Наурыз іс шара сценарий

«Қош келдің, әз Наурыз!»

Мақсаты: «Наурыз» мейрамы туралы түсінік беру арқылы қазақ халқының салт — дәстүрін көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу.: Наурыз мерекесінің қазақ даласындағы орны, наурыз мерекесі туралы түсінік беру, Наурыз мерекесін ұлттық салт — дәстүрімізбен, әдет-ғұрпымызбен байланыстыра насихаттап, ұрпақтардың өз ұлтына деген сүйіспеншілігін арттыру.
Көрнекілігі: плакаттар, нақыл сөздер.
Тілектер: «Ұлық бақты болсын, төрт түлік ақты болсын», «Дастарқан берекелі болсын!», «Жыл басы Наурыз, Мол болсын дәм тұз!»
Әуен ойналып тұрады.

Барысы:
1 — жүргізуші: Құрметті ұстаздар, ата — аналар, қонақтар. Бәріміздің көптен күткен Наурыз мерекесі келіп қалды. Мерекелеріңіз құтты болсын!
Наурыз «жаңа күн» деген сөз. Яғни бұл күн біздің ата — бабаларымыз, арғы тегіміз, мыңдаған жылдардан бері мерекелеп келе жатқан жыл басы мерекесі.
Наурыз тойы құтты болсын!
Ұлыстың ұлы күні аталған Наурызда еңбектеріңіз өнімді болып, тілектеріңіз қабыл болсын!
2 — жүргізуші: Наурызым қайта оралды аты аңыз,
Сұраймыз алғыс та біз, ақы да біз.
Үй — дастархан, даламыз сахнамыз,
Ұлы мейрам Наурызға шақырамыз!

1 — жүргізуші: Көктем жетті көл — көсір шуақ құрып,
Қыс та ұзап барады жылап тұрып.
Шатырында үйлердің Наурыз да жүр,
Мұз көрпесін ақпанның лақтырып.

2 — жүргізуші: Қайырлы күн, мейрамға жиналған барша қауым. Бүгінгі Ұлыстың ұлы күні — ата — баба сөзімен айтқанда ақ түйенің қарны жарылған күн. Наурыз мейрамы — бұл көктем мен еңбектің мерекесі, күн мен түн теңесетін күн. Бұл мейрам 22 наурыздан 19 сәуірге дейін тойланатын ұзақ мейрам. Көктем мен Жаңа күн мерекесі.
Олай болса, бүгінгі «Қош келдің, әз Наурыз!» атты мерекелік думанымызды ашып беру үшін сөз кезегі мектебіміздің директоры Абсаттар ағайға беріледі.

ІІ жүргізуші:
Қашанда Құт — береке орнасын деп,
Тойларда шашу шашу – салты елімнің.
Уа, халайық, теріп ал мәмпәсиді,
Қабыл қылсын халқымның ақ тілеуін.
І жүргізуші:
Шашу, шашу көп шашайық шашуды
Жауғандай көк аспаннан нөсер жаңбыр.
Уа, жамағат жинап ал несібеңді,
Ризығың бола берсін көл — көсір! ШАШУ ШАШЫЛАДЫ.

1 — жүргізуші: Алқа — жұртым, той — думан,
Ортамызда ашайық.
Ән мен күйді төгіп біз,
Інжу маржан шашайық!
Ән орындалады.

2 — жүргізуші: Наурыз мейрам жүректерге нұр сепкен,
Маңдайымнан сүйіп жатыр күн көктем.
Жарығыңмен, шуағыңмен Күн — Ана,
Алып келдің жер бетіне гүл көктем.
1 — жүргізуші: Жыр сыйлайық, нұр сыйлайық тірлікке,
Қастерледік қадіріңді білдік де.
Құтты болсын ұлыс күн жұмылдырған,
Бәрімізді ынтымақ пен бірлікке.

2 — жүргізуші: Ана жақтан аттың дыбыры естіледі, кім екен келе жатқан?
Әуен ойналып тұрады. Ортаға Алдар көсе, Қожанасыр, Тазша бала шығады.
Алдар:
— Уа, халайық! Тойға келіңдер, тойға!
Қожанасыр:
— Нұрлы Наурыз тойына келіңдер!
Тазша бала:
— Уа, балалар! Жылан жылының айтулы тойы, біздің мектептің Наруыз мерекесіне келіңдер.
Алдар көсе:
— Әй, ағайын, ағайын!
Той деп жар салайын,
Наурыз тойға келіңдер,
Мен де бірге барайын!
Қожанасыр:
— Ағайын тойға келіңдер,
Мерекені көріңдер.
Жылан жылы келді еліме,
Той көрімдік беріңдер!
Тазша бала:
— Алдар аға, бүгінгі тойға тіпті өлеңдетіп, сықиып киініп келіпсіз ғой. Жел бір жағынан кіріп, екінші жағынан шығып кететін шұрық тесік әйгілі шапаныңыз қайда?
Алдар көсе:
— Биыл жылан жылын үлкен табыстармен қарсы алып жатқанда жыртық шапан менің теңім бе?
Қожанасыр:
— Тотыша тақылдаған мұның кім?
Алдар көсе:
— Қожеке, танымадыңыз ба? Бұл Тазша бала ғой.
Қожанасыр:
— Тазша баламысың, ей. Келші бауырым, құшағыма қысайын.
Екеуі құшақтасып, Наурыз мерекесімен құттықтайды.
— Наурыз құтты болсын! Жылан жылы елімізге бақ — береке әкелсін!
Халқымыз ұлыс күнді «жыл басы» деп санайды. 21 наурыз түні даланы Қызыр ата аралайды екен. Қызыр — адамдарға дәулет дарытып, бақ қондыратын, ақсақал кейіпінде көрінетін қиял ғажайып адам.

Қожанасыр: Уа, бәрекелді, алыстан ат артып, атты шаршатып, етікті тоздырып жеткенде мынадай мейрамға тап боларымды кім білген?
Ассалаумағалейкум, халқым менің,
Ардақты Наурыз тойлы салтты елім.
Мереке басы болсын берекенің,
Игі еңбектің жемісін бәрің жегін!

Туа сала атандым Қожанасыр,
Мендей аңқау болмас — ау басқа сірә.
Наурыз тойы мектепте болады деп,
Көк есекті желдірттім мен жетектеп.
Алдар көсе: Мен Алдармын, Алдармын?
Досымын адал жандардың.
Жақсыларға серік боп,
Жаманды талай алдадым.(Кеудесіне қол қойып, басын иеді)

1 — жүргізуші: Наурызда әндер шырқайық,
Өнер жасқа лайық.
Өлеңдеткен жастардың,
Әсем әнін тыңдайық!
Ән: «»
1 — жүргізуші: Жылан жылы кел төрлет,
Ел достығын өркендет.
Мол болсын ырыс, құт,
Болсын елде тыныштық.
2 — жүргізуші: Әр күніміз жақсы болсын,
Достығымыз берік болсын.
Білім — өнер серік болсын,
Ұлыс оң болсын, ақ мол болсын.
1 — жүргізуші: Ана деген адамға Атамекен,
Әр адам анаменен адам екен
Бір өзіңе көрсеткен жақсылығым,
Бір күнгі тәтті ұйқыдан садаға екен,- дей келе келесі кезекті әсем әнге береміз.
Ән:
2 — жүргізуші: Жай далаға алаша,
Наурыз келді тамаша.
Ағайлар мен апайлар,
Қуанып жүр балаша –
1 — жүргізуші: Күй де шертіп, ән салып,
Наурыз тойды қарсы алып.
Болсын дейміз шаттық мол,
Бейсен апай ән салып – дей келе келесі әнді әжелердің орындауында тамашалаңыздар.
2 — жүргізуші: — Мол, мол болсын ырыс құт,
Жасай берсін туыстық.
Дейді атам,- салтанат,
Құра берсін тыныштық.
1 — жүргізуші: Қонақтарымыз ағылсын,
Ортамыздан табылсын.
Барлық тілек құдайдың,
Құлағына шалынсын!- деп келесі кезекті қонақтарымызға
шашу ретінде әсем ән сыйлаймыз.

2 — жүргізуші: Наурыз шаттық әніміз,
Салтанатты сәніміз.
Ән салып жас — кәріміз,
Ән салайық бәріміз
Ән: «»

І жүргізуші:
Келіңдер, Наурыз тойға бәрің бүгін,
Аямай өнерпаздар ән мен жырын.
Тойлайық халық тойын Наурызымның,
Шуағын жерге төккен бақыт күнін.
ІІ жүргізуші:
Келіңдер, Наурыз күнін қарсы алайық,
Билейік, жыр жырлайық ән салайық.
ҚаҺарлы қыстан өтіп Наурыз келді,
Арқаңды кеңге созшы, уа халайық!
І жүргізуші:
Қанекей, қарсы алайық жылдың басын,
Қосылып жасқа жасың, басқа басың.
Барайық келер жылға төрт көз түгел,
Аман боп алыс, жақын, кәрі — жасың.

ІІ жүргізуші:
Ұлыс күні қазан толса,
Ол жылы ақ мол болар,
Ұлы кісіден бата алса,
Сонда олжалы жол болар.
— деп бүгінгі тойға үлкендерден бата сұрайық.
І жүргізуші:
Білесіңдер ме? Наурыз тойының өзіне тән үлкен ырым асы – Наурыз көже. Наурыз көже жеті түрлі дәмді астың құрамынан жасалады. Оның мәні жаңа жылда тойымшылық, молшылық, татымды өмір болсын деген ырымды, тілекті паш етеді. Наурыз тойындағы тағамдарда көбінесе ақ тамақ басым болады. өйткені бұл кезде төрт түлік төлдеп, ақ молайған кез.

ІІ жүргізуші:
Ата салтын бабамның,
Алып келді ұлыс күн.
Бір анадан туғандай,
Бір ұядан ұшқандай.
Бір аспанның астында,
Бір дастархан басында.
Береке — бірлік болсын деп,
Көп көжеден дәм татып,
Күшейтейік бірлікті.

Алдар көсе Наурыз бата беру
Ұлыс оң болсын!
Ақ мол болсын!
Ұлыс бақты болсын!
Төрт түлік ақты болсын.
Ұлыстың ұлы күніңде,
Ұлын оңға қонсын,
Менің берген бұл батам,
Алланың құлағына шалынсын!
Әумин!

І жүргізуші: Барлықтарыңыздың наурыз көжеден дәм татуға шақырамыз! Мереке құтты болсын!

Қызылорда облысы, Қызылорда қаласындағы
№ 215 орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі,
директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары – Скендирова Анар Болатқызы

Источник: bilimdiler.kz

Кейінірек оқу үшін сақтап қойыңыз:

Қарап көріңіз 👇

Источник

Павлодар облысы Баянауыл ауданы Үшқұлын жалпы негізгі білім беру мектебінің тәрбие ісінің мепңгерушісі, математика пәнінің мұғалімі Махсум Саулегул

Өтілген күні:20 наурыз 2015 жыл

Тақырыбы: Әз Наурыз, берекелі болсын!

Наурыз мерекесіне арналған концерттік іс шараның сценарийі

Жүргізуші :

Армысыздар, құрметті көрермен қауім. Наурыз- бұл ежелгі түркі халықтарының жаңа жыл мейрамы. Парсы тілінен аударғанда наурыз сөзі жаңа күн деген мағынаны білдіреді. Оны барлық түркі халықтары: қазақтар, қырғыздар, өзбектер, тәжіктер, тағы басқалар атап өтеді. Бұл мейрам күн мен түннің теңелген мерзімі. Қазақ елі бұл күнді «Ұлыстың ұлы күні» деп атаған. Наурыз көктемнің ең көркем айларының бірі. Наурыз айын қазақ халқы ерекше құрметтейді. Себебі, наурыз қыстан шығып, күн нұрына бөленіп, жаңа жылды қарсы алу мерекесі.

Баршаңызды ұлыстың ұлы күні наурыз мерекесімен шын жүректен құттықтаймыз. Жер жаһанға шуағын ала келген наурыз мейрамы елімізге береке мен құт болып дарысын. Дүниені жандандырып жарқыраған кезі ұлыстың ұлы күнімен барша адамзатты қуана құттықтаймыз.
Оркестр «Наурыз- біздің жаңа жыл»

2- оркестр

жүргізуші:

Наурыз келді ал тойлаңдар жарандар

Келген мына мерекеге қараңдар

Шашу шашып ақ жаулықты әжелер

Тойда бүгін ойнап күліп тараңдар

Тойла бүгін тауларым мен боз далам

Тойла бүгін қарттарым мен бозбалам

Қайта оралған намысымдай наурызым

Жаңа жыл боп қош келіпсің наурызым

Наурыз мерекесімен құттықтау сөзін мектебіміздің директоры Бейсенбаева Жаннұр Манашқызына береміз

Ән 6 сынып «Наурыз»
жүргізуші:

Бір анадан туғандай,
Бір ұядан ұшқандай,
Бір аспанның астында,
Бір дастархан басында,
Береке-бірлік болсын, — деп
Көп көжеден дәм татып,
Күшейтейік бірлікті.
Еңбек пенен тірлікті.
Салт-дәстүрмен жараса,
Қайта құрып жаңаша,
Жарыса өнер көрсетіп,
Той тойлайық тамаша!

жүргізуші:

Қуаныш бақ тілеп еліме

Мереке құт тілеп жеріме

Әлемді аралап шарқ ұрып

Келдің бе Әз бабам төріме, деп біздің наурыз мейрамымызға алыстан ат терлетіп қыдыр атамыз келіп қалыпты.

қыдыр ата (Нұрдәулет)

армысыңдар халайық

Наурыз құтты болсын

Көктем келді наурыз келді

Жер көгерді тал гүлдеді

Дастарханын жайып дархан

Жақсылық пен бақыт шашқан

Наурыз келді тойға ұласқан

Наурыз тойы құтты болсын

Жер көгеріп малға толсын

Мінгендерің балалар,
Жорға-жорға тай болсын!
Жорғалатып келгенде,

Көптің көңілі жай болсын!
деп жасөспірімдерге батасын беріп, көжені ішеді.

жүргізуші:

қыдыр ата, қош келдіңіз, рахмет, тілегіңіз қабыл болсын, бүгінгі осы мерекенің қадірменді қонағы болып төрге жайғасыңыз.

Биылғы 2015 жыл ерекше жыл. Биылғы Наурыз тойымыздың өзі ерекше сән салтанатпен, ерекше құрметпен өтіп жатыр. Олай айтуымыздың себебі Қазақ хандығының құрылғанына 550 жыл толуымен қатар , тағы да бірнеше атаулы мерейтойлар өтілгелі отыр.

Қазақ халқының тағдыры таразыға тартылған ауыр кезеңдердің бірі – ХҮІІІ ғасырда ел бостандығы үшін қаны мен терін бірдей төккен батыр бабаларымыздың арқасында біз осындай күнге жетіп, алаңсыз өмір сүрудеміз.

Осы қазақ хандығының 550 жылдығы мерейтойына, батыр бабаларымызға арнап мектеп ұжымы ұйымдастырған көрмені назарларыңызға ұсынамыз.

Наурыз тойын жұп жазбай

Қошеметпен қарсы алайық

Досқа құшақ ашайық

Өлең жырға басайық

Қазақтың бір салты деп

Тойға шашу шашайық

(Шашу) шашу шашылады.

Би «Домбыра»

Жүргізуші:

Ендігі мерекеге құттықтау тілегін ылғи мектеп өмірімен тығыз байланыста жүретін, мектепішілік іс- шаралардан тыс қалмайтын, әрқашанда қандай істе де мектеп ұжымын қолдап, ұстаздарға, оқушыларға қолдау көрсетіп отыратын ата аналарымыз білдірсін.

Жүргізуші:

Ұлыс тойы басталды.
Наурыз туын көтеріп,
Жар салайық әлемге.
Көрмегендер көріңдер,
Естімегендер естіңдер,
Дабылын оның қағайық,
Шақырамыз бәріңді
Ұлыстың ұлы күніне

Ақыл адам көрігі, ақылдың сабыр серігі. Ал басқаға демеу болу – жомарттық. Жақсылық жасау қолыңнан келіп тұрса, қуаныш сыйлауға мүмкіншілігің жетіп тұрса, неге қол ұшын созбасқа?!
үнемі бізге, біздің мектебімізге демеушілік көрсетіп, қолдап жүретін демеушілерімізге айтар алғысымыз шексіз. Ендеше наурыз мерекесімен құттықтау сөзін осы келіп отырға демеушілерімізге береміз.

Ән Ақерке «наурыз думан»
жүргізуші:
«Малдар төлдеп, қой қоздап,
Сүттен бұлақ ағызған,
Жаңа жылдың сипаты,
Молшылыққа аңыз боп,
Басталыпты Наурыздан!
Көгімде күн өрлетіп,
Төрт түлігін төлдетіп,
Қаймақ сүтін көлдетіп,
Ыризық-құтын селдетіп,
Келді Наурыз – Ұлыс күн!
Аққар кетіп, қыс өтіп,
Шырайлы шуақ жаз жетіп,
Шаруаның бұл кенелген
Күн мейрамы ежелден,
Құтты болсын, бұл Наурыз!

Енді назарларыңызыға жас ақындарымыздың айтысын ұсынамыз.

Айтыс
1 жұп Марғұлан мен Аида

2 жұп Арман мен Айпірім

Ұлттық киімдерін киген балалар бір-бірлеп сахнаға көтеріліп, той бастаған ақын атасына тостаған толы наурыз көже ұсынады.
Қыдыр ата: Әп, бәрекелді, жасың ұзақ болғыр! – деп риза болған ақсақал микрофон арқылы баршаға естірте
жүргізуші:
Наурыз мейрам жүректерге нұр сепкен,
Маңдайымнан сүйіп жатыр күн көктем.
Жарығыңмен, шуағыңмен Күн-Ана,

Алып келдің жер бетіне гүл көктем.
Жыр сыйлығын, нұр сыйлаған тірлікке,
Қастерледік, қадіріңді білдікте.
Құтты болсын, Ұлыс күн жұмылдырған,

Бәрімізді Ынтымақ пен бірлікке.
көрініс: Күн мен түн (Айгерім мен Сымбат)

күн:

сәулесі мол күнмін

Түн:

Жұлдызы көп түнмін

Екеуі:

Бірдей болып біздер

Теңелеміз бүгін

Түн:

Ал ертең күн ұзақ

Күн:

Түн қысқарар бірақ

Екеуі:

Ұйқы қанбай қалып, жүрмеңдер тек жылап

Ал балалар, біз сендердің жыл басы туралы қаншалықты білімдерің бар екенін көрейік.

1.Жыл басының алғашқы күні (Ұлыс күні)

2.Жыл басының алғашқы төлі(дүбір аяқ)

алғашқы сүті(уыз)
алғашқы гүлі(бәйшешек)
алғашқы асы(наурыз көже)

6.Сый тамағы(ұйқы ашар)

жігіттердің қыздарға беретін сыйы(селт еткізер)
ұшып келетін құс(наурызек)

Ой, балалар рахмет, сендердің наурыз тойы туралы білімдерің біздің көңілімізден шықты.

(Түн алдымен, аспанның біресе оң жағына, біресе сол жағына дүрбісін салып, жыл қарайды.)

Күн:Түн, сен не қарап тұрсың? Көңілің басқа жақта тұр ғой.

Түн: тоқта Күн мен бір жұлдызшыны көріп тұрмын, бізге қарай жақындап келе жатқан сияқты.

Күн: иә, иә солай екен ғой

Күн: жүр қарсы алайық жұлдызшыны

жүргізуші:
он екі жыл бір мүшелді құраған,
Бұрынғылар «жылың не» деп сұраған.
Әрбір жылдың өзіне тән сыйы бар,
Ниет қойып білу керек мұны адам.

жұлдызшы: (Еламан)
— Ә-ә, көрдім, көрдім. Биылғы жыл иесі – қой екен, жерге қонуға жақындап қалыпты.

жүргізуші:
— Әрбір Жаңажылдың адамзатқа әкелер өзіндік жаңалығы, сый-сияпаты болады емеспе, жұлдызшы? Қой жылының қадір-қасиеті жайында мына жиналған барша қауымға көрген-білгеніңізді айтып берсеңіз
жұлдызшы:
— Әлбетте, қарағым, — деп, киіз кітабын парақтап жіберіп, — Егер Жаңа жыл иесі қой болса, онда туар жылдың жазы – ыстық, қысы – суық болады. Көктемде кейбір жеміс-жидектерді үсік шалады.
— Бірақ соған қарамастан халқымыздың дастарқаны берекелі боп, ел ішін тоқшылық жайлайды.

жүргізуші:
— Жұлдызшы, қой жылы туғандардың тал бойындағы мінез-құлқының ерекшелігін айтып жіберіңізші.

жұлдызшы:
Ұлыс күні не сұрасаң да жарасады, — деп, киіз кітабының беттерінен әрі-бері аударыстырып жіберіп, — биыл дүниеге келген ұл балардың көзі үлкен, мінезі ашық-жарқын, кез-келген кісімен тіл табыса білетін әңгімешіл болады. Жастары ұзақ боп, дәулетті болады.
Ал қой жылы туған әйел затының бет жүзі аппақ, көзі қарақаттай қара, тұлға бітімі сымбатты болып келеді. Туыстары көп болып, тұрмыс тауқыметін көрмейді, — деп оқыған соң, дүрбісімен аспанға қарайды.

жүргізуші:
— Жыл иесі – қой , бақыт әкел еліме,
Құт, береке, молшылық дари берсін жеріме.
Тарылмасын табиғаттың тынысы,
Тазалықты тарту ет, өзендер мен көліме.
Құт иесі қой, суыңды әкел көгіме,
Көлдерімді толтырып, Бақыт сыйла еліме.
ЖҰЛДЫЗШЫ:
— Бүгін жер бетіне жақсылық ұялаған күн.

— Бүгін – көк құт көзін ашқан күн:
— Бүгін – Жаңа жылдың жерге түскен күні
— Бүгін – Жер-Ананың тоң кеудесі жібіп, тас емшегі иіген күн.
— Бүгін – Самарқанның көк тасы еріген күн.
— Бүгін – Береке мен Бірліктің, Игілік пен Теңдіктің туын көтерген Наурыздың туған күні.

Ән Арман Ислам (Наурыз той)

жүргізуші:
биыл 2015 жылы Керей мен Жәнібек Шу мен Талас өзендерінің арасындағы аймаққа орналасып, қазақтың туын көтергеніне 550 жыл толады.

Жәнібектің сардары

Әскер бас сардары

Сарыайшықтың ақ тағын

Ұлытауға қағады

Басын қосып қазақтың

Шекараны таңдады

Қазақ хандық елінің

Ұлы ханы сұлтаны

Биыл кірген қой жылы

550 жыл толады.

Әз Жәнібек Керейлер

Әділ өмір сүргендер

Қазақ атты хандықтың

Қасіретін білгендер

Көрініс: «Абылай ханның түсі»

Би (0,3,4 сыныптар) дәстүрлі «Ұршық» биі биленеді

Жүргізуші:

Алтын күні шуақ шашып аспаннан

Жаңа жылым жыр думанмен басталған

Ақ дастархан жайып қазақ төріне

Ақ ниетпен үлкендерден бата алған, Уа ағайын «наурызым- бабамның сөзі, наурызым- анамның сөзі, ғасырдан ғасырға жеткен даламның сөзі» демекші, қыдыр ата өзіңізден бата сұраймыз

Бата беру үшін Қыдыр атаға сөз беріледі.

Ал, тыңдаңдар батамды

Ардақтаңдар атаны

Тойсаңдар тасып бөспеңдер

Топастықты кешпеңдер

Ананың сүтін ақтаңдар

Арларыңды сақтаңдар

Жалқаулық жаудан жаманды

Жеңіңдер оны күреспен

Жеңіске жетер бірлескен

Кең пейіл дархан халқымыз

Кеңейді дәстүр салтымыз

Дәстүрін елдің сыйлаңдар

Дәстүрлі салтты тойлаңдар

Орындалсын ойларың

Тойға ұлассын тойларың Әумин

Жүргізуші:

Батаңыз қабыл болсын.

Өлкеме наурыз келді көктем келді

Құлпырып, гүлге орап көк пен жерді

Халқымның салт дәстүрін аялаған

Арманы асқақтады көптен бергі

Ән Анель мен Арай «Наурыз той»

Жүргізуші:

Қазағым наурызың құтты болсын

Көтерген шаңырағың биік болсын

Тілектері ұлтымның қабыл болып

Жақсылығын бір алла иіп тұрсын

Жүргізуші: осымен наурыз мейрамына арналған мерекелік іс шарамыз аяқталды. Мына Ұлыстың Ұлы күні әрбір отбасына қуаныш, бақыт әкелсін! Ұлыс оң болсын! Ақ мол болсын. Жанарларыңыздан жылу, жүздеріңізден күлкі кетпесін! Зейін қойып тыңдағандарыңызға РАХМЕТ! Қош сау балыңыздар!

Мерекелік іс шарамызды ары қарай ұлттық ойындармен жалғастырамыз. Ол үшін ұл балаларды ортаға шақырамын.

Ойындар

Қол күрес: 0,1,2 сыныптардың ұлдары

Көтермек: 3,4,5 сынып ұлдары Ортаға екі бала шығып, бір- бірлерін арқаларын тіреп, қолдарын шынтақтастырады. Жүргізуші белгісінен кейін жерден қайсысың бұрын екіншісін көтеріп аласыңдар, ұтқан болып есептесесіңдер. Жеңіске жеткенше ортада қалып, келесі баламен сайысқа түсесіңдер.

Оқтау тартыс: 6,7,8,9 сынып ұлдары

Атбақыл: ойынға екі бала қатысады. Біреуі сақаны иіріп, екіншісің сол сақаны атыңдар. Егер сақаға тигізсеңдер, атқан бала сол жерден сақа жатқан жерге дейін екінші баланы көтеріп апарады. Біріңнің сақаңды бірің атып екеуің алға қарай жылжи бересіңдер. 6,7,8,9 сынып ұлдары

Мақтау қағаздарымен марапаттау.

Источник

Қостанай
облысы Қостанай ауданы

«Мичурин орта мектебі» ММ

«Ауыл
түбі – бірлік, қауым түбі — тірлік»

Наурыз
мерекесіне арналған іс-шараның

СЦЕНАРИЙІ

Өткізу
уақыты: 20 наурыз 2017ж.

Орындаған:
Қосанова Н.М.,

Қосанов М.Қ.

Мичурин,
2017

«Ауыл
түбі – бірлік, қауым түбі — тірлік»

Наурыз
мерекесіне арналған іс-шараның

СЦЕНАРИЙІ

Мақсаты:
«Наурыз» мерекесінің қазақ даласындағы орны, наурыз мерекесі туралы
түсінік беру, балаларды
елін, Отанын сүюге, ұлттық салт—дәстүрін дәріптеуге тәрбиелеу; имандылық, инабаттылық, ізеттілік қасиеттерін қалыптастыру.

(Мейрам өтетін жер салт –дәстүрге
байланысты жабдықталады. Балалар, ата-аналар, мүғалімдер ұлттық киімдерімен
келеді. Залда әсем әуен ойнап тұрады).

(қосылып
тұрған «Наурыз думан» әні біртіндеп азайтылады)

1 жүргізуші
(Қосанов Мейрамхан Құлжанұлы):

«Сәлем»
— сөздің атасы демекші

Ассалаумағалейкум қаптаған ел,

Жүйрігінің жалындысын баптады ел.

Бүгін міне думанды мерей той болады деп,

Асқазанын сары майдай сақтаған ел.

2 жүргізуші (Жусупова
Айгерім Фазылқызы):

Армысың
тойға келген үлкенің де жасың да бар,

Ашық болсын жайылған дастарханың

Шежірелі сөздердің шекесінен

Сәлем бердім төрдегі, ақсақалым (басын иеді).

1 жүргізуші: Құрметті
қонақтар, армысыздар,

Бәріңіз
де есен-сау бармысыздар.

Шілдехана,
бесік той, тұсау кесер,

Сүндет
той, туған күн тойлап, той жасау –

ата-дәстүр
салтымыз,

Жақсылықты
тілейміз тойға келген жалпымыз.

Думанды
тойын жасап дүбірлетіп,

Салт-дәстүрді
ежелден қастерлеген халқымыз.

2 жүргізуші: Наурыз келді ал тойлаңдар жарандар,

Келген мына мерекеге қараңдар.

Шашу шашып ақ жаулықты әжелер,

Тойда бүгін ойнап күліп тараңдар.

Тойла бүгін, тауларым мен боз далам,

Тойла бүгін, қарттарым мен бозбалам,

Қайта оралған намысымдай наурызым,

Жаңа жыл боп қош келіпсің наурызым,-дей
отырып

құттықтау сөзін мектебіміздің директоры
Ақсауытова Ажар Жансұлтановнаға береміз.

1
жүргізуші: Жер әлемді жайнатып, әнші құстар сайратып, наурыз
тойын тойлатып, Ұлыстың ұлы күні келді ағайын. Той құтты болсын! Ақ мол болсын!
Армысыздар құрметті қонақтар.

2
жүргізуші: Ұлыс күні кәрі – жас,
Құшақтасып көріскен.
Жаңа ағатқан қозыдай,
Жамырасып өріскен.
Ұлыс күні қар еріп,
Сай салалар гүрілдеп.
Көк шөбі шығып желкілдеп,
Дүние біткен күлімдеп.
Ұлыс күні кәрі жас,
Құшақтасып көріскен.

1 жүргізуші: Ауыл
барма ақсақалсыз, ағасыз?

Оның айтқан сөзіне әрбір нанасыз

Сөз берейік қарияға төрдегі

Тағылымынан зор ғибрат табасыз

(үлкен кісі батасын береді).

1 жүргізуші: Қазақпыз
– қыз өсірген інкәр қылып,

Қазақпыз – ұл
өсірген шырқап жүріп

Қазақпыз – құс та
салып, ат жаратқан,

Сайысқа түскен
және тұлпар мініп.

«Ерке сылқым» күйі – Асыл мен Мейрамхан
Қосановтар

2 жүргізуші: Бір
анадан туғандай,
Бір ұядан ұшқандай,
Бір аспанның астында,
Бір дастархан басында,
Береке-бірлік болсын, — деп
Көп көжеден дәм татып,
Күшейтейік бірлікті.
Еңбек пенен тірлікті.
Салт-дәстүрмен жараса,
Қайта құрып жаңаша,
Жарыса өнер көрсетіп,
Той тойлайық тамаша!

«Ата дәстүрі» әні –
Ахметова Дильназ

1 жүргізуші:
Уа, ағайын! «Наурызым – бабамның сөзі, Наурызым
– анамның сөзі, Ғасырдан ғасырға жеткен Даламның сөзі».

2
жүргізуші: Ұлыс күндеріңіз
құтты болсын!
Келе жатыр жылымыз,
Мейрамдаймыз мұны біз.
Халқы сүйген мейрамды
Қарсы алайық Наурызды!

(Наурыз қыз ортаға келеді. Әжесі алдынан
шығып шашу шашады)

Әже
(Ерасылдың мамасы): Наурызым , құт әкелсін елімізге
Береке, ырыс кірсін жерімізге
«Мешінді» қуанышпен шығарып сап
Бақыт боп «Әтеш» кірсін елімізге
Жаңа жыл елімізді жарылқасын
Қиналып әр отбасы тарықпасын
Ата – әже келгенде қуанғандай
Немерелерім сендерді қуаныштан арытпасын.

Наурыз қыз (Лаура): Мен
«Наурыз –қызбын»,
Әжем де қасымда
Ұлыс күнге жеттім міне, асыға.
Келген жылым жақсылыққа басташы,

Қуанышпен әр үйдің
Босағасын атташы!

2
жүргізуші: Қош келдің, әтеш жылы
Еліме бақыт жылы, құт жылы
Бейбіт жылы боп кір әр үйге,
Бүгінгі ән-думан өзіңе арналады.

Наурыз қыз:
Жасай бер жаңа күн!

Туа берсін жаңа күн
Дүр сілкінсін дала бір
Құтты болсын жаңа жыл!!
Құтты болсын Наурыз – той,
Құтты болсын Жаңа жыл!

(Осы кезде
Арай шығады – «Көктем» биі Лаурамен бірге орындалады)

1
жүргізуші: Бүгінгі Ұлыстың ұлы күні — ата-баба
сөзімен айтқанда ақ түйенің қарны жарылған күн. Наурыз мейрамы — бұл көктем мен
еңбектің мерекесі, күн мен түн теңесетін күн. Бұл мейрам 22 наурыздан 19
сәуірге дейін тойланатын ұзақ мейрам. Көктем мен Жаңа күн мерекесі.

2
жүргізуші: Күлімде, Наурыз, күлімде!

Күн менен түн теңеледі бұл күнде.

Күн мен Түнді шақырайық ортаға

Қуанышың сыйласың бүкіл елге!

( Күн мен Түн ортаға шығады — көрініс)

Күн (Дариға): Сәулесі
көп күнмін.

Түн (Әмина): Жұлдызы
көп түнмін

Екеуі:
Бірдей болып біздер,

Теңелеміз бүгін.

Түн: Ал, ертең күн ұзақ.

Күн:
Түн қысқарар бірақ.

Екеуі: Ұйқы
қанбай қалып

Жүрмендер тек жылап.

Күн менен түн теңеледі,

Жер шуаққа кеңеледі.

Соны тойлар ел енді.

1 жүргізуші: Әке
сөзі – парыз,

Ана сүті – қарыз,

Ұл өссе – ұрпақ,

Қыз өссе — ырыс.

(Ахмет залға жүгіріп келіп Ажар
Жансұлтановнадан сүйінші сұрайды)

Ахмет: Апа,
апа, сүйінші, ауылға келін келді!!!

(Есік жақтан екі
жеңгесімен (Әсем, Айжан апайлар) келін (Ұлмекен апай) кіріп келеді)

(«Беташар» дәстүрі,
келіннің бетін ашатын Қосанов Мейрам, Ажар Жансұлтановна келінді бетінен сүйіп,
батасын береді)

1 жүргізуші: Өмір
тойы, көңіл тойы – үйлену

Үйлену,
бір – мәңгі көктем күйге ену

Жаңа
отаудың қабырғасы қаланып

Дүниеге
тағы да бір үй келу,- деп бәріміз қосылып бір тамаша ән шырқайық.

(Барлықтар қосылып
«Той, тойға ұлассын» әнін шырқайды, домбырада Мейрамхан Құлжанұлы)

2 жүргізуші:
Наурыз тойын жұп жазбай

Қошеметпен қарсы алайық

Досқа құшақ ашайық

Өлең жырға басайық

Қазақтың бір салты деп

Тойға шашу шашайық.

9 сыныптың қыздарын орындауында «Қазақ»
биі

(жылаған баланың дауысы қосылады)

1, 4 сынып «Балаға ат қою» – Арманның
атасы Айтбай ата дәстүрді көрсетеді

1
жүргізуші: Ұлыс күні қазан
толса,
Ол жылы ақ мол болар,
Ұлы кісіден бата алса,
Сонда олжалы жол болар,- деп бүгінгі тойға үлкендерден бата сұрайық.

Айтбай аға,
сөз өзіңізде!

1
жүргізуші: Қарақазан –
қасиетті халқымның,

Бір
өзіңде құдіретті салтымның.

Бірлік
сенен басталады әрқашан,

Құны
ешқашан төмендемес нарқыңның.

Ауылдың
алты ауызын 5-ші сынып жалғастырса!..

«Қазақ дастарханы» әні – Қосанова |Асыл

2
жүргізуші: Келіңдер, Наурыз
тойға бәрің бүгін,
Аямай өнерпаздар ән мен жырын.
Тойлайық халық тойын Наурызымның,
Шуағын жерге төккен бақыт күнін.

Енді,
1 сыныптын шашуын көрейік!

«Бипл»
биі –
Шырайлым мен Әсем апай

1
жүргізуші: Жұп болсын деп, 5-ші
сыныптың ән-шашуын ортаға салайық! Дильнара, сені тыңдаймыз!

«Дархан
жерім» әні

1
жүргізуші: Нәресте — жаңа туған жөргектегі сәби. Сәби – өмірдің гүлі, көз сүйініші,
әке — шеше дәнекері, жас баланың жұпар иесі — көңілдің хошы, жанды жадыратар
нұры. Сөзі – бал, қылығы — қуаныш, сүйсең — шәрбат. Сәбиге жұмақ есігі ашық. О
дүниеде ата — ана қорғанышы, арашашысы және жеңілдік әперуші періште тектес пәк
жаратылыс тобына жатады. Ендеше, Күнзада апайымыз «Бесікке салу» дәстүрін ортаға
салады.

(«Бесіке
салу» дәстүрін 2-3 сыныптардың ауылы көрсетеді)

1
жүргізуші: Ауылдың балалары
аяққа оралмай, мына жерде асық ойнай тұрындар. (оларға асық беріледі)

2
жүргізуші: Келіңдер, Наурыз
күнін қарсы алайық,
Билейік, жыр жырлайық ән салайық.
ҚаҺарлы қыстан өтіп Наурыз келді,
Арқаңды кеңге созшы, уа халайық!

«Арқан
тарту» ойыны — 7 сыныптың ұлдары

1
жүргізуші: Үлкен бір қария үйінде
отырса, немересі келіп, байлық келді деген екен. Сонда қария осы уақытқа дейін
келмеген байлықтың енді қажеті жоқ, жүре берсін, депті.

Біраздан
кейін, немересі: «Ата-ата, дәулет пен бақ келіп тұр», — депті. «Осы уақытқа
дейін келмеген дәулет пен бақтың қажеті жоқ, жүре берсін», — депті қария. Біраздан
соң немересі жүгіріп келіп «Ата-ата, амандықпен деңсаулық келіп тұр», деген
екен. Сол кезде қария орнынан тұрып, амандық пен деңсаулықты төрге шақырғанда,
артынан байлық та, дәулет те еріп кіріп, қариядан сұрапты: «амандық пен
деңсаулықтан біз бұрын келдік, бізді неге кіргізбедің» дегенде, «Егерде менің
амандығым мен деңсаулығым болмаса, осы немерелерімнің жүгіріп жүргені, осы
амандық пен деңсаулықтың арқасы. Олар болмаса маған байлықтың да, дәулетің де
қажеті жоқ», деген екен.

Олай
болса, амандық пен денсаулықтың арқасында бәріміз осында, бір ауыл болып,
шаттыққа толып отырмыз.

«Ауылдың
алты ауызын» айтуға 3-ші сыныптың ауылына кезегі келді.

3-ші
сыныптың жігіттері қайдасындар!

«Қазақ жігіттері» әні – Азамат, Азат, Санжар, Жасұлан

2
жүргізуші: Қанекей, қарсы
алайық жылдың басын,
Қосылып жасқа жасың, басқа басың.
Барайық келер жылға төрт көз түгел,
Аман боп алыс, жақын, кәрі – жасың,- деп «баланы қырқынан шығару» дәстүрін тамашалайық.

«Баланы
қырқынан шығару» дәстүрін 9 сыныптың ауылы –

Жұлдызайдың
әжесі көрсетеді

1
жүргізуші: «Ауылдың алты ауызының»
кезегі 9-шы сыныптың ауылына келді.

(«Төрешім» әні – Мырзахмет)

2 жүргізуші: Арпа өсіп, адал
емген ақ уызың,

Қалдырған ғасырларға
нәрлі ізін.

Көк бөрілі байрағын
желбіретіп,

Көк түріктер тойлаған
Наурызым!

«Қара жорға» биі!!!

(«Қара жорға» биі – 3-4 сыныптардың
ұлдары)

1
жүргізуші: Осындай той
бәрімізге жұғысты болсын деп, Бітібай аға, ежелден
келе жатқан «асату» дәстүрімізді көрсетіп жіберіңізші.

2
жүргізуші: Жолың болсын деселік,

Жолыңа нұр төселік.

Жарылқасын алдыңнан,

Тұсауынды кеселік.

«Тұсау кесер» дәстүрін 5-6 сыныптың
ауылы Гүлсезімнің анасы көрсетеді

2
жүргізуші: Осы ауылдың ән-шашуын ағалы-інілі Руслан мен
Азаматтан сұрайық. «Жаным қазақ» әні.

1
жүргізуші: Жұп болсын деп,
ата-аналар, даярлық тобы ән кезегі сіздерде…

1
жүргізуші: Ассалаумағалейкум,
уа халқым,

Айналдым
келбетіңнен сенің жарқын.

Ел болып халық
болып қастерлейік,

Ертеден
бізге жеткен ата салтын,- дей отырып көнеге айналған «Тілашар» дәстүрімізді
бірге тамашалайық.

«Тілашар»
дәстүрімен Бітібай атамыз таныстырады.

2
жүргізуші: Қазақ халқының ежелгі салт-дәстүрінің
бірі – бата-тілек білдіру. «Жаңбырменен жер көгереді, батамен ер көгереді»,
«Баталы құл арымас» — деген ой-пікірді уағыздап, кейінгі ұрпағына ықылас
білдіріп, ақ ниетпен бата беріп, тілек тілеуді дәстүрге айналдырған. Олай болса
Қазгелді атамыздан (Нұрасылдың атасы) бата сұрайық.

1 жүргізуші: Ата
салтын бабамның,
Алып келді ұлыс күн.
Бір анадан туғандай,
Бір ұядан ұшқандай.
Бір аспанның астында,
Бір дастархан басында.
Береке — бірлік болсын деп,
Ауылдың алты ауызын

Жұлдызай
мен Данагүл жалғастырсын.

«Наурыз-көктем» әні.

1 жүргізуші: «Көппен
біткен іс сәнді –

Көппен біткен ас
дәмді»,- дей отырып сөз кезегін мектеп әкімшілігіне берсек.

(Көтермелеу
ретінде әр ауылға мадақтамаларды табыстайды)

2
жүргізуші:                  Наурыз
құтты болсын!
                       Дендеріміз
сау, мықты болсын!
                 Наурыз
тойы келе берсін!
                 Барлық
халық бақытты болсын,
                 Қош,
сау болыңыздар, халайық!
                   Көріскенше
күн жарық болсын!

Источник

22— наурыз мерекесіне арналған сценарий

Тақырыбы: Наурыз- жыр аңыз

— Армысыздар ұстаздар, шәкірттер мен қонақтар! Бәріміздің асыға күткен Наурыз тойымыз келіп жетті. Тойларыңыз құтты болсын!

Наурыз –«Жана күн» деген сөз. Бұл күн-біздің ата-бабаларымыз арғы тегіміз мыңдаған жылдардан бері тойлап келе жатқан жыл басы мерекесі. Наурыз тойымыз құтты болсын! Ұлыстың ұлы күні деп аталған наурызда денсаулықтарыныз мықты болсын, тілектерініз қабыл болсын!

1 жүргізуші: Уа, жараңдар жараңдар,

Бәрің бері қараңдар

Наурыз думан басталды,

Бір сәт зейін салайық,

Ұштасқан оймен мәңгілік,

Біздерді бар сан ғұрып,

Ғасырлардан ғасырға,

Келе жатқан жаңғырып.

Бермен жақын тұрыңдар

Сөзіме көңіл бұрыңдар

Жауқазындай наурыздың

Жарапазан жыры бар.

1 жүргізуші: Уа, ағайын! «Наурызым бабамның сөзі, Наурызым анамның сөзі, Ғасырдан –ғасырға жеткен даламның сөзі» демекші, тойды бастамас бұрынҚыдыр атамыздапн бата сұрап алайық.

2 жүргізуші: Баталарыңыз қабыл болсын дейміз!

(Наурыз көже беріледі)

Сөз кезегін мектебіміздің басшысы: Балабаева Сауле Абибуллаевнаға беріледі.

Шашу: Ал халайық тұрмайық

Әндетейік жырлайық

Ортамызды ашайық

Ырыс тілеп бұл жылға

Жырдан шашу шашайық! (Шашу шашылады)

Ортаға ән шашу: Көктем

Балалар тақпақтары. Даниял, Мұхит, Айлана, Рамазан.

Жамбыл ауылымен Абай ауылын ортаға шақырайық.

Салт –дәстүрге кезек берейік.

Қазақтың тағы салтымен танысайық. Тәй-тәй басқан балаға алғаш қадамын аттағанда тұсау кесер рәсімі өткізіледі.Осы салтты түсіндіру үшін ортаға Жамбыл ауылына кезек берейік.

Келесі кезекті Абай ауылына береміз. Бесікке салу салт -дәстүрі.

1 жүргізуші:Тойла бүгін, тауларымен боз далам

Тойла бүгін қарттарымен боз бала

Қайта оралған намысымдай Наурызым

Жана жыл боп қош келіпсін Наурызым

Балалар тақпақтары: Рахмет, Алия, Аружан

Ұлдар биі: Көкпар биі

Ойын : Арқан тарту, Асық ату

2 жүргізуші: Наурыз- көктем мерекесі

Наурыз- жыл басы

Наурыз- жана серпін, жана леп.

Қыздар биі: Көктем

1 жүргізуші: Наурыз- көктем мерекесі

Наурыз-ән мерекесі

Наурыз- би мерекесі.

2 жүргізуші: Қазақтың дастарханы Наурыз мейрамына мол жайылады. Қазағымыз Ұлыстың –ұлы күні Ақ мол болсын деген ниетпен дастархан басына ақ тағамдарды көп қойады.

Баршаларыңызды дастархан басына шақырамыз.

Ән : Дастархан

1 жүргізуші: Наурыз мерекесі құтты болсын! Ақ мол болсын! Қайда барсаң жол болсын!

Келесі жылы амандықта кездесейік.

Сөз кезегін тәрбие жөніндегі меңгерушісі: Қазанбаева А.А беріледі.

Ақмола облысы, Астрахан ауданы Астрахан № 1 орта мектебі

мұғалімі Есимсеитова Гульжан Касымхановна

Источник

Сценарий праздника Наурыз

Зазывала 1:

Слушайте! Слушайте!
И не говорите, что не слышали!

Зазывала 2: И не говорите, что не видели!

Зазывала 1: Наурыз идет к нам в гости!

Вместе: Добро пожаловать, Наурыз!

Ведущий 1: Добрый день, дорогие ребята, уважаемые гости! Мы приветствуем вас на праздновании древнего весеннего праздника Наурыз-мейрамы!

Ведущий 2: Наурыз мейрамы – это светлый весенний праздник пробуждения природы, вселяющий оптимизм и надежду на свершение самых светлых и заветных желаний.

Ведущий 1: Великий Наурыз объединяет под своим праздничным «шаныраком» весь многонациональный народ нашей страны!

Ведущий 2: Наурыз – древний праздник весны и труда, возникший у многих народов Востока и пришедший к нам из глубины веков. Отмечается Наурыз 22 марта – в день весеннего равноденствия!

Ведущий 1: Наурыз встречают в добром расположении духа и высказывают друг другу самые добрые пожелания. Вот и мы сегодня здесь все вместе, чтобы встретить Наурыз, пожелать друг другу добра, благополучия и процветания!

Ведущий 2: Сегодня светлый весенний праздник «Наурыз» собрал нас всех вместе. И все мы вместе, дружно говорим: Добро пожаловать. Наурыз

1 Ведущий: Құрметті қонақтар!

Сіздерді Наурыз мерекесімен құттықтаймыз. Отбасында бақыт, мол қуаныш тілейміз.

2 Ведущий: Сегодня замечательный день – праздник пробуждения новой жизни, праздник мира и весны. Наурыз – праздник весеннего равноденствия.

1 Ведущий:

Приходит снова юная весна

Да будет изобильною она

За праздничным и щедрым дастарханом,

Надежды и доверия полна

Я счастлива, что обновляя жизнь,

Вернулся в край мой Наурыз.

2Ұлыс күні ұлыстың

Мейрамы ортақ Шығыстың.

Бас қосарлы осы күн,

Алыс, жақын, туыстың.

Ұлттың тойым — мерекем!

Алуан салты ересен.

Ұлаң-байтақ қазағым

Бола берсін берекең!

1Ведущий:

Наурыз — просыпается степь

Наурыз — оживает природа

Наурыз дай нам всем

Урожайного года.

Свежий ветер летит

Над моею страной,

В птичьем крике тепло

Тоже радость вселило.

2 Ведущий:

Вы же чувствуете?

В воздухе пахнет весной,

И она нам сейчас

Наурыз подарила.

У погоды весенней

Различный каприз:

Или выпадет снег,

Иль растает он рано.

2 Ведущий:

Но в любую погоду

Придёт Наурыз.

Это праздник весны.

Для всех народов.

Брызги солнца вширь и ввысь

Это праздник…(хором) Наурыз

1 Ведущий:

Он в улыбках тысяч лиц.

Это праздник… Наурыз.

2 Ведущий:

Он равняет день и ночь

Он прогонит стужу прочь

Это праздник … Наурыз

1 Ведущий:

Он в пожатье крепких рук

Он синоним слова «Друг»

Это праздник Наурыз

*** Ученица 9 класса выходит с «Шашу» (под музыку песни Р.Рымбаевой Наурыз-думан)

Ведущий 1:

Весной 22 марта, начинается солнечное равноденствие, день увеличивается во времени, становится равным ночи, весна вступает в силу по настоящему, сквозь землю пробивается молоденькая травка, а на деревьях распускаются почки.

Поэтому этот день у восточных народов считают началом нового года. Наурыз не религиозный праздник, а скорее народный и очень древний праздник, насчитывающий несколько тысячелетий.

Ведущий 2:

В этот тёплый , весенний праздник Наурыз люди ходят друг к другу в гости, прощают все обиды, угощают традиционным наурыз коже и разными вкусными блюдами. В день Наурыза все старались быть добрыми. При встрече заключали друг друга в объятия, высказывали самые добрые пожелания, желали здоровья. И мы с Вами будем добрыми, здоровыми, и в знак добра давайте обнимемся, пожелаем друг другу здоровья и споем песню о самом главном для каждого из нас человеке:

Ведущий 1.

Для казахов этот праздник является символом весеннего обновления, торжества любви, плодородия и дружбы.

В старину до прихода Наурыза люди приводили свои дома и хозяйство в порядок, в честь праздника сажали деревья, цветы. Считалось, что если Наурыз входит в чистый дом к хорошему хозяину, то болезни, неудачи, невзгоды обойдут его стороной, а щедрое празднование этого праздника принесет в дом изобилие и успех на целый год. Эти убеждения объясняют изобилие праздничных ритуалов и обычаев.

С приходом праздника казахи одеваются в праздничные одежды, ходят друг к другу в гости и обмениваются поздравлениями и пожеланиями благополучия в наступающем году.

Ведущий 2

Празднования сопровождаются повсеместным весельем, играми, лошадиными скачками и другими увеселениями. Главным ритуальным блюдом этого праздника является наурыз-коже. Наурыз-коже обязательно должен состоять из 7 ингредиентов, символизирующих 7 элементов жизни: вода, мясо, соль, жир, мука, злаки (рис, кукуруза или пшеница) и молоко. Они символизируют радость, удачу, мудрость, здоровье, благосостояние, скорость, рост и божественную защиту.

Когда казахи празднуют Наурыз, наличие цифры 7 является обязательным: она заключает в себе 7 дней недели — временные единицы бесконечности Вселенной. По обычаю 7 чаш с наурыз-коже должны стоять перед самым уважаемым аксакалом («белобородый старик»). В этот праздник каждый казах должен посетить 7 домов и пригласить 7 гостей.

«Коктем Туды» («С рождением весны») – так казахи поздравляют друг друга на улицах с праздником Наурыз

Песня о матери «Анашым»

2 ведущий: Уважаемые гости 1 мы начинаем наш праздник. Посмотрите презентацию

1 ведущий: стихотворение «Наурыз», читает ученица

Мы здесь сегодня собрались,

Чтоб встретить праздник – Наурыз!

Улыбки, шутки, звонкий смех,

Пусть радуют сегодня всех!

Возьмемся за руки, друзья,

Ведь мы – единая семья:

Татарин, русский и казах,

Литовец, немец и поляк.

За нашим праздничным столом

Мы вместе песни запоем!

Открыта дверь для всех гостей —

Для пожилых и для детей.

Весна навстречу нам идет,

Весна на праздник всех зовет,

Народы самых разных стран

Шлют поздравленья в Казахстан!

Играй, баян, звени, домбра:

Желаю счастья и добра,

Здоровья и терпения,

Отличного настроения,

Чтобы мечты у всех сбылись –

Здравствуй, праздник Наурыз!

2 ведущий

Викторина.

В какой стране зародился праздник Наурыз? (В Иране)
Какие мясные блюда подавались на стол? (Казы,шужук, вареное мясо)
Какие семь продуктов были необходимы для приготовления нарыз-коже? (Вода, соль, пшеница, просо, мясо, сметана, рис)
Какое название имели качели, устанавливаемые к вечеру празднования Наурыза? (Алтыбакан)
Какими именами нарекали рожденных в этот день мальчиков и девочек? (Наурызбай, Наурызбек, Наурыз)
Сколько дней продалжалось празднование Наурыза? (Месяц)
С каким видом хозяйственной деятельности человека был связан прежде всего праздник весны? (Земледелием)
Закончите доброе пожелание, бытующее в народе на Наурыз: «Пусть продолжением праздника будет …». (Свадьба)

1 ведущий Однажды к нам в аул приезжал известный человек, а звали его Алдар – Косе.

Ассаламуалейкум, балалар!

Здравствуйте, дети!

Вы меня узнали? Ну-ка!

Меня знают все!

Я безбородный обманщик,

Веселый Алдар-Косе.

Я живу в замечательных книжках,

Я всегда помогаю обиженным,

Наказываю злых и жадных,

Слабых язаищаю, а с детьми играю

Расскажу я вам небылицы,

Очень смешные вещицы,

А вы мне дайте ответ,

Бывает так или нет.

Небылицы Алдар-Косе

1. Навьючив воз на стрекозу

Я раньше всех откочевал,

Из пряжки масла свил аркан

Прочней его никто не знал

Такое бывает?

2. К усам кузнечика легко

Я лошадь привязал свою,

И узел, стянутый потом

Едва-едва я развязал

3. Как на лихого жеребца

На муравья вскочил я,

И быстроногую лису

Догнал в одно мгновенье

4. К концу подходят небылицы

Я сшил аркан из пуха птицы

Синицы, воробьи, устроив пышный пир

Пришли ко мне с подарком от лисицы

Ведущий:

— Ребята, кто к нам стучится? О, это жеренши, Великий Мудрец!

Проходи, Мудрец, гостем будешь. Удиви своей мудростью. Порадуй изречениями.

Мудрец: А сейчас, ребята, я вам загадаю загадки, а вы дружно отвечайте

1.Он растёт не в огороде,

А растёт в большущем поле

Очень нужен он нам

Хлеб чудесный – это …(нан)

2.Любят все с ним играть

Все узнают – это мяч.

Он по полу скок – скок

Мяч весёлый – это …(доп)

3.Вам в бидон его нальют

Все ребята тёплым пьют.

Молоко назвали — …(сут)

4. Вяжет всем ребятам варежки и шапки

Все узнали без труда

Это бабушка — …(апа)

5.Смастерит он вам лошадку

Даст в свисточек погудеть

Вы узнали – это дед.

А по – казахски скажем без труда

Дедушка милый – это …(ата)

Заплелись густые травы

Закудрявились луга

Да и сам я весь кудрявый

Даже завитком рога.

(барашек)

2. Хоть зверь я горбатый,

Но нравлюсь ребятам.

(верблюд)

Рыжий молокозавод

День жует и ночь жуёт

Ведь траву не так легко

Переделать а молоко.

(корова)

Не мой бы труд,

Не мой бы бег

Ты плохо жил бы человек,

Но в век машины и мотора,

Боюсь в отставке буду скоро. (конь)

Инсценирование сказки «Наурыз».

(входит грустный Наурыз).

Ведущий:

— Что случилось с тобой, добрый человек? Кто ты? Почему такой грустный?

Наурыз:

-Наурызом меня все зовут.

Каждый год люди так меня ждут!

Я должен Весну привести за собой,

Весна хочет быть мне верной женой!

Ведущий: — А что же мешает вам пожениться?

Наурыз: — Уж очень на нас отец её злится!

Он хочет калым за невесту большой.

Ведущий:

— Что ж, Наурыз, не печалься ты так!

Не можем мы без солнышка и Весны.

Мы все поможем тебе. Засылай к хану сватов.

Наурыз:

— Сейчас я их приглашу! (убегает)

(появляется хан, за ним идут, пританцовывая слуги, несут подушки. Хан хлопает в ладоши 3 раза. Вбегает Весна).

Хан:

-Хороша у хана дочь! Луноликая, как ночь» Женихов гоню я прочь!

Көктем, сокровище моё!

Сваты:

— Есть у нас сын Наурыз – красивый, умный, добрый юноша! Он влюблён в вашу дочь Көктем!

Хан:

— Не говорите мне про это! Моя дочь красавица!

Сваты:

— О, Ханеке! Как же наш Наурыз без Көктем? Как же народ без Весны?

Хан: (задумчиво)

— Ну что ж, не нужно мне золото и серебро. Я очень люблю свою дочь и

отдам её только за достойного жениха! Если сможет он победить злую холодную волшебницу Зиму, то станет женихом моей дочери.

Наурыз:

Ну, что же мне делать? Как же мне быть?

Смогу ли я злую Зиму победить?

Коктем:

Я слышу, Наурыз, любимый мой.

Тебе сразиться надобно с Зимой.

Я подарю тебе сазсырнай

Но не простой, а волшебный

Силы Зимы он подорвёт

Звука его Зима не снесёт!

Зима: Кто посмел в мои владения войти?

Сазсырнай волшебный кто посмел найти?

Звук его меня сломает,

Дух бурана погибает, и метели иссякают.

Не губи меня, джигит. Тело всё моё горит

Всё, что хочешь пожелай

В сазсырнай лишь не играй!

Наурыз: Ты зимой была нужна

Сила мне твоя нужна.

Этот калым мал для хана

У метели, у бурана вешней влагой будет рана.

И тогда с моей невестой той устроим повсеместно

Засверкает степь цветами, зашумит земля садами

Люди счастье обретут, сев весенний все начнут!

Зима: Победили вы меня.

Что же, ухожу я на покой.

С вами я сражусь зимой.

Хан: Наурыз, ты настоящий батыр. Прогнал холодную Зиму, я отдаю тебе в жёны мою дочь Коктем!

Эй, казахский народ, хан на свадьбу вас зовёт! Люди, наурыз встречайте! Молодых поздравляйте!

Песня на казахском языке

Уважаемые друзья! Чтобы весело отпраздновать праздник Наурыз, мы разделим всех присутствующих на две команды

Ведущий 2:

Итак, вы, посовещавшись, придумайте для своих команд название, девиз, приветствия для соперников и гостей. Оцениваться все будет по пятибальной системе. А нашим гостям мы предлагаем стать членами жюри.

Ведущий1:

Итак, я представлю вам совет мудрейших: ______________________________

__________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________________ И сейчас они оценят результаты первого конкурса

Ведущий 1:

Команды наши готовы? . А мы продолжаем!

1 тур «Живой вопрос»

-Математика – Какое число считается священным и почитаемым в казахском народе и как оно связанно с праздником наурыз?

-Физика – Какое явление перехода одного агрегатного состояния в другое активно проявляется с наступлением Наурыза?

-Язык – Как переводится и с какого языка слово Наурыз?

-География – Как можно связать этот предмет с праздником Наурыз с точки зрения географии? (весы)

История – Откуда произошли корни праздника Наурыз?

Наурыз празднуется весной, в марте. С 21 на 22 марта день равняется с ночью. Народ начинает жизнь с нового листа. По традиции в этот день обидевщийся должен простить обиду, поссоривщиеся должны помириться.

Принято встречать Наурыз весело с открытой душой, с благими намерениями. В народе говорили как встретишь Наурыз так и весь год пройдет. Поэтому целый день народ пел песни, играли игры, ходили друг- к другу в гости.

Второй тур.

Блюда

1. Этот напиток изготавливают из верблюжьего молока?

2. На праздник Наурыз

у каждого дома устанавливался казан, в котором готовили праздничное блюдо из семи компонентов. Что это за блюдо?

3. Мясо, почки, печень, легкие нарезали мелкими кусочками и жарили, добавив жир и специи. Что это за блюдо?

4.Казахи почетным гостям подавали блюдо, в состав которого входили жал-жая, шұжық, қарта, қазы.

Что это за блюдо?

5. Маленькие кусочки теста жаренные на курдючном жиру. Что это?

Одежда

1.Как называется головной убор замужней женщины? Почему существует различие в одежде замужней и незамужней женщины?

2. Поверх платья женщины одевали приталенную вышитую орнаментами одежду без рукавов?

3. Как называется головной убор невесты?

4. Что такое мәсі?

5. Маленькая шапочка вышитая орнаментом?

Обычаи

1. Той, который устраивали в честь новорожденного?

2. Когда малыш делал первые шаги собирали гостей и самый почетный гость обрезал путы на ногах малыша. Что это за обычай?

3. Что такое «Беташар»?

4. Как проходит обряд «Қырқынан шығару»?

5. С какой целью казахи придерживались традиции “Бесікке салу”?

4 тур «Полиглот»

Команды вытягивают листочки со словами и они должны за предоставленное время перевести данные слова на казахский, английский, немецкий языки.

1. Знанье ( білім, нолидж, виссен)

2. Родина (Отан, мазэлэнд, хаймат)

3. Дружба (фрэндшип, фройндшафт)

4. Мир (бейбітшілік, пис, фриден)

5. Народ (халық, пипл, фольк)

6. Мать (ана, мазэ, муттер)

7. Край ( өлке, лэнд, ланд)

8. Ученик (оқушы, пьюпл, шюлер)

Ведущий 2:

А знаете ли вы, что Наурыз особенный праздник и готовят для него особые блюда. Так как Наурыз – это ещё и начало весенних полевых работ, было принято за 25 дней до праздника высеивать в специальных посудах зерно, а первый день праздника проростки употреблять в пищу. В каждом ауле устраивали состязание едоков. Чемпионы съедали до двух баранов.

Ведущий 1:

Они съедали баранов, а мы предлагаем выйти сюда по одному представителю от команды. Конкурс «Кто быстрее». Вы должны как можно быстрее съесть предложенное вам блюдо: баурсак и айран.(2 – 3 человека от команды)

Вопросы совсем несложные:

1. Когда отмечаем Наурыз?

2. Что означает слово “Наурыз”?

3. Какое блюдо готовят на праздник?

4. Первая столица Казахстана.

5. Переведите на казахский слова: праздник, новый, радость.

6. Из скольких ингредиентов состоит “Наурыз коже”?

7. Какие вы знаете национальные казахские игры?

8. Какие знаете традиции?

9. Как поздравляют друг друга люди в этот праздник?

10. В каких странах еще отмечают этот светлый праздник?

11. Какое число у казахов считается магическим и удачным?

12. Священная книга мусульман.

13. Из каких составных частей состоит юрта?

14. Как называется генеалогическое древо у казахов?

1. 22 марта.

2. “Новый день”.

3. Наурыз коже.

4. Оренбург.

5. Мереке(мейрам, думан, той), жаңа, қуаныш.

6. Состоит из 7 ингредиентов.

7. Алтыбакан, Кыз куу, Кокпар, Аударыспак, Байга, Куме алу, Ак каскыр — байланган каскыр, Балапандар, Такия тастамак!

8. Тусаукесер, кыркыдан шыгару, «жеты ата», бесике салу, атка отыргызу и другие.

9. Поздравляющий говорит: «Наурыз мейрамы кұтты болсын!» («Пусть праздник Наурыза будет счастливым!»), принимающий поздравления отвечает «Бірге болсын!» («Да будет вместе!»).

10. В настоящее время Наурыз отмечается, как государственный праздник: 21 марта в Иране, а также в Азербайджане, Албании, Афганистане, Грузии, Иракском Курдистане, Индии, Киргизии, Македонии, Турции, Туркменистане и в Узбекистане — а также в Казахстане — 21—23 марта и в Таджикистане (4 дня). Наурыз также празднуется на местном уровне в Татарстане, Башкортостане.

11. Число – 7.

12. Коран.

13. Юрта (уй, кииз уй) состоит из деревянного каркаса и кошомного покрова. Каркас юрты состоит из трех частей: кереге (решетчатый остов), уык (жерди, подпирающие верхний круг), шанырак (верхний круг).

14. Шежире.

Наурыз – начало года

Так считает наш народ.

И обычаи народа

Людям всем передаёт.

5-й чтец:

Наурызбен күттықтап

Алыс жақен қаутышты

Көктемдегі жарқын сәт

Көңелдерге ауысты.

6-й чтец:

С Наурызом поздравляем

Взрослых мы и малышей.

Счастья, радости желаем

И весенних тёплых дней.

8-й чтец:

— Да здравствует великий день народов Востока!

9-й чтец:

— Пускай погодные сюрпризы

В душе не оставляют след,

Пусть сердце радуется жизни,

А жизнь пусть будет, как цветов букет!

10-й чтец:

— Желаем счастья до небес,

Изведать всех больших чудес!

Познать любви божественную силу,

И видеть мир прекрасным и красивым!

Ведущий:

— Новый год всегда хочется начинать с чистой страницы.

Я желаю Вам, чтобы всё в нём было по-другому: светло и свежо. Желаю радости и счастья!

Источник

Сценарий проведения праздника Наурыз

Цели:

1) Познакомить учащихся и родителей с казахскими обычаями и обрядами,

национальными блюдами, ритуалами встречи праздника «Наурыз»;

2) Воспитывать культуру общения, толерантности, уважения к семейным

традициям.

Ведущий:

Мы здесь сегодня собрались,

Чтоб встретить праздник Наурыз.

Улыбки. шутки, звонкий смех

Пусть радуют сегодня всех!

Возьмёмся за руки, друзья,

Все мы -единая семья:

Татарин, русский и казах,

Литовец, немец и поляк.

За нашим праздничным столом

Мы вместе песни запоём!

Открыта дверь для всех гостей

Для пожилых и для детей.

Весна навстречу нам идёт,

Весна на праздник всех зовёт!

Звучит песня «Наурыз-думан». Р.Рымбаева.

Ведущий: Добрый день! Добро пожаловать на наш праздник. А знаете ли вы, какой праздник наступает? Конечно, это праздник Наурыз — Наурыз мейрамы.

По традиции человека, который открывает праздник называют «Той-бастар» и одаривают его дорогим подарком. И сегодня самым лучшим подарком будут ваши аплодисменты!

Самый долгожданный и радостный праздник у казахского народа – это Наурыз мейрамы («рождение весны»), торжество весеннего обновления.

Наурыз — первый день нового года, который совпадает с днем весеннего равноденствия.

Для казахов этот праздник является символом весеннего обновления, торжества любви, плодородия и дружбы.

В день Наурыза все старались быть добрыми. При встрече заключали друг друга в объятия, высказывали самые добрые пожелания, желали здоровья. И мы с Вами будем добрыми и пожелаем друг другу здоровья.

Ведущий: Традиция эта от века стара-

Под звон серебра пожеланья добра:

Улыбчивым людям дарить свой привет,

Бросая пригоршни монет и конфет.

Я этот обычай вам в дар приношу,

Знакомя с казахским обрядом «Шашу».

(Фонограмма «Шашу». 2 девочки в национальных костюмах разносят шашу. На фоне мелодии.)

Ведущий: С праздником весны, вас дорогие друзья!

(Музыка убирается)

Ведущий: С праздничным поздравлением приглашаем директора нашей школы Собянину Т.В.

(Поздравление директора)

Ведущий:

Наурыз пришёл к нам в дом,

Поселил веселье в нём.

Накормил нас от души,

До чего ж мы хороши!

мы желаем людям всем

Быть счастливыми совсем,

Доброты от всех друзей,

От любимых — только ласки,

Чтобы всё было, как в сказке!

Ведущий: Уважаемые друзья! Наш праздник продолжается.

В народе повелось: чем щедрее и веселее будет отмечен праздник Наурыз, тем благополучнее пройдёт год. Какой же праздник обходится без песен, танцев и весёлых национальных игр, в которых в этот день участвуют с одинаковым азарством и дети, и взрослые?

Уважаемые друзья! Чтобы весело отпраздновать праздник Наурыз, мы проведём сегодня конкурсы.

(Проводятся творческие выступления коллективов,конкурсы, состязания).

Конкурс 1 «Танысу» («Знакомство»)

Участники должны рассказать о себе на русском и казахском языке.

Конкурс 2 «Алаша» («Ковер»)

И следующий конкурс «Алаша». Перед вами ковёр — алаша, нужно выйти на него и ответить на мои вопросы. Просим по одному представителю от команды на «алаша». (Вопросы задаются по очереди каждому участнику)

Как называется казахское переносное жильё?
Назовите казахский народный инструмент.
Как называется казахский стол?
Назовите любое казахское национальное блюдо.
Когда мы отмечаем праздник Наурыз?
Что означает слово «Наурыз»?

Конкурс 3 «Наурыз-коже»

Празднования сопровождаются повсеместным весельем, играми, лошадиными скачками и другими увеселениями. Главным ритуальным блюдом этого праздника является наурыз-коже. Наурыз-коже обязательно должен состоять из 7 ингредиентов.

Перед участниками лежат карточки с названиями продуктов, нужно выбрать те, из которых готовят «Наурыз-коже»

( вода, мясо, соль, жир, мука, рис, молоко, айран, сыр, картофель, яйца, имбирь)

Закончено. А знаете ли вы что символизируют данные ингредиенты?
Эти ингредиенты символизируют радость, удачу, мудрость, здоровье, благосостояние, скорость, рост и божественную защиту.

Конкурс 4 «Орамал тастау» («Брось платок»)

Мы предлагаем с командами провести национальную игру «Орамал тастау» (бросить платок). Я бросаю платок по очереди каждому участнику, а вы должны назвать по-казахски любое животное.

Конкурс 5 «Ойын ойнайык» («Давайте поиграем»)

На полу рассыпаны конфеты, кто из участников больше соберёт.

Конкурс 6 «Орнамент»

Орнамент — это узор, состоящий из ритмически чередующихся элементов.

Искусство орнамента настолько распространено на территории Казахстана, что даже говорят, казахи живут в мире орнамента, потому что им украшено практически все: дома, юрты, мебель, посуда, одежда.

-Кто быстрее обведёт и вырежет орнамент.

Конкурс 7 «Айтыс»

У казахского народа есть прекрасный конкурс «Айтыс» — состязание. На этом конкурсе идёт состязание между музыкантами-исполнителями, кто лучше исполнит своё произведение. Давайте тоже устроим айтыс, кто лучше станцует.

Игра «Кокпар»

Для данного состязания требуются несколько настоящих джигитов(3-4). Вы должны отвечать на вопросы по очереди, кто ответит на большее количество вопросов, тот джигит является победителем состязания. Готовы?

Вопросы совсем несложные:

1. Когда отмечаем Наурыз?
2. Что означает слово «Наурыз”?
3. Какое блюдо готовят на праздник?
4. Первая столица Казахстана.
5. Переведите на казахский слова: праздник, новый, радость.
6. Из скольки ингредиентов состоит «Наурыз коже”?
7. Какие вы знаете национальные казахские игры?
8. Какие знаете традиции?
9. Как поздравляют друг друга люди в этот праздник?
10. В каких странах еще отмечают этот светлый праздник?
11. Какое число у казахов считается магическим и удачным?
12. Священная книга мусульман.
13. Из каких составных частей состоит юрта?
14. Как называется генеалогическое древо у казахов?
15. Бий Среднего жуза.
16. Как называется древнейший закон казахов, составленный Тауке-ханом и 3-мя известными биями?

Ответы:

1. 22 марта.
2. «Новый день”.
3. Наурыз коже.
4. Оренбург.
5. Мереке(мейрам, думан, той), жаңа, қуаныш.
6. Состоит из 7 ингредиентов.
7. Алтыбакан, Кыз куу, Кокпар, Аударыспак, Байга, Куме алу, Ак каскыр — байланган каскыр, Балапандар, Такия тастамак!
8. Тусаукесер, кыркыдан шыгару, «жеты ата», бесике салу, атка отыргызу и другие.
9. Поздравляющий говорит: «Наурыз мейрамы кұтты болсын!» («Пусть праздник Наурыза будет счастливым!»), принимающий поздравления отвечает «Бірге болсын!» («Да будет вместе!»).
10. В настоящее время Наурыз отмечается, как государственный праздник: 21 марта в Иране, а также в Азербайджане, Албании, Афганистане, Грузии, Иракском Курдистане, Индии, Киргизии, Македонии, Турции, Туркменистане и в Узбекистане — а также в Казахстане — 21—23 марта и в Таджикистане (4 дня). Наурыз также празднуется на местном уровне в Татарстане, Башкортостане.
11. Число – 7.
12. Коран.
13. Юрта (уй, кииз уй) состоит из деревянного каркаса и кошомного покрова. Каркас юрты состоит из трех частей: кереге (решетчатый остов), уык (жерди, подпирающие верхний круг), шанырак (верхний круг).
14. Шежире.
15. Казыбек би.
16. «Жеты жаргы”.

Игра «Арқан тартыс» («Перетягивание каната») – казахская национальная игра, где играющие делятся на две команды. Посередине площадки кладётся канат, середина каната отмечается ленточкой, под серединой каната проводится поперек черта. Играющие берутся за канат и поднимают его с пола. По сигналу играющие стараются перетянуть канат в свою сторону. Перетягивать канат можно только после сигнала. Игру проводят несколько раз. Выигрывает команда, которая перетянет канат на свою сторону большее число раз.

Игра «Қыз қуу» («Догони девушку») – согласно древнему обычаю, бытующему еще в сакских племенах, прежде чем юноша женится на девушке, он должен был доказать свое мастерство наездника, умение держаться в седле. Обычай требовал, чтобы джигит, претендующий на руку и сердце девушки, догнал свою невесту на резвом скакуне. Для этого на народных собраниях или на праздниках затевалась игра «Қыз қуу», где девушка и юноша верхом на лошадях выходили на поле. По сигналу хозяина торжества девушка, стегнув коня, вырывалась вперед, а парень верхом на своем скакуне пытался догнать ее и поцеловать. Если ему это не удавалось, то уже ему приходилось скорее скакать от девушки, так как в таком случае девушка, догнав его, начинала что есть силы стегать его камчой. Все это превращалось в веселое и увлекательное зрелище для всех собравшихся. Сейчас уже наступили совершенно другие времена. Парню не нужно скакать на лошади за девушкой, чтобы сделать её своей невестой, однако «Қыз қуу» по-прежнему популярна среди жителей некоторых регионов.

Игра «Теңге алу» («Подними монету»). Правила игры: В эту игру играют верхом на конях. Всадники должны на скаку поднять с земли платочек с монетой. Ваша задача: на бегу поднять крышку и, обогнув стойку, вернуться в свою команду.

Ведущий: Мы будем очень рады, если вам понравился наш сегодняшний праздник. Мы надеемся, что этот праздник расширил ваши знания об обычаях и обрядах казахского народа, знание которых глубже знакомит людей других национальностей с многовековой культурой. Мы надеемся, что наш праздник способствовал так же укреплению дружбы казахского народа с другими братскими народами нашей великой Родины.

Источник

Наурыз в нашем ауле

Цель: формирование у учащихся патриотических чувств и толерантности.

Задачи:

Формирование и развитие личности школьников на основе национальных и общечеловеческих ценностей.
Воспитывать уважение к традициям и обычаям казахского народа.
Развить представления о многообразии народной художественной культуры, объединяющей устное слово, музыкальный фольклор, декоративно-прикладное искусство.
Обогащать активный и пассивный словарь учащихся, развивать фонематическое восприятие.

Оборудование: музыка, интерактивная доска, слайды, шанырак юрты, корпе, домбра, дастархан с угощениями.

Ход праздника

Ведущий 1: Армысыздар, құрметті қонақтар! Бүгін біз Ұлыстың ұлы күні — Наурыз мейрамын тойлағалы отырмыз. Наурыз — бұл тек көктемнің ғана емес, ең әулі ізгілік пен жақсылықтың мейрамы. Ұлыстың осы бір ұлы кұні адамдар бір-біріне деген өкпе- ренештерін ұмытып, кешірімге келіп татуласып, табысқан.

Ведущий 2: Сегодня замечательный день — праздник пробуждения новой жизни, праздник мира и весны. Наурыз — праздник весеннего равноденствия, когда, наконец-то, после долгой зимы, светлое время суток становится равным темному по своей продолжительности, а потом начинает неуклонно увеличиваться. Таким образом этот праздник олицетворяет собой начало начал, возрождение природы, торжество светлых сил добра над темными силами зла.

Кең болсын қазағымның керегесі,
Кетпесін Алла берген берекесі,
Алаштың баласына нәсіп болған,
Кұтты болсын НАУРЫЗ мерекесі!

Ведущий:
— Дорогие гости!
Сегодня праздник у нас. Этот праздник празднуем уже много лет. Чтобы счастье и удача не покидали Вас и Ваш дом. Разрешите нам произвести небольшой обряд «Шашу» в честь гостей.

Наурыз — барша қазақстандықтардың ортақ той думаны. Наурыз — достық пен еркіндіктің мерекесі. Наурыз — қаңкылдап қаздар келетің, қырларда қызғалдақ бүршік атып, Табиғат — Ана гүл көрпеге оранатын көктем айы. Мал бағуды кәсіп еткен ата-бабаларымыздың қорада қойы қоздап,түйесі боздап, бір малы екеу болып, аузы аққа тиіп, мол ырысқа кенелетін, қыс қыспағынан арқасы кеңіп, арқа-жарқа, мәз-мейрам шаттыққа бөленетін шақ.

Для казахов этот праздник является символом весеннего обновления, торжества любви, плодородия и дружбы. В старину до прихода Наурыза люди приводили свои дома

и хозяйство в порядок, в честь праздника сажали деревья и цветы. Считалось, если Наурыз входит в чистый дом к хорошему хозяину, то болезни, неудачи невзгоды обойдут его стороной, а щедрое празднование этого праздника принесет в дом изобилие и успех на целый год.

Салауатты өмірдің салтанаты, күн мен теңелген, баршаға арман мен адалдық, құштарлық пен сұлулық ,тазалық пен татулық сыйлаған НАУРЫЗ мейрамы кұтты болсын! Дендеріңізге амандық-саулык, шаңырақтарыңызға шаттық, отбасыларыңызға ырыс пен ынтымақ тілейміз!

Открыта дверь для всех гостей —
Для пожилых и для детей.
Весна навстречу нам идет,
Весна на праздник всех зовет,
Народы самых разных стран
Шлют поздравленья в Казахстан!

Играй, баян, звени, домбра:
Желаю счастья и добра,
Здоровья и терпения,
Отличного настроения,
Чтобы мечты у всех сбылись —
Здравствуй, праздник Наурыз!

Наурызды халқымыз
Жыл басы сапайды
Конермей салтымыз
Көп еме тарайды.

Наурыз – начало года
Так считает наш народ.
И обычаи народа
Людям всем передаёт.

Наурызбен пүттықтап
Алыс жақен қаутышты
Көктемдегі жарқын сәт
Көңелдерге ауысты.

С Наурызом поздравляем
Взрослых мы и всех детей.
Счастья, радости желаем
И весенних тёплых дней.

Казахский танец

Ведущий: С ярким солнцем и долгожданным теплом на нашу землю пришел праздник Наурыз мейрамы Весенний день «Ұлыстың ұлы күні» символизирует очищение от всего плохого в мыслях, делах и поступках по отношению к нашей семье, школе, городу и в целом к Родине.

Слово Наурыз с персидского означает «нау — новый», «рыз» — день. В эту ночь готовили Наурыз — көже, наводили чистоту в доме, и ждали гостей.

Инсценирование сказки «Наурыз».
(входит грустный Наурыз).
Ведущий: — Что случилось с тобой, добрый человек? Кто ты? Почему такой грустный?

Наурыз: -Наурызом меня все зовут.
Каждый год люди так меня ждут!
Я должен Весну привести за собой,
Весна хочет быть мне верной женой!

Ведущий: — А что же мешает вам пожениться?

Наурыз: — Уж очень на нас отец её злится!
Он хочет калым за невесту большой.

Ведущий: — Что ж , Наурыз, не печалься ты так!
Не можем мы без солнышка и Весны.
Мы все поможем тебе.

Засылай к хану сватов.

Наурыз: — Сейчас я их приглашу! (убегает)
(появляется хан, за ним идут, пританцовывая слуги, несут подушки. Хан хлопает в ладоши 3 раза. Вбегает Весна).

Хан: -Хороша у хана дочь!

Луноликая, как ночь»

Женихов гоню я прочь!
Көктем, сокровище моё!

Сваты: — Есть у нас сын Наурыз – красивый, умный, добрый юноша!

Он влюблён в вашу дочь Көктем!

Хан: — Не говорите мне про это!

Моя дочь красавица!

Сваты: — О, Ханеке! Как же наш Наурыз без Көктем?

Как же народ без Весны?

Хан: (задумчиво) — Ну что ж, не нужно мне золото и серебро. Я очень люблю свою дочь и
отдам её только за достойного жениха! Заплатите за мою дочь танцами, песнями, покажите свою ловкость, вот тогда я и подумаю о вашем женихе!

Ведущий: — Ребята, удивим хана смекалкой, ловкостью, танцами и песнями. Жаркий бой на поле нашем — испытанье храбрецов.

Конкурс батыров:
(выходят 2 мальчика и, хлопая друг друга по ладошке, называют слово на казахском языке. Кто будет последним, тот и победитель)

Ведущий: — Предлагаю я игру, позабавить детвору.

Игра: «Күміс алу». « Подними монету».

(На противоположных сторонах намечаются линии старта и финиша. Разбрасываются монеты. Дети выстраиваются вдоль линии старта. По сигналу «джигиты» начинают «скачки», имитируя скачки на конях. Во время «скачек» они, не останавливаясь, наклоняются и поднимают монеты. Побеждает тот, кто смог набрать наибольшее количество монет).

Игра: «Арқан тартыс». «Перетяни канат».
( Дети делятся на две команды и перетягивают канат).

Песня «Наурыз»
Ведущий: -Дорогие гости, ребята! Представьте себе, что вы находитесь в широких степях Казахстана. Прекрасные традиции передавались из поколения в поколение. В них отражаются быт и обычаи казахского народа. Сегодня мы покажем несколько фрагментов.

Тойбастар

Обряд «Бесекке бөлеу». (показывают и рассказывают родители)
Это укладывание малыша в колыбель. Бабушки, прежде, чем уложить ребёнка в колыбель, освещали её, изгоняли порчу, злых духов, чтобы ребёнок в ней спал спокойно и рос здоровым.

Обряд «Түсау кесу». (показывает и рассказывает Мудрец).
Это перерезание пут. По обычаю, ребёнку, делающему первые шаги, спутывают ножки и самый уважаемый скороход, в присутствии гостей торжественно разрезает пёстрые нитки, чтобы ребёнок уверенно и правильно шагал по жизни. В этот день в честь малыша устраивают той.

Ведйщий: — А сейчас, ребята, я вам загадаю загадки, а вы дружно отвечайте.

Он растёт не в огороде,
А растёт в большущем поле
Очень нужен он нам
Хлеб чудесный – это …(нан)

Любят все с ним играть
Все узнают – это мяч.
Он по полу скок – скок
Мяч весёлый – это …(доп)

Вам в бидон его нальют
Все ребята тёплым пьют.

Что коровы нам дают?
Ну, конечно, это — …(сут)

Вяжет всем ребятам варежки и шапки
Все узнали без труда
Это бабушка — …(апа)

Смастерит он вам лошадку
Даст в свисточек погудеть
Вы узнали – это дед.
А по – казахски скажем без труда
Дедушка милый – это …(ата)

Ведущий:
— А сейчас я проверю, кто из вас самый внимательный.
Игра: «Үшты – үшты». «Летает – не летает».
Торғай, мектеп, тақта, бұлбұл, тырна, тор, қозы, сауысқан, шортан, бота, көгершен, карлығаш, каскыр, аю.

Ведущий: — Хан, и в заключении нашей конкурсной программы мы хотим порадовать тебя танцами народов, проживающих в нашей многонациональной стране.

Хан: -Ну, молодцы! Порадовали вы хана своим умением и талантами. Наурыз, быть тебе моим зятем!

Көктем: — Радостны лица людей – наступил Новый год!

Пусть он нам счастье с Наурызом принесёт!

Наурыз келді балалар,
Көктеді қыр жырғалар,
Наурыз тойын тойлайық
Жаңа жылда ағалар.

Ал, балалар, ойнайық
Ойнайық та ойлайық
Ұлыстың ұлы күні
Наурыз тойын тойлайық!

Расцвела земля родная
Песни звонкие слышны
Наурыз веселый праздник,
Праздник солнца и весны.

Рады мы встречать гостей
С разных стран и волостей
Будем петь, шуметь, играть
Наурыз весну встречать.

Ведущий: Наурыз — это праздник труда, мира и дружбы. Люди прощали старые обиды. Желали себе и другим добра и счастья. В эти дни нужно получить благословение — бата. Скажи нам, Кадыр ата добрые слова пожелания. Входит Кадыр-ата, әже.

Ұлыс оң болсын,
Ақ мол болсын,
Қайда барсақ, жол болсын!
Ұлыс бақты болсын,
Төрт түлік ақты болсын!
Ұлыс береке берсін,
Бәле-жала жерге енсін!
Ұлы халқым тоқ болсын,
Көйлектерің көк болсын,
Қайғы-уайым жоқ болсын,
Қуаныштарың көқ болсын!

Ведущий 1: (әже бросает шашу) Желаем всем казахстанцам
Мира и благополучия
Наурыз амандық, жақсылық әкелсін!

Ведущий 2: Желаем весеннего тепла и радости в жизни.
Көктем жылуы мен өмір куанышын тілейміз!

Ведущий 1: Еще раз вас всех с праздником Наурыз!
Наурыз кұтты болсын!
Келесі кездесенемін қош сау болыңыздар!

Ведущий:
— Заканчивается наш праздник «Наурыз – 2014».
Пусть будет дружба и согласие на всей земле!

Песня» «Солнечный круг».
Күн әлемі жер әлемі
Суреті бул жас баланың
Өрмек салып ақ қағазға
Бір шетіне жазылған.
Әрқашан күн сонбесін
Аспаннаң бүлт төнбесен
Қасымда болсын мамам
Болайын менде аман.

Наурыз-Новый год

Счастье нам принесёт,

В каждый дом звонкий смех

И в учебе успех.

П-р Наурыз, Наурыз

Танцы, игры и айтыс!

Радостный весёлый

Праздник в нашей школе.

Наурыз-Новый год

Всё вокруг расцветёт,

И тюльпан золотой

Встретит год молодой!

Вспомнить пословицы и поговорки казахского народа.

В родной долине

Лучше прахом быть,

Чем не чужбине

Падишахом быть.

Не мудрецом, постигшим суть,

Не на чужбине старшиной,

Хоть камнем придорожным будь,

Но только в стороне родной.

Цветет бутон там, где прижился.

Джигит силен там, где родился.

Чем в чужедальном Мысре быть владыкой,

В родном Кенгане лучше горе мыкай.

Тянет пса туда, где он кормился,

Молодца туда, где он родился.

И бедный дом отца родного

Милее нам дворца чужого.

Наурыз-Новый год

Счастье нам принесёт,

В каждый дом звонкий смех

И в учебе успех.

П-р Наурыз, Наурыз

Танцы, игры и айтыс!

Радостный весёлый

Праздник в нашей школе.

Наурыз-Новый год

Всё вокруг расцветёт,

И тюльпан золотой

Встретит год молодой!

Наурыз-Новый год

Счастье нам принесёт,

В каждый дом звонкий смех

И в учебе успех.

П-р Наурыз, Наурыз

Танцы, игры и айтыс!

Радостный весёлый

Праздник в нашей школе.

Наурыз-Новый год

Всё вокруг расцветёт,

И тюльпан золотой

Встретит год молодой!

Наурыз-Новый год

Счастье нам принесёт,

В каждый дом звонкий смех

И в учебе успех.

П-р Наурыз, Наурыз

Танцы, игры и айтыс!

Радостный весёлый

Праздник в нашей школе.

Наурыз-Новый год

Всё вокруг расцветёт,

И тюльпан золотой

Встретит год молодой!

Источник

«Қош келдің, әз Наурыз!»

2 — жүргізуші: Наурыз шаттық әніміз,
Салтанатты сәніміз.
Ән салып жас — кәріміз,
Ән салайық бәріміз
Ән: «»

І жүргізуші: Барлықтарыңыздың наурыз көжеден дәм татуға шақырамыз! Мереке құтты болсын!

Источник

Сценарий праздника Наурыз— мейрамы

Цель: Развивать интерес к национальным традициям и обычаям

народов Казахстана, прививать любовь к Родине.

Ведущий 1:

Қайырлы күн кұрметті Наурыз мерекесшне жиналған

қаум!!!Наурыз—Жер—Ананын ұйкысынан оятып, жақсылық пен құт—

берекенің көзі ашылған күн. Наурыз—ел мен елді бірлікке, достыққа

ұмтылдырған Ұлы күн. Наурыз—ел мен елді бірлікке, достыққа

ұмтылдырған Ұлы күн.

Наурыз—бақыттың бастамасы, ұлылықтың ұйытқысы, жаңарудың

белгісі, тіршіліктің тынысы, өмірге—нұр, көңілге жыр, сезімге өгүл

сайлаған, халық қастерлеген Ұлыстың ұлы күні!!!

Ведущий 2

Мы приветствуем Вас , дорогие наши земляки в этот прекрасный

праздничный день. Наша с вами задача сегодня —сделать эту встречу

яркой, веселой и незабываемой. Ведь считается, что чем больше

радости человек впустит в свою душу в эти весенние дни, тем

богаче будет весь год. Чем веселее пройдет Наурыз, тем щедрее

будет природа.

Поэтому, ждут нас великие дела: игры, состязания, стихи, песни и,

конечно же, угощения.

Ведущий1

Уа, халайық, кұтты болсын мерекен,

Құтты болсын, құтты болсын берекең.

Наурыз тойы тойланады ауылда,

Қош келіңдер мерекені көруге!

Ведущий 2

Счастье, здоровья всем желаем,

Шлем привет всем селам, городам.

С праздником великим поздравляем

Мы встречаем Наурыз—Мейрам!

Источник