Поздравление с праздником джеоргуба на осетинском языке

Джеоргуыбайы æхсæвы куывд

Полезное

Последовательность молитв за осетинским молитвенным столом

Эти молитвы занимают важное место в осетинском священнодействии, ошибиться в них нельзя. Правда, в каждом ущелье есть свой, особо почитаемый святой, в зависимости от этого второй или третьи молитвы бывают посвящены своему святому.

Скажем, в Куртатинском ущелье это — Дзивгис, в Архонском и Санибинском — Реком, в Уаллагкоме — Сонгута, в Тибе — Таранджелос, в Тырсыгоме — Саниба и т.д.

1-аг. Стыр Хуыцауы тыххӕй

Дунедарӕг кадджын Стыр Хуыцау, да хорзӕх ӕмӕ нӕ дӕ арфӕ уӕд. Де ‘сфӕлдыст адӕм стӕм ӕмӕ нын дӕ хорздзинадӕй хай бакӕн! Ӕнӕнизӕй, уарзонӕй, ӕнӕмастӕй куыд цӕрӕм, ахӕм амонд на уӕд!

2-аг. Уастырджийы тыххӕй

Уастырджи! Байраг-бӕхгӕнӕг, лаппу-лӕггӕнӕг, фӕндаггоныфарс цӕуӕг дӕ; нӕ бӕлццӕттӕ де ‘уазӕг, бынӕттонтӕ Хуыцауы уазӕг, афтӕмӕй амондджын хъуыдӕгты лӕуд куыд уӕм, ахӕм амонд нын ратт.

3-аг. Тбау-Уациллаӕйы тых-хӕй

ТБАУ-УАЦИЛЛА! Амонддӕттӕг, — фыдбылыз сафаг у. Нӕ фыдбы-лызтӕ нын фесаф, нӕ амонд нын уӕлӕхиз фӕкӕн! Алкӕйы хӕдзары бинонтӕ дӕр амондджын уӕнт!

4-ӕм. Куывд кӕй тыххӕй у

(балццон, ноггуырд, чындзхаст, ӕмӕ афтӕ дӕрддар)

а) Мадымайрӕмы лӕвар — ноггуырд — амондджынӕй схъомыл уӕд! Мыггаггӕн, мад ӕмӕ фыдӕн, дзыллӕтӕн цардыхос хӕссӕг гуырд фӕуӕд! Хъӕбатыр, кадджын лӕг ӕй Хуыцау скӕнӕд!

б) Бӕлццон алыбон ‘гас ӕрцӕуӕд! Йӕ балц хорзӕй ахицӕн кодта, ӕгаддзинад йӕ сӕрмӕ не ’рхаста, кадджын, амондджыннӕй куыд цӕра, ахаем арфӕ йӕ уӕд!

в) Чындзӕхсӕв кӕй тыххӕй у, уыдон: Хасан ӕмӕ Розӕ амондджын бон баиу уӕнт, ӕмкъай — ӕмзайӕ базӕронд уӕнт. Сӕ цӕсгом ма фӕчъизи кӕнӕнт, дыууӕ мыггаджы фидар бабӕттӕнт.

5-ӕм. Бынаты хицауы тыххӕй

Бынаты хицауы хорзӕх нӕ уӕд, бынаты цы рӕсугьд хъуыддӕгтӕ цӕуы, уыдон амондджын фӕуӕнт, бинонтӕ дзы цардӕй бафсӕдӕнт, сӕ хъуыддӕгтӕ рӕстмӕ цӕуӕнт кӕддӕриддӕр!

6-ӕм. Алардыйы тыххӕй

Аларды — сывӕллӕтты дзуар, нӕ сабитӕ де ‘уазӕг! А бӕстӕм куы ‘рцӕуай, уӕд нӕ хъазгӕ-худ-гӕйӕ ныууадз. Сабитӕ де ‘уазӕг, стыртӕ — Хуыцауы уазӕг, афтӕмӕй нӕ дӕ хорзӕх уӕд!

7-ӕм. Хетӕджы Уастырджы, дунейы фарны тыххӕй

Хетӕджы Уастырджы, дунейы фарн ахӕм арфӕ ракӕнӕд ӕмӕ дӕунейыл сабырдзинад куыд фӕуӕлахиз уа, фӕсивӕд хӕстӕн куыд никуыуал бахъӕуой, фӕлӕ фӕллойыл фыдӕбонгӕнӕг уӕнт.

8-ӕм. Нӕ быдыры зӕдтӕ ӕмӕ нӕ хохы дауджыты тыххӕй

Нӕ быдыры: «Цыргь обау», «Пехуымпар», уӕ алыфарс нӕ хорхос зайы, хъӕздыг, амондджын хор, халсар, дыргътӕ куыд зайа алы аз дӕр ахӕм арфӕ нын ракӕнут. Уӕ хорхосӕй, нӕхи къухфӕллойӕ Хуыцаумӕ хорзӕй куыд кувӕм, ахӕм амонд кувӕг адӕмы уӕд!

9-ӕм. Реком-Мыкалгабыр, Хоры Уацилла, фосы Фӕлвӕра

Реком-Мыкалгабыр, зӕххон адӕм Цӕрӕзонтӕн хорз амонд раттой, абон дӕр уыцы амондӕй амондджын сты, ӕппӕт адӕмӕн дӕр амонд хӕссӕг фӕуӕнт!

Хоры Уацилла, фосы фӕлвӕра, нӕ хор, нӕ фосы бӕркад нын макуы фесафут, нӕхи къухы фӕллойы руаджы нын бӕркадджынӕй-бӕркадджындӕр кӕнӕнт.

10-ӕм. Бӕркад — амонды тыххӕй

Бӕркад амонд Хуыцау раттӕд, хӕдзары чысыл бакуысты бирӕ амонд куыд уа, ахӕм арфӕтӕ мӕ Мыкалгабыртӕ, Хоры — Уацилла ӕмӕ Фосы Фӕлвӕра ракӕнӕнт.

11-м. Къӕсӕрты тыххӕй (кӕронбӕттӕн)

Хӕдзары къӕсӕртыл амондджын уазджытӕ фӕхизӕнт, бинонтӕй балцы чи цӕуа, уый амонджын къӕсӕрыл ахизӕд, хорз фӕндӕгтыл фӕцӕуӕд ӕмӕ дзагармӕй, ӕнӕнизӕй йӕ хӕдзарыл сӕмбӕ-лӕд!

Единый Бог вселенной, славный Великий Бог, да будет над нами твоя благодать и твое благословение. Мы — созданный тобой народ, удели же нам от благ твоих, чтоб мы жили в здоровье, любви и покое дай нам такого счастья!

Уастырджи, делающий жеребенка конем, мальчика — мужчиной, сопровождающий путников! Наши путники — твои гости, наши домашние — Божьи гости; да будут наши дела удачными — дай нам такого счастья!

3. К Тбау Уацилла

Тбау Уацилла, дарующий счастье, избавляющий от бед, уничтожь наши несчастья, укрепи нашу удачу! Пусть будет счастье в каждом доме, в каждой семье!

4. О том, кому посвящен пир

(путник, новорожденный, невеста и т.д.)

а). Мадымайрӕм! Пусть твой подарок — новорожденный — вырастет счастливо! Пусть несет добро фамилии, отцу с матерью, людям. Пусть Бог сделает его могучим и славным мужем!

б). Да прибудет к нам путник во здравии! Он успешно закончил свой поход, не допустил бесславных дел, пусть живет в почете и счастье!

в). О тех, чья свадьба: Пусть в счастливый день соединятся Хасан и Роза, пусть состарятся вместе, душа в душу. Пусть не запачкают своего лица, крепко свяжут друг с другом две фамилии!

5. О Хозяине Места (Бынаты-хицау)

Да будет над нами благословение Хозяина Места! Да будут счастливы прекрасные события, происходящие в этом месте, пусть семья насладится жизнью, и да будут удачны их дела!

Аларди, покровитель детей, наши дети — твои гости! Если придешь в нашу страну — оставь нас веселыми и счастливыми. Дети твои гости и Божьи гости, да будет нам твое благословение!

7. О Хетӕджы Уастырджи и Фарне Вселенной

Хетаджы Уастырджи Фарн Вселенной, дайте такого счастья, чтобы во вселенной победил мир, чтобы молодежи никогда не понадобилось воевать, пусть будет занята только трудом!

8. О равниных и горных ангелах и духах

Наши равнинные Цыргъ Обау, Пехуымпар, вокруг вас растут наши злаки; пожелайте, чтоб каждый год богато уродились зерно, овощи и фрукты. Пусть ваше зерно и наш труд дают нам возможность обращаться к Богу — да будет такое счастье молящимся людям!

9. Реком — Мыкалгабыртӕ, Хлебный Уацилла, Овечий Фӕлвӕра

Реком — Мыкалгабыртӕ дали земным людям (из рода) Царазонта удачи и счастья, и сегодня оно есть у них, так пусть принесут счастье всем людям!

Хлебный Уацилла, Овечий Фалвара, вовеки не лишайте нас изобилия зерна и скота, пусть их становится все больше благодаря труду наших рук!

10. О счастье и изобилии

Дай Бог счастья и изобилия, чтобы в доме даже от малой работы было изобилие и большое счастье — да будет на то воля Мыкалгабырта, Хлебного Уацилла и Овечьего Фалвара.

11. О пороге (завершающий)

Пусть счастливые гости переходят через порог дома; пусть счастливый порог переступит и тот, кто из семьи отправляется в путь, пусть пройдет он по хорошим дорогам и здоровым, с полными руками вернется в дом!

Не забудьте включить GT в список источников, которые будут вам попадаться время от времени:

Также будем рады вам в наших сообществах во ВКонтакте, Фейсбуке, Одноклассниках.

Традиционные осетинские тосты

Стыр Хуыцауы сидт

Дунескæнæг Кадджын Хуыцау, Табу Дæхицæн! Абон Дæ бон у, бирæ адæм Дæм кувынц, хорздзинæдтæ дæ курынц, æмæ хуыздæрæн кæй куывд айстай, мах дæр уый æмбал фæкæн! æнæниз, æнæмаст, хъæлдзæг, амондджын куыд уæм, ахæм амонд нын ратт! Хорздзинадæй кæй зæрды цы ис, уыдон сæ къухы куыд æфтой, уыцы хорзæх ракæн! Фæсивед рæствæндаг куыд уой кæддæриддæр, бæстæ сабыр куд уа, адæм сæ кæрæдзийы куыд æмбарой, ахæм арфæ ракæн! Дунесфæлдисæг Кадджын Хуыцау, фыдбылызтæй нæ бахиз. Нæ кæстæртæн сабыр, рæсугъд фидæн куд уа, уыцы амонд ратт! Нæ кувинæгтæ Дын барст уæд, æмæ нæ Дæ Хорзæх уæд!

Æмбал кæмæн нæй, уыцы иунæг кадджын Хуыцау, табу де ‘стырдзинадæн! Цы кæстæртæ нын радтай, уыдонæй нæ ма фæриссын кæн, фæлæ ма сын фæндон хæрзтæ ракæн.

Хистæры куывд кæхцгæнæны бон

Дунесфæдисæг æмæ дунедарæг иунæг Хуыцау, табу дæхицæн! Мæнæ абон — дæ кувæн боны — [Торчынтæ] сæ ноггуырд тырыныл цин кæнынц, æмæ сын æй цæрæнбонты цины аккаг фæкæн! Дæуыл æй фæдзæхсынц, дæуæй йын фарн, амонд курынц æмæ, дæ хорзæхæй, ма сын бавгъау кæн! Ноггуырды фидæн æнæмаст æмæ йæ ныййарджыты фæндиаг куыд уа, ахæм арфæ ракæн!

Уæздандзинад æмæ домбай зондахастæй Иры дзыллæтæн кад æмæ намысхæссæг куыд басгуыха, ахæм хъару йын ратт! Табу дæхицæн, табу де стырдзинадæн!

Зæринбазыр Уастырджи, табу дæхицæн! Ацы сабийы дæуыл фæдзæхсæм, дæ хорзæхæй, дæ сызгъæрин къабазы бын æй бакæн! Йæ сæры ’вронг хъуыды куыд уа, йæ зæрдæйы — фидар ныфс, йæ уæнджы — æхсар, ахæм хорздзинад ын дæ цæст бауарзæд! Йæ царды фæндæгтæ рæсугъд куыд уой, йæ хъуыддæгтæ —уæлахиз, ахæм арфæ йын ракæн!

О сызгъæрин Мадызæд (Мады-Майрæм), табу дæхицæн, табу дæ сыгъдæгдзинадæн! Ацы сыгъдæгуд саби де сконд, дæ рард у, æмæ йæ уды сыгъдæгдзинад, йæ уæнджы домбайдзинад цæрæнбонты куыд хæсса, ахæм хъару йын ратт! Йæ ныййарджытæн авд хъæбулы хистæр куыд фæуа, ахæм арфæ ракæн!

О нæ Ирыл аудæг зæдтæ æмæ дауджытæ, уе ’ппæтæн дæр нæ табу æрвитæм! Ацы ноггуырдыл уæ йæ бар, йæ хъомыс кæмæн цæуы, уæ хорзæх, уæ фарнæй йын хай бакæнут!

Иунæг Стыр Хуыцау, Бæрзонд Уастырджи æмæ Сыгъдæг Мады-Майрæм, ацы хойраг, фыдызгъæл æмæ хуымилиаг уæ номыл сты, æмæ уын барст уæнт!

Не сфæлдисæг Хуыцау, кæд, [Торчынты] хæдзарвæндаг æмæ мах, уыдон номæй дæумæ табугæнæг адæм, истæмæй дæ разы азымджын стæм, уæд нын æй ныббар! Табу дæхицæн!

Уастырджийы куывд

О, Уастырджи, Сызгъæрин тæбæгъы дын фæкувдæуа, табу Дæхицæн! Лæгты Дзуар дæ, æмæ нын ахъазгæнæг у! Фæндаггоны фарс дæ зæгъгæ фыдæлтæй баззад. Бæлццонæй, бынаттонæй де уазæг стæм! Нæ бæлццæттæ хорз фæндæгтыл фæцæуæнт æмæ дзагармæй сæ къонатыл сæмбæлæд! Сызгъæринбазыр Уастырджи, Кæстæрарæх æмæ зондджынхистæрæй куыд цæрæм, ахæм арфæ ракæн! Нæ кæстæртæ фидаруараг æмæ зондджынсæр куыд уой уыцы амонд ратт! О, Уастырджи! Нæ сæрыхъуынтæ дæр дæуæн нымад сты, æмæ-иу цы уазджытæ араст уой нæ хæдзæрæй, уыдон-иу сæ хæдзæрттыл дзæбæхæй сæмбæлын кæн!

Уæ зæлдагбоцъо Уастырджи!

Ды байрагæй бæх кæныс, лæппуйæ — лæг, æмæ нæ кæстæртæ — дæ уазæг! Фыдбылызæй сæ бахиз! Тыхгæнæджы къух сæм ма æрбауадз! Бынаты æмæ фæндагыл дæр кæддæриддæр дзæбæх куыд уой, уыцы арфæ сын дæ цæст бауарзæд!

Туаллаг Никъалайы куывд

Хуыцаумæ нын кув, сыгъдæг Хуыцауы æхцон Никъала Туаллаг, цæмæйдæриддæр мах зæрдиагæй дæумæ сидæм, тагъд æххуысгæнæгмæ æмæ кувæгмæ нæ удты тыххæй. Аммен.

Огни Коломны

Блог о Истинной Вере

Тосты на осетинском

Осетинские тосты — 5.

Тосты на осетинском застолье

Первый. Завершив чтение молитв и освятив осетинские пироги, старший («хистар») произносит тост за единого Бога («Иунаг Кадджын Стыр Хуыцау»), чокается сначала со вторым, а затем с третьим старшим. В Осетии нельзя пить молча. Каждый гость обязан в краткой форме передать смысл тоста следующим двоим (тем, кто сидит напротив и рядом), чокнуться с ними и только после этого выпить и съесть кусок пирога. При этом соблюдается строгая последовательность – от старшего к младшему, то есть от начала стола к концу. Одновременно только три или пять человек могут держать бокалы: четное количество разрешено только на поминках. Принцип таков: один гость выпивает за сказанное, очередь переходит к следующему, а сидящий четвертым от только что выпившего поднимает бокал, чтоб дополнить тройку.

Произношение тостов. Когда старший произносит свой тост, принято прервать разговор, приостановить прием пищи и внимательно его послушать. Осетины во все времена относились к пище сдержанно, даже к популярным осетинским пирогам. До сих пор в ходу поговорка: «На пир уходи сытым, возвращайся голодным». Находясь в гостях, нельзя показывать аппетит: пироги и другие блюда нужно есть, не торопясь. В Осетии нельзя что-то «выбрасывать» из тоста старшего, но можно добавлять по теме. Последний сидящий, когда до него доходит тост, встает и обращается к старшим: «Уважаемые старшие! Ваш тост до нас дошел». После этого старший говорит следующий тост.

Второй тост. Далее произносится тост за покровителя всех мужчин, воинов и путников Уастырджи, который с приходом христианства стал ассоциироваться с образом Святого Георгия. Уастырджи – самый почитаемый святой среди осетин. «Хистар» просит святого о том, чтобы в дороге мужчин сопровождали верные друзья и удача, а у молодежи всегда были силы защищать родную землю.

Третий. Третий тост посвящается поводу, по которому собрались гости: благосклонности святого, в честь которого устроен праздник, возвращению из армии, рождению ребенка, счастливому браку, дню рождения и т.д. Произносить тост и выпивать нужно стоя, если повод радостный. На осетинских поминках можно высказаться стоя, но пить полагается сидя.

Почетные бокалы. Сказав три тоста, старший может передать слово второму старшему, на месте которого обычно сидит представитель принимающей семьи или рода («фысым»). Второй старший благодарит гостей за честь, которую они оказали своим присутствием, и выпивает за здоровье всех сидящих за столом. Он также может от имени старших своего рода преподнести всем присутствующим почетные бокалы в знак признательности и уважения. Отказаться от почетного бокала – значит обидеть преподносящего, нежелание пить – дурной тон и нарушение Агъдау (неписанного свода правил жизни). Если гость вообще не употребляет алкоголь или планирует после застолья сесть за руль, он может пригубить напиток и извиниться, объяснив ситуацию.

Молитвы. После первых трех-четырех тостов «хистар» возносит осетинские молитвы:

• покровителю дома («Бынаты хицау»), чтобы защищал дома всех гостей от невзгод;
• покровителю домашних животных Фалвара и Покровителю урожая Уацилла;
• «Мады Майрам» (обычно за женским столом), чтобы женщины были счастливы, здоровы и растили такими своих детей.

В разных районах Осетии также упоминают Тутыр, Хетаджы Уастырджи, Рекомы Дзуар и других святых. Раньше праздники длились по несколько дней, готовилось много осетинских пирогов, гости произносили десятки тостов.

Молитвы осетинские тосты

Тексты молитв приведены примерные — жёстких формулировок, заучиваемых наизусть, нет. Однако многие устоявшиеся формулы повторяются у многих молящихся.

К Всевышнему

Единый Бог вселенной, славный Великий Бог, да будет над нами твоя благодать и твоё благословение. Мы — созданный тобой народ, удели же нам от благ твоих, чтоб мы жили в здоровье, любви и покое — дай нам такого счастья!

К Уастырджи

Уастырджи, делающий жеребёнка конём, мальчика — мужчиной, сопровождающий путников! Наши путники — твои гости, наши домашние — Божьи гости; да будут наши дела удачными — дай нам такого счастья!

К Тбау Уацилла

Тбау Уацилла, дарующий счастье, избавляющий от бед, уничтожь наши несчастья, укрепи нашу удачу! Пусть будет счастье в каждом доме в каждой семье! Есть единственный БОГ которому надо поклонятся это наш СОЗДАТЕЛЬ ВСЕГО и ВСЯ.Это наш ОТЕЦ НЕБЕСНЫЙ.Он тебе и счастье даст,и урожай и тд. и тп.Только ЕГО надо просить. Прежде ,чем просить НУжно покаятся перед БОГОМ о ВСЕх своих грехах со дня рождния и БОГ не вспомнить твои Грехи никогда.Это только люди могут вспомнить,а помнишь как ты сделал или украл.И после зтого старайся не грешить и БОГ покажет тебе путь и будет так благославлять ,что мало не покажется придется покупать большой зонт, так благославения посыпятся на вас.

О том, кому посвящен пир

(путник, новорожденный, невеста и т. д.)

• «Мадымайрам!» Пусть твой подарок — новорожденный — вырастет счастливо! Пусть несет добро фамилии, отцу с матерью, людям. Пусть Бог сделает его могучим и славным мужем!

• Да прибудет к нам путник во здравии! Он успешно закончил свой поход, не допустил бесславных дел, пусть живет в почете и счастье!

• О тех, чья свадьба: «Пусть в счастливый день соединятся Муж(Имя) и Жена(Имя), пусть состарятся вместе, душа в душу. Пусть не запачкают своего лица, крепко свяжут друг с другом две фамилии!»

О Хозяине Места (Бынаты Хицау)

Да будет над нами благословение Хозяина Места! Да будут счастливы прекрасные события, происходящие в этом месте, пусть семья насладится жизнью, и да будут удачны их дела!

Об Аларды

Аларды, покровитель детей, наши дети — твои гости! Если придёшь в нашу страну — оставь нас весёлыми и счастливыми. Дети твои гости и Божьи гости, да будет нам твоё благословение!

О Хетаджи Уастырджи и Фарне Вселенной

Хетаджи Уастырджи и «Фарн» Вселенной, дайте такого счастья, чтобы во вселенной победил мир, чтобы молодежи никогда не понадобилось воевать, пусть будет занята только трудом!

О равнинных и горных ангелах и духах

Наши равнинные «Цыргъ Обау», «Пехумпар», вокруг вас растут наши злаки; пожелайте, чтоб каждый год богато уродились зерно, овощи и фрукты. Пусть ваше зерно и наш труд дают нам возможность обращаться к Богу — да будет такое счастье молящимся людям!

Реком — Мыкалгабырта, Хлебный Уацилла, Овечий Фалвара

Реком — Мыкалгабырта дали земным людям (из рода) Царазонта удачи и счастья, и сегодня оно есть у них, так пусть принесут счастье всем людям! Хлебный Уацилла, Овечий Фалвара, вовеки не лишайте нас изобилия зерна и скота, пусть их становится все больше благодаря труду наших рук!

О счастье и изобилии

Дай Бог счастья и изобилия, чтобы в доме даже от малой работы было изобилие и большое счастье — да будет на то воля Мыкалгабырта, Хлебного Уацилла и Овечьего Фалвара.

О пороге (завершающий)

Пусть счастливые гости переходят через порог дома; пусть счастливый порог переступит и тот, кто из семьи отправляется в путь, пусть пройдет он по хорошим дорогам и здоровым, с полными руками вернется в дом!

Значение тостов и ущельные особенности

Эти тосты занимают важное место в осетинском застолье, ошибиться в них нельзя. Правда, в каждом ущелье есть свой, особо почитаемый святой, в зависимости от этого второй или третьи тосты бывают посвящены своему святому.

Скажем, в Куртатинском ущелье это — Дзивгис, в Архонском и Санибинском — Реком, в Уаллагкоме — Сонгута, в Тибе — Таранджелоз, в Тырсыгоме — Саниба и т. д.

Ссылки

Wikimedia Foundation . 2010 .

Смотреть что такое «Три пирога» в других словарях:

Видео удалено.

Видео (кликните для воспроизведения).

Съел молодец тридцать три пирога с пирогом, да все с творогом. — Съел молодец тридцать три пирога с пирогом, да все с творогом. См. СКОРОГОВОРКИ … В.И. Даль. Пословицы русского народа

ЧЫНДЗХАСТ – перевод — см. ЧЫНДЗХАСТ Свадьба. Тех, кого удостаивают чести быть чындзхассаг, уведомляют заранее. Во главе чындзхасджыта должен быть старший, которого оповещают раньше всех и который должен проследить за тем, чтобы все прошло соответственно свадебному… … Словарь по этнографии и мифологии осетин

Осетинские пироги — Стол с осетинскими пирогами Осетинские пироги (осет. чъиритæ, хæбизджынтæ; в дигорском диалекте къеретæ) устоявшееся в русском языке название плоских осетинских п … Википедия

ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ – перевод — см. ХÆРНÆДЖЫ ФЫНДЖЫ ÆГЪДАУ Поминальный Стол. На поминальном столе всё должно стоять парами. Стол ведет старший из соседей или односельчан, за второго старшего сидит старший от приезжих, за третьего – представитель фамилии, кто нибудь из… … Словарь по этнографии и мифологии осетин

ПИР — муж. (см. пира) пиршество ср. пируха жен. пирушка ·умалит. многолюдное угощенье, большой званый обед, ужин, иногда с музыкой, пляской и с другими потехами. Пир свадебный, именинный. У них пир горой идет. Пир на весь мир. Каковы гости, таков и пир … Толковый словарь Даля

Пирог — Не следует путать с пирогой. Эта статья о блюде; другие значения: Пирог (значения). Яблочный пирог Пирог блюдо из теста … Википедия

ДАУДЖЫТЫ БОН – перевод — см. ДАУДЖЫТЫ БОН Дауджыты бон (День духов) отмечали через неделю после Кардагхассана в воскресенье. К празднику делали араку, варили пиво. По мере возможности делали кусарт: чаще всего это был ягненок. Сделав традиционные три пирога и шашлык из… … Словарь по этнографии и мифологии осетин

ХОРЫБОН – перевод — см. ХОРЫБОН (день урожая) – праздник в честь начала весенних работ – имел огромное значение в жизни наших предков (см. Хоры бон). Недаром его называли «День прикосновения к земле», «День хлеба», «День покровителя хлебных злаков Уацилла». Праздник … Словарь по этнографии и мифологии осетин

Æфсины куывд – перевод — см. Æфсины куывд Молитва матери семейства – Хуыцау, табу Тебе. Стыр Хуыцау! Тебе молимся, Тебя просим, Пошли нам Свою милость. Уподобь этот дом тем, что Ты одарил лучшими благами. Наши три пирога да будут Тебе угодны. – Оммен, Хуыцау! – Фандагсар … Словарь по этнографии и мифологии осетин

СКОРОГОВОРКИ — Около ямы три хвоя вялы; на хвой стану, хвой достану. Около кола три хвоя вьются. Ал лал, бел алмаз, зелен изумруд. По ремешку, по бревешку боком проведу кобылку. Выдерни лычко из под кочедычка. Лычко из под кочедычка. Сенька везенька, вези бабу… … В.И. Даль. Пословицы русского народа

Джеоргуыбайы æхсæвы куывд

Словарь по этнографии и мифологии осетин . 2014 .

Смотреть что такое «Джеоргуыбайы æхсæвы куывд» в других словарях:

Джеоргуыбайы æхсæвы куывд – перевод — см. Джеоргуыбайы æхсæвы куывд Молитва в ночь Джеоргуыба – Хуыцау, табу Тебе! О Создатель Вселенной, пошли нам Свою благодать И благодать Своих дзуаров. – Оммен, Хуыцау! – Тбау Уацилла, в твоей власти наши хлеба и живность, Пошли нам такую… … Словарь по этнографии и мифологии осетин

ДЖЕОРГУЫБАЙЫ БÆРÆГБОН — см. тж. Джеоргуыба, ДЖЕОРГУЫБА см. ДЖЕОРГУЫБАЙЫ БÆРÆГБОН – перевод Ирон адæм стыр кад, стыр аргъ кæнынц сæ зæдтæн, сæ дзуæрттæн. Фæлæ уыцы дзуæртты хсæн дæр уæлдай кадджындæр бынат ахсы … Словарь по этнографии и мифологии осетин

ДЖЕОРГУЫБАЙЫ БÆРÆГБОН – перевод — см. ДЖЕОРГУЫБАЙЫ БÆРÆГБОН, ДЖЕОРГУЫБА Осетины, как известно, очень чтят своих дзуаров, но особо почетное место в пантеоне осетинских святых, да и в сердцах людей, занимает Уастырджи – покровитель мужчин, путников, защитник бедных и обездоленных,… … Словарь по этнографии и мифологии осетин

Джеоргуыбайы куывд Дзывгъисы дзуары бын — см. Джеоргуыбайы куывд Дзывгъисы дзуары бын – перевод – Хуыцау! Табу Дæхицæн, Хуыцау! – Оммен, Хуыцау! – Иу бон Дæ ном куы ссарæм, уæд нын сæдæ боны æххуыс ахъазгæнæг фæу! – Оммен, Хуыцау! – Абон фæдзæхсыны кадджын бон у, Æ … Словарь по этнографии и мифологии осетин

Джеоргуыбайы куывд Дзывгъисы дзуары бын – перевод — см. Джеоргуыбайы куывд Дзывгъисы дзуары бын Молитва в дни праздника Джеогуыба в святилище Дзывгис – Хуыцау, Тебе молимся, Хуыцау! – Оммен, Хуыцау! – Если мы один раз вспомним Твое имя, Сто раз помоги нам. – Оммен, Хуыцау! – С … Словарь по этнографии и мифологии осетин

Нывонды куывд Джеоргуыбайы бæрæгбон — см. Нывонды куывд Джеоргуыбайы бæрæгбон – перевод – Стыр Хуыцауы хорзæх нæ уæд! – Оммен, Хуыцау! – Кæддæриддæр нын æххуысгæнæг куыд уа, Уыцы амонд нæ уæд! – Оммен, Хуыцау! – Бæрæгбон у, æмæ ныл афæдзæй афæдзмæ домбайдæрæй куыд цæуа … Словарь по этнографии и мифологии осетин

Нывонды куывд Джеоргуыбайы бæрæгбон – перевод — см. Нывонды куывд Джеоргуыбайы бæрæгбон Молитва перед закланием жертвенного животного в дни праздника Джеоргуыба – Да благословит нас Всевышний! – Оммен, Хуыцау! – Пусть он всегда помогает нам Да будет нам такое счастье! – Оммен, Хуыцау! – Се … Словарь по этнографии и мифологии осетин

ДЗУÆРТТЫ КУЫВДТЫТÆ — Молитвы в честь дзуаров Куывд Хуыцауы дзуары бон Хуыцауы дзуары бæрæгбоны куывд Уастырджийы куывд Ныхасы Уастырджийы куывд … Словарь по этнографии и мифологии осетин

ДЗЫВГЪИСЫ ДЗУАР — см. ДЗЫВГЪИСЫ ДЗУАР – перевод Ирыстоны зындгонддæр кувæндæттæй иу у Дзывгъисы дзуары кувæндон. Кувæндон ис Куырттаты комы, Дзывгъисы хъæуы цур. Æвæццæгæн, раздæр уыд иу хъæуы кувæндон, фæлæ куыдфæстæмæ сси æнæхъæн комы кувæндон. Иæ бæрæгбон вæййы … Словарь по этнографии и мифологии осетин

УАСТЫРДЖИ — Ирон мифологийы нæлгоймæгтыл (сылгоймæгтæ йын йæ ном дзургæ дæр нæ кæнынц, хонынц æй ЛÆГТЫ ДЗУАР) æмæ бæлццæттыл армдарæг зæд. Стыр Хуыцауы фæстæ Уастырджи ирон динон дунеæмбарынады ахсы дыккаг бынат. Цæры уæларвы. Уымæн, æрмæстдæр уымæн ис бар… … Словарь по этнографии и мифологии осетин

Молитвы осетинские тосты

тост — тост, а … Русский орфографический словарь

тост — тост/ … Морфемно-орфографический словарь

ТОСТ — (англ. toast). Поджаренный хлеб с маслом у англичан. В позднейшие времена название это перешло к призыву выпить за здоровье кого нибудь или за успех какого либо предприятья; застольное пожелание; заздравье. Словарь иностранных слов, вошедших в… … Словарь иностранных слов русского языка

тост — См. речь поднять тост, предложить тост. Словарь русских синонимов и сходных по смыслу выражений. под. ред. Н. Абрамова, М.: Русские словари, 1999. тост слово, ломтик, здравица, речь Словарь русских синонимов … Словарь синонимов

ТОСТ — ТОСТ, тоста, муж. (англ. toast). Застольное пожелание, предложение выпить вина в честь кого чего нибудь, здравица. Провозгласить тост. Предложить тост. || перен. Бокал, стакан с вином, выпиваемый в знак добрых пожеланий кому нибудь (разг.).… … Толковый словарь Ушакова

тост — 1. ТОСТ, а; м. [англ. toast] Застольное пожелание, предложение выпить вина в честь кого , чего л.; здравица. Провозгласить, произнести т. Поднять т. Выпить т. за здоровье хозяйки дома. Т. в честь именинника. 2. ТОСТ, а; м. [англ. toast]… … Энциклопедический словарь

тост — ТОСТ, а, муж. Короткая речь с предложением выпить вина в честь кого чего н. за праздничным столом. Т. за юбиляра. Произнести (провозгласить, предложить, поднять) т. II. ТОСТ, а, муж. Поджаренный или подсушенный ломтик хлеба. Тосты с ветчиной, с… … Толковый словарь Ожегова

ТОСТ 1 — ТОСТ 1, а, м. Короткая речь с предложением выпить вина в честь кого чего н. за праздничным столом. Т. за юбиляра. Произнести (провозгласить, предложить, поднять) т. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова

ТОСТ 2 — ТОСТ 2, а, м. Поджаренный или подсушенный ломтик хлеба. Тосты с ветчиной, с сыром. Толковый словарь Ожегова. С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. 1949 1992 … Толковый словарь Ожегова

тост — ТОСТ, здравица, устар. спич … Словарь-тезаурус синонимов русской речи

ТОСТ — (англ. toast) короткая застольная речь, здравница в честь кого , чего либо … Большой Энциклопедический словарь

Второй тост – за Уастырджи

В последней декаде ноября в течение недели каждый год осетины отмечают древний национальный праздник Дни Уастырджи в честь небесного покровителя осетинских воинов и путников. В советское время, когда религия была под запретом, осетины в шутку даже называли Уастырджи министром путей сообщения.

Часть осетин исповедует синкретические культы, в которых христианство и ислам смешаны с осетинскими традиционными верованиями. Один из таких культов стал соотноситься с христианским Святым Георгием, но это дохристианский праздник, считают ученые. Кроме того, Дни Уастырджи ошибочно именуют Джеоргуыба в приграничном с Грузией Алагирском ущелье. По мнению старшего научного сотрудника СОИГСИ, фольклориста Дианы Сокаевой, название «Джеоргуыба» является «грузинизированным названием празднования Дней Уастырджи.

Одна из трактовок слова «Уастырджи» – это древнеиранское слово «Уас/Ас» – «Бог» и «Таргитай» – имя одного из трех родоначальников скифов, о котором в V веке до н.э. пишет Геродот. Говорит кандидат исторических наук, завотделом археологии Национального музея Северной Осетии Петр Козаев:

Второй тост – за Уастырджи

No media source currently available

«Значение слов «Тарги» и «Уас» в осетинском языке означает «Бог». «Таргитай» – это и есть «Уастарги /Уастырджи». Это Бог-предок, покровитель мужчин рода, воинов, путников».

Рассказывает Диана Сокаева:

«Осетины справляют праздник, посвященный не христианскому Святому Георгию, а Уастырджи, образ которого восходит к древнему культу бога войны. Об этом говорит и его облик: седой, вооруженный всадник, изображенный на белом трехногом коне. Культ всадника на белом коне распространен у многих индоевропейских народов».

У осетин с принятием христианства произошло слияние имен Святого Георгия и Уастырджи. Продолжает Диана Сокаева:

«Святой Георгий – это неудачный перевод на русский язык с попыткой привязать этот древний образ к христианству, поэтому сейчас имя Святого Георгия используется на государственном уровне и в СМИ. В фольклоре, если небесный покровитель Уастырджи является людям, это предвестник опасности для народа. В осетинской традиции Уастырджи – это карающий воин, а в православной традиции Святой Георгий – воин-великомученик. Семантика этих образов различна».

Рассказывает кандидат филологических наук, завотделом фольклора и литературы СОИГСИ Фидар Таказов:

«В последней декаде ноября в понедельник после обеда, а по осетинской традиции в это время начинается уже новый день – вторник, в Осетии начинают праздновать Дни Уастырджи. До сих пор в Дигории вторник называется день Уастырджи. В Южной Осетии праздник называется так же».

Приносят в жертву бычка, варят пиво, пекут три круглых пирога с сыром, три треугольных пирога и три овальных. Всего на столе должно быть девять пирогов. Три классических круглых пирога посвящены Единому Богу, а треугольные – Уастырджи. Первый тост возносится за Всевышнего, второй – за Уастырджи».

Говорит Петр Козаев:

«Осетины в его честь в эти дни совершают различные культы и обряды, устраивают общественные пиры и совершают молебен. Просят, чтобы он хранил мужчин, представителей каждой семьи и всей Осетии».

Осетинкам запрещено произносить имя небесного покровителя мужчин, как нельзя произносить имена свекра, супруга, деверей и старших мужчин фамилии. Несмотря на то что праздник носит выраженный мужской характер, он самый почитаемый в Осетии. В эти дни в каждом доме возносятся молитвы за мир, благополучие и единение осетинского народа.

Текст содержит топонимы и терминологию, используемые в самопровозглашенных республиках Абхазия и Южная Осетия

Молитвы осетинские тосты

1. К Всевышнему

Единый Бог вселенной, славный Великий Бог, да будет над нами твоя благодать и твое благословение. Мы — созданный тобой народ, удели же нам от благ твоих, чтоб мы жили в здоровье, любви и покое — дай нам такого счастья!

2. К Устырджи

Устырджи, делающий жеребенка конем, мальчика — мужчиной, сопроваждающий путников! Наши путники — твои гости, наши домашние — Божьи гости; да будут наши дела удачными — дай нам такого счастья!

3. К Тбау Уацилла

Тбау Уацилла, дарующий счастье, избавляющий от бед, уничтожь наши несчастья, укрепи нашу удачу! Пусть будет счастье в каждом доме в каждой семье!

4. О том, кому посвящен пир
( путник, новорожденный, невеста и т.д. )

а). «Мадымайрам!» Пусть твой подарок — новорожденный — вырастет счастливо! Пусть несет добро фамилии, отцу с матерью, людям. Пусть Бог сделает его могучим и славным мужем!

б). Да прибудет к нам путник во здравии! Он успешно закончил свой поход, не допустил бесславных дел, пусть живет в почете и счастье!

в). О тех, чья свадьба:»Пусть в счастливый день соединятся Хасан и Роза, пусть состарятся вместе, душа в душу. Пусть не запачкают своего лица, крепко свяжут друг с другом две фамилии!»

5. О Хозяине Места (Бынатыхицау)

Да будет над нами благословение Хозяина Места! Да будут счастливы прекрасные события, происходящие в этом месте, пусть семья насладится жизнью, и да будут удачны их дела!

6. Об Аларди

Аларди, покровитель детей, наши дети — твои гости! Если придешь в нашу страну — оставь нас веселыми и счастливыми. Дети твои гости и Божьи гости, да будет нам твое благословение!

7. О Хетаджи Уастырджи и Фарне Вселенной

Хетаджи Уастырдж и «Фарн» Вселенной, дайте такого счастья, чтобы во вселенной победил мир, чтобы молодежи никогда не понадобилось воевать, пусть будет занята только трудом!

8. О равниных и горных ангелах и духах

Наши равнинные «Цыргъ Обау», «Пехумпар», вокруг вас растут наши злаки; пожелайте, чтоб каждый год богато уродились зерно, овощи и фрукты. Пусть ваше зерно и наш труд дают нам возможность обращаться к Богу — да будет такое счастье молящимся людям!

9. Реком — Мыкалгабырта, Хлебный Уацилла, Овечий Фалвара

Реком — Мыкалгабырта дали земным людям (из рода) Царазонта удачи и счастья, и сегодня оно есть у них, так пусть принесут счастье всем людям!
Хлебный Уацилла, Овечий Фалвара, вовеки не лишайте нас изобилия зерна и скота, пусть их становится все больше благодаря труду наших рук!

10. О счастье и изобилии

Дай Бог счастья и изобилия, чтобы в доме даже от малой работы было изобилие и большое счастье — да будет на то воля Мыкалгабырта, Хлебного Уацилла и Овечьего Фалвара.

11. О пороге
(завершающий)

Пусть счастливые гости переходят через порог дома; пусть счастливый порог переступит и тот, кто из семьи отправляется в путь, пусть пройдет он по хорошим дорогам и здоровым, с полными руками вернется в дом!

Эти тосты занимают важное место в осетинском застолье, ошибиться в них нельзя.

Правда, в каждом ущелье есть свой, особо почитаемый святой, в зависимости от этого второй или третьи тосты бывают посвящены своему святому.
Скажем, в Куртатинском ущелье это — Дзивгис, в Архонском и Санибинском — Реком, в Уаллагкоме — Сонгута, в Тибе — Таранджелос, в Тырсыгоме — Саниба и т.д.

Традиционные осетинские тосты

Стыр Хуыцауы сидт

Дунескæнæг Кадджын Хуыцау, Табу Дæхицæн! Абон Дæ бон у, бирæ адæм Дæм кувынц, хорздзинæдтæ дæ курынц, æмæ хуыздæрæн кæй куывд айстай, мах дæр уый æмбал фæкæн! æнæниз, æнæмаст, хъæлдзæг, амондджын куыд уæм, ахæм амонд нын ратт! Хорздзинадæй кæй зæрды цы ис, уыдон сæ къухы куыд æфтой, уыцы хорзæх ракæн! Фæсивед рæствæндаг куыд уой кæддæриддæр, бæстæ сабыр куд уа, адæм сæ кæрæдзийы куыд æмбарой, ахæм арфæ ракæн! Дунесфæлдисæг Кадджын Хуыцау, фыдбылызтæй нæ бахиз. Нæ кæстæртæн сабыр, рæсугъд фидæн куд уа, уыцы амонд ратт! Нæ кувинæгтæ Дын барст уæд, æмæ нæ Дæ Хорзæх уæд!

Æмбал кæмæн нæй, уыцы иунæг кадджын Хуыцау, табу де ‘стырдзинадæн! Цы кæстæртæ нын радтай, уыдонæй нæ ма фæриссын кæн, фæлæ ма сын фæндон хæрзтæ ракæн.

Хистæры куывд кæхцгæнæны бон

Дунесфæдисæг æмæ дунедарæг иунæг Хуыцау, табу дæхицæн! Мæнæ абон — дæ кувæн боны — [Торчынтæ] сæ ноггуырд тырыныл цин кæнынц, æмæ сын æй цæрæнбонты цины аккаг фæкæн! Дæуыл æй фæдзæхсынц, дæуæй йын фарн, амонд курынц æмæ, дæ хорзæхæй, ма сын бавгъау кæн! Ноггуырды фидæн æнæмаст æмæ йæ ныййарджыты фæндиаг куыд уа, ахæм арфæ ракæн!

Уæздандзинад æмæ домбай зондахастæй Иры дзыллæтæн кад æмæ намысхæссæг куыд басгуыха, ахæм хъару йын ратт! Табу дæхицæн, табу де стырдзинадæн!

Зæринбазыр Уастырджи, табу дæхицæн! Ацы сабийы дæуыл фæдзæхсæм, дæ хорзæхæй, дæ сызгъæрин къабазы бын æй бакæн! Йæ сæры ’вронг хъуыды куыд уа, йæ зæрдæйы — фидар ныфс, йæ уæнджы — æхсар, ахæм хорздзинад ын дæ цæст бауарзæд! Йæ царды фæндæгтæ рæсугъд куыд уой, йæ хъуыддæгтæ —уæлахиз, ахæм арфæ йын ракæн!

О сызгъæрин Мадызæд (Мады-Майрæм), табу дæхицæн, табу дæ сыгъдæгдзинадæн! Ацы сыгъдæгуд саби де сконд, дæ рард у, æмæ йæ уды сыгъдæгдзинад, йæ уæнджы домбайдзинад цæрæнбонты куыд хæсса, ахæм хъару йын ратт! Йæ ныййарджытæн авд хъæбулы хистæр куыд фæуа, ахæм арфæ ракæн!

О нæ Ирыл аудæг зæдтæ æмæ дауджытæ, уе ’ппæтæн дæр нæ табу æрвитæм! Ацы ноггуырдыл уæ йæ бар, йæ хъомыс кæмæн цæуы, уæ хорзæх, уæ фарнæй йын хай бакæнут!

Иунæг Стыр Хуыцау, Бæрзонд Уастырджи æмæ Сыгъдæг Мады-Майрæм, ацы хойраг, фыдызгъæл æмæ хуымилиаг уæ номыл сты, æмæ уын барст уæнт!

Не сфæлдисæг Хуыцау, кæд, [Торчынты] хæдзарвæндаг æмæ мах, уыдон номæй дæумæ табугæнæг адæм, истæмæй дæ разы азымджын стæм, уæд нын æй ныббар! Табу дæхицæн!

Уастырджийы куывд

О, Уастырджи, Сызгъæрин тæбæгъы дын фæкувдæуа, табу Дæхицæн! Лæгты Дзуар дæ, æмæ нын ахъазгæнæг у! Фæндаггоны фарс дæ зæгъгæ фыдæлтæй баззад. Бæлццонæй, бынаттонæй де уазæг стæм! Нæ бæлццæттæ хорз фæндæгтыл фæцæуæнт æмæ дзагармæй сæ къонатыл сæмбæлæд! Сызгъæринбазыр Уастырджи, Кæстæрарæх æмæ зондджынхистæрæй куыд цæрæм, ахæм арфæ ракæн! Нæ кæстæртæ фидаруараг æмæ зондджынсæр куыд уой уыцы амонд ратт! О, Уастырджи! Нæ сæрыхъуынтæ дæр дæуæн нымад сты, æмæ-иу цы уазджытæ араст уой нæ хæдзæрæй, уыдон-иу сæ хæдзæрттыл дзæбæхæй сæмбæлын кæн!

Уæ зæлдагбоцъо Уастырджи!

Ды байрагæй бæх кæныс, лæппуйæ — лæг, æмæ нæ кæстæртæ — дæ уазæг! Фыдбылызæй сæ бахиз! Тыхгæнæджы къух сæм ма æрбауадз! Бынаты æмæ фæндагыл дæр кæддæриддæр дзæбæх куыд уой, уыцы арфæ сын дæ цæст бауарзæд!

Туаллаг Никъалайы куывд

Видео удалено.

Видео (кликните для воспроизведения).

Хуыцаумæ нын кув, сыгъдæг Хуыцауы æхцон Никъала Туаллаг, цæмæйдæриддæр мах зæрдиагæй дæумæ сидæм, тагъд æххуысгæнæгмæ æмæ кувæгмæ нæ удты тыххæй. Аммен.

ÆРТÆ ЧЪИРИЙЫ КУВГÆЙÆ

   — Хуыцау, табу Дæхицæн!

 — Оммен, Хуыцау!

 — Абон Дæ бон у, бирæ адæм Дæм кувынц, Хорздзинæдтæ Дæ курынц  

 Æмае хуыздæрæн кæй кувинæгтæ, кæй куывд айстай, Уый æмбал мах дæр фæкæн.

—Æнæниз, æнæмаст, хъæлдзæг, амондджын куыд уæм.

— Хуыцау, хорздзинадæй кæй зæрды цы ис, уыдон сæ къухы куыд æфтой, уыцы хорзæх ракæн!

— Фæсивæд рæствæндаг куыд уой кæддæриддæр, Бæстæ сабыр куыд уа, Адæм кæрæдзийы куыд æмбарой, Дунесфæлдисагг, уыцы хорзæх ракæн!

— Хуыцау, нæ чысыл фæллойаг нæ къухы бирæ ис цы уа, уыцы амонд нæ уæд.

 — Фыдбылызтæй хызт цы уæм, Нæ кæстæртæн сабыр, рæсугъд фидæн цы уа, уыцы арфæ сæ уæд.

 — Стыр Хуыцау, нæ кувинæгтæ Дын барст уæнт æмæ нæ Дæ хорзæх уæд

 — Оммен, Хуыцау!

 ЧЫНДЗХАСТЫ КУЫВД

 — Уæ Хуыцау, табу Дæуæн!

 — Оммен, Хуыцау!

— Хуыцау, Дæ рафæлдисгæ адæмæн хорздзинæдтæ Дæ цæст бауарзæд!

   — Уæ, Дунерафæлдисагг Хуыцау,

 Абон цы дыууæ мыггаджы æмæ дыууæ кæстæры амонды тыххæй кувæм,

 Уый рæстмæ фæкæн! Кæрæдзи уарзгæйæ куыд фæцæрой,

 Сæ хæстæгдзинад мыггагæй мыггагмæ фидардæр куыд уа

 Дыууæ кæстæры æмзай-æмзæронд куыд бауой æмæ дыууæ мыггаджы кæрæдзиуыл куыд бæттой!

— Уастырджи, табу дæхицæн!

 Байраджы — бæхгæнæг, лæппуйы — лæггæнæг Уастырджи,

 Ацы саби-чызджы амондджын фæкæн,

 Иге райгуырагн хæдзарæй йæ цæрæн хæдзармæ амондджындæр къах чи æрбавæрдта,

 Уый æмбал уæд!

— Бинонтæн адджын куыд фæуа, сыхбæстæн уарзон, Дыууæ кæстæрæн сæ хорз фæллой æмæ се ‘гъдау адæмы æхсæн нымад куыд уой!

— Уæ Мады Майрæм, уæдæ йæ авд лæппуйы мад фæкæн,

 Иæ авд лæппуйæн авд авдæны куыд ауза, Цы бинонтæм æрцыд, уыдонмæ лæппуйы кæхцытæ куыд фæхæссой!

 — Хоры Уацилла, Фосы Фæлвæра,

 Уæ раттæггаг хор æмæ фосæй æфсæст куыд уæм

— Тбау Уацилла, фыдбылызæй нæ бахиз, Дуне сабыр куыд уа, æмæ нæ кæстæрты чындзæхсаевты абонау куыд бадæм!

— Хетæджы Уастырджи, табу дæуæн дæр! Ирыстон æнæфыдбылызæй куыд баззайа, ахæм арфæ ракæн!

— Бынаты Хицау, дæ бынмæ цы кæстæр æрбахызт, уый амондджын фæкæн!

 — Оммен!

— Афтæ ма чи зæгъа зæдтæй, мæ ном куы ссардтаиккой,

 Уæд æз хуыздæр баххуыс кодтаин, зæгъгæ, Уымæн дæр нæ кувинæггаг барст уæнт!

— Оммен, Хуыцау!

  ЧЫЗГÆРВЫСТЫ КУЫВД

 — Уæ Хуыцау, табу Дæуæн!

 — Оммен, Хуыцау!

— Дæ рафæлдыст адæмæн хорздзинæдтæ Дæ цæст бауарзæд!

 — Уæ Дунерафæлдисæг Кадджын Хуыцау, Абон цы дыууæ мыггаджы æмæ дыууæ кæстæры циндзинадыл кувæм, Уый рæстмæ фæкаæ!

 — Сæ хæстæгдзинад мыггагæй мыггагмæ фидар æмæ уарзон куыд уа,

 Дыууæ кæстæры сæ фидар зонд æмæ фæллойæ адæмæн уарзон куыд уой!

— Уастырджи, табу дæхицæн!

 Байраджы — бæхгæнæг, лæппуйы — лæггæнæг Уастырджи,

 Ацы саби-чызджы рæствæндаг фæкæн!

— Уæ Бынаты Хицау, йæ ног бынатмæ амондджын къах бавæрæд,

 Æнæниз куыд уа, йæ къаимæ дзы адджынæй куыд цæра!

— Уæ Мады Майрæм, уæдæ иæ авд лæппуйы æмæ иу цъæх чызджы мад фæкæн!

 Иæ авд фыртæн авд чындзы куыд фена,

 Иæ цоты цоты авдæнтæ куыд ауза!

— Тбау Уацилла! Фыдбылызæй нæ бахиз,

 Дуне сабыр куыд уа,

 Нæ кæстæрты чындзæхсæвты куыд бадæм!

 — Хоры Уацилла, хорæфсæст нæ скæн!

— Фосы Фæлвæра, дæ лæвар фосæй куывдты æмæ чындзæхсæвты нывæндтæ куыд кæнæм, Уыцы арфæ нын ракæн.

   — Зæдтæй ма афтæ чи зæгъы, мæ ном куы ссардтаиккой,

 Уæд æз хуыздæр æххуыс бакодтаин, Уыдонæн дæр барст уæнт не ‘ртæ чъирийы!

— Чырысти рахизырдæм цы дзуар бафтыдта, Уыцы дзуарæфтыд фæкæн ацы хæдзар дæр!

 —Оммен, Хуыцау!

НЫВОНДЫ КУЫВД ДЖЕУÆРГУЫБАЙЫ БÆРÆГБОН

— Стыр Хуыцауы хорзæх нæ уæд!  

 — Оммен, Хуыцау!  

— Кæддæриддæр нын æххуысгæнæг куыд уа,  

 Уыцы амонд нæ уæд!

— Бæрæгбон у, æмæ ныл афæдзæй-афæдзмæ домбайдæрæй куыд цæуа,  

 Уыцы амонд нæ уæд!

—Уастырджийы бонтæ сты, æмæ Уастырджи хуыздæр ахъаз кæмæн ракодта,

 Мах дæр уый æмбал куыд уæм, Ахæм амонд нæ уæд!

   — Бинонтæ стæм, æмæ домбайдæр бинонтæ чи фæци. Стыр Бæрзонд Хуыцау хуыздæр хæрзтæ кæмæн ракодта,  

 Мах дæр уыдон æмбал куыд уæм, Ахæм хорзæх нæ уæд!

— Уæдæ нын сыхбæстæ ис æмæ уыцы сыхбæстима-кæрæдзийы æмбаргæйæ, уарзонæй куыд цæрæм, Ахæм амонд нæ уæд!

— Нæ хистæртæ амондджынæй, хъæлдзæгæй сæ кæстæрты циндзинадæй æфсæст куыд уой!  

— Бæрæгбон у, æмæ хистæртæн Хуыцау ахæм ахъаз бакæнæд,  

 Æмæ сæ кæстæртæ фылдæрæй-фылдæр, амондджынæй-амондджындæр куыд кæной!

— Уæдæ афæдзæй-афæдзмæ кусæрттæ фæкæнæм, Æмæ сæ Стыр Хуыцау йæхимæ адджынæн кæмæн айста,  

 Мах дæр уый æмбал цы фæуæм,

 Уастырджи нын кæддæриддæр æххуысгæнæг куыд уа.

 Ахæм хорзæх нæ уæд!

— Зæдтæ бирæ сты, бирæ адæм сæм фæкуывтой. Нæ фыдæлтæн бирæ хорздзинад куыд дæттой,  

 Уыцы амонд нæ уæд!

— Хохæй быдырмæ цы дзуæрттæ ис,  

 Уыдон нын кæддæриддæр æххуысгæнæг куыд уой,

 Ахæм амонд нын Хуыцау раттæд!

 — Тæтæртупп нæ сæрты тæхагг у, æмæ нын нæ цонг домбай куыд кæна, уыцы амонд нæ уæд!  

— Уæдæ, бæркадджын куыд уæм кæддæриддæр, Уыцы амонд нæ уæд!

— Дуне сабыр куыд уа, зæххы къорийыл адæм сæ кæрæдзийы куыд уарзой, Уыцы амонд нæ уæд!

 — Къæсæры Уастырджи нын нæ къæсæр домбай куыд кæна,

 Нæ фæндæгтæ та — рухс, Уыцы амонд нæ уæд!

 — Гъеныр, уазæгæй чи ‘рбамбæлди, хæстæгæй чи ‘рбамбæлди,

 Уыдон дæр амондджын куыд уой, Уыцы хорзæх нын ратт.

   — Кусæрттаг хъабыл уæд,

 Афæдзæй-афæдзмæ амондджын бæрæгбæттæ куыд кæнæм,

 Уыцы амонд нæ уæд!

 — Оммен чи загъта, уыдоны цардамонд дæр бирæ уæд!

 — Оммен, Хуыцау!  

ХИСТÆРЫ РАКУЫВД ЦИНЫ ФЫНГЫЛ

 — О Стыр Хуыцау! Æмбал кæмæн нæй, Цытджын Иунæг Хуыцау, табу Дæхицæн!

 — Оммен, Хуыцау!

— Мæнæ а хæдзары бинонты кувинæгтæ Дын æхцон фæуæнт!

— Æппает дуне рафæлдисæг Дæ, æмæ нæ Дæ хорзæх уæд!

— Ды нæ радтай цардмæ æмæ нæ царды рæсугъд фæндæгтыл араз!

— Дæ быны хорздзинадæй цы ис, Уыдонæй ацы хæдзар дæр хайджын куыд уа, уыцы арфæ ракæн!

— О Стыр Хуыцау, кæддæриддæр дын Дæ ном куывдты æмæ чындзæхсæвты

 Æртыгай чъиритæй куыд арæм, Ахæм цард нын рауадз.

— Де сконд зæдтæ æмæ дауджыты хорзæх нæ уæд!

 — Уæ, тæхгæ-нæргæ сызгьæрин Уастырджи, Хуыцауæй зæхмæ ирон адæмы минæвар дæ, Хуыцаумæ дын фæндаг ис, æмæ дзы ирон адæмæн хорздзинæдтæ курæг у!

 — Дæ рахиз базыры бын сæ бакæн!

— Хуыцауы фыдæхæй сæ хъахъхъæн!

— Иæ хорзæх сыл тау!

— Ды родæй гал кæныс, байрагæй — бæх, лæппуйæ — лæг,

 Æмæ нæ кæстæртæ — де уазæг!

 — Фыдбылызæй сæ бахиз!

 — Бынаты дæр æмæ фæндагыл дæр — Кæддæриддæр дзæбæх куыд уой, Уыцы арфæ сын дæ цæст бауарзæд!

— Уæ зæлдагбоцъо уæларвон Уастырджи, Зæхмæ ирон адæммæ Хуыцауæй æххуысмæ æртæхыс, æмæ де ‘рбадæн бынæттæ алы ран дæр куывддонтæ систы.

 Кад дын кæнынц ирон адæм æмæ сæ дæ хорзæх уæд!

— Лæгты дзуар дæ æмæ Ирыстоны лæгхъуаг макуы ныууадз!

 — Хетæджы Уастырджи, Тымбылхъæды дзуар, табу дæхицæн!

— Хетæгæн зын сахат цы æххуыс бакодтай, афтæ ауд а хæдзарыл дæр!

   — Ирон адæмы Цæгатæй — Хуссарæй, хохæй — быдырæй иу кæныс,

 Фарн сыл æфтауыс, сæ ныфс дæ,

 Нымдгæнгæ дæ бынмæ кувынмæ, курынмæ цæуынц

 Æмæ сæ-иу курдиаты рæстæг дæ хорзæхæй барæвдау!

— Хуыцаумæ кувæг ирон адæм стæм.

 Нæ хæхбæстæ — дзуарбадæн, нæ быдыртæ — бæркад-барæн.

 Хохæй — быдырæй цыдæриддæр зæд æмæ дуагæн кувæндон ис, табу уæхицæн!

 — Нæ зæрдæйы конд куыд у, нæ цард дæр нын афтæ скæнут!

 — Æмзонд, æнгомдзинад ныл бафтаут!

 — Хъæуæнгом æмæ сыхагуарзонæй куыд цæрæм, ахæм арфæ ракæнут!

— Горæты дзуæрттæ, Ирыхъæуы зæд, Уæ быны цæрæм, табугæнæг уын стаем, æмæ нæ уæ хорзæх уæд!

— Алыхуызон адæмтимæ у нæ цард æмæ, кæрæдзи куыд æмбарæм, уымæн ахъаз бакæнут!

— Хæлардзинад нæ царды нысан куыд суа!

— Уæ, Сыгъдæг Мады Майрæм, Моймæдзыд сылгоймæгтæ де ‘вджид сты æмæ сыл дæ хорзæх тау!

— Хъахъхъæн сæ!

— Дæ раттæггаг кæстæртæ ирон адæммæ фылдæрæй-фылдæр куыд кæной!

 — Дзæбæхæй сæ ныййарджыты фæндиаг куыд рæзой!

 — Царды хорздзинæдтæй рæвдыд куыд уой, уыцы арфæ ракæн!

 — Ныхы дзуар, къайады бардуаг дæ,  æмæ нæ чызджытæ хорз амæндтæ куыд хæссой!

 — Нæлы дзуар, тырынтæ ды гуырын кæныс, æмæ чындзытæн фырттæ фылдæр куыд гуыра, Уыцы фарн рауадз!

 — Нæ нæлгоймаг фæсивæд тархъæды хуызæн куыд кæна!

 — Кæй хæдзары кувæм, уыдон дæр дзы хайджын куыд уой!

 — Урс сызгъæрин Аларды æмæ æлхынцъæрфыг Рыныбардуаг, табу уæхицæн!

 — Нæ сабитæ — уе уазæг!

 — Зæхмæ куы æрцæут, уæд-иу нæ хъазгæ-худгæйæ ныууадзут!

 — Уе ‘ргом нæм макуы равдисут!

 — Уæ чъылдыммæ уæм сызгъæрин тæбæгъты кувдзыстæм.

 — Тхосты дзуар, табу дæхицæн!

 — Нæ бæстыл сабырдзинад рауадз!

 — Нæ кæстæртæ зындзинадмæ макуы бахауæнт!

 — Тыхгæнæгæй сæ бахиз!

 — Тыхы сæр нæ макуы бахъæуæд!

 — Æвзвæндаджы Уастырджи, табу дæхицæн!

 — Нæ кæстæртæ кæддæриддæр фæндагыл сты, æмæ амондджын фæндæгтыл куыд цæуой, Ахæм арфæ сын ракæн!

— Æрджынарæджы Тæтæртупп, æфсæнвæндаджы бар дæумæ ис.

 Арыхъы Дурджынбæрзонды Уастырджи, Цыргъобауы дзуар,  Уæлдæфон фæндæгтæ уæ рæзты цæуынц,  .Æмæ-иу нæ фæсивæд фæндараст куыд кæной, уыцы арфæ сæ уæд.

— Æгас хæдзар куыд арой, уый сын уæ цæст бауарзæд!

 — О Хоры Уацилла æмæ Фосы Фæлвæра, табу уæхицаен!

 — Нæ гонтæ æмæ уæтæртæ хорæй æмæ фосæй дзаг куыд уой!

 — Куывдтæ æмæ дзы чындзæхсæвтæ куыд кæнæм, ахæм арфæ нын ракæнут!

 — Касуты дзуар, табу дæхицæн!

 — Уалдзæджы зæд дæ, æмæ уалдзæджы цы куыстытæ бакæнæм,

 Уыдон не ‘ппæтæн дæр фæззæджы куывдты хæринаг фæуæнт!

— Реком æмæ Мыкалгабыртæ, табу уæхицæн!

 — Бæркад æфтауæг стут,

 Æмæ нæ бæркæдтæ Сидæны цæхгæрау уæле исгæ,

 Бынæй ахадгæ куыд уой!

 — Хорз хъуыддæгты сæ куыд хардз кæнæм!

 — Бахъуыды сахат нæхи къухы куыд уой!

 — Агурын сæ куыд нæ хъæуа, ахæм арфæ ракæнут!

 — Уæдæ мæнæ бынатæн кувæм,

Æмæ сæ Бынаты Хицауы хорзæх уæд!

 — Кæддæриддæр сæ бынаты куывдтæ æмæ чындзæхсæвтæ куыд кæной, Ахæм амонд сæ уæд!

 — Наф, хæдзарвæндаджы зæд дæ, æмæ сæ хæдзарвæндаг фидар куыд уа!

 — Хорз гуырдтæ дзы куыд хъомыл кæна!

 — Мыггагæн нæ, фæлæ æнæхъæн Ирыстонæн дæр кадгæнæг куыд уой!

 — Иæ намыс ын уæлдæр куыд сисой!

— Сафа, бинонты æнгомдзинады бардуаг, Æртхурон, къонайы зæд, табу дæхицæн!

 — Уæ алыварс цы бинонтæ ис, уыдон кæрæдзийæн уарзон куыд уой!

 Кæстæрæй, хистæрæй цардамонд сæ хай!

 — Саг алы хорз хъуыддагæй дæр сæ зæрдæ куыд рухс кæна!

 — Фæрнджын куыд уой!

 — Сæ хæдзар куывддон куыд уа!

 — Уыцы арфæтæ сын ракæнут!

 — Сæ кувинаг барст уæд, сæ мысайнаг — ист, сæ нывондаг — арфæйаг!

— Ныхасы Уастырджи, табу дæхицæн!

 — Нæ ныхæсты фарн æмæ амонд куыд уа!

 — Зæдтæ æмæ дауджытæм куыд хъуысой!

 — Æвзæргæнæджы куыд сæттой!

 — Уыцы арфæ ракæн!

— Цы зæд, цы дуаджы æрымысыдыстæм, кæмæ скуывтам, —

 Се ‘ппæты хорзæх дæр уаед а хæдзары, Ацы адæмы, Ирыстоны!

— Афæ ма цы зæд, цы дуаг зæгьдзæн, Мæ ном мын куы загътаид, уæд сын æз фылдæр фæахъаз уыдаин,

 Уымæн дæр табу йæхицæн!

— Уæдæ нæ омменгæнджыты цæрæццаг хъæлæстæ æдзухдæр Ирыстоны арвы бын куыд нарой, Ахам амонд нæ уæд!

 — Чи ацахода, уымæн мæ куывдтытæй хай!

 — Оммен, Хуыцау!