршылый.
Каты таш та, аяк асларында,
Көзге яфрак кебек кыштырдый…
Авыл авыл инде: җәннәт җимешләре
Кырларында үсә, болынында.
Авылыңнан читтә торган чакта
Ул җаныңда яши, уеңда.
Авыл авыл инде: чишмәләре
Кабатлый күк изге доганы.
«Суларымны авыз иткән өчен,
Сакла,Раббым, шушы баланы!»
Авыл авыл инде: йөрәгемә
Алтын җептән исеме чигелгән.
Зинһар,Раббым, аермачы мине,
Тәүге аяк баскан җиремнән!
Илфат, Рифат,
Фирая Шарифуллиннар. Җыр. “Кайтам әле туган ягыма”.
Биюченең
итәге
Бии,
бии кыскара,
Биючегә
сүз әйтмәгез,
Бии,
бии остара.
Бие
әйдә, бие әйдә
Биегәнне
күрсеннәр
Баскан
җирдә ут чыгара,
Безнең
кызлар дисеннәр.
Мингазова
Ландыш. Чегән биюе.
Балакаем,
кайтып йөрмә инде,
Туңарсың бит, тышта буран, ди.
Көтә үзе әнкәй, әйткән була,
Әйбәт кенә әле торам, ди.
Балакаем, кайтып йөрмә инде,
Интегерсең, юллар өзек, ди.
Көтә үзе әнкәй, әйткән була,
Ятам әле, балам, түзеп, ди.
Әнкәй җаным , киртәме соң безгә
Узып булмас буран-пычраклар?
Балакаең аңлый, бәхет бит ул,
Сиңа кайта алган бу чаклар.
Җыр.
Ганиева Наилә.”Су буенда учак яна”.
Талга кунып
сандугачлар сайрый,
Су буйларын сарган куе томан.
Челтер-челтер көмеш чишмә ага,
Чишмә моңы — бишек җыры сыман.
Гасырларны узып аккан чишмә
Үз эченә күпме хәтер җыйган.
Күпме шатлык, сагыш иңгән аңа.
Чишмә моңы — кеше күңеле сыман.
Ничә буын сабыйларның үсеп,
Читкә китүенә шаһит булган.
Җылылыгын, назын югалтмаган,
Чишмә моңы — кояш нуры сыман.
Тирә ягын матур җырга күмеп,
Авылымның ямен саклап торган,
Хәтерләрдән мәңге югалмаслык,
Чишмә моңы — әнкәй җыры сыман.(Г. Фирүзә)
Җыр.
Гөлия Сафина (Хасбатуллина)”Сибелә чәчем”.
Рәзифә
Шарифуллина. Шигырь.”Авылкаем”.
Гармуныңны тартып уйна,
Иркен булсын җырларга.
Безнең моңнар таралсыннар
Урманнарга, кырларга.
Яңгыра, моң, еракларга,
Урамга, тирәкләргә,
Арган чакта ял булып син
Кабатлан йөрәкләрдә.
Уйнат әйдә, гармуныңны,
Телләре лә батмасын,
Уят, үзәкләрне өздер,
Кызлар йоклап ятмасын.
Фарил Дөлмиев уен коралларында уйный.
Ерак юлга чыккан чакта
Авыл әйтеп кала кебек:
«Онытмачы берүк мине,
Кайткала син монда, егет!»
Юллар кул болгап озата,
Озаткан күк мең ел элек.
Киткәнче үк сагындырып,
Инеш карап кала көлеп.
Йомшак җилләр исеп кала
Минем арттан җирне өреп.
Олы атлап җәе килә,
Авылымны ямьгә төреп.
Ерак юлга чыккан чакта
Йөрәгемне кала телеп.
Авыл, синдә әниемнең
Кочагындагыдай, китәм эреп! (Ф.Илнар)
Фатихов
Илшат. Җыр.” Керфекләрең синең нигә кара”
Ландыш
Дахрутдинова. Җыр. “Авылкаем”.
Авыл. Тынлык.
Төнге йокы иле
Басып алган гүя дөньяны.
Кар бөртеге җыеп уч төбемә,
Әкрен генә кайтам уйланып.
Матур төне! Күктү йолдызлары,
Тулган ае юлны яктырта.
Ә юл исә, мин атлаган чакта
Туры ята, мине кайгырта.
Уңга карыйм, офыккача ак кар,
Сул якта да мамык юрганы.
Эх, минәйтәм, бер чаптырсаң иде
Шушы кардан, җигеп юрганы.
Туган ягым, кышың гына түгел,
Һәр фасылың синең иң гүзәл.
Яшә генә, көзге ачы җилгә,
Җәйге эссегә дә мин түзәм.
Норма. Тынлык. Шул тынлыкны бозып,
Шыгырдатып атлыйм ак карны.
Сөя сине, авылым, бишек нарасые,
Сөя сине бабай сакаллы.(Ф. Ильнар)
Җыр.
Фирүзә һәм Гөлчәчәк Гиздатуллиналар. “Гармун”.
Мари
биюе, Н.Ганиева, Н.Зиннатуллин.
Фәнил
Насибуллин Җыр “Әткәем юкәләре”.
Ямьле авыл! Барча табигатең
Яралгандыр изге затларга.
Киссә кисәр кылыч мескен башны,
Ирек бирмәм сине таптарга.
Бөек авыл! Куреп күпме нужа,
Исән калдың,тезең чүкмэдең.
Атла горур, күкрәк киереп атла,
Синең көннәр әле үтмәде!
Сихри авыл! Кичке су буйларың,
Шифа сулы Габдул чишмәсе,
Томан баскан Яхуд таллыклары ,
Әсир итэ! Кеше нишләсен?
Нурлы авыл! Азан тавышына
Жәя кеше жиргә намазлык.
Авыл күрке — биек манарадан
Килгән аваз җанга тамарлык..
Моңлы авыл! Гармун тавышлары
Килә кичен һәрбер урамда.
Күрше белән күрше кочаклашып,
Моңланалар ачы буранда.
Минем авыл! Минем талбишегем!
Таҗы бит син шушы дөньяның.
Мәңге яшэ газиз халкың өчен!
Күтәрә алмас бөек хакың өчен!
Мин бит сине сөеп туймадым! (Ф. Илнар)
Кичә вокаль трио башкаруында “Кошлар
кебек” дигән җыр белән тәмамлана.
Алып баручы.
Сау булыгыз, дуслар, без китәбез.
Атларыбыз инде җигелгән.
Сагынуыбыз сезгә килеп торсын
Иртән искән назлы җил белән.
Бер- беребезне күреп туялмадык,
Сөйләшәсе сүзләр күп калды.
Сезнең белән ,күзне күзгә текәп,
Аттырасы иде таңнарны.
Таулар белән таулар очрашмыйлар,
Кеше белән кеше очраша.
Бер- беребезне күреп очрашмасак,
Очрашырбыз әле җыр аша.
Бер-беребез белән очрашып, күрешеп, хәлләр
белешеп яшик. Туган авылыбызны, туган нигезебезне онытмыйча, бәхетле булып, мул
тормышта яшик. Киләсе очрашуларга кадәр сау булыгыз!
«Туган авылым – горурлыгым»
темасына класстан тыш чара
Төзеде: башлангыч сыйныф
укытычысы Нуриева С. В.
2015 ел.
Максат: авылыбызның тарихи үткәне, аның табигате, чишмә-таулары,аларның атамаларының килеп чыгышы, тарихы турында тулырак мәгълүмат бирү;табигатьне сакларга, аңа мәрхәмәтле , игътибарлы булырга өйрәтү, туган төбәгебезне ярату, аның белән горурлана белү хисе тәрбияләү.
Шушы максаттан чыгып бурычлар:
- Әхмәт авылының барлыкка килү тарихын өйрәнү;
- Әхмәт авылының билгеле кешеләре белән танышу;
- Бөек Ватан сугышы ветераннарның тормыш юлы белән танышу.
Җиһазлау : плакат ,авыл картасы, фотографиялар.
Чараның барышы.
Җыр “ Башкортостан – Родина моя”
Ризван: Кадерледән дә кадерле
Туган үскән ил генә.
Чит – ят җирләр күп булса да,
Туган җирем бер генә.
Айгиз: Син тәүге кат баскан җирем,
Кояшлы таңым минем.
Иң шат булып җирем,
Авылым – даным минем.
Чулпан: Авылым матурлыгына
Таң калам, сокланам мин.
Чөнки аның туфрагына
Тәпи баскан бала мин.
Фирзәт: Туган якта сулар, һава гел саф,
Җилләре дә йомшак сирпелә.
Кендек каны тамган, тәпи баскан
Туган ягы кирәк кешегә.
Айдар: Бәхет елмаеп, шатлык килсә,
Ашлык ойсәң бөек көшелгә,
Шатлыкларны уртаклашыр өчен
Туган ягы кирәк кешегә.
Алина: Кайгы-хәсрәт төшсә иңнәреңә,
Эшләрең гел китсә кирегә.
Авыр чакта кайтып сыенырга
Туган ягы кирә кешегә.
Урал: Читтә йөргән чакта сагындырып,
Керер өчен төнлә төшенә
Зәңгәр таңлы, биек аяз күкле
Туган ягы кирәк кешегә.
Аделина: Сагыш-сагынудан туган хисләр
Уятсалар кереп төшеңә,
Дәрман алып, бер рухланыр өчен
Туган ягы кирәк кешегә.
Миләүшә: Яшәсен урман-кырлар,
Күктә тургай сайрасын.
Гөлчәчәкләргә күмелсен,
Гел яшәсен Ватаным!
Туган авыл…Туган җир …
Йөрәккә нинди якын һәм кадерле бу сүзләр . Безнең һәрберебезнең газиз туган йорты,нигезе урнашкан кадерле туган авылы бар . Һәр авылның үзенә генә хас кабатланмас,истә кала торган урыннары күп
Сокланып туймаслык тугайлар, челтерәп ага торган йөгерек чишмә буйлары,җикән камыш белән капланган сазлыклар ,балыклы күлләр, куе әрәмәләр белән уратылган елга үзәннәре ,туган ягыбызның кырлары, басулары, шаулап торган урманнары күңелләргә рәхәтлек биреп туган туфракка мәхәббәт тәрбияли. Кая гына барсак та,туган төбәгебезнең гүзәллеген берни дә алмаштыра алмый . Туган ягыбызның һәр сукмагы,һәр агачы ,һәр үләне,аның барча кешеләре күңелгә ифрат та якын. Тәпиләп киткән, беренче тапкыр әттә-әннә дип әйтергә өйрәнгән вакыттан ук күңел түренә туган телебез аша кереп утырган ул кадерле урыннар.
Һәр авылның тирә-юнь табигатен су чыганаклары бизи . Халыкның тормышы су белән бәйле. Әхмәт авылы бик уңайлы җиргә урнашкан. Авылның менә дигән көтүлекләре,печәнле болыннары,урманнары бар.
Укытучы: Исәнмесез,укучылар, кунаклар! Без бүген авылыбыз,аның салкын, саф сулы чишмәләре, балыклы күлләре,үзенчәлекле таулары буйлап сәяхәткә чыгабыз.Аларның исемнәренең килеп чыгышы белән танышырбыз. Чөнки исем, атамаларда безнең тарих тамырларыбыз. Ләкин аларның күбесен яшь буын инде белми,алар онытыла, юкка чыга баралар. Күп кенә атамалар һәйкәл кебек бик күп серләрне узләрендә саклыйлар. Аларны барлау һәм ачыклау безнең изге бурычыбыз.
Җыр “ Туган авыл”
Тау башына салынгандыр безнең авыл,
Бер чишмә бар якын безнең авылга ул…
Г.Тукайның бу юлларын укыгач, минем күз алдыма үз авылым килеп баса. Чөнки Әхмәт тә тау итәгендә.Якында гына чишмәләре.Әйдәгез шушы гүзәл табигатьле авылыбыз буйлап сәяхәтебезне башлыйк. Иң беренче тукталышыбыз “Тарих”.
- Самигуллина Гөлназ “ Рафик һәм Яңа Мәскәү” авыллары чыгышы.
- Зарипова Миләүшә “ Әхмәт” авылының килеп чыгышы
Ләлә апа йомгак ясый
Укытучы: Рәхмәт, юлыбызны дәвам итик.
2 нче тукталышыбызның исемен белү өчен табышмакның җавабын белергә кирәк.
Бертуктаусыз көн-төн ага ,
Бөтен кеше рәхмәт әйтә аңа. (чишмә)
Газетдинова Әлфия җыр “Туган авылым”
Авылым -тау куенында,
Борма инеш буенда .
Кайларга барсам да,
Һаман минем уемда.
Хәтфә таулар ,зифа таллар,
Җиләкле үзәннәрең,
Синдә генә сихри моңы
Тылсымлы чишмәләрнең.
Яр астында чишмә ага,
Челтер-челтер тавышы.
Җил искәндә иелеп кала
Читенә үскән камышы.
Челтер-челтер чишмәбез,
Ярдан балчык ишмәгез.
Суны шуннан эчегез,
Башка җирдән эчмәгез.
“Чишмә”тукталышы
Чишмәләр турында мәгълүмат бирү.Слайдта авыл чишмәләре күрсәтелә.
Елга-күлләр, чишмәләр атамалары безнең борынгы тарихыбызны, данлы үткәнебезне көзгедәге кебек чагылдыралар. Бер атама да юкка гына бирелмәгән. Аларның нигезендә берәр сәбәп ята.Әйе,һәр чишмәнең үз тарихы, үз моңы, үз агымы, үз юлы бар. Бер ише шарлап ага, тавышы еракларга ишетелә, икенчеләре исә әкрен генә үзенә юл ала. Өченчеләре, җир куеныннан кайнап, ургылып чыга.
Җир куеныннан көмеш балдаклар чыгарып ургылучы чишмәләр кемгә генә кадерле түгел икән? Яшел чирәмле чишмә юлы безгә тормышка юл күрсәтә. Чишмәләр кайнап чыгуын без һәрвакыт үзебезнең йөрәк тибеше аша тоябыз.
Салих коесы. Урдалы тау астында бик күркәм акланда челтрәп чишмә ага. Аны Салих коесы дип йөртәләр.Чөнки аңа Салих дигән бабай нигез салган. Шушы кое бик күп еллар буена халыкка файда китерә.
Фәрит: Безнең чишмә борыла-борыла
Зур инешкә коела
Чишмәлекул шундый бик күп
Чишмәләрдән җыела.
Айгиз: Сусавымны басар кебек
Туган як чишмәләре.
Җилләрнең дә иң назлысы
Шул яктан искәннәре.
Урал:Туган ягым,туган авылым,
Мин-синең газиз балаң.
Саф сулы чишмәләреңнән
Җаныма сихәт алам
Укытучы: Балалар, без сәяхәтебезне дәвам итәбез. Мин сезгә табышмак әйтәм. Җавабын белсәгез, тукталышның исемен дә белә аласыз.
Үзем кызу җәйдә торам,
Башым белән кышка җитәм. (Тау)
Укытучы: 5 нче тукталышыбыз “ Таулар» .(слайдтан карау ) Сез шулай ук тау атамаларының килеп чыгышын да өйрәндегез, әйдәгез тыңлап үтик.
Әхмәт авылы тауларга бай: Готлунд, Кылыч тау, Урдалы тавы, Таштау, Нәскәй тавы, Бурлы тавы, Кызыл тау.
- Рудин “ Готлунд” тавы
- Фәрит “ Урдалы тавы ”
“Киндер туку” биюе.
Сәяхәтебезне дәвам итәбез юлыбыз ерак , юлга кузгалыйк.
Укытучы :Алдагы тукталышыбыз “ Мәктәп” тарихы.
Зөхрә: Кеше гомере мәктәп юлы аша
Моңлы бер җыр булып сузыла.
Сукмакларын яра-яра
Киләчәккә юлы сызыла.
Тормыш дигән олы юллар буйлап,
Адаштырмый бару өчен әйдәп,
Барысын туплап бирә мәктәп.
Азалия: Кешеләргә шәфкать, көч өләшеп,
Еллар узган, күпме таң аткан.
Туганда ук, табигать үк Сезне,
Ахры, укытучы итеп яраткан!..
Әйе, бу сүзләр турыдан туры бөтен гомерен балаларга белем һәм тәрбия бирүгә багышлаган, Әхмәт авылында бик озак еллар укытучы булып эшләгән Хабибуллина Фина Фоат кызы турында.Ул әтисе Касимов Фоат хәзрәтнең эшен дәвам иткән. Үзегезнең истәлекләрегез белән безнең белән дә уртаклашсагыз иде. Рәхим итегез.
Касимова Фина Фоат кызына сүз бирелә.
Рәхмәт Фина апа. Алдагы тукталышыбыз “Күренекле кешеләр”
Вилнар Ни белән үлчәнә гомер?
Эзләре белән…
Кеше күңеленә орлык итеп
Салган сүзләре белән.
Һәр төбәк үзенең данлыклы уллары, кызлары белән горурлана. Төбәккә бәяне дә шуннан чыккан күренекле кешеләрнең дәрәҗәсенә карап бирәләр. Авылыбызның данлыклы тарихы, күренекле,бөек, мактаулы исемнәр алган мөхтәрәм кешеләре бихисап. Аларның һәрберсе – зур тарихлы Әхмәт мәктәбен тәмамлаган шәхесләр. Бүгенге бәйрәмдә аларның барысын да атап китеп булмаса да, кайберләрен искә алып үтми мөмкин түгел.
Рудин: Кеше җирдә йорт – җир, нигез кора,
Тимәс диеп җилләр, салкыннар.
Зур илемнең рухи хәзинәсе,
Чал тарихы булган халкы бар.
Хәтерләүдән курыкма син!
Үткәннәрне онытма син!
Бел син ерак бабайларның
Ничек итеп көн иткәнен,
Ни иккәнен, ни чәчкәнен,
Нинди уйлар, нинди моңнар
Безгә калдырып киткәнен.
Гөлназ: Нур Гайсин “Безнең туган як ”
Әлфия: Нур Гайсинның тормыш юлы.
Әлфия, Рудин: Туган ягым – Базы буе.
Билгеле Башкортостанның мәдәният хезмәткәре Марис Назыйф улы Нәзировның да тамырлары Әхмәт авылына килеп тоташа.
Фәрит:М. Назиров “Нигез”.
Рудин: җыр “ Туган авыл”
Искиткеч матур тәбигатьле үстем мин. авылда нибары ике урам. Шул урамнарны “ Базы” дип исем кушылган елга аерып тора. Елга мул сулы, балыклы. Яулык белән, кабык белән балык тота идек. Трактор тәгәрмәченә дә ияреп чыга иде балык. Безнең як халкын ачлык-ялангачлыктан Базы елгасы алып калган дип сөйлиләр. Бу сүзләрдә хаклык бик зур. Гомумән, Ходай Тәгалә, безнең як халкына бай табигать бүләк иткән. Авыл белән янәшәдә генә – Кызыл тау. Кызыл тауның хикмәте бар: шул таулыкта чия урманнары, җимеш өлгергәч тау чыннан да кып-кызыл була, ул матурлыкны, андагы муллыкны язып кына, сөйләп кенә бетерерлек түгел. Бөтен матурлык шунда туплангандыр кебек – дип әйтә Җәвит Шакиров.
“Үги әни” (Җ. Шакиров) (26 җыр)
Гөлназ Җ.Шакиров турында сөйли.
Бәйрәмебезне дәвам итеп, хәзерге көндә доцент Сабиров Рабис Назыйф улы турында әйтеп үтәсе килә.
Аделина Сабиров Р.Н. — тормыш юлы.
Энҗе: Безнең өчен бит бу изге туфрак,
Тамырыбыз моннан таралган.
Милләтебез монда яралган,
Һәрбер нәсел үзенә җан алган.
Сәяхәтебезне дәвам итәбез. Әхмәт авылыннан 2 дистәдән артык медицина хезмәткәрләре чыккан. Шуларның күбесе Исхаковлар династиясыннан .
Республикабызның иң абруйлы хирургларының берсе Шәрипов Мөхәммәтгариф Мөхәммәтгали улы турында да сөйләп үтәсе килә..
Гөлназ: “ Күрәсем килә”
Алдагы тукталыш “Ветераннар”
Әхмәт авылына Бөек Ватан сугышына 142 кеше китә. 46 исән-сау әйләнеп кайта, ә 96-сы вафат була. Ә көндә безнең авлда 2 ветеран яши.
Сүзне исхаков Фәһим Сахибҗамал улына бирәбез.
Шафиков Әкрәм _______________ улына бирәбез.
Үзенең карт картәтәсе Касимов Васил Харис улы турында Азалия сөйли.
Вилнар – Касимов Фоат Нурлыгаян турында сөйли.
Бию: “ Танго”
Дөньяда төрле авыллар бар. Бер авыл – үзенең таулары, икенчесе – сулары, өченчесе – урманнары белән дан тота. Ә минем авылым шуларның барсы белән дә мәшһүр.
Туган ягым, туган авылым, Әхмәтем!
Аның туфрагында йөзләгән, меңләгән кешеләрнең эзе калган һәм аларның өчен дә ул туган авыл, туган як, туган төяк. Шул кешеләрнең кул көче, акылы белән авылым көннән-көн баеган, матурланган. Мин Сәлих коесы чишмәсенең сафлыгына, ялан-кырлардагы чәчкәләрнең гүзәллегенә, Таштау өстендәге һәм Нәзкәй таудагы чыршылырның яшелеллегенә һәм каеннарның төзлегенә сокланам. Авылым табигате белән генә түгел, кешеләре белән дә матур. Ул миндә горурлык тойгысы уята. Безнең авылдан күренекле язучылар, җырчылар, хәрби кешеләр врачлар укутучылар чыккан.
Киләчәктә ул тагын да гүзәлрәк булыр. Чөнки аның киләчәге – без- бу мәктәп укучылары.
Соклангыч матур җирләр күп булса да, туган җиргә җитми. Табигатьнең матурлыгы әти-әниләрнең тормыш итә торган йорты һәм нәкъ менә туган туфрагым булган өчен дә шулай якын ул.
Мин авылымны яратам, горурланам.
Әлфия: Чәчәкләрдән матур илең булу,
Анда яшәү нинди күңелле!
Ерак үткәндәге йөз елга да
Бирмәс идем бер көнемне.
Бәхетле булып тудык без
Бу якты илдә.
Хуҗалар булып калырбыз
Мәңге бу җирдә!
Җыр “ Кояшлы ил”
Өлкәннәрнең көләч йөзе гел көләч булып калсын!
(Өлкәннәр көненә багышланган чара)
Җаваплы: Ахметзянова Фарида Файзрахмановна
Лаеш муниципаль районы Татар Янтыгы төп гомуми белем мәктәбе.
Максат: Өлкәннәргә игътибар, ихтирам тәрбияләү. Халкыбызның гореф -гадәтләрен, йолаларын яңарту, югары әхлак сыйфатлары тәрбияләүдә куллану. Гаиләдә әбиләр тәрбиясенең әһәмиятен ачу. Олыларга булышу-шатлык икәненә инандыру.
1.а.Хөрмәтле Өлкән буын кешеләре! Сезне чын күңелебездән Халыкара өлкәннәр көне белән котлыйбыз.Бүген барлык өлкән буын кешеләренә юллаган изге сүзләр һәм яхшы башлангычлар өчен уңай форсат булып тора. Бу көнне без сезгә үзебезнең хөрмәтебезне һәм рәхмәтебезне җиткерәбез.
4 нче сыйныф укучылары башкаруында җыр тыңлап китегез.
2.а. Без, сезнең балалар һәм оныклар. Безне үстергән һәм тәрбияләгән, кырыс сынау елларында илебезне яклаган кешеләр алдында бурычлыбыз. Бу бәйрәм – өлкән буынга җәмгыять тарафыннан олы хөрмәт күрсәтү, Россияне үстерүдә аның өлешен тану ул. Бүгенге пенсионерлар – илебез икътисадына нигез салучылар, илебезне үсешнең алдынгы чикләренә алып чыгучылар да алар.
1.а Бәйрәмегез котлы булсын,
Табыныгыз мул булсын.
Күңел шатлык белән тулсын,
Ял кичәгез гөрләп торсын.
Ашыкмагыз картаерга.
Йөрәккәегез тынмасын
Картлык шатлык түгел диеп,
Гел моңаеп тормыйк әле.
Сагыш -моңнарны таратып,
Елмаешыйк, көлик әле.
Картаябыз димик әле!
—___________________ башкаруында җыр.
2.а Картлар көне бүген картлар көне
Тик шулай да картлык-шатлык түгел.
Әби-бабайларга бүләк ясыйк
Аларның да күңеле таштан түгел.
Ярдәм итик бүген һәрбер картка
Ярдәм итик һәрбер карчыкка.
Изгелек ул булыр безнең өчен
Хөрмәт булыр бездән аларга.
1.а Бу биюне бүләк итик
Кадерле өлкәннәргә.
Өлкәннәрне тиңлибез без
Иң яраткан гөлләргә.
Ә хәзер татар халкының парлы биюен карагыз
1.а Күп картларның күңеле ялгыз була
Барып хәл белешү ни тора.
Безгә бит ул авырлык тудырмый
Ә картларның күңеле яктыра.
Картлык – шатлык түгел инде,
Килсә соңарып килсен.
Һәр кешегә тыныч картлык,
Бу дөнья бүләк итсен!
2.а.Көннең яктылыгы-кояшта, күкнең матурлыгы — йолдызларда, җир йөзенең гүзәллеге -хатын-кызларда.
Бәйрәмнең кайсы да җанга ял алып килә. Шушы бәйрәм көне елмаеп баккан кояшның матурлыгын, табигатьнең самимилеген өстәп, күңелегезгә шатлык, тәнегезгә сихәтлек, өегезгә иминлек алып килсен.
Сезнең өчен җырлый _________________________
1.а. Өлкән кешеләр – безнең әти-әниләребез, әби-бабайларыбыз. Алар бик күп авырлыклар күргән, дөньяның ачысын-төчесен татыган кешеләр. Аларны өлкән булган өчен генә түгел, ә әти-әниләребез, әби-бабайларыбыз булган өчен дә хөрмәт итәргә тиешбез. Хәзерге вакыттагы карт кешеләрнең ямьле, шатлыклы балачагы булмаган. Аны сугыш тартып алган, ачлык-ялангачлык, һәм сугыштан соң хәерчелек…
2.а. Гомерләре буе хезмәттә кайнаган, сугыш һәм сугыштан соңгы авырлыкларны иңнәрендә күтәргән, колхоз нужасын беренче көннәреннән үк тәртәгә җигелеп тарткан әби-бабаларыбыз картлык көннәрендә зур игътибарга, хөрмәткә лаек. Арагызда хезмәт алдынгылары бик күп. Тормышыбыз яхшы, тыныч булсын өчен төнне – көнгә ялгап эшләгәнсез. Бу хезмәт нәтиҗәләре безгә саулыкта – тынычлыкта яшәргә мөмкинлек бирде, аллага –шөкер. Рәхмәт Сезгә!
Безнең олыларга, дуслар,
Хөрмәтем бик зур минем.
Шундый кешеләр булганга
Шатланам, туган җирем.
_______________________ җырын тыңлагыз.
1.а.Өлкәннәргә Алла ярдәм бирсен.
Аларгадыр бөтен авырлык.
Өлкәннәргә сүнмәс йолдызлардан,
Я кояштан һәйкәл салырлык.
Гел яхшыга өйрәтәсез
Тыңлыйбыз сезнең сүзне
Һәр эштә үрнәк сез безгә
Хөрмәт итәбез сезне.
Ышаныгыз,без мәктәптә
Бик тырышып укырбыз.
Кайгы-хәсрәтләр китерми,
Таянычыгыз булырбыз.
2.а Сезгә хөрмәтле апа — абыйлар төшенкелеккә бирелмәвегез ышанычыгызны саклый алганыгыз, намуслы һәм батырлыгыгыз өчен баш иябез. Сезгә нык сәламәтлек, имин тормыш, гаилә бәхете, якыннарыгыз кадер хөрмәтен тоеп, озак яшәвегезне телибез.
Ә хәзер кызлар башкаруында яшьләр биюен карагыз
1.а Эчке дөньяның кояшы
Сүнмәгәнме әле Кеше!
Изгелек яшиме анда,
Сабыйга әйтеп бирче??
Күңел кояшың – яхшылык
Нур сипсен, уят аны!
Сиңа булышырга теләп
Җибәрәм шул доганы.
Изгелек ул беркайчан да
Тузмый торган хәзинә
Яхшылык эшлик һәрвакыт
Ул үзе изге Дога.
___________________ “ Авылым гөлләре җырын башкара”
2.а Хөрмәтле өлкәннәребез! Бетмәс-төкенмәс җылылык Сездә. Кулларыгыздагы җылылыкны да сизәсебез килә. Кочагыгызда иркәләнәсебез, башыбыздан, иңнәребездән сыйпаганыгызны тоясыбыз килә. Никадәр олуглык, никадәр сабырлык Сездә. Дистә еллар буена җыйналып килгән ул. Тормыштагы үз җиңүләрегез,үз хаталарыгыз бәрәбәренә тупланган. Ул олуглыкның азы гына бездә булса икән.
1.а.Хөрмәтле өлкәннәребез! Күпме изгелек Сездә. Тиргәгән чагыгызда үпкәләгән чагыбыз була. Әмма бер нәрсәне дә усаллык белән әйтмисез, һәрвакытта да яхшылык телисез. Ялгыш адымнарыбызны кисәтәсез. Оныкларыгыздан да игелекле эшләр көтәсез.
Хөрмәтле өлкәннәребез! Нинди әйбәт дустыбыз Сез! Сезнең белән, дөньядагы бар нәрсә турында да сөйләшергә була.Тыңлый, аңлый һәм гафу итә беләсез. Бетмәс-төкәнмәс сабырлык сездә. Ышана бөләсез Сез, көтә беләсез.
2.а.Зәңгәр күгемдә ал кояш
Сүнмәсен, балкып торсын
Өлкәннәрнең көләч йөзе
Гөл көләч булып калсын.
Туган җирем ал чәчәкле
Гүзәл гөлбакча булсын.
Җиребез, зәңгәр күгебез
Шат җырлар белән тулсын!
______________ башкаруында татар егетләре биюе.
2.а Хөрмәтле өлкәннәребез! Сездәгедәй изгелек, сездәгедәй сабырлык шулкадәр кирәк бүген. Бу хәвефле,тынгысыз, ыгы — зыгылы дөньяда бик кирәк Сез. Тыныч картлыкта гомер кичерегез!
Бар гомерегез үтсен шатлык белән
Кайгы, хәсрәт бер дә күрмәгез.
Йөзегез һәрчак шулай көләч булсын
Йөзегездә нурлар сүнмәсен
Җырлый ______________________
1.а.Хөрмәтле абый — апалар! Сезгә аяз күк йөзе, бәхет – шатлык, якыннарыгыз кадер-хөрмәтен тоеп, сау-сәламәт булып озак яшәвегезне телибез. Сезнең хөрмәткә әзерләгән концертыбыз тәмам, игътибарыгыз өчен зур рәхмәт!
К 100- летию Татарстана
Путеводитель по интернет- ресурсам сценарных материалов
Сценарии к праздникам
Тематические сценарии
Персональные сценарии
К 100-летию Татарстана
Стихи о Татарстане
Татарстаным
Песни о Татарстане
С днем рождения, Татарстан!
Каршы ал, туган калам !
Сценарии о Татарстане
Мин яратам сине, Татарстан!
Сценарий, посвященный 100-летию ТАССР
Сценарий концерта, посвященного 100-летию образования ТАССР и 30-летию Республики Татарстан «Татарстан — наш общий дом»
Другие мероприятия и сценарии к 100-летию ТАССР
Классный час «100 лет ТАССР»
Путеводитель по интернет-ресурсам сценарных материалов
Сценарные материалы для школ
Сценарные материалы библиотек
Сценарные материалы для праздников и корпоративов
- Республиканский центр развития традиционной культуры Республики Татарстан
-
Сценарии — http://www.tatfolk.ru/test/index.php?content=scenarii
«Культура – против терроризма и экстремизма»
Творчество против террора
Творчество преображает мир
Каравону 20 лет
Творчество преображает мир
Сценарии к праздникам (В связи с законодательством об авторском праве РФ тексты сценарных материалов можно просмотреть только в помещении библиотеки). Или обратиться в отдел межбиблиотечного абонемента и электронной доставки документов НБ РТ — http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/structure_.htm?department_id=33944
Профессиональные праздники
Тематические сценарии
Литературно-музыкальные композиции
Персональные сценарии
Сценарии к праздникам:
Сценарий к празднику «Новый год» (Корбан Р. ХУШ КИЛЭСЕН, ЯНА ЕЛ!: Яна ел бэйрэмен уткэру очен сценарий // Хуш килэсен, Яна ел!: (Бэйрэм тамашалары). — Казан: Печатный двор, 2002. -Б.50-60 — (Новый год).
Сценарий к празднику «8 марта»(Хэсэнова Ф.К. «Илгэ — матурлыкны, Жиргэ батырлыкны Сез бирэсез газиз энилэр!»: Энилэргэ багышланган бэйрэм кичэсен уткэру очен сценарий// Бэйрэм белэн сине, кыз туганым! — Ты жизнь сама дарующая счастье. Жырлар, шигырьлэр,сценарийлар:Бэйрэмне уткэручегэ методик кулланма / Тоз.Хэсэнова Ф.К. — Казан: «Мастер Лайн», 1999.- Б.4-13.- (Сценарий к празднику 8 Марта).
Сценарий к празднику «Науруз» (Нэуруз (Язны каршылау бэйрэме) // Шакиржанова Э.Б. Мэктэптэ халкыбызнын йола- бэйрэмнэре: Методик кулланма. -Казан: РИЦ «Школа», 2004. -Б.15-24 — (Науруз. Праздник встречи Весны).
Великой победе посвящается
Не стареют душой ветераны (Нурлы май, җырлы май – дошманны җиңгән ай : сценарийлар, җырлар / ТР ММ; Халык иҗаты һ.мәдәни агарту эшләре буенча Республика фәнни-методик үзәге; төз. Ф.К.Хәсәнова.- Казан, 40 б.
Җиңү көне — бу дөньяның яңадан туган көне // Сәүбанова, С. Бүген бәйрәм, бүген туй / С. Сәүбанова.- Казан : Раннур, 2005.- 608 б.
Җырым белән җиңдем дошманны / ТР МК; төз. Н.Ә Асылкаева; җав. мөх-р Р.И. Вәлиев.- Казан, 1996.- 46 б.- (Республика китапханәләрендә : эш тәҗрибәсеннән. 1996.- 2 чыгарылыш).
Мәхәббәт, җиңү җырчысы //Мәгариф.- 2009.- № 12.- Б.11-12.
Онытырга мөмкин түгел (Сәүбанова, С. Бүген бәйрәм, бүген туй / С. Сәүбанова.- Казан : Раннур, 2005.- 608 б.)
Япь-яшь җиңү бәйрәме (Хәйруллина, В. Бәйрәмгә рәхим итегез : методик кулланма . — Яр Чаллы, 2005.- 47 б.
Сценарий к Дню Победы (9 мая) (тат) (Вафин Ф. Онытырга момкин тугел: Боек Жинунен 60 еллыгына багышланган чараларда файдалану очен эдэби-музыкаль композиция // Мэгърифэт.- 2005.- 26 март.- Б.6. — (К 60-летию Победы).
Отечественная война 1812 г.- 200 лет
Женские образы 1812 года
Источник: Читаем, учимся, играем.- 2012.- № 1
Климова О. И верно служили Отчизне
Нуштаева А. Герои былых времен
Судьба женщины- воина
Источник: Фән һәм мәктәп.- 2010.- № 7-8.
Покрыты славою чудесного похода
Сценарии к празднику «Сабантуй»
Cценарий к празднику «Сабантуй»(тат) ( Сабан туе -Сабантуй
Иртэгэ — Сабан туе (Фольклор — хореографик композиция) // Шакиржанова Э.Б. Мэктэптэ халкыбызнын йола-бэйрэмнэре: Методик кулланма. — Казан: РИЦ «Школа», 2004. — Б.26-30 — (Сабантуй).
Күңелле Сабан туйлары
Татар халкының милли бәйрәме
Стихи к празднику «Сабантуй»
Сабантуй — народный праздник: материалы к проведению праздника «Сабантуй»
Общероссийский день библиотек-27 мая
«А библиотекарем лучше!»
«Хранители мудрости»
Сөй, хөрмәт ит,ярат китапны»
Сценарий к Общероссийскому Дню библиотек «Большие интеллектуальные игры»- https://serpantinidey.ru/post/909/scenariy-k-obscherossiyskomu-dnyu-bibliotek-bolshie-intellektualnie-igri
Сценарии к Дню работника культуры
Сценарии к Дню работника культуры
(рус.) (тат.)
Творческая жизнь: визитная карточка работника культуры
Гордимся мы профессией своей:конкурс профессионального мастерства среди работников культуры
Культработники нового тысячелетия: агитпредставление, посвященное Дню работников культуры
Культработнику: песни стихи, клятва
Материалы к Дню работника культуры
Кто скучать нам не дает? Кричалка ко Дню культработника
Час триумфа.Церемония награждения работников культуры
Сценарий к Дню матери
Сценарий к Дню музеев
Тематические сценарии:
Сценарий библиоквеста «Хикмәтле дә, бизәкле дә Туган тел»
«Молодежь и спорт против наркотиков» Җир ана ярасы: әдәби музыкаль композиция// Сәламәтлек һәм театр : методик ярдәмлек.- Казан : РИЦ “Школа”, 2002.- 156 б.
Профилактика наркозависимости среди молодежи: тематический дайжест сетевых информационно — методических материалов- http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/antinarc.htm
Сценарий спортивного праздника «Джунгли зовут!» под девизом «Спорт против наркотиков»
Спорт белән көчле без
Скажем «нет» наркотикам
Сценарий «Против наркотиков»(тат)
Җир ана ярасы: әдәби музыкаль композиция
В XXI век — без наркотиков
Сценарии к Году учителя
День учителя
Муза
Мөгаллимнәр көч сынаша
Елның иң яхшы класс җитәкчесе
К году спорта и здорового образа жизни
Гаилә. Яшүсмер. Наркотиклар
Дусларны рәнҗетмәгез!
ЗОЖ планетасында
Озак яшәү серләре
Театр здоровья
Родители — на старт!
Растем здоровыми
К году семьи
Папа, мама, я — музыкальная семья: сценарий конкурсной программы
Семья в куче — не страшна и туча: сценарий праздничного вечера
Семья года: примерный сценарий праздника
Этикет и мы: сценарий семейной викторины
Литературно-музыкальные композиции
Традиции народов Татарстана
К 1000-летию г. Казани
Персональные сценарии
Сценарии посвященные Л.Н. Толстому
Л.Н. Толстой Литературная викторина
Л.Н. Толстой Счастливая невозвратимая пора
Сценарии посвященные Н. Гоголю
«Бранное, трудное время»:игра по повести Н. В. Гоголя «Tapac Бульба»
(из опыта работы российских коллег)
Великий талант
Сценарии посвященные Г. Ибрагимову
kitaphane.tatarstan.ru/ibr_7.htm
Сценарии, посвященные С. Садыковой
kitaphane.tatarstan.ru/sad_7.htm
Сценарии , посвященные Г. Тукаю
kitaphane.tatarstan.ru/tuk_10.htm
Сценарии, посвященные М. Джалилю
kitaphane.tatarstan.ru/jal_8.htm
Сценарии, посвященные К. Тинчурину
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/tinch/scen1.htm
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/tinch/scen2.htm
Сценарии, посвященные Г. Камалу
http://kitaphane.tatarstan.ru/kamal.htm
Сценарии, посвященные Х. Туфану
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/tufan.htm
Сценарии, посвященные С. Сайдашеву
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/saidashev/tat_stories.htm
Сценарии, посвященные Н. Жиганову
http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/zhiganov.htm
Сценарии, посвященные Х. Такташу
http://kitaphane.tatarstan.ru/tat/taktash.htm
Сценарии, посвященные Р. Яхину
http://kitaphane.tatarstan.ru/rus/yakhin.htm
Сценарий, посвященный Фанису Яруллину
Презентация,посвященная Фанису Яруллину
Последнее обновление: 29 декабря 2022 г., 13:45
Ватанны саклаучылар көненә багышланган кичә
А. б. Исәнмесез, кадерле кунакларыбыз! Хәерле көн, дуслар!
Бүген бәйрәм – Ватанны саклаучылар көне.
Кадерле Әтиләр
һәм аларга алмашка үсүче малайларыбыз, ихлас
күңелдән сезне Ватанны саклаучылар бәйрәме
белән котлыйбыз! Һәркайсыгызга сәләмәтлек,
бәхет, гаилә учакларыгызны сүндермичә, муллыкта
яшәүегезне телибез.
Әтиләр – безнең яклаучыбыз да, саклаучыбыз да,
таянычыбыз да. Әйдәгез бүгенге бәйрәмебездә
Әтиләрне зурлыйк.
|
1. Бүген Шундый рәхәт, күңелле. Чөнки кунак булып безгә Әтиләребез килде. 2. Иң акыллы, Бар эшкә дә булганнар Менә шундый әтиләр. Бергә: Менә 3. Әтиләр Гаиләнең йөрәге. Авырлыкларга бирешми Әтиләрнең беләге. 4. Әле ярый сез бар Безнең иң ныклы терәк Бәхетебез тулы булсын Сез безгә шундый кирәк. |
5. Әниләр Озын-озак яшәгез. Шатлык килсен өебезгә Кайгы-хәсрәт күрмәгез. 6. Сезнең Яшел утлардан торсын. Сугыш, кан кою булмасын Әтиләр исән булсын. 7. Бүген Әтиләрне котлыйбыз. Шатлык, бәхет, сәламәтлек Һәммәгезгә телибез |
Җыр: “Песнка про папу”
А.б. Каеш будым билемә,
Тасма тактым җиңемә,
Йолдызлы бурек кидем:
«Мин солдат булдым!» — дидем.
Кадерле балалар, кемнәр икән ул —
солдатлар,нинди хәрбиләрне сез беләсез, тикшереп карыйк
әле.
Уен: «Зарядка для ума» (балалар белән)
«Танком управляет» – танкист
«Из пушки стреляет» – артиллерист
«За штурвалом самолёта сидит» – лётчик
«Из пулемёта строчит» – пулемётчик.
«В разведку ходит» – разведчик.
«Границу охраняет» – пограничник.
«С парашютом прыгает» – десантник.
«На кораблях служат» – моряки
|
8.Мой папа Умный и смелый. Ему по плечу Даже сложное дело. Ещё он — шалун, Озорник и проказник. С ним каждый мой день Превращается в праздник. 9.Зимний солнечный денек Весело скрипит снежок, Лыжи, санки мы берем, С папою гулять идем! Мне завидуют вокруг – папа самый лучший друг |
10.Әтиебез бик гадел, Юмарт, шаян һәм көчле, Безнең өчен ул зур терәк, Әти безгэ бик кирәк! Әти безнең горурлык, Телибез аңа саулык, Язсын иде гомергә «Әти» диеп яшәргә! ! |
А.б. Кадерле
балалар! Менә бит бәйрәмгә әтиләр
килгәч нинди күңелле, әйеме. Кайчандыр сезнең
әтиләр дә сезнең кебек булганнар, бакчага да
йөргәннәр, сезнең кебек шаярганнар,
көлгәннәр, рәхәтләнеп уйнаганнар.
Бәлки кайберләре үткән балачакны онытканнардыр да инде.
Ә шулай да без аларга балачакның бәхетле мизгелләрен
искә төшерергә булышыйк әле. Сез ризамы, әтиләр?
Уен: Машина бн кубиклар ташу һәм
өеп бару.
Җыр:
______________________
А.б. Шигырьләрне дәвам итик.
|
11.Әтиемнең алтын куллары Көрәп куя карлы юлларны Ул булганда җылы өебез, Ул булганда җырлап йөрибез! Әтиемнең алтын куллары Җәйләрендә чаба Ул булганда, безнең табыннар Көтеп тора сыйлар пешкәнен. Әтиемнең алтын куллары- Имин булсын йөрер юллары. “Әти!” диеп әйтү бер Син булганда, әти, бар рәхәт! 12.Ул Аны һәр кеше белә – Ватанны саклаучылар Бәйрәме дип йөртелә. Ул солдатлар бәйрәме. Без котлыйбыз аларны, Әтиләрне, абыйларны Һәм бөтен солдатларны |
13.Чтобы мирно всем жилось, Чтобы мирно всем спалось, Каждый день и каждый час, Зорко охраняет нас Армия наша! 14.Благодарны Славной Армии своей, В честь нее гремит салют, В песнях славу ей поют! Армия наша: самая могучая!!! Армия наша: самая лучшая!!! |
Җыр: “Бравые солдаты”
А.б. Бигрәк күңелле икән
Дуслар җыелган
җирдә.
Бәйрәм итәбез
буген
Әтиләр белән бергә.
Уен:
|
1. С 23 Февраля 3. Наши Небо зорко стерегут, Наши летчики-герои Охраняют мирный труд. Наша армия родная Стережет покой Чтоб росли мы, бед не Чтобы не было войны. |
2. Наша Пограничник Нашу Чтоб Мог Охраняет Славный Гордо Наш родной российский флаг. |
А.б. Безнен белэн ярышырга
Житез этилэр кирэк.
Кемнэр ярышырга эзер,
Чыгып
басыгыз тизрэк!!!
Уен: _____________________________
А.б. Безгә
бүген кунакка бабаларыбыз да килде. Алар да бит солдат булганнар,
армиядә хезмәт иткәннәр.Аларны да зурлап китик
әле.
Кадерле бабакайлар!
Яшәгез сез, мәңге яшь булып
Туган йортыгызда ямь булып.
Сез булсагыз таза-сәламәт
Оныкларга булыр бик рәхәт.
|
Бабай янымда булганда Бернәрсәдән Аның сүзе миңа Бабамны тыңлыйм мин. Яшәсен безнең бабайлар Сәламәт һәм Балаларга, оныкларга Зур яхшы үрнәк булып. Когда лежит на речках лед И вьюга мчится вдаль, Чудесный праздник нам несет Задумчивый февраль. Наступит праздник всех солдат, Защитников, бойцов. Поздравить будет каждый рад И дедов, и отцов! |
Бабайга Бабабыз — акыл иясе, Бабабыз — уңган кеше. Нәрсәгә тотынса да, Һәрвакыт гөрли эше. Барыбыз да сине, бабай, Чын күңелдән котлыйбыз. Бәхет, шатлык, сөенеч тулы Озын гомер телибез. |
Җыр:_____________________
Уен :______________________
А.б. Әтиләребезнең зирәклеген
дә тикшереп карыйк әле.
·
Как называется здание, где живут
солдаты? (казарма)
·
Повар в армии — это
кок?
·
Майор — старше по званию, чем капитан?
·
Боец, который владеет искусством
меткой стрельбы?( снайпер)
·
Руль в самолете и на корабле
называется штурвал?
·
Какие головны уборы носят
солдаты?(фуражка, каска, папаха)
·
Какой танк считался самым лучшим в
период второй мировой войны?(Т 34)
·
Как прозвали в народе гвардейский
миномет БМ – 13 в годы войны?Катюша)
·
Больница для военных — это госпиталь
·
Кто изобрел знаменитый автомат? (М.Т.Калашников)
·
Имена великих полководцев и
военначальников Великой Отечественной войны вы знаете?(Г.К.Жуков, Р.Я
Малиновский, И.С.Конев, А.М.Василевский)
·
Плох тот солдат,
который не мечтает…стать
генералом.
·
Один в поле – не…воин.
·
Смелость города…берет
|
Батыр һөнәр Җирне, илне саклаучы. Сине, мине – һәркемне Дошманнардан яклаучы. Генералмы, майормы, Капитанмы йә сержант- Барысының исеме Дөньяда |
Мы сегодня отмечаем Пусть никто не знает горя, |
Звучат фанфары. На сцену из зала, перед кулисами выходят ведущие.
1 ведущ. Добрый день, дорогие друзья, педагоги и гости нашего праздника!
2 ведущ. Хәерле көн, дуслар, килгән кунаклар!
1 ведущ. Мы рады приветствовать Вас на конкурсе-фестивале «Татар җыры-2014».
2 ведущ. Дорогие друзья, вы заметили, что мир музыки очень трудно объяснить словами?
1 ведущ. Музыку надо слушать, слышать и чувствовать. Именно музыка способна привнести в нашу жизнь ту особенную эмоциональную окраску, без которой мир стал бы серым, тусклым, невыразительным.
2 ведущ. Действительно, без музыки в жизни не было бы красоты и гармонии. Но она такая разная и иногда бывает такой сложной!
1 ведущ. Этим она и интересна! А ключ к пониманию музыки – это песня. Она требует сопереживания, открытости души. Слушая её, человек становится лучше, светлее, добрее…
2 ведущ. Да, это так. А как вы думаете, воспринимает ли современная молодёжь татарскую песню?
1 ведущ. Конечно! И этому доказательство – участники нашего конкурса-фестиваля “Татар җыры-2014”. Все участники — красивые, неординарные, талантливые, уверенные в себе!
2 ведущ. Они подарят незабываемые мгновения музыкального настроения!
1 ведущ. Открывает нашу конкурсную программу Сафина Элина с песней “Җәйге сабан туе”.
2 ведущ.
Татар моңы…
Татар җыры…
Тыңла әле син бер татар көен,
Тыңла әле күңелең балкысын
Йөрәкләрдә булган сагыш, моңнар
Татар җыры белән басылсын.
1 ведущ. На сцене Насырова Алиса и Доля Диана с песней “Туган як”.
2 ведущ. Татар җыры – гаҗәеп моңлы, һәрбер кешене үзенә әсир итә, серле дөньяга алып керә. Рәхим итеп сез дә тыңлагыз.
1 ведущ. На сцене Гайнанова Мадина с песней “Теләче”.
2 ведущ.
Җыр – ул кешенең юлдашы,
Җырлый алу – бик яхшы,
Берәү җырлый эшендә,
Берәү җырлый төшендә,
Берәү – күңеле тулганда,
Берәү – эше уңганда.
Ә менә хәзер сезнең өчен Хайбуллова Дарина “Ай, былбылым” дигән җырны чын күңеленнән башкара.
2 Ведущ.
Туган җирдә безнең хезмәт калсын
Мирас булып килер яшьләргә
Шушшы яктан, шушы туфрактан без
Туган илдә язсын яшәргә.
1 ведущ.
Встречайте следующего участника нашего конкурса – Ханова Диляра с песней “Тимәсен тик күзләр”.
1 ведущий.
Выступления участников оценивает многоуважаемое жюри, в составе которого учителя татарского языка и литературы Шигапова Люция Госмановна и Каримова Гульчачак Минасхатовна, и учитель физической культуры Горбунова Алевтина Юрьевна.
2 ведущий.
Я знаю одну девочку!
Поёт с утра до вечера,
И подпевает ей
В лесу за синей речкою
Прекрасный соловей!
Встречайте
Головченко Юлиана «Сандугач».
1 ведущий.
Что такое песня?
Песня-это радость,
Песня – это друг!
Песня это детство, звонкий смех вокруг!
На сцене Хидиятова Лиана с песней «Бәхеттә-шатлыкта».
2 ведущий.
Встречайте Гилязова Суюмбика с песней «Әниемә».
2 ведущий.
Халыкларның җаны – ул җыр, диләр,
Җыр диләр дә бездә, моң диләр,
Өзсә, киссә бәгырьләрне
Татар җыры инде шул диләр.
1 ведущий.
Сәхнәдә Шигапов Тагир «Аллага шөкер».
1 ведущий.
От чего ж не петь в родной стране,
Хоть порой и трудно нам живётся,
Но от счастья жить — душе поётся,
И тебе, мой друг, и мне.
А на сцене Галиева Диляра с песней «Күбәләк».
1 ведущ.
Дорогие друзья! Вот и завершился наш конкурс — фестиваль.
2 ведущий.
Пусть наш фестиваль вдохновляет вас на новые творческие победы, дарит радость и добро!
1 ведущий.
Звёзды останутся юными,
Песни останутся юными,
Юными звонкими струнами
В песнях останемся мы!
2 ведущий.
Бердәмлек, дуслык, татулык
Безнең өчен кирәк һәммәсе
Җырлар-моңнар юлдаш булсын дуслар,
Җырлап яшик
Шунда гына тормыш мәгънәсе.
1 ведущ.
До новых встреч, друзья!
“Татарстан Республикасы Биектау муниципаль районының “Ямаширмә “Йолдыз” балалар бакчасы” мәктәпкәчә белем бирү муниципаль бюджет учреждениесе
23 февраль –Ватанны саклаучылар көне.
(Уртанчылар төркеме белән күңел ачу кичәсе)
Төзеде: Хадиева Гөлназ Искәндәр кызы.
2018 ел
Алып баручы: Исәнмесез, кадерле кунакларыбыз! Хәерле көн, дуслар! Бүген бәйрәм – Ватанны саклаучылар көне. Кадерле әтиләр, абыйлар, бабайлар һәм аларга алмашка үсүче малайларыбыз, ихлас күңелдән сезне бәйрәмегез белән котлыйбыз! Һәркайсыгызга сәламәтлек, бәхет, гаилә учакларыгызны сүндермичә, муллыкта яшәвегезне телибез. Бәйрәмебезне ачык дип игълан итү өчен сүзне балаларга бирәбез.
БАЛАЛАР СОВЕТ МАРШЫ КӨЕНӘ АТЛАП КЕРӘЛӘР. ТӨЗЕЛЕП БАСАЛАР.
Алып баручы: Әтиләр – безнең яклаучыларыбыз да, саклаучыларыбыз да, таянычыбыз да. Әйдәгез, балалар, бүгенге бәйрәмебездә Әтиләрне, абыйларны, бабайларны зурлыйк.
БАЛАЛАР ШИГЫРЬ СӨЙЛИЛӘР.
Чудесный праздник в феврале
Страна моя встречает.
Она защитников своих
Сердечно поздравляет! (Риназ)
Наша армия родная,
Стережет покой страны.
Чтоб росли мы, бед не зная,
Чтобы не было войны. (Амина)
Пограничник на границе,
Нашу землю стережёт.
Чтоб работать и учиться
Мог спокойно весь народ. (Раниль)
Бүген безнең бакчабызда
Шундый рәхәт,күңелле,
Чөнки кунак булып безгә
Әтиләребез килде. (Искәндәр)
Әтиләр илнең терәге,
Гаиләнең йөрәге.
Авырлыкларга бирешми
Әтиләрнең беләге. (Г.Ислам)
Бүген бәйрәм көнендә
Әтиләрне котлыйбыз.
Шатлык, бәхет, сәламәтлек
Һәммәгезгә телибез. (Лиана)
Дуслар бүген нинди көн?
Сез беләсездер, бәлкем?
Белмәсәгез үзем әйтәм,
Бүген бездә бәйрәм көн. (Алина)
ЗУРЛАР ТӨРКЕМЕ УТЫРА. УРТАНЧЫЛАР ТӨРКЕМЕ “ӘТИЕМӘ” ҖЫРЫН ҖЫРЛЫЙ.
Алып баручы: Дуслар, бүген бездә КВН – бик гаҗәп кызыклы уен. Ә кичәбезнең темасы: “Юл йөрү кагыйдәләре” дип атала. Уен-ярышта 3 команда катнашачак. Командаларга бүленү өчен әтиләребезне бирегә чакырабыз һәм түгәрәкләр алырга тәкъдим итәбез.
ӘТИЛӘР КЫЗЫЛ, САРЫ, ЯШЕЛ ТҮГӘРӘКЛӘР АЛАЛАР.
1 нче конкурс “Табышмак әйтәм – җавабын тап”
-
Очмый, жуылдамый да,
Улу рам буйлап чаба.
Аның ике күзендә дә,
Яктырып утлар яна. (Машина)
-
Сайрамый, оя да кормый,
Кешеләр һәм йөк ташый.
Кем миңа әйтер икән,
Ә бу нинди кош икән? (Самолет)
-
Уф-уф сулар,
Уфтанса да алып китәр
Барыр җиренә җитәр. (Поезд)
-
Ике көпчәкле арба
Утсыз да алга чаба. (Велосипед)
-
Нинди гаҗәп бер өй бу.
Һәр ягы тәрәзәле.
Аяклары резина.
Бар ашаганы бензин. (Автобус)
-
Авызы юк, борыны юк
Тик бар аның өч күзе.
Урамдагы хәрәкәтне
Көйләп торадыр үзе. (Светофор)
Тәнәфес: “Светофор” биюе башкаралар.
ЙӨГЕРЕП УБЫРЛЫ КЕРӘ, КУЛЫНДА СУМКА.
Алып баручы: Әбекәй, нигә безнең бәйрәмне бозып йөрисең?
Убырлы. Мин нинди әбекәй булыйм, мин данлыклы Убырлы бит.
Алып баручы: Убырлы, сумкада нәрсәләр ул?
Убырлы. Нәрсә булсын, юл кырыенда ниндидер рәсемнәр тора иде, үзләре матур, машиналарга да комачауламасыннар дип җыеп алган идем бит. Кисеп тә бетердем (Күрсәтә)
А.б. Убырлы, син нык ялгышлык эшләгәнсең бит, ул рәсемнәр юл билгеләре дип атала, машина йөртүчеләргә һәм җәяүлеләргә кирәк. Син бу билгеләрнең нәрсә аңлатканнарын беләсеңме соң?
Убырлы. Юк, белмим.
Алып баручы: Менә сиңа хәзер балалар сиңа ул билгеләрне җыеп нәрсә аңлатканын әйтеп бирерләр.
2 нче конкурс. “Юл билгеләрен җый” (Командалар җыя һәм аңлата)
Убырлы. Ай, балалар, сез бик уңган-булган икәнсез. Сез әйбәт җәяүлеләр. Ә менә карыйк әле, сездән нинди шофер чыгар икән?
УЕН: “ПАПАВОЗ” дип атала. Һәр командадан 1 шәр әти чакырыла. 3әр команданың балалары чакырыла. (беренче басып торган әти кеглялар арасыннан руль белән йөреп килә, артына бер баланы ала, аның белән әйләнә, һәм уен балалар беткәнче шулай дәвам итә).
ҖЫРЛЫ-БИЮЛЕ УЕН: “ЕДИМ-ЕДИМ”
Убырлы: : Ай-яй, оста шоферлар икән үзегез. Балалар, ә миңа китергә вакыт, киләсе очрашуларга кадәр.
Алып баручы: Хөрмәтле әтиләр, бүген сез безнең бәйрәмебезнең иң кадерле, иң хөрмәтле кунаклары. Җир йөзендә һәрбер бала әти дип әйтсен, әти канаты астында үссен иде. Һәр бала әтинең җылы, ягымлы карашын тоеп, таләпчән, ныклы сүзен ишетеп, дус, тату гаиләнең терәге әти икәнен сизеп яшәсен иде.
Әтиләрне котлау өчен сүзне уртанчылар төркем балаларына бирәбез.
УРТАНЧЫ ТӨРКЕМ БАЛАЛАРЫ ШИГЫРЬ СӨЙЛИ ҺӘМ “МИН ШОФЕР” ҖЫРЫН БАШКАРА.
“Юлдагы кызык хәлләр” (Шаян сораулар)
“Яшел” командага.
Ишегалдында Азат үзенең дусты Ришатны очрата. Ришат Азаттан: “Яңа зебра күрәсең киләме?” дип сорый һәм аны кулыннан тотып машиналар, автобуслар йөри торган юл кырыена алып килә. Син ничек уйлыйсың, малайлар ни өчен “зебра” карарга зоопаркка түгел,ә юл янына килгәннәр?Аңлат.
Җавап: Чөнки асфальтта ясалган буй-буй ак төстәге сызыклар “зебра” дип атала. “Зебра” аркылы җәяүлеләр юлны аркылы чыга.
“Сары”командага.
Булат беркөнне үзенең дусты Руслан янына баргач, үзе белән булган хәлне сөйли. Ул юлны аркылы чыгарга җыенган һәм светофор аңа сары “күзен” кыскан. Ә дусты моңа ышанмый. Сез ничек уйлыйсыз? Бу хәл булырга мөмкинме?
Җавап: мөмкин. Әгәр светофор сары “күзен” кысса, юл аркылы чыкканда бик тә игътибарлы булырга кирәк.
“Кызыл” командага.
Равил беркөнне урамда “Йөгерүче кыз белән малай” билгесе күрә һәм юл аркылы йөгереп чыга. Аны инспектор күреп туктата һәм кисәтү ясый. Сез ничек уйлыйсыз, инспектор ни өчен Равилне орышкан?
Җавап: Равил күргән билге машина йөртүчеләр өчен. Бу билгене балалар бакчалары, мәктәпләр янына куялар.
ЗУРЛАР КАТНАШ ТӨРКЕМЕ “ОБУЧАЮ.СЯ “СВЕТОФОР” ҖЫРЫН ҖЫРЛЫЙ. ШИГЫРЬ СӨЙЛИЛӘР.
Әле ярый сез бар җирдә,
Безнең иң ныклы терәк.
Бәхетебез тулы булсын,
Сез безгә шундый кирәк. (Ф.Ильяс)
Әниләр белән бергәләп
Озын-озак яшәгез.
Шатлык килсен өебезгә,
Кайгы-хәсрәт күрмәгез. (Ильвина)
Күргәнегез бармы сезнең
Минем әтине рульдә.
Җырлап йөри машинасы
Ватылмаса , әлбәттә. (Рузиль)
Әти мине ярата
Бик кадерләп үстерә.
Мин йөткерсәм, йөткерә.
Мин төчкерсәм, төчкерә. (Зәринә)
Горурланам әти белән,
Аны бар да ярата.
Мактау сүзләре әйтәләр
Әтиемә карата. (Булат)
Эшләмәсә эшләмәсен,
Газетын укып торсын
Телевизор карап ятсын,
Әтием генә булсын. (Эмиль)
Я рядом шагаю,
За руку держусь!
Тебе подражаю,
Тобою горжусь.
Папа-ты друг самый лучший,
Всегда защитишь,
Где надо-научишь,
За шалость простишь. (Амир)
Менә нинди куаныч,
Менә нинди зур шатлык.
Әтиләр булса янда,
Безнең өчен горурлык. (Әнвәр)
Минем әти эш сөючән
Бик көчле, киң күңелле.
Тагын әле шаян да ул,
Күтәрә белә күңелне. (Рүзинә)
Дарят девочки с улыбкой,
Всем мальчишкам по открытке.
Просим гас не обижать
А беречь и уважать. (Дарина)
Алып баручы: Конкурсыбызны дәвам итәбез. “Юл математикасы” (Юл хәлләрен чишү)
1нче бирем. “Яшел” төсле командага .
Җиде бала юлда туп белән уйнаганнар. Икесе өйләренә киткән. Калган балалар уйный калганнар.
Сорау: Ничә бала дөрес эшләгән?
Җавап: Берсе дә дөрес эшләмәгән. Чөнки юлда уйнарга ярамый.
2нче бирем. “Сары” төсле командага.
Ике малай һәм өч кыз мәктәптән чыктылар һәм юлны аркылы чыгу өчен “зебра” янына килеп бастылар. Бу вакытта светофорның яшел уты җемелди башлаган иде инде. Малайлар тиз генә юлны йөгереп чыктылар, ә кызлар чираттагы яшел утны көтеп калдылар.
Сорау: Ничә бала юлны дөрес чыккан?
Җавап: Өч кыз. Чөнки яшел ут җемелди башласа, чыгарга ярамый. Юлдан йөгереп чыгу да бик куркыныч!
3нче бирем. “Кызыл” төсле командага.
Дүрт малай урам буйлап велосипедта йөрергә чыгалар. Бер малайга 13, ә калганнарына 15 яшь.
Сорау: Ничә малай “Юл йөрү кагыйдәләрен” бозмаган?
Җавап: Өчесе. Чөнки 14 яшьтән велосипедта йөрергә ярый.
УЕН: “БАНТИК БӘЙЛӘ” (УРЫНДЫККА БАУ БӘЙЛӘНГӘН, ШУЛ БАУГА ӘТИЛӘР БАНТИК БӘЙЛИЛӘР.)
УРТАНЧЫЛАР ТӨРКЕМЕ ЯУЛЫКЛАР БЕЛӘН БИЮ БАШКАРА.
“Дөрес әйт”уены. (3 командадан да 1 шәр әти чыга һәм балалар. Әтиләрнең күзләре бәйләнә, алар балалар арасыннан үз баласын танып алырга тиешләр)
“Могҗизалар кыры” (3 командадан берешәр бала чакырыла, өстәлдәге барабанны әйләндерәләр, ук туктаган төснең конвертын алып, нинди юл билгесе чыккан, шуңа аңлатма бирәләр).
Алып баручы: Жюри карар чыгарган арада. Балалалар флешмоб бии.