Наурыз сценарий на татарском языке

Сценарий праздника для средней группы “Навруз- весенний праздник” (на татарском языке)

“Нәүрүз – язгы бәйрәм”

Максат: Балаларны татар халкынын милли бэйрэмнэре хэм культуралары белэн таныштыру. Балаларда бэйрэмгэ карата унай тэсирлэр калдыру. Татар халкынын милли уеннары хэм бию элементлары белэн таныштыру.

(Балалар залга керэләр, ярым тугэрэк ясап басалар)

Бала 1: Елгада бозлар кузгалды..

Елмая, колә кояш.

Урамнар буйлап атлый,

Ямьле хәм күнелле яз.

Бала 2: Эй яз-матур, яз-матур,

Хуш киләсен, уз бире.

Кунак булып килер дип,

Куптэн коттек без сине.

Бала 3: Кояшлы коннэре белэн

Ямьле яз килеп житте.

Бу жырны безгэ бэйрэмгэ

Ямьле яз булэк итте.

(Балалар “Яз җыры”н башкаралар. Утыралар урындыкларга).

Бала: Эй дускайлар, дускайлар,

Житте ич Нэуруз айлар.

Эшегезне ташлагыз,

Бэйрэмгэ ашыгыгыз!

Алып баручы 1: Исэнмесез, кунаклар! Менэ коткэн бэйрэмебез дә килеп житте. Нэуруз бэйрэме башлана!

Алып баручы 2: Балалар, э сез Нэуруз бэйрэме турында белэсезме? Ул нинди бэйрэм?

Балалар: Нэуруз – ул язгы бэйрэм. Элеккечэ- Яна ел бэйрэме.

Алып баручы 1: Эйе, балалар, март ае – яз башы, бик матур ай. Бу ай озак заманнар буе яна елнын беренче ае булып йоргән. Нэуруз – язны каршылап, язгы чэчу эшләре алдыннан уткэрелэ торган халык бэйрэме ул. Нэуруз – ул игелек, дуслык бэйрэме. Ул тынычлыкка, матурлыкка ондәуче бэйрэм.

Алып баручы 2: Нэуруз бэйрэме котлы булсын,

                        Эче тулы нур булсын!

                        Нэуруз коен кем койлэсэ,

                        Ул дэртле һәм бай булсын!

Алып баручы! Менэ жыелып та беттек. Бэйрэмне башларга вакыт, минемчэ.

Бала 1: Яз килэ, яз килэ

        Кояш нурларын сибэ.

        Тып-тып итеп тамчы тама,

        Инде кар эреп бетэ.

Бала 2: Яз килэ, яз килэ,

Сыерчыклар килэ.

Горлэшеп, сайрашып

Жырчы кошлар килэ.

Бала 3: Эй, дусларым, килегез,

Кунел ачу конебез.

Жырлый-жырлый биик эле,

Сез кул чабып торыгыз.

(Татар халык биюе “Эпипэ”)

Алып баручы 1: Хуш килэсез, гузэл Нэуруз,

Язгы яна елыбыз.

Яна елда туры булсын,

Нурлы булсын юлыбыз!

Алып баручы 2: Борын-борын заманнан,

Болгар белэн Казаннан,

Жаек белэн иделдэн

Бу бэйрэм безгэ килгэн,

Нэуруз мобэрэк булсын!

Балалар (барысы бергә): Нэурузбикэ! Нэурузбикэ!

(Бер кулына чэчэклэр салынган кэржин , икенче кулында зонтик тоткан Нэуруз керэ)

 Нэуруз.         Мин ерактан килдем сезгэ язлар иленнэн,

Урман аланынын ал чэчэклэр ускэн жиреннэн.

Зэнгэр болытлы, Лэйсэн янгырлары белэн

Килдем  язгы сулар кебек ашкынып.

Исэнмесез, кунаклар! Исэнмесез, балалар!

Балалар һәм алып баручы: Исэнмесез, Яз кызы – Нэурузбикә!. Сине бик көттек!

Нэуруз: Белэм-белэм! Сез мине бик яратасыз! Салкын кыштан сон мин жылы коннэр, йогерек сулар, Лэйсэн янгырлары, умырзая чэчэклэре алып килдем!

Алып баручы 1: Хуш килэсен, Нэуруз, турдэн уз! Жылы Лэйсэн янгырлардан сон жир йозе яшэреп, шау чэчэккэ торенер.

Нэуруз: Эйдэгез, кызлар, чэчэклэр белэн биеп алыйк эле.

Бию “Умырзая” (чэчэклэр белэн)

Нэуруз: Балалар, э хэзер, эйдэгез, бергэлэп уйнап алыйк.

“Там, там, тамчы там” уены (татар халык кое хәм сузлэре)

Уенчылар, пар-пар булып, кулга-кул тотынышып бер-бер артлы басалар. Алар бергэлэп тубэндэге жырларны жырлыйлар хәм бию хэрэкэтлэре ясыйлар:

Там, там, тамчы там,                     алга баралар

Тамганынны яратам        артка таба чигэлэр

Тамган тамчыларга карап,           кара-каршы басып кул чабалар

Мин жырларга яратам

Без уйныйбыз, уйныйбыз,                        тугэрэк ясап эйлэнэлэр

Якты коннэн туймыйбыз.

Кулны –кулга чаба-чаба,                кул чабалар

Колэбез дэ жырлыйбыз

(Уеннан сон балалар урындыкларга утыралар)

Алып баручы 1: Яз нурлары- комеш нурлар

Сибелсен жиргэ.

Яз шатлыгы, яз бэхете,

Телибез сезгэ

Алып баручы 2: Язлар, җэйлэр имин килсен,

Кук йозе аяз булсын.

Барчабызга сэламэтлек,

Бэхетләр алып килсен!

(Балалар музыка астында чыгып китэлэр)

Кулланылган эдэбият:

1. Г.З. Гэрэфиева “Сомбелэне кем белэ?”- Казан. “Хэтер нэшрияты, 2003.-191б.
2. К.В. Закирова, Л.Р. Мортазина “Балачак-уйнап-колеп усэр чак”. –Казан. Редакционно-издательский центр. 2012.-192б.
3. Ф.Ю.Юсупов, З.Ф. Камалова “Голбакча”.- Казан. Татарстан китап нәшрияты, 1990.

Сценарий театрализованного праздника (на татарском языке)

“Нәүрүз – язгы бәйрәм”

Музыка уйный

1: Елгада бозлар кузгалды..

Елмая, колә кояш.

Урамнар буйлап атлый,

Ямьле хәм күнелле яз.

2: Эй яз-матур, яз-матур,

Хуш киләсен, уз бире.

Кунак булып килер дип,

Куптэн коттек без сине.

3: Эй дускайлар, дускайлар,

Житте ич Нэуруз айлар.

Эшегезне ташлагыз,

Бэйрэмгэ ашыгыгыз!

Алып баручы 1: Исэнмесез, кунаклар! Менэ коткэн бэйрэмебез дә килеп житте. Нэуруз бэйрэме башлана!

. Нэуруз – ул игелек, дуслык бэйрэме. Ул тынычлыкка, матурлыкка ондәуче бэйрэм.

Алып баручы 2: Нэуруз бэйрэме котлы булсын,

Эче тулы нур булсын!

Нэуруз коен кем койлэсэ,

Ул дэртле һәм бай булсын!

Алып баручы1! Менэ жыелып та беттек. Бэйрэмне башларга вакыт, минемчэ.

4: Яз килэ, яз килэ

Кояш нурларын сибэ.

Тып-тып итеп тамчы тама,

Инде кар эреп бетэ.

5: Яз килэ, яз килэ,

Сыерчыклар да килэ.

Горлэшеп, сайрашып

Жырчы кошлар кайта.

6: Эй, дусларым, килегез,

Кунел ачу конебез.

Жырлый-жырлый биик эле,

Сез кул чабып торыгыз.

2. “Бэйрэм буген” 6 класс малайлар

Алып баручы 1: Хуш килэсез, гузэл Нэуруз,

Язгы яна елыбыз.

Яна елда туры булсын,

Нурлы булсын юлыбыз!

Алып баручы 2: Борын-борын заманнан,

Болгар белэн Казаннан,

Жаек белэн Иделдэн

Бу бэйрэм безгэ килгэн,

( Сыерчыклар килеп чыгалар)

1сыерчык: Исәнмесез!

Алып баручы 1: Исәнмесез, сыерчыклар!

2 сыерчык: Бездә хәбәр!!! Сез Наурузбикэне котэсезме?

3 сыерчык: Без,сыерчыклар, Наурузбикэне канатларыбызда алып килергэ тиеш идек .Лэкин Наурузбикэне Шурэле безнен янга жибэрми,тоткында торгыза.

Алып баручылар: Эйдэгез ,дуслар,, Наурузбикэне коткарырга кирэк!

(Чыгып китэлэр)

4. Шурэле чыгышы

(музыка уйный, Шурале бауда Наурузбикэне тартып алып килэ)

Шурале: Кара аларны, Язны каршы алырга уйлаганнар, Э мин…миндэ бит бэйрэм итэсем килэ

Син,Наурузбикэ,минем янымда каласын,мина якты булсын,кунелле булсын!

Наурузбика:Юк, юк, Шурале,

Жибэр мине. Мин кешелэргэ жылы хэм яктылык китерергэ тиеш.

Шурале: Юк. жибэрмим. Минем дэ бэйрэм итэсем килэ

(Шурале Наурузбикэне тюль белэн ябып куя ,хэм Шурэле яшерен генэ карап йори,)

Балалар хэм алып баручылар килеп чыга

Алып баручы 1: Нишлэргэ инде! Хэзер ничек Наурузбикэне коткарырга.! Кайда инде бу Шурэле!

Шурале: Э мин монда .Яз кирэк икэн сезгэ,минем жазаны утэргэ тиешсез!

Жыр жырлап курсэтегез мина! Бигрэктэ яратам бит мин жырлаганны.Узем дэ жырлый белэн(Жырлый)

5.(Жыр)Жырлап яшэр чагыбыз 6 класс малайлар

Алып баручы 2:Эй ,Шурэле абзыкай,эйдэ безнен белэн бик кунелле уен уйнап алабыз. Шушы мишэктэ йогерэбез.

(Шурале мишэккэ керэ.Аны бэйлэп куялар)

Шурале: Ай-ай.Мин акылсыз!Тагын алдадылар!Жибэрегез мине!

Алып баручы 2: Юк.синдэ Наурузбикэне безнен янга жибэрмисен,аныннан башка яз безгэ килми бит.

Шурале: Жибэререргэ туры килэ инде Наурузбикэне Яхшы булырга туры килэ Эх!Ярар!Ярар,Каршы алыгыз инде!

Балалар (барысы бергә): Нэурузбикэ! Нэурузбикэ!

6. Наурузбикэ чыгышы

(Наурузбикэне Шурэле ачып жибэрэ)

Нэурузбикэ. Мин ерактан килдем сезгэ язлар иленнэн,

Урман аланынын ал чэчэклэр ускэн жиреннэн.

Зэнгэр болытлы, Лэйсэн янгырлары белэн

Килдем язгы сулар кебек ашкынып.

Исэнмесез,барча кунаклар!

Балалар һәм алып баручылар: Исэнмесез, Яз кызы – Нэурузбикә!. Сине бик көттек!

Нэурузбикэ: Белэм-белэм! Сез мине бик яратасыз! Салкын кыштан сон мин жылы коннэр, йогерек сулар, Лэйсэн янгырлары, умырзая чэчэклэре алып килдем!

Алып баручы 1: Хуш килэсен, Нэуруз, турдэн уз! Жылы Лэйсэн янгырлардан сон жир йозе яшэреп, шау чэчэккэ торенер.

Нэурузбикэ: Эйдэгез, кызлар, биеп алыйк эле.

7.Бию Каз канаты кызлар

Нэурузбикэ: Балалар, э хэзер, эйдэгез, бергэлэп уйнап алыйк.

(Буран тавышы)Кыш бабай килеп чыга

8. Кыш Бабай чыгышы

Кыш Бабай:Нэрсэ ул монда!Нинди жыелыш?Бу кем?

Балалар:Наурузбикэ!Ул безгэ язны алып килде!

Кыш бабай:Хэзер менэ сезгэ яз! Э мин аны чакырмадым,Мин эле китэсем килми!

Алып баручы 2: Кыш Бабай!Эйдэгез, Наурузбикэ белэн ярышып карагыз!Кайсыгыз жинэр икэн!

Ярышу . Наурузбикэ жинэ 9. Бию кое

Алып баручы 2

Кояш, чык, чык!
Тэти кашык базарда,
Ботка пешэр казанда,
Батыр карны елак ит,
Жылын белэн кунак ит!

Алып баручы 1:Бар инде, Кыш бабай.Хуш Сау бул,килэсе елга кадэр

Кыш бабай.

Бетте, барысы да бетте,
Актык сэгатем сукты.
Сау булыгыз, дусларым,
Хушыгыз, куз нурларым.
Шатланыгыз, колегез,
Уйнагыз.Сау булыгыз!

Алып баручы 2

Салкын кышны яз жинде,
Моны барчагыз курде.
Кулны кулга тотынышып
Бэйрэм итик кон буе.

10.(Жыр”Кояшлы ил”) Арина Карина

Алып баручы 2. Яз нурлары- комеш нурлар

Сибелсен жиргэ.

Яз шатлыгы, яз бэхете,

Телибез сезгэ

Алып баручы 1: Язлар, җэйлэр имин килсен,

Кук йозе аяз булсын.

Барчабызга сэламэтлек,

Бэхетләр алып килсен!

Бугенгенен гузэл мизгеллэре
Кунеллэрдэ калсын уелып.
Тагын шулай, дуслар, бергэлэшеп,
Очрашырга язсын жыелып.

(Жыр “Дуслар”) Барысы катнашулар

Алып баручы 1

Зэнгэр куктэ концерт бирэ
Сыерчыклар — жырчы кошлар.
Аларнын жырына кушылып,
Ямьле яз килуе белэн
Котлыйбыз сезне, дуслар

Алып баручы 2

Э хэзер ,кадерле кунаклар,барчагызны урамга чакырабыз,науруз боткасын авыз итэргэ,Хэм шулай кышны озатып жибэрергэ.Кышны озату уты белэн барлык начарлык очып китсен,дуслар! Уеннарда катнашырга рэхим итегез!

 “Навруз- весенний праздник”

(Балалар залга керэләр, ярым тугэрэк ясап басалар)

   1 бала: Елгада бозлар кузгалды..

Елмая, колә кояш.

Урамнар буйлап атлый,

Ямьле хәм күнелле яз.

 2 бала:Эй яз-матур, яз-матур,

Хуш киләсен, уз бире.

Кунак булып килер дип,

Куптэн коттек без сине.

3бала: Пришел Навруз, весна пришла,

Поляна ярко расцвела.

Все рады празднику вокруг

И каждый здесь и брат и друг.

Согреты солнцем и теплом,

Наврузу песню мы поем.

 4бала:Кояшлы коннэре белэн

Ямьле яз килеп житте.

Бу жырны безгэ бэйрэмгэ

Ямьле яз булэк итте.

     ( Балалар “Яз җыры”н башкаралар. Утыралар урындыкларга).

АБ1: Исәнмесез балалар! Исәнмесез, хөрмәтле кунаклар! Менә салкын кыш үтеп китте, ямьле яз җитте. Яз белән бергә Нәүрүз бәйрәме килеп җитте.

Нәүрүз – язны каршылап, язгы чәчү эшләре алдыннан үткәрелә торган халык бәйрәме ул. Нәүрүз сүзе яңа көн дигәнне аңлата. Нәүрүз бәйрәме – ул игелек, дуслык бәйрәме. Бу гүзәл, язгы бәйрәм көнендә кешеләр бер-берсенә кунакка йөриләр, бер-берсенә булган үпкәләрен оныталар, җырлыйлар, бииләр, рәхәтләнеп күңел ачалар. Бу бәйрәмнең хуҗасы — Нәүрүзбикә. Нәүрүз котлы булсын! Без сезне күңел ачарга чакырабыз!

АБ2: Здравствуйте дорогие дети, уважаемые гости! Вот и прошла зима, пришла к нам весна — красна, а вместе с ней пришел татарский народный праздник  —  Навруз. Слово «Навруз» означает «новый день». Навруз – это период пробуждения природы, наступления тепла и начало весенних полевых работ. Навруз – это праздник урожая, людей труда, мирной жизни. Навруз – это гимн родной природе, праздник всеобщего согласия. А хозяйкой этого праздника является Нәүрүзбикә.  Мы вас приглашаем на наш  весенний праздник!

АБ1: Нәүрүз бәйрәме  башланды, ә Нәүрүзбикә юк! Әйдәгез әле балалар, без аның турында шигырь сөйлик, бәлки ул килеп тә җитәр.

АБ2: Праздник начинается, а хозяйки то нет. Ребятки давайте позовем ее красивыми стишками.

          Бала1: Әнә яз яшелләнә,

                         Җир анабыз гөлләнә,

                         Бозны тишә ак чәчәк,

                         Көнгә бага саф чәчәк!

                         Бүген көн тиң төннәргә

                         Урын юк һич көнләргә,

                         Без дә тиң, без дә тигез!

                         Мөбарәк Нәүрүз!- дибез.

  Бала2:   Хуш киләсең, гүзәл Нәүрүз! –

                  Язгы яңа елыбыз,

                  Яңа елда туры булсын,

                  Нурлы булсын юлыбыз!

                  Еракларга яңгырасын

                  Бүген дәртле җырыбыз.

3ала:    Когда приходит к нам Навруз, цветут сады, цветут поля.

                 Когда приходит к нам Навруз, весною дышет вся земля!

 4 бала:  Когда приходит к нам Навруз, звучат и музыка, и смех

                 Поздравления принимаем и сами поздравляем всех!

5бала:Яз килде, кояш көлде,

Дөньяга нур бөркелде.

Уянды бар агачлар,

Куанды алмагачлар.

АБ2: Растаял снег, звенят ручьи,

Запели песни соловьи.

Земля проснулась и цветет

И в гости к нам весна идет.

Под музыку в зал входит Весна

Нәүрүзбикә- Весна:  Мин ерактан килдем сезгэ язлар иленнэн,

Урман аланынын ал чэчэклэр ускэн жиреннэн.

Зэнгэр болытлы, Лэйсэн янгырлары белэн

Килдем  язгы сулар кебек ашкынып.

Знаю, ждут меня повсюду,

Всем на свете я нужна…

Приношу я радость людям,

А зовут меня – Весна!

Нәүрүзбикә: Исәнмесез балалар, кунаклар! Здравствуйте дорогие  дети,  уважаемые гости! Это я Нәүрүзбикә – дочь весны, поздравляю всех вас с праздником!

Балалар һәм алып баручы: Исэнмесез, Яз кызы – Нэурузбикә!. Сине бик көттек!

АБ1: Хуш килэсен, Нэуруз, турдэн уз! Жылы Лэйсэн янгырлардан сон жир йозе яшэреп, шау чэчэккэ торенер. Нәүрүзбикә, без бик шат сине кабат күрүебезгә. Син безгә беренче чәчәкләр алып килдең.

АБ2:  Нәүрүзбикә, как мы рады вновь встретиться с тобой, сразу природа вся ожила и запела вместе с тобой. Ты принесла нам первые всенние цветы!

Дети читают стихотворение «Букет фиалок». Старшая группа

1)Сквозь иглы темной хвои

Веселый лился свет.

Я шла лесной тропою

И вдруг нашла букет.

2)Букет лесных фиалок

Лежал на старом пне,

И стало мне их жалко,

И грустно стало мне.

3)Цветы уже увяли,

Поникли лепестки.

Зачем же их сорвали.

Сломали стебельки?

4)Мы не будем рвать цветы!

Это капли красоты,

Пусть они растут, цветут.

Радость нам они несут!

Нэуруз: Эйдэгез, кызлар, чэчэклэр белэн биеп алыйк эле.

Бию“Умырзая” (чэчэклэр белэн)(Танец с подснежниками)- Средняя группа

АБ1. Весна-красна, а наши дети знают про тебя стихи. Ребята средней группы хотят  тебе рассказать стихотворения. Хочешь послушать?

Весна: Конечно!

Стихи про весну. Средняя группа

АБ1. Малышки знают песню про весну.

Песня “Зима прошла” Младшая группа

АБ1. А сейчас, ребята нац. и сред группы споют вам весеннюю песню

Песня «Бумажные кораблики» (Нац. и сред.гр)

АБ1: Дети, давайте позовем Солнышко.

Бала:

Кояш, кояш, чык, чык!

Безгә җылы бик кирәк.

Болыт, болыт, кач, кач!

Без уйнарбыз җылыткач.

Кояш, кояш, чык, чык!

Солнышко : Вот пришло я в гости к вам своим маленьким друзьям.

Я дарю свое тепло,

Чтоб  все пело и цвело!

АБ1. Здравствуй, солнышко!Здравствуй, ясное!. Смотрите, как Солнце сияет, лучами нас всех согревает!

Бала: Солнце, солнце! Ярче грей.

                Будет праздник веселей!

Солнышко: Кто стихи про солнце знает, пусть сейчас мне почитает.

Стихи про солнце

АБ1. А дети еще песенку про солнышко знают!

Песня “Солнышко платьице! (Старшая, сред. И нац. Группы)

АБ1. Солнышко, понравилась тебе песенка? А мы еще хотим с тобой  поиграть.

Игра “Кояшкай” (Солнышко)Нац.гр

Стихи старшая группа

1)Праздник радостно встречаем

Мы в республике родной.

Поздравляем, поздравляем

Всех в Наврузом и весной.

2)В гости к нам Навруз пришел,

Всем нам стало хорошо.

Мы танцуем и поем,

Дружно, весело живем.

3)К нам Навруз пришел чудесный,

С новым танцем, с новой песней.

Вместе с ним весну встречаем,

Дружно весело играем.

АБ2. Нәүрүзбикә, мы тебе тоже красивую песню споем  о родной земле.

Песня  о Родине (подготовительная группа)

АБ1. Родина у каждого своя, а мы сегодня с вами живем в Татарстане. И сейчас мы с вами споем песню на тат.языке “Туган телдә җырыбыз”( Подгот. И стар.гр)

АБ2: И на этом наш прекрасный праздник заканчивается.

Пусть окружает нежностью весна

И каждый день цветами украшает!

Приносит много радости она,

Заветные желанья исполняет!

АБ1: Язлар, җэйлэр имин килсен,

Кук йозе аяз булсын.

Барчабызга сэламэтлек,

Бэхетләр алып килсен!

Төзеде: татар һәм рус теле тәрбиячесе Зиннатуллина Сания Вакиф кызы  Түбән Кама шәһәре 2014ел.

Максат:Балаларны халкыбызның гореф – гадәтләре белән таныштыру.
Бурычлар:
—    “Нәүрүз”-бәйрәме турында белемнәрен баету,
—    фольклор запасларын арттыру,
—    ихтиярларын барлыкка китерү,
—    сәләтләрен ачу,үстерү
—    туган телгә карата мәхәббәт тәрбияләү.
—   
Залның бизәлеше: Стенаның урта өлешендә Нәүрүз рәсеме. Як – якларында агач рәсемнәре. Умырзая  чәчәкләре рәсемнәре. Залның уң як өлешендә урман сурәт -ләнгән. Урманның бер өлешендә өй атрибуты урнаштырылган .Л.Батыр-Болгар

Скачать полный конспект

музыкасы “Кайт карлыгач”-көе яңгырый, балалар залга керәләр һәм ярымтүгәрәк булып басалар.
Алып баручы: — Хәерле көн кадерле балалар, хөрмәтле хезмәттәшләр! Без бүген
Язны — Нәүрүзбикәне каршыларга җыелдык.
1 — бала:
Яз килә,яз килә.
Кояш нурларын сибә.
Тып –тып итеп тамчы тама
Инде кар эреп бетә.
2 — бала:
Тамчылар бии тып  та тып,
Тамчылар сикерәләр
Аларны булмый туктатып,
Алар яз китерәләр.
3 — бала:
Кил син, язым,тизрәк кил,
Бик сагынып көтәбез.
Җырлар җырлап сөеп, зурлап,
Сине тәбрик итәбез!
4 — бала:
Ашыгабыз сине тизрәк күрергә
Яшь үләннән ялан тәпи йөрергә.
Кил син тизрәк,бөтен дөнья уянсын
Сайрар кошлар, күбәләкләр куансын!
5 — бала:
Бөре чуклары белән,
Сыерчыклары белән,
Яз килә, яз килә.
Яз ишекләрдән керә,
Яз тәрәзәдән көлә.
Кар суында йөгерә.
6 — бала:
Яз ләйсән булып ява,
Яз күкри – тетри һава,
Яз кошлар белән кайта,
Язны һәркем ярата.

Нәүрүз: — Агымсулар кичтем мин,
Сезгә килеп җиттем мин,
Нәүрүз әйтеп үттем мин,
Нәүрүз мөбәрәк булсын!
(Бер бала Нәүрүз турында шигырь сөйли)
Хуш киләсең гүзәл Нәүрүз!-
Язгы яңа елыбыз,
Яңа елда туры булсын
Нурлы булсын юлыбыз!
Еракларга яңгырасын
Безнең дәртле җырыбыз.
Алып баручы: — Балалар, әйдәгез, Нәүрүз белән бергәләшеп җырлап алабыз.
(балалар Нәүрүз янына җыелалар)
”Нәүрүз һәм балалар” җыры
Нәүрүз: — Яратыгыз көзне дә,
Яратыгыз кышны да,
Яратыгыз җәйне дә,
Яратыгыз язны да.
Балалар: — Нәүрүз, Нәүрз ур рәхмәт
Телисең изге теләк.
Карга: (телеграмма алып керә) — Игътибар, игътибар! Хәбәр бар, хәбәр бар.
(алып баручыга бирә)
Алып баручы: — Телеграмма? Кемнән булыр икән? (укый) “Кадерле балалар, мин юлда тиздән килеп җитәрмен. Кыш бабагыз”. Кызык, Кыш бабай киләм дигән. (мультимедиа буран, җил искән тавышлар ишетелә, Кыш бабай керә).
Кыш бабай: — Исәнмесез, нәни дусларым! Бу нинди җыен монда? (Нәүрүз янына барып) Миңа әйтми киткәнсең,
Кышны җиңәм дигәнсең, ха-ха-ха.
Бер өрермен –җил исәр
Шыткан чәчәкне кисәр,
Ике өрсәм кар ятар,
Елга – күлгә боз катар.
Кит, Нәүрүз, кит!
Нәүрүз: — Шып итсәм – җил тынар.
Елмайсам – карың елар.
Үзең кит, кыш!
Кыш бабай: — Минем җитез тайларым бар.
Гыйнвар, февраль айларым бар.
Нәүрүз: — Минем дә бит тайларым бар
Җылы апрель, майларым бар!
Алып баручы: — Кыш бабай, юкка сатулашасың, балалар да беләләр бит яз килергә вакыт җиткәнен.
Кыш бабай: — Я әйтегез балалар, мин сезгә нәрсәләр алып килдем әле?
Балалар: — Кар, кышкы уеннар.
Нәүрүз: — Ә мин сезгә: җылы көннәр, кошлар, яшел үләннәр, чәчәкләр, бөҗәкләр
алып киләм. Сез алаларны сагынансыздыр инде.
Балалар: — Бик саындык
Кыш бабай: — Ә шулай да көч сынашыйк. Болай гына урынымны Нәүрүзгә калдыру юк.
Нәүрүз: — Бөтен шартларыңа да күнәрмен.
Кыш бабай: — Менә балалардан сорыйк әле алар яз турында мәкальләр беләләрме икән
Нәүрүз: — Балалар,  сез яз турында мәкальләр беләсезме?
Балалар: — Беләбез, беләбез.
1. Күз өчен яз яхшы, 
Авыз өчен көз яхшы.
2. Көз бай булма, яз бай бул
3. Яз сөрсәң, көз урырсың.   
4.Язгы көн көендерә,    
Көзге көн сөендерә.
5. Язның байлыгы – кояш,
Көзнең байлыгы – уңыш 
6.Яз яме чәчкә белән  
7. Язгы көн ел туйдыра.    
8 Язгы хезмәт – көзге хөрмәт  …
Алып баручы: — Менә күрәсеңме, Кыш бабай, балалар никадәр мәкалләр беләләр.
Кыш бабай: — Менә хәзер карыйк әле ярышып
Бераз аркан тартышып. (аркан тартышалар Нәүрүз җиңә)
Әле минем көчем җитәрлек, булмаса биюдә карыйк ярышып. (бииләр.Кыш бабай
җиңелә)
Уф, арыдым, сусадым,
Харап булдым җиңелдем,
Эредем бит, эредем
Яз алдында хур булдым.
Вакыт җиткән икән шул,
Властьне тапшырыга.
Нәүрүз кызым, көчле, нык бул
Бу сабыйлар хакына!
(Нәүрүзнең кулын кысып, саубуллашып чыгып китә)
Алып баручы: — Кыш бабай киткәч ямансу булып китте әле.бәйрәмне дәвам итәбез.
Балалар башкаруында  Ә.Фәйзи көе “Яз җитә” җыры.
Нәүрүз: — Балалар, мин сезнең уйнарга яратканны белеп бер уен алып килдем.
Әйтегез әле, язны безгә нинди кошлар алып килә? (сыерчык, карлыгач, кара карга –лар һ.б.). Уен “Кошлар бәйрәме”- дип атала. (Берничә боҗраны идәнгә куеп) Менә бу сыерчык оялары, сез сыерчыклар. Көй уйнаганда кошлар очалар, туктагач ояла- рына керәләр.
Нәүрүз: — Балалар, яз көне бакча эшләре башлана. Кешеләр нәрсәләр утырта башлый-лар? (бәрәңге,суган,кишер һ.б.). Әйдәгез, без дә суган утыртабыз. Икенче уен “Кайсы команда җитез”- дип атала. (алдан әзерләнеп куелган тартмалар. Эчләренә кара мате риал  салынган.Материал астында яшел кыяклы суган яшерелгән.Бала санынча суган әзерләнгән.Балалар ике командага бүленәләр һәм алар чиләктән суган алып тартма янына йөгереп баралар да суганны тартмага салар. Суганны кайсы команда тизрәк утыртып бетерә. Уен берничә тапкыр уйналганнан соң яшел кыяклы суганны алып балаларга күрәтү) Кагыйдә: Суганны теләсә ничек түгел, рәтләргә утыртырга
“Чума үрдәк-чума каз ”татар халык көе яңгырый. Кулына кәрзин тотып әби керә.
Әби: — Исәнмесез, нәни дусларым! Күргәнемчә, сездә Нәүрүз бәйрәме икән! Бәйрәмегез мөбәрәк булсын!Яз көне җиткәч каз-үрдәкләр йомырка сала башлый. Менә минем казым серле йомырка салган. (алтын  төсендә, папье -маше йомырка күрсәтә)  Мин аны сезгә бүләк итәм.
Алып баручы: — Әйдәгез балалар, әбигә рәхмәтебезне белдерәбез.
Балалар: — Зур рәхмәт әби!
Әби: — Ярый мин китим, казларымны ашатыр вакыт җитте. Сау булыгыз!
Алып баручы: — Чыннан да, йомырка бик серле күренә, нигәдер ярылып та киткән (йомырка эченнән кофетлар коела башлый). Балалар, бу серле конфетлар белән төркемнәрегезгә баргач сыйланырсыз.
Нәүрүз: — Шулай инде, яз җитүгә кош –кортлар да шатлана. Балалар, миңа икенче балалар бакчасына барыр вакыт җитте. Бәйрәмегез бик күңелле булды. Зур рәхмәт! Тик минем сезгә зур үтенечем бар.Табигатьне саклагыз, кошларны, бөҗәкләрне
рәнҗетмәгез! Сау булыгыз!
Алып баручы: — Сау булыгыз,  Нәүрүз!
Балалар  С.Сәйдәшеп көе“Килде яз”җырын башкаралар.
Алып баручы: — Шушының белән безнең бәйрәм ахырына якынлашты.Әйтегез әле, бүген безнең бакчада нинди бәйрәм булды? (Яз бәйрәме -Нәүрүз) Сау булыгыз! Киләсе очрашуларга кадәр!

< Предыдущая		Следующая >

Автор: Имамова Гульнур Шайдулловна

Нәүрүз бәйрәме.

Музыка әкренәя. Сәхнәга алып баручы чыга.

А.б.Көн әйтәдер-мин озын!

Төн әйтәдер-мин озын!

Күктә кояш көлеп тора-

Икебез дә бер бүген!

Көн-кояшка авыша,

Төн авыша-аена.

Көн дә,төн дә әйтә:”Әйе,

Икебез дә бер бүген.”

Көн белән төн тигезләшкән,

Яз килеп җиткән икән.

Яз килеп җиткән дә икән,

Һәм хәбәр иткән икән:

Бәрәкәтле булсын язлар,

Нәүрүз мөбарәкбад!

Нәүрүз мөбарәкбад!

-Хөрмәтле балалар, тәрбияче апаларыбыз! Без бүген бирегә язны-Нәүрүзбикәне-каршы алу бәйрәменә җыелдык. Бәйрәм тамашасына рәхим итегез!Наүруз- борынгы  бәйрәм,әби-бабаларыбыз үткәргән язны каршылау бәйрәме ул.

Борын үткән заманнан,

Болгар белән Казаннан,

 Җаек белән Иделдән,

  Бу бәйрәм безгә килгән!

Нәүрүз Мөбәрәкбад!

1 бала.Әйдә,кояш,сип нурыңны,

Кызганма бер дә,

Зур бәйрәм,күңелле бәйрәм

Нәүрүз бүген бездә!

2 бала.Тизрәк кил,безгә,җылы яз,

Тизрәк,тизрәк кил!

Куяннар туңып беткәндер,

Иссен җылы җил!

3 бала.Урманда бит җылы өй дә,

Җылы мич тә юк.

Куяннарның әбиләре

Бәйләми оек!

4 бала.Тизрәк кил,җылы яз,

Тизрәк-тизрәк кил!

Чыпчыкларга җырлар өйрәт,

Уйнат,сайрат,көл!

5 бала.Урманда бит пешермиләр

Түгәрәк калач.

Песнәкләрнең туннары юк,

Тамаклары ач!     

6 бала.Тизрэк кил безгэ, жылы яз,
Тизрэк-тизрэк кил!
Балыкларныкоткарберук,-
Бозастындакул.
7 бала.Чэчэклэрбелэнкумелсен
Без яшэгэн ил.
Тизрэк кил безгэ, жылыяз,
Тизрэк-тизрэк кил!

А.б. -Ач ишегең керәбез,

Нәүрүз әйтә киләбез.

Түтәй.(өйдән).-Керегез,керегез,балакайларым,

Без сезне күптән көтәбез,

Нәүрүз котлы булсын!

1 бала.Өйдәме түтәй?

Җәтрәк бир күкәй.

Бирсәң безгә өч күкәй,

Тавыгың салыр йөз күкәй.(Түтәй күкәй бирә).

Нәүрүзгә табак кирәк,

Табакка кабак кирәк,

Май ,күкәй,калак кирәк.

Күмәчен дә кызганма,

Озак яшә,сызланма!(Түтәй күмәч бирә)

Түгәрәктә  татар халык биюе.

  А.б. -Кыш китте,яз килде,

Үрдәк белән каз килде.

Нәүрүз бәйрәме килә,

Безнең җырлыйсы килә.

                  Җыр  “Яз килә”(мәктәпкә хәзерлек төркеме)

Музыка ишетелә(гөрләвек тавышы).

А.б. -Нинди серле чишмә тавышы!Балалар,кар сулары да,шушы чишмә суларына кушылып,гөрләвекләр булып агалар.Димәк,табигатебезгә яз килә.Әнә тегендә,язның килүен хәбәр итеп,беренче умырзая чәчәкләре баш калкыта.

                            “Умырзаялар “ биюе.

А.б. Менә нинди матур чәчәкләре белән яз килә икән.Шулай ук язның хуҗабикәсе дә килеп җитәр,Нәүрүзбикәне бергәләп чакырыйк әле.(чакыру).

Нәүрүзбикә. –Исәнмесез,кадерле дусларым!

Агымсулар кичтек без,

Сезгә килеп җиттек без,

Нәүрүз әйтеп үттек без,

Нәүрүз мөбарәк булсын!

А.б.-Хуш киләсең Нәүрүзбикә.Түрдән уз.

Нәүрүзбикә.-Әйдәгез әле балалар,уен уйнап алыйк әле.

“Чума үрдәк,чума каз” уены.

“Зәңгә чәчәк” уены.

Кыш бабай килеп керә.

Кыш бабай.-Бу нинди тавыш монда,кем әле минем җирләремә баш булмакчы?

А.б.Кыш бабай,юкка ачуланасың. Синең көннәрең үтеп бара бит инде. Җирләреңне язга –Нәүрүзбикәгә тапшырырга вакыт җитте. Кара әле тәрәзәгә,гөрләп-шаулап яз килә.

К.б.-Туктагыз әле,туктагыз.Үзе белән сөйләшим.

Миңа әйтми килгәнсең,

Кышны җиңәм дигәнсең,

Ха-ха-ха-ха!

Бер өрермен-җил исәр,

Шыткан чәчәкне кисәр.

Ике өрсәм-кар ятар,

Елга,күлгә боз катар.

Кит,Нәүрүз,кит!

Нәүрүзбикә.- Шып,дисәм-җилең тынар,

Елмайсам-карың елар.

Үзең кит,Кыш!

К.б.-Кар яу,яу,

Нәүрүздән яса зур тау!

                              “Чык-чык  диләр “  җыры.

Нәүрузбикә.-Кояш,чык,чык!

Тәти кашык базарда,

Ботка пешәр каәанда,

Батыр карны елак ит,

Җылың белән кунак ит!

                        “Светит солнышко для всех”җыры.

К.б. Коела бара тешләрем,

Ямьсезкерә төшләрем,

Кара куна җиремә-

Уңа бара төсләрем.

Ай,еладым,еладым-

Әле яшәп туймадым.

Юк,юк,мин китмим. Тартышмыйча гына язга- Нәүрүзбикәгә җирләремне бирү юк. Хәзер үк тышка чык.Шунда көчне сынашырбыз. Мин монда эри башладым.

 “Нәүрүз һәм балалар” җыры.

2 нче өлеш тышта бара.

 К.б. Минем беренче шартым:

Менә кашык,менә күкәй,

Тот кулыңа,чибәркәй!

Син дә йөгер,мин дә калмам,

Ке узар бу ярышта?(2 команда ярыша.,Нәүрүзбикә командасы җиңә,Кыш бабай әкрен).

Кыш бабай. –Әйдә хәзер биюдә көч сынашыйк.(1 төрекм-Нәүрүзбиә түгәрәгендә,икенче төркем Кыш бабай төркемендә бии.Кыш бабай хәле бетеп егыла,балалар торгызалар).

К.б. Бетте,барысы да бетте,

Актык сәгатем сукты,

Сау булыгыз,дусларым,

Хушыгыз,күз нурларым.

Шатланыгыз,көлегез.

Уйнагыз.Сау булыгыз!(кереп китә).

А.б.Салкын кышны яз җиңде,

Моны барчагыз күрде.

Кулны кулга тотынышып

Бәйрәм итик көн буе.

           “Коймаклар” уены.Балалар кулга-кул тотынышып басалар,Нәүрүзбикә уртада.

Нәүрүзбикә коймаклар белән сыйланырга чакыра.

Муниципальное бюджетное образовательное учреждение дополнительного образования «Станция юных техников» г.Альметьевска РТ

СЦЕНАРИЙ ПРАЗДНИКА «НАВРУЗ»

Педагог дополнительного образования: Васильева Вера Ивановна

г. Альметьевск 2021г.

Сценарий праздника «НАВРУЗ»

Цель: Пробудить интерес и уважение обучающихся к национальной культуре и традициям татарского народа.

Задачи:

сформировать представление о татарском народе; познакомить обучающихся с татарскими народными играми, элементами народных танцев. Развивать стремление к активному участию в праздниках.

Ведущий: Добрый день! Уважаемые родители и дети!

Мы рады видеть вас на нашем весеннем празднике «Навруз!»

«Навруз» — один из наиболее ярких и красивых праздников, дошедших до нас из глубины веков. Его отмечали еще задолго до появления ислама. Поэтому «Навруз» — народный земледельческий праздник. Это праздник начала нового года по солнечному летоисчислению. Он отмечается 21,22 марта в день весеннего равноденствия, когда день по своей продолжительности уравнивается с ночью, а затем начинает ее обгонять. Весна окончательно вступает в свои права. Поэтому «Навруз» праздник не только нового года, а еще и прихода весны и начала земледельческих работ.

Аб: Безнен торки бабаларыбызнын онытыла барган изге бзйрэмнере, аларнын гореф-гадатляре, никаять безне коннэрдэ эйлэнеп кайта башладылар. Ул чагында яна елны белэн тэн тигезлэшкэн вакытта, 21 мартта каршылый торган булганнар. Татарлар аны «Науруз» диеп олылыйлар. Науруз кышны озатуга язны каршылауга багышлаган. Наурузне каршылаганда кешелэр матур телэклэрен эйтеп калырга тырышканнар. Ойдэн-ойгэ кереп,телэп-телэп сый жыеп йоргэннэр.

Ведущий: А пока «Наурузбике» не пришла, давайте дорогие мои друзья споем песню про весну.

Песня: «Яз, яз, яз житэ.

Появляются скоморохи.

Оба: «Ха-ха-ха!» Куда мы попали? Глянь-ка сколько кругом зевак собралось!»

Первый скоморох: «Ребята какую вы красивую, хорошую песню спели! А про что эта песенка? (про весну, дождик, птиц).

Второй скоморох: «Ребята, а вы любите отгадывать загадки?»

Загадки:

Как сажа черна, как сметана бела,

Всем, всем я в лесу расскажу где была!» (сорока)

Без рук, без ног, а ворота открывает. (ветер)

Без рук, без топоренка построена избенка (гнездо)

Без поводка бежит (ручей) и др.

Хоровод: «Веселые ребята». Танец «Маленьких утят».

Оба скомороха:

«Какие вы молодцы! И песни поете, и загадки отгадываете!

Встанем дружно в хоровод!»

Стихотворение: «Здравствуй весна!»

Весна на дворе, горка снежная тает,

Каток сбросил глянец и озером стал

С теплого юга скворцы прилетают.

И свод голубой, как лазурь засиял!

Природа проснулась, все радостно дышит,

Становятся дни все длинней и длинней.

Солнце по небу гуляет все выше,

И веет теплом от оживших полей.

Очнулась природа. Весна наступает!

Зима огрызается, тихо ворча.

Солнце лучами всю землю ласкает, и льется весенняя песня грача.

Ведущий: На татарском языке:

Эйдэгез эле балалар бергэлэп. Нэурузбекене чакырыйк.

Все вместе: Нэурузбикеу-у-у-у!»

Ведущий: «Весна, весна красная! Приди весна с радостью!»

Появляется Нэурузбике: «Исэнмесез кэдерле дусларым!

Агымсулар кистем мин

Сезгэ килеп життем мин Науруз Эйтеп уттем мин

Науруз мобарак Булсын!

Ведущий. На татар. Хуш килэсен Науруз, хуш килэсен

Кышлар буе коттек узенне

Олинарга инде ас йезенне

хем ирештер татлы сузенне.

Наурузбике: Мин узем дэ сезне сагынып килдем

Телэклэрем ихпас кунелдэн

Юлыгызга якты бэхет юрап

Яз голлэре булып сибелгэн. (Держит в руках цветы)

Ведущий: традиционные обряды и ритуалы начинаются с появлением бутонов первых весенних цветов. Как только появятся цветы, группы людей, детей начинают ходить с букетами подснежников, ирисов, тюльпанов по домам деревней и распевать песни, посвященные наступлению весны. Хозяева приглашают в дом, берут цветы, целуют их, проводят цветком по бровям и глазам, одновременно произнося пожелания добра для себя, своих близких и гостей.

Наурузбикэ: Кадерле дусларым! Сезгэ-бэхет, исэнлек, эшегездэ унышлар, муллык тепим. Кайгы-хэсрэтлэрегез ак кар эрегэн кебек эреп бетсен. Остэллэрегездэ хэрвакыт сыйхормэт булсын.

Ведущий: На пеньках леденеют макушки,

И на лапах еловых мороз,

но давно почернела опушка,

Окруженная стайкой берез.

Там из редких травинок зеленых

Лепесточкам доверчивым, нежным

Удивленно, совсем как ребенок

Загляделся на солнце подснежник.

А березки толпой непролазной

Все глядят на него не дыша.

Будто Мать от недоброго глаза

Берегут своего малыша.

ИГРЫ: «Кто быстрей?» (2 корзины с цветами)

«Пройди в воротца» (Игра с тюбетейкой)

Ведущий: Выхожу и начинаю озорные песни петь,

Затыкайте люди уши, чтобы с печки не слететь! (Дети поют частушки на татарском и на русском языках).

Появляется Кыш бабай: Бу нинди жыен монда? (Нэурузгэ)

Мина эйтми киткэнсен

Кошны жинэм дигэнсен Ха-ха-ха!

Бер орермен жил исэр

Ике орсэм кар ятар

Елга – кулгэ боз катар

Кит, Нэуруз, кит!

Нэурузбикэ: Шып итсэм жил тынар

Елмайсам карын елар

Узен кит кыш!

Кыш бабай: Минем житез тайларым бар

Гыйнварь, февраль айларым бар.

Наурузбике: минем дэ бит тайларым бар Жылы апрель, майларым бар

Кыш бабай: Э шулай да коч сынашыйк

Болай гына урынымны Нэурузбикэгэ

Калдыру юк.

Игра «Перетягивание каната»

Кыш Бабай: Бэр шартым бар

Менэ кашык менэ кукэй

Тот кулына чибэркэй

Син дэ йогер, мин дэ калмам

Кайсыбыз килер алдан?

Игра: «Кто быстрее?» (Ложка и яйцо)

Кыш бабай: Бие бие чибэркэй

Мине узалмассын син

Син яшь, мин карт булсам да

Биюдэ калышмыйм мин. (танцуют)

Кыш Бабай падает. «Уф, арыдым, сусадым,Харап булдым, жинелдем

Эредем бит, эредем

Яз алдында хур булдым

Вакыт житкэн икэн шул,

Урынны тапшырырга

Науруз кызым,кочле, нык бул

Бу сабыйлар хакына.

Сау булызыз дусларым! (Уходит)

Игра «Ручеек»

Нэурузбике: Кэдерле туганнар, дуслар, балалар минем сезгэ зур утенегем бар.

Табигатыне саклагыз, елгаларнын суы саскмасын, урманнардан кошлар

Китмэсен, зэнгэр кугебезне болыт капламасын, улэннэр гел яшеп булсыннар.

Татарский танец.

Ведущий: А мы весну дожидали,

Кашу горушкой укладали.

Сверху маслицем поливали,

Поливали и добрым людям раздавали. (Блюдо с кашей выносят).

Ведущий: на татарском: Эйдэгез эле кошларны

Искэ тошерик эле

Халык йоласын кайтарыйк

Ботка пешерик эле. (Угощение детей и взрослых)

Ведущие прощаются на русском и татарском языках.

«Досвидания друзья, до новых встреч»

Сценарий празднования 22 Наурыза

Цель: формирование у студентов патриотических чувств и толерантности.

Задачи:

1. Формирование и развитие личности студентов на основе национальных и общечеловеческих ценностей.

2. Воспитывать уважение к традициям и обычаям казахского народа.

3. Развить представления о многообразии народной художественной культуры, объединяющей устное слово, музыкальный фольклор, декоративно-прикладное искусство.

4. Развивать фонематическое восприятие.

Оборудование: музыка, интерактивная доска, слайды, шанырак юрты, корпе, домбра, дастархан с угощениями, (убранство юрт).

Ход праздника

Ведущий 1: 

Армысыздар, құрметті қонақтар! Бүгін біз Ұлыстың ұлы күні — Наурыз мейрамын тойлағалы отырмыз. Наурыз мейрамы құтты болсын!

Ведущий 2: 

Добрый день дорогие преподаватели и студенты колледжа! Сегодня замечательный день — праздник пробуждения новой жизни, праздник мира и весны.

Ведущий 1: 

Наурыз — бұл тек көктемнің ғана емес, ең әулі ізгілік пен жақсылықтың мейрамы. Ұлыстың осы бір ұлы күні адамдар бір-біріне деген өкпе- реніштерін ұмытып, кешірімге келіп татуласып, табысқан.

Ведущий 2: 

Наурыз — праздник весеннего равноденствия, когда, наконец-то, после долгой зимы, светлое время суток становится равным темному по своей продолжительности. Этот праздник олицетворяет собой начало начал, возрождение природы.

Ведущий 1:

2015 год для Казахстана очень важный и исторический. Мы готовимся к празднованию 70-летия Дня Победы, 20-летия Ассамблеи народа РК и 20-летия с момента принятии Конституции. В этом главном законе страны написано, что каждый гражданин Казахстана может отмечать свои праздники независимо от вероисповедания. 

Ведущий 2:

Сегодня в этом зале расположились 4 юрты, олицетворяющего единство и благополучие всего казахстанского народа. Они носят следующие названия: «Алия ауылы», «Мәншүк ауылы», «Бауыржан ауылы», «Талғат ауылы». Каждая из них продемонстирует один из видов обряда или национальной игры.

Ведущий 1:

По традиции человека, который открывает праздник называют «Той-бастар» и одаривали его дорогим подарком. Сегодня нам бы хотели предоставить право начать наш праздник уважаемому человеку – директору колледжа Г.К. Аманжоловой.

Құттықтау сөзі колледж директоры Г.К. Аманжоловаға беріледі.

Слово для поздравления предоставляется директору колледжа

Г.К. Аманжоловой.

Ведущий 1:

 Наурыз — барша қазақстандықтардың ортақ той думаны. Достық пен еркіндіктің мерекесі. Наурыз — қаңкылдап қаздар келетің, қырларда қызғалдақ бүршік атып, Табиғат — Ана гүл көрпеге оранатын көктем айы.

Ведущий 2: 

Для казахского народа этот праздник является символом весеннего обновления, торжества любви, плодородия и дружбы. В старину до прихода Наурыза люди приводили свои дома и хозяйство в порядок, в честь праздника сажали деревья и цветы. Считалось, если Наурыз входит в чистый дом к хорошему хозяину, то болезни, неудачи невзгоды обойдут его стороной, а щедрое празднование этого праздника принесет в дом изобилие и успех на целый год.

Ведущий 1:

 Салауатты өмірдің салтанаты, күн мен теңелген, баршаға арман мен адалдық, құштарлық пен сұлулық, тазалық пен татулық сыйлаған НАУРЫЗ мейрамы кұтты болсын! Дендеріңізге амандық-саулык, шаңырақтарыңызға шаттық, отбасыларыңызға ырыс пен ынтымақ тілейміз!

Сақнада АҚТҚЖ-12-9 тобының студенті Сабит Азамат

«Наурыз думаны» әнімен, қарсы алыңыздар!

Ведущий 1:

Традиции Наурыза складывались тысячелетиями. Какие-то из них изменились, некоторые остались в прошлом. Но многое продолжает жить. По-прежнему перед праздником принято рассчитываться со старыми  долгами и заканчивать все дела. Как и в старину, везде следует наводить идеальный порядок – в доме, дворе, на улице перед домом. Кругом должна царить чистота – тогда болезни, неудача, невзгоды обойдут стороной. Заполняли все пустые посуды продуктами и водой из священного источника, веря, что если будет обильно в доме в Новый год, так и будет до следующего года.

Ведущий 2:

Празднование Наурыза начиналось традиционной встречей рассвета. Встречая рассвет, все взрослое население, молодежь и дети, взяв в руки лопаты, кетмени, собирались в условленном месте у родника или арыка и производили его расчистку.

Ведущий 1:

После исполнения ритуальных мероприятий три человека в образе жыршы — зазывалы (глашатая) обходили все улицы, площади, дворы и звали всех на праздник. Они одевались в яркие, праздничные костюмы. Ими могли быть персонажи казахских сказок — Алдар Косе, Жиренше и красавица Карашаш. После этого начиналось праздничное представление.

(на сцене зазывалы-жыршы)

Жиренше шешен

Қарашаш сұлу

Слушайте! Слушайте! 
И не говорите, что не слышали!

И не говорите, что не видели!

Наурыз идет к нам в гости!

Вместе: Добро пожаловать, Наурыз!

Ведущий 1:

Наурыз тойын жұп жазбай

Қошеметпен қарсы алайық.

Досқа құшақ ашайық.

Өлең-жырға басайық.

Қазақтың бір салты деп

Тойға шашу шашайық.

Две девушки в казахском комтюме бросают шашу

Ведущий 1:

Празднования сопровождаются повсеместным весельем, играми, лошадиными скачками и другими увеселениями.

Ведущий 2:

Главным ритуальным блюдом этого праздника является наурыз-көже. Наурыз-көже обязательно должен состоять из 7 ингредиентов, символизирующих 7 элементов жизни: вода, мясо, соль, жир, мука, злаки (рис, кукуруза или пшеница) и молоко. Они символизируют радость, удачу, мудрость, здоровье, благосостояние, скорость, рост и божественную защиту.

Ведущий 1:

Когда казахи празднуют Наурыз, наличие цифры 7 является обязательным: она заключает в себе 7 дней недели — временные единицы бесконечности Вселенной. По обычаю 7 чаш с наурыз-коже должны стоять перед самым уважаемым аксакало. В этот праздник каждый казах должен посетить 7 домов и пригласить 7 гостей.

Семь девушек угошают зрителей наурыз-көже

Ведущий 1:

В прошлом казахи называли Наурыз — великим Днем улуса (народа).

Великая мудрость заложена в том, что началом года на Востоке считается весна. Время обновления, настроя на большие дела. По древнему летоисчислению этот день обычно совпадал с 22 марта — днем весеннего равноденствия. Поэтому казахи назвали месяц март — Наурыз.

Ведущий 2:

Наурыз — это праздник добра, поэтому в этот день дастархан казаха превращался в праздничный алтарь. В народе повелось: чем щедрее будет отмечен праздник Наурыз, тем благополучнее пройдет год. 

Ведущий 1:

Казахская пословица гласит: “Все самое дорогое — гостю”. Во все времена каждому, кто переступал порог юрты с чистыми намерениями и добрым сердцем, казахи были искренне рады всегда.

на сцене театрализованная постановка «Қонақ күту» (юрта №3)

Ведущий 2.

 Не удивительно, что в нашей республике дружно живут люди многих национальностей, которые живут в едином стремлении жить в мире и согласии друг с другом, построить процветающее государство. Великий Наурыз объединяет под своим праздничным «шаныраком» весь многонациональный народ нашей страны!

На сцене Диппель Алина и Шехина Олеся с песней « »

На сцене юрта №1 с обрядом «Келин түсүру» 

Следующий этап свадьбы у казахов — келин түсүру (ввести невестку в дом). Невесту традиционно не подвозили к порогу, а оставляли на некотором рас-стоянии от аула вместе с женге. Девушки и молодухи выходили на встречу невесте и не открывая лица, вводили в дом и сажали за ширму (шымылдык) с другими девушками. Порог всегда переступали право ногой. Встречающие осыпали всех шашу(конфеты, баурсаки, монеты). Осыпали женщины пожи-лого возраста. В аул съезжались родственники и знакомые, устраивался пир с угощениями, песнями и различными увеселениями. После того, как собира-лись все приглашенные, торжественно выводили нарядную невесту. Прово-дился обряд «беташар» (открытие лица невесты), которое предварительно покрывали шалью. Весь этот обряд проходил под песню, которая так и назы-вается «Беташар». Певец-импровизатор , характеризую в стихах почтенных родственников призывал невесту поклониться каждому, в ответ на это близ-кие родственники мужа дарили подарки за погляд көрімдік. Песня заканчи-вается наставлениями, пожеланиями, советами. Свекровь открывала лицо невесты.

Ведущий 1: 

Уважительное отношение к старшим – еще одна положительная черта казахского народа. Традиционно ребенка с «младых ногтей» обучают сдержанности и добропорядочности при общении со взрослыми, умудренными жизненным опытом людьми. 

Ведущий 2:

Все перечисленные национальные особенности, базисом для возникновения которых послужили обобщенные нормы и принципы общественных отношений (традиции), к счастью, присущи не только представителям казахского народа.

Вашему вниманию предлагается обычай «қонақ кәде» юртой №2

Ведущий 1:

Что может быть красивее, чем песня о родине, о глубоком чувстве, которое испытываешь к той земле, которая тебя родила и воспитала.

На сцене Назаренко Дмитрий с песней « Мой Казахстан»

Ведущий 1:

Празднование всегда сопровождалось массовыми играми, традиционными скачками, развлечениями. Самыми известными и любимыми в народе были игры «Айкыш-уйкыш» («Навстречу друг другу») и «Аударыспақ», во время которой джигиты перетягивали друг друга из седла. Праздник Наурыз не обходился без спортивной борьбы, участвовать в которой могли не только юноши, но и девушки.

Ведущий 2:

Все люди, независимо от пола, возраста и социальной принадлежности, освобождались от повседневных обязанностей и на равных правах принимали активное участие в весельях и играх.

Сейчас юрта №4 продемонстрирует игру «аркан тарту», «қол күрес» (участники могут быть со зрителей)

№1 юрта демонстирует игру «Тәтті жинау»

«Тәтті жинау» ойынын ойнатады.10 шақты студент жинап 2 топқа бөлінеді. Шашылған төттілерді 1 аяқпен секіріп 1 қолмен жинайды. Қай топ көп тәтті жинайды сол топ жеңеді.

Ведущий 1:

Пять ценных вещей. «Бес жаксы» дарили самым уважаемым и почитаемым людям. В него входили: 1. Верблюд — «кара нар».

Ведущий 2:

Быстроногий скакун — «жүйрик ат».

Ведущий 1:

Дорогой ковер (персидский) — «қалы кілем».

Ведущий 2:

Алмазная сабля — «алмас қылыш».

Ведущий 1:

Соболья шуба — «бұлғын ішік».

На сцене студенты группы ТНГ-14-9-2 с кавказским танцем.

Ведущий 1:

Из глубокой древности к нам пришла легенда о тюльпане. В золотистом бутоне жёлтого тюльпана было заключено счастье. До этого счастья никто не мог добраться, ибо не было такой силы, которая смогла бы открыть его бутон.
Но однажды по степи шла женщина с ребёнком. Мальчик со звонким смехом подбежал к цветку и золотистый бутон раскрылся. Беззаботный детский смех совершил то, что не смогла сделать никакая сила.

Ведущий 2:

С тех пор и повелось дарить тюльпаны тем, кто счастлив. Тюльпаны стали символом праздника Наурыз Мейрамы.

.на сцене Амангелді Мейрам и Капиденов Алмас с песней « »

Ведущий 1:

Ведущий 2:

Снова тихим и солнечным утром ,
Когда дремлют метели дымы.
Из веков седовласых и мудрых,
К нам пришел Наурыз Мейрамы.
Посмотри в просветленные лица,
И ты сердцем уверишься вновь.
Это праздник народных традиций,
Эта вера в мечту и любовь.

На сцене студентка группы АБЖ-13-9 Саяжан с песней «Саржайляу»

Ведущий 1: 
Желаем всем казахстанцам
Мира и благополучия
Наурыз амандық, жақсылық әкелсін!

Ведущий 2:
Желаем весеннего тепла и радости в жизни.
Көктем жылуы мен өмір куанышын тілейміз!

Ведущий 1:
Еще раз вас всех с праздником Наурыз!
Наурыз кұтты болсын!
Келесі кездескенше қош сау болыңыздар!

Вместе: Ұлыстың ұлы күні құтты болсын!

«Қош келдің, әз Наурыз!»

Мақсаты: «Наурыз» мейрамы туралы түсінік беру арқылы қазақ халқының салт — дәстүрін көрсету және оны құрметтей білуге тәрбиелеу.: Наурыз мерекесінің қазақ даласындағы орны, наурыз мерекесі туралы түсінік беру, Наурыз мерекесін ұлттық салт — дәстүрімізбен, әдет-ғұрпымызбен байланыстыра насихаттап, ұрпақтардың өз ұлтына деген сүйіспеншілігін арттыру.
Көрнекілігі: плакаттар, нақыл сөздер.
Тілектер: «Ұлық бақты болсын, төрт түлік ақты болсын», «Дастарқан берекелі болсын!», «Жыл басы Наурыз, Мол болсын дәм тұз!»
Әуен ойналып тұрады.

Барысы:
1 — жүргізуші: Құрметті ұстаздар, ата — аналар, қонақтар. Бәріміздің көптен күткен Наурыз мерекесі келіп қалды. Мерекелеріңіз құтты болсын!
Наурыз «жаңа күн» деген сөз. Яғни бұл күн біздің ата — бабаларымыз, арғы тегіміз, мыңдаған жылдардан бері мерекелеп келе жатқан жыл басы мерекесі.
Наурыз тойы құтты болсын!
Ұлыстың ұлы күні аталған Наурызда еңбектеріңіз өнімді болып, тілектеріңіз қабыл болсын!
2 — жүргізуші: Наурызым қайта оралды аты аңыз,
Сұраймыз алғыс та біз, ақы да біз.
Үй — дастархан, даламыз сахнамыз,
Ұлы мейрам Наурызға шақырамыз!

1 — жүргізуші: Көктем жетті көл — көсір шуақ құрып,
Қыс та ұзап барады жылап тұрып.
Шатырында үйлердің Наурыз да жүр,
Мұз көрпесін ақпанның лақтырып.

2 — жүргізуші: Қайырлы күн, мейрамға жиналған барша қауым. Бүгінгі Ұлыстың ұлы күні — ата — баба сөзімен айтқанда ақ түйенің қарны жарылған күн. Наурыз мейрамы — бұл көктем мен еңбектің мерекесі, күн мен түн теңесетін күн. Бұл мейрам 22 наурыздан 19 сәуірге дейін тойланатын ұзақ мейрам. Көктем мен Жаңа күн мерекесі.
Олай болса, бүгінгі «Қош келдің, әз Наурыз!» атты мерекелік думанымызды ашып беру үшін сөз кезегі мектебіміздің директоры Абсаттар ағайға беріледі.

ІІ жүргізуші:
Қашанда Құт — береке орнасын деп,
Тойларда шашу шашу – салты елімнің.
Уа, халайық, теріп ал мәмпәсиді,
Қабыл қылсын халқымның ақ тілеуін.
І жүргізуші:
Шашу, шашу көп шашайық шашуды
Жауғандай көк аспаннан нөсер жаңбыр.
Уа, жамағат жинап ал несібеңді,
Ризығың бола берсін көл — көсір! ШАШУ ШАШЫЛАДЫ.

1 — жүргізуші: Алқа — жұртым, той — думан,
Ортамызда ашайық.
Ән мен күйді төгіп біз,
Інжу маржан шашайық!
Ән орындалады.

2 — жүргізуші: Наурыз мейрам жүректерге нұр сепкен,
Маңдайымнан сүйіп жатыр күн көктем.
Жарығыңмен, шуағыңмен Күн — Ана,
Алып келдің жер бетіне гүл көктем.
1 — жүргізуші: Жыр сыйлайық, нұр сыйлайық тірлікке,
Қастерледік қадіріңді білдік де.
Құтты болсын ұлыс күн жұмылдырған,
Бәрімізді ынтымақ пен бірлікке.

2 — жүргізуші: Ана жақтан аттың дыбыры естіледі, кім екен келе жатқан?
Әуен ойналып тұрады. Ортаға Алдар көсе, Қожанасыр, Тазша бала шығады.
Алдар:
— Уа, халайық! Тойға келіңдер, тойға!
Қожанасыр:
— Нұрлы Наурыз тойына келіңдер!
Тазша бала:
— Уа, балалар! Жылан жылының айтулы тойы, біздің мектептің Наруыз мерекесіне келіңдер.
Алдар көсе:
— Әй, ағайын, ағайын!
Той деп жар салайын,
Наурыз тойға келіңдер,
Мен де бірге барайын!
Қожанасыр:
— Ағайын тойға келіңдер,
Мерекені көріңдер.
Жылан жылы келді еліме,
Той көрімдік беріңдер!
Тазша бала:
— Алдар аға, бүгінгі тойға тіпті өлеңдетіп, сықиып киініп келіпсіз ғой. Жел бір жағынан кіріп, екінші жағынан шығып кететін шұрық тесік әйгілі шапаныңыз қайда?
Алдар көсе:
— Биыл жылан жылын үлкен табыстармен қарсы алып жатқанда жыртық шапан менің теңім бе?
Қожанасыр:
— Тотыша тақылдаған мұның кім?
Алдар көсе:
— Қожеке, танымадыңыз ба? Бұл Тазша бала ғой.
Қожанасыр:
— Тазша баламысың, ей. Келші бауырым, құшағыма қысайын.
Екеуі құшақтасып, Наурыз мерекесімен құттықтайды.
— Наурыз құтты болсын! Жылан жылы елімізге бақ — береке әкелсін!
Халқымыз ұлыс күнді «жыл басы» деп санайды. 21 наурыз түні даланы Қызыр ата аралайды екен. Қызыр — адамдарға дәулет дарытып, бақ қондыратын, ақсақал кейіпінде көрінетін қиял ғажайып адам.

Қожанасыр: Уа, бәрекелді, алыстан ат артып, атты шаршатып, етікті тоздырып жеткенде мынадай мейрамға тап боларымды кім білген?
Ассалаумағалейкум, халқым менің,
Ардақты Наурыз тойлы салтты елім.
Мереке басы болсын берекенің,
Игі еңбектің жемісін бәрің жегін!

Туа сала атандым Қожанасыр,
Мендей аңқау болмас — ау басқа сірә.
Наурыз тойы мектепте болады деп,
Көк есекті желдірттім мен жетектеп.
Алдар көсе: Мен Алдармын, Алдармын?
Досымын адал жандардың.
Жақсыларға серік боп,
Жаманды талай алдадым.(Кеудесіне қол қойып, басын иеді)

1 — жүргізуші: Наурызда әндер шырқайық,
Өнер жасқа лайық.
Өлеңдеткен жастардың,
Әсем әнін тыңдайық!
Ән: «»
1 — жүргізуші: Жылан жылы кел төрлет,
Ел достығын өркендет.
Мол болсын ырыс, құт,
Болсын елде тыныштық.
2 — жүргізуші: Әр күніміз жақсы болсын,
Достығымыз берік болсын.
Білім — өнер серік болсын,
Ұлыс оң болсын, ақ мол болсын.
1 — жүргізуші: Ана деген адамға Атамекен,
Әр адам анаменен адам екен
Бір өзіңе көрсеткен жақсылығым,
Бір күнгі тәтті ұйқыдан садаға екен,- дей келе келесі кезекті әсем әнге береміз.
Ән:
2 — жүргізуші: Жай далаға алаша,
Наурыз келді тамаша.
Ағайлар мен апайлар,
Қуанып жүр балаша –
1 — жүргізуші: Күй де шертіп, ән салып,
Наурыз тойды қарсы алып.
Болсын дейміз шаттық мол,
Бейсен апай ән салып – дей келе келесі әнді әжелердің орындауында тамашалаңыздар.
2 — жүргізуші: — Мол, мол болсын ырыс құт,
Жасай берсін туыстық.
Дейді атам,- салтанат,
Құра берсін тыныштық.
1 — жүргізуші: Қонақтарымыз ағылсын,
Ортамыздан табылсын.
Барлық тілек құдайдың,
Құлағына шалынсын!- деп келесі кезекті қонақтарымызға
шашу ретінде әсем ән сыйлаймыз.

2 — жүргізуші: Наурыз шаттық әніміз,
Салтанатты сәніміз.
Ән салып жас — кәріміз,
Ән салайық бәріміз
Ән: «»

І жүргізуші:
Келіңдер, Наурыз тойға бәрің бүгін,
Аямай өнерпаздар ән мен жырын.
Тойлайық халық тойын Наурызымның,
Шуағын жерге төккен бақыт күнін.
ІІ жүргізуші:
Келіңдер, Наурыз күнін қарсы алайық,
Билейік, жыр жырлайық ән салайық.
ҚаҺарлы қыстан өтіп Наурыз келді,
Арқаңды кеңге созшы, уа халайық!
І жүргізуші:
Қанекей, қарсы алайық жылдың басын,
Қосылып жасқа жасың, басқа басың.
Барайық келер жылға төрт көз түгел,
Аман боп алыс, жақын, кәрі — жасың.

ІІ жүргізуші:
Ұлыс күні қазан толса,
Ол жылы ақ мол болар,
Ұлы кісіден бата алса,
Сонда олжалы жол болар.
— деп бүгінгі тойға үлкендерден бата сұрайық.
І жүргізуші:
Білесіңдер ме? Наурыз тойының өзіне тән үлкен ырым асы – Наурыз көже. Наурыз көже жеті түрлі дәмді астың құрамынан жасалады. Оның мәні жаңа жылда тойымшылық, молшылық, татымды өмір болсын деген ырымды, тілекті паш етеді. Наурыз тойындағы тағамдарда көбінесе ақ тамақ басым болады. өйткені бұл кезде төрт түлік төлдеп, ақ молайған кез.

ІІ жүргізуші:
Ата салтын бабамның,
Алып келді ұлыс күн.
Бір анадан туғандай,
Бір ұядан ұшқандай.
Бір аспанның астында,
Бір дастархан басында.
Береке — бірлік болсын деп,
Көп көжеден дәм татып,
Күшейтейік бірлікті.

Алдар көсе Наурыз бата беру
Ұлыс оң болсын!
Ақ мол болсын!
Ұлыс бақты болсын!
Төрт түлік ақты болсын.
Ұлыстың ұлы күніңде,
Ұлын оңға қонсын,
Менің берген бұл батам,
Алланың құлағына шалынсын!
Әумин!

І жүргізуші: Барлықтарыңыздың наурыз көжеден дәм татуға шақырамыз! Мереке құтты болсын!

Қызылорда облысы, Қызылорда қаласындағы
№ 215 орта мектебінің қазақ тілі мен әдебиеті пәні мұғалімі,
директордың тәрбие ісі жөніндегі орынбасары – Скендирова Анар Болатқызы

Источник: bilimdiler.kz

Кейінірек оқу үшін сақтап қойыңыз:

Қарап көріңіз 👇