Козге ярминкэ сценарий

“Көзге
ярминкә”

Мәктәпкә
әзерлек төркеме

Зал ярминкә
рәвешендә бизәлә. Өстәлгә җиләк — җимеш, яшелчәләр куела.

Залга бер малай  керә:

Килде ярминкә, даулап,

Килде ярминкә, шаулап,

Бәхет, муллыклар яулап.

Әй Иш бабай, Иш бабай

Мич башыннан төш, бабай.

Кызыкайлар, дускайлар,

Эшегезне ташлагыз,

Йон йомарлап ятмагыз,

Орчык шырылдатмагыз,

Ярминкәгә барыгыз!

Залга алып
баручы белән бергә балалар җырлап керәләр:

И ал бит ул, ал бит шул,

Ай, тырдыр, там — там.

Мал базарда бар бит шул.

Ай, тырдыр, там — там.

Үзен мактап, кеше хурлап

Ай, тырдыр, там — там.

Йөрүчеләр бар бит ул шул

Ай, тырдыр, там — там.

Базарга кил, соңга калма,

Ай, тырдым, там — там.

Иртән биштән килеп җит шул

Ай, тырдым, там — там.

Алып баручы:  Балалар
белән бергә

                           Базарга
килдем иртән,

                            Көз
көнендә ярминкә

                            
Күңелле була икән.

1.                                                      
Сатучы:

Шундый зур безнең
базар,

Шундый бай безнең
базар.

Алмасы, әй алмасы,

Әй татлы соң, әй
тәмле!

Әфлисун, лимоннар

Өелгән катлы —
катлы.

2.                                                      
Сатучы:

Базар бай, кесәсе
ай — вай!

Дарым — шарым,
тәңкә ярым.

Күпмегә алсаң,
шуңа сатам давай.

3.      Сатучы:

Базарга һәркем
килер,

Үзенә кирәген
алыр.

Бай килсә — мал
алыр,

Ярлы килсә —
чабата алыр.

4.      Сатучы:

Бик матур көй
уйнар өчен,

Гармун сатып
алыгыз.

Бер гармунчы
тапмасагыз,

Бергәләп кул
чабыгыз.

Әйе шул, шулай шул

Менә шулай кызык
ул.

Такмак әйтеп кул
чапканга

Ярминкәдә бию
кызык ул.

Бию:”Лошкари”

5.      Сатучы:

Собирайся, народ,

Всех ярмарка зовёт!

Вас приглашает щедрая
осень,

Приходите, милости
просим!

Поработал —
отдыхай,

Весели подружку.

Про богатый урожай

Расскажи по
стишочку.

Мы капусту
поливали

От вредителей
спасали.

Вот и выросла она

И хрустяща и бела.

Весь в пупырашках
огурчик

Прячет в листья
нос.

Что такое, что
случилось

Может он замёрз?

Посмотрите — ка
морковка

В землю спряталась
так ловко.

Только хвостик
видно

До чего ж обидно.

У розовой редиски

Как у мышки
хвостик.

И теперь мышонок к
ней

Прибегает в гости.

Есть у лука перья

Только он не
птица.

Он для супа и
салата

Очень пригодиться.

Яблоки медвяные

Сочные румяные.

Целая корзина

Не из магазина.

Ягоды — клубнички

Дружные сестрички.

Улыбаются их щёчки

Сквозь зелёные
листочки.

Светится на солнце

Груша золотая.

Не было у нас

Такого урожая.

Уродилась золотая

Крупная картошка.

Приготовим из неё

Суп, пюре,
окрошку.

Не любит
беспорядка

Дед горох на
грядке.

Он  в стручки
горошины

Сложит как
положено.

Выростили мы с
тобой

Перец сладкий и
большой.

Посмотри какой
прекрасный

Он зелёный,
жёлтый, красный.

Овоща не отыскать

Больше тыквы этой.

Вот она могла бы
стать

Для золушки
каретой.

Ягода известная

Вкусная, полезная.

Называется она

Чёрная смородина.

Җыр: “Урожай
собирай”

Әби керә:
Исәнмесез, кадерле балалар, килгән кунаклар. Бәрәкалла никадәрле кешеләр
җыелганнар. Ишеткән идем аны бүген “Дуслык” балалар бакчасында ярминкә дип. Хак
сүз булган икән. Соңга калмыем дип ашыга — ашыга, йөгерә — йөгерә килдем дә
хәлләремм бетеп китте.

Алып баручы: Исәнме,
Гөлйөзем әби, хуш киләсең түрдән уз. Әйдә бераз утырып ял итеп ал. Балалар, ә
без әйдәгез сезнең белән ярминкә бәйрәмебезне дәвам итик. Ярминкә бәйрәмебез
елның сихри, фасылында көз көнендә үткәрелә. Карагыз әле, тирә — як нинди
матур. Агачларда матур сары яфраклар. Әйдәгез әле шушы яфракларны кулларыбызга
алып бер биеп алыйк.

                “Яфраклар” биюе.

Әби: И — и,
балалар, сезгә карап балачагым искә төште. Нәкъ шушы вакытта без әти — әниләргә
ияреп ярминкә бәйрәменә бара идек. Андагы биюләр, тәм — томнар, уеннар! Ярминкә
бәйрәмен бик күңелле бәйрәм итә идек. Без аңа берничә көн  алдан әзерләнеп иң
матур киемнәребезне киеп килә идек. Бу бәйрәм атна буе сузыла иде. Ярминкә
бәйрәмен сез дә күңелле итеп үткәрегез.

                            Уйнагыз
да, җырлагыз да,

                             Рәхәт
чакларыгызда.

                             Алсу
гөлләр чәчәк атсын

                             
Йөргән юлларыгызда.

Алып баручы: 

Гөлйөзем әби, матур теләкләрең өчен
рәхмәт сиңа. Без дә сиңа ярминкә бәйрәменә дип өйрәнгән  матур шигырьләребезне
сөйләп, моңлы җырлары-бызны җырлап күрсәтик әле.

Ни арада җәй үткән

Алтын көз килеп җиткән.

Җимешләр өлгергәч бакча

Бигрәк тә матур икән.

Алмалары әй уңганнар

Кызарышып тулганнар.

Балга манып алганмыни

Шундый татлы булганнар.

Һәр көз үзенчә килә ул,

Һәр көз үзенчә матур.

Елмаешып бер биесәк

Көзне ярату булыр.

   Җыр:  “Тау
өстендә бер балан”

Яратам мин, сары төсне,

Бөтен донья сары төсле —

Кыздырасы килми бер дә

Кояш та сабырланган.

Сабыр булганга микәнни

Кояш та сарыланган.

Арыш, бодай бөртекләре

Кояш белән бер төстә.

Сары белән буялмыйча

Калмагандыр бер төштә.

Саргайган яфраклар җиргә

Сарылалар сак кына …

Сары була белә шулай

Безнең туган як кына!

“Ак кошлар” биюе

Алма исләре таратып

Зәңгәр һаваны чыңлатып

Көз якынлаша.

Ул алып килгән төсләрдән

Аллы — гөлле җимешләрдән

Күзләр камаша.

Көзге табын бай табын

Кыяр, карбыз һәм кавын.

Телем — телем теленгән

Өем — өем өелгән.

Әткәм кебек тырыш көз,

Әнкәм кебек юмарт көз.

Көзләр юмарт булганга                                     

Бик бәхетле, бик шат без.

      Җыр  “Чыпчык”

Әби: Булдырдыгыз, рәхмәт
төшкерләре. Бик матур сөйлисез, җырлыйсыз, биисез икән. И — и, балалар онытып
та торам монда килергә чыкканчы тәмле итеп коймак издем, кибеткә кердем.

Тәмле конфетлар булды

Бар дусларны сыйларга —

Чәй эчәргә самавыр да

Куйыйк, әйдә булмаса.

Менә бу самавыры,

Сабырның да сабыры!

Кайный башласа — кайный,

Ташый башласа — ташый.

Нинди матур самавыры!

Ялт — йолт итеп тора ул!

Самавырда кайнаган чәй

Бигрәк тәмле була ул.

-Бәйрәмегез күңелле булсада мин
кайтып чәй яңартып, коймакларымны пешерә торыйм әле. Бәйрәмегез беткәч мин дә
сезне кунакка көтеп калам. Барчагызда саубулыгыз.

Алып баручы:

-Чакырган җиргә килми калмабыз.
Гөлйөзем әби, чакыруыңа зур рәхмәт. Әлегә үзең дә саубулып тор. Балалар,
әйдәгез әле тагын бер көзне мактап алыйк.

Сары келәме урманның

Барысын каршы ала.

Бу келәмнең өсләренә

Һәркем үз юлын сала.

Күк йөзләре кызгылт — сары,

Кояш байый сүрелә.

Кояш артларында ап — ак

Вак болытлар күренә.

Көзнең табигате матур,

Бар төсләре сары — ал.

Көз тиз үтәр, кыш та җитәр,

Матурлыкны күреп кал.

     Җыр “Көзләр
килә көзләр”.

Алып баручы:

 Күңелле булды кичә

Мичтә коймаклар пешә.

Хәзер инде ял итик,

Бергәләп чәйләр эчик.

Гөлйөзем әбине озак көттерү яхшы булмас,
әйдәгез, балалар, кунакка барыйк.

Бүлмә  ярминкә рәвешендә бизәлә. Өстәлләргә яшелчә, җиләк-җимеш куела. Музыка астында  балалар бүлмәгә керә.

Тәрбияче. Хәерле көн барчагызгада.Балалар, карагыз әле күпме кунаклар килгән.Әйдәгез алар белән исәнләшик. (Исәнләшү).

• Балалар, ә хәзер кайсы ел вакыты соң әле ул? (Көз)
• Әйе балалар хәзер көз вакыты
• Көзнең матурлыгын шигъри юллар белән  әйтеп китик әле.

Алсу. Саргая таллар,усаклар,

 Алмагачлар һәм каен.

 Көннән көнгә арта бара

Җир өстендәге алтын.

Айнур. Көннәр инде салкынайды,

Кышлар бераз якынайды.

           Тирә – юнь гел сары төстә

Әллә соң бу алтын аймы.

Мәдинә. Әткәм кебек тырыш көз,

        Әнкәм кебек тырыш көз.

                Көзләр юмарт булганга

        Бик бәхетле, бик шат без.

• Булдырдыгыз балалар, әйдәгез шушындый матур, юмарт, алтын көзне мактап җыр җырлап та китик әле.

“Яфраклар бәйрәме” җыры башкарыла.(Л.Лерон сүзәре, Р.Еникеева музыкасы)

• Ә көзнең иң зур бүләге нәрсә микән соң?

Назлыгөл. Көзнең иң олы бүләге

             Икмәк тора табында.

             Тормышыбыз ямьле булыр

             Икмәк булган чагында.

• Ә без сезнең белән икмәк, ипекәй турында нинди мәкальләр беләбез.

 Икмәк – илебезнең төп байлыгы.

 Ил терәге – икмәк.

 Икмәкнең валчыгы да изге һәм кадерле.

• Әйе балалар бик дөрес әйттегез.
• Балалар көз әле ул яфраклар бәйрәме генә түгел,ярминкәләргәдә бай чор.

Ярминкә —  ул әйберләрне сатып алу урыны.. Борын – борын заманнан ук кешеләр ярминкәдә үзләренең уңышларын, кул эшләрен сатканнар. Ярминкәдә кызык һәм кешеләр күп була.  Менә безнең районыбыздан да зур- зур шәһәрләргә бәрәңгеләр, кишерләр һәм башка бик күп яшелчәләрне алып барып ярминкәдә  саталар. Балалар, әйдәгез әле бездә бүген сезнең белән шундый ярмикәдә булып алыйк.

Балалар урындыкларга утыралар. Алия белән Искәндәр алга чыгып баса.

Алия.   Исәнмесез, ярминкә җитте, беләсезме.

             Килде ярминкә даулап,                

             Килде ярминкә шаулап,                

             Бәхет, муллыклар яулап.              

 Искәндәр. Әй Иш бабай, Иш бабай          

                 Мич башыннан төш давай.  

                 Кызыкайлар, дускайлар,

                Эшегезне ташлагыз

                Йон йомарлап ятмагыз,

                Ярминкәгә әйдәгез.

Бабай белән балаларны үзләре белән ияртәләр.Балалар өстәлләр янына басалар.

Алсу.   Көзге табын бай табын,

          Кыяр ,карбыз һәм кавын.

         Телем – телем теленгән.

          Өем – өем өелгән.

Фирүзә. Алмалары ал төсле,

           Балкып туган таң төсле,

            Капсаң эри авызда ,

            Һәр кисәге бал төсле.

Зәлия.  Ә җимеше, җимеше –

            Ачысы бар, төчесе!

             Яңа пешкән күмәчтер

             Кайнар кояш төслесе.

Чулпан. Көз – сылу килгән ерактан,

             Нәрсә генә алмаган!

             Нинди бүләк кирәклеген

             Әйтмәсәң дә аңлаган

Мәдинә. Каеннарга сары яулык,

             Миләшкә — муенсалар.

             Чиягә көрән алкалар,

             Бигрәк килешеп торалар

• Балалар карагыз әле, нинди зур безнең ярминкә базары, нинди бай безнең ярминкә базары.

Назлыгөл. Шундый зур безнең базар.

                 Шундый бай безнең базар.

                Алмасы, әй алмасы,

                Әй татлы соң, әй тәмле!

                Әфлисуннар, лимоннар,

                Өелгән катлы-катлы.

Чулпан.  Шундый зур безнең базар,

               Шундый бай безнең базар.

               Базар бай, кесәсе ай-вай!

               Шарым- дарым-тәңкә ярым,

               Күпмегә алсаң, шуңа сатам.

               Кирәкме алмыйсыңмы

Руслан.  Базарга һәркем килер,

              Үзенә кирәген алыр,

               Бай килсә — мал алыр,

               Ярлы килсә — чабата алыр.

Искәндәр.Итек – читек, энә-безләр,

                Матур итеп теккәннәр.

                Кирәкмиме, алмыйсызмы?

                Әллә киеп карыйсызмы?

                 Әллә биеп карыйсызмы?

• Кызлар әллә чыннан да биеп карыйсызмы соң?

“Татар халык биюе” башкарыла.

Алия.  Килдегез сез ярминкәгә

            Бәхет муллыклар яулап,

Апакайлар, дускайлар

Гел утырып тормагыз,

Бездән товар алыгыз.

• Бүген бездә сатып алу гадәти генә түгел. Балалар, әйдәгез әле сата торган товарыгызны табышмак белән әйтегез.Табышмакның җавабын әйткән кешегә товар.Ә сатучыга күчтәнәч бирелә.

1. Үзе бер бөртек, эче – мең бөртек.

Башы җирдә — койрыгы коймада.(кабак)

1. Чәчәге агачында, алмасы тамырында(бәрәңге)    

1. Кечкенә генә сары карт,

Кигән туны тугыз кат. (суган)

1. кат-кат тунлы  карыш буйлы (кәбестә)

1. Кызыл кызы җир эчендә,

Чәчләре җир өстендә (кишер)

(килгән кунаклар алдына конфетлар куела , табышмакның җавабын әйткән  кешегә товар бирелә.Ә алар сатучыга конфет бирә)

Алия.     Рәхмәт сезгә, апалар.

               Оста җавап бирдегез,

              Җавабын тиз белдегез.

              Инде сезгә әзерләгән

              Җырны тыңлап китегез.

       Такмаклар.

Көзне үлеп яратам мин

Таңнан торам бакчага

Яшелчәләр бакча тулы

Сатып алмыйм акчага

Монда кәбестә утыра

Ә монда көдрә кишер.

Әппитит шунда ачыла

Утыр да кишер кимер.

Помидорла ишелеп уңды

Ашый – ашый кабардык.

Алма бездә азрак булды

Күршенекенә бардык.

        Ә бәрәңге – бәрәңге

        Бәрәңге море булды

        Бәрәңге сала – сала

        2 базыбыз тулды.

Әнә килә автомобиль

Помидор төягәннәр.

Ярминкәдә апаларны

Каенга сөягәннәр.

        Әнә килә автомобиль

        Төягәннәр кыярлар.

        Күтәрмикче борыннарны

        Бәлки 5 ле куярлар.

Рус киеменнән бер кыз керә.

 Здравствуйте ребята.

• Здравствуйте.
• А на ярмарке  для меня что у вас есть?  

Нука овощи встали в ряд.

Чулпан.  Я красный, толстый помидор.

        Люблю детишек давних пор.

        Я витаминов сундучок.

        А ну –ка откуси бочок.

Искэндэр. Я свежий, и соленый

        Весь пупырчатый , зеленый

        Не забудь меня дружок.

        Запасай здоровье впрок.

Назлыгөл. А я сочная капуста

                  Витаминами горжусь.

        В голубцы, борщи салаты

        Я конечно – пригожусь.

Алия.    От морковки толку больше.

  Чем от пепси и конфет.

  Всем она приносит пользу.

   И цены ей просто нет.

Хороводная игра «Урожай собирай» (слова Т.Вальгиной,музыка А.Филипенко)  

Мы корзиночки несём, 
Хором песенку поём, 
Урожай собирай 
И на зиму запасай. 
Ой — да собирай 
И на зиму запасай.Мы ребята, молодцы, 
Собираем огурцы, 
И фасоль, и горох, 
Урожай у нас не плох. 
Ой — да и горох, 
Урожай у нас не плох.Ты, пузатый кабачок, 
Отлежал себе бочок, 
Не ленись, не зевай, 
А в корзинку полезай
Ой — да не зевай, 
Да в корзинку полезай.Едем, едем мы домой 
На машине грузовой. 
Ворота отворяй 
Едет с поля урожай. 
Ой — да отворяй 
Едет с поля урожай.

• Балалар, 2 коннэн  безнең өлкәннәр көне дә җитә. Һәм шушындый матур , мул көз аенда безнең яраткан Равилә апаның да туган көне булып узды. Аңа 55 яшь тулды. Әйдәгез әле без аны котлап китик.

 Һәр иртә саен бакчада

 Елмаеп каршы ала.

 Яхшы теләкләрен әйтеп,

 Өйгә озатып кала.

 Котлыйбыз, котлыйбыз

 Сине юбилей белән.

Кайгыларга бирешмичә

Яшә син шатлык белән.

Юлларыңа синең бары

Алсу нурлар сибелсен.

Һәр яңа таң сиңа бары

Шатлык-бәхет китерсен.

Балалар ясаган бүләкләрен бирәләр.

• Апалар, сез бит безне бик яратасыз, безнең Равилә апабызны да  яратасыз. Әйдәгез әле Равилә апабызга багышлап, безнең белән  “Коймакларны”ны уйнап- җырлап  китик.

  Равилә апаның туган көненә

   Без чакырдык кунаклар

Кунакларның килуенә

Без пешердек коймаклар.

Коймакларга карасаң

Менә шулай күпергән,

Менә шулай җәелгән.

Менә шулай кысылган.

Коймагыңны майлап ал

Теләгәнеңне сайлап ал!

Һәр көн саен күрешеп, хәл белешеп торган, катлаулы мизгелләрдә аңлатып ярдәмгә килгән, уңышлы вакытларда янәшә булган, үзенең  эш-гамәлләре белән чиксез рәхмәтемне яулаган хөрмәтле хезмәттәшем,җитәкчем  Равилә апа Сине шушы 55 яшьлек юбилеен белән  чын күңелдән котлыйм!Сиңа бәхетнең иң зурын – сәламәтлекне телим.

Сабыр да син, гади кешелекле,
Кылган эшең – бары изгелек.
Шатлыкларда үтсен синең көннәр
Бәхетләрең булсын гомерлек.

Юлларыңда киртә очраса да,
Тирән упкыннарга юлыкма.
Һәрчак сиңа ярдәмгә килерлек
Хезмәттәшләрең барын онытма.

Ә хәзер әйдәгез сүзне Искәндәргә бирик. Ул безнең Равилә апабызны һәм өлкәннәребезне котлап “Әбием- әбекәй” дигән җыр җырлап китәр.

Белем бирү өлкәсе:иҗади – эстетик үсеш.
Максат.: балаларны халык авыз иҗатына һәм татар халкының авыз иҗатына тарту.

Бурычлар:
— балаларның татарның гореф – гадәтләре турында белемнәрен киңәүтү.

 -музыкаль, ;
-балаларда катнашканда активлык уяту. 
— иптәшләре белән үз – үзләрен җиңел тотарга өйрәтү;
— воспитывать уважение к прошлому своего народа. 

Эшчәнлекнең төре:коммуникатив, уен, музыкаль.

Катнашалар: уртанчылар, зурлар, мәктәпкә әзерлек төркеме балалары

Декорация: зал ярминкә рәвешендә бизәлгән

Җиһазлар. татар халык киемнәре, өстәлләр, яшелчәләр

“Көзге ярминкә”

Мәктәпкә әзерлек төркеме

Зал ярминкә рәвешендә бизәлә. Өстәлгә җиләк — җимеш, яшелчәләр куела.

Залга бер малай керә:

Килде ярминкә, даулап,

Килде ярминкә, шаулап,

Бәхет, муллыклар яулап.

Әй Иш бабай, Иш бабай

Мич башыннан төш, бабай.

Кызыкайлар, дускайлар,

Эшегезне ташлагыз,

Йон йомарлап ятмагыз,

Орчык шырылдатмагыз,

Ярминкәгә барыгыз!

Залга алып баручы белән бергә балалар җырлап керәләр:

И ал бит ул, ал бит шул,

Ай, тырдыр, там — там.

Мал базарда бар бит шул.

Ай, тырдыр, там — там.

Үзен мактап, кеше хурлап

Ай, тырдыр, там — там.

Йөрүчеләр бар бит ул шул

Ай, тырдыр, там — там.

Базарга кил, соңга калма,

Ай, тырдым, там — там.

Иртән биштән килеп җит шул

Ай, тырдым, там — там.

Алып баручы: Балалар белән бергә

Базарга килдем иртән,

Көз көнендә ярминкә

Күңелле була икән.

1. Сатучы:

Шундый зур безнең базар,

Шундый бай безнең базар.

Алмасы, әй алмасы,

Әй татлы соң, әй тәмле!

Әфлисун, лимоннар

Өелгән катлы — катлы.

1. Сатучы:

Базар бай, кесәсе ай — вай!

Дарым — шарым, тәңкә ярым.

Күпмегә алсаң, шуңа сатам давай.

1. Сатучы:

Базарга һәркем килер,

Үзенә кирәген алыр.

Бай килсә — мал алыр,

Ярлы килсә — чабата алыр.

1. Сатучы:

Бик матур көй уйнар өчен,

Гармун сатып алыгыз.

Бер гармунчы тапмасагыз,

Бергәләп кул чабыгыз.

Әйе шул, шулай шул

Менә шулай кызык ул.

Такмак әйтеп кул чапканга

Ярминкәдә бию кызык ул.

Бию:”Лошкари”

1. Сатучы:

Собирайся, народ,

Всех ярмарка зовёт!

Вас приглашает щедрая осень,

Приходите, милости просим!

Поработал — отдыхай,

Весели подружку.

Про богатый урожай

Расскажи по стишочку.

Мы капусту поливали

От вредителей спасали.

Вот и выросла она

И хрустяща и бела.

Весь в пупырашках огурчик

Прячет в листья нос.

Что такое, что случилось

Может он замёрз?

Посмотрите — ка морковка

В землю спряталась так ловко.

Только хвостик видно

До чего ж обидно.

У розовой редиски

Как у мышки хвостик.

И теперь мышонок к ней

Прибегает в гости.

Есть у лука перья

Только он не птица.

Он для супа и салата

Очень пригодиться.

Яблоки медвяные

Сочные румяные.

Целая корзина

Не из магазина.

Ягоды — клубнички

Дружные сестрички.

Улыбаются их щёчки

Сквозь зелёные листочки.

Светится на солнце

Груша золотая.

Не было у нас

Такого урожая.

Уродилась золотая

Крупная картошка.

Приготовим из неё

Суп, пюре, окрошку.

Не любит беспорядка

Дед горох на грядке.

Он в стручки горошины

Сложит как положено.

Выростили мы с тобой

Перец сладкий и большой.

Посмотри какой прекрасный

Он зелёный, жёлтый, красный.

Овоща не отыскать

Больше тыквы этой.

Вот она могла бы стать

Для золушки каретой.

Ягода известная

Вкусная, полезная.

Называется она

Чёрная смородина.

Җыр: “Урожай собирай”

Әби керә: Исәнмесез, кадерле балалар, килгән кунаклар. Бәрәкалла никадәрле кешеләр җыелганнар. Ишеткән идем аны бүген “Дуслык” балалар бакчасында ярминкә дип. Хак сүз булган икән. Соңга калмыем дип ашыга — ашыга, йөгерә — йөгерә килдем дә хәлләремм бетеп китте.

Алып баручы: Исәнме, Гөлйөзем әби, хуш киләсең түрдән уз. Әйдә бераз утырып ял итеп ал. Балалар, ә без әйдәгез сезнең белән ярминкә бәйрәмебезне дәвам итик. Ярминкә бәйрәмебез елның сихри, фасылында көз көнендә үткәрелә. Карагыз әле, тирә — як нинди матур. Агачларда матур сары яфраклар. Әйдәгез әле шушы яфракларны кулларыбызга алып бер биеп алыйк.

“Яфраклар” биюе.

Әби: И — и, балалар, сезгә карап балачагым искә төште. Нәкъ шушы вакытта без әти — әниләргә ияреп ярминкә бәйрәменә бара идек. Андагы биюләр, тәм — томнар, уеннар! Ярминкә бәйрәмен бик күңелле бәйрәм итә идек. Без аңа берничә көн алдан әзерләнеп иң матур киемнәребезне киеп килә идек. Бу бәйрәм атна буе сузыла иде. Ярминкә бәйрәмен сез дә күңелле итеп үткәрегез.

Уйнагыз да, җырлагыз да,

Рәхәт чакларыгызда.

Алсу гөлләр чәчәк атсын

Йөргән юлларыгызда.

Алып баручы:

Гөлйөзем әби, матур теләкләрең өчен рәхмәт сиңа. Без дә сиңа ярминкә бәйрәменә дип өйрәнгән матур шигырьләребезне сөйләп, моңлы җырлары-бызны җырлап күрсәтик әле.

Ни арада җәй үткән

Алтын көз килеп җиткән.

Җимешләр өлгергәч бакча

Бигрәк тә матур икән.

Алмалары әй уңганнар

Кызарышып тулганнар.

Балга манып алганмыни

Шундый татлы булганнар.

Һәр көз үзенчә килә ул,

Һәр көз үзенчә матур.

Елмаешып бер биесәк

Көзне ярату булыр.

Җыр: “Тау өстендә бер балан”

Яратам мин, сары төсне,

Бөтен донья сары төсле —

Кыздырасы килми бер дә

Кояш та сабырланган.

Сабыр булганга микәнни

Кояш та сарыланган.

Арыш, бодай бөртекләре

Кояш белән бер төстә.

Сары белән буялмыйча

Калмагандыр бер төштә.

Саргайган яфраклар җиргә

Сарылалар сак кына …

Сары була белә шулай

Безнең туган як кына!

“Ак кошлар” биюе

Алма исләре таратып

Зәңгәр һаваны чыңлатып

Көз якынлаша.

Ул алып килгән төсләрдән

Аллы — гөлле җимешләрдән

Күзләр камаша.

Көзге табын бай табын

Кыяр, карбыз һәм кавын.

Телем — телем теленгән

Өем — өем өелгән.

Әткәм кебек тырыш көз,

Әнкәм кебек юмарт көз.

Көзләр юмарт булганга

Бик бәхетле, бик шат без.

Җыр “Чыпчык”

Әби: Булдырдыгыз, рәхмәт төшкерләре. Бик матур сөйлисез, җырлыйсыз, биисез икән. И — и, балалар онытып та торам монда килергә чыкканчы тәмле итеп коймак издем, кибеткә кердем.

Тәмле конфетлар булды

Бар дусларны сыйларга —

Чәй эчәргә самавыр да

Куйыйк, әйдә булмаса.

Менә бу самавыры,

Сабырның да сабыры!

Кайный башласа — кайный,

Ташый башласа — ташый.

Нинди матур самавыры!

Ялт — йолт итеп тора ул!

Самавырда кайнаган чәй

Бигрәк тәмле була ул.

-Бәйрәмегез күңелле булсада мин кайтып чәй яңартып, коймакларымны пешерә торыйм әле. Бәйрәмегез беткәч мин дә сезне кунакка көтеп калам. Барчагызда саубулыгыз.

Алып баручы:

-Чакырган җиргә килми калмабыз. Гөлйөзем әби, чакыруыңа зур рәхмәт. Әлегә үзең дә саубулып тор. Балалар, әйдәгез әле тагын бер көзне мактап алыйк.

Сары келәме урманның

Барысын каршы ала.

Бу келәмнең өсләренә

Һәркем үз юлын сала.

Күк йөзләре кызгылт — сары,

Кояш байый сүрелә.

Кояш артларында ап — ак

Вак болытлар күренә.

Көзнең табигате матур,

Бар төсләре сары — ал.

Көз тиз үтәр, кыш та җитәр,

Матурлыкны күреп кал.

Җыр “Көзләр килә көзләр”.

Алып баручы:

Күңелле булды кичә

Мичтә коймаклар пешә.

Хәзер инде ял итик,

Бергәләп чәйләр эчик.

Гөлйөзем әбине озак көттерү яхшы булмас, әйдәгез, балалар, кунакка барыйк.

Рольләрдә:

Алып баручы

Көз

Сазлык иясе

Гөмбә

Болыт 

Атрибутлар:

Банкетка, оформленная осенними листьями (чтобы осень сундучок поставила) Для осени: Платье Венок Букет из осенних листьев Сундучок 3 золотых листочка (кленовый, дубовый, осиновый) Для Лешего: Одежда Зеркало Очки Кленовый лист

Для Тучки: Платье Тазик Пульверизатор

Для детей: Зонтики

Репертуар:

2 песни на тат. языке Стихи на 2-х языках Оркестр 2 танца

Ход мероприятия: 

Зал бәйрәмчә бизәлә. Өстәлләрдә уңыш: җиләк-җимеш, яшелчәләр, башаклар куела. Салмак кына музыка астына балалар залга керәләр.

Муз. җитэкчесе:

Һәрбер чорның үз матурлыгы бар. Кыш үзенең әче бураннары, яз – тезелешем кайткан кыр казлары белән матур. Җәйнең йөзен аллы-гөлле чәчәкләре бизи. Ә көз? Алтын көз! Исеме дә әнә нинди матур яңгырый. Шушы матур көз бәйрәменә Сезне дә чакырдык. Рәхим итеп карагыз.

Музыка астына балалар залга керәләр һәм ярымтүгәрәк ясыйлар.

1 бала. Бүген бездә матур бәйрәм

Бүген бездә көзге бал.

Бүген көзге байлык белән

Бизәлгән безнең бу зал.

2 бала. Җиргә  яфрак коелган

Сап-сары келәм булган.

Яфракларны без җыярбыз

Дәфтәр эченә куярбыз.

3 бала. The sunflower children

Nod to the sun.

Summer is over,

Fall has begun!  

4 бала. Көзге урман тып-тын булган,

Агач башы- ялангач .

Соңгы яфрак төшә калтырап,

Әз генә җил шаяргач.

5 бала. Күрмичә дә калдык җәйне

Үтеп киткән ни ара.

Баш өстеннән җылы якка

Торналар очып бара.

Балалар ярымтүгәрәктә басып торган килеш  “Көз килә” дип исемләнгән җыр башкаралар.

Шаяра әле күбәләк

Үтсәләр дә җәйләре.

Ә урамга килеп керде,

Килде яфрак бәйрәме.

Кушымта:

Нинди генә төсләре юк,

Күреп исең китәрлек.

Яфрак ява, яфрак ява

Юлыбызга түшәлеп.

Өлгереп җиткән миләшләр

Утлар шикелле яна.

Ә яфраклар бөтерелеп

Ява да ява, ява.

Кушымта шул ук.

Югалмаган икән әле

Төсләрнең яшеле дә.

Ясап яфрак бәйрәмнәре

Килә көз әкрен генә.

Кушымта шул ук.

Җыр тәмамланганнан соң, залга музыка астына кулына кечкенә сындык тотып Көз керә)

Көз. Исǝнмесез, дусларым,

Килдем мин сезгǝ тагын.

Мин кɵз кызы-Сɵмбелǝ

Кɵзге байлык кулымда.

Муллык – сǝламǝтлек телим

Кем очраса юлымда.

Бǝйрǝм итик бергǝ-бергǝ,

Мул уңыш хɵрмǝтенǝ.

Чакырам мин һǝммǝгезне

Матур көз бǝйрǝменǝ.

(Көз сандыгын банкетка өстенә куя).

А.б.  Серле сондыгыңны безгә ачып күрсәт инде .

Көз (моңсу гына) Минем сандыгымны 3 алтын яфракта язылган тылсымлы шигырьләр генә ача ала. Ләкин ул яфракларны җил бөтен урманга тараткан. Балалар! Сез миңа аларны табарга ярдәм итәсезме?

Балалар. Әйе!

А.б.  Бер дә борчылма, Көз! Безнең балалар һишчиксез ярдәм итәчәкләр. Әйдәгез, урманда тын булганда, юлга чыгарга ашыгыйк. Җил булмаганда безгә яфракларны табарга җиңелерәк булыр.

Көз. Әйдәгез, кулларны-кулга тотышыйк һәм бергәләп урманга юл тотыйк.

Көй астында балалар хәрәкәтләнәләр һәм урындыкларына барып утыралар.

Көз. Менә, балалр, без көзге урманга да килеп җиттек. Күпме монда матур яфраклар! Безгә аларны ничек табарга?! Бәлки, безгә урман ияләре ярдәмгә килерләр?! Ишетәсезме? Кемдер килә.

Шул вакыт Сазлык иясе килеп керǝ.

Сазлык иясе (көзгегә карана-карана җырлый): Ля-ля-ля-ля-ля!

Мин – урманның чибәркәе! 

Тьфу, кемнәр сез, кем минем сазлык патшалыгыма килергә җөрьәт иткән? (Күзләрен кысып карый, күзлеген алып кия). Ииииих, бу бит кечкенә-кечкенә балакайлар икән бит, ләбаса! Фу, нинди чиста, нинди матур алар. Фу-фу-фу!  Нигә монда мине борчып йорисез? Сезгә ни кирәк?

Көз: Исәнмесез, хөрмәтле, Сазлык иясе. Без тылсымлы сүзләр язылган  алтын яфраклар эзли идек. Алар  бу урманда булырга тиеш, сез аларны очраклы рәвештә  күрмәдегезме?

Сазлык иясе:  Яфраклар? Мда… нәрсәдер искә төшә шикелле. Кичә каты җил исте һәм минем сазыма бер бик тә кызыклы яфрак алып килде. Менә-менә шушы тирәдә күргән шикелле идеи. Кызлар! Булышыгыз әле миңа, минем яныма килегез. (Кулын маңаена куеп әти-әниләр ягына карый):

Кызларга ярдәмгә 3 әтине дә чакырабыз. (3 әти чыга).

Ярыша-ярыша шушы яфракларны кызлар әтиләре ягына, ә әтиләр кызлар ягына ыргытып карыйк. Бәлки, тылсымлы яфрак килеп тә чыгыр.

(Әтиләр һәм кызлар ярышалар, шул арада, малайлар сәхнә артына биюгә әзерләнергә китәләр)

(Ярыш тәмамланганнан соң):

Сазлык иясе:  Табылдымы яфрак?

Кызлар: Юююююк.

Сазлык иясе: Шулай җайлы гына табылыр дип уйладыгызмы? Юк инде! Менә минем биремнәремне үтәсәгез – бирермен!

Көз: Әйт тизрәк, нәрсә телисең?

Сазлык иясе:   Миңа монда сазда   салкын  булып китте. Бер биеп алабызмы соң?

Көз: Бер дә борчылма, хәзер, балалар белән бер биеп алсаң, бик тиз җылынырсың.

Бала.  Һǝр кɵз үзенчǝ килǝ ул,

Һǝр кɵз үзенчǝ матур.

Елмаешып бер биесǝк

Кɵзне ярату булыр.

(Бию).

Сазлык иясе: Шǝп биедегез,балалар,җил кебек җилдердегез генǝ.Менǝ болай:у-у-у…(йɵгереп йɵри).

Сазлык иясе:   Рәхмәт сезгә, балалар, мине бик шатландырдыгыз! Мин дә үз вәгъдәмне үтим – сезгә алтын яфракны тапшырам,  ә калганнарын үзегез табырсыз! (Яфракны көзгә бирә) Сау булыгыз. (Китә)

Көз: Әфәрин, балалар! Бер яфрак бездә! Тагын ике яфрак кына табасы калды. Ой, балалар, тагын кемдер килә…

Көй астына Гөмбә керә.

Гөмбә: Ой, исәнмесез! Сез кем буласыз? Урманда нишләп йорисез? Көз үзе дә биредә икән.

Көз: Әйе, мин дә биредә. Балалар! Таныгансыздыр инде. Бу – Гөмбә. (Гөмбәгә карап) Гөмбәкәй! Без тылсымлы сүзләр язылган  алтын яфраклар эзли идек. Син аларны кайдан эзлисен белмисеңме?

Гөмбә: Сорыйсыз тагын! Мин бу урманда бар әйберне дә беләм. Сезнең яфракларыгызны да күрдем. Берсен хәтта, кирәге чыгар дип, яшереп тә куйган идем.

Көз: Гөмбә әфәнде! Мин Сезне күптән беләм. Сез бик яхшы, игелекле. Бәлки, сез аны безгә бүләк итәрсез?! Ул безгә бик кирәк.

Гөмбә:  Ярар,  бирермен мин аны сезгә, ә  сез китеп барырсыз һәм мин тагын үзем генә калырмын, ә миңа ни эшләргә? Бер кем белән дә күңел ачып булмый, хәтта  кош-кортлар да очып киттеләр. (Гаепле кеше кебек басып тора). Ююююююк, бирмим.

Көз: Гөмбә әфәнде, ә без сезнең күңелне бик теләп күтәрербез, сез безгә ни теләвегезне генә әйтегез.

Гөмбә: Менә берәр матур көй яңгыратсагыз, шәп булыр иде!

А.б: Гөмбә дус! Рэхим итеп тыңлагыз!

Балалар уен коралларында уйныйлар.

Гөмбә: Рәхмәт-рәхмәт, балакайлар. Күптән минем болай күңел ачканым булмады. Әфәрин, балалар! Ярый, мин сезгә яфракны бирәм, чөнки сез миңа бик ошадыгыз! (Яфракны Көзгә бирә һәм хушлашып чыгып китә).

А.б: Менә, балалар! Икенче яфрак та бездә! Бер генә яфракны эзләп табасыбыз калды! Аны тапканнан соң, без тылсымлы сандыгыбызны ача алырбыз! Кызык, безгә кем булышыр икән?

 Көй астында Болыт керә.

А.б: Исәнмесез! Ә сез кем буласыз?

Болыт: Мин көз артыннан ияреп йөрим. Көз яфракларны алтынга күмә, ә мин аларны юешлим. Мин су белән беркайчан да аерылмыйм, менә хәзер юынам, коенам. (Пуливизатордан үзенә су сиптерә). ә безне карап утыручы кунакларга мин пычырак су әзерләдем. Хәзер-хәзер, кайда әле ул?! Сезнең өчен бер нәрсә дә кызганыч түгел. (Ләгән алып килә һәм әти-әниләр өстенә сибә).

А.б: Балалар! Без чып-чын көзге болыт белән очраштык, ахрысы…

Болыт: Әйе, мин болыт. (Балаларга һәм әти-әниләргә карап) Ә сез мин яңгыр яудырганда урамда ничек йөрисез?

Балалар: Кулчатыр белән.

Болыт: Миңа ничек икәнне күрсәтеп алыгыз әле. (Кулын маңаена куеп, балалар ягына карап). Малайлар! Минем яныма чыгуыгызны сорыйм. (Әти-әниләр ягына карый) Хөрмәтле әниләр! Балаларга ярдәм итик , балалрыгыз белән парлашып басыгыз әле. 2 төртемгә бүленеп, кайсы төркем беренче килүен ачыкларбыз.

Музыка астына ярыш оештырыла. Шул арада кызлар биюгә әзерлзнер өчен сәхнә артына китәләр.

Болыт: Ииииих, сезнең белән шундый да күңелле.

 А.б: Болыт! Без тылсымлы сүзләр язылган яфраклар эзлибез. Бер генә яфрак табылмыйча калды. Ярдәм ит әле безгә, зинһар өчен.

Болыт: Тылсымлы яфраклар? Әйе, әйе, ишеткән идем мин алар турында. Әйдәгез, бергәләп биеп алыйк, бәлки, тылсымлы яфраклар шул арада табылыр.

Кулчатырлар белән бию.

(Бию азагында Болыт яфракны табып ала).

Болыт: Менә ул тылсымлы яфрак! ә миңа хушлашырга вакыт. Минем эшем күп әле, яңгырлар яудырасым бар. Сау булыгыз, балалар. (Сау булыгыз).

А.б: Рәхмәт сиңа, болыт.

Балалар! Без барлык яфракларны да табып бетердек. Кадерле Көзбикә! Кил монда тизерәк. Синең сандыгыңны ачарга вакыт җитте.

Көзбикә яфракларны ала һәм тылсымлы сүзләр әйтә.

Көзбикә: Яфрак, яфрак, ярдәм ит,

Минем сандык ачылсын,

Балалар бик шатлансын. (Сандыкны ача. Сандыкта балаларга бүләкләр).

А.б: Рәхмәт сиңа кадерле Көзбикә! Ә безнең күңелле бәйрәмебез ахырына якынлашты, безгә көзге урианнан төркемебезгә кайтырга вакыт. Әйдәгез әле, балалар, Көзбикәне матур җыр белән озатыйк.

Җыр башкарыла. 

сценарий «Осенний бал», «Көзге бәйрәм»

26 октября 2016

Көзге бәйрәм.
(өлкәннәр hәм мәктәпкә әзерлек төркеме өчен сценарий).
Зал бәйрәмчә бизәлгән: көзге яфраклар,гөмбә рәсемнәре белән. Музыка астында балалар залга керәләр.
Алып баручы: Хөрмәтле балалар, кунаклар,әниләр барыгызгада хәерле көннәр.
Китте җәй безнең яклардан
Диңгез,таулар артына.
Көз алтын күлмәк кидерде
Агачларның барсына.
Җылытмый инде кояш та.
Көннәр кыскара бара.
Әбиләр чуагы белән
Көз алдый безне бары.
Сибәли салкын яңгырлар,
Кургаш болытлар йөзә.
Җирне,хакимлек итәргә,
Тапшырган ходай көзгә.

А.Б:          Мы собрались сегодня в зале,
         Чтобы шутить, смеяться и плясать.
         Мы дорогих гостей позвали
        Осенний праздник отмечать.
Бүлмәгә Карачкы керә. (Аның йөзендә борчу, нәрсәсендер югалту, аны эзләү чагыла. Муенында “эш эзлим” дигән язуы да бар.).
А.Б. Балалар, карагыз әле, безгә кемдер кунакка килә?
Карачкы. Ә-ә, гафу итегез! Күрмичә торам. Исәнмесез! Кадерле кунаклар, әниләр, апалар. Мин – Карачкы, булам. Бу минем исемем, ә фамилиям- Бакчаева. Гади генә әйтсәгез дә ярый –Карачкы. Мин, алай бик күтәренке дә, горур да түгелмен ( боргаланып).
А. Б. Сиңа, нәрсә булды соң? Син, бик борчулы, нәрсәңне дә булса югалттыңмы әллә?
Карачкы. Барысы да югалды! Юк булды!
А.Б. Нәрсәң, юк булды?
Карачкы. Югалды , юк булды , кайттылар да төяп киттеләр! Бераз калсын әле димәделәр, хәтта сорамыйларда бит! Бетте, барсында алып киттеләр! (арлы –бирле йөреп,башын тотып ,борчулы сөйли)
А,Б. Төгәл генә әйт әле, кемнәр, нәрсәңне алып киттеләр?
Карачкы..Э-э-э!(башын кашып). Нәрсә соң әле? Оныттым бит! Э-Э-э! Әй салам баш булгач, барысыда онытыла. Менә табышмаклары истә, ә җавапларын, ничек аталганнарын белмим? Әллә, картайдым инде?
А.Б. Борчылма, Карачкы, без –балалар белән сиңа ярдәм итәрбез.Әйе, бит балалар?
Балалар. Әйе.
А.Б. Әйдә табышмакларыңны укы,без игътибар белән тыңлыйбыз.
Карачкы. табышмаклар укый.
1. Кат-кат тунлы,
Карыш буйлы. (Кәбестә)
2. Ашка салсаң — тәм кертә,
Борынга салсаң — төчкертә.(Борыч)
3 Любопытный красный нос
     По макушку в землю врос.
     Лишь торчат на грядке
    Зелененькие пятки. (МОРКОВЬ)

       4.Он никогда и никого
                Не обижал на свете.
                Чего же плачут от него
                И взрослые и дети?                 (ЛУК)

5. Тәрәзәсе юк, ишеге юк, эче тулы халык. (Кыяр)

Менә хәзер, исемә төште кыярлар,суганнар,кәбестәләр,кишерләр…ләкин бер сүз белән ничек аталалар соң алар?(бераз пауза ясап) Ә-ә?(башын кашып).
Балалар. Яшелчәләр.
Карачкы. Әйе, балалар, бик дөрес. Афәрин!Рәхмәт, исемә төште инде хәзер.
-Менә, яшелчәләремне төяп алып киттеләр дә инде, шуңа күрә кәефсезләнеп, бераз ачуланып торам әле. Мин каргаларны куган чакта, бер сүз әйтми алдыларда киттеләр. Хәзер, менә эшсез.
— Бәлки сезгә ярдәм итәрмен?
Балалар. Юк.
Карачкы. Ә,сез,яшелчәләрне утырта,җыеп ала беләсезме соң?
Балалар. Әйе.
Карачкы. Әйдәгез, бергәләп уйныйбыз.
1.Уен “Бәрәңге утырту” . Ике командага бүленәбез. Чиләк эченнән бер-бер бәрәңге алып боҗра эченә чәчәбез. Кем беренче чәчеп бетерә. Шул команда җиңүче була.
Көз җитте . Бәрәңгеләребез дә өлгерде, уңышны җыеп алырга вакыт.
2.Уен “Уңыш җыю” Ә хәзер бәрәңгеләребезне бер- бер чиләкләребезгә җыябыз.
Ай –яй бик тә арытты,ашыйсы килә башлады. Уңыш җыелды,әйдәгез учакта бәрәңге пешерәбез.
Карачкы учак әзерли, кызыл боҗра эченә бәрәңгеләрне сала,пешерә.
3.Уен “Кайнар бәрәңге”. Боҗра эченнән бәрәңгеләрне кашык белән,( кул белән тотарга ярамый, пешерә) тәлинкәгә куярга кирәк.
Рәхмәт! Балалар, сез, миңа бик тә ярдәм иттегез, борчуларым да бераз онытылды. Миңа китәргә вакыт. Эш тә эзлисем ,көзгә дә хәзерләнәсем бар. Сау булыгыз!
Балалар. Сау булыгыз!
А.Б Әйдәгез,балалар, бәйрәмебезне дәвам итик.
Лето прошло, пробежало, умчалось.
        Хмурится небо, и дождь моросит.
        Теплых деньков очень мало осталось.
        Может, об этом природа грустит?
      Я грустить не разрешаю,
        Всех на танец приглашаю,
        Разве можно, не танцуя,
        Слушать музыку такую?
Барлык балалар да түгәрәккә басып шаян “Мы бежим” биюен башкаралар.
А.Б. Бәйрәмебезгә ямь өстәп көз турындагы матур шигырьләребезне сөйлик.
С.Эльвина Дождь по улице идёт,
Мокрая дорога,
Много капель на стекле,
А тепла немного.
Т.Илсинә. Көз килде. Үләннәр
Саргайды, шиңде.
Сап-сары яфраклар
Җиргә сибелде.
К.Алия. Как осенние грибы,
Зонтики мы носим,
Потому что на дворе
Наступила осень.
М.Энҗе. Моңлы,гүзәл,
Матур, аяз көннәр,
Мул игеннәр-
Синең бүләгең.
Сокландыргыч синең табигатең,
Бигрәк матур,ай-hай,күлмәгең!
Г.Адилә. Наступила осень,
Пожелтел наш сад.
Листья на берёзе 
Золотом горят.
Н.Илназ. Көз җиттеме,җир өстенә
Алтын яфрак җәелә.
Карап туеп булмый hич тә
Бу фасылның яменә.

Х.Илсаф. Не слыхать весёлых
Песен соловья.
Улетели птицы 
В дальние края.
В.Рәсил. Көз!Көз!Көз!
Көзсез күңелсез
Алтын- сары яфраклар да
Коелмый синсез.
З.Айзилә. Падают, падают листья
В нашем саду листопад.
Желтые, красные листья
По ветру вьются, летят.
Б.Алинә. Көз көннәре килеп җитте,
Хушлашабыз җәй белән.
Бөтен җиргә яфраклардан
Алтын келәм җәелгән.
Х.Адилә. Яратам мин
Сары төсне.
Бөтен дөнья
Алтын төсле
С.Айбулат. Көз!Көз!Көз!
Сине көтек без.
Алма, кавын hәм карбызлар
Өлгерми синсез!
Б.Зилә. Нинди салкын көз,
Тышта күңелсез!
Ничек яшәрбез
Чәчәксез,гөлсез?
Х.Рәсим. Китте җәй безнең яклардан
Диңгез,таулар артына.
Көз алтын күлмәк кидерде
Агачларның барсына.
С.Алинә. Көз-моңсу чак,ямансу чак,
Көн дә ява яңгырлар.
Тик безнең бакчада һаман
Яңгырый дәртле җырлар!
Җыр: Айдар Минhаҗев сүзләре, Рөстәм Сәрвәров музыкасы “Көз килә”
А.Б. Хорошо стихи читали,
        Но давно не танцевали.
        В круг скорее, детвора,
        Танцевать пришла пора!
Х. Дилә. Рәхим итегез,
Көзге бәйрәмгә
Яфрак тотып,
Бер биик, әйдә.
Бию “Көзге яфраклар” барлык балалар белән.
А.Б. Әти- әниләр белән уеннар.
Эстафета.“көз көненә, мин әзер” . (4 әни катнаша) Кулга кулчатыр , аякка зур үлчәмле галошлар, муенга шарф, баш киемнәре киеп , билгеләнгән урынга кадәр чабып килергә hәм кире салып, башка әни киенеп чаба тиеш.
“Көлсу”(Золушка). (4 кеше катнаша). Төрле ярмаларны аерырга.
“Кем беренче”( 4 әни катнаша). Суган , бәрәңге әрчергә.
-Татар халык уен җыры –“Куш кулым”.
-Татар халкының “Төлке белән каз” әкиятен сәхнәләштерү.
-Җыр Л. Лерон сүзләре, Р Еникеева музыкасы“Яфрак бәйрәме”.
А.Б.. Кызганычка каршы безнең бәйрәмебез да төгәлләнә. Сезгә теләкләрем шул:
Күңел күгегез һәрчак аяз булсын,
Килмәсеннәр сагыш-борчулар,
Ныклы сәламәтлек юлдаш булсын,
Аннан кадерлерәк нәрсә бар!
— Сау булыгыз, кадерле кунаклар, әниләр. Киләсе очрашуларга кадәр.

“ Көзге бал” бәйрәме

(Алып баручылар чыга).

1.а.б.  Күңелләргә якты нур өләшеп,

Шатлык өстәп һәрбер йөрәккә,

Үз муллыгы белән көзләр килә

Йомгак ясап җәйге хезмәткә.

2.а.б.  Җиргә төшә сары, ал яфраклар

Көз җиткәнен алар белдерә.

Алтын көзең синең , туган ягым,

1.а.б.  Һәркайда да муллык, кызыл туйлар.

Һәрбер җирдә көзге шатлыклар.

“Кара көз” дип сиңа беркем әйтмәс,

Кочагында муллык, байлыклар.

2.а.б.  Бәйрәм белән сезне, якын дуслар!

Уңган булган олы-кечегез.

Чын йөрәктән чыккан бу сүзләрне

Сәлам итеп кабул итегез.

1 алып баручы: Хәерле кич, дуслар! 

2 алып баручы: Хәерле кич!

1 алып баручы. Һәрбер чорның үз матурлыгы бар.

2 алып баручы: Кыш үзенең әче бураннары, яз — тезелешеп кайткан кыр казлары белән матур.

1 алып баручы: Җәйнең йөзен аллы-гөлле чәчәкләр бизи.

2 алып баручы:Ә көз?

1 алып баручы:Алтын көз! Исеме дә әнә нинди матур яңгырый. Болай әйткән вакытта без табигатьтәге буяу-бизәкләрне генә күздә тотмыйбыз. Көзнең алтынлыгы, аның муллыгы һәм күркәмлеге көзге муллык белән билгеләнә.

2 алып баручы:     

Борын заманнарда бер авыл агаеннан

— Синеңчә яз яхшыракмы, әллә көзме?- дип сораганнар.

Ул, һич тә аптырамыйча:

— Күз өчен яз яхшы, авыз өчен көз яхшы,- дип җавап биргән.

Менә шундый авыз өчен яхшы булган  табигатьнең иң асыл фасылында без “Көзге бал” бәйрәменә җыйналдык.

1 алып баручы:      Хуш киләсең, әйдә, алтын көзем,
                                   Көтеп алдык кыш, яз, җәй аша
                                   Безнең язмыш, килер язмышларга
                                   Шундый көзләр аша тоташа.

Бергэ: Э хэзер без (бергэ )Козге балны башлап жибэрэбез! (кул чабулар)

1 алып баручы: Бәйрәмебезне башлап җибәру өчен сүзне мэктэп директоры Каримова Альмира Талгать кызына бирэбез.

1 алып баручы: Рэхмэт ! Хәзер без бирегә  Козге бал бэйрэменэ узлэрен сынарга дип килгэн укучыларны чакырабыз.

9кл. ……………………………………………………….

8 кл……………………………………………………………..

6кл…………………………………………………………….

5кл……………………………………………………………………………………………

Буген бу командалар узара ярышырлар, э аларнын эшен жюри эгъзалары бэялэр.

Э хэзер Жюри членнары белэн таныштырып утэбез:……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

1 алып баручы: командалар очен 1конкурс— без, тэкъдим итэрбез, жырлыйбыз, биибез, каршы килмэгез, кул чабу, рэхмэт эйту,козге бал  суз хэм сузтезмэлэрен кулланып  шигырь чыгару. Командаларны эзерлэнергэ жибэрэбез, Э жюри уз чиратында конкурсны бэялэп бара, баллар куя.

Командалар эшлэгэн арада сезнен очен

……сыйныф укучылары чыгыш ясый.

2 алып баручы : Рэхмэт! Катнашучыларны бирегэ дэшэбез .Алар узлэрен шигырь юлларын укып ишеттерерлэр. Янадан исегезгэ тошерэбез: командалар без, тэкъдим итэрбез, жырлыйбыз, биибез, каршы килмэгез, кул чабу, рэхмэт эйту, козге бал  суз хэм сузтезмэлэрен кулланып  шигырь чыгару.

Сузне 9кл укучыларына бирэбез.

8кл…….

6кл……..

5кл……….

1 алып баручы:  2 конкурс— шар белэн бию. Хэрбер команда бирелгэн музыкага шар белэн бию биергэ тиеш. Шар ике мангай арасына куела. Кемнен шары тошеп китэ, яисэ кул белэн тотыла — уеннан тошеп бара. 1нче уеннан чыккан командага 1 балл бирелэ, икенче чыккан командага – 2 балл, алга таба – 3 балл, хэм жинучегэ – 4 балл. Уенны башлаганчы башта конкурсантларнын татарча билэрен сорыйк эле.

Уенны башлыйбыз. (Звучит медленная, цыганская, татарская …… мелодии).

2 алып баручы: Э хэзер парларыбыз эзрэк ял итеп алганда,

Cентябрь һэм октябрь айлары шулай ук бэйрэмнэргэ да бай булды.  Көз айларында туган көннэрен билгелэп үткэн һэм үтэчэк кешеләрне бирегә чакырабыз (сентябрь, октябрь, ноябрь айларында )…хэм бер рэткэ тезелеп басуыгызны сорыйбыз.

 Менә бу тартмага бер приз салынган, эгэр сез тартма эчендә нәрсә булганлыгын белсәгез, приз сезгә булачак.

………………………………………………………………………..

1 алып баручы Сезне гомер бэйрэмегез белэн котлыйбыз .Сез муллык байлык чорында дөньяга килгэнсез. Шуна күрэ йөзегездэ һэрвакыт елмаю,бэхет чагыла. Тормышыгызның гел шулай якты, сөенечле булуын телибез.

Сезне котлап   ………сыйныф укучылыры  ………… башкара .

 1 алып баручы: Командаларыбыз очен 3 нче конкурс — “Биюченен чэчен урэм”. Кызлар урындыкка утыра, э егетлэр уз парларынын артына баса. Хэзер егетлэр, уз чиратында,музыка астында биюче кызларнын чэчен урэ. Э кызлар башта:

-кулларын биетэ

-аякларын

-башын

-хэм ботен гэудэсен утырган килеш биетэ.

Кем беренче матур итеп уреп бетерэ — шул жинуче!

(Музыка уйный, егетлэр чэч урэ)

Бэйрэмебезне…………… класс укучылары дэвам итэ. ……………………………………………………………………………………

1 алып баручы: Күп кенэ мэгълүмэтлэргэ караганда, көз аеруча үзенең алтынсу яфраклары ,тоташ яңгырлары,мул уңышы белэн күңеллэрдэ уелып кала. Э менэ көз ае безгэ нинди киемнэр тэкъдим итэ сон? Эйдэгез эле башлангыч класс укучылары тэкдим иткэн моданы карап алыйк . Э жюри безгэ алар арасыннан ин-иннэрен сайлап , 3 жинучене атап утэр.

(мода курсэту, яклау )

 1 алып баручы: Командаларыбыз очен 4 нче конкурс «Рэсем тошеру »

  Хэрбер команда тезелеп баса: алда – кыз, э артта – егет. Егеткэ бер картина курсэтелэ, э кыз аны курми. Егет бу картинаны игътибар белэн карый хэм кызнын аркасына тошерэ, э кыз исэ шунын буенча рэсемне кэгазьдэ тошерергэ тиеш. Кемнен рэсеме матуррак, доресрэк була – шул жинуче. Ана 4 балл бирелэ. Калганнарга эзерэк баллар, жюри узе билгелэр.

Уенны башлыйбыз. (музыка уйный)

Бэйрэмебезне…………… класс укучылары дэвам итэ. ……………………………………………………………………………………

2 алып баручы: Эйдэгез, парларыбыз ял итсен, э без козгэ кагылышлы табышмаклар чишеп карыйк але.

1. Лампа түгел — яктырта.
   Мич түгел җылыта. (Кояш.)
2. Аяксыз кулсыз капка ача. (Җил.)
3. Үскэндэ яфрагын ашыйлар,
   Үсеп җиткэч, үзен ашыйлар.(Суган.)
4. Җир астында алтын казык.(Кишер.)
5. Йөз кат кием барысы да төймәсез.(Кәбестә.)

6.- «Алма!»- дисәң дә алалар,

   Нәрсә соң ул балалар?    (Алма)

7. — Озын, яшел- түтәлдә,

  Сары, тозлы кисмәктә.   (Кыяр)

8. . Пришла без красок и без кисти и перекрасила все листья. (Осень.)

9. Сам видит и не слышит, ходит, бродит, рыщет, свищет. (Ветер).

10. Сидит-зеленеет, падает-желтеет, лежит-чернеет. (Лист.)

11. Очень дружные сестрички, ходят в рыженьких беретах. Осень в лес приносят летом. (Лисички.)

12. Меня просят и ждут, а приду -прячутся. (Дождь.)

13. Под землёю птица клубок свила и яиц нанесла. (Картошка.)

14. Есть шапка, но без головы, есть нога, но без обуви. (Гриб.)

15. Табак, табак эчендэ кибет, кибет эчендэ 2 мен егет (конбагыш)

16. Боится зверь ветвей моих, гнезд не построят в них, в ветвях краса и мощь моя, скажите быстро – кто же я (Осень).

 1 алып баручы: Командаларыбыз очен 4 нче конкурс «Козге жыр».

Командалар коз темасына жыр башкарырга тиеш. Узлэренен класс укучылары ярдэм итэргэ момкин.

……………

2 алып баручы. Хэрбер класс бэйрэмгэ козге муллыктан поделкалар эшлэде. Хормэтле жюри, сез аларга да билгелэр куеп утсэгез иде. эшлэде

Концерт номеры…………………………………………………………………………

  1 алып баручы. Күңелләргә якты нур өләшеп,

                                 Шатлык өстәп һәрбер йөрәккә.

                                 Үз муллыгы белән көзләр килде,

                                 Йомгак ясап җәйге хезмәткә.

2 алып баручы: Көз! Син – мәрхәмәтле, тылсымчы, үзеңнең матур төсле буяуларың белән барлык табигать хазинәләрең – төрле төсле яфракларың, чәчкәләрең белән бизәлгән, өстәлләрдә синең уңышларың: җиләк-җимеш, яшелчәләр. Кемнәр генә сокланмас бу уңышларга!

   1 алып баручы:   Басуларың инде бушап калган
                                   Икмәкләре кергән амбарга.
                                   Алтын көзем, ямансулый алмыйм
                                   Юксына да алмыйм син барда.

2 алып баручы:       Һәркайда да муллык, сөенеч
                                    Һәрбер җирдә көзге шатлыклар.
                                    Кара көз дип сиңа беркем әйтмәс
                                    Кочагында муллык, байлыклар.

1 алып баручы Хөрмәтле дуслар, сонгы конкурсны уткэру очен парларыбызны бирегэ чакырабыз! Конкурснын исеме «Золушка»

Тэлинкэлэрдэ торле ярмалар буталган, о сез аларны аерырга тиеш. Кем тизрэк?

 2 алып баручы: Хэзер сузне йомгаклау очен  жюрига бирер алдыннан

………………….. ……………………………………………………………………………………………………….

1 алып баручы:  Э хэзер суз жюрига бирелэ. Рэхим итегез.

2 алып баручы:  Бәйрәмгә әзерләгән махсус программабыз шунын белэн тәмам. Игътибарыгыз өчен рәхмәт.

1 алып баручы:  Сау булыгыз, алдагы елларда да шулай тырышып эшләп,мул уңыш үстерергә язсын, сезгә сәламәтлек,тыныч тормыш телибез.

Ә хәзер бәйрәм дискотекасы.

КЛ	Шигырь	Шар белэн бию	Биюче чэчен урэм	Рэсем тошеру	Козге жыр	Золушка	Итого
9
8
6
5

 козге бал

без,

тэкъдим итэрбез,

жырлыйбыз,

биибез,

каршы килмэгез,

кул чабу,

рэхмэт эйту

козге бал,

без,

тэкъдим итэрбез,

жырлыйбыз,

биибез,

каршы килмэгез,

кул чабу,

рэхмэт эйту

козге бал,

без,

тэкъдим итэрбез,

жырлыйбыз,

биибез,

каршы килмэгез,

кул чабу,

рэхмэт эйту

козге бал,

без,

тэкъдим итэрбез,

жырлыйбыз,

биибез,

каршы килмэгез,

кул чабу,

рэхмэт эйту

Инсценировка.

Хозяйка однажды с базара пришла, 
Хозяйка с базара домой принесла: 
Картошку, капусту, морковку, горох, петрушку и свёклу…

Вдруг овощи спор завели. 

Перец: Кто из нас, из овощей, и вкуснее, и нужней? 
Кто при всех болезнях будет всех полезней? 
Горох (весело): Я такой хорошенький зелёненький мальчишка. 
Если только захочу, всех горошком угощу! 
Свёкла (важно): Дай сказать хоть слово мне, выслушай сначала. 
Свёклу надо для борща и для винегрета 
Кушай сам и угощай – лучше свёклы — нету! 
Капуста (перебивая) : Ты уж, свёкла, помолчи! Из капусты варят щи 
А какие вкусные пироги капустные! 
Редиска (скромно): Я – румяная редиска, поклонюсь вам низко-низко 
А хвалить себя зачем? Я и так известна всем! 
Огурец (задорно): Очень будете довольны, съев огурчик малосольный. 
А уж свеженький огурчик витаминный! Очень нужен! 
Морковь (кокетливо): Про себя рассказ недлинный: кто не знает витамины? 
Пей всегда морковный сок и грызи морковку – 
Будешь ты всегда, дружок, крепким, сильным, ловким! 
Помидор: Не болтай, морковка, вздор! Помолчи немного 
Самый вкусный и приятный уж, конечно, сок томатный! 
Лук: Я – приправа в каждом блюде и в сегда полезна людям. 
Угадали? Я – ваш друг! Я простой зелёный лук! 
Картошка: Я – картошка так скромна — слова не сказала. 
Но картошка так нужна и большим, и малым! 
Осень: Спор давно кончать пора! Что вы спорите, друзья? 
Осень: Чтоб здоровым, сильным быть, надо овощи любить, 
Все без исключения, в этом нет сомнения! 
Спорить не за чем вы все и полезны, и вкусны! 

9класс

8класс

6класс

5класс

Концертные номера

1. 5 класс Песня «Осень шуршит»

1. 8 класс Музыкальная сценка

1. 5 класс Скетч «Бой учителей»

1. 9 класс Скетч «Шаян больница»

1. 4 класс Песня «Осень постучалась к нам»

1. 6 класс Песня «Осенний блюз»

Борын-борын заманда да т?гел, Метр?й диг?н бер авылда яш?г?н ди,булган ди бер патшалык.Ул патшалыкны? исеме”Л?йс?н”балалар бакчасы булган ди.Бу патшалыкта ??рвакыт кызыклы б?йр?мн?р ?тк?н,матур ?ырлар я?гырап торган. Балалары бик т?рбияле,т?ртипле булганнар ди ,? т?рбияче апаоары бик белемле,тырыш кешел?р булган.

                         ?ыр: “Безне? бакча”.

Балалар ??р б?йр?мне к?теп алалар  “Л?йс?н”диг?н к??елле д?ньяда алар биерг?,?ырларга,матур шигырьл?р с?йл?рг? ,берг? дус ,тату булып  к??елле уеннар уйнарга яратканнар.?,”Л?йс?н” диг?н патшалыкта гел ?зг?решл?р булып кына торган.Табигать патшабыз бу кечкен? билл?м?не ?йл?неп,карап кына торган.Яз ?итс? балалар бакчасы шау-г?р килг?н. Патшалыкта язгы эшл?р башланган.Т?рбияче апалары бел?н берг? балалар ч?ч?кл?р утыртырга бик яратканнар,шу?а к?р? “Л?йс?н”патшалыгы ??рвакыт ч?ч?кк? к?мелеп торган.

                        “Ч?ч?кл?р,к?б?л?кл?р биюе”.

Мен? шулай шат,тыныч кына яш?г?нд? ч?ч?кле,к?б?л?кле матур д?нья ?зг?реп кит?.

(  ?ил тавышы,я?гыр болыты кер?. Ул ?йл?неп, я?гыр б?ртекл?рен ч?чеп балаларны куркыта.)

Болыт:

• Ха-ха-ха!!!!!!! Бетте матур к?нн?регез мин сезне? тыныч д?ньягызны тар-мар ит?рг? килдем! Мин салкын я?гыр болыты! Мин суык я?гыр,пычраклар алып кил?м сезг?. Сезне ту?дырам,сазлар ч?чр?т?м.Ч?ч?кл?регез ши?еп бет?ч?к,бакчагыз да ямьсезл?неп калыр ?ле!В?т сезг?!!
• 1 бала:Тукта!Тукта я?гыр усалланма ?ле син! Без бит к?з кил?сен бел?без.?йд? дус булыйк!
• 2.бала: Я?гыры да кары да безг? якын бары да!
• Болыт: Тукта,тукта! Сез нишл?п минн?н бер д? курыкмыйсыз ?ле?

Т?рбияче:?й,я?гыр,безне?балалар бар н?рс?не д? бел?л?р!Табигать фасылларыны? алмашуын да.?йтегез ?ле балалар:

— нинди ел фасылларын бел?сез?

-айларны? исемн?рен?

-к?нн?рне? исемн?рен?

-безне? район исеме?

-авылыбыз исеме?

-к?з к?ненд? табигатьт? нинди ?зг?решл?р була?

К?рде?ме болыт алар бар н?рс?не д? бел?л?р к?зне? нинди булгасын да белеп торалар!

“ К?зл?р кил?”.

•  

“Безг? б?йр?м килде”(Т?г?р?к уен).

К?й.Я?гыр кит?.

А.Б: Мен? шулай безне? кечкен? патшалыгыбызда зур ?и??л?р яулана. Ел фасыллары ?йл?н? тора,балалар ?с? тора. Чираттагы б?йр?м ?ит?.

•  

1. К?з к?нн?ре килеп ?итте.

Хушлашабыз ??й бел?н.

Б?тен ?ирг? яфраклардан

Алтын кел?м ??елг?н.

1. Яфракларны алтын бел?н

Кем т?нл? биз?п й?рг?н?

Танымыйча торам ик?н

Бакчабызга к?з килг?н.

1. Алтын яфраклар очалар

Безне? башларга тиеп.

К?н д? бакчага барабыз

матур к?лм?кл?р киеп.

1. Бик к??елле урамда

Алтын-сары бар д?нья.

?ил яфраклар бет?,

К?з шатлана,с?ен?.

“ Яфраклар бел?н бию”.

А.Б: Мен? шулай “Л?йс?н” балалар бакчасына к?з кил?.??р ел фасылы ?зе матур. Кыш безег? ак карлары,чыршы б?йр?ме бел?н к??елд? аерым урын алса,??й т?мле ?ил?кл?ре,матур ч?ч?кл?ре,?ылы к?нн?ре бел?н якын.Яз айлары яшел б?рел?ре,?ылы яктан кайткан кошлары бел?н к??елг? кереп кала.?,к?з айлары бигр?к матур. Бар д?нья сары,кызыл алтын т?ск? кер?.Агачлар и? матур к?лм?кл?рен киеп к?з килг?нен к?т?л?р. Бакчаларда эшл?р т?г?лл?н?.У?ыш ?ыеп алына,кыш ашарга базларга салына.Эшл?р кими.Без кышка эзерл?н?без.

А.Б: К?з килг?ч байлык арта. Безне? бакчада да яшелч?л?р мулдан булды.

Матур к?й ишетел?

                                              . Залга к?з кер?.

Ис?нмесез балалары! Мин сезг? к?з б?йр?мен? кунак булып килдем!

                                                 “С?мбел?” ?ыр.

И, балалар, бигр?к матур ?ыр бел?н каршы алдыгыз.Р?хм?т сезг?.Килг?нд? бар ?ирне карап килдем.Бик матур хезм?т куйгансыз ик?н ??й буе. Ч?ч?к-г?лл?регез,яшелч?-?имешл?регез мулдан булган. Мине каршыларга ныклап ?зерл?нг?нсез ик?н. Мин д? сынатмадым быел! Озак к?ттерм?дем! Бик суык та булмадым. Я?гырларымны тыеп тордым сез  яшелч? бакчасында,басуларда эшл?рен т?г?лл?сен дип.Карап торам да танымыйм. Бигр?к ?ск?нн?р? Кая со? ?ле Шамил,Динар, Илнар?  Шулай инде  балалар,к?н артыннан к?н ?т? торыр,айлар елларга тоташыр.Сез д? олы кешел?р булырсыз .Тырыш ,хезм?т с?юч?н,т?рбияле балалар булып ?с?рсез дип ышанып калам.?йд?гез ?ле б?р?мебез г?рл?п торсын бер биеп к?рс?тегез!

                                                     Татарча бию.

К?з : Булдырдыгыз балалар! Мин кил?г? ничек эзерл?ндегез со??

1:Яшелч?,?ил?кл?рне ?ыеп куйдык!

2. Бакчаларны ?ыештырдык.

3. Матур ?ырлар,шигырьл?р ?йр?ндек.

                                                   Айгиз ?ыр.

4.Б?лм?не биз?дек.

5.Биюл?р,?ырлар  ?йр?ндек.

К?з: Кая ?ле тикшереп карыйм!

                                       ?ыр :”Яфраклар б?йр?ме”

Уеннар:

1. Б?р??ге ?ыю.

2.Суган утырту.

3.Эстафета.

                                        ?и??челэрг? б?л?к: Илзир ?ыр

К?з : Ай,у?ганнар,булганнар!

Яшелч?л?р чыгып басалар:

5. Без инде х?зер зурлар

Тиз эшли безне? куллар

Яшелч?л?р алабыз

К?рзинн?рг? салабыз.

                                                “У?ыш ?ыры”

                                          “Яшелч?л?р полькасы”.

1. Безне? бакчада ?с?

яшелч?не? т?рлесе.

Т?г?р?ге бар,озыны

Ачысы бар т?чесе.

1. К?бест? аш пешереп,

Т?рле салатлар ясый.

Витаминга бай ул диеп

Шул килеш т? ашылар.

1. Тураган да елата дип

Мине с?йлил?р туган.

Грипп эл?км?сен дис??

К?бр?к аша суган.

1. Кыярны ??ркем таный.

Кыяр салатка ярый.

?г?рд? куйса? тозлап,

Кыяр саклана озак.

1. ? мин -булам помидор.

Т?п яшелч? салатта.

Т?мле ген? т?гел ?ле,

Витамин к?п томатта.

1. Тыгызланып туп кебек

?сеп ?ит?б?р??ге.

Кырдан к?лд? пешк?не

?ай,бигр?к,инде т?мле!

1. Мин булам кызыл ч?гендер

Бик файдалы яшелч?.

Минн?н салатлар ясыйлар

Ашыйлар пешереп т?. “

•  

Балалар,яз,??й,к?з безне? ?тил?ребез,бабаларыбыз,абыйларыбыз басуларда хезм?т куялар .Иген ?стер?л?р.Без сезне? бел?н икм?к кадерен д? белеп ?с?рг? тиеш. Икм?к К?зне? и? олы б?л?ге.Безне? и? олы сыебыз.

“Икм?к кадере”

• :К??елем булды балалар!Сезне к?з б?йр?ме бел?н тагы бер  котлыйм! Шатлыклы,б?хетле балачак ,тыныч,имин еллар тел?п мин инде юлга кузгалам.Минем бер басуда  ?ылы якка кит?че кошлар тукталганнар,шуларны озатасым бар .Хушыгыз балалар! Мин сезг? б?л?к калдырам.Зур алма.

Залга алма керт?л?р.

1.  

А. Б: К?з безг? табышмаклар калдырган:

1. Исе юк,т?се юк

Аннан башка тормыш юк(су).

2. Ул булса к?н була,

Ул булмаса т?н була.(кояш).

3. Агач б?г? кулы юк,

Й?ри торган юлы юк.

•  

Тузаннарны туздыра.(?ил).

4. ?зем ап-ак,

•  

Мул итеп у?ыш бир?м

Вакытында ?ыймасагыз,

?зем чыгып й?гер?м.(борчак).

5.Нинди аучы коралсыз,

??нлек аулый т?н буе.

Аннан мыегын селкетеп

Йоклап ята к?н буе.(песи).

Барлык б?йр?м кунакларына б?л?к :

“Зонтиклар бел?н бию”

• : Булдырдыгыз балалар.?,х?зер алма бел?н сыйланабыз!

К?й ишетел?.Залга алма корты кер?.

• Сыйланды ди мен?!.Минем алма бит ул.Мин бел?сегез килс?- шушы алманы? ху?асы-алма корты.Кайссы тишегенн?н керс?м д?,чыксам да мина ирек!В?т!!!!!!!!. (Алма корты алма артына кача тишект?н кулларын чыгара-бию
• : ?й, алма корты!? безне? балаларга к?чт?н?чне д? син ашап бетерде?ме?

Алма корты: И,сез бигр?к инде! Ми?а шушы алма да бик ?итк?н.?н? тегенд? к?рзин бел?н к?чт?н?чл?р бар.Ансы сезг? .?, минем алмага тим?гез!Кая ?ле тынычлап ашап бетерим,пока!(алмасын тартып алып кереп кит?.)

Балаларга алмалар тараталар.

• .Б: Х?рм?тле кунакларыбыз,кадерле балалар! ??ркемг? ис?нлке-саулык тел?п без сезне? бел?н хушлашабаз! К??елле б?йр?мебез т?мам!Сау булыгыз!

Просмотр содержимого документа

«»Козге экият»(сценарий) »

Представление дошкольниками татарской культуры и традиций.

Развлечение на тему «Татарское гостеприимство»

Воспитатели:

Игнатова Татьяна Александровна (первая квалификационная категория);

Клишкина Надежда Борисовна (высшая квалификационная категория).

МАДОУ детский сад №186 города Тюмени

Цель: Познакомить детей дошкольного возраста с традициями и культурой татарского народа.

Программные задачи:

Познавательное развитие: Сформировать у детей знания и представления об образе жизни татар, их обычаях, традициях, фольклора и национальных костюмах.

Речевое развитие: Закреплять знание детьми татарских пословиц о гостеприимстве, о пользе чая.

Художественно-эстетическое развитие: Знакомить с татарскими народными танцами;  вызывать положительный эмоциональный отклик на красоту татарских народных танцев, музыки, одежды.

Физическое развитие: Знакомить с народными татарскими играми.

Социально-коммуникативное развитие: Вызвать у детей интерес к знакомству с традициями татарского народа. Сформировать у детей умение применять полученные знания, представления о татарском народе в самостоятельной деятельности (продуктивной, игровой).

Оборудование: стол, накрытый скатертью, самовар, посуда, предметы обихода, утварь, помогающие воссоздать интерьер татарской избы; изделия татарской народной кухни (из соленого теста), татарский рушник, чак-чак (по народному татарскому рецепту), полотенце, мыло, ковш с водой, изделия традиционной русской выпечки (из соленого теста (в корзине), отрезы ткани, платочки расписные, шапочка-самовар (атрибут) для ребенка, два подноса, шары из ткани с липкой лентой – 30 штук (для игры).

Место проведения мероприятия: музыкальный зал

Ход мероприятия:

Дети одеты в русские и татарские народные костюмы.

Тихо звучит спокойная татарская мелодия.

Воспитатель в русском костюме:Дорогие ребята, как вам известно, в нашей стране проживает множество различных национальностей. У каждого народа своя культура, свои обычаи, традиции. И это очень хорошо, что мы все такие разные. Насколько интереснее становится наша жизнь, когда мы знакомимся и узнаем так много нового и полезного для себя.

Ребенок:          Живут в России разные народы с давних пор.
                           Одним – тайга по нраву, другим – степной простор.
Ребенок:У каждого народа язык свой и наряд.
                           Один — черкеску носит, другой надел халат.
Ребенок:Один – рыбак с рожденья, другой – оленевод.
                           Один кумыс готовит, другой – готовит мёд.
Ребенок: Одним милее осень, другим милей весна.
                           А Родина Россия у нас у всех – одна.

А что же отличает один народ от другого? (ответы детей) Да, вы правы: язык, одежда, кухня, обычаи, традиции, религия.Сегодня мы представляем вашему вниманию малую часть культуры татарского народа.Обычай встречать и принимать гостей свойственен людям любой национальности. О гостеприимстве татарского народа слагают легенды. Пригласили нас сегодня в гости в татарскую семью –Альфия-апа (бабушка) и ее внучата. Навестим наших друзей? Татарская семья в самом приходе гостя в дом видит доброе предзнаменование, он – почетный, уважаемый, дорогой человек. Татары издавна очень внимательны, заботливы и вежливы по отношению к гостям. Стараются накрыть со вкусом стол, обильно угостить различными блюдами. Гостей было принято не только угощать, но и одаривать подарками. По обычаю и гость отвечал тем же. Давайте мы с вами соберем подарки для Альфии-апы и ее внучат.

 

Ребенок: Я возьму полотенце вышитое.

Ребенок: Я — мыло душистое.

Ребенок: А я платочек расписной.

Соседка: Ну а я возьму с собой наших пирожков с пылу, с жару.

Подходят к дому, выходит воспитатель и дети в татарской одежде с чак-чаком на рушнике.

Хозяйка: Исәнмесез, Никитична!Исенмесезбалалар! (дети здороваются).

Соседка: Мир вашему дому! (заходят, вручают угощение, жмут руки, моют руки, вытираются о полотенце).

Хозяйка: Гости это хорошо.  «Кто гостей не любить звать, тому радости не знать”- в моем селе так говорят. (говорит своим внукам) Если хочешь, чтобы тебя почитали, будь хлебосолен, приветлив,щедр. От этого добра твоего не убудет, а возможно, его станет больше. 

Ребенок в татарском костюме: «Если нет угощения, приласкай гостя словом»

Ребенок в татарском костюме: «Негостеприимный человек – неполноценный»

Ребенок в татарском костюме: «Если угощают, пей даже воду», — учат татарские народные пословицы.

Все рассаживаются вокруг стола, девочки с одной стороны, мальчики с другой. Хозяйка разливает чай из самовара в пиалы, подает гостям.

Хозяйка: По древнему татарскому обычаю в честь гостя мы расстилили праздничную скатерть и на стол выставили лучшие угощения сладкий чак-чак, щербет, и, конечно, душистый чай. Приятного вам чаепития! 

Ребенок:Ах, какой самовар,

   Из него валит пар.

 Мы чаек с тобою пьем,

   О здоровье речь ведем.

Ребенок:   Нужно мяту заварить,

   Про болезни все забыть.

Чай у нас всегда   в почете,

   Лучшего напитка нет.

   Потому что чай вы пьете,

   Много, много, много лет.

  

Хозяйка: Дорогие гости, а теперь посмотрим что вы знаете о чае.Я буду говорить пословицы, а вы должны ее продолжить.

— Чай пьешь – здоровье бережешь

— Пей чай — беды не знай.

— С чаю лиха не бывает, а здоровья прибавляет.

— Чай не пьешь – где силу берешь?

— Чай усталость всю снимает, настроение поднимает.

— Чай пить — приятно жить.

В горячий и крепкий чай кроме сахара добавляют молоко или топлёные сливки, или масло. А астраханские татары любят пить чай горячим, добавляя соль, масло и иногда чёрный молотый перец. Вот послушайте, какая история приключилась с мальчиком Маратом.

Шуточная сценка

Входит мальчик Марат в национальном костюме.

Марат.

Исамесез, мои друзья!
К вам пришёл на праздник я.
Зовут меня Марат!
В деревне у Бабая мне каждый очень рад!
Я весёлый, озорной!
И вот история какая приключилась со мной!
Раз купил бабай мой чаю….

Бабай. Должен ты его сварить!

Марат.

Но ведь я совсем не знаю,
Как грузинский чай варить?!

Бабай.           

Ты возьми ведро водички,
Всыпь весь чай скорей в горшок…..

Марат.

Я добавил перца, лука
И петрушки корешок
Разлил варево в пиалы…
Хорошенько помешал,
Остудил его немного…
И Бабаю чай подал!

Бабай (подносит к губам, морщится, плюёт)

После чая твоего в животе скрутило всё
Поскорее поспеши!
Доктора  мне  пригласи….

Марат.

Долго думал, удивлялся 
Чем я мог не угодить?!
А потом-то догадался
Чай забыл я … посолить!

Хозяйка:На нашем столе сегодня много угощенья татарской народной кухни: это и белиш, эчпочмак, сумса, перемячи, элеш. А давайте поиграем в народную татарскую игру «Самовар»?

Дети берут по тарелочке с одним из татарских угощений и встают в круг. В середине ребенок (самовар).

Игра «Самовар»

Ход игры:  Под любую весёлую татарскую мелодию со словами дети идут по кругу. Как слова заканчиваются, «самовар» подходит к тому ребенку, напротив которого он остановился и отгадывает то блюдо, которое у него в руках.

Все дети спрашивают: «Поскорей отгадай, с чем пью чай?»

Ребёнок – «Самовар» указывает рукой и называет национальный пирог или сладкое блюдо. Если отгадает правильно, дети танцуют в паре, если неверно, то выбирают ведущего. Играют 2  раза.

 Слова произносятся сначала на татарском, потом на русском языке.

Там, там, тамчы там,

Тамуынны яратам,

Там, там, тамчы там,

Тамуынны яратам.

Самовардан темле итеп,

Чэй эчэрге яратам.  

С самовара льется чай

Самовару не мешай

Ох, с самовара льется чай

Ложку с медом мне подай

Дуем, дуем,  чай мы пьем

Потом хором все споем….

Хозяйка: Самое вкусное угощенье на нашем столе – сладкий чак-чак. Хотите мы вам расскажем татарскую сказку про чак-чак? А вы поиграйте снами.(дети встают).

Игра с движеньями.

Жили-были дед да баба

На полянке у реки. (руки на поясе, приседания с поворотом)

И любили дед и баба

С медом вкусный чак-чак. (гладят живот)

Баба тесто замесила

И чак-чак она слепила, (месят тесто руками)

В масло его положила

И вот так оставила.(показывают ладошки)

Вышел он румян, пригож

И на солнышко похож. (гладят щечки)

Он хотел погулять,

От деда с бабой убежать, (бегут на месте)

По дорожке покатился,

Да рассыпался…(разводят руки в стороны)

Ой, ребята, рассыпался чак-чак на маленькие кусочки! Давайте поможем деду и бабе, соберем чак-чак?

Проводится игра: выбирают по 5 человек из зрителей и 5 человек из артистов.Под музыку выкладывают чак-чак из шариков в разных формах: бабочка, цветок, горка и т.п.)

Хозяйка: Для гостей дорогих приготовили мы подарок «Татарский танец» (плясовую)

Исполняется татарский танец.

Хозяйка:

Всем спасибо за внимание

В добрый путь и в добрый час!

Соседка. Ждите теперь в гости нас! Ходите друг к другу в гости, будьте открытыми, приветливыми, дружелюбными. Ведь главное в гостях – не застолье, а радость общения с дорогими людьми, на которых, как известно, и держится мир.

Список литературы:

1. От рождения до школы. Основная общеобразовательная программа дошкольного образования/ под ред. Н.Е. Вераксы, Т.С. Комаровой, М.А. Васильевой. М.: МОЗАИКА-СИНТЕЗ, 2014, 304.
2. 1. Фотографии из архива педагогов: Игнатовой Т. А. и Клишкиной Н.Б.