Поздравления с днем свадьбы на бурятском языке

Аглаг тэнюун нютагтаа
Айл боложо түбхинэгты,
Аба эжы хоёроо
Анхаран ходо һанагты.

4. Хуби заягаа холбожо байһан
Хоёр залуушулнай
Үнэр баян боложо,
Үлзы зол жаргалтай,
Энхэ амгалан, элүүр,
Эдеэнэй дээжэ эдижэ,
Эдэй һайханиие үмдэжэ,
Али олон хэрэгүүдтээ
Амжалтатай, урагшатай ябаг лэ!

***

Эгээл һайхые хүсэгшэ:
Эгэшэ, дүүнэр, эжытнай.

ХУРИМАЙ ҮРЕЭЛНҮҮД

***

Үбэр дээрээ үргэһэн
Эжыгээ һанажа ябаарай,
Эжэл нүхэртэеэ
Эбтэй амгалан жаргаарай.

***

Хүнэй хажууда зэргэлхэ хүбүүтэй болоорой,
Хүлэгэй хойно жороолхо унагатай ябаарай.

***

Абдар соохи бараагаа
Элээжэ, эдлэжэ ябаарай,
Үхэг соохи эдеэгээ
Эдеэшэгээр шанаарай,
Бууһан айлшадые үүдэндэ угтаарай,
Мордоһон айлшадые шиидхэжэ гаргаарай.

***

Хадамай холо газарта
Эхэеэ һанажа ябаарай,
Бэрхэшээлтэй сагай болоо һаань,
Эсэгэеэ һанажа ябаарай.

***

Алтан дэлхэйн нюрган дээрэ
Ажабайдал бэлэглэһэн
Аба, эжы хоёрһоош
Үнэтэй юумэн байхагүй,
Үе наһандаа һанажа ябаарай!

***

Ороһониие угтажа,
Гараһаниие үдэшэжэ,
Урдуураа гараһаниие ундалуулжа,
Хойгуураа гараһаниие хүндэлжэ ябаарай!

***

Ошоһон газартаа олон боложо,
Байһан газартаа баян боложо,
Хододоо һайн ябажа,
Энхэ амгалан жаргаарай!

***

Зондо хэлсүүлэнгүй,
Золтой жаргалтай
Бэри гүүлэжэ ябаарай.
Эрын ухаанда абтангүй,
Эхэнэрэй дээжэ
Эрхим гүүлэжэ ябаарай!

***

Хара торго хадхан ошоорой,
Хадам баабайдаа мүргэн ошоорой.
Хүхэ торго хүшэн ерээрэй,
Хүрьгэн хүбүүндэ мүргэн ошоорой!

***

Долоон ханатай гэрые
Добо газарта бодхоожо,
Долоо, найман хүбүүдэй
Эхэнь боложо жаргаарай!

***

Улаагшан үнеэнэй ерэхэдэ,
Һуулга барин угтаарай.
Ураг эльгэнэй ерэхэдэ,
Уураг улаан сайгаар угтаарай.

***

Бии бэлигтэй, дүүрэн хэшэгтэй,
Дутуугүй хүсэд, дундагүй дүүрэн,
Унтаршагүй унайтай, залиршагүй залитай,
Олон зоной дунда
Тэгшэ һайн айл гэлсүүлжэ ябагты.

***

Үреэ унагантнай морин болог,
Үри хүүгэдтнай хүн болог.
Энхэ жаргалтай, мүнхэ нэрэтэй,
Баян бэлигтэй, дүүрэн хэшэгтэй һуугаарайгты.

***

Уужам тоонто нютагтаа,
Үлзы һайхан дайдадаа
Улаан нараяа угтажа,
Удаан жаргал эдлэгты.

***

Үри хүүгэдээ үргэжэ,
Уг удамаа үргэлжэлүүлэгты.
Аба эжыгээ хүндэлжэ,
Алдартань хүргэгты.
Алтан түрэеэ найрлажа,
Аша гушаяа эрхэлүүлэгты.

***

Эбдэршэгүй эбтэй,
Һалашагүй дуратай,
Ута наһа наһалжа,
Удаан жаргал эдлэжэ,
Амгалан жэгдэ, тэгшэ һайхан
Һуухатнай болтогой!

***

Буян хэшэгтэй ханилжа,
Уян сэдьхэлтэй ябагты.
Хатуу зориг барижа,
Хамаг бэрхэшээл дабагты!

***

Аха заха зоноо
Хүндэлжэ хододоо һурагты,
Эхэ эсэгын захяае
Эдлэжэ дүүрэн ябагты.

***

Урда хормойгоо аша гушанартаа гэшхүүлээрэй,
Хойто хормойгоо хони хурьгадтаа гэшхүүлээрэй.

***

Хада гэшхэбэб гэжэ,
Халюу гэшхэжэ ябаарай.
Бута гэшхэбэб гэжэ,
Булга гэшхэжэ ябаарай.

***

Түлиһэн галтнай
Түмэн жэлдэ бадаруужаг,
Түрэл ногоон дайдадаа
Түмэн боложо һуугаарайгты.
Гэртэтнай наранай толон
хододоо задараг лэ,
Сэдьхэлдэтнай бэлигэй дээжэ
хэтэдээ задараг лэ!

***

Хүндэтэ үринэрнай, бэе бэедээ
этигэлтэй ябагты.
Бэжэр мүнгэн сэргэдэтнай
Бууһан айлшадаа угтажа,
Буян хэшэг арьбадхан,
Баян бардам айл болон жаргагты.

***

Табан хушуун малтнай тарган,
Тараг, айрагтнай билтаржа байг,
Һүри үбһэнтнай элбэг,
Һү, тарагтнай билтаржа байг.

***

Аянда ябабал олзотой,
Анда ябабал, ганзагатай ябаарай,
Аба эжыдээ ашатай,
Аха дүүдээ хайратай ябаарайгты.

***

Ахай абгайнараа хүндэлжэ,
Арай багашуулые хүтэлжэ,
Адар шангаар хашхарангүй,
Аали номгон ябаарай.
Багашуулда ахань боложо,
Ехэшүүлдэ дүүнь боложо,
Эгэшэб гэжэ энхэржэ,
Дүүб гэжэ дүнгэжэ ябаарай.

***

Алтан наранай туяагаар гаража,
Арбан табанай һарын гэрэлээр гаража ябагты.
Талын сэсэг шэнги сарюун,
Хадын уһан шэнги арюун ябагты.
Далай шэнги долгилжо,
Дайда шэнги сэсэглэжэ ябагты!

***

Булагай уһандал адли
Тунгалаг сэдьхэлтэй,
Булад эритэдэл адли
Хурса ухаатай ябаарайгты.
Удхалан хэлэжэ,
Уянгалан дуулажа,
Һайн һанаатай,
Һайхан сэдьхэлтэй ябагты.

***

Мүнгэн шэнги мүнхэ нэрэтэй,
Мүшэн шэнги мүнхэ солотой,
Түмэн зоной түрүү ябаарайт,
Олон зоной орой ябаарайт.

***

Уула шэнги үндэр ухаатай,
Далай шэнги номин зүрхэтэй,
Холые хаража бүһэлэн тойрохо
Бэрхэ хүбүүд, басагад болооройт!

***

Худан ехэ уһатай,
Хуудам үргэн талатай,
Хамтын баян ажалтай,
Хани олон нүхэдтэй,
Үндэр сагаан байшантай,
Үнэр золтой һуугаарайт.

***

Хүн ехэ ахамадаа
Хүндэлжэ ябагты,
Холын замда гарахадаа –
Хошон үгыень һанажа ябагты,
Үнэтэ шухаг һургаалаа
Үри бэедээ дамжуулжа ябагты!

Наш сборник будет уникальным: в нем собрано 500 благопожеланий, как восточных, включая шэнэхэнских, так и западных и южных бурят.

***

Стихи для свадьбы на бурятском языке

Абсолютно на любом языке будут звучать уместно стихотворения. Их неслучайно считают классикой современной литературы.

Традиции и нюансы заключительного этапа свадьбы

***

Основные качества молодых

***

Тосты на бурятском языке

***

Очень часто поздравительные речи на бурятских свадьбах звучат на русском языке. Это не может никого удивлять. Кроме того, все сразу вас поймут.

***

У жениха есть список из 9-ти основных качеств, которые наиболее ценились в общества. А именно:

***

Как и у любого другого народа, в Бурятии в ряде деревень до сих пор присутствует этап сватовства со своими обычаями и нюансами проведения.

По традиции лучший подарок для молодоженов золото, хорошим тоном считается преподнести домашнее животное, обязательно четвероногое

***

Перед свадьбой обязательно объезжают святые места барисаан. Перед началом праздника брызгают духам предков обеих сторон.

***

Сегодня в ряде мест традиция себя изжила, а кое-где просто видоизменилась. Сейчас подносится так называемый хадаг и вытаскивается из него нить, которая передается обратно.

***

Стоит отметить, что традиции Бурятской свадьбы предполагают возможность отказа невесты от торжества вплоть до знакового дня, что не лишает ее свободы воли.

Сам Далай-лама преподносит хадак в знак своего почтения политикам, монахам, известным личностям.

***

Если родители благоверной принимают подарки, значит, свадьбе быть. Если же они отказываются от даров, то это означает отказ от предложения руки и сердца.

***

При встрече родителей будущих супругов сват опять дарит платки: Будде, папе невесты и маме. После этого преподносятся другие дары, алкоголь, мясо, а договор скрепляется застольем.

***

Второй составитель, выпускница Бурятского лицея-интерната №1, руководитель издательского отдела «НоваПринт» Октябрина Дамдинжапова собирала благопожелания южных и западных бурят.

***

– В сборнике мы даем их на исконном диалекте, чтобы носителям языка было легче читать и запоминать. Фольклор южных бурят для меня родной, потому что мои корни из Джидинского района, я из племени сартул.

Ученица 11-го класса Шура Будаева стреляет из лука на празднике, посвященном Дню Победы. Бурятия, 1965 год Л. Хайдуров / РИА «Новости»

***

Теперь, преподнося разноцветные хадаки, буддисты как бы намекают, что тот, кому их дарят, заслуживает уважения, точно божество.

Такие требования предъявлялись из-за того, что именно он, по факту, являлся представителем своего рода, его «лицом».

***

Источник

Бурятский народ славится тем, что соблюдает традиции своих предков. У них многие обычаи проходят по-особенному. Поэтому отправляясь на бурятскую свадьбу, необходимо хотя бы немного изучить историю данного народа.

Все это делается для того, чтобы на мероприятии не выглядеть глупо и понимать, зачем свершается то или иное действие. Кроме того, отдельно стоит бурятское поздравление. Чтобы его составить, стоит понять, как проходит вся свадебная процессия и что лучше всего желать молодоженам.

Особенности бурятской свадьбы

Пожелания на свадьбу на бурятском языке.

Бурятская свадьба начинается ещё с самого детства у многих людей. Родители выбирают своему новорожденному ребенку невесту или жениха. Если удается двум сторонам договориться о сватовстве, то родители обмениваются специальными поясами в знак того, что они скрепили свой союз.

Как бы ни звучало это удивительно, но во многих семьях мужьями и жены предначертаны ещё с самого рождения. Поэтому к осознанной жизни и взрослению они приходят уже с готовым партнером. Родители заранее готовят к этому шагу своих детей, соответственно не бывает ни истерик, ни капризов. Ведь слушать родителей во всем – это одна из обязанностей бурятского народа.

Организатор свадебных процессий в национальном стиле советуют заниматься организацией торжества вместе. Ещё на выкупе решают вопрос, кто и за что отвечает. Лучше всего сделать сразу несколько команд, в которых назначается ответственный. Например, один решает вопрос с машинами, а другой с рестораном.

На самом сватовстве родители невесты прикидываются, что вовсе не понимают, зачем приехали сваты и всячески уводят их своими вопросами. Сваты же в это время должны отвечать достойно и все-таки решить вопрос с невестой.

За невесту отец устанавливает калым. Раньше это был скот, сейчас может быть денежный вариант или подарки. Сватовство не длиться больше 2-3 часов. В противном случае родители невесты могут просто выгнать сватов. На самом мероприятии обсуждается, в какое время года будет свадьба. Невеста и жених также присутствуют, однако меньше всего решают.

Сама современная свадьба в бурятском стиле происходит по европейским канонам. После посещения дома невесты, гости и все родственники отправляются в ресторан. На столах должно быть изобилие еды. Никто не смотрит на то, съедят все или нет.

Главное – заказать побольше, дабы жизнь дальнейшая была богатая и насыщенная. В изобилии присутствует мясо и рыба. Из мяса буряты выделяют говядину. На самом банкете в ресторане всегда проводятся развлечения, конкурсы, а в завершении всего идет дискотека. Благопожелания на бурятском языке на свадьбу:

Пожелания на бурятском языке

Бурятские пожелания на свадьбу на бурятском языке.
Дорогие наши молодожены,
Пусть все в жизни вашей будет окей.
Поскорее рожайте детей.
И побольше мальчишек, и поменьше девчонок.
И будет тогда у вас много пеленок.
Ну а как пеленки надоедят вам,
Вы дайте понянчиться их своим бабкам.
Примите наше шуточное поздравление,
Оно будет слаще даже, чем варенье.
На нас вы не обижайтесь,
А скорее рожать отправляйтесь.

Хотелось бы поздравить молодых с вашим первым браком. И пусть он станет последним, решающим и счастливым. Говорят, что первый блин комом. Но пусть ваш блин будет самым красивым, вкусным и сочным. Тогда обязательно в вашей жизни все наладится.
Мужчина однажды не выдержал и обратился к Богу с вопросом, зачем он сделал женщин одновременно глупыми и красивыми. Тогда Бог ответил, что красивые они для того, чтобы мужчины их любили. А глупые потому, что только так смогут любить сами мужчин.

Тосты на бурятском языке

Под звон хрустальных бокалов принято говорить тосты. Считается, что таким образом вы поздравляете молодых и подслащиваете всем горячительный напиток.

В один день две сестры решили отпраздновать собственную свадьбу. Но в этот вечер постучался в их дом старуха. Старшая сестра прогнала её, сказав, что у них важное событие. Младшая же посадила старуху за стол и потчевала также, как и остальных гостей. Тогда старуха подарила сестрам очки. Старшая после этого стала видеть мир мрачным и темным, её всё и все раздражали. Она постоянно срывалась на мужа и жила в ссорах. Младшая сестра стала любить и боготворить весь мир. Все в её жизни стало праздничным и веселым. Давайте, поднимем бокалы за нашу невесту и пожелаем ей встретить старуху-волшебницу, которая сможет подарить ей розовые очки.
Однажды женщина пришла на исповедь к священнику, она сказала, что хочет развода. По её словам, в доме всегда были ссоры и негодования. Муж отныне её больше не любит. Тогда священник ответил, что брак и семья – это прекрасный цветок, о котором надо заботиться. Его стоит поливать и удобрять, лишь тогда он сможет зацвести и даже дать плоды.
Когда-то давно Адам и Ева поселились в раю. Бог дал им строгий наказ беречь всю природу и красоту, которая их окружает. Сегодня молодожены вступили в свой рай. Пожелаем им никогда не встретить на своем пути яблоко раздора, любить друг друга и окружающий рай. У вас есть свой мирок, который требует теплоты, любви и заботы.

Стихи для свадьбы на бурятском языке

В этот день волшебный,
Мы все собрались.
Чтобы в столь час чудесный,
Отведать любви нить.
Наши молодожены вступают
На тропу своей любви.
Давайте им пожелаем,
Ей покрепче сохранить.
Любите друг друга вы нежно и пылко,
Про страсть не забудьте отнюдь никогда.
И в тот миг ваша задача
Будет беречь свои сердца.

Весенний день цветет,
И пахнет нам сирень.
Сегодня собрались в один счастливый день,
Чтобы соединить сердца и радоваться за вас.
Спасибо, скажем вам,
Что разделили с нами этот час.
Любовь витает в воздухе,
Она везде и всюду,
А я же поскорее поднимать рюмку буду.
За ваше вселенское счастье,
Которое окутает вас сполна.
и пусть ненастье,
Не будет дома никогда.

Поздравления наши примите,
Мы сегодня собрались не зря.
Мы хотели бы вас поздравить.
И прочитать свои стихи.
Пожелаем вам здоровья,
Чтобы его хватило надолго.
Пусть вам сопутствует удача,
и всегда счастливой будет дорога.

Заключение

Поздравления на бурятском языке отличаются особыми напевами. Чтобы прочитать их на свадьбе, следует хорошо подготовиться. Отбросьте стеснения, оно лишь испортит вашу речь.

Необходимо будет встать и громко озвучить свой текст. Обращаясь к молодоженам, смотрите им в глаза и жестикулируйте. Иногда даже самое невнятное стихотворение или поздравление можно превратить в целый концерт благодаря оратору.

https://www.instagram.com/p/ByRXsYMIH40/

Источник

Гэрэл зураг: Павел Будаев

1. Аглаг тэнюун нютагтаа
Айл боложо түбхинэгты,
Аба эжы хоёроо
Анхаран ходо һанагты.
Хоёр хушуун үриие
Хоймортоо тэнжээгты,
Үетэн олон нүхэдөөрөө
Ходол хүхюун ябагты.
Буурал сагаан толгойтонһоо
Үреэл шагнан һуугты,
Үреэл хэлэһэн үгые
Үдэрэй одон болгогты.

2. Сэлгеэ һайхан дайдадаа,
Сэсэг ногоон нютагтаа
Аба эжынгэй үреэлтэй
Арад зонойнгоо дунда
Ажалдаа шударгы суутайхан,
Аялга хонгёо дуунуудтай,
Омог сагаан сэдьхэлтэй,
Олон хани нүхэдтэй,
Айраг сэгээ дүүрэн,
Аяга сайгаа үргэжэ,
Наранай толо хаража,
Наһанай үндэрые дабажа,
Аша зээнэрээ тойруулан
Амар амгалан һуугыт даа!

3. Үетэн нүхэдтөө илдамхан
Өөр дундаа инагхан ябагты,
Олзо ехэтэй,
Олон хүүгэдтэй бологты!

5. Энэ айл боложо байһан
Хоёр залуушуулнай,
Үргэн һайхан нютагтаа
Үнэр баян жаргажа һуугты.
Буянта һайхан эхэ, эсэгын
Нэрэ нэрлүүлжэ,
Буряад зоной ажабайдалые
Саашань үргэлжэлүүлжэ,
Газар хотоймо олон малтай боложо,
ЦК-да хүдэлхэ хүбүүдтэй боложо,
Сэбэр һайхан басагадтай боложо,
Олон зунай дунда
Омог ехэтэй,
Аба, эжын үреэлээр
Амар амгалан, жаргажа
Һуухань болтогой!

6. Хүхэ мүнгэн тэнгэри шэнги
Үүлэн холбоотой,
Хүрьһэтэ алтан дэлхэй шэнги
Үндэһэн холбоотой,
Үргэн мүрэн шэнги
Эхеэрээ холботой,
Үндэр модон шэнги
Оройгоороо һалбаржа,
Аша гушамнай
Үндэр наһатай,
Удаан жаргалтай,
Баян үнэр,
Бата һайхан
Жаргажа һуухань болтогой!

7. Үргэн уужам үйлсэдөө
Үндэр гэрээ тогтоогты,
Наран мэтэ мандан,
Набша мэтэ дэлгэрэн һуугты!
Хүн зоной дунда
Хуушан түүхэеэ шэнэлжэ жаргагты,
Ажал дээрэ амжалта түйлажа,
Аймаг соогоо алдартай ябагты.
Арбаад хүбүүд, басагадай
Аба, эжы боложо жаргагты,
“Волга” машинатай баян боложо,
Орден зүүмэ түрүү бологты.
Аянда зөөлэн ябагты,
Ашанар, зээнэртээ хүндэтэй ябагты!

8. Залуу наһанадаа золгожо,
Эдир наһандаа инаглажа,
Холшор наһаяа холбожо,
Ойрые үзэжэ,
Холые хаража,
Алтан дэлхэй дээрэ
Алдар ехэтэй боложо,
Хүн зоной дунда
Хүндэ ехэтэй боложо,
Үбдэг тулама үбгэржэ,
Һаншаг тулама хүгшэржэ,
Үглөө бүхэндэ
Шүүдэрэй шэные ойможо,
Үдэр бүхэндэ
Үүлэнэй сэлмэгые хаража,
Үеын үедэ жаргахатнай болтогой!

Инаг дураяа гэршэлһэн
Эжэл хоёр … … нүхэднай!

Үргэн ехэ …
Үнсэг хоймор …
Хормой доро түбхинөө
Хангай нютаг …
Тоонто нютагай үршөөлөөр,
Танил зоной үреэлээр,
Эжы, абын буянгаар
Энхэ, мэндэ тэнжэһэн,
Эжэл хоёр хүүгэднай
Угаа залгаха нангин зорилго
Урда табижа ушарбад.
Айл, аймаг, аха дүүгээ,
Аба эжын үреэл тогтоон,
… Һайхан тоонтодоо
Утаа гарган түбхинөөд,
Үри хүүгэд олонтой,
Үнэр баян байдалтай
Үргэн ехэ нютагтаа
Үльгэр, жэшээ боломоор
Үнэн сэхэ һуудалтай
Үнэр бүлэ бологты!
Бэе бэеэ гамнажа,
Бэе бэеэ хүндэлжэ,
Бэрхэшээлдэ зогсонгүй,
Бэлэн харгы шэлэнгүй,
Зориһондоо хүрэхэ,
Зоной түлөө зобохо
Золтой бүлэ бологты!
Мянган жэлдэ дамжаха
Мүнхэ нэрээ гамнажа,
Үндэр ехэ наһатай
Үбгэн буурал болотороо
Үри бэеэ энхэржэ,
Бэе мэндэ, ухаан һонор
Бууса дээрээ жаргагты!

* * *

Хайрата манай …
Үргэн ехэ дэлхэйдэ
Үргэжэ табиһан үримнай,
Бэеэ хүсэжэ үндыбэш,
Бэри боложо тодорбош.
Халуун дуранай, жаргалай
Хаһаш одоо ерээл даа.
Дэлгэр һайхан сэдьхэлтэй,
Даруу зандаал ябаарай.
Шэлэжэ олоһон нүхэртөө
Шэрүүн бүүхэн байгаарай.
“Эрын зосоо эмээлтэ»–
Энээн тухай һанаарай.
“Баталһан гансашни Баргажанайл аад,
Бардамхан зантай юм гэжэл дуулдаа.
Баргажан, Яруунаар…» яахатнайб даа,
Баяртай, буянтайл жаргаһайт даа.
Абынгаа нэрые гамнажа,
Арюухан захяаень һанаарай.
Эжынгээ зангыень дабтажа,
Энхэргэн, налархай байгаарай.
… дайдаяа манагша
… нютагһаа үреэлтэй
Хүрьгэн хүбүүн …
Хэлэхэ, захиха байнабди:
Эрхэ, хайратай хүүхымнай
Эжэл болгожо абаа хадаа
Гал гуламтымни эзэн гэжэ,
Ганса наһанайм хани гэжэ,
Үри, хүүгэдэйм эхэ гэжэ,
Үнэн һайхан нүхэрни гэжэ,
Энхэржэ, гамнажа һуугаарай,
Эрхим нүхэрынь болоорой.
Бэрхэшээл дүүрэн байдалда
Бэлэн харгы байдаггүй.
Харгын хэдыш хүшэр һаа,
Хоёр хадаа дабахат даа.
Олон зониие хүхеэжэ,
Ороһон нүхэдөө хүндэлжэ,
Айлай эрхим айл боложо,
Арюун жаргал эдлыт даа.
Наһан мүнхэ бэшэш һаа,
Нэрэл гээшэш мүнхэ юм.
Алдар нэрээ дамжуулха
Арюун ехэ үүргэ бии:
Мандаш зээнэр хэрэгтэй-
Манайш найдал иимэл даа.

Эгээл һайхые хүсэгшэ:
Эгэшэ, дүүнэр, эжытнай.

ХУРИМАЙ ҮРЕЭЛНҮҮД

Түрэл садан нүхэдөө
Хүндэтэйгөөр угтаарай,
Холо ойрын айлшадтаа
Халуухан сайтай һуугаарай.
Нүхэсэһэн нүхэртөө
Ниисэтэйхэн байгаарай,
Хүдэлһэн ажалдаа
Хүндэтэйхэн ябаарай.
Ажаллаһан газартаа
Амжалтатай ябаарай.

* * *

Альган дээрээ үргэжэ ябаһан
Абаяа һанажа ябаарай,
Алтатай зөөритэй боложо,
Аша, гушаяа нэрлүүлээрэй.

Үбэр дээрээ үргэһэн
Эжыгээ һанажа ябаарай,
Эжэл нүхэртэеэ
Эбтэй амгалан жаргаарай.

* * *

Түрэһэн гараһан гуламтаяа
Түшэн, эрьен ябаарай,
Түрэл садан нүхэдөө
Хүндэтэйгөөр угтаарай,
Хадам аба, эжыгээ
Хайрлахадажа үргөөрэй.

* * *

Хүнэй хажууда зэргэлхэ хүбүүтэй болоорой,
Хүлэгэй хойно жороолхо унагатай ябаарай.

* * *

Хаяагаа халан һуу,
Хадам эжытэеэ зохин һуу.

* * *

Хадамай холо газарта
Эхэеэ һанажа ябаарай,
Бэрхэшээлтэй сагай болоо һаань,
Эсэгэеэ һанажа ябаарай.

* * *

Ошоһон газартаа олон боложо,
Байһан газартаа баян боложо,
Хододоо һайн ябажа,
Энхэ амгалан жаргаарай!

* * *

Долоон ханатай гэрые
Добо газарта бодхоожо,
Долоо, найман хүбүүдэй
Эхэнь боложо жаргаарай!

* * *

Бадма сэсэгэй дэльбэ зөөлэн,
Басаган үриин гар зөөлэн гэһэн ёһоор
Гурбан зөөлэнөөр эхэ, эсэгэеэ үргэжэ ябыш даа.

* * *

Улаагшан үнеэнэй ерэхэдэ,
Һуулга барин угтаарай.
Ураг эльгэнэй ерэхэдэ,
Уураг улаан сайгаар угтаарай.

* * *

Гэр бүлэ боложо,
Гуламтатай болобот.
Залуухан айл боложо,
Заһалтай болобот.
Үглөө бүри утаа бурьюулха,
Үдэр бүри зониие хүндэлхэ
Айл бүлэ боложо,
Бууса заһаба гээшэт.

* * *

Зандан модон мэтэ оройһоо дэлгэржэ,
Ганга мүрэн мэтэ оёорһоо дэлбэржэ,
Хүхэ мүнхэ тэнгэри мэтэ,
Хүрьһэтэ алтан дэлхэй мэтэ,
Айхын аюулгүй баатар мэтэ,
Алдахын гэнэгүй хубилгаан мэтэ,
Хотоороо дүүрэн малтай боложо,
Хоймороороо дүүрэн үхибүүдтэй боложо,
Аша, гушаяа хаража,
Амгалан жаргал эдлэжэ,
Үндэр ехэ наһатай
Үбгэн, хүгшэн болохотнай болтогой!

* * *

Үрхөөртнай наранай туяа орожо байг,
Үүдээртнай үбгэд хүгшэд орожо байг,
Хойгуураа гараһан хүниие хонуулжа,
Урдуураа гараһан хүниие ундалуулжа,
Ерэһые баярлуулжа һуугаарайгты.

* * *

Найман Намсарайдал баян бологты,
Найдан шүтөөндэл үнэр бологты.

* * *

Дэлхэйн хэшэгээр баян боло,
Дээдын үреэлээр үнэр боло.

* * *

Сэргэһээш агтын жолоо бү таһараг,
Богоһоһоош хүнэй хүбүүн бү таһараг.

* * *

Уужам тоонто нютагтаа,
Үлзы һайхан дайдадаа
Улаан нараяа угтажа,
Удаан жаргал эдлэгты.

* * *

Эрдэниин хатууе эдлэжэ,
Эрдэмэй мэргэниие һомолжо,
Булаг шэнги мүнхэ эдеэтэй,
Бута мэтэ олон малтай,
Гуламта хотоймо үнэр,
Губи хотоймо баян,
Шаргал уужам дэлхэй дээрэ
Шадал тамир ехэтэй,
Нюур урихан, нюрга бэхитэй,
Зуун наһатай болотороо
Зуд, зоболон үзэнгүй,
Золтой, жаргалтай ажаһуухатнай болтогой!

* * *

Торго эсхэхэ басагатай,
Төөлэй хүндэхэ хүбүүтэй,
Ерэхэдэмнай ехэ боложо,
Ороходомнай олон боложо,
Харанхыда хаража ядахагүй,
Һанаһандаа хүрэжэ,
Һарбайһанаа адхаха үритэй,
Тогоондо багтахагүй төөлэй табижа,
Тооложо барахагүй ашанартай боложо байгты!

* * *

Эдижэ байһан эдеэгээр таһалдангүй байгты,
Эдлэжэ байһан зөөреэр дуталдангүй байгты.
Түлижэ байһан галаа залираангүй һуугты,
Түрэл һайхан нютагтаа жаргажа һуугты.

* * *

Алта мүнгөө арадаа үргэлжэ ябагты.
Аша гушаяа үбэр дээрээ үргэжэ ябагты.

* * *

Алта мүнгөөрөө бэшэ,
Ажал хэрэгээрээ суурхагты.
Айл аймагаа хүндэлжэ,
Айлшадаар бү таһалдагты.
Элүүр энхэ һуудалтай,
Элбэг дүүрэн байдалтай,
Үргэн тэнюун гуламтатай
Айл боложо һуугты.

* * *

Үргэһэнтнай хүн болог,
Үдхэһэнтнай мал болог.

* * *

Наран мэтэ мандан,
Набша мэтэ дэлгэрэн һуугты.
Үрхөөртнай ороһон наран туяа үгэг,
Үүдээртнай ороһон үбгэд үреэл хэлэг.

* * *

Буян хэшэгтэй ханилжа,
Уян сэдьхэлтэй ябагты.
Хатуу зориг барижа,
Хамаг бэрхэшээл дабагты!

* * *

Аха заха зоноо
Хүндэлжэ хододоо һурагты,
Эхэ эсэгын захяае
Эдлэжэ дүүрэн ябагты.

* * *

Урда хормойгоо аша гушанартаа гэшхүүлээрэй,
Хойто хормойгоо хони хурьгадтаа гэшхүүлээрэй.

* * *

Хоймор дээрээ хоёр хушуу үри үдхэ,
Хотон дээрээ табан хушуу мал үдхэ.

* * *

Үдэр бүри юрөөл баярые дуулажа байгаарай,
Һара бүри һайн заяа оршожо байгаарай,
Найман Намсарай мэтэ баян болоорой,
Найдан шүтөөн мэтэ үнэр болоорой,
Адуугаа танишагүй баян болоорой,
Ашаяа танишагүй үнэр болоорой.

* * *

Хүнэй хүбүүн богоһыетнай элээг,
Хүлэгэй унаган сэргыетнай элээг.

* * *

Хада гэшхэбэб гэжэ,
Халюу гэшхэжэ ябаарай.
Бута гэшхэбэб гэжэ,
Булга гэшхэжэ ябаарай.

* * *

Үргэн дэлхэйн үргэмжөөр
Үлзы һайхан һуугаарайгты,
Үндэр тэнгэриин эбигээлээр
Үнгэ һайхан һуугаарайгты.
Гал ехэ гуламтыемнай сахижа,
Гарал ехэ угыемнай залгажа,
Үргэн дэлхэй эхэдээ үргэгдэжэ,
Сэбэр һайхан шарайтаниие,
Сээжын ехэ ухаатаниие
Эсэгэлхэ болооройгты,
Һүр ехэ зоргтониие,
Һүлдэ ехэ заяатаниие
Нагасалха болооройгты.
Эдеэнэй һайханиие эдижэ,
Үнгэ һайхан ябаарайгты,
Эдэй һайниие эдлэжэ,
Энхэ мэндэ ябаарайгты.

* * *

Хүндэтэ … … .. хоёр!
Эжы абатнай, айл хотонтнай
Та хоёройнгоо хүсэл зориг дэмжэжэ,
Хотоймо ехэ хурим,
Нахиима ехэ найр хэжэ, бултыемнай баясуулан байнал.
“Хүнэй басаганай зол – харида» гэдэгээр
….. хүнэй нүхэр болобош.
Үлбэр хүниие аргалаад,
Үнэтэй һайхан сэдьхэлтэй,
Үгы юумые бии болгодог
Үнэр арьбан гартай
Зохидхон бэри гэлсүүлээд,
Зондоо хүндэтэй ябаарай.

* * *

Үеынгөө нүхэдэй ерэхэдэ,
Үүдэеэ сэлин угтаарайгты,
Һонин үгын эхиндэ
Һайхан хэрэг арьбадхаарайгты.

* * *

Намда табиһантнай наян болог,
Зондо табиһантнай зуун болог.

* * *

Хадаһаа наашаа харгытай байгты,
Хаанһаа наашаа урагтай һуугты.

* * *

Шүүдэртэ норохогүй годоһо оёгты,
Хаанһаа наашаа урагтай һуугты.

* * *

Халюун малгай хиидхүүлжэ ,
Хэшэг буян тогтоожо ябаарайгты,
Хүгшэн наһатаниие хүндэлжэ ,
Хүүгэд багашуулые хайрлажа ябаарайгты.
Булган малгай хиидхүүлжэ,
Буян хэшэг дэлгэжэ ябаарайгты,
Бүхы шадалаа гаргажа,
Бүгэдэ олондоо хүреэлэгдэжэ ябаарайгты.

* * *

Аянда ябабал олзотой,
Анда ябабал, ганзагатай ябаарай,
Аба эжыдээ ашатай,
Аха дүүдээ хайратай ябаарайгты.

* * *

Үдэр бүхэндэ жаргалай һайханиие үзэжэ,
Үглөө бүхэндэ наранай һайханиие хаража,
Урда һайхан хормойетнай
Аша, зээнэртнай гэшхэжэ,
Хойто һайхан хормойетнай
Хони, ямаадтнай гэшхэжэ,
Элүүр энхэ, зол жаргалтай,
Эбтэй эетэй хүүгэд, зээнэрээрээ
Үлзы хэшэгтэй үнэр баян,
Үндэр наһатай, үбшэ зоболонгүй,
Аша зээнэр – амтатай гэлдэн,
Амгалан тэнюун ажаһуугыт даа!

* * *

Мүнгэн шэнги мүнхэ нэрэтэй,
Мүшэн шэнги мүнхэ солотой,
Түмэн зоной түрүү ябаарайт,
Олон зоной орой ябаарайт.

* * *

Үглөө бүри наранай гарахые угтажа,
Үдэр бүри ажалай амжалта туйлажа.
Үбгэд хүгшэдөө улам ехэ хүндэлжэ,
Үетэн нүхэдтөө улам ехэ хүндэтэй.
Үри хүүгэдээ үнэр баян үргэжэ,

* * *

Урдуураа гараһан айлшадые ундалуулжа,
Хойгуураа ябаһан айлшадые хонуулжа,
Ута наһатай,
Удаан жаргалтай ябыт даа.
Алтан сэргэ бодхоожо,
Агтын туруу унажа,
Худа урагудаа угтажа байгты,
Түрэдэ нэрэтэй,
Түмэндэ суутай
Арадтаа алдартай,
Сэдьхэл дүүрэн,
Сэбэр һайхан ябагты!
Үри хүүгэдээ үргэн һургажа,
Үнэр баян ажаһуугты,
Үндэр зэргэдэ тэдэнээ хүргэжэ,
Үтэлхэ наһандаа золтой жаргагты!

Источник

01.11.2012 12:23

#1

Тост на свадьбу на бурятском

напишите кто в курсе в русской транскрипции, плиз, люди просят из Москау)
тост-пожелание-юрол
01.11.2012 12:25

#2

При долгосрочном планировании нельзя полагаться на апокалипсис
01.11.2012 12:27

#3

боюсь ошибиться, курьез выйдет
01.11.2012 12:28

#4

При долгосрочном планировании нельзя полагаться на апокалипсис
01.11.2012 16:34

#5

Сай ..ты же вроде здесь отписывался на бурятском стихи и не только..пиши ему как слышишь..он прочитает..один хрен ни кто не поймет)))

Не отправляй туда, куда не хочешь, чтобы отправили тебя!
01.11.2012 17:31

#6

Ошоhон газартаа, олон боложо
Байhан газартаа, баян боложо
Хэhэн ажалтнай урагшатай
hанаhан хэрэгтнай бYтээмжэтэй
Ута наhа наhалжа,
удаан жаргал эдлэжэ
Бурхантай, буянтай
ябахыетнай хYсэнэб.
01.11.2012 17:33

#7

Углоо бури сэржэмээ ургэжэ,
Удэр бури бурхандаа зальбаржа,
Боди сагаан сэдьхэл сэдьхэжэ,
Буянтай, хэшэгтэй ябахатнай болтогой!!!
01.11.2012 18:00

#8

е мае ничего же не понятно……..
01.11.2012 18:03

#9

Не отправляй туда, куда не хочешь, чтобы отправили тебя!
01.11.2012 18:24

#10

Сообщение от серега03рус

е мае ничего же не понятно……..

+1

Сообщение от 989

учи бурятский..)))

ты его знаешь что ли??)))
02.11.2012 03:49

#11

Сообщение от tuvbur

Ошоhон газартаа, олон боложо
Байhан газартаа, баян боложо
Хэhэн ажалтнай урагшатай
hанаhан хэрэгтнай бYтээмжэтэй
Ута наhа наhалжа,
удаан жаргал эдлэжэ
Бурхантай, буянтай
ябахыетнай хYсэнэб.

в новом месте, умножайтесь
в своем доме богатейте
думы и мечты направляйте в будущее
ненужное оставьте за порогом
долгой живите
счастье ваше пусть длится долго
богам и духам вас сопровождающим
это я повторяю

как то так я перевел коряво(

Серега, спасибо большое

свадьба москвички будет в Праге, она сама русская, но из УУ)))
там то и прозвучит твой тост, запросил видео, если разрешат потом тут выложу
02.11.2012 04:14

#12

Толян Хирээ отжог:

Удэртоо хуреханай урдынь хареегад,
Хунидоо хуреханай доорынь хибтед.

Днем бегать (ходить) перед мужем,
Ночью лежать под мужем.
02.11.2012 05:19

#13

Сообщение от tuvbur

Ошоhон газартаа, олон боложо
Байhан газартаа, баян боложо
Хэhэн ажалтнай урагшатай
hанаhан хэрэгтнай бYтээмжэтэй
Ута наhа наhалжа,
удаан жаргал эдлэжэ
Бурхантай, буянтай
ябахыетнай хYсэнэб.

Сильно, красиво, достойный тост!!!!!!!!!! А как представлю как это может сказать мой дядя — вааааще КЛАССССС!!!!!!!!!!!!!!!!

Такой тост можно просто вызубрить, даже без понимания, на любой свадьбе прокатит еще как прокатит.

Плохо нет закрепленной ветки «Золото БурДрома» — на первое место мона поставить!!!!!!!!

Иногда лучше не знать, в знаниях многие ПЕЧАЛИ, топором не вырубишь…
02.11.2012 06:56

#14

Красиво и слова правильные.

Продам своего крокодила. Subaru Outback 2001г.в. Пишите в л.с.
02.11.2012 08:46

#15

МАRK-2 1JZ-FSE, JZX-110, IR-S, 01г.
ICQ 267192748
02.11.2012 12:09

#16

Сообщение от Сай

напишите кто в курсе в русской транскрипции, плиз, люди просят из Москау)
тост-пожелание-юрол

не понял, зачем русской девушке, да еще в Москве, толкать тост на бурятском
02.11.2012 12:12

#17

Сообщение от Сай

Толян Хирээ отжог:

Удэртоо хуреханай урдынь хареегад,
Хунидоо хуреханай доорынь хибтед.

Днем бегать (ходить) перед мужем,
Ночью лежать под мужем.

а вот это дословный перевод, который немного искажает суть. Ведь недаром говорят, что язык бурятский еще сильнее и могучее именно своим каким-то внутренним смыслом, интонацией и тд. Жаль, что новые поколения бурят забывают свой язык.
03.11.2012 14:16

#18

Хунжэлээнго худэлхэ бэри
Хуугэдтээ болоорэгты.

При каждом шевелении одеяла
Пусть у вас будут дети )))))
03.11.2012 16:45

#19

переведите плз: где то высоко высоко в горах…

http://denisoft.ru
__________________ Изготовление сайтов. Обслуживание ЭВМ.
Toyota Лада Форд
03.11.2012 18:28

#20

я тоже периодически нуждаюсь в помощи для ребенка, который умудряется еще и занимать первые места по бурятскому языку в классе)))))

Источник

НАҺАНАЙ ОЙН БАЯРТА

Милаан, үхибүүнэй 1 жэлтэй болоходо хэлэдэг үреэл

Түмэн хүнэй һүр дараха

Түхэреэн улаан шарайтай,

Мянган хүнэй һүр дараха

Мандаһан улаан шарайтай,

Эрхытэндэ диилдэхэгүй,

Аматанда абтахагүй

Эрын юһэн эрдэм түгэсэһэн

Эрхим һайн хүбүүн болоорой.

Түрэһэн үдэртэ хэрэглэмээр үреэлнүүдһээ

Баяр ехэтэ олон нүхэдтэй болоорой,

Баясхалан ехэтэ амараг ханитай болоорой.

Наранда адли гэрэлтэжэ ябаарай,

Набшаһанда адли һалбаржа ябаарай,

Найр зугаагаар дүүрэн ябаарай,

Наһатай нүхэдөө хүндэлжэ ябаарай.

* * *

Үүрэй сайхые талада угтаарай,

Үеын гансые залуудаа золгоорой.

Аба эжыгээ хүндэлэн ябаарай,

Арад зонтоёо нэгэн ябаарай.

* * *

Үбэр дээрээ үргэһэн

Эжыгээ һанажа ябаарай.

Эжэлтэй нүхэртэй боложо,

Энхэ түрэеэ нэрлүүлээрэй.

Альган дээрээ үргэһэн

Абаяа һанажа ябаарай,

Арадтаа хүндэтэй ябажа

Ашата гуламтаяа нэрлүүлээрэй.

* * *

Солбон шэнги гэрэлтэжэ ябаарай,

Соморлиг шэнги дэлгэржэ ябаарай,

Сог һүлдэтэй мандажа ябаарай,

Солоо сэргэлэн бадаржа ябаарай.

* * *

Зуу хүрэжэ, зубалгын яһанда бү хахаарайш.

* * *

Айдар дүүхэй …!

Хангайн модоной илгардаг

Хабатай һайхан алтан саг,

Зоной магтан хэлсэдэг

Золтой һайхан тарган саг

Өөрөө шэлэжэ түрөө гүш,

Эжэл манай …

Угаа мүшхэн тоолохо

Ууган нютагш …

Эжыншни нангин гуламта

Элдин сагаан …

Иигээд байхадаа,…

Эгээл, юрэдөө, хаанахибши?

Хаанахиш байгыш, хамаагүй,

Хангай түрэл Буряадтаа

Хани нүхэд олонтойш.

Намжаа дуулим намар сагай

Наартай һайхан энэл үдэр

Газар дэлхэй гэшхэжэ,

Гараһан, түрэһэн бэлэйш даа.

Энэл нангин үдэрөөршни,

Эжэл, хани шамайгаа

Арюун, дулаан сэдьхэлһээ

Амаршалнабди, тогтоогыш!

Хэды наһатай болобош даа?

Хэдыш байг лэ, хамаагүй.

Ерэн табатайл гэлсээ һэн.

Арбан табатай хэбэртэй,

Аляа зандаа ябаналши.

Эсэхэ, һуухы мэдэхэгүй

Үсэд нэтэрүү мэргэжэлтэн

Амар заяа байхагүй-

“Ажал”, – гэжэл ябагшаш.

Арад зондоо хэрэгтэй

Али олон ябуулга

Хэды сагтаа үрдижэ

Хэдэг хүмши, гайхалтай.

Энэл зандаа, сэбэрхэн,

Эсэл үгы, хүнгэхэн,

Эжэл олон нүхэдтөө

Эгээл ехэ хүндэтэй,

Хөөрхэн үхи хүүгэдээ

Хүнэй зэргэ болгожо,

Нагасын тэнгэри ехэл юм,

Наһан соогоо хүндэлжэ,

Амар мэндэ, жаргалтай

Ажаһуухаш болтогой!

* * *

Дура сэдьхэл татадаг

Дорюун зантай … !

Хангай дайдын эгээл һайхан –

Хабар, зунай үлхөөн дээрэ

Түби дэлхэйдэ мүндэлһэн

Түрэһэн һайхан үдэрөөртнай

Үнэн сэдьхэлһээ амаршалнабди!

* * *

Ашата Абынгаа

Алдар һайхан нэрые

Олон жэлдэ нэрлүүлжэ,

Омог сарюун ябаналта.

Нангин нэрэ түрыень

Найман зүгөөр үргэжэ,

Арад зоной сэдьхэлдэ

Алтан зула болгоолта.

* * *

Үшөө олон жэлнүүдтэ

Үндэр һайхан заяатай,

Элүүр энхэ, амгалан

Энэ дэлхэй гэшхыта!

* * *

Ядарал гээшые мэдэнгүй

Ямба хүндэ ехэтэй

Ябахатнай болтогой!

Хүшэр, орёо байдал соо

Харгы замаа алдангүй,

Хүнэй дунда жаргалтай

Хүхюун зандаал ябыт даа!

Гэрэл зураг: Наталья Уланова

40 НАҺАНАЙ ОЙН БАЯРТА

Хүндэтэ …

Амаршалнаб шамаяа 40 наһааршни!

“Дүшэтэй хүниие

Дүршэлтэй гэлсэдэг,

Дүршэлтэй хадань

Үрэжэлтэй гэдэг …

Дүшэн наһатан –

Дүүрэн һаналтан”, –

гэжэ поэт дэмы бэшээгүй.

“Дүшэн дээрээ – мүшэн дээрээ”

гараһан һайхан наһандаа һанаһанаа абажа,

һарбайһандаа хүрэжэ ябахыешни хүсэнэб.

Олзо салин элбэгтэй,

Олоной хэрэгтэ урагшатай

Омог дорюун байдалтай

Олон жэлнүүдтэ жаргаарай!

Инаг хайрата…!

Газар дэлхэйдэ хүн бэеэ хүндэлжэ,

Ганса наһанай нангин ойгоо тэмдэглыт!

Үшөөл тэды һаруул һайхан жэлнүүды

Үри бэеын альган дээрэ үнгэргыт!

Ошоһон наһаяа шаналжа, гунигта абтангүй,

Оршолон замбиин бэлэг гэжэ сэгнэгты!

Алтан дэлхэйһээ үргэмжэтэй,

Амар мэндэ, жаргал эдлэн һуугыт даа!!!

50 ЖЭЛЭЙ ОЙДО

Хүндэтэ һанагдаха …

Хүнэй наһанай ябаса гээшэ хэды түргэн байһыень жэл оной ошохо бүри элеэр ойлгогдоно хаш даа. Ойлгонгүй байтарнай 50 наһанаймнай алтан ой хүрэжэ ерэшөөд сугларжа байнабди барандаа. Манайнгаа байдалда түшэг тулгуури, замдамнай залуур болодог дэлгэр һайхан зантай нүхэрнайш. Ажабайдалай орёо зам гаталжа ябахадаа, аба эжынгээ нангин һургаал сахижа, орон нютагаа үргэлсэжэ, ажал хүдэлмэридөө амжалта туйлажа ябанаш. Эрхим һайн нүхэр … , омог нүхэдөөр баян, олзо хэшэгээр элбэг, үри хүүгэдээ үргэжэ, сэдьхэл дүүрэн ябахыешни харахадаа, бидэ нүхэдшни үнэн зүрхэнһөө баярланабди.

5 арба ехэ бэшэ – оройдоол 50.

Талаан бэлигээ хүгжөөхын хаһа!

Наһан залуу, наран эртэл үшөө –

Найрлаха, ажаллаха сагнай урдаал.

Жороо мориной жолоо барижа,

Хатарша хээрэй хазаар барижа,

Түмэн зоной түрүү боложо,

Баяртай, омогтой, олзотой ябыш даа олон жэлдэ!

* * *

50 наһан гээшэмнай

Таатай урин хаһал даа:

Хараалһанаа бэелүүлхэ,

Хахарһанаа халаха.

Һанаһанаа һарбайха,

Һандарһанаа һэльбэхэ.

Иимэ удхатай хаһаартнай

Үнэн зүрхэнһөө амаршалаад,

Аманай баян хэшэгтэй,

Абдар дүүрэн зөөритэй,

Эрдэмэй эрхим бэлигтэй,

Эбтэй олон хүүгэдтэй

Энхэ жаргажа һуугыт даа,

Элүүр сарюун ябыт даа гэжэ хүсэе!

* * *

Аяа хайрата…

Ашата эжынгээ буянгаар

Алтан дэлхэй гэшхэжэ,

Арюун агаараар амилжа,

Аршаан булагаар ундалжа,

Абынгаа һургаалы алдангүй,

Аглаг тоонто нютагтаа

Аха, захатанай тоодо оробош.

Талаантай, жаргалтай,

Нүхэдэйнгөө дунда

Табин наһаяа угтажа байнаш.

Хүл нюсэгэн балшар багаһаа

Хүнэй үгөөр, хүнгэн һэнши.

Зан, абариш хубилаашьегүй-

Зонойл түлөө зандаа ябанаш.

Наһанай харгы хүнгэн бэшэ,

Наадаһаар гансал дабахань бэрхэ.

Эдлэхэ жаргал өөрөө ерэдэггүй,

Элэжэл, эсэжэл гартаа абахаш.

Үбгэд, хүгшэды хүндэлжэ,

Үхибүүд, залуу һүрэгтэ

Үльгэр, жэшээ боложо,

Томорхуу боложо зобонгүй,

Тоомтой, наартай, зан соогоо,

Буряад арадай заншал сахин,

Буян хуряажа, элүүр, энхэ,

Баабайнгаа гуламта бадараажа,

Ашата буурал эжыгээ

Альган дээрээ үргэжэ,

Ашыень харюулхы бодоорой.

Үнэн дээрээ эжыдэш

Үлүүш юумэн хэрэггүй.

Өөрөөл мэндэ ябахыеш

Үдэр бүри мүргэдэг…

Мүшэн доро бэе, наһан

Мүнхэ бэшэ, ойлгоорой.

Үнэн һайхан нэрээ гансал

Үргэн, гамнан ябаарай.

Үри хүүгэдээ энхэрэн,

Гарынь ганзагада, хүлынь дүрөөдэ

Гаргажа, хүргэжэ табяарай.

Наһанай нүхэр ….

Наартай жарган һуугаарай.

Арад зондоо туһатай,

Аха, дүүдээ хүндэтэй,

Амар мэндэ, хүгтэй,

Үндэр наһа наһалжа,

Эжыдээ – хүбүүн, эгэшэдээ – дүү,

Дүүнэртээ – аха, зээнэртээ – ноён,

Нүхэдтөө – нүхэр,

Унажа ябаха моритой,

Угжада хэхэ һүтэй,

Урагшатай, урматай һуугаарай!

* * *

Үдэр бүхэндэ жаргалай һайханиие үзэжэ,

Үглөө бүхэндэ наранай һайханиие хаража,

Үреэлэй һайханиие ходо шагнажа,

Үндэр наһа наһалжа,

Үри хүүгэдтээ туһалжа,

Үетэн нүхэдтөө хүндэтэй,

Үнэр баян һуугыт даа!

* * *

Табин наһанайнгаа дабаан дээрэ

Тамнай гарабат.

Эрдэм, ажалай эршэ соогуур

Эрмэлзэжэ ерэбэт.

Уран һайхан буряад хэлэеэ

Ухаалан шэнжэлнэт.

Арад зонтоёо алхасаа нэгэдүүлэн,

Амжалтаарнь омогорхонот.

Алтан ойнтнай дабаан дээгүүр

Арюун наран туяарна.

Дабаанай саана үшөө дабаан,

Дайдын саана үргэн дайда –

Дабшажал ябыт даа урагшаа!

* * *

Табан үнгын сэсэгүүд

Тала газараа шэмэглэг,

Табин наһанай баяр

Танай наһа шэмэглэг.

Долоон үнгын һолонго

Добо талаяа шэмэглэг,

Далан наһанай жаргал

Танай наһа шэмэглэг.

Найман үнгын сэсэгүүд

Нарата талаяа шэмэглэг,

Наян наһанай баяр

Танай наһа шэмэглэг.

Зургаан үнгын сэсэгүүд

Зуһалан газараа шэмэглэг,

Зуун наһанай жаргал

Танай наһа шэмэглэг.

* * *

Ц-Х. Жамьянова нүхэртөө…

Хори гаран наһандаа

Хуби заяагаа холбоолди.

Үнгэрөөл олон жэлнүүд –

Үндэр набтар хүтэлнүүд.

Наһанай үндэр дабаанда

Нэгэ жэгдээр жүдхөөлди.

Зоной жиирээр ябажа,

Жаран наһаяа хүсэбэлши.

“Бүлын жаргал гээшэ

Бэе бэеэ хүлеэхэ” –

Нангин энэ һургаалые

Наһан соогоо сахяалди.

Эды олон жэлнүүд соо

Элдэб үенүүд үнгэрөө.

Хүндэ хүшэр сагуудшье

Хүрдэ шэнгеэр эрьелдээ.

Хорбоо юртэмсын хогоосони

Хоюуландаа үзөөбди, зүгөөр

Сэдьхэл гээшэ хомхой даа:

Саашань хүрөө гэхэгүйш.

Дуранай арюун дэльбэхэн

Дорюун хөөрхэн ашанараа

Дэлхэйн дэнзэ шэнгеэр

Дэмы бэшэ һананабди.

Али нэгэеэ орхижо,

Алтан дэлхэйһээ холодонгүй,

Ашанараа айл болготороо,

Амиды мэндэ ябаһайбди.

* * *

Баруун таладаа

Бурхан сахюусатай,

Зүүн таладаа

Зонхобо бурхантай,

Орой дээрээ

Одо заяатай,

Һүнэшэгүй һүлдэтэй,

Буурашагүй буянтай,

Даашагүй даллагатай,

Дабашагүй хэшэгтэй,

Тэнгэриһээ тэдхэмжэтэй,

Үлгэн дайдаһаа

Үргэмжэтэй

Ябахатнай болтогой!

* * *

Аха захатамнай хэтэдээ

Арадтаа хүндэтэй ябыт даа.

Зол заяатай, амар амгалан

Элүүр энхэ һуугыт даа!

Үтэлһэн тэмдэг шарайдаа

Үгыл зандаа һуугарайт.

Зугаатай, сэсэн ахамнай,

Зуугаадтай болотороо жаргаарайт!

Танайнгаа хэшэг буяниие эдлэжэ, һайхан абари зангыетнай, ухаатай зүбшэл заабаринуудыетнай сэгнэн хододоо ябадаг үхибүүдтнай ута наһа, удаан жаргал, элүүр мэндые хүсэнэ.

* * *

Газар дэлхэйдэ хүн бэеэ хүндэлжэ,

Ганса наһанай нангин ойгоо тэмдэглыт!

Үшөөл тэды һаруул һайхан жэлнүүды

Үри бэеын альган дээрэ үнгэргыт!

Ошоһон наһаяа шаналжа, гунигта абтангүй

Оршолон Замбиин бэлэг гэжэ сэгнэгты!

Алтан дэлхэйһээ үргэмжэтэй

Амар мэндэ, жаргал эдлэн һуугыт даа!

* * *

Һаруул бодолтой,

Һайхан һанаатай,

Сэсэн үгэтэй,

Сэбэр сэдьхэлтэй,

Наартай, зугаатай,

Налгай жаргалтай,

Элбэг баян,

Элүүр мэндэ,

Энхэ амгалан

Ажаһуухатнай болтогой.

* * *

Аба, эжы хоёройнгоо

Алтан шэнги һургаал дагажа,

Ашата хэрэгынь үргэлжэлүүлжэ,

Алдарта нэрыень нэрлүүлжэ,

Аха эгэшэнэрээ дахажа,

Арадаа дүүнэрээ дахуулжа,

Һайхан заншалаа золгуулан

Ябыт даа!

60 НАҺАНАЙ ОЙДО

Хүндэтэ манай эжымнай,

Хайрата һайхан теэбиимнай,

Хүрьһэтэ алтан дэлхэй дээрэ,

Хүхэ номин огторгой доро

Хүжэ шэнги агаараар амилжа,

Хүбүү, басагадаа,

Аша, гуша, зээнэрээ баясуулан,

Үшөөл олон жэлдэ

Хүл хүнгэн ябыт даа.

* * *

Үлгэн һайхан тоонто дайдадаа

Үлгын дууе шагнан тэнжээт.

Элдин дэлюун энхэ тайгадаа

Эрын соло эдлээт.

Ошоһон жэлнүүд эрьен ерэжэ,

Ойндотнай һэргэн дуулана.

Үндэр наһанай табсан

Үзэгдэжэл эхилбэ гээшэ ха.

Үзэһэн хараһанаа, ажалай соло

Үндэжэ ябаһан үхибүүдтээ

Үгэлэн хэлэжэ ябыт даа.

Зоной хэрэгтэ бэеэ үгөөлта,

Зориг түгэлдэр энэ хүрөөлта,

Хүндэ ажалһаа зүрхэ алдаагүйт,

Хүсөө гамнаагүйт, эсээ сусаагүйт.

Жара наһанай жаргалда хүрэбэт,

Жаргалтай хаһа танда ерэбэ.

Гол угаа дамжуулха,

Гуламта сахиха хүбүүдээрээ,

Уян нугархай,

Урин сэбэр басагадаараа

Омогорхожо, баярлажа,

Олон жэлдэ омог дорюун һуугыт даа.

* * *

Аба эжын буян хэшэгтэй,

Ая гангаар анхилһан,

Амгалан тэнюун,

Аглаг … нютагта

Аажам тэнюун

Энхэ тайбан … сагта

Энэ дэлхэйдэ хүмүүнэй нэрэ олоолта.

* * *

«Эрдэм бэлиг – эрхим баян» – гэһэн

Элинсэгэймнай үгэ бии юм.

Арад зоной дунда ажалай үргэн замые

Алдар нэрэтэйгээр эдлээлта.

Мүнөөдэр, танайнгаа 60 наһанай ойн баярай үдэртэ,

Манай зүгһөө хэлэхэ үреэл иимэ байна:

Он жэлэй ошохо бүри

Омог дорюун зандаа,

Һара, жэлэй ошохо бүри

Һайхан сарюун зандаа,

Үдэр бүри жаргал үзэжэ,

Буянгаа эдлэжэ,

Үшөөл олон жэлнүүдтэ

Ара үбэрөөрөө, аша зээнэрээ тойруулан,

Сээжэ һонор, сэдьхэл арюун,

Ута наһатай, удаан жаргалтай

Һуухыетнай хүсэнэбди!

* * *

Жара наһанайтнай жабхаланта наран

Жалгын оройдо жарган мандаба –

Хэмжүүртэ жэлнүүдэй хэтын жаргал хэлбын эрьебэ.

Залуу нүхэдтөө дүршэлөө залгуулжа,

Залиршагүй мэндэ ябагты!

Ажалша зоной ажал хэрэгтэ

Анхарал золтой ажаһуугты!

* * *

Жороо мориной жолоо барижа,

Олон зоной ударидагша боложо,

Гараа холотороо ажал хэжэ,

Жаран наһанайнай жаргалда хүрэбэт.

Дэмбэрэлтэ һайхан энэ үдэрөөртнай

Доро дохин халуунаар амаршалаад,

Зудгүй газарта зуһажа,

Зоболонгүй газарта жаргажа,

Үри хүүгэдтээ үргүүлжэ,

Газаагаа гайгүй,

Гэртээ гэнэгүй

Үдэр бүри үнэтэй үгэ шагнажа,

Наранай толон соо

Наһанай үндэрые дабажа,

Ябахатнай болтогой!

* * *

Түрэһэн һайхан тоонтодоо,

Сэлгеэ номин нютагтаа,

Ажалдаашье, албандаашье,

ажабайдалдаашье

Амаралта гэжэ мэдээгүй,

Арад зонойнгоо дэмжэлгээр

Амжалтатай һайн хүдэлжэ,

Олон жэлэй һубаряан соогуур

Олоной түлөө оролдожо,

Онсо габьяагаа гаргажа,

Олон түмэндэ хүндэтэй болоот!

Һайхан … нүхэртэеэ

… баатар хүбүүдые,

… дангина басагадые

Үргэжэ, һургажа, хүмүүжүүлжэ,

Хүлыень дүрөөдэ,

Гарыень ганзагада хүргөөд,

Гэр бүлэ болгожо түбхинүүлээд,

… һайхан аша, зээнэрые

Үргэн дороо бөөмэйлжэ,

Үбдэг дээрээ үргэнэт!

* * *

Һүнэшэгүй һүлдэтэй,

Зайлашагүй заяатай,

Даашагүй далгатай,

Дабашагүй хэшэгтэй,

Буурашагүй буянтай,

Мүнхэ нэрэтэй,

Мүнгэн жолоотой

Ябахатнай болтогой!

– гэжэ үреэнэбди!

* * *

Хүрьһэтэ дэлхэйдэ

Хүн боложо түрөөд,

Хүмүүн бэеэ хүсөөд,

Хүлэгэй туруунһаа таһарангүй,

Хүнэй хүбүүдһээ дутангүй,

Һургуули һудар үсэдөөр үзэжэ,

Һураһанаа һургаал болгожо,

Дуулаһанаа дүршэл болгожо,

Альгаа холотороо,

Ажал хэжэ,

Хүлһөө гоожотороо,

Хүдэлмэри хэжэ,

Хүн бэеэ хүдэржөөлта.

Оролдожо ябаһыетнай

Олон зомнай сэгнэдэг.

Нэтэрүүгээр хүдэлһыетнай

Наһатайшүүлнай дурдадаг.

Аглаг дэлхэйдэ

Түрэһэн үдэрөөртнай,

Жаран наһаартнай.

Амаршалаял даа танаа

Уг гарбалайнгаа

Ургахые харагты.

Үри бэеынгээ

Үнэржэхые харагты.

Үхэр малайнгаа

Үдэхые харагты,

Үлэһэн наһандаа

Үлзытэй ябагты.

* * *

Хүрьһэтэ алтан дэлхэй дээрэ,

Хүхэ мүнхэ огторгойн наран доро

Үри хүүгэдээ үргэжэ,

Үндэр наһатай болобот.

Сэсэг ногоон дайдадаа

Сэдьхэн дуулажа ябыт даа!

Аялга хонгёо энэ замдаа

Аятай зугаатай хододоо ябыт даа!

Буряад дуунайнгаа аялга

Баяртай золтой хододоо

Нүхэд, зонойнгоо дунда

Хүхюутэй дуулажа ябыт даа!

Харахада шарайтнай залуу зандаа,

Шандааһантнай шанга зандаа,

Нарата олон жэлнүүдтэ

Амар амгалан ажаһуугты!

Жаран жэлэй жаргал эдлэжэ,

Наян жэлэй найр үзэжэ ябагты!

* * *

Жаргалта 60 наһанайтнай

Жабхаланта түгэс ойгоортнай,

Дуран сэдьхэлэйнгээ оёорһоо

Доро дохин амаршалнабди.

Ажал дээрээ амжалтатай,

Арад зондоо суутай,

Хүдэлмэри дээрээ урагшатай,

Хүндэтэй солотой ябаналта.

Бэрхэтэй хүшэр жэлнүүдтэ,

Бэлигтэй зоригтой ажаллажа,

Түрэл нютагайнгаа байдалые,

Түбхинүүлэн арьбажуулалсаалта.

Арадай түлөө оролдоһонтнай,

Аша буян болохол,

Бүгэдын хэрэгтэ хабаадаһантнай

Буян хэшэг болохол.

Түлижэ байһан галтнай

Түмэн жэлдэ бадараг лэ,

Байрлажа һууһан гэртнай

Бадма сэсэгээр дэлгэрэг лэ.

Үргэн сагаан нютагтаа

Үри хүүгэдтээ үргүүлжэ,

Ута наһа наһалжа,

Удаан жаргажа һуухатнай болтогой!

65 НАҺАНАЙ ОЙДО

Жаргал түгэс мүнөөдэрэй оршомдо

Жаран табан наһанайтнай

мүндэлһэниинь һайхан.

Сэсэгэй баглаашуу арюухан баяраар

Сэдьхэлэй оёорһоо амаршалнабди!

Наһанайтнай харгы зам

Найдамтай зохидоор зурыгаал,

Наһаараа хэһэн ажалдатнай

Талаан бэлигтнай тодороол!

Жаран табанайнгаа дабаае дабан,

Жаргал тэгшэ, үнэр баян ябаналта,

Урдатнай үшөөл олон дабаан бии.

Наһанайнгаа найдамтай нүхэртэй

Налайжа тэдэниие дабахалта!

Үглөө бүри наранай гарахые угтажа,

Үдэр бүри үреэлэй һайханиие дуулажа,

Үшөөл олон жэлдэ жарган

ажаһуухыетнай үреэнэбди!

* * *

Үргэн дэлхэйһээ үргэмжэтэй,

Үндэр тэнгэриһээ үршөөлтэй,

Эртын наранһаа эмнэ абажа,

Эхэ газарһаа хүсэ абажа,

Гай гашалан үзэнгүй,

Гэр бүлэдөө жаргалтай,

Зээ гушануудаа хаража,

Сагай хүшэртэ дарагдангүй

Ажаһуухатнай болтогой!

70 НАҺАНАЙ ОЙДО

Эрхим хүндэтэ …

Балшар наhандаа наадаhан

Һааритайхан жэлнүүдээ

Һанан, hанан hууналта.

Залуу гүлмэр наhандаа

Залхуурангуй оролдожо,

Оёдолшоной мэргэжэлы

Одоол өөрөө шудалаат.

Уран гарайтнай бэлиг

Угай танай шанар лэ,

Оёhон булган малгайнууд

Олон зонии шэмэглээ.

Аяа хайрата нүхэрөө

Альган дээрээ үргэжэ,

Далан табанайнь дабаае

Дабажа гараhан буянтайт.

… … шарай харыт,

Сэбэр гээшэнь гайхалтай!

Сээжынь ухаан, бодолнуудай

Һонор гээшэнь гайхалтай !

Хүндэлэн үлэгшэд:

* * *

Долоон үнгын һолонго

Добо талые шэмэглэг лэ,

Далан наһанай жаргал,

Танай наһа шэмэглэг лэ.

Үлзы һайхан нютагтаа

Аша зээнэрэйнгээ дунда

Сээжэ дүүрэн, сэнгүү

Сэдьхэл дүүрэн, золтой

Дуу домогтой,

Зугаа найртай,

Гасалан гашуудал үзэнгүй,

Хүл хүнгэн, амгалан тэнюун

Ажаһуухатнай болтогой!

75 НАҺАНАЙ ОЙДО

Алтан дэлхэй дээрэ мүндэлһөөртнай,

Агууехэ 75 наһанайтнай ойн баяраар

Үнэн зүрхэнһөө халуунаар амаршалжа,

Үлзы хэшэг, элүүр энхэ,

Ута наһатай, удаан жаргалтай,

Урагшаа һанаатай, урма зоригтой

Ажаһуухыетнай хүсэнэбди.

Аша зээнэрээ үргэлсэжэ,

Үри хүүгэдтээ туһатай,

Үндэр наһа наһалжа,

Бурхантай, буянтай,

Бултанда хэрэгтэй

Ажаһуухатнай болтогой!

* * *

Ашата һайхан Абамнай,

Алтан дэлхэйдэ мүндэлһөөр

Дорюун омог зандаа

Далан табаяа хүрэбэт.

Алтан дэлхэйн жама ёһоор

Айл бүлэ боложо,

Эелдэр дүрбэн хүүгэдэйнгээ

Эсэгэ боложо жаргаат.

Албан хэрэгтээ оролдосотой нарин,

Арюун сэхэ хододоо хүдэлөөд,

Анда нүхэдтөө хүндэтэй ямбатай,

Алтан үреэлээ хэлэжэ,

Амар жаргал эдлыт даа.

Үри хүүгэдэйнгээ, аша

зээнэрэйнгээ зула боложо,

Үеынгөө нүхэрэй түшэг боложо,

Үшөөл олон жэлдэ үбшэ зоболонгүй,

Үлзы жаргалтай һуугыт даа.

Үендөө хүрэһэн үхибүүндэ

(Ашата аба эжыгээ)

Аба эжыгээ, аханараа (эгэшэнэрээ)

Аһан ехээр баясуулжа,

Алтан дэлхэйдэ мүндэлһөөр

Үендөө хүрэбэш,

Жэлтэй болобош,

Амаршалнабди үнэн зүрхэнһөө.

Үдэр бүри үндыжэ,

Һара бүри һархайжа,

Жэл бүри жэрбыжэ, (ербыжэ)

Аажам даруу зантай

Арюухан дангина болоорой.

(Абарга баатар болоорой).

Урдахи юумэеэ ухамайлха

Ухаатай басаган (хүбүүн) болоорой.

Сэдьхэл зориг һайтай

Сэсэн хүүхэн (хүбүүн) болоорой.

Тэнхээ тамир һайтай,

Элүүр энхэ бэетэй

Түрэһэн эхэ эсэгэдээ

Түрэл гарал, садандаа

Түшэг тулга болохоор

Эхэнэрэй (эрын) дээжэ

Эрхим басаган (хүбүүн) болоорой!

Цырен-Ханда ЖАМЬЯНОВА, 2008 он

40

Амаршалаял даа 40 наһааршни.

Үреэлэел даа үнэн зүрхэнһөө.

Һүнэшэгүй һүлдэтэй,

Буурашагүй буянтай,

Зайлашагүй заяатай,

Даашагүй даллагатай,

Дабашагүй хэшэгтэй,

Мүнхэ нэрэтэй,

Мүнгэн жолоотой

Ябахашни болтогой!

40

Амаршалнабди та хоёроо

Үнэн зүрхэнһөө

Түрэһэн үдэрөөртнай

Дүшэн наһаартнай!

Үргэһэнөө хүн болгожо,

Үдхэһэнөө мал болгожо,

Газаагаа гайгүй,

Гэртээ гэнэгүй

Ошоходоо – олзотой,

Гарахадаа – ганзагатай,

Уулзахадаа – урагшатай,

Бии бэлигтэй,

Дүүрэн хэшэгтэй,

Дүрбэн тэгшэ жаргалтай

Ябахатнай болтогой! –

гэжэ үреэнэбди.

Цырен-Ханда ЖАМЬЯНОВА

50

Ажабайдалай тэнсүүри – алтан ойгооршни,

Табин наһанайш түрэһэн үдэрөөр.

Тоонто нютагһаа тамир нэмэжэ,

Хүдөө нютагһаа хүсэ абажа,

Аюул тодхоргүй, аза жаргалтай,

Үбшэ зоболонгүй, элүүр энхэ,

Һарбайһанаа абажа,

Һанаһанаа хүсээжэ,

Хазаһанаа таһалжа,

Хэлһэнээ бүтээжэ,

Зориһондоо хүрэжэ

Ябахашни болтогой! — гэжэ үреэнэбди.

50

Тэбхэр табин наһаншни –

Табин үндэр дабаан.

Ажал, баяр тэмсэлэй

Аяар үндэр Саяан.

Хүтэл дабаад харахада,

Баһал саанань хүтэл лэ.

Тэрэниие дабаад гарахада,

Үшөө нэгэн дүтэлнэ.

Залгаа олон дабаатай

Заяата наһанайнгаа замаар

Дорюун, сарюун зандаа

Дам саашаа дабшыш даа

50

Орохо ордон гэртэй,

Хүлөө тээхэ унаатай,

Баян бүдүүн байдалтай,

Хүсэд дүүрэн жаргалтай

Бата найдамтай бүлэ

Болоһондотнай баясанабди.

Таби наһан гээшэмнай

Тарган зөөритэ тахяа гэдэг:

Олоһоноо олошоруулдаг,

Олзоёо зөөри болгодог,

Өөрөөшье эдлэхэгүй һаа,

Үри хүүгэдтээ үлөөдэг.

Үтэлхэ хүгшэрхэ үедэтнай

Үргэхэ һайхан үринэр бии.

Хада ууладал түшэглэхэ

Табан хушуун малтай,

Хүндэтэй түрэл гарал бии.

Түгшүү, ядаха сагтатнай

Тулгалха үетэн нүхэд бии.

Ажабайдалдатнай дэмжэхэ

Аха нүхэд баһал бии.

Олоной зэргэдэ ябаха

Одо заяан танда бии.

Оролдожо ябаһыетнай сэгнэхэ

Огторгойн олон бурхад бии.

Энэ наһандаа жаргаха

Эхэ эсэгынтнай буян бии.

Хүнэй наһанда хэрэгтэй

Хамаг юумэн танда бии.

Амаршалнабди таанадаа

Алтан ойгоортнай,

Зээнэрээрээ зэлэ татуулжа,

Зэргэеэ олон болгожо,

Юртэмсын гурбан зөөлэнөөр

Үри бэедээ үргүүлжэ,

Үглөө бүри наранай

Һайханиие хаража,

Үдэр бүри жаргалай

Һайханиие үзэжэ,

Һуухатнай болтогой!

50

Тэбхэр 50 наһанайнь

Түрэһэн үдэрөөр

Амаршалнабди үнэн зүрхэнһөө.

Эбтэй түнжэн зангаараа

Энэл зандаа сарюухан,

Хүбүүдээ хүн болгожо,

Амтатайхан ашанараар

Ара үбэрөө тойруулжа,

Наранай толо хаража,

Наһанай үндэрые дабажа

Ябахатнай болтогой!

Гэжэ үреэнэбди.

Тэбхэр табин наһаартнай,

Тэгшэ һайхан ойгоортнай

Танаа амаршалхаа ерээлди.

Таби наһанайтнай табсанһаа

Тойрожо харая гэдэргээ.

Угаа уһанда хаяагүйт,

Гарбалаа газарта булаагүйт,

Түрэл гаралаа нэгэдүүлжэ,

Аха дүүгээ мэдүүлжэ,

Хододоо тэдэнээ хүндэлжэ,

Ябадаг һайхан заншалтайт.

Олон жэлдэ нэтэрүүгээр

Оролдожо хүдэлөөд лэ,

Өөрын ордон байратай,

Орохо гэртэй болоолта.

Эхэ эсэгын буянгаар,

Эрхим нүхэдэй дэмжэлгээр,

Орон нютагайнгаа

Үргэмжөөр

Олоной зэргэдэ ябанат даа.

Энэл зандаа сэбэрхэн,

Сэсэг мэтэ хангалхан

Наһанай, ажалай дабаае

Найдамтайгаар дабшыт даа.

50

Бултандамнай хайратай,

Тон дуратайхан дүүмнай

Табин наһаяа гүйсэшэбэш.

Аха, эгэшэ, дүүнэршни –

Абын олон үринэр

Алтан энэ ойгооршни

Амаршалнабди шамайгаа.

Энэл зандаа арюухан,

Сэсэг мэтэ хангалхан

Наһанай, ажалай дабаае

Найдамтайгаар дабшажа,

Зээнэрээр зэлэ татуулжа,

Ашанараар олон боложо,

Үлгэн дэлхэйдээ жаргалтай,

Үргэн зондоо хүндэтэй,

Наһатанай дунда налархай,

Үбгэд зонһоо үреэлтэй,

Олоной түлөө оролдожо,

Ошо, дүлэ сасаржа,

Зоной түлөө зорижо,

Зула шэнгеэр бадаржа,

Золтой ябахашни болтогой!

Цырен-Ханда ЖАМЬЯНОВА

55

Ара үбэрөөрөө

Аша зээнэрээ тойруулаад,

Хүндэтэ хүгшэн эжы,

Нагаса эжы гүүлэжэ,

Нара ногоо татуулжа,

Наһанайнгаа амаралтада

Гараха болошоод байналши.

Энэл зандаа сарюухан,

Сэдьхэл бодолоор арюухан,

Бохир тохир болонгүй,

Хэлтэр ялтар гэнгүй,

Наранай толо хаража,

Наһанай үдэрые дабажа,

Ута наһатай, удаан жаргалтай

Һуухашни болтогой!

55 наһан

Наһанайшни нэгэ табсангаар,

55 жэлэйшни ойгоор!

Эхэ хүнэй һайхан

Юһэн эрдэм эдлэжэ,

Хамагые тэгшэлэн багтаажа,

Хайра, хүндэ хэшэеэжэ,

Нягта налгай хэбээрээ,

Урихан, түбшэн зангаараа

Үри бэеын энхэрэлтэй,

Үнэн нүхэдэй үргэмжэтэй,

Наһатанһаа үреэлтэй,

Нарата юртэмсэдэ буянтай.

Наранай толо хаража,

Наһанай үндэрые дабажа,

Найртаа налайжа,

Хоймортоо хотойжо,

Һуухашни болтогой! –

гэжэ үреэнэбди.

Цырен-Ханда ЖАМЬЯНОВА

60

Жаран наһанайнгаа

Жаргал эдлэжэ,

Хоймортоо хотойжо,

Найртаа налайжа

Һуунат даа.

Баруун һайхан таладаа

Бурхан багша һахюултай,

Зүүн һайхан таладаа

Зонхобо бурхан түшэгтэй,

Ара талаһаа

Абида бурханай анхаралтай,

Дээрэһээ

Дэмшэг бурханай дэмбэрэлтэй,

Орой дээрээ

Ошор Ваани Отошотой,

Одон шэнгеэр яларжа,

Ошон шэнгеэр сасаржа,

Зула шэнгеэр бадаржа,

Буянгаа эдлэжэ,

Бурхадтаа зальбаржа,

Һуухатнай болтогой! –

гэжэ үреэнэбди.

60

Амаршалнабди танаа,

Жаран наһаартнай, түрэһэн үдэрөөртнай.

Хүндэ ехэтэ хоймор таладатнай

Хонгшим Бодисада бурхан сагуужа,

Хамагын сайханиие үршөөн байхань болтогой!

Баруун һайхан таладатнай

Бадмасамбава бэеэрээ заларжа,

Боди хутаг үйлэдэн байхань болтогой!

Зүүн дэлгэр таладатнай

Зонхобо бурхан морилжо,

Һабаар дүүрэн хэшэг буян

Халяан байхань болтогой!

Үүдэн таладатнай

Үүлэнэй саанаһаа бултайһан,

Наран шэнги яларһан,

Очирвани бурхан мууе саража,

Һайниие оруулжа байхань болтогой!

Цырен-Ханда ЖАМЬЯНОВА

80

Наян наһаартнай –

Эрдэни зэндэмэни ойгоортнай.

Ная наһа хүрөөд,

Найртаа налайжа,

Хоймортоо хотойжо,

Үри бэеынгээ

Үнэр баяниие хаража,

Эдеэнэй зөөлэнөөр

Хотоёо эльбүүлжэ,

Унтариин зөөлэнөөр

Бэеэ жэгнүүлжэ,

Үгын зөөлэнөөр

Сэдьхэлээ баясуулжа,

Бурхандаа зальбаржа,

Буянгаа эдлэжэ һууналта.

Ерэ наһа хүрөөд,

Ербыжэ ябахатнай болтогой!

Зуун наһа наһалаад,

Зула шэнгэер

Бадаржа һуухатнай болтогой!

Цырен-Ханда ЖАМЬЯНОВА

Дүүхэн Доржо-Хандын 40 наһанда

Дүрбэн арба – дүшэ

Дүтэшье, холошье бэшэ

Дунда зэргын наһанай

Дүүрэн хэшэгтэй дабаанда

Дүтэхэн хүрэжэ ерэбэш,

Дүүхэн минии Доржо-Ханда.

Дара-Эхын юрөөлөөр

Дүшэн хоёр наһандаа

Алтан энэ дэлхэй дээрэ

Амилжа ябаха жаргал

Ашата һайхан эжымнай

Анха түрүүн бэлэглээл!

Эжы, абын буянгаар

Энэ дэлхэйн жама ёһоор

Ажабайдалшни һалбараал.

Айдар залуу наһандаа

Амраг нүхэрөө золгожо,

Уг гарбалаа залгажа,

Үри хүүгэдтэй болоош.

Дүшэтэйшье болоо һаа,

Дорюун минии Доржуудай,

Дүүхэн балшар шэнгеэр

Досоомни хододоо һанагданаш.

Ханда Сандаковна Доржиева,
40 жэлэй туршада Яруунын аймагай Үльдэргын һургуулида
физикэ зааһан, багшын ажалай ветеран

Источник

Ерэhэн жэлдээ ехэрхэнгүй ябаад,

Гараhан жэлдээ гасалангүй дабшаад,

Бууhан жэлдээ уурлангүй байгаад,

Морилhон жэлдээ маргалгүй hураад,

Бүхы жэлээрээ

Бултантай жаргаарай!

Хамаг үхибүүдтэй

Ханилан таараарай!

Шэнэ жэлээр, Сагаан hараар!

Нэгэ наhаар, Сагаалганаар!

***

Сагаалганаа угтажа,

Сэсэгтэл hалбаржа,

Сагаан сэдьхэлтэй ябагты!

Дурандаа сагаалжа,

Нарандал толоржо,

Һайхан hанаатай жаргагты!

Һайн hуража,

Һанаhандаа хүрөөрэйгты!

Һайе hунгажа,

Һарбайhанаа абаарайгты!

***

Байгал номин далайдал

Арюун тунгалаг сэдьхэлтэй,

Саяан нангин ууладал

Сарюун энхэлиг hанаатай,

Доошонь үнгэеэ үршөөhэн

Хадагта огторгой дороо,

Дээшэнь үнгэеэ түхөөhэн

Хэшэгтэ дэлхэй дээрээ

Бурхан тэнгэридээ мүргэжэ,

Орон дэлхэйдээ hүгэдэжэ,

Буянтай хэшэгтэй ябагты,

Баяртай омогтой hуугты!

***

Һара үдэрэй һайниие шэлэжэ,

Үе сагуудай үлзые бүридхэжэ,

Үреэл юрөөлөө үршөөн хэлэнэб даа.

Бага балшар наhанhаа

Баабай эжыгээ хүндэлжэ,

Буряад ёhо заншалаа

Батаар сахин ябагты!

Эдир залуу наhандаа

Эрдэм бэлигтэй боложо,

Эрхимэй эрхим гүүлэжэ,

Энэ наhаяа шэмэгты!

***

Һайнаар hуража, һанаhандаа хүрөөрэй.

Һайе hунгажа, һарбайhанаа абаарай!

Түрэлхэн дайдаяа сахижа ябаарай.

Түрэhэн эжыгээ тахижа жаргаарай.

Түшэhэн эсэгэеэ зохижо хүндэлөөрэй!

Булагай уhандал тунгалаг сэдьхэлтэй,

Уулын оройдол мүнхэхэн хүсэлтэй,

Дайдын үргэндэл уужамхан абаритай

Ургажа ябаарай, урагшаа дабшаарай!

***

Наhан дээрэ

Наhа нэмэжэ байхадаа,

Айл аймагтаа, арад зондоо

Yшөө ута наhа,

Удаан жаргал үреэел!

Жэл бүри жэгдэ амгалан,

Он бүри омог дорюун

Сагаалжа, ногоолжо байя даа!

Гараhан жэлнай гэр бүхэндэ

Гүн жаргалай гэрэлээр сасарhай,

Ажаhуудалдань амжалтын баяр асарhай.

***

Хэжэ ябаhан хэрэг, ажал хүдэлмэритнай,

Һанажа ябаhан

Һайхан зориг бодолнуудтнай

Алтан дэлхэйдэ

Амжалтатай байг лэ хододоо!

***

Хүдэлhэн газартаа хүндэтэй,

Ябаhан газартаа ямбатай,

Һураhан газартаа hурагтай,

Һайн hайхан жаргажа,

Барандаа ябаял даа!

***

Yнгын сэсэгүүд hалбаржа,

Yргэн талые гоёог лэ.

Таряа ногоон эбхэржэ,

Тарган жэл орог лэ!

***

Буян хэшэгтэй ханилжа,

Уян сэдьхэлтэй ябагты.

Хатуу зориг барижа,

Хамаг бэрхэшээл дабагты.

***

Буруунтнай булшантай,

Даагантнай далантай

Ондо орохонь болтогой!

***

Табан хушуу малнай

Талаар дүүрэн тараг лэ,

Танай, манай хүсөөр

Тараг сагаан билтараг лэ.

***

Yлзы хэшэгтэ зомнай

Yдэжэл, үдэжэл олошорог лэ,

Yдэр бүри шахуу

Түрэ наадан болог лэ!

Оюун бэлигтэ үетэн

Оньhон техникэ шудалан,

Орон нютагайнгаа жасада

Хубитаяа оруулжа шадаг лэ!

***

Ирагуу hайхан дуунуудтнай

Сэдьхэлэй шэмэг боложо байг,

Эелдэр хүбүүд, басагаднай

Зоной дээжэ боложо байг.

Табан хушуу малнууднай

Талые дүүрэн бүрхөөг,

Тоhон, мяхан гээшэмнай

Тандаш, мандаш билтараг.

***

Мүнгэн шэнги мүнхэ наhатай,

Утаhан шэнги ута наhатай ябагты.

Хурса нюдэтэй,һонор ухаатай, хурдан хүлтэй,

Сарюун, задарюун зангаараа хүгшэрөөрэйгты.

***

Аха заха зониие

Хүндэлжэ хододоо hурагты.

Эхэ эсэгын золые

Эдлэжэ дүүрэн ябагты.

Ажал дээрээ

Амжалта туйлагты.

Арад зондоо

Хүндэтэй ябагты.

***

Уужам Агын таладаа

Yри хүүгэдые үдхэгты.

Ороhон бууhан айлшад нүхэдөө

Налгай hайханаар угтагты.

Yбгэд, хүгшэдтөө аяга сайгаа баригты.

***

Адуугаа танишагүй

Баян болооройгты.

Шулуу сабшаха

Һүхэтэй болооройгты.

Шоно үлдэхэ

Хүбүүтэй болооройгты.

***

Yрхөөртнай наран орог,

Yүдээртнай үбгэд орог.

Источник

Уг гарбалаа у h анда хаянгуй
Y гэеэ h алхинда хиидхуулэнгуй
Y реэлээ улхэжэ, заяагаа залгажа
Y еын уедэ мунхэжэ жаргая!

Сарюун h айхан сэдьхэлтнай хорон угэдэ бу оруужа
Сэгээн сэбэр h анаантнай адаг мууда бу абтуужа
Урагшатай талаантай эрмэлзэлтнай хохир тоо h ондо бу дарагдуужа
Залгажа яба h ан ажал хэрэгтнай омог заяагаа бу алдуужа!

Дошкольная педагогика с осноВам и методик воспитания и обучения. Учебник для вузов. Стандарт третьего поколения. 2-е изд.

Саган hара сэлмэжэ
Сагай байдал хубилба.
Саган эдеэн дэлгэржэ
Сагаалгамнай эхилбэ!

Светлый праздник Сагаалган
Сегодня мы встречаем,
Вам привет горячий свой
От сердца посылаем!

Здоровья, мира и добра
От души желаем!
ССагаалганом всех друзей
Нынче поздравляем.

Белый месяц! Белый месяц!
Месяц долгожданный!
Сагаалган – народный праздник,
Он всегда желанный.

Вы сжигайте на костре
Все свои напасти!
Выше к солнцу пусть летит
Конь вороней масти!

Пророчит лунный календарь,
Что новый год уже настал,
Приходит к нам Сагаалган,
Монгольский счет идет годам.

Пусть обновляется природа,
Приносит счастье нам на годы,
И очищается душа,
Как белый снег она свежа.

Обряд Дугжуубы пройдем,
Не будем думать о плохом.
Золгое! Поздравляю я,
С Сагаалганом вас, друзья!

Праздник бродит по свету
Входит в детские сны
В день рождения планеты,
В день рождения луны.

Позабудем печали,
Миром кончим раздор,
В этот день начинаем
С Буддой мы разговор.

Пусть закружится ехор,
Как в степи белый снег.
Радость – это неплохо.
Счастлив будь, человек!

Пусть натянуты нервы,
Скачет конь как огонь,
А прибудет пусть первым
Белый в яблоках конь.

Праздник бродит по свету,
Скоро будет весна.
С днем рожденья, планета!
С днем рожденья, луна!

Шэнэ жэлдэ шэн зоригтой,
Жэбжэгэр задарюун бэетэй,
Жаргал дүүрэн шарайтай.
Ябахатнай болтогой!

Будьте здоровы в Новом году
Будьте стройны и красивы,
Пусть сияют радостью ваши лица.
Да будет так!

Абын эжын уреэлтэй
Аглаг тэнюун нютагтаа
Арюан hайхан байдалтай
Амгалан hуухатнай болтогой!

С благословения родителей,
На благодатной земле,
Живите счастливо и в достатке!

Хурим түрын үреэлнүүд