Сценарий балан байрамы

Статус проекта: проект не получил поддержки

Балан байрамы. Праздник калины

• Конкурс
  
  Первый конкурс 2022
  
• Тип проекта
  
  Проекты, предусматривающие проведение фестивалей, премий, форумов в области культуры, искусства и креативных индустрий
  
• Тематическое направление
  
  Многонациональный народ. Этнокультурное многообразие России – ее конкурентное глобальное преимущество, ее сила и самобытность. 193 народа, 270 языков и диалектов.
  
• Номер заявки
  
  ПФКИ-22-1-016301
  
• Дата подачи
  20.01.2022

• Запрашиваемая сумма
  511 385,00 ₽
• Cофинансирование
  79 850,00 ₽
• Общая сумма расходов на реализацию проекта 
  591 235,00 ₽

• Сроки реализации
  
  01.03.2022 — 18.11.2022
  
• Заявитель
  
  МЕСТНАЯ ОБЩЕСТВЕННАЯ ОРГАНИЗАЦИЯ «ЧУВАШСКАЯ НАЦИОНАЛЬНО-КУЛЬТУРНАЯ АВТОНОМИЯ Г. СТЕРЛИТАМАК РЕСПУБЛИКИ БАШКОРТОСТАН»
• ИНН
  
  0268980547
  
• ОГРН/ОГРНИП
  
  1130200003229
  

• Обоснование
• Цель
• Задачи
• Актуальность и общественная значимость
• Целевые группы
• География проекта

Республикала тәүге тапҡыр Балан байрамы

Балан һүҙен ишеткәндә, бала саҡтың яҡты хәтирәләре иҫкә төшә, суйын сүлмәктә бешкән балан күҙ алдына килә. Эйе, балан – ул беҙҙең бала саҡ ризығы. Табында ҡаҙы, ҡымыҙ, ҡорот, бал кеүек ризыҡтарыбыҙ менән бер рәттән урын алырға тейешле хан һыйына торошло милли ризыҡтарыбыҙҙың береһе һуңғы йылдарҙа, бигерәк тә йәштәр араһында лайыҡһыҙ рәүештә онотолоп бара… Әлбиттә, баланды маҡтап күп шиғырҙар яҙылған, йырҙар яҙылған, гәзит-журналдарҙа баландың файҙаһы тураһында әллә күпме мәҡәләләр баҫылып тора. Тик эш һөйләүҙән ары әллә ни йыраҡ китмәй шул.

                                                          БАЛАЧАК   БӘЙРӘМЕ

                               Сценарий посвященной ко дню защиты детей

                                                                                    Дата проведения: 01.06.2013

                                                                                    Место проведения: площадь  Сабантуя  

                                                                                    Время проведения: 9.00

Ведущие: Ахметова А.А., учитель музыки МБОУ « Стародрожжановская сош №1»

                  Валеев Марат, уч. 9 кл.

                  Бахитова Г.

1. Выступление хореографической группы  , рук. Замалдинова Л.

Вед. Взрослый  Хәерле көн , хөрмәтле кунаклар. әти-әниләр, кадерле балалар!

         Бүген бәйрәм,

         Бүген тантана

         Күңелләр көр, йөрәк шатлана

         Хәерле көн, укучылар

         Бәйгеләрдә җинүчеләр,

         Сабантуйга килүчеләр  

  Сезнең барыгызны да бүгенге балачак бәйрәме белән ихлас күңелдән тәбрик итәбез. Балалар! Бүген сезнең  бәйрәм — сезнең көнегез. Сез –безнең киләчәгебез, таянычыбыз.

Ведущий (Марат) Здравствуйте, дорогие друзья! У нас сегодня необычный день — праздничный. Будем Лето встречать, в гости привечать! Мы будем сегодня веселиться, радоваться.

Вед. Взрослый Дөньядага барлык могҗизаларның  могҗигасы — сабый баладыр. Бала – кешелекнең бүгенгесе, киләчәге һәм дәвамы да. “ Ил тынычлыгы ирдә булса, жан тынычлыгы- хатында, ил киләчәге – балада!” – диелә бит татар халык әйтемендә.. Әйе, кешелекнең   киләчәге бүгенге  газиз сабыйлар кулында.. Аларның сау–сәламәт  һәм  бәхетле булып үсүен без — өлкәннәр кайгыртырга тиешбез. Әлеге Сабантуй бәйрәме сезнең хөрмәткә оештырылды ,  кадерле балалар.

   Бахитова .    Кешелекнең үзе шикелле үк

                       Борынгыдан килә бәйрәмнәр

                      Шатлыкларын бәйрәм итә кеше

                      Бәйрәмнәрдә олы ямьнәр бар

        Тар күңелдә була алмый бәйрәм…

        Бәйрәмнәргә кирәк мәйданнар

         Борынгылар җаннар матурлыгын

        мәйданнарга,

        Гасырларга җәеп салганнар.

                                            ГИМН   РФ, РТ

Вед.(Марат) Право поднятия Государственных флагов Российской Федерации и Республики Татарстан и флаг Дрожжановского муниципального района Республики Татарстан  предоставляется Хамидуллиной Гузель, победителю Всероссийской олимпиады по немецкому языку, ученице 10 класса Старошаймурзинской средней школы,  Ермалаеву Павлу,ученику 9 класса, спортсмену Матакской  средней общеобразовательной школы  и Андреевой Кристине, победителю Региональной олимпиады по чувашскому языку, ученице 10 класса Старошаймурзинской средней  школы .

       Вед.Бахитова Җырлары  һәм гармуннары белән

                                 Сабантуйлар килде әйләнеп

                                  Тамаша кыл, күңел ач син бүген

                                  Биеп җибәр әйдә булмаса

      Марат    Җәй башлары. Җиһан шау чәчәктә —

          Табигатьнең гүзәл мизгеле

          Җир сафланган ләйсән яңгырлардан:

          Әйтерсең лә, сабый күңеле..

 вед. Взр.Аяз зәңгәр күкле туган илдә

          Үтсен балачакның һәр көне.

           Сабый язмышына кул салмасын

           Гасырларның ачы хөкеме.

2.  “ Чүпрәле”, җырлый Алиев Ранис, Иске Кәкерле урта мәктәбе укучысы.

3. Хореографическая группа  Шланговской сош

(вед. Взр.  Слово для приветствия детей предоставляется  главе Дрожжановского муниципального района Шадрикову Валерию Александровичу.

Вед. Спасибо, Валерий Александрович.

4. Хореографическая группа Старокакерлинской сош

           Взрослый.  Сегодня на свете, на целой планете хозяева – ДЕТИ!

                    Давайте за руки друг друга возьмём,

                   Споём и попляшем на шаре земном.

                   Да так, чтоб земля под ногами гудела,

                   А песня до самой Луны долетела.

Вед. Марат В рамках декады , посвященный Дню Защиты детей  в образовательных учреждениях  района проводились различные мероприятия, игры, конкурсы, концертные программы.  Вот уже который год традиционно в районе проводятся  Малый Детский Сабантуй.  В рамках Малого Сабантуя  проводится  туристко- краеведческий  слет  учащиеся  . Учащиеся общеобразовательных учреждений   соревнуются  по следующим этапам: узлы,  укладка рюкзака, змейка, метание гранаты в круг,  преодоление болота, установка палатки на время, змейка, конкурс газет,  виды костров,  топографические знаки, метание гранаты в круг  Будут организованы различные  конкурсы, соревнования., как национальная борьба, показные выступления полета моделей « Авиошоу»,  ,  национальные игры бег с ложками, бой с мешками, бой кувшина. и др. Просим всех детей активно участвовать в этих играх и соревнованиях.

Вед. Взр. Хөрмәтле балалар!  Безнең бүгенге бәйрәмебез уен-ярышларга бай булачак. Җитезләр –капчык киеп, өлгерләр- кашыкка йомырка салып йөгерер, сизгерләр чүлмәк ватар, җепкә эленгән уенчыкны кисәр, җырлар да җырларбыз, биербез дә. Берничә минуттан зур көрәш башланачак. Көрәшчеләрне мәйданга чакырабыз. Рәхим итегез.

Вед. Марат А теперь всех участников туристического слета просим занять свои места . а участников  концерта « Юная звезда» приглашаем на сцену.

Концерт номерлары арасында  алып баручыларның сүзләре.

Хөрмәтле тамашачылар! Мәйданда көрәш башланды. Көрәш карарга рәхим итегез! Көрәш – Сабантуй тамашасының иң төп бәйгесе. Ул үз тирәсенә олыны да, көчене дя җыя.  Көчле — куәтле кешегә элек — электән хөрмәт зур булган. Сабантуй батыры исә авылда иң абруйлы кеше саналган. Аңа  кунакта урынны түрдән биргәннәр, исемен  һәрчак зурлап телгә алганнар.

Көрәш кыза  мәйдән уртасында,

Дулкынлана халык: кем җиңәр?

Көрәшчеләр әле сер бирмиләр,

 Чыдасыннар гына сөлгеләр

            Вед.   Здравствуйте, каникулы, весёлая пора!

    Каникулы, каникулы, встречает детвора!

1. А в каникулы у нас новые порядки,

Отдыхает ранец мой и мои тетрадки.

1. У меня такие планы, каждый день иду гулять,

То в кино, а то в театр,  то к друзьям бегу опять.

1. Вы ребята отдыхайте, но и труд не забывайте,

    Чуточку вы отдохните и за книжкой посидите,

    Вот и всё хотим сказать, будем праздник начинать.

             Сегодня на свете, на целой планете хозяева – ДЕТИ!

 Давайте за руки друг друга возьмём,

 Споём и попляшем на шаре земном.

 Да так, чтоб земля под ногами гудела,

 А песня до самой Луны долетела.

Вед. Сабантуйлар шау-гөр килә

Чүпрәле төбәгендә.

Шатлык-сөенеч, дәртле җырлар

Һәркемнең йөрәгендә.

Берсеннән-берсе күңелле,

Көлке, кызык тамаша.

Рәхим итеп кер уенга –

Теләсә кем катнаша.

Капчык киеп йөгерешү,

Күз бәйләп чүлмәк вату,

Аркан тартыша егетләр,

Бар да сөлек кебекләр.

Уңга-сулга чайкала торгач,

Егылалар көчсезләр.

Көлешәләр, үртәшәләр

“Ялгыш кына” ауганнар.

Янәсе, белсәң, аларда

Пәһлеван көчләре бар!

Авызыңа кашык кабып

Йөгерәләр балалар.

Төшеп ватылмаска тиеш

Кашыкка куйган күкәй.

Үрмәләп төз баганага

Менеп китә бер малай.

Джунгли урманыннан

Маугли диярсең, агай!

Капчыклар белән “күпер”дә

Егетләр дөмбәсләшә.

Шап- шап бәрешә-бәрешә

Җиңелгән тәгәрәп төшә.

Чөеп җибәрә югары

Авыр герләрне Барый.

“Бер…егерме…утыз…кырык…” –

Судья исәпне саный.

Рәхәт бит бәйрәм итүе

Тыныч булганда илләр.

Мәйдан көтә, ике батыр

Көчләрен сынашалар.

Чиккән сөлгеләр салышып,

Алар бил алышалар.

Ай-һай, бу егет

Батыр икән чын-чынлап!

Күтәреп алды, егып салды!

Кул чабалар алкышлап.

Вәт, ичмаса, сабан туе!

Бәйрәмнең дә бәйрәме!

Чынбарлыкны чагылдырган

Яшәешебез яме.

…Сабан туен бәйрәм иткән

Мәйданга җилләр белән

Чүпрәленең  кырларыннан

Игеннәр тәме килә.

Вед. Сабантуйның барлык бәйгесе дә кызыклы. “ Кәҗәгә” атланып капчык сугышуны гына карагыз әле! Борынгы бабайлар аны, мөгаен, атлы гаскәрләр өчен бер күнегү буларак уйлап чыгарганнардыр. Янәсе, дошман  һөҗүм иткәндә әлеге ир-егет ат өстендә нык утырамы?  Бер сугудан җиргә егылып төшмәсме?

              Вед. 1. А знаете ли вы , что такое счастье?

  2.  Детство – это село Краснощёково,

 Несмышлёново, Всеизлазово,

 Скок – поскоково, чуть жестоково,

 Но Беззлоблино, Чистоглазово.

1. Есть на свете чудная страна,

Детством называется она.

Сказка в ней живёт и столько радости,

Бесконечно царствует игра.

1. Снятся ночью здесь цветные сны,

Волшебством наполнены они.

А под утро солнце улыбается

И проходят беззаботно дни.

1. Много фантазёров в той стране.

Наяву, а может быть во сне.

Их мечты заветные сбываются,

В розовой взмывая вышине.

1. Жить здесь интересно с каждым днём:

Тайны открываются кругом;

Всюду наслаждения и радости.

Лучше той страны мы не найдём.

    Вед.-дети.

   “ Чүлмәк ватарга! Чүлмәк ватарга! – менә шуннан китә инде ярыш! Күзне сөлге белән бәйләп , кулга озын таяк алып , мескен чүлмәкне   һәрберсе  ватарга- үзенең осталыгын күрсәтергү омтыла.

     Чүлмәк тирәсендәге үлән кискәләнеп бетә, кечерәк түмгәкләр тигезләнә.. Әмма чүлмәк  хаман исән-сау кала бирә. Ә менә Россия Федерациясе  Президенты Борис Николаевич Ельцин 1996 елда Арчада узган Сабантуйда бер сугуда чүлмәкнең башына җиткән иде бит!  

Вед.1.Сколько всего детей на свете?

Если бы дети на целой планете

Все засмеяться сразу могли,

Вся бы земля задрожала от смеха!

2. А смеху бы вторило гулкое эхо,

Как будто бы рухнула разом гора

Звонкого золото и серебра,

Будто обрушился бурный каскад: Золотопад, Серепад.

3. Долго бы смеха катилась лавина

И там, где теперь сверкают льдины,

Росли бы фиги апельсины

И эхом разносился смех, дарил бы всем, всем, всем Успех!

1. Какая чудесная страна – страна нашего Детства!

5.Она порою шаловлива, причудна, удивительно смешна! Но всё же очень хороша.

6.Так пусть же долго длится детство

    И не уходит никогда,

    Пусть счастьем светится планета,

    Живёт всегда, всегда, всегда

Вед. Авыш колгага менү, бу бәйге кемне генә үзенә тартмый.Аз гына авырлыкта да чайкалып торган колгага, билгеле, һркем менәргә атлыгып тормый. Монда канатта йөрүчеләр кебек тигезлекне саклый белергә дә , мәче кебек җитез булырга да кирәк. Билгеле, агач ботагына үрмәләп үскән малайларга бу берни тормый. Кайчакта кызлар , апалар арасыннан да кыюлар табыла.

Вед.-дети:

1. Сегодня нам всё можно, сегодня наш день!

        Большое солнце светит, цветут кругом цветы,

Нас любят, поздравляют и радости желают,

В счастливый детский день!

1. Давайте будем дружить друг с другом,

Как птица с небом, как травы с лугом,

Как ветер с морем, поля с дождями,

Как дружит солнце со всеми нами!

1. Давайте будем к тому стремиться,

Чтоб нас любили и зверь и птица,

И доверяли повсюду нам,

Как самым верным своим друзьям.

1. Давайте будем беречь планету –

Во всей Вселенной похожей нету,

Во всей Вселенной совсем одна.

Что будет делать без нас она?

Сабантуйлар җитте, сабантуйлар

Туган җирем нурга күмелде

Сабан туе-шатлык туе бит ул!

Милләтемнең ачык кхңеле.

Көч-гайрәт тә, уңган булганлык та

Сабантуйда гына сынала

Бәйрәм рухы биләп ала җанны-

Кайгы-хәсрәт китә-югала…

…Мәйдан гөрли. Биек колгаларда

Ак солгеләр, ап-ак өметләр

Бил алыша батыр калу өчен

әзмәвердзй безнең егетләр.

Су ташыйлар, чүлмәк вата кызлар

Бәйге бара. Мәйдан түрендә

Сабантуйда алган яшәү дәрте-

Ел буена сүнмә, сүрелмә

Сабантуйлар гөрли, сабантуйлар

Колач җәя татар бәйрәме!

Безнең көчтән, уен , җыр-биюдән

Тетрәп торсын дөнҗя мәйданы

Вед. Для подведения итогов и награждения участников туристического слета слово предоставляется начальнику отдела образования Исполнительного комитета Халиуллову Марсу Эмировичу.

вед.             Бүген монда Сабантуй гөрләде,

Җыйды, күрештерде, бу мәйдан.

Бабайларның кайнарлыгы кайтты,

Кунакчыллык күчте еллардан

1   Нам в 21 веке жить! И всё, о чем, мечтаем,

С тобою можем совершить, мы это твёрдо знаем.

    У нас с тобой всё впереди: и песня новая в груди,

     И молодость, и сила, и родина – Россия!

2.. Мы дорожим своей мечтой,  

    Своим путём, своей землёй,

    И самой трудной ношей,

    И песнею хорошей.

Вед.Кадерле әти-әниләр!  Без баларарыбызны бу якты дөняга тудырганбыз икән, алар өчен үзебезнең әрчак җаваплы икәнебезне онытмыйк. Балаларны тормыш чәчәкләренә тиңлиләр. Үзебезгә лаеклы алмаш тәрбияләүдә үрнәк була алсак иде.  Алар безнең кылган гамәлләребездән бары тик яхшы сыйфатлар гына алып, сау-сәламәт , игелекле булып үссеннәр. Илләр имин, дөньялар тыныч булсын. _әркайда балаларыбызның шат авазлары гына яңгырап торсын!.

 Вед.-взрослый : Какие замечательные пожелания! Оставайтесь всегда такими добрыми, отзывчивыми и внимательными. Сотворите себе и другим праздник, и вы получите массу удовольствий.

Уважаемые участники Детского Сабантуя.  Просим  Вас принимать участие в акции по очистке территории Сабантуя. Спасибо всем  заранее  

Су буйларында, әрә­мә­лек­ләрдә, урман аланна­рында баланны еш оч­ра­тырга була. Июнь баш­ларында ул безне үзе­нең хуш исле, ап-ак чә­чәкләре белән сокландыр­са, көз кып-кы­зыл эре тәлгәшләре бе­лән сөендерә. Әле гыйн­варда баланның рубин тәл­гәшләре кышның кырыс, сал­кын табигатенә нинди­дер серлелек өстиләр ши­кел­ле.

Балан «зелпечәләр» семьялыгына керә, умарта кортлары өчен бал җыю урыны да, әйләнә-ти­рәне матурлау өчен декоратив куак та. Тиз үсә, суыкка чыдам, күләгәле урыннарны да үз итә.

Балан — иң күп кулланыла торган үсемлекләрнең берсе. Татар аны ризык итеп тә, халык медицинасында көч­­ле дәвалау чарасы була­рак та кулланган. Әбием Газзәнең (әни­ем­нең әнисе ) вафатына 52 ел узса да, ул авылдагы иң пөхтә, иң чиста, аш-суга бик оста карчык иде. Ул бигрәк тә үзенең «фирменный» балан бә­леш­ләре белән танылды, авыл карчыклары әле дә сагынып искә алалар.

Безнең бакчада 4-5 данә төрле сорттагы балан куаклары үсеп, мул уңыш бирәләр иде. Әби баланның күп өлешен туганнарга, күршеләргә өләшә, калганын саклау­га куя. Җәй көне арыш үрдереп, аннары киптереп тегермәндә тарттыра. Баланны шул салат оны белән аралаштырып чуенга сала, азрак су, ши­кәр өсти, чуенны таба бе­лән каплап, кызу ипи ми­ченә урнаштыра. Ул ан­да төне буе тора. Өйгә хуш ис тарала, телеңне йо­тарлык балан катыгы бар­лыкка килә. Шуның бе­лән пешерелгән балан бәлеше гаҗәп тәмле булыр иде. Бәлки әбинең үзе генә белгән серләре дә булгандыр, чөнки әни пешергән балан бә­лешләре бик тәмле бул­салар да, барыбер әби­некеннән калышалар иде. Сирәк кенә булса да ба­лан бәлешен әле дә пешерәләр. Салат оны ясап мәшәкатьләнеп тормый­лар, аның урынына кыздырылган арыш оны яки квас оны гына файдаланалар. Шуңа кү­рә чын балан бәлеше уры­нына аның «пародия­се» генә барлыкка килә. Анда балан тәме сакланса да, ләззәте булмый.

Элек авыл халкы ба­лан­ның әһәмиятен аң­ла­гандыр, чөнки балан өл­герүгә җәяүләп тә, ат бе­лән дә капчыклап ба­лан җы­ярга куаклыкларга, саз­лыкларга йөриләр иде. Хә­зер табигатькә чыгып балан җыюлар бетте. Хәт­та үз бакчаларындагы ба­лан да җыйналмыйча ка­ла. Ул кыш буе, кыргый кош­лар ашап бетергәнче, кы­зарып утыра.

Халык медицинасында аның җимеше, кай­ры­сы, төше файдаланы­ла:

— балан суы сулыш юлла­рына салкын ти­гән­дә, йөт­кергәндә, брон­хи­аль астма вакытында фай­даланы­ла, бит­тәге бет­чәләрне бе­терә;

— өлгергән, туңдырылган җимеш баш авыртуын ба­са. Баланны сытып ярага куялар;

— балан төнәтмәсе ашка­за­ны, уникеилле эчәк җә­рә­хәте вакытында, йөрәк чә­нечкәндә, чуан, экзема, тире үлекләгәндә файдалы;

— ис тигәндә балан чәй­нәргә, колакларга берәр балан җимеше куярга ки­рәк;

— балан чәчәге тө­нәт­мә­сендә диатез, экзема, ти­ре туберкулезы белән чирләгән балаларны коен­дыралар;

— яшь балан бәбәкләре төнәтмәсен балада золотуха булганда файдалану уңай нәтиҗә бирә;

— запор (эч кипкәндә) бул­ганда кофе тарткыч­тан чыгарылган 1 чәй кашыгы кипкән баланга кайнаган су өстәп, аны әйбәтләп төреп, 10 минут төнәтергә, азрак шикәр кушып, көнгә 1-2 тапкыр эчәргә һ.б.

Балан тәмле ризыклар әзерләү өчен дә менә дигән. Югарыда әйтелгән балан бәлешеннән тыш, баланнан витаминнарга бай, телеңне йотарлык морс, татлы балан суы, ке­сәл, компотлар, желе, кай­натма әзерләргә бу­ла. Витамин кытлыгы баш­лана торган кыш, яз көннәрендә баланны авыз­га кабып суырып йөр­сәгез дә файдасы тими кал­мас.

Балан — сә­ла­мәт­ле­ге­без­не саклау һәм тук­лану өчен Ходай тарафыннан җибәрелгән бер хәзинә. Ләкин табигать хә­зинәләренең күбесе я бөтенләй файдаланылмый, яисә файдаланылса да, аларны әзерләүнең халыкка билгеле ысуллары инде онытылып бара. Кызганыч билгеле, безнең организм банан ашау өчен түгел, ә балан ашау өчен яратылган.