Маманды? та?дау д??гелек ?стел ?ткізу сценарий 9 11 сынып

Тақырыбы: «Мамандықты дұрыс таңдау-табысты
өмірдің кілті»

Мақсаты: оқушыларға мамандық таңдау,
олардың әдісткрі туралы білімдерін, түсініктерін кеңейте отырып, мамандықтарға
деген ынта-ықыласын, қызығушылықтарын арттыру, бағыт-бағдар беру және
психологиялық қолдау көрсету.

Сабақтың түрі: дөңгелек үстел

Сабақтың көрнекілігі: слайд, кеспе
қағаздар, қанатты сөздер, т.б

Әдіс-тәсілдері: түсіндірме
жұмыстары, сауалнама, дидактикалық ойында

Қатысушылар: 9-сынып оқушылары

Дөңгелек үстелдің ережесі:

1.
Сыйластық

2.
Тыңдай білу

3.
Сөзді бөлмеу

4.
Белсенділік таныту

5.
Шығармашылық

6.
Төзімділік

7.
Түсіністік қарым-қатынас

Даналық сөздер:

1.
Өрге жүзген өнегелі ісімен,

Таңда
адал дос өз теңіңнің ішінен.

2.
Байлық-қанағат пен еңбекте

3.
Аз жұмысты қиынсынсаң- көп жұмысқа тап боласың.

Азға
қанағатқылмасаң-көптен құр қаласың.

4.
Еңбекпен табылған тамақ тәтті әрі сіңімді болады.

5.
Еңбек етсең қара жерде береді, құр тастамайды.

6.
Еңбекті жан-тәнімен сүймейінше, ешбір талантта, ешбір кемеңгерде шықпайды.

Сабақтың барысы:

1. Ұйымдастыру кезеңі: Сәлемдесу,
түгендеу

Он
бес пен жиырма бестің арасында

Бұл
жаста аласым көп, бересім де

Алдымда
толған мақсат, толған таңдау

Алайын
анасын ба, мынасын ба?

«Кім
боламын?»

Бұл
аса бір күрделі де қиын сауал. Осыған жауап беретін адам кім дегенде алдымен
ауызға ілігетіні тағы да сол баланың ата- анасы. Өйткені олар өз перзентінің
жай-күйін бесікте жатқан кезінен жақсы біледі. Одан кейінгі оның бірден- бір
ақылшысы: өз шәкіртін күнде көріп, өзіндік мінез-құлық, қабілет бейімін
көңіліне түйіп жүретін ұстазы.

«Танысу»
жаттығуы

Шарты:

Әр
оқушы өз есімдерінің алғашқы әріптерінен басталатын сын есімдерімен өздерін
таныстырып өтуі қажет.

Мысалы:
ақылды- Ақбота, т.б

2. Кіріспе сөз:

Мамандық
таңдау деген өзің айналысқың келетін жұмысты таңдау ғана емес, өзің араласқың
келетін ортаны таңдау. Қазақ «Адам екі түрлі жағдайда қателеспеу керек:
бірі-жар таңдағанда, екеншісі-мамандық таңдағанда» деп бекер айтпаса керек.
Мына жалған дүниеде қалың қалтаны, бақуатты өмірді, шіріген байлықты
армандамайтын адам кем де кем. Мүлде жоқ демейміз, бірақ, олардың қатарының көп
екендігі ақиқат.

Әр
адам өз қабілетіне, икемділігіне қарай сәйкес мамандық таңдау тиіс. Бүгінгі
таңда нарықтық экономиканың өсудегі жоғарғы қарқынын жалғастыра алатын серпінді
дамып келе жатқан кадрлар даярлау мәселесі алға қойылған. Ауыл шаруашылығын
дамытуға көптеген мамандықтар қажет.

Ал
оқушылар ары қарай осы мамандық жайында жазылған

А.
Бақтыгерееваның жыр шумағымен жалғастырсақ….

Мамандық таңдау

Алға
тарт деп жас жүрек бұлқынады.

Балалықпен
қоштасар күн туады.

Онжылдықтан
шыққандар оқу іздеп

Юрфакқа
түсуге ұмтылады.

Не
демекпіз шөліркеп дала жатса

Не
болмақшы теңіз, құм араласса?

Жұмыс
іздеп уақытша келгендермен

Кешіп
жатыр өз күнін балабақша.

Бала
бағу. Оны ешкім жаратпады,

Заң
маманы болуды қалап бәрі.

Ақиқатқа
құштар ма мына ұрпақ

Армандап
жүр кімдерді жауаптауды?..

«Мамандықтың
жаманы жоқ, бірақ, мұның кез- келегеніне икемділік қажет, бұл жай күнелту,
тамақ асыраудың ғана жолы емес, үлкен өнерді, зор шеберлікті қажет ететін
нәрсе» Ж. Аймауытов.

Әлемде
40 мыңға жуық әр түрлі мамандықтар бар. Статистиктердің зерттеуі бойынша
жыл сайын 25 млн. Адам өзінің жұмыс орнын ауыстырып, оның 12%-ы қайтадан өз
орнына қайтып оралады екен. Бұдан мамандықты таңдауда әр маман қателесіпті
деуге болама? «Мамандық- дегеніміз не?» Қоғамға, адамдарға пайдасын тигізетін
мамандықтарды қалай таңдауға болады? Осы және тағы басқа мәселелер туралы бүгін
ой бөлісеміз.

Мамандық-қарапайым
өмір сүру көзі болып табылатын және қандайда бір дайындықты, жауапкершілікті
талап ететін еңбек қызметінің маңызды бөлігі. Баланы болашақ кәсіпке бағдарлау
ісі жас талаптың ең әуелі өз халқының қазіргі ұлттық мүддесін ескеретіндей
бағытта жүргізілсе құба-құп.

Жалпы
мамандық таңдау кезінде бір –бірімен тығыз байланысты екі нәрсені мұқият
ескеріп, басшылыққа алған жөн.

1.
Бұл мамандық маған не береді? Осы мамандықты таңдасам, өзімнің қабілетімді
түгел жұмсап, өзіді өзім көрсете аламынба?

2.
Бұл мамандықты меңгерсем, халыққы, қоғамға қандай пайда келтіре аламын.

3. Пікірталас:

1)
Мамандық таңдауда нені есепке алу керек?

2)
Адамның қандай қасиеттері кәсіби түрде қажет?

3)
Адам кәсіби жұмыста қалай табысқа жете алады?

4)
«Маман иесі» дегенді қалай түсінуге болады?

5)
Алдағы уақытта қандай маман иесі болатыныңыды, қандай бағытты, қандай оқу
орнында оқитыныңды жәнеде өзіңнің болашақ кәсіби қызметің туралы білесің бе?
Осы туралы ойладың ба?

Ата-ананың
арманы-баласын дүниеге әкелген соң, қызығын көру. Қазақта сөз бар: «Жақсы бала-
сүйік, жаман бала- күйік» деген. Осы айтылған сөздің түбінде үлкен ой жатыр.
Әрбір ата-ана баласының қызығын көруді армандайды, білімді болғанын қалайды,
өмірден өз орнын тапса екен деп жатса да, тұрса да алладан сұрайды.

4. Кеңестер:

1.
Ең бірінші оқушы өзіне деген сенімін және өзін -өзі құрметтей білуі керек.

2.
Өзіңіздің шын тілегіңізді аша біліңіз. Өзіңізге сұрақ қойыңыз: «Шынымен маған
не қажет?» «Қайда жұмыс жасағым келеді?»

3.
Мамандық алу және маман болу үшін көп нәрсені үйренуің керек. Мамандықтардың
талаптары туралы білуге, содан кейін жеке қасиеттеріңмен сәйкестендіру, яғни
кәсіби жоспар жасау. (Сіз кіммен араласасыз? Соның бәріне мынандай сұрақ
қойыңыз: Ол қайда оқыды? Неге бұл мамандықты таңдады? Ол мамандық ұнай ма?
Ұнаса, неге ұнайды?)

4.
Өзіңнің мамандануыңдағы ең басты да түпкі жетістігіңді анықта. (Қазіргі
замандағы мамандықтардың маңызы не? Кез келген жағдайда мамандық әлемінде
қажетті болу және өмір сүруге не керек?)

5.
Кез келген арманды іске асыра біл.

6.
Сізге, мемлекет үшін де, қоғам үшін де- компьютерлік сауаттылық, тілдер білу
және адамдармен тіл табысып, оған қоса өзіңді жақсы білуің керек.

Бес
қадам маңызды жолдағы дұрыс қадам- қоғамда сіздің қажетті болуыңызға және
арманыңыздың орындалуына себебін тигізері сөзсіз. Мамандық таңдауда оның 5
қадамын жоспарлау керек:

1.
Арман (тілек)

2.
Көз жеткізу (қажеттілік)

3.
Жоспарлау

4.
Әрекет

5.
Игеру

5. «Ең жақсы» ойыны:

Қазір
сендерде мамандықтардың кейбір ерекше мінездемелерңн ұсынамын, ал сендер
берілген мінездемеге сәйкес келетін мамандықты атайсыңдар.

Ең
ақшалы ——————— (банк қызметкері, экономист)

Ең
жауапты ——————- (сот, бухгалтер)

Ең
тәтті ———————- (аспаз, кондитер)

Ең
салмақты ——————- (мұғалім, заңгер)

Ең
қарым-қатынасы күшті ———— (бизнесмен)

Ең
күлкілі —————— (Клоун)

Ең
жасыл —————— (эколог, географ. бақташы)

6. Егер мамандық иесі болсаң не істер едің…..
(ситуациялық шешу)

Дәрігер. Ауырған адам сізге келіп, қойған диагнозбен
келіспейтінін айтты. Сіздің шешіміңіз?

Мұғалім. Сабаққа атана қатысып отыр. Үй
тапсырмасын сұрадыңыз, ешбір оқушы дайын емес. Не істер едіңіз?

Журналист. Жазған мақалаңыз кейбір жандарға
ұнамай, сізге ескерту жасады, қорқытты, Не істер едіңіз?

Заңгер. Екі бала арасында келіспеушілік
болды, екуіде өздерінің іс-әрекеттерін дұрыс деп есептейді. Бұл дау-жанжалды
заңгер ретінде қалай шешер едіңіз?

Программист. Сізге облыстан
тексеруші келіп ехсеl прогаммасымен жұмыс жасап жүргізді. Бірақ бұл кісі сенің
қасында қарап тұр, сен жұмыс істей алмай жатырсың. Не істер едің?

Автоэлектрик. Сіз машинамен келе
жатырсыз. Кенеттен машинаңыздың ішінен бір жағымсыз иіс шықты. Ал сонда сіз не
істер едіңіз?

Қаржыгер. Зейнеткердің зейнетақысы бір номер
қателесіп, келесі адамға түсіп кетті. Сондағы сіздің әрекетіңіз?

Кәсіпкер. Сіз кәсіпкерсіз. Жаңа жылға орай
сіз көп отшашулар әкелдіңіз. Бірақ тұтынушылардың ешқайсысы оны алмады. Сізге
оның ақшасын толтыру қажет. Сіздің сондағы әрекетіңіз?

7. Шағын викторина.

1.
Кім бірінші: ер ме, әйел ме тоқыма тоқыған? (ер)

2.
Адамды жұмысқа алу үшін толтыратын құжат қалай аталады? (контракт)

3.
14 кәсіпорын ашқан орыс патшасы кім? (Петр І)

4.
А. П. Чехов мамандығы бойынша кім болған? (дәрігер)

5.
Ақшаңыздың санын қалай екі еселеуге болады? (айнадан қарағанда)

6.
Қай адам бір қолын көтеріп автомобильді тоқтата алады?(май инспекторы)

7.
Кімнің алдында адам бас киімін шешеді? (бастық)

10. «Мамандықты
тап » ойыны

Қатысушыларға кеспе қағаздарға
жазылған мамандықтар таратылады, ал олар сол мамандықтарды ыммен көрсетуге
тырысуы керек. Қалғандары сол мамандықты табу керек.

(Хатшы, Мұғалім, Кітапханашы,
Бухгалтер, Банк қызметкері, Сатушы, Дәнекерлеуші, Әнші, Журналист, Дәрігер,
Заңгер, Суретші, Шаштараз)

11. Мына
пішіндердің бірін таңда:

Квадрат. Сенде
төзімділік, шыдамдылық, еңбекқорлық дамыған. Өз айналаңа адамдарды жинап
ұйымдастыру, реттеу және жүйелеу қабілетін баршылық. Сенен үздік администратор
шығады.

Зигзаг. Сенде
әсемдікті көре білу қабілетін жоғары қалыптасқан, сондай-ақ шығармашылық
қабілетің, ой-өрісің дамыған. Сенде табиғи өткіройлылық бар, өз айналаңа
қабілетті адамдарды жинай аласың. Сені шаблондар, ережелер, нұсқаулар
қызықтырмайды. Бастаған істі аяқтауға төзімділіктің жоқтығы бөгет жасайды.

Шеңбер. Сенде
адамгершілік жоғары дамыған.Сен өз әріптесіңді тыңдай аласың және оның қайғысы
мен қуанышын бірге бөлісесің, басқаның ауыртпалығына жәрдемдесу қабілетің
жоғары қалыптасқан. Саған жеке адамдар арасындағы кикілжіңдер тән емес, өзіңді
олардан аулақ ұстайсың. Сенен үздік психолог шығуы мүмкін.

Үшбұрыш. Саған
басқарушылық қасиет тән. Өз көздкген мақсатыңа қол жеткізуге барлық
мүмкіншілігіңді жасайсың. Өзіңе сенімдісің және жеңіске, жетістіктерге,
ұтыстарға оңай қол жеткізесің. Айтқанынан шықпайсың, абыройлысың. Сен қоғамда,
өмірде жоғары жетістіктерге қол жеткізесің, жұмысыңда жоғарыға көтерілуге
бейімділігің бар.

12. Суретті тест
Қатысушыларға күн, бұлт, жаңбыр бейнеленген қағаздар таратылады. Бүгінгі
сабақтан алған әсерлерін, бір-біріне тілектерін сол берілген суреттердің
біреуіне жазады.

Күннің
суреті ———— жақсы, көңілді

Бұлттың
суреті ——— орташа

Жаңбыр
—————төмен

Қорытынды: Әбунасыр
Әл Фараби: «…адам кез-келген жұмысқа жарамды бола бермейді. Жұмысты неғұрлым
жетік және жақсы атқарса білгір және шебер болып шығады. Қандай әрекет, қандай
іс істесекте содан рахмет табу, соның рахатын көру біздің мақсатымыз болып
табылады»,-деген.

Сенбе
жұртқа тұрса да қанша мақтап,

Әуре
етеді ішіне қулық сақтап.

Өзіңе
сен өзіңді алып шығар,

Еңбегің
мен ақылың екі жақтан.

Ғылым және білім
министрлігі

Тақырыбы:
«Мамандықты дұрыс таңдау-табысты өмірдің кілті»

Мектеп
психологы:

2017-2018ж.ж.

Мақсаты: Оқушыларды жоғары оқу орындарында белгілі бір мамандықта білім алып жатқан студент жастармен кездестіре отырып, пікір алысуға, болашақ мамандығын таңдауда жүйелі көзқарас қалыптастыруға, кәсіби мамандыққа деген қызығушылығын арттыруға, сол жолда тиянақты да, саналы білім алуға деген ұмтылысты оятуға бағыт беру. Міндеті: — мектеп бітіруші түлектерге кәсіби — шығармашылық тәрбие беру бағытында кәсіби шығармашылық танымын кеңейту; — болашақ мамандығын дұрыс таңдай білуге бағыт — бағдар беру; — белгілі бір еңбек, кәсіби іс — әрекет саласына еніп, нақты көзқарас қалыптастыруына көмек беру. Күтілетін нәтиже: Мектеп бітіруші түлектердің және негізгі орта мектепті аяқтаушы оқушылардың осы студенттермен кездесу барысында тиянақты шешім қабылдауы, белгілі мамандық саласына таңдау жасауы.

Мамандық алғың келе ме,

Мамандық өзі немене?

Айналаң толған мамандық,

Айналаң толған өнеге.

     МАМАНДЫҚ ДЕГЕНІМІЗ НЕ?

·         Білім алу, үйрену.

·         Адамды материалдық жағынан қамтамасыз ететін іс-әрекет түрі.

·         Адамның сол мамандыққа қабілетінің сай келуі, белгілі бір іскерліктердің болуы.

Мамандық дегеніміз- адамның белгілі бір қызмет атқаруына мүмкіндік беретін материалдық не рухани өндірісте алған білімі мен өмірлік дағдысының жиынтығы.

• 1 .      Қызығушылық қалай пайда болады?
• Қызығушылық — сол мамандықты ұнату
• — ата-ана мамандығына еліктеу
• — өмірге көзқарасының болуы
• 2 .      Бейімділік дегенді қалай түсінесіңдер ?
• Бейімділік – ата –ана жолын қууы
• — орындау икемділігі
• — мамандықты игеруге құштарлық
• 3 .      Қабілет деген не ?
• Қабілет – туа біткен талант
• — өзіндік ізденіс
• — үйренуге талпыну

Е.А.Климов мамандықтарды негізгі мынадай салаларға бөліп жіктеген:

• «Адам –техника»- техника саласына байланысты мамандықтар;
• «Адам-адам»- қызмет көрсету саласына байланысты мамандықтар;
• «Адам-қоршаған орта» өсімдіктану, жануартану, орман шаруашылығы, айналаны қоршаған орта салаларына байланысты мамандықтар;
• «адам-белгілер жүйесі» есеп-қисап салаларына байланысты мамандықтар;
• «адам-көркем образ» өнер саласындағы мамандықтар;

Мамандық таңдау факторлары

Мұғалім

Қабілеті

Отбасы

Беделі

Мамандық

таңдау

факторлары

Досымен

бірге

Оқудың

Жақын

орналасуы

Оқиғаның

әсер етуі

Тәжірибенің

болуы

Қазіргі заманғы жоғарғы білімі бар маманға қандай талаптар қойылады?

• ·        Компьютерді білу
• ·       Бірнеше тілді , ағылшын тілін білу:
• ·       Адамдармен қарым –қатынас жасай білу;
• ·       Өз тауарын, қызметін өткізе білу;
• ·       Тез шешім қабылдап, бастамашылық жасау;
• ·       Үнемі білім алуға, қайта оқуға бейімділік.

Алуан-алуан кәсіп бар

Таңдай біл де талап қыл.

ӨНЕРКӘСІП ЖӘНЕ ҚҰРЫЛЫС САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ТҮРЛЕРІ

Металл ұюшы

Мұнай және газ өндіру жөніндегі оператор

Бульдозерші, грейдерші, краншы, экскаваторшы

Радиоэлектронды аппаратура мен аспаптарды құрастырушы

Фрезерлік-көшіруші станоктардың станокшысы

Тас қалаушы-гранитші

Қыш қалаушы-өрнектеуші-қаптаушы

Паркет төсеуші

Бөрене тілуші

Электрмен дәнекерлеуші

Ағаш ұстасы

Слесарь-сантехник

Токарь

Арматурашы

Бетоншы

Тас қалаушы

Газбен дәнекерлеуші

ЖЕҢІЛ ӨНЕРКӘСІП САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ТҮРЛЕРІ

Тоқымашы

Жіп иіруші, тоқушы

Тігінші-моторшы

Аяқ киім тігетін шебер

Шыны балқытушы

Көзеші

(Қыш бұйымдар жасаушы)

БІЛІМ ЖӘНЕ ГУМАНИТАРЛЫҚ ҒЫЛЫМДАР САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ТҮРЛЕРІ

Архивші

Кітапханашы

Тәрбиеші

Тарихшы. Археолог

Мұражай жұмысының әдістемешісі

Психолог

Әлеуметтанушы

Спорт жаттықтырушы

Мұғалім, оқытушы

ДЕНСАУЛЫҚ САҚТАУ ЖӘНЕ МЕДИЦИНА САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ТҮРЛЕРІ

Физиотерапевт-дәрігер

Соттық-медициналық сарапшы дәрігер

Рентгенолог-дәрігер

Токсиколог-дәрігер

Терапевт-дәрігер

Педиатр-дәрігер

Инфекциялық-дәрігер

Аллерголог-дәрігер

Анестезиолог-реаниматолог-дәрігер

Эпидемиолог –дәрігер

Кардиолог-дәрігер

Онколог-дәрігер

Травматолог-ортопед-дәрігер

ҚҰҚЫҚ ҚОРҒАУ ЖӘНЕ СОТ ОРГАНДАРЫ, ЗАҢГЕРЛІК САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ТҮРЛЕРІ

Адвокат

Жауап алушы

Сарапшы-криминалист

Жол полициясы инспекторы

Милиционер

Тергеуші

Судья

Прокурор

Заңгер

• Нотариус

ӨНЕР САЛАСЫНДАҒЫ ҚЫЗМЕТ ТҮРЛЕРІ

Сәулетші

Дизайнер

Дрижер

Актер

Биші

Зергер

Суретші, мүсінші

Қазақтың халық аспаптарын жасаушы

Көркем-безендіру жұмыстарын орындаушы

Просмотр содержимого документа

«Мамандық тандау»

Просмотр содержимого документа

«9 сынып ашык сабак»

Просмотр содержимого презентации

«Презентация1»

Ма?саты: О?ушыларды? болаша? маманды?ын ай?ын да сенімді  та?дауына  ба?ыт беру; нары? талабына  байланысты е?бек нары?ында  ?дайы ?згеріп отыратын к?сіби талаптарды ескеріп ?ызы??ан маманды?тарын  салыстыру ар?ылы та?дау?а баулу.

К?рнекілік:  Интарактивт ік та?та, слайд, на?ыл с?здер

Т?рі: Кездесу,сыр с?хбат

Сыныбы: 9,10,11

Жоспары:

І ?йымдастыру

ІІ «Сенде бір кірпіш д?ниеге

      Кетігін тапта бар ?алан» (о?ушылар болаша? маманды? , к?сіпкерлік туралы ойларын орта?а салу)

ІІІ  Сыр ашу (С?ра?- жауап)

ІV ?й тапсырмасы

V ?орытынды

Ж?ргізуші: ??рметті сыр с?хбат?а ?атысушы ?она?тар, ?стаздар ж?не о?ушылар! ?ош келді?іздер! Мектеп кітапханасыны? ?йымдастыр?ан «К?сіп т?бі-н?сіп» та?ырыбында?ы сыр с?хбат ашы? деп жариялаймыз.

Б?гінгі сыр с?хбатты? ?она?ы ауыл к?сіпкері, «??рман» шаруа ?ожалы?ыны? т?ра?асы Жа?абаев ??рманбек Аман?али?лы ?ош келді?із!

Ж?ргізуші: Сыр с?хбатты?  ж?ру барысы (слайдпен к?рсетіледі)

Кешті? кіріспесін ашу ?шін с?з-Айшолпан апай?а беріледі.

Ж?ргізуші: К?сіп- ?ызметкерді?  осы ж?мысты? сапалы орындауына ?ажет білім, ?абілет, т?жрибені? белгілі бір жиынты?ы болуыны? ку?сі, ж?мысты?, е?бек ?ызметіні? негізгі т?рі. К?сіпкерлік ?ызмет –адамны? т?уекелділікпен іске асыратын ж?не пайда алу?а ба?ыттал?ан тауарлар мен ?ызмет к?рсету ж?ніндегі дербес  ?ызметі.

Маманды? та?дауда – адам ?міріндегі е? ма?ызды  ?адамдарды? бірі. ?йткені адам та?дырыны? бір б?лігі та?да?ан маманды?ымен ?штасып жатады.  Адам ас?а? арман?а, биік ма?сат?а ?мтылады. Кеме?гер дана Абай атамыз айт?андай   «Сенде бір кірпіш д?ниеге, кетігін тап та бар ?алан» деген ?асиетті с?зі ма?сатына жету ?шін  жол тарт?ан  ?рбір жас ?шін зор м?мкіндіктерге  жол ашары  с?зсіз.  Маманды? –белгілі даярлы?ты ?ажет ететін іс-?рекет т?рі, тіршілік  к?зі, іскерлік ж?не да?ды ж?йесі.

Маманды? та?дау –жас?спірімдік кезе?де ?абылданатын жауапты шешімдерді? біреуі ж?не  бірегейі.

Ендеше сыр с?хбатымызды? ІІ б?лімі «Сенде бір кірпіш д?ниеге, кетігін тапта бар ?алан» ( о?ушыларды? маманды? та?дау?а, к?сіпкерлікке деген ??з?арасы туралы ойларын орта?а салу)

Ж?ргізуші: К?сіпкерлік ?з ынтасымен, т?уекелге бел буа алатын  жеке табыс пен пайда табу?а  ?мтыл?ан азаматтарды? ?ызметкері болып табылады.

К?сіпкер- ?нерк?сіп, сауда т.б фирмаларды? иесі, тиімді істерді? амал-ретін тауып ?йымдастыра білетін іскер адам. Ал   к?сіпкерлік  оны? іске т?н ?ызмет істеуді – ?йымдастыру я?ни  оларды? бірлескен ода?ы.

ІІІ б?лім  Сыр ашу (ша?ырыл?ан ?она??а  о?ушылар с?ра? ?ояды)

1-с?ра? К?сіпкерлікті бастауда ал?аш?ы ?адамы?ыз ж?нінде айтса?ыз?

2- с?ра? К?сіпкерлікті?  ?андай т?рлерімен  айналсасыз.

3- с?ра?. Осы к?сіпкерлікпен айналсуы?ыз?а  кім ?олдау жасады?

4- с?ра?  Елімізде  ж?мысызды?ты  жою ?шін ?рт?рлі  шаралар ж?ргізілуде  сол ма?сатта  сіз ж?мысызды?ты   жою?а  ?з  ?лесі?ізді  ?осып жатсызба, ж?не де  ?анша адамды ?з ?арауы?ыз?а ж?мыс?а тартты?ыз?

5- с?ра? Жыл сайын к?сіпкерлерге ?ткізілетін облысты?, ауданды? форум?а ?атысып ж?рсізбе? ?андай марапаттаулар алды?ыз?

6 «??рман» шаруа ?ожалы?ы?ыз ?андай техникалармен  жабды?тал?ан.

ІV б?лім ?й тапсырмасы (ша?ырл?ан ?она?  тракторды? ??рал жабды?тарын таныстырып т?сіндіреді)

V б?лім  Сергіту с?ті ( ?н-шашу)

1. «Атамекен-ай» орындайтын 11 сынып о?ушысы  Серік Айк?ркем

2. «Достарым» орындайтын 11 сынып  о?ушысы   Н?рболат Меруерт

3. «?аза? тілім айбыным» к?ркем с?з  о?итын Ізімова Риза

VІ б?лім ?орытынды (ша?ырыл?ан ?она?ты? к??іл к?йін смайлик ар?ылы білу)

Ж?ргізуші:

Ісім о?сы? десе?із

Сол істі? маманы болы?ыз

Да??ым шы?сын десе?із

К?пшілікті? адамы болы?ыз деп  ?лы ойшыл философ ?л – Фараби айт?андай  елге, халы??а ?ызмет етіп пайдамыз тигізу болаша? жастарды?  ?з ?олында .

К??іл ?ойып ты?да?андары?ыз?а к?п-к?п рахмет!

Слайд 1

«МЕН ТАҢДАҒАН МАМАНДЫҚ»/9, 11 сынып оқушылары/ І санатты әлеуметтік педагог
Ерғалиева Шынар Қанапияқызы“Жетыарал орта мектебі” КММ

Слайд 2

МАҚСАТЫ: Оқушыларды мамандық түрлерімен таныстыра отырып, мамандық таңдай білуде қателеспеуді үйрету. Білімділік: оқушыларға түрлі мамандықтар туралы мағлұматтар беру. Дамытушылық: Оқушылардың маман иелеріне қызығушылығын және сыни ойлауын дамыту. Тәрбиелік: Оқушылардың икемділікке, талғампаздыққа, төзімділікке тәрбиелеу. МІНДЕТТЕРІ:

Слайд 3

МАМАНДЫҚ ДЕГЕНІМІЗ — Адамды материалдық жағынан қамтамасыз ететін іс-әрекет түріАдамның белгілі бір қызмет атқаруына мүмкіндік беретін материалдық не рухани өндірісте алған білімі мен өмірлік дағдысының жиынтығы Білім алу, үйрену
Адамның сол мамандыққа қабілетінің сай келуі, белгілі бір іскерліктердің болуы

Слайд 4

Өз қызығушылығыңызды арттырыңыз. Өзіңіздің хоббиіңіздан болашақта өз мамандығыңызды жасауға болады. Мысалы, сіз компьютер ойындарын жақсы көрсеңіз немесе оған деген қызығушылығыңыз болса, онда сіз программист немесе дизайнер мамандығын таңдауыңызға болады. Ал егер спортпен шұғылданатын болсаңыз, онда тренер мамандығы жағын қарастырып көріңіз. Мектептегі жақсы оқитын пәндеріңізге талдау жасап көріңіз. Егер сіз химия пәнін жақсы оқыған болсаңыз, онда болашақта лаборант немесе фармацевт болуыңыз әбден мүмкін. Ал егер математиканы жақсы игерген болсаңыз, бухгалтер мамандығы жағын қарастырсаңыз болады. Қаржылық жағына да талдау жасаңыз. Қазіргі кезде оқу орындарының бағалары да шарықтап кетті . Сондықтан ол жағына да аса көңіл бөлген жоқ. Қазір мемлекет тарапынан да беріліп жатқан бағдарламалар да бар . Сонымен қатар стипендия және грант, барлығы да сіздің толық білім алуыңызға мүмкіндік береді. Қазіргі кездегі ең көп сұранысқа ие мамандықтар жайлы көбірек мәлімет жинаңыз, алдағы жылдарда да сұраныс көп болатын мамандыққа көп көңіл бөлген жөн. Өз болашағыңызды ойлаңыз. Мамандық таңдаудың басты қағидалары

Слайд 5

Техникалық па немесе гуманитарлық па? Бұл тест аса қиын емес. Бейнеленген әріп пен цифралар комбинацияларына қараңыз және бірінші әсеріңізге сүйеніп айтыңыз, жазудың қайсы сіз үшін бірінші оқылады — әріптік пе немесе цифрлік па?

Слайд 6

А В С12 13 14

Слайд 7

Егер сіз горизонталь бойынша «АВС» оқысаңыз – сіз гуманитарлық ақыл құрылымдағы адамсыз, сіз үшін сөз бен әріп тілі едәуір жақын және цифр тілінен түсініктілеу. Сізде жақсы лингвистикалық қабілет, ащық және жанасымды мінез. Сіз ұнамды әңгімелесуші, және дос бола алатын адам ретінде танылдыңыз. Егер сіз вертикаль бойынша «12 13 14» оқысаңыз – сіз техникалық ақыл құрылымдағы адамсыз. Цифр әлемі сізге жақын және түсінікті. Сізде программалаушы және нақты ғылымда істеу үшін керемет деректер бар. Сіз ұстамдысыз, төзімдісіз, терең және байсалдылықпен ой жүгірте аласыз және бос әңгімеге уақытты босқа кетірмейсіз. Егер екі жазба да сіз үшін теңбе-тең болса, онда сіз – қызметтің қай бір түріне де қабілетті адамсыз. Ал қай түрі, гуманитарлық па немесе техникалық па, оны сіз өзіңізде дамытасыз, шешім өзінізден.

Слайд 8

Саусақтар арқылы мінез анықтау (тест) Мұндай тестерді көбіне психологиялық тренингтерде оқушыларға жасатады. Кішкентай тесттен адамның болмысын суреттеп шығуға, әрине, болмас, алайда өзіңіз жайлы кішкентай мағлұмат алуға болады. 1. Саусақтарыңызды бір-бірімен айқастырыңыз. Егер оң қолыңыздың бас бармағы сол қолыңыздың бас бармағының үстінде жатса, параққа «2» деп жазыңыз, егер сол қолыңыз үстіде жатса — «1». 2. Бір көзіңізді жұмып, кез келген нысанаға дәлдеп көздеңіз. Егер сол көзіңіз ашық қалса, «1» санын жазыңыз, егер оң көзіңіз ашық қалса — «2». 3. Қолыңызды кеудеңізге айқастырыңыз, қай қолыңыз үстінде жатыр? Егер сол қолыңыз саусақтары оң қолыңыздың үстінде жатса, «1» санын жазыңыз, егер оң қолыңыз үстінде жатса- «2». 4. Көлденең шапалақтаңыз. Егер сол қолыңыз үстіде болса — «1», егер оң қолыңыз болса, онда «2».

Слайд 9

Қорытындысын сандардың орналасу тәртібі бойынша анықтаңыз: «2222» — (жүз пайыз оңақай) – мінезі тұрақты, консерватизм, біреулермен шиеленісуден, ұрсысудан қашады. «2221» — ең үлкен кемшілігі – батылсыздық, тартыншақтық. «2212» — өте ашық, кез келген адаммен тіл табысып кетеді. «2111» — тұрақсыздық, жалтақтағыш, біреудің қолдауы мен пікіріне тәуелді, өзіне сеніп үйрену керек. «2211» — мұндай үйлесім көп кездесе бермейді. Ашық адамдар, жақсы қарым-қатынас жасайды, әрі мінездері жұмсақ. «2122» — бұндай адамдарда аналитикалық ақыл-ой жүйесі қалыптасқан, мінезі жұмсақ. Бәріне сақтықпен қарайды, адамдармен өзін салқынқанды ұстайды. «2121» — бұл тіркес те сирек кездеседі, қорғансыздық, адамдардың ықпалына ұшырап тұрады. «1112» — өте әсершіл, қайратты әрі батыл адамдар. «1222» — жиі кездесетін мінез. Әсершіл, алайда өмірлік сұрақтарды шешуде жігерлік пен батылдық жетпей жатады, басқалардың ықпалына көніп кетеді. Өте ашық, адамдар өздері тартылады. «1221» — әсершіл, батылдық жетіспейді, мінезі жұмсақ, аңғал. «1122» — досжанды адамдар, бірақ сонымен қатар аңғал және қарапайым. Істерін саралап, өз-өзін қазбалауға құмар. Қызығушылығы көп, бірақ уақыты жете бермейді. «1121» — адамдарға қатты сенеді және мінезі өте жұмсақ. Көбіне шығармашылыққа бейім адамдар. «1111» — (жүз пайыз солақай) – кертартпа адамдар. Шығармашылыққа өте бейім. Көптеген заттарға ерекше көзқараспен қарайды. Өте әсершіл, дарашылдық, эгоизм басым. Қыңыр әрі өзімшіл, бірақ бұл оларға өмір сүруге кедергі емес. «1212» — рухы мықты адамдар. Бірбеткей десе де болады, қойған мақсаттарына жетеді. «1211» — өз-өзін қазбалауға құмар, тұйық адамдар, көпке ашылмайды, бірақ рухы мықты, алдына мақсат қойса ештеңеден тайсалмайды. «2112» — жайдары, еркін мінезді, достарды тез табады, танысуы да оңай және қызығушылықтарын да жиі ауыстырады.

Слайд 10

Бұл жаттығудағы негізгі мақсат оқушыларға мамандық түрлерін таныстыру. Әріптер беріледі. Оқушылар міндеті сол әріптерден басталатын мамандықтардың атауларын барынша көбірек жазып, мамандық түрлерін қаншалықты білетіндіктерін көрсетеді. А«ӘРІПТЕРДЕН БАСТАЛАТЫН МАМАНДЫҚ» ЖАТТЫҒУЫ ДЖИСЗШТМЭ

Слайд 11

Агроном
Аспаз
Археолог
Артист
Аудармашы
Архитектор
Аудитор Дәрігер
Дизайнер
Даяшы
Діни қызметкер
ДәнекерлеушіЖазушы
Журналист
Жұмысшы Матрос
Мұғалім
Менеджер
Металлург
Машинист
МүсіншіСатушы
Слесарь
Спортшы
Инженер
Информатик
Инспектор ТәрбиешіТракторист
ТігіншіТаксист
Тілші Шекарашы
Шаштараз
Шахтер
Шофер Эколог
Электрик
Экономист Заңгер
Зоотехник 

Слайд 12

Нұсқау: Оқушылар өзіне ұнаған геометриялық фигуралардың кез — келгенін таңдауы тиіс. Әр фигура қандай да бір адам бойындағы қасиетті, қабілетті білдіреді. Әрқайсысымыз өзімізді танып көрелік. «Психогеометрия»Сенде төзімділік, шыдамдылық, еңбекқорлық дамыған. Өз айналаңдағы адамдарды жинап ұйымдастыру, реттеу және жүйелеу қабілетін баршылық. Сенен үздік администратор шығады. Сенде адамгершілік жоғары дамыған. Сен өз әріптесіңді тыңдай аласың және оның қайғысы мен қуанышын бірге бөлісесің, басқаның ауыртпалығына жәрдемдесу қабілетін жоғары қалыптасқан. Саған жеке адамдар арасындағы кикілжіңдер тән емес, өзіңді олардан аулақ ұстайсың. Сенен үздік психолог шығуы мүмкін. Саған басқарушылық қасиет тән. Өз көздеген мақсатына қол жеткізуге барлық мүмкіншілігіңді жасайсың. Өзіңе сенімдісің және жеңіске, жетістіктерге, ұтыстарға оңай қол жеткізесің. Айтқаныңнан шықпайсың, абыройлысың. Сен қоғамда, өмірде жоғары жетістіктерге қол жеткізесің, жұмысыңда жоғарыға көтерілуге бейімділігін бар

Слайд 13

Алдымызда тұрған «Алма ағашына» әркім өзіміздің болашақ мамандықтарымызға немесе болашақтарымызға байланысты армандарымызды ойлап «алмаларды» ілеміз. «Алма ағашы»

Слайд 14

Сан сауал, бір жауап…

Слайд 15

ЕГЕР МЕН УАҚЫТТЫ АРТҚА ШЕГІНДІРЕ АЛСАМ ? !

Слайд 16

Өздеріңіздің болашақ таңдаған мамандықтарыңызды жазып, не себепті сол мамандықты таңданыңыз, сол мамандықтың бір күнін сипаттап беріңіздер. «Болашақта мен. . . . мамандығын таңдаймын, себебі. . . »

Слайд 17

— жақсы, көңілді- төмен- орташа
Суретті тест

Слайд 18

Көк жүзіне алаулы, Міндет емес ай болу. Ең бастысы қалаулы, Кәсібіңе сай болу!

Слайд 19

НАЗАРЛАРЫҢЫЗҒА РАХМЕТ ! ! !

Тақырыбы: МАМАНДЫҚ ӘЛЕМІНЕ САЯХАТ      9-11 сыныпқа өткізу
Мақсаты: оқушыларға мамандықтың түрлері, олардың адам өміріндегі маңызы туралы түсінік бере отырып, өз бейіміне сәйкес мамандық таңдай білуіне ықпал жасау; кәсіби бағдар беру; түрлі жаттығулар арқылы таным процестерін дамыту, өз пікірін еркін айтып, өзгенің пікірін сыйлай білуге, жүйелі ойлауға баулу.
Көрнекілігі: интерактивті тақта, слайдтар
Әдісі: тренингтер, әңгімелесу, сұрақ-жауап, топтық жұмыс

І. Кіріспе.
Ұйымдастыру кезеңі. Сәлемдесу, оқушыларды сабаққа дайындау.
1. Тренинг. «Сенің ерекше қабілетің»
Бір-бірімізге тек қана бір жақсы  қабілетімізді жазайық. Оқушылар, сыныптастарының арқасында ілінген ақ қағазға, оқушының өзі байқаған жеке қасиетін жазады. Мысалы: ұйымшыл, белсенді, іскер, өнерлі.

ІІ. Негізгі бөлім
2. Тақырыпқа кіріспе.
Слайдпен Абайдың бір шумақ өлеңі көрсетіледі, дыбыспен оқылады.

Әсемпаз болма әрнеге,
Өнерпаз болсаң, арқалан.
Сен де бір кірпіш дүниеге,
Кетігін тап та, бар қалан.                                    (Абай Құнанбаев)
                                          Сұрақ-жауап.
1. Ұлы ақын Абай Құнанбаев осы өлеңі арқылы бізге қандай ой тастап тұр?

1. Адамның өмірден өз орнын таба білуі дегенді қалай түсінесіңдер? 2 минут

Жүргізуші психолог: Әр адам ерте ме, кеш пе өз өмірінде «Қандай мамандық иесі боламын?» деген сұраққа жауап іздейді. Мамандық таңдау – өте жауапты іс. Өйткені, таңдаған мамандығың ертеңгі сенің өмірің, болашағың, қоғамның болашағы, еліміздің ертеңі.
Ал осы мамандықтың қанша түрі бар деп ойлайсыңдар?
Американдық кәсіптер сөздігінің мәліметтері бойынша 40 мыңға жуық мамандық түрі бар екен.  

Сонымен   «Ми шабуылы» — ой қозғауы бастайық: Жалпы сұрақ       3 минут                                                       

1. Мамандық дегеніміз не?

1. Мамандықты меңгеру үшін не қажет?

1. Белгілі бір кәсіптің иесі болу үшін міндетті түрде жоғары білім алу қажет пе?
2. Ауыл экономикасын көтеру үшін, ауылға ең алдымен қандай мамандықтар қажет деп ойлайсыңдар?
3. Адам өз мамандығын таңдаған кезде, нені басшылыққа алу керек?
4. Жақсы маман болу үшін адам нені білуі және үйренуі керек?
5. Адам өзің белгілі бір мамандыққа қашан, қалай дайындауы керек?
6. Қай уақытта адам өз еңбегінің жемісін көре алады?

 «Мамандық қасиеттері» тренингі                                                          5 минут

    Жүргізуші психолог: Нұсқауы. Мен белгілі бір мамандықтарды атаймын, ал тренингке қатысушылар аталған мамандықтарының бойында болуы қажет қасиеттерді тез арада атап беруі керек.

Мысалы жүргізуші психолог: «мұғалім» мамандығын айтса, қатысушылар: салмақты, әдепті, жауапкершілігі мен адамгершілігі мол, т.с.с. Сонымен: «зергер», «мүсінші», «тергеуші» т.б.

«Жасырылған мамандықты тап!» тренингі                                      5 минут

     Нұсқауы. Тренингке қатысушылар 4 — топқа бөлінеді. Әр топтың бір қатысушысы келіп жүргізушінің қолындағы топшаманы суыруы керек.  Әрбір топшамада белгілі бір мамандықтың аты жазылған. Барлық топ өздеріне түскен мамандықты қарсы топтарға ешқандай вербальды емес қарым-қатынаста (ешқандай сөз қолданбай), ым-ишарамен,  түрлі қозғалыстарымен түсіндіруі қажет. Ал қарсы топтар жасырылған мамандықты табуы керек.

«Ең, ең…»  ойыны                                                                                                   3 минут

     Нұсқауы. Оқушылар бірнеше топтарға бөлінеді. Төменде берілген мінездемелерге сәйкес келетін мамандықтардың  атауларын жазып, айтулары керек.

• ең жасыл мамандық…
• ең тәтті мамандық…
• нағыз ақшалы мамандық…
• ең қауіпті мамандық …

 «Әріпті мамандық» ойыны                                                                                   7 минут

     Нұсқауы. Тренингке қатысушылар 3-4 топқа бөлінеді. Әр топқа бір әріптен беріледі. Әр топ өзара келісе отырып, сол әріптен басталатын мамандық аттарын жинақтап жазып, ауызша атап шығулары керек. Сонымен қатар, өздері тапқан мамандықтарының   қыр — сырын айту керек.

     Мысалы:

І топ: «А»,  ІІ топ: «К»,  ІІІ топ: «Ж»,  ІІІ І топ: «Б».

агроном       күзетші         журналист       биолог

“Мамандықтың жаманы жоқ, бірақ мұның кез келгеніне икемділік қажет, бұл жай күнелту, тамақ асыраудың ғана жолы емес, үлкен өнерді, зор шеберлікті қажет ететін нәрсе” — деген Жүсіпбек Аймауытовтың мұралы сөзі әлі күнге маңызын жойған жоқ.

ВИДЕО көрсету  «Эффект бабочки»                                                                10    минут

   Егер мамандық иесі болсаң не істер едің: (ситуациялық шешу)          4 минут
Дәрігер. Ауырған адам сізге келіп, қойған диагнозбен келіспейтінін айтты. Сіздің шешіміңіз?
Мұғалім жайлы әңгіме «Жүрексіз нені түсінеміз?» сабаққа ата — ана қатысып отыр. Үй тапсырмасын сұрадыңыз, ешбір оқушы дайын емес. Не істер едіңіз?
Әнші. Сахнада ән салып тұрсыз, көрермен ұйықтап отыр. Бұл сізге ұнамады. Сіз не істейсіз?
Журналист. Жазған мақалаңыз кейбір жандарға ұнамай, сізге ескерту жасады, қорқытты. Не істер едіңіз?
«Тізбек» ойыны  жалпы көрермендермен бірге ойнасақ                                        3 минут                            

     Нұсқауы. Оқушылар бірнеше топқа бөлінеді. Бірінші топ бір мамандықтың

атын айтады, келесі топ сол мамандықтың соңғы әріпінен басталатын тағы бір

мамандықтың атын айтулары керек. Оқушылар тоқтап қалмайынша жалғаса

береді. Мысалы: Бухгалтер – режиссер – ревизор – радиотехник – конструктор ………………

Талдау:                                                                                                                                 3 минут

Бүгінгі мамандыққа арналған тренинг сабағымыздан не алдыңыз?  Өзіңіз үшін қандай қорытынды жасадыңыз, жақсы және кемшіліктері туралы ойландыратын жағдай болды ма? Жалпы өз ойыңыз бен тілегінізді мына түрлі түсті қағазға жазып берсеңіз.

Қорытынды:
“Отанның болашағы, мемлекеттің келешегі жастардың қолында, яғни сендердің қолыңда, сондықтан олардың өрісті ойы, өркенді ісі, табанды тіршілігі тек біліммен ұштасқан біліктің арқасында биік белестерге жетеді” деген Нұрсұлтан Әбішұлы Назарбаевтың сөзімен бүгінгі тренинг сабағымызды аяқтаймыз. Қатысқандарыңызға рахмет!!!