Сценарий белорусский кирмаш

Фальклорнае свята для дзяцей старшай групы (5-6 лет) "Восеньскі кірмаш"

сцэнарыі святаў на беларускай мове

Наташа ВІТКОЎСКАЯ, Валянціна ДУДКО, музычныя кіраўнікі вышэйшай катэгорыі, яслі-сад №13 г.Смаргоні Гродзенскай вобласці. Пралеска 09/2016

Восеньскі кірмаш

Фальклорнае свята для дзяцей старшай групы (5-6 лет)

Праграмныя задачы: фарміраваць асновы музычнай культуры (культуру ўспрымання і выканання), выканальніцкія ўменні і імкненне да самавыражэння ў розных відах музычнай дзейнасці; развіваць эмацыянальную сферу на аснове пашырэння дыяпазону эстэтычных перажыванняў, здольнасць да ўспрымання музычных вобразаў і іх выразнай перадачы ў рухах, якія адпавядаюць характару музыкі; выхоўваць пачуццё любові да роднага краю, творчыя адносіны да розных відаў музычнай дзейнасці.
Матэрыял і абсталяванне: касцюмы гаспадынь, Жытнёвага каласку, Бульбінкі, Несцеркі, Бабы, Дзеда, Каровы; вырабы з саломы, гліны, ручнікі, стужкі, хусткі, сноп, куфэрак, 4 латарэйныя білеты, бразготка, паштоўка, кошыкі з садавіной і гароднінай, муляж рэдзькі; аўдыёзапісы: беларускага народнага танца «Бульба», песень: «Будзь здаровы, гаспадар» (сл. А. Бадака, муз. А. Балотніка) у выкананні ансамбля народнай музыкі «Бяседа», «Вышита сорочка» (сл. В. Паліканінай, муз. С. Таўкунова), беларускай народнай песні «Саўка ды Грышка», мелодыі «Дажынкі» (У. Шахавай), беларускіх народных мелодый: «Крутуха», «Крыжачок», «Шастак» (апрац. Д. Камінскага), «Лявоніха», беларускай народнай музыкі.
Дзеючыя асобы: вядучы, гаспадыні, Несцерка, Баба, Дзед, Карова — дарослыя, Жытнёвы каласок, Бульбінка — дзеці.

Ход мерапрыемства

У музычнай зале на сталах вырабы з саломы і гліны, ручнікі, стужкі, хусткі, кошыкі з садавіной і гароднінай. Гучыць фрагмент песні«Будзь здаровы, гаспадар» (сл. А. Бадака, муз. А. Балотніка) у выкананні ансамбля народнай музыкі«Бяседа».
Вядучы (В.). Усе тут, ці не?
Дзеці. Усе!
В. Што, сябры, для жыта трэба?
Дзеці. Ну, вядома, трэба глеба.
В. А для птушкі?
Дзеці. Вышыня.
В. А для казкі?
Дзеці. Цішыня.
В. Ну, а што для весялосці?
Дзеці. Каб часцей бывалі госці!
В.

Што за люд у нас сабраўся, —
Нібы пляц шырэй раздаўся?
На якое свята ўсіх нас
Запрашае восень у гэты час?

Дзеці. На кірмаш!
В. Так, кірмаш — гэта свята, якое адбывалася ў пэўную пару года — восенню. Але, перш чым яго ладзіць, трэба было добра папрацаваць на зямлі, вырасціць і сабраць ураджай. На гэтым свяце людзі славілі сапраўдных гаспадароў. I мы сабраліся сёння, каб успомніць народныя традыцыі, навучыцца мудрасці нашых продкаў.

1-е дзіця.
Ой, вясёлае сёння свята!
I гасцей тут у нас багата!
2-е дзіця.
Да нас на свята запрашаем

I сардэчна ўсіх вітаем!
3-е дзіця.
I дарослых, і дзяцей,
I шаноўных усіх гасцей!
4-е дзіця.
Хай песні гучаць і чуецца смех —
Весялосці і радасці хопіць на ўсіх!
В.
Я ў вас вось што запытаю,
Адкажыце, госці, мне:
Ці вам добра тут, ці не?
Бацькі.
Добра!
В.
Ну цудоўна, калі так.
Будзем свята мы вітаць,
Дружна, весела спяваць!

Песня «Чаму ж мне не пець?»

(бел. нар. песня)
В. Слаўную песню вы праспявалі, малайцы! Ну, а зараз паедзем на кірмаш. Там мы ўбачым шмат чаго цікавага.
1-е дзіця. А на чым мы паедзем? У нас жа нічагусенькі няма!
В. Як гэта на чым? Ды на тым, на чым людзі раней ездзілі на кірмаш. На коніку.

Гульня «Бабка Еўка і дзед Талаш»

Дзеці становяцца ў круг і рухаюцца адзін за адным, імітуючы язду на кані.

Бабка Еўка, дзед Талаш,
Го-го-го!
Паехалі на кірмаш,
Го-го-го!
Што павезлі прадаваць?
Го-го-го!
Паспрабуйце адгадаць,
І-хо-хо-хо-хо!

Адзін з дзяцей — водзячы — выходзіць у сярэдзіну круга і паказвае, не называючы, свойскую жывёлу, астатнія пляскаюць у далоні. Той, хто яе адгадаў, становіцца водзячым, і гульня працягваецца.
Адчыняецца заслона, выходзяць гаспадыні кірмашу.
1-я гаспадыня.

Плённай працай, ураджаем
Усіх прысутных мы вітаем,
На кірмаш наш запрашаем!

2-я гаспадыня.

Тут у нас, на кірмашы,
Скамарохі-бульбашы,
Стужачкі ды хустачкі,
Пернікі ды курачкі!

1-я гаспадыня.

Зазірні да нас ты, братка, —
Ёсць цукеркі, шакаладкі,
Абаранкі, піражкі —
Даставайце рубялькі!

2-я гаспадыня.

Але ж тут не толькі
Прадаюць, купляюць,
Тут танцуюць і спяваюць.
Спяшайцеся на кірмаш,

Гульнямі, песнямі парадуйце нас!

В. Ну, калі так, то давайце ладзіць наш восеньскі карагод.

Карагод «Дажынкі»

(муз. У. Шахавай)
Гучыць беларуская народная мелодыя «Крутуха», выбягае Жытнёвы каласок.

Жытнёвы каласок.

Добры дзень, шаноўны люд!
Жытнёвы каласок тут як тут!
А ўбор мой срэбны, не новы.
А хлеб мой просты, жытнёвы!
Жытнёвы хлеб — усяму галава.
Без хлеба і хата — не хата, і свята — не свята,
I поле — не поле, і доля — не доля!
А зараз для парадку

Загадаю вам загадку:

«Сто братоў адным поясам перавязаны». Што гэта?
Дзеці. Сноп.
Жытнёвы каласок бярэ сноп і аддае вядучаму.
В. Дзякуй табе, каласок!
Сноп жытнёвы, прасяны,
Кланяемся табе да зямлі.
Вядучы кланяецца, бярэ сноп.
1-я гаспадыня. А хто другую загадку адгадае? Што ў нашым краі другім хлебам называюць? (Адказы дзяцей і бацькоў.)
2-я гаспадыня. Так, гэта бульба.

Бульбінка-беларусачка,
Зялёная хустачка!
Пекная паненачка,
Шэрая сукеначка.

Гучыць мелодыя беларускага народнага танца «Бульба», выбягае Бульбінка.

Бульбінка.

Добры дзень, мае харошыя!
А якія вы ўсе прыгожыя!
А я такая простая, нязграбная,
Зусім не прывабная?!

1-я гаспадыня. Кінь, Бульбінка, журыцца!
(Звяртаецца да дзяцей і бацькоў.)

Даражэнькія сябры,
Трэба тут дапамагчы.
Хай той запляскае ў ладкі,
Хто любіць з бульбачкі аладкі,
Бабку, клёцкі, пірагі!

Дзеці і бацькі пляскаюць у далоні.
2-я гаспадыня.

Бульбу ўсе ў нас шануюць,
Ёй заўжды гасцей частуюць, —
Стравы розныя гатуюць.

В. Раз-два-тры-чатыры-пяць!
Будзем Бульбінку вітаць!

Песня «Земляныя яблыкі»

(сл. і муз. Я. Жабко)
1-я гаспадыня.

Смялей падыходзьце,
Тавар выбірайце,
Таргуйцеся з намі,
А потым купляйце!

2-я гаспадыня.

Калі хочаш што ўзяць,
Трэба песню праспяваць,
Верш прачытаць

Альбо танец паказаць.

Гучыць беларуская народная мелодыя «Крыжачок», вядучы ідзе да прылаўкаў.

В. Глядзіце, якія цудоўныя ручнікі!

На ручніках і на сурвэтках

Палыхаюць ружы-кветкі.
Тут і пеўнікі, і гусі,
Вышывала іх бабуся.
— Чараўніца наша бабка, —
Аж здзіўляецца Агатка.
— Возьме ў рукі палатно —
Ажывае ўраз яно.

Танец з ручнікамі

пад мелодыю песні «Вышита сорочка» (сл. В. Паліканінай, муз. С. Таўкунова)
Гучыць фрагмент беларускай народнай песні «Саўка ды Грышка». У залу ўваходзіць Несцерка з куфэркам.

Несцерка. Добры дзень! Бачу я — тут народу багата! Будзе добрае свята! Ці пазналі вы мяне? Не? Я ж Несцерка, плясун ды весялун. Усім у бядзе дапамагаю ды народ забаўляю. (Танцуе.) Запрашаю і вас паспяваць, патанцаваць ды ў гульні цікавыя пагуляць, адным словам павесяліцца!
В. Рукі ў бокі, рукі ў бокі!
Пойдзем у скокі, пойдзем у скокі!
Хлопчыкі, запрашайце дзяўчынак на вясёлы танец!

Танец парамі «Шастак»

(бел. нар. мелодыя, апрац.Д. Камінскага)
Несцерка. Вельмі добра танцавалі! А цяпер я хачу пагуляць з вашымі матулямі ды татамі ў «Латарэю».
Гучыць беларуская народная музыка. Несцерка раздае чатыром бацькам латарэйныя білеты.
Несцерка.
Мой чароўны куфэрак адчыняецца,
Мамы і таты сюды запрашаюцца!
Бацькі з латарэйнымі білетамі выходзяць у сярэдзіну залы, па чарзе аддаюць іх Несцерку і атрымоўваюць ад яго прызы.

Бразготку трымайце
I часу не губляйце.
Весела грайце
I нас не забывайце!
Вы прыйшлі нездарма,
Але выйгрышу ў вас няма!
У вас прыгожая паштоўка,

Тут пажаданні ад сяброўкі!
Каб былі добрыя ўспаміны, —
Вам поўны кошык вітамінаў!

(Перадае кошык з садавіной і гароднінай.)
Несцерка. Добра мне з вамі, але час ужо ісці.
Хоць шкада, а ўсё ж — бывайце,
Ды мяне не забывайце!

Несцерка пакідае залу. За дзвярыма чуецца: «Тпру! Прыехалі!» Гучыць беларуская народная мелодыя «Лявоніха», уваходзяць Баба і Дзед.

Баба. Ледзь паспелі на кірмаш з-за тваёй кабылы! Усе бакі адбіла.
Дзед. Любачка мая, не сварыся! Давай што-небудзь купім…
Баба. Грошай няма! Спачатку трэба рагулю прадаць. Дзе ты яе пакінуў? Вядзі сюды! Вунь колькі пакупнікоў!
Дзед вядзе Карову.
Дзед (звяртаецца да бацькоў). Сябры, купіць рагулю не жадаеце? Другой такой няма, прадаём, як дарма!
Баба. Паглядзіце, якая ў яе паходка — плыве, нібы лодка. (Карова ходзіць.) Вось пабачце, якая яна ў мяне ласкавая. (Карова лашчыцца.)
Дзед. Эй, шаноўныя! Кашалькі адчыняйце, сваім гаспадыням рагулю купляйце. Ну, хто пачне торг? Устроім аўкцыён! (Бацькі называюць цану, карова круціцца.)
В. Чакайце, можа мы за рагулю старгуемся?
Дзед. А колькі дасце?
В. Грошай у нас няма. Можа, прыпеўкамі возьмеце?

Песня «Кума мая, кумачка»

(бел. нар. песня, апрац. В. Сярых)
Дзед. Ну, развесялілі вы нас. Добра, бярыце рагулю. Гадуйце яе, добра карміце.
Карова пакідае залу. Баба падыходзіць да стала з гароднінай.
Баба. Дзядулька, ты паглядзі, якую рэдзьку вырасцілі дзеткі! Трэба мне пераняць у іх вопыт.
В. Мы не толькі пра гэта раскажам, але і ў цікавую гульню з рэдзькай пагуляем.

Гульня «Рэдзька»

3 дзяцей выбіраюць «мядзведзя» і водзячага, які з муляжом рэдзькі ў руках садзіцца на падлогу. Астатнія дзеці — «рэдзька на градцы». Яны садзяцца адзін за адным пасля водзячага, абхопліваюць абедзвюма рукамі таго, хто сядзіць спераду, і кажуць:

Мы на градцы сядзім
I на сонейка глядзім!
Свяці, свяці, сонейка,
Каб нам было цёпленька.

«Мядзведзь» тупае.
Дзеці. Хто там?
Мядзведзь. Гэтая, мядзведзь!
Дзеці. Чаго трэба?
Мядзведзь. Рэдзькі!
Дзеці. Дык вырві!
«Мядзведзь» падыходзіць да «градкі» і «вырывае», абхапіўшы рукамі за пояс, «рэдзьку», якая сядзіць апошняй. Потым просіць яе: «Ідзі, мая рэдзька, на дапамогу!», — і яны пачынаюць разам цягнуць наступнага гульца. Так працягваецца да таго часу, пакуль на «градцы» нікога не застанецца.
Баба. Вось, як весела і добра, калі ў полі чыста, а ў каморы поўна!
Дзед. А нам ужо час развітацца і дадому вяртацца!
Баба і Дзед пакідаюць залу.

Песня «Бывайце здаровы»

(сл. А.Русака, муз.І. Любана)
1-я гаспадыня. Вось і скончылася свята. Жадаю вам багата жыць, сваю мову і край любіць!
2-я гаспадыня. Не таму любіць, што за ўсё прыгажэйшы! А таму, што за ўсё даражэйшы і мілейшы!
Гучыць беларуская народная музыка. Дзеці пакідаюць музычную залу.

ЛІТАРАТУРА:

1. Вучэбная праграма дашкольнай адукацыі. — Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2012.
2. Дубініна, Д.М. Родная прырода ў вуснай народнай творчасці: дапам. для педагогаў устаноў дашкольнай адукацыі / Д.М. Дубініна, А.А. Страха, Д.У. Дубінін. — Мінск: Нац. ін-т адукацыі, 2012.


Яшчэ на гэту тэму:

Музычны кірмаш     Ой, вясёлае сёння свята     

Аксана Кіпцік,

                                                                  музычны кіраўнік вышэйшай

                                   катэгорыі,

                                                                      дзяржаўная установа адукацыі

                                                                               “Яслі-сад №16 г.Калінкавічы”

КАЛІНКАВІЦКІ  КІРМАШ

фальклорнае свята для дзяцей старшай групы (5-6 гадоў)

Мэта: далучэнне выхаванцаў да нацыянальнай культуры з выкарыстаннем рэгіянальнага кампанента.

Праграмныя задачы: развіваць пазнавальную цікавасць і патрэбнасць да мастацкага пазнання музыкі; фарміраваць станоўчае стаўленне да беларускага фальклора з улікам рэгіянальнага кампанента; пашыраць слоўнікавы запас, выхоўваць павагу да людзей працы.

Матэрыял: беларускія касцюмы для дзяцей і дарослых, музычныя і шумавыя інструменты, муляжы садавіны і гародніны, “карова”, павільёны  ганчарных, саламяных, драўляных вырабаў, садавіны, гародніны, харчовых вырабаў, харчовыя вырабы для дэгустацыі.

Ход свята

Зала ўпрыгожана  жоўтымі лістамі, восеньскімі кветкамі, абсталявана гандлевымі радамі, выставамі дэкаратыуна-прыкладнога мастацтва. Гучыць беларуская народная музыка, уваходзяць Ганна і Сцяпан з дзецьмі.

Ганна:   Што за люд у нас сабраўся-

               Нібы пляц шырэй раздаўся…

               Восеньскі кірмаш ў нас

               Мы вам рады! У добры час!

Сцяпан: На Калінкавіцкі на кірмаш

               Запрашаем, госці, вас,

               Усе, хто ў полі не ляніўся

               Могуць працай пахваліцца

               Усе заходзьце на кірмаш-

               Шчыра запрашаем вас!

Ганна:   Гэй, музыкі, дружна грайце

               І кірмаш наш адкрывайце!

Гучыць полька беларуская,  гандляры  сядаюць каля радоў.

Сцяпан: Гэй вы, хлопцы, сабірайцеся

                І дзяўчаты наражайцеся

                Паспяваем, пагуляем

                І гасцей пазабаўляем!

Ганна:    Праходзьце, калі ласка, госці,

                На наша свята прыгажосці.

                І, як на кірмашы заўжды

                Тут ёсць гандлевыя рады!

Сцяпан:    Дзеці, паглядзіце, мы ж з вамі на сапраўдным кірмашы.

 Цікава, чым жа тут гандлююць?

Гандляры (па чарзе):   Кірмаш – гэта свята, цудоўнае свята!

                                        На ім прыгажосці і працы багата.

                                        Тут цацкі, ласункі, прысмакі гатовы

                                        Вы іх сустрэнеце абавязкова.

                                  Падарыў майстрыхам з Дудзіч

                                  Жыцень сноп свой залаты

                                  Вось з яго і нарадзіліся

                                  Птушкі, цацкі, конікі!

Калі вам патрэбны посуд,

Падыходзьце, дружбакі,

Есць збаночкі і макітры,

І прыгожыя глякі!

                                Есць драўляны посуд-

                                Лыжкі, дошчачкі, каўшы.

                                Беларускія майстры

                                Іх зрабілі ад душы!

Ганна: Як мы зараз з табою, Сцяпанка, на кірмашы, дык давай гарлачыкі                       купляць.

Сцяпан:    Ой, добра, добра, Ганначка, патрэбны нам новы гарлачык.

                   Спадарыня, гандлярка! Мы тавар жадаем набыць.

                   Толькі вось не ведаем, чым табе плаціць?

Гандляр:      Я з вас багата не вазьму!

                      За посуд запрашу я з вас гульню.

                      Але гульня гульні розніца –

                      У “Гарлачык” пагуляць возьміцеся?

Сцяпан:   Калі ласка, спадарыня, у “Гарлачык” гуляць гатовы.

                  Хуценька, дзеткі, станавіцеся ў кола!

ГУЛЬНЯ   “ГАРЛАЧЫК”

Ганна:      Давайце яшчэ што небудзь купляць на кірмашы.

Гандляры:       А вось лен наш сінявокі,

                           Яго поле – нібы мора,

                           Хвалі сінія навокал,

                           З ім мы не спазнаем гора!

Рэчы з яго атрымаліся ладныя,

Мяккія, утульныя, вельмі прывабныя

Дзеці, мудрыя словы ўсе успамінайце

Прыгожы ручнік хутчэй выкупляйце!

МУДРАСЛОЎІ: ( па чарзе)

                               * Варатынскія ткачыхі могуць увесь свет абвіць

                               * Які майстар, такая і работа.

                               * Лянок не любіць лянот.

                               * Рамяство плячэй не абцягвае.

                               * Умеламу рукі не баляць.

                               * Рана ўстанеш, многа зробіш.

Гандлярка:     Малайцы, малайцы, дастаткова.

                         Ручнік аддаю вам за мудрыя словы.

Сцяпан:        Паглядзіце, дзеці, якія прыгожыя чаравічкі прадаюцца.  (купляе)

                       А зараз гэтыя чаравічкі я падарую самай прыгожай дзяўчынцы.                            

Дзяўчынка:      Мне купілі чаравічкі,

                           Як чырвоныя сунічкі.

                           Я ў чаравічкі абулася,

                           Спяваю і любуюся.

ВЫКОНВАЕЦЦА  ПЕСНЯ “ЧАРАВІЧКІ” муз. А. Шахневіча

Сцяпан:       Ой і добра вы спявалі

                      Мо б вы нам і паскакалі?  

ВЫКОНВАЕЦЦА БЕЛАРУСКІ НАРОДНЫ ТАНЕЦ “КРЫЖАЧОК”

Ганна:   Паглядзіце дзеці, на Калінкавіцкім кірмашы не толькі прамысловыя    вырабы, ёсць    таксама і харчовыя.

 Гандляры:        На сняданак і ў абед на стале заўседы хлеб.

                            Хлеб – святыня, хлеб – багацце.

                            Хлеб ў хаце – шчасце ў хаце!

                            Купляйце хлеб абавязкова

                            Калінкавіцкага хлебазавода!!!

   У Калінкавіцкага мясакамбіната

    Вельмі  вырабаў багата

    Тут і  смачныя сасіскі,

    І рулет, і каўбаса

    Калі вы не купіце –

    Вельмі пашкадуеце!

Гародніна і садавіна з Даманавіцкага лімузіна:

  Грыбы, морква, кабачкі, слівы, бручка, буракі,

Бульба, яблыкі, хурма, габузы, і ўсё —  дарма.

    Сцяпан:   Дзеці, а вы ведаеце, што прадукцыя Даманавіцкага агароднінага камбіната  называецца “Восточные грядки”. А каб вы добра запомнілі, мы пагуляем з вамі ў гульню-эстафету.

ГУЛЬНЯ-ЭСТАФЕТА“УРАДЖАЙ З “ВОСТОЧНЫХ ГРЯДОК”

(Дзеці дзеляцца на 2 каманды. Па сігналу яны павінны перанесці муляжы агародніны ў шклянку, якая  стаіць насупраць. Перамагае  каманда, якая першая напоўніць шклянку).

Гучыць беларуская музыка, уваходзяць Дзед з кароваю.

Дзед:      І куды ж гэта я трапіў?

Сцяпан:  Як куды, ці ты не бачыш, на кірмаш вядома.

Дзед:   Вось сюды мне і патрэбна, гэтая ж карова зусім жыцця мне не дае, хочу прадаць яе.

Ганна:  А што з ею?

Дзед:     Уцякае ад мяне, да яшчэ і рагамі бадаецца!

Ганна:  А ты б да яе з ласкаю ды любоўю, песню б ёй пяшчотную паспяваў.

Дзед:    Песню? А што гэтыя каровы панімаюць у песнях? Карова яна і есць карова, адным словам – жывёла…

Ганна:    А вось зараз паглядзім, як сябе будзе паводзіць карова, а дзеці ей паспяваюць.

ВЫКОНВАЮЦЦА  “ПРЫПЕЎКІ (выхавальнікі з музычнымі інструментамі)

Дзед:  Дзякуй вялікі вам. Цяпер я ёй заўседы буду спяваць песні.

Сцяпан:   А мы табе яшчэ і музычны інструмент ў падарунак дадзім. (дае інструмент)

Дзед дзякуе, пад музыку выходзіць з каровай з залы.

Ганна:      Не заўседы нам вось тут

                  Жартаваць, смяяцца

                  Трэба зараз нам, сябры,

                  З вамі развітацца.

  Сцяпан:  Шчыра вам жадаем

                   Каб жылі ў дастатку,

                   Каб у жыцці вашым

                   Усе было ў парадку!

На нашым кірмашы працуе выстава прадукцыі мясцовых прадпрыемстваў: Калінкавіцкага мясакамбіната, хлебазавода і прадрыемства “Белсыр”. Калі ласка, запрашаем паспрабаваць іх смачныя вырабы. (Дзеці частуюцца)

ДЭГУСТАЦЫЯ Гучыць песня “Беларусь” (з рэпертуара ансамбля “Радзімічы”).

Літаратура:

  1. Вучэбная праграма дашкольнай адукаці. – Мінск: НІА, 2012.
  2. Н.С. Старжынская, Дз.М. Дубініна. Развіцце беларускага маўлення дашкольнікаў.   Мазыр ТАА ВД “Белы Вецер”. 2008.

Маргарыта ТАРАСЕВІЧ,
музычны кіраўнік
ДУА “Яслі-сад № 83 г. Гродна”

Мэты:

– фарміраваць асновы эстэтычнай культуры сродкамі музычнага мастацтва;
– вучыць актыўна праяўляць сябе ў музычна-выканальніцкай і творчай дзейнасці.

Матэрыял і абсталяванне: вырабы з гародніны і садавіны, абручы, зробленыя з паперы жытнёвыя каласкі, ручнікі беларускія, капялюш, бульба (для гульні), часнок, цыбуля, гарох, бурак (для кірмашу), сноп, дудачка, кошык з яблыкамі.

Папярэдняя работа: гутарка пра кірмаш, пра традыцыі беларускага народу, развучванне вершаў, танцаў і песень.

Ход забавы

Зала мае выгляд святочна ўпрыгожанага кірмашу.
Гучыць беларуская народная музыка. Дзеці ўваходзяць у залу.

Вядучы:

Што за люд у нас сабраўся,
Нібы пляц шырэй раздаўся,
На якое свята нас,
Запрашае восень у гэты час?

 Дзеці: На кірмаш!

 Вядучы:

Сонца яркае ўстае,
На кірмаш народ ідзе,
Надышоў вяселы час,
Завітаў кірмаш да нас.
Усіх, хто не ленаваўся
Добра справаю займаўся,
І не трапіў марна час
Запрашаем на кірмаш.
Гэй, музыкі, дружна грайце
І кірмаш наш адчыняйце.

Пад музыку ўваходзяць Лявон і Лявоніха.

Лявон і Лявоніха: Добры дзень!

Лявоніха:

Плённай працай, ураджаем
Усіх прысутных мы вітаем.
На кірмаш наш запрашаем!

Лявон:

Тут не толькі прадаюць-купляюць.
Спяшайцеся на кірмаш, гульнямі, песнямі
Парадуйце нас!

Танец “Полька-Янка”.

Дзеці сядаюць. Пад музыку забягае Каласок.

Каласок:

Добры дзень, шаноўны люд,
Каласок жытнёвы тут як тут!
Бачу народу багата – пэўна ж тут нейкае свята?
А ўбор мой срэбны, не новы.
А хлеб мой просты, жытнёвы!
Жытнёвы хлеб – усяму галава.
Без хлеба і хата не хата,
І свята не свята, і поле не поле,
І доля не доля!
Пагуляемся з дзецьмі,
Пазбіраем каласкі з полю.

Эстафета “Збяры каласок”.

Каласок:

А зараз для парадку,
Загадаю вам загадку:
Сто братоў адным поясам перавязаны,
Што гэта?

Дзеці: Сноп.

Каласок бярэ сноп і дорыць вядучаму.

Лявон:

Дзякуй табе, каласок!
Сноп жытнёвы, прасяны
Кланяемся табе да зямлі.

Лявоніха:

А хто другую адгадае загадку?
Хто скажа, хто знае:
Што ў нашым краі другім хлебам называюць?
Слухачы і гледачы, здагадаўся – не маўчы!

Дзеці: Бульба.

Лявон:

Правільна! Гэта бульбінка.
А цяпер пагуляем, дзеці, у гульню “Бульба”.
Бярэм бульбу, трымаем бульбу лбамі і танцуем.

Гульня “Бульба”.

Лявоніха:

А цяпер смялей падыходзьце, тавар выбірайце,
Таргуйцеся з намі, а потым купляйце.
Бульба, цыбуля, калачы ды булачкі,
Крэндзелі ды бублічкі.
Калі хочаш, што ўзяць,
Трэба вершык пачытаць.
Ну, выходзь, хто смелы з вас,
Пачынаем наш кірмаш!

Дзеці чытаюць вершы: 

1. От бабуля важна села
І глядзіць навокал смела.
У зямлю схавала лапаць. 
Як зачэпіш – будзеш плакаць.
Гэта злосная бабуля
Называецца цыбуля!

(Падыходзіць да Лявона за цыбуляй)

2. У бабулі родны брат
Ласкавейшы быццам,
А да слез давесці рад,
Так, як і сястрыца.
Ты не вельмі плач, сынок,
Калі шчыплецца часнок.

(Падыходзіць да Лявоніхі за часнаком)

3. З вусамі, а не стары.
Зайздросныя вочы.
За што-небудзь на двары,
Учапіцца хоча.
Хопіць хітрасці на трох,
Ну, на тое ж ён гарох.

(Падыходзіць да Лявона за гарохам)

4. Не сыдзе з месца ні на крок,
Зарыўшыся ў пярыну.
Цярэбіць ціхі вецярок
Зялёную чупрыну.
А возьмуць за чупрыну
Ды выцягнуць з пярыны –
Пачырванее, нібы рак.
Вядома, хто гэта – бурак.

(Падыходзіць да Лявоніхі за бураком)

Вядучы ўбачыў ручнікі.

Вядучы: Якія цудоўныя ручнікі, а ці можна з імі пагуляць?

Лявон і Лявоніха: Можна!

Гульня “Завярніся ў ручнік”.

Лявон: Глядзіце, якія прыгожыя дудачкі ў мяне ёсць.

Вядучы: За колькі грошай прадаеш?

Лявон:

А я дарма аддаю, людзей весялю.
Пагуляйце, дзеці, ў гульню “Мікіта”.

Гульня “Мікіта”.

Вядучы: Станем у круг, для гульні “Мікіта” нам патрэбен вядучы.

Вядучы скача з дудачкай па крузе пад музыку. Калі музыка сціхае, вядучы становіцца паміж двух дзяцей, дзеці становяцца спінамі, а другія кажуць: “Раз, два, тры, бяжы”. Кожны бяжыць у свой бок па крузе. Хто хутчэй дабяжыць да вядучага і дакранецца да дудачкі, той становіцца вядучым.

Лявоніха: Прадам капялюш.

Вядучы: Ой, як мне падабаецца. Ну што з вамі зробіш, трэба купіць. (падае мяшочак з грошамі, прымярае капялюш).

Вядучы:

Якая я прыгожая, вясёлая ў гэтым капялюшы.
Гэй, музыка грай, жару паддавай,
за Лявонам з Лявоніхай паўтарай.

Флэшмоб “Капялюш”.

Лявоніха:

Вось як добра мы гулялі,
песні пелі, танцавалі.
Але, Лявон,трэба нам ужо ў дарогу.
Дзякуй, госці, за падмогу.
Вы так дружна рагаталі,
Нас так хораша віталі,
Падарункі ёсць для вас,
Даруе восеньскі кірмаш (кошык з яблыкамі).

Дзеці: Дзякуй.

Лявон:

Край свой любіце,
Таму, што наш край за ўсе мілейшы
За ўсе прыгажэйшы.

Лявон і Лявоніха: Да пабачэння!

Поделиться ссылкой:

Вядучы – Пад развітальны крык бусліны

У світцы з лісця, павуцінак

Купчыха Воснь поз багаты

Вязе бадзера, зухавата.

Восень – (вязе вазок з агароднінай)

—          Тут лета дбайнага даніна –

І агародніна, і садавіна,

І ад хваробаў лекі-зелкі.

Тут фарбы лета і вяселкі.

Едзем разам на кірмаш,

Там усяго даволі!

Ужо паехаў дзед Талаш

І Лявон з Лявоніхай.

(дзеці под музыку рухаюцца на кірмаш)

Вядучы – Надышоў вяселы час:

Завітаў кірмаш да нас.

Рады госці і рабяты:

Вельмі ж наш кірмаш багаты!

1 – Добра мы папрацавалі,

Цяпер будзем гандляваць.

Падыходзьце. Час не баўце!

Колькі ж нам яшчэ чакаць?

Вядучы – І сапраўды, на кірмаш запрасілі, а гандляроў не паклікалі. Трэба паклікаць гандляроў з весак Дзіўнага і Лындаўкі.

Восень – Здаецца мне, што ў Лындаўцы адны гультаі да лайдакі жывуць і нічога добрага яны  на кірмаш не прывязуць. А вось і яны! (ідуць лындаўцы, спяваюць) Хваліцеся свім таварам.

Лындаўцы (выхавацелі) – Хваліцца – не касіць. Спіна не баліць

Восень – Вось і паглядзім, які ў вас ураджай!

1 – Добры! Колас да коласа – не чуваць голаса.

2 – Крупіна за крупінаю ганяюцца з дубінаю.

3 – Масла пагасла,

Сала патала,

Ад каўбасы ліха стала.

Восень – А яшчэ што?

1 – Пуд мякіны ды воз гнілой рабіны.

2 – Гарэлыя ляпешкі ды прусаковыя ножкі.

3 – Пірагі з цыбуляю, перцам

Ды з сабачым сэрцам.

4 – Зубы есць – грызі,

А няма – суседа прасі!

Бярыце хоць задарма!

Вядучы – Гнілы ды гарэлы нам і задарма не патрэбен. Рабі так, каб сабак не дражніць і людзей не смяшыць. А ці хоць спяваць-скакаць вы ўмееце?

Лындаўцы – Умеем! Без песні – хоць трэсні!

Вядучы – Ну, тады заставайцеся! На кірмашы можна і спяваці, і скакаць!

Лындаўцы – А як жа! Як не спявалі, дык і не весяліліся!

Песня “Працавалі ў пана”

Восень – Спяваць вы мастакі, а працаваць – лайдакі. Гаспадарку весці – гэта вам не грушу трэсці. А вы, дзіваўцы, чым пахваліцеся? Што на кірмаш прывезлі?

Дзіваўцы:

1 – Што запрацавалі, што ў засеках маем,

Мы ад вас нічога сення не хаваем.

2 – Яблыкі мачоныя і грыбы сушоныя.

Есць на нашым кірмашы ўсім патрэбныя кашы.

3 – На бульбу кошык, на грыбы!

Выбірай сабе любы.

І арэхаў маем процьму,

Хто з зубамі – падыходзьце!

4 – Вось капусты качаны,

Кілаграм па 6 яны!

Тут пшаніца, кукуруза,

І гарбуз з таўшчэнным пузам.

5 – У мяне есць пачастункі,

Вельмі смачныя ласункі.

Пранічкі мядовыя,

Цукеркі ледзянцовыя!

6 – А вось арэшкі,

Прыгожыя арэшкі.

Смачныя, на мяду!

Давай у шапку накладу!

(уваходзяць дзеці з пірагамі)

7 – Ох, і смачны пах ідзе!

Падыходзьце па чарзе!

Не рабіце тарараму:

Будзе ўсім па кілаграму!

Вядучы – Сапраўды, прыемны пах!

Малайцы, дзіваўцы!

Дзе шчырая праца – там густа,

А дзе лянота – там пуста.

8 – Каля вуха – завіруха,

А на вуліцы – кірмаш.

Калі шчыра працавалі –

Будзе тут тавар і наш.

9 – Пачастуем мы Рыгорку,

Вольку, Насцечку, Міколку.

І Пятрусік будзе рад.

Пачастуе ўвесь сад!

Хлопчык – Што гэта ў цябе, шаноўны?

Гандляр – У лесе выразана,

Гладка вычасана,

Весела заліваецца,

Як называецца?

Хлопчык – Дудка!

Я куплю гэту дуду.

Ой, зайграю, загуду!

Песня “Дудка”

Хлопчык – Пайду з дудкай у сяло,

Заіграю весяло.

Я на першы парог,

А мне з хаты – пірог.

Я на дудцы: ту-гу-гу –

Усе нясуць па пірагу!

Назбіраў я пірагоў

48 карабоў.

Каб яшчэ адзін пірог,

Я зусім бы занямог.

Перастань, дуда, дудзець!

Дзе мне пірагі падзець?

Восень – На Кірмаш нясі.

Прадасі, як не з’ясі.

Хлопчык – На кірмаш іду, спяваю.

Да сябе вас запрашаю.

Есць багаты ў нас тавар –

Павярніце да нас твар!

Каму пірагі, гарачыя пірагі?

З пылу, з жару,

Грывеннік за пару.

1 – Што б ні еў – прыесца з часам,

Бульба ж нашая – ніяк!

Кожны з нас да бульбы ласы.

Без яе нішто не ў смак.

2 – Бульбу славіць наш народ,

Бульбай  ганарыцца.

Ну, а нам пад танец “Бульба”

Вельмі весела кружыцца.

Танец “Бульба”

(танцуюяы, уваходзіць Лявон)

Лявон – Паслала мяне Лявоніха мукі купіць, а тут столкі ўсяго,што я разгубіўся.

Як у казцы з рога,

Усяго  ў  мяне многа.

Вядучы – Есць у на гаршкі, талеркі,

Кубкі, лыжкі і цукеркі.

1 – Вось у нас салодкі чай

І смакоўны каравай.

2 – Пірагі ды плюшкі,

Абаранкі, сушкі…

Грошай многа  не бяру,

Амаль дарам прадаю.

Купляй, дзед Лявон!

Лявон – Не, я лепш заспяваю!

(спявае)

Ой, Лявоніха, Лявоніха мая,

Падабаецца мне музыка твая.

Ты з дзяцінства карагодная,

У юнацтве новамодная.

(бяжыць Лявоніха, грозячы качалкай)

Лявоніха – Я за чым цябе паслала? Каб ты песні спяваў?

Вось я табе зараз паспяваю! Будзеш ты ў мяне пеўнікам на птушыным двары!

(б’е Лявона качалкай)

Вядучы – Лявоніха, пачакай! Паглядзі, свята якое: усе гандлююць, спяваюць, танцуюць. І ты з намі весяліся, добра?

Лявоніха – Згодна! (да Лявона) Пападзешся ты мне! Бачу, які тут вяселы народ! Калі ласка, сябры, пачынай карагод!

“Карагод”

Лявон – Дзе, Лявоніха, так доўга была?

Лявоніха – Бліны пякла!

Пакуль бліны рашчыніла,

Свіння дзверы разламіла.

Я бліноў напякла,

На кірмаш прынясла.

Купляйце бліны, аладкі!

Хто да іх не падкі? (гаруе)

А ніхто маіх бліноў

На базары не купіў.

Адна баба падышла,

Паглядзела ды пашла.

А другя падышла,

Адзін з’ела і пайшла.

Што рабіць?

Лявон – Хопіць, баба, сумаваць,

Будзем зара мы гуляць.

Усіх будзем частаваць.

Гульня “Частуйся блінамі” (з бацькамі)

Вядучы – Хто ідзе?

Лявоніха – Мядзведзь касматы.

Злавіў яго дзед барадаты.

Лявон – Я таму яго паймаў,

Што ен увесь мед злізаў.

Зараз ен пацешыць вас, Мядзведзь паслухмяны ў нас.

Гульня з мядзведзем

Лявон – Чаму музыка не грае?

Ці смычка не мае?

Ці скрыпка згарэла,

Ці музыка здурнела?

Зайграйце, музыкі, зайграйце,

Усе ў радочкі пастаньце.

Танец“Лявоніха” у выкананні выхавацеляў (аккампаніруе дзіцячы ансамбль)

Лявон – Усяроуна, лепеш за ўсіх на свеце

Танцуюць нашы дзеці.

Гульня “Танец у абручах”

Лявоніха – Дзед Лявон, а чаму гэта твой мех увесь у латах?

Лявон – Гэта ж свавольнцы мышкі

Дазналіся, што ўмяшку кніжкі,

Разгрызлі завязкі, бачаць

Адно ж – казкі!

Ну, аы, мае дзіцяткі,

Адкажыце дзеду, калі ласка,

Ці любіце розныя цуды і казкі?

Вядучы – Калі ласка, раскажы, Лявон нам казку.

Восень – Ссунуў кепку дзед на лоб

І патыліцу пашкроб,

Вус крутнуў, пакратаў вуха І прамовіў:

Лявон – Ну, то слухай! Даўно тое было. Жыў на Белай  Русі селянін. Жыў бедна, але дзяцей у яго было багата: аж 12. А тут з’явілася на свет яшчэ адно. Да замест таго, каб заплакаць, як засмяецца на ўсю хату! Дзіву ўсе даюцца. Не ведаюць, як тое дзіця назваць.Доўга думалі бацькі, а тут з’явіўся стары гусляр і назваў 13-е дзіця Несцеркам. Ох, і вяселы ж хлопец быў!

А вы хацелі б, каб сюды прыйшоў, павесяліў вас? Тады  заспявайце пра яго!

Песня “Несцерка”

Несцерка – Хто тут мяне кліча? Добрай раніцы, сябры!

Эге, колькі вас тут сабралася! Не раўнуючы, як дроў у лесе. Дзе ж гэта я апынуўся? А божа, як тут ясна, як тут красна! Палац, дый  годзе! Браточкі мае любыя, гэта ж я на кірмаш трапіў!

Вядучы – А як жа ты сюды трапіў? Ці здалеку ійшоў?

Несцерка – А вось я зараз раскажу! А вы, мае даражэнькія, мне дапамажыце.

Гульня з Несцеркам

Вядучы – Ну, прыйшоў, Несцерка, дык паглядзі, якія мы тавары прапануем.

Падбягай, налятай,

Што па густу – купляй.

Тавары нашы – грошы вашы.

1 – Калі ласка – гладышы.

Выбірайце для душы.

Малако ў іх налівайце,

Ганчароў успамінайце.

2 – Як нал’еш кваску ў гляк –

Незвычайны будзе смак!

Ен халодненькі, празрысты,

Бы з крынічкі самай чыстай.

3 – А пузаценькі гаршчок

Грэе ў печы круглы бок.

Кашу смачную гатуе –

Усіх дзетак пачастуе.

Несцерка – Гаршчок прыгожы, ладны!

Лявоніха — Прыгожы, зграбны!

На цябе пазірае,

Купіць запрашае.

Несцерка – У печ яго шкада паставіць – цацка!

Несцерка — Вядома, цацка, асцярожна!

Лявоніха —  Купляй, панок, пакуль не позна.

Несцерка -Мая ж ты ластаўка, не куплю.

Лявоніха — Чаму? З цябе я многа не вазьму!

Несцерка -Грошай няма!

Лявоніха — Няма?! От, навіна! Дык чаго на кірмаш прыйшоў? Ну і панок, трасца табе ў бок! Каб на цябе ліха!

Несцерка -Ціха, паненка, ціха! Трымай пры сабе свае ліха! Давай гаршчок, пагуляем ды дзяцей пазабаўляем!

Гульня “Гаршчочак”

Несцерка – Дзяўчаткі, вачамі не міргайце,

Раты не разяўляйце.

Дзяўчаткі:

1 – Ой, горачка чубатае,

Ніхто ж нас не пасватае!

2 – Сяду я на лавачку,

Уду ў балалаечку.

Як зайграю па струнам –

Прыхадзіце, хлопцы, к нам!

3 – Падыходзьце, не зявайце,

Нам спяваць  дапамагайце.

Прыпеўкі

Несцерка – Эх, топну нагой

Ды прытопну другой.

Колькі я не тапачу,

Усе адно – гуляць хачу!

Гульня пачынаецца,

“Курнаціцай” называецца.

Гульня “Курнаціца”

Вышай, ніжай, Курнаціца,

Кладзіся на правы бок!

Вышай, ніжай, Курнаціца,

Рукі ў бокі, ногі ў скокі.

Вышай, ніжай, Курнаціца,

За вуха вазьміся,

Пачынай круціцца.

Несцерка – Дзякуй за песні і пачастункі,

За кірмаш вяселы, падарункі,

Бывайце здаровы, у шчасці жывіце!

Калі прыйду ў госці – мне кваску наліце.

Раскажу я ўсяму свету,

Як цудоўна было тут.

Як і ў песнях, так і ў скоках,

Як у справах, так і ў спевах

Дцеці маюць спрыт.

Я іду ад вас у абновах,

З чыстай думай у душы.

У гасцей спрашу шаноўных:

Адпачылі на кірмашы?

(адказ)

Дзеці, мне здаецца, штосьці,

Што паснулі нашы госці.

Да гасце вы паспяшайце

І на танец запрашайце.

Агульны танец

Вядучы – Вынімайце, бацькі, грошы! –

Запрашаюць гандляры.

Паспяшайце, падыходзьце,

Што захочаш, тут бяры!

Гандляры (выхавацелі):

1 – Есць і цацкі, і ласункі.

Усім будуць падарункі:

Качанятка – для бабулі,

2 — Пеўнічак – для дзядулі,

Дзеткам – абаранкі,

Коціку – смятанкі.

Матулі – калачык,

Татачку – гарлачык.

3 – З бульбы дранікі смачныя.

Купіце – будзеце ўдзячныя.

Вельмі да спадобы дзецям

Дранікі нашыя – смачнейшыя ў свеце.

4 – Мы добрыя гаспадыні,

У нас поўныя скрыні.

5 – Дай вам Божа, шчэ трошкі пажыці.

Цераз дзень, цераз два

На кірмаш хадзіці.

6 – Міскі фарбаваныя,

Прыгожыя, маляваныя.

А крыжыкі, а рыскі!

Дальбог. Прыгожыя міскі!

7 – Вазьмі талерачку, панок,

Вазьмі і гэту, галубок!

8 – Справе час, пацехе – гадзіна.

Нас чакае дзень клапатлівы.

На развітанне пажадаем

Гасцей сустракаць вось з такім караваем!

9 – Ад шчырага сэрца

Мы вам жадаем:

Хай ніхто з вас ніколі

Гора не знае.

10 – Што прынеслі – прадавайце,

Што хацелі – набывайце!

(пачынаецца продаж усяго, што зроблена рукамі дзяцей і бацькоў)

ВОСЕНЬСКІ КІРМАШ

фальклорная забава для выхаванцаў старэйшай групы (5-6 гадоў)

Праграмныя задачы: фарміраваць асновы музычнай культуры (культуру ўспрымання і выканання), выканальніцкія ўменні і імкненне да самавыражэння ў розных відах музычнай дзейнасці; развіваць эмацыянальную сферу на аснове пашырэння дыяпазону эстэтычных перажыванняў, здольнасць да ўспрымання музычных вобразаў і іх выразнай перадачы ў рухах, якія адпавядаюць характару музыкі; выхоўваць пачуццё любові да роднага краю, творчыя адносіны да розных відаў музычнай дзейнасці.
Матэрыял і абсталяванне: касцюмы гаспадынь, Жытнёвага каласку, Бульбінкі, Несцеркі, Бабы, Дзеда, Каровы; вырабы з саломы, гліны, ручнікі, стужкі, хусткі, сноп, куфэрак, 4 латарэйныя білеты, бразготка, паштоўка, кошыкі з садавіной і гароднінай, муляж рэдзькі; аўдыёзапісы: беларускага народнага танца «Бульба», песень: «Будзь здаровы, гаспадар» (сл. А. Бадака, муз. А. Балотніка) у выкананні ансамбля народнай музыкі «Бяседа», «Вышита сорочка» (сл. В. Паліканінай, муз. С. Таўкунова), беларускай народнай песні «Саўка ды Грышка», мелодыі «Дажынкі» (У. Шахавай), беларускіх народных мелодый: «Крутуха», «Крыжачок», «Шастак» (апрац. Д. Камінскага), «Лявоніха», беларускай народнай музыкі.
Дзеючыя асобы: вядучы, гаспадыні, Несцерка, Баба, Дзед, Карова — дарослыя, Жытнёвы каласок, Бульбінка — дзеці.

Ход мерапрыемства

У музычнай зале на сталах вырабы з саломы і гліны, ручнікі, стужкі, хусткі, кошыкі з садавіной і гароднінай. Гучыць фрагмент песні«Будзь здаровы, гаспадар» (сл. А. Бадака, муз. А. Балотніка) у выкананні ансамбля народнай музыкі«Бяседа».
Вядучы (В.). Усе тут, ці не?
Дзеці. Усе!
В. Што, сябры, для жыта трэба?
Дзеці. Ну, вядома, трэба глеба.
В. А для птушкі?
Дзеці. Вышыня.
В. А для казкі?
Дзеці. Цішыня.
В. Ну, а што для весялосці?
Дзеці. Каб часцей бывалі госці!
В. Што за люд у нас сабраўся, —
Нібы пляц шырэй раздаўся?
На якое свята ўсіх нас
Запрашае восень у гэты час?

Дзеці. На кірмаш!
В. Так, кірмаш — гэта свята, якое адбывалася ў пэўную пару года — восенню. Але, перш чым яго ладзіць, трэба было добра папрацаваць на зямлі, вырасціць і сабраць ураджай. На гэтым свяце людзі славілі сапраўдных гаспадароў. I мы сабраліся сёння, каб успомніць народныя традыцыі, навучыцца мудрасці нашых продкаў.
1-е дзіця.
Ой, вясёлае сёння свята!
I гасцей тут у нас багата!
2-е дзіця.
Да нас на свята запрашаем
I сардэчна ўсіх вітаем!
3-е дзіця.
I дарослых, і дзяцей,
I шаноўных усіх гасцей!
4-е дзіця.
Хай песні гучаць і чуецца смех —
Весялосці і радасці хопіць на ўсіх!
В.Я ў вас вось што запытаю,
Адкажыце, госці, мне:
Ці вам добра тут, ці не?
Бацькі.
Добра!
В.Ну цудоўна, калі так.
Будзем свята мы вітаць,
Дружна, весела спяваць!
Песня «Чаму ж мне не пець?»

(бел. нар. песня)
В. Слаўную песню вы праспявалі, малайцы! Ну, а зараз паедзем на кірмаш. Там мы ўбачым шмат чаго цікавага.
1-е дзіця. А на чым мы паедзем? У нас жа нічагусенькі няма!
В. Як гэта на чым? Ды на тым, на чым людзі раней ездзілі на кірмаш. На коніку.
Гульня «Бабка Еўка і дзед Талаш»

Дзеці становяцца ў круг і рухаюцца адзін за адным, імітуючы язду на кані.

Бабка Еўка, дзед Талаш,
Го-го-го!
Паехалі на кірмаш,
Го-го-го!
Што павезлі прадаваць?
Го-го-го!
Паспрабуйце адгадаць,
І-хо-хо-хо-хо!

Адзін з дзяцей — водзячы — выходзіць у сярэдзіну круга і паказвае, не называючы, свойскую жывёлу, астатнія пляскаюць у далоні. Той, хто яе адгадаў, становіцца водзячым, і гульня працягваецца.
Адчыняецца заслона, выходзяць гаспадыні кірмашу.
1-я гаспадыня.

Плённай працай, ураджаем 
Усіх прысутных мы вітаем,
На кірмаш наш запрашаем!

2-я гаспадыня.

Тут у нас, на кірмашы,
Скамарохі-бульбашы,
Стужачкі ды хустачкі,
Пернікі ды курачкі!

1-я гаспадыня.

Зазірні да нас ты, братка, —
Ёсць цукеркі, шакаладкі,
Абаранкі, піражкі —
Даставайце рубялькі!

2-я гаспадыня.

Але ж тут не толькі 
Прадаюць, купляюць, 
Тут танцуюць і спяваюць.
Спяшайцеся на кірмаш,
Гульнямі, песнямі парадуйце нас!

В. Ну, калі так, то давайце ладзіць наш восеньскі карагод.
Карагод «Дажынкі»

(муз. У. Шахавай)
Гучыць беларуская народная мелодыя «Крутуха», выбягае Жытнёвы каласок. Жытнёвы каласок.

Добры дзень, шаноўны люд!
Жытнёвы каласок тут як тут!
А ўбор мой срэбны, не новы.
А хлеб мой просты, жытнёвы!
Жытнёвы хлеб — усяму галава.
Без хлеба і хата — не хата, і свята — не свята,
I поле — не поле, і доля — не доля!
А зараз для парадку
Загадаю вам загадку:

«Сто братоў адным поясам перавязаны». Што гэта?
Дзеці. Сноп.
Жытнёвы каласок бярэ сноп і аддае вядучаму.
В. Дзякуй табе, каласок!
Сноп жытнёвы, прасяны,
Кланяемся табе да зямлі.
Вядучы кланяецца, бярэ сноп.
1-я гаспадыня. А хто другую загадку адгадае? Што ў нашым краі другім хлебам называюць? (Адказы дзяцей і бацькоў.)
2-я гаспадыня. Так, гэта бульба. 

Бульбінка-беларусачка,
Зялёная хустачка!
Пекная паненачка,
Шэрая сукеначка.

Гучыць мелодыя беларускага народнага танца «Бульба», выбягае Бульбінка. 
Бульбінка.

Добры дзень, мае харошыя!
А якія вы ўсе прыгожыя!
А я такая простая, нязграбная,
Зусім не прывабная?!

1-я гаспадыня. Кінь, Бульбінка, журыцца!
(Звяртаецца да дзяцей і бацькоў.)

Даражэнькія сябры,
Трэба тут дапамагчы.
Хай той запляскае ў ладкі,
Хто любіць з бульбачкі аладкі,
Бабку, клёцкі, пірагі!

Дзеці і бацькі пляскаюць у далоні.
2-я гаспадыня.

Бульбу ўсе ў нас шануюць, 
Ёй заўжды гасцей частуюць, —
Стравы розныя гатуюць.

В. Раз-два-тры-чатыры-пяць!
Будзем Бульбінку вітаць!

Песня «Земляныя яблыкі»

(сл. і муз. Я. Жабко)
1-я гаспадыня.

Смялей падыходзьце,
Тавар выбірайце,
Таргуйцеся з намі,
А потым купляйце!

2-я гаспадыня.

Калі хочаш што ўзяць,
Трэба песню праспяваць,
Верш прачытаць
Альбо танец паказаць.

Гучыць беларуская народная мелодыя «Крыжачок», вядучы ідзе да прылаўкаў.
В. Глядзіце, якія цудоўныя ручнікі!

На ручніках і на сурвэтках
Палыхаюць ружы-кветкі.
Тут і пеўнікі, і гусі,
Вышывала іх бабуся.
— Чараўніца наша бабка, —
Аж здзіўляецца Агатка.
— Возьме ў рукі палатно — 
Ажывае ўраз яно.

Танец з ручнікамі

пад мелодыю песні «Вышита сорочка» (сл. В. Паліканінай, муз. С. Таўкунова)
Гучыць фрагмент беларускай народнай песні «Саўка ды Грышка». У залу ўваходзіць Несцерка з куфэркам.
Несцерка. Добры дзень! Бачу я — тут народу багата! Будзе добрае свята! Ці пазналі вы мяне? Не? Я ж Несцерка, плясун ды весялун. Усім у бядзе дапамагаю ды народ забаўляю. (Танцуе.) Запрашаю і вас паспяваць, патанцаваць ды ў гульні цікавыя пагуляць, адным словам павесяліцца!
В. Рукі ў бокі, рукі ў бокі!
Пойдзем у скокі, пойдзем у скокі!
Хлопчыкі, запрашайце дзяўчынак на вясёлы танец!

Танец парамі «Шастак»

(бел. нар. мелодыя, апрац.Д. Камінскага) 
Несцерка. Вельмі добра танцавалі! А цяпер я хачу пагуляць з вашымі матулямі ды татамі ў «Латарэю».
Гучыць беларуская народная музыка. Несцерка раздае чатыром бацькам латарэйныя білеты.
Несцерка.
Мой чароўны куфэрак адчыняецца,
Мамы і таты сюды запрашаюцца!
Бацькі з латарэйнымі білетамі выходзяць у сярэдзіну залы, па чарзе аддаюць іх Несцерку і атрымоўваюць ад яго прызы.

Бразготку трымайце 
I часу не губляйце.
Весела грайце 
I нас не забывайце!
Вы прыйшлі нездарма,
Але выйгрышу ў вас няма!
У вас прыгожая паштоўка,
Тут пажаданні ад сяброўкі!
Каб былі добрыя ўспаміны, —
Вам поўны кошык вітамінаў!

(Перадае кошык з садавіной і гароднінай.)
Несцерка. Добра мне з вамі, але час ужо ісці.
Хоць шкада, а ўсё ж — бывайце,
Ды мяне не забывайце!
Несцерка пакідае залу. За дзвярыма чуецца: «Тпру! Прыехалі!» Гучыць беларуская народная мелодыя «Лявоніха», уваходзяць Баба і Дзед.
Баба. Ледзь паспелі на кірмаш з-за тваёй кабылы! Усе бакі адбіла.
Дзед. Любачка мая, не сварыся! Давай што-небудзь купім…
Баба. Грошай няма! Спачатку трэба рагулю прадаць. Дзе ты яе пакінуў? Вядзі сюды! Вунь колькі пакупнікоў!
Дзед вядзе Карову.
Дзед (звяртаецца да бацькоў). Сябры, купіць рагулю не жадаеце? Другой такой няма, прадаём, як дарма!
Баба. Паглядзіце, якая ў яе паходка — плыве, нібы лодка. (Карова ходзіць.) Вось пабачце, якая яна ў мяне ласкавая. (Карова лашчыцца.)
Дзед. Эй, шаноўныя! Кашалькі адчыняйце, сваім гаспадыням рагулю купляйце. Ну, хто пачне торг? Устроім аўкцыён! (Бацькі называюць цану, карова круціцца.)
В. Чакайце, можа мы за рагулю старгуемся?
Дзед. А колькі дасце?
В. Грошай у нас няма. Можа, прыпеўкамі возьмеце?

Песня «Кума мая, кумачка»

(бел. нар. песня, апрац. В. Сярых)
Дзед. Ну, развесялілі вы нас. Добра, бярыце рагулю. Гадуйце яе, добра карміце.
Карова пакідае залу. Баба падыходзіць да стала з гароднінай.
Баба. Дзядулька, ты паглядзі, якую рэдзьку вырасцілі дзеткі! Трэба мне пераняць у іх вопыт.
В. Мы не толькі пра гэта раскажам, але і ў цікавую гульню з рэдзькай пагуляем.

Гульня «Рэдзька»

3 дзяцей выбіраюць «мядзведзя» і водзячага, які з муляжом рэдзькі ў руках садзіцца на падлогу. Астатнія дзеці — «рэдзька на градцы». Яны садзяцца адзін за адным пасля водзячага, абхопліваюць абедзвюма рукамі таго, хто сядзіць спераду, і кажуць:

Мы на градцы сядзім
I на сонейка глядзім!
Свяці, свяці, сонейка,
Каб нам было цёпленька.

«Мядзведзь» тупае.
Дзеці. Хто там?
Мядзведзь. Гэтая, мядзведзь!
Дзеці. Чаго трэба?
Мядзведзь. Рэдзькі!
Дзеці. Дык вырві!
«Мядзведзь» падыходзіць да «градкі» і «вырывае», абхапіўшы рукамі за пояс, «рэдзьку», якая сядзіць апошняй. Потым просіць яе: «Ідзі, мая рэдзька, на дапамогу!», — і яны пачынаюць разам цягнуць наступнага гульца. Так працягваецца да таго часу, пакуль на «градцы» нікога не застанецца.
Баба. Вось, як весела і добра, калі ў полі чыста, а ў каморы поўна!
Дзед. А нам ужо час развітацца і дадому вяртацца!
Баба і Дзед пакідаюць залу.

Песня «Бывайце здаровы»

(сл. А.Русака, муз.І. Любана)
1-я гаспадыня. Вось і скончылася свята. Жадаю вам багата жыць, сваю мову і край любіць!
2-я гаспадыня. Не таму любіць, што за ўсё прыгажэйшы! А таму, што за ўсё даражэйшы і мілейшы!
Гучыць беларуская народная музыка. Дзеці пакідаюць музычную залу.

Звесткі пра аўтара

Вавула Руслана Міхайлаўна

ДУА «Телушский вучэбна-педагагічны комплекс дзіцячы сад — сярэдняя школа Бабруйскага раёна”

выхавальнік дашкольнай адукацыі

першая кваліфікацыйная катэгорыя

Дажынки (Дожинки) в Беларуси сегодня — Праздник с большой буквы. Это связано с тем, что с 1996 года в рамках государственной программы по возрождению села это мероприятие как республиканский фестиваль-ярмарка работников села государственного уровня проводился в Беларуси ежегодно, а с 2014 года формат праздника изменён на локальный — фестиваль организуется в одном из районных центров Беларуси каждой областью самостоятельно.

В чём суть данного праздника, каковы его традиции, расскажем в данной статье.

Дожинки (Дажынкi) представляют собой древний обряд, часть дохристианского языческого аграрного ритуального комплекса. Дожинки связаны с концом уборки урожая. Этот обряд пережил христианизацию и сохранил в Беларуси популярность до сегодняшнего дня.

Считается, что городу, которому выпадает честь принимать этот фестиваль, повезло: там проводится масштабная реконструкция основных улиц, строятся спортивные комплексы, больницы; учреждения культуры получают долгожданное дополнительное финансирование. По интернет-запросу «Дажынкi» или «Дожинки» в течение всего года можно найти отчетные статьи об освоении бюджета праздника исполнительными властями городов, принимающих фестиваль. На сайте http://kraj.by/ постоянно выкладываются фотоотчёты о том, что меняется в городах. Каждый район имеет свою эмблему праздника.

Осуществляя грандиозную программу возрождения села, Беларусь умело начала использовать давние народные обычаи.

Мы возродили традицию…

— так когда-то сказал Президент Республики Беларусь Александр Григорьевич Лукашенко о ставшем всенародным празднике «Дожинки».

Современные «Дожинки» за эти годы превратились в республиканский фестиваль-ярмарку тружеников села, своего рода — День работников сельского хозяйства. Каждую осень страна благодарит своих хлеборобов за самоотверженный труд. На «Дожинках» традиционно награждают победителей всевозможных сельскохозяйственных соревнований.

Первые возрождённые «Дожинки» прошли в 1996 году в Столине Брестской области, где ещё с советских времен на границе Беларуси и Украины, у Монумента дружбы осенью традиционно устраивали праздник-ярмарку. Тогда этот праздник назывался Полесский кирмаш. На время кирмаша на центральных улицах города и в парке разбивали шатры, устанавливали декоративные заборы из лозы — в общем, празднику старались придать дух села. Именно на этих осенних ярмарках в Столине и был фактически создан сценарий современных «Дожинок».

Полесский кирмаш

Чтобы понять суть данного названия, необходимо напомнить, что на территории современной Беларуси исторически переплелись различные религии, в том числе: православие, католицизм, протестантизм, иудаизм и конфессии, при этом в Полесье — сильны традиции католичества.

С середины XIII века Ливонский орден, Ватикан и Польское королевство начали распространять на белорусских землях католичество.

В середине XVI века на территории Беларуси кроме православия и католичества распространились различные течения протестантизма: лютеранство, кальвинизм, арианство. Положение православной церкви в Речи Посполитой ухудшилось во второй половине XVI века в связи с Контрреформацией (религиозно-политическое движение против Реформации, за восстановление позиций католической церкви), которая боролась не только с протестантизмом. но и с православием. Гонения на православную церковь усилились в связи с заключением Брестской церковной унии (1596 год), которая объединила православную церковь Беларуси и Украины с католической. В результате была создана греко-католическая церковь, подчинённая римскому папе, использующая католическую догматику, но сохранившая православные обряды. Унию не приняло большинство православных верующих и она насаждалась насильственными методами. Ограничение прав православных в Речи Посполитой продолжалось и в XVII — XVIII веках. В середине XVIII века на белорусских землях Речи Посполитой осталась единственная православная Могилёвская епархия.

Многие традиции кирмаша, зародившегося в XV веке в Полоцке, ещё недавно были утеряны и забыты. Не одну научную экспедицию снарядили Петр Адамович Гуд, старший преподаватель Института культуры в Минске, и научный сотрудник Института искусствоведения, этнографии и фольклора АН БССР Леонид Иосифович Минько, чтобы восстановить этот праздник.

Сейчас кирмаш ежегодно проходит в Бресте, в Полесье и на Гродненской земле.

Кирмаш всегда был известен как праздник-ярмарка, поэтому неслучайно первые «Дожинки» и были проведены на Брестской земле.

Заметки на полях

Значение слова «кирмаш»

  1. Толковый словарь живого великорусского языка, Даль Владимир:

Кирмаш — м. зап. немецк. рынок, торг, базар. У раскольн. зап. губ. гулянье, народный праздник. Кировать? твер. торговать или промышлять.

  1. Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)

Кирмаш Кирмашъ — родъ ярмарки (Jahrmarkt). Ср. Kirmes (Kirchmesse — церковная служба), ярмарка (годовой церковный праздникъ).

Как видно, истоки данного праздника, как и само значение слова «кирмаш», исходят из христианства.

А в сравнении с современными «Дожинками», столинский дебют 1996 года не был отмечен миллиардными затратами. Но, как вспоминают местные жители, в отличие от теперешних грандиозных торжеств, первые «Дожинки» были праздником не столько для чиновников всех мастей, сколько для простых сельских рабочих, как и положено быть празднику окончания уборки урожая.

Истоки праздника

Культура белорусов тесно связана с землёй, земледелием. Многие праздники, обычаи и традиции берут своё начало из событий, тесно связанных с земледельческим календарём. Дожинки, пожалуй, самый известный из таких праздников.

Мудрость предков, заложенная в древнеславянские языческие обряды, была настолько очевидна, что многие из них стали основой современных народных праздников и традиций. И хотя язычество как религиозная форма верований на Руси прекратило существование (официально) после принятия христианства, искоренить впитываемые с молоком матери устоявшиеся традиции из подсознания людей церковнослужителям по сей день не удалось.

Почему праздник называется — Дожинки? Вот что написано в Большой советской энциклопедии:

Дожинки, старинный обряд, отмечавший конец жатвы. Этот обряд известен у всех земледельческих народов, в частности у славян, немцев и др. В древности служил приёмом колдовства. Последний сноп, составленный из срезанных всеми жнецами колосьев, перевитый цветами или наряжённый в женское платье, торжественно привозился в селение или оставлялся в поле до следующей жатвы. Дожинки сопровождались радостными дожиночными песнями и плясками (Большая советская энциклопедия. В 30 т. Т. 8. М.: Советская энциклопедия, 1972. 591 с.).

Таким образом, если Полесский кирмаш имеет корни католицизма, то «Дожинки» — это чисто языческий культовый обряд.

Отмечаемый на государственном уровне праздник урожая — не эксклюзив Беларуси. В Польше общенародный праздник-ярмарка «Дожинки» были инициированы ещё в 1927 году тогдашним президентом Игнатием Мосцицким. «Президентские Дожинки» праздновались до 1938 года ежегодно в сентябре в Спале под Лодзем, где тогда располагалась летняя резиденция польских президентов. С 1946 года по 1980 год в Польской Народной Республике регулярно проходили «Центральные Дожинки» с идеологическим уклоном. После 1980 года акценты праздника изменились в сторону народных и религиозных традиций. В 2000 году президентом Александром Квасневским были возрождены «Президентские Дожинки».

Мир глазами древних славян

Главный смысл всех проводимых древними славянами таинств состоял в том, чтобы привлечь к своим действиям внимание высших сил. Язычники веровали, что существует три необъятных параллельно существующих структуры бытия:

  • реальный, мир людей;
  • потусторонний, мир духов, мертвых душ и нечистой силы;
  • божественный, принадлежащий многочисленным Богам и силам природы.

Чтобы обитатели миров могли взаимодействовать и сохранять гармонию в своих владениях, как раз и проводились различные языческие ритуалы.

Человечество времён язычества было убеждено в том, что все окружающее пространство наполнено божествами и духами. Избранные жрецы племени приносили от имени народа жертвы своим незримым всемогущим соседям, которые относились согласно верованиям к четырем основным стихиям: воде, земле, огню и воздуху.

Каждое племя поклонялось своим собственным божествам и в этом была сила существующих на одной территории общин. Но и слабость их была налицо, поскольку родовые сообщества были немногочисленны и постоянно враждовали между собой, отстаивая свое право на свободное существование.

Ежедневно проводились ритуалы воздаяния почестей провозглашенным в племени Богам, потусторонним духам, старейшинам и славным предкам рода. Любое неправильное действие вершителей языческих таинств могло стать роковой ошибкой и повлечь страдания целой общины, и даже навлечь гибель на всех её представителей, поэтому подготовка к ритуалам была долгой и скрупулезной, а главных исполнителей — волхвов — обучали своим обязанностям с младенчества.

Какие же языческие обряды древних славян, наиболее для них значимые, достались современникам как культурное наследие?

Разнообразие языческих обрядов объяснялось их прямым предназначением: любое важнейшее событие в жизни рода и отдельных его представителей должно было получить одобрение посредством общения с духами природы, происходящего в момент специального ритуала. Самыми значимыми считались таинства:

  • погребения;
  • имянаречения;
  • раскрещивания;
  • свадьбы;
  • переезда (новоселья);
  • пострижин;
  • колядования;
  • сбора урожая (жатвы).

Были и другие, не менее интересные старорусские обряды: братчина, банный обряд, тризна, обряд живого огня, прощание с чуром и даже похороны мух.

Славяне всегда очень хорошо относились к праздникам, отмечали их всегда радостно и весело, выполняли все необходимые ритуалы. Обязательным были и устроения пиршеств, причем львиная доля яств и даров предназначалась Богам.

Славянские празднества и традиции во многом зависели от территориальной принадлежности народа. К примеру, восточные славяне (современные Россия, Украина и Беларусь) в своем календаре опирались на периоды, значимые для обработки земель, поскольку их основным занятием было земледелие — Бабьи Каши, Жатва, Спасы (яблочный, медовый, хлебный).

В защиту славянских языческих праздников и обрядов следует сказать, что какими бы нелепыми и даже варварскими они ни были, их можно оправдать той эпохой. Другое дело, что, чем совершенней становится народ, тем избирательней он должен относиться к своему культурному наследию: традициям, приметам, суевериям и пр. Помнить и знать историю своих предков потомки обязаны, а вот использовать накопленные знания следует с учётом глобальных перемен в жизни и мировом разуме человечества.

Традиционные дожинки — не автономный праздник, как, например, Новый год. Это третий элемент традиционного белорусского религиозно-ритуального «триптиха», связанного с уборочными работами, в который входят так называемые «агледзiны i пакрыванне поля» (осмотр и покрывание поля), «зажынкi» (зажинки как начало жатвы) и собственно «дажынкi» (дожинки как окончание жатвы). Как отмечают этнографы, изначально сельскохозяйственные обряды являют собой ритуалы поклонения языческим духам и богам, направленные на обеспечение их благосклонности в вопросах сбора и хранения урожая, а также урожая следующего года. Эти ритуально-магические комплексы, однако, сильно видоизменились под влиянием христианства.

По этнографическим свидетельствам, в Беларуси указанная группа обрядов, связанных с уборкой урожая, была чрезвычайно широко распространена ещё в начале ХХ века; они практиковались повсеместно с некоторыми вариациями.

Описание обряда

Приведём в общих чертах описание обрядов.

Если осмотр поля совершал хозяин, то покрывание поля всегда считалось делом женщины. В зависимости от местности в поле шла либо хозяйка, либо главная жнея, либо молодая, недавно вышедшая замуж женщина. Обряд состоял в том, что, сжав один сноп, женщина обматывала его отрезом нового полотна или рушником, подкидывала его, пела или что-то приговаривала.

В данных заговорах присутствуют языческие и христианские элементы. У Бога, а до этого у духов поля и небесных богов, спрашивали разрешения на начало жатвы, советовались, просили щедро отдать людям выращенный урожай.

Зажиночные священнодействия направлены в основном на то, чтобы обеспечить успешный сбор урожая (в плане благоприятной погоды, здоровья и сил тружеников, отсутствия прочих мешающих уборке урожая факторов).

Л. Хрышчанович так описывает этот обряд:

Обычно зажинки справлялись в субботу вечером. К зажинкам готовились заранее, прибирали в доме, застилали чистой скатертью стол, клали буханку хлеба и ставили соль. Зажинальницей выбиралась женщина «легкая на руку», чтобы всё жниво выдержала и провела успешно. Зажинальница приветствовала ниву: «Добры дзень, нiўка, яроднае жыта!», зажинала несколько стеблей, скручивала их и подпоясывалась ими, а первый сноп ставила со словами «Стаўлю сноп на сто коп, на тысячу мерак», клала под него хлеб и сыр. Потом хозяйка забирала этот сноп домой и зерно из него подмешивали к семенам следующего года (Хрышчанович Л.У. Беларуския народныя святы, звычаи, абрады. Менск: БДУ, 1992. 137 с.).

Обряд дожинок отправлялся в связи с окончанием жатвы. Приурочивалось это событие традиционно к 22 — 23 сентября — дням осеннего равноденствия. Как сообщают этнографы, «в народном календаре им предшествует праздник Багач (Богач), а в христианском — Вторая Пречистая, или День рождения Богородицы». Оба праздника празднуются 14 (21) сентября. И это действительно важный момент, так как во многих архаичных религиях даты равноденствий, как и даты солнцестояний, почитались сакральными. У многих индоевропейских народов с днём осеннего равноденствия был связан праздник Нового года, а окончание жатвы — дожинки — оказывались одним из элементов сложного ритуально-обрядового комплекса, в котором эклектично и в то же время гармонично сплетались мифы о родящей мощи земли, щедрости духов природы, небесная и солярная мифология. Необходимо было отблагодарить «духов хлебной нивы» или Бога за полученный урожай и магическими методами гарантировать благосклонность высших сил на будущий год.

Обычно дожиночный обряд включал в себя следующие элементы: в последний день жатвы на поле собиралась толока, самая уважаемая женщина распределяла всех по ниве и сама начинала жать с ритуальной песней.. Особой значимостью наделялись последний стог и последние стебли.

Последний стог, так называемый дожиночный, украшенный или даже ряженый в женские платья, оставлялся в избе рядом с зажиночным до следующего года. Последние колосья, около тридцати, оставлялись на ниве. С ними связан интересный ритуал. Из девушек выбиралась самая красивая («Багіня»), и она полола траву под последними стеблями, затем под них клалось и наливалось угощение: хлеб, сыр, спиртное, а сами колосья заплетались в т.н. бараду (бороду). Мифологи связывают обряд «завивания бороды» с жертвой козлоподобному духу нивы. Некоторые исследователи усматривают в этом акт благодарения душ предков за помощь в уборке урожая.

Возглавляемые «Багіней» с дожиночным снопом в руках, они все вместе отправлялись к дому хозяина. Хозяева, заслышав песни жней, выходили встречать их с хлебом-солью. Войдя в дом, хозяева ставили дожиночный сноп под образами вместе с зажиночным.

Начинались танцы и музыка. Исполнялся обрядовый танец «Талакуха».

После революции 1917 года и до Великой Отечественной войны обычаи зажинок и дожинок сильно не изменились. В 1960 — 1970 годах активно укореняются социалистические обряды. Проводились праздник первого снопа и праздник урожая.

Изменение условий труда, использование техники и новых технологий вместе с изменением трудовых народных традиций в целом, оказали влияние и на старинные «зажинки» и «дожинки». Значительно сократилось количество участников жатвы. Если раньше главными действующими лицами были жнеи, то в новых условиях главными в уборке урожая стали механизаторы, работники зернотоков и т.д.

Однако не исчезли совсем и традиционные народные ритуалы: как и раньше жнеи с серпами выступают обязательными участниками праздника «дожинки», сохранился «дожиночный сноп», венок из колосьев, каравай из зерна нового урожая. Дожиночный сноп обычно вручают руководителю хозяйства. Венками, хлебом-солью приветствуют лучших мастеров уборочной страды. Дополняют праздник концерты художественной самодеятельности. Сегодня мы видим, что народные традиции нашли своё продолжение и в XXI веке, правда, в виде праздничного карнавала.

Трансформация праздника на современном этапе

В начале 1930-х годов был введён профессиональный праздник День работников сельского хозяйства и перерабатывающей промышленности, который отмечался во второе воскресенье октября.

В Беларуси, России эта дата зафиксирована и по сей день. По своему содержанию этот праздник призван чествовать тружеников села, крестьян. И хотя он отмечался не в те же дни, что Дожинки, однако сам факт, что профессиональный праздник аграриев и животноводов календарно приурочен к моменту окончания сбора урожая, с одной стороны, представляется довольно логичным и правильным, а с другой стороны, оказывается эффективным социально-политическим ходом.

Народный праздник урожая (символическое и ритуальное ядро которого составляют дожинки), праздновавшийся до того сугубо локально (в рамках отдельных хозяйств и общин), в формате Дня работников сельского хозяйства получает статус общенационального праздника. Дата торжеств, до того плавающая и обычно более ранняя, оказывается зафиксированной. Соответственно, сильно формализуется и формат проведения праздничных мероприятий. Обряды освобождались от их мистического и магического измерений, постепенно превратились из процесса взаимодействия человека с потусторонними силами в некие действия, совершаемые по инерции, по традиции. Сами аграрии, носители этой традиции, утратили понимание сакрального смысла исполнения обрядовых действий.

Многочисленные теории ритуалов, разработанные в религиоведении и культурной антропологии, утверждают, что ритуалы и обряды в ситуациях утраты своего сакрального измерения и, следовательно, цели своего исполнения перестают функционировать как средство связи человека с сакральными сущностями и перестают быть необходимой составляющей правильного и нормального поведения человека в его отношениях с тем миром, в котором он живет. Теряя свое сакральное ядро, обряды непременно рудиментируются, упрощаются и постепенно забываются.

Современные Дожинки — республиканский фестиваль-ярмарка

Сразу отметим, что эти элементы — марш тружеников села, праздничный митинг с участием Президента, награждение ударников труда, выставка агротехники и достижений народного хозяйства, концерты фольклорных коллективов и выставки- продажи работ народных умельцев — безусловно, относятся к советскому наследию, а к религиозным ритуалам не имеют ни малейшего отношения. Тем не менее, Дожинки как некое действо, пускай даже карнавального характера, имеет отношение к окончанию сбора урожая и тем смыслам, которые работники сельского хозяйства связывают со своей деятельностью, с землёй, с процессами рождения, всхода, созревания растений, с оборотом энергии в мире и, в конечном счете, с людьми, которые живут, потребляя эти дары природы. И все это не может не выражаться как-то символическим образом в том действии, которое происходит, пусть даже в виде фестиваля.

По своей организации праздник как массовое мероприятия мало чем отличается от любого другого народного гуляния (Праздник города, День Победы). Определённый колорит гуляниям придают композиции из овощей, сена и другие инсталляции, символизирующие Праздник урожая.

На сегодняшний день Дожинки как республиканский фестиваль-ярмарка работников села является скорее наследником советского Дня работников села, чем возрождением (реконструкцией) более глубоких, аутентичных для дожинок религиозно-магических обрядов. Обряд получает ипостась ярмарки и карнавала. Магическая символика, присутствующая в народной одежде, украшениях, предметах быта, обрядах и т.д., практически не прочитывается как религиозно-магическая; она используется как элемент фольклора, элемент сказки или мифа, потерявших свою актуальность, свою силу и значение для сегодняшних белорусов, но способных ещё подчеркнуть национальный колорит. Однако искомые элементы подлинной религиозной ритуальности всё же могут быть обнаружены в современной белорусской культуре. Они живы в самой среде аграриев, в локальных сельских празднованиях дожинок, в тех мероприятиях, которые с ними связаны.

Формат локальных дожинок имеет место в западной Беларуси. Об этом свидетельствует, например, заметка «У СВК Варняны справiлi дажынкi» из газеты «Астравецкая прауда» от 7.09.2011 года. И в нём есть место сакральному элементу: участие ксендза является важной частью данного мероприятия. Более того, сама форма проведения мероприятия, те смысловые связи, которые в свободной форме (особо подчеркнём) рождаются в процессе его проведения (например, передача дожиночного снопа скотоводам) свидетельствуют о его естественности и необходимости в жизни сегодняшних тружеников села.

Источник

ДЕНЬ ПРАЦАУНIКОУ СЕЛЬСКАЙ ГАСПАДАРКI

/Зала святочна упрыгожана. Галоўны занавес закрыты. Гучыць музычная замалёўка.З’яўляецца суседка Томка./
Томка: Ой, ёй-ёй! Колькі народу! А чаго гэта вы тут? Га? Свята нейкае, ці што? А я вось тут ішла… Ну, дык ішла я… А чаго і куды мя не чорт пацягнуў? Цікава! Да дому ісці не магла, бо толькі ад туль. На работу? Так сама неішла, а што там рабіць? Дык к уды я ішла? А мае ж в ыдаражэнькія! Успомніла! На свята я ішла. На свята працаўнікоў сельскай гаспадаркі.

Адкрываецца занавес.Гучыці песня у выкананні жаночага трыо.

1. Г.Петрашэвіч, А.Гулевіч, В.Эўтух- “Наше сельское хозяйство”.

Томка: Як добра, што сёння свята: і людзей пабачым, і сябе пакажам. А вось каго-каго, а сваю суседачку, Зоську, ну точна тут убачу. А яна такая зайздросная, усё пра ўсіх ведаць хоча, хлопцаў да сябе маіх прываблівае. А вось і яна! Ну, і які гэта паравоз цябе сюды прывёз?

Зоська: Які прывёз, цябе не пытаўся. Я прыйшла сюды не твае байкі выслухваць, а каб паспяваць, патанцаваці і галоўных герояў нашага свята, першымі павіншаваць. Паважаныя камбайнёры, гонар нашай гаспадаркі. Хай поўняцца шчасцем вашы дамы і добрым ураджаем радуюць палеткі. Для вас гучыць гэты музычны падарунак, у выкананні Вольгь Эўтух.

2. Вольга Эўтух – “Рамонак”.

Зоська: Традыцыйным, на святах стала выступленне нашых таленавітых дзяцей. Паважыныя працаўнікі сельскай гаспадаркі. Яшчэ раз віншуем вас з прфесійным святам. Прыміце шчырыя словы удзячнасці за добрасумленную працу. Шчасця, здароўя і моцы на новыя здзяйсненні. Сваё музычнае віншаванне вам дорыць трыо “Вясёлка”.
3. Трыо “Вясёлка”- “Как здорово”.

4. “Зямля з блакітнымі вачамі”.

Томка: Глядзі зоська, якія сёння хлопцы сабралісь, здатныя і прыгожыя.

Зоська: Нешта не відаць!

Томка: Вазьмі вочы ў жменю! Глядзі, якія прывабныя, вельмі працавітыя і тэхніку любяць.

Зоська: І сапраўды. Нашы трактарысты і вадзіцелі – самы “цымус”. Са святам вас!

Томка: Няхай першай справай, для вас ўсё ж такі будзе сям’я, каханне, дзяўчаты, ну а тэхніка…

Зоська: А тэхніка пасля! А вас вітаюць гарныя дзяўчаты!

5. Жаночая вак. Група “Крыніца” – “Ой,сад у двары”.

6. “А ў полі дуб зялёны”.

Томка: Шчыра вітаем усіх працаўнікоў збожжа сушыльнага комплекса, якія працавалі і дзень,і ноч, не шкадуючы сваіх сіл, на “блага” нашай гаспадаркі. Будзьце здаровы, грошай вам мора, шчасця да неба і шмат хлеба. Для вас цудоўныя песні і цудоўныя дзяўчаты.

7. Іна Мілеўская – “Червона рута”.
8. Валерыя Бабенка – “Капелькою неба”.
Зоська: Ой, вельмі люблю я гэта свята, нашай прыгожай гаспадаркі, штогод хаджу. І Сяргейку свайго на гэтым свяце і знайшла. Цікава? Дык паслухайце,пакуль суседка не чуе, бо яна так сама закаханая ў яго. Іду я ўся такая каля крамы. Бачу, стаіць хлопец: малады, прыгожы, нечым на Кіркорава падобны, а гальштук у яго – на бок з’ехаўшы, відаць што свята чалавек добра адзначыў. Ну, я яму і кажу: “Нешта ты мужчынка гальштук не так начапіў”. Ну, і падчапіла. Да гэтуль адчапіць ніяк не магу.
А для вас зараз выступіць маладая пара, якія так сама некалі падчапілі адзін аднаго і заўсёды разам. На Кіркорава ён не зусім падобны, але хто ведае, можа яны будучыя Пугачова і Галкін. А хто гэта, зараз убачыце…

9. Аксана і Андрэй Гакуць – “Когда зима в душе пройдет”.

Томка: З лірычнай тэмай, на сцэне абаяльная Ганна Петрашэвіч

10. Ганна Петрашэвіч — “ Ивушка плакучая ”

Зоська: Працягвае нашу праграму

11. Дзіана Радзевіч – “Оглянись”.

Томка: Чулі людцы, яна Сяргейку падчапіла. Ён хутчэй мяне возьме, бо я лягчэйшая і спрытнейшая. Чаго не скажаш па табе, шэльма ты кудлатая.

Зоська: Я кудлатая? І хто абражае? Страшыдла ты насатае!

Томка: Насатая? А ты…. Жаба ты лупатая, вось ты хто!

Зоська: Можа і жаба, толькі царэўна… Ой, нешта мы ўвесь час з-за гэтых мужыкоў лаемся.

Томка: І сапраўды. Давай лепш песню паслухаем пра мужычка ды з гармонікам.

Зоська: Давай!

12. В. Эўтух і А. Гакуць – “Мужичок с гармошкой”.

Зоська: З песняй “Лялькі”, Вас вітае Карына Плёска.

13. Карына Плёска – «Лялькі».

Томка: На сцэне, дзіцячы танцавальны калектыў “Кропелькі”

14. “Кропелькі” – “Танцуй, як мы”.

Томка: Ну, і як жа твае ножкі танцорка, ці не папухлі? За кулісай так скакала,што думала падлога трэсне! Ой, глядзіце, дык яна ж сапе як той паравоз.

Зоська: Нічога – нічога! Мне сваё сала насіць не цяжка, чаго не скажаш па табе! Сядзіш на адной вадзе ды лебядзе. Паглядзі якія нашы жанчыны – кава з малаком.

Томка: Паважаныя аператары машыннага даення, жывёлаводы, працаўнікі жывёлагадоўчага комплекса. Ад шчырага сэрца, віншуем вас, з вашым прафесійным святам.

Зоська: Жадаем вам бадзёрасці, аптымізму, веры ў лепшае. Для вас, букет з белых руж, даруе Ганна Петрашэвіч.

15. Ганна Петрашэвіч – “Букет из белых роз”.

Томка: Зося, а ці адгадаеш ты маю загадку?

Зоська: Ну, канешне. Я што табе дурнейшая за каго? Ды я разумнейшая за дзесяць такіх як ты!

Томка: Давай праверым. Вось скажы мне, каліласка. Што гэта такое – “Клёвы адпачынак” ?

Зоська: Ну ты і сказала.

Томка: Што, не ведаеш? Слухай тады. Рыбалка – гэта мужыкі любяць, а для дзяўчат – шпацыр, туды-сюды, з аднаго канца вёскі ў другі хадзіць.

Зоська: А цяпер ты адгадай. Што гэта за “жаночая хвароба”?

Томка: Ратуй божухна! Ну і пытанне – зусім баба з глузду з’ехала.

Зоська: Ага, не ведаеш на што ўсе жанчыны хварэюць? На моду і на модныя песні. На сцэне – модныя дзяўчаты.

16. Алена Кучко – “Реальная жизнь”.

Томка: Вас вітае трыо “Сяброўкі”.

17. Трыо “Сяброўкі”- “Наша с тобой земля”.

Зоська: На сцене
18. Надзея Тумаш – “Белая Русь”.

Томка: Яшчэ шмат цудоўных людзей, якія сваёй працай уславілі нашу гаспадарку. Гэта і спецыялісты, работніку бухгалтэрыі, павара, дыспетчары і шмат іншых. Ад усяго сэрца жадаем здароўя і сілы, каб не з лекамі, а з песнямі дружылі.

/ без аб’явы /
19. А.Гулевіч, В.Эўтух, А. Гакуць – “Белая касыначка”.

Зоська: Нашу віншавальную праграму працягвае Аксана Гакуць.

20. Аксана Гакуць-“Кому какая разница”.

Томка: А зара, на гэтай сцэне прывабная Алена Кучко.

21.Алена Кучко-“По краю любви”.

Томка: Сваёй прыгожай песняй,вас парадуе яшчэ адно трыо

21. К.Плёска, Д.Радзевіч, Д.Арловіч- “Маці зямля”.

Гучыць фінальная песня, у выкананні жан. Вакальнай групы “Крыніца” – “Бульба”. Выходзяць усе удзельнікі канцэрта.

Вядучы: Шаноўныя сябры! На гэтым наша святочная канцэртная праграма, прысвечаная Дню працаўнікоў сельскай гаспадаркі закончана. Жадаем каб вам смачна спалася, лёгка ўставалася. Каб сталы ў вашых хатах былі багатымі, а душы і сэрцы – шчодрымі. Дзякуй за ўвагу. Усяго вам добрага. Да сустрэчы!

ТЭАТРАЛIЗАЦЫЯ ДА 8 САКАВIКА

/гучыць голас на фоне музыкі/
Які цудоўны дзень – 8 сакавіка!Дзень,калі ўсе дзеўкі добрыя,а хлопцы шчаслівыя.Багаты гэты дзень на цікавыя здарэнні і гісторыі.
Вось і для нас гэта свята асабістае.У вёсцы Маргі,жыла-была сямья Курачкіных: дзед Кузя і баба Шура,і была ў іх вельмі разумная дачка Радзіслава,якую яны хацелі сасватаць з багатым панам Пшанічным.Але ж ці знойдзецца такая дзяйчына,якая зможа закахацца ў такога караслівага і эгаістычнага пана.Як ні круці,але слава бацькоў – закон.Ім няма справы да таго,што Радзіслава была закахана ў беднага басяка Вальдамарку,з суседняй вёскі Папоўцы.І толькі з ім яна можа адчуваць сябе сапраўднай жанчынай.І сёння, 8 сакавіка,едзе да Радзіславы сватацца пан пшанічны.Вось і вы станеце сведкамі гэтай падзеі. /музычная замалёўка/.
/Выходзіць баба Шура,а за ёю дзед Кузя/.
Дзед Кузя : Старая! Старая! Дзеж мая старая ? Недзе боўтаецца,як тое цыганя.
Баба Шура: Чаго ты равеш? Га. Да печы хадзіла,сняданак табе гатавала.А ты ужо (крыўдуецца).Ай,увесь дзень…усё жыццё мне сасаваў! Хоць бы ў сёняшні дзень?
Дзед Кузя : І які ж гэта сёння дзень?
Баба Шура: (кідаецца да дзеда) А-а-а…Як табе не сорамна 8 сакавіка сёння.Хоць бы ў сёняшні дзень : ласкавае слова пачуць,хоць кветачку ці падарунак прынёс..Дык не,усё яму есці падавай./дзед бяжыць за кулісу за бутылкай/.
Дзед Кузя : Э,Шурачка! Са святам цябе,мая любая.
Баба Шура: (забірае) Найшоў ужо нейдзе.Кажы,куды ўлез!? Эх,паскуднік ты.Як гарэлку,дык ён хутка знайшоў.А каб жонку павіншаваць,дык дар мовы прападае адразу.Вось, лепей глядзі як іншыя віншуюць і вучыся!
/музычны нумар/.
/З’яўляецца баба Шура з палкай і анучай для мыцця падлогі.Мые пол. Гучыць урывак з сучасных песен — электро/.
Баба Шура: Ой! Гэтыя суседзі! Ну як уключаць нейкую…Ні лірыкі,ні прыгажосці,усё на адзін матыў /паказвае/ Гоп-гоп! Ні то што раней,у нашы часы.Лірыка,усё з душой,не то што цяпер,адно: Гоп-гоп! Не ! Ну не сказать што зусім нічога няма,нешта ж ёсць.А зараз вы гэта пабачыце.
/музычны нумар/. (выходзіць Дзед і Баба)
Дзед Кузя : Шурачка,глядзі колькі гасцей сабралася.
Баба Шура: Гэтак! А я старая і незаўважыла.
Дзед Кузя : Ой,Шура.Пан павінен прыехаць да нас.
Баба Шура: А што цяпер рабіць?
Дзед Кузя : Як што!? Давай грошы,пабягу ў краму.
Баба Шура: Адвярніся. Адвярніся табе кажу! І не падглядвай./дастае грошы з пад…/
Вось грошы.Ідзі ў краму, і больш нікуды.
Дзед Кузя : Забягуся да Сідарахі.
Баба Шура: Я табе паскуднік пабягу.Ведаеш што купляць.
Дзед Кузя : /пералічвае грошы/ Канешне!
Баба Шура: Ну ідзі тады.А я сваімі справамі займуся.
/музычны нумар/.
/з’яўляецца баба Шура ў сумным настроі.Турбуецца,што дзез Кузя знік.
З’яўляецца кума Адэля/.
Адэля : Кумка,чаго ты,нейкая не такая?

Баба Шура: Адчапіся кума! Не да цябе!
Адэля : Як жа,адчаплюся! Мне ж цікава!
Баба Шура: Табе цікава,а мне горка!
Адэля : Кумка падзяліся! Палягчае! Па сабе ведаю!
Баба Шура: Ой,кума,ужо і камета хвастом засвяціла,а майго Кузю нейдзе чорт носіць!
Адэля : Мо любоўніцу завёў? Ой,бяда! Ой,чарачка!
Баба Шура: Ну чаго ты адразу пра горшае думаеш! Мо ў піўной сядзіць,грошы дала.
Дык вось і гуляе.
Адэля : Усе аднолькавыя.Але твой бадяецца доўга,браў бы прыклад з майго.
Даўно дамоў прынеслі!
Баба Шура: Дык я ў краму паслала.Бо пан Пшанічны прыедзе ў сваты.
Адэля : Шурка,паглядзі,нехта па вуліцы пляцецца!
Баба Шура: Вось,камусьці падаруначак да 8 сакавіка.Ніводнай лужыны не мінуе!..
Адэля : Гэта ж Кузя твой!
Баба Шура: Не можа быць.крама зусім у другім боку.
Адэля : Відаць,вецер не з таго боку падуў,яго і занясло.
/музычны нумар/
Дзед Кузя : Ой,якія дзяўчаты прыгожыя сабраліся! І тая харошая і гэта прыгожая.
Даставай толькі з кішэняў на падарункі грошы.
Баба Шура: /з’яўляецца нечакана/ Куды? Ой,дачакаешся ты ў мяне. У краме быў?
Дзед Кузя : Быў.
Баба Шура: Што купіў?
Дзед Кузя : Нічога.
Баба Шура: Як нічога? Я ж табе казала што трэба было купіць. І ў дадатак да ўсяго паў-літра масла !
Дзед Кузя : Ну,вось…паў-літра я і купіў.А на масла грошай не хапіла.
Баба Шура: Ах ты,паразіт! Ах ты,смарчок восеньскі…/лупіць дзеда ручніком/
Дзед Кузя : Ну,што ты шурачка,хопіць ужо.Вось гляжу я на цябе і дзіўлюся.
Баба Шура: Чаго гэта.
Дзед Кузя : Віно робіць цябе проста фантастычнай!
Баба Шура: Але я не піла віно!
Дзед Кузя : Гэта не важна! Зата я піў.
Баба Шура: Давядзеш ты мяне,кузя. Вось памру скора.
Дзед Кузя : Зоська,не смей! Я і так ужо спіўся,спраўляючы па табе памінкі!
Баба Шура: Нягоднік ты! Як не сорамна,пан прыедзе,а ты як тое парася.
/піхаючы у плечы дзеда заходзяць за кулісы/
/музычны нумар/
Баба Шура: Прыгожа спяваюць.А дзе ж гэта мая дачка Радзіслава? Кузьма! Ідзі сюды.
/да дзеда/ Слухай,а дзе гэта наша дачка.Радзіславачка?
Дзед Кузя : Мабыць спіць яшчэ.Цэлую ноч на танцах са сваім басяком.А пасля спіць.
Да яе ж пан прыедзе.
Баба Шура: Такі гарны,прыгожы,многа грошай.Пойдзем зваць яе.
Разам : /клічуць/ Радзіслава.Падымайся.
/Дзед з Бабай за кулісы ідуць пад мелодыю з кф “Иван Васильевич меняет профессию”. З’яўляецца Радзіслава (сонная)/

Радзіслава : Чатыры гадзіны…Даўно я так не спала,апошні раз мусіць пазаўчора.
О.пазваню-ка я сваім сяброўкам./бярэ телефон/.Не люблю з ВЕЛКОМу на МТЭЭС званіць,ну дык ладна.Ало,Галюня! Слухай,тут такая справа…
/нібы расказвае сяброўцы,у той момант музыка грамчэй робіцца,затым мікшыруецца/.Ало,Галя! А хто гэта? Памылілася. (зноў набірае нумар)
Ало,Галюня.Ну здароў дарагая! Слухай,тут такая справа…Давай збірай збірай усіх сябровак і ўсе хутка да мяне.У мяне такая маса наклеўваецца.
Да мяне пан едзе сватацца.Усё,Галюня,усё.Давай.Пака.Ох,і весялуха будзе! /музычны нумар/ З’яўляецца Пан Пшанічны.Дзед сустракае.
Пан Пшанічны:Добры дзень! Добры дзень! Хто ў гэтай хаце гаспадар? /да гледачоў/
Дзед Кузя : Я тут гаспадар! /з’яўляецца Баба Шура з самаварам у руках/
Пан Пшанічны:Ну,хто гаспадар ў гэтай хаце!
Дзед Кузя і
Баба Шура : Мы гаспадары!
Пан Пшанічны:/здароўваецца з гаспадаром за руку/ Ну,чаго вы стаіце? Што ў небе робіцца? Птушкі:
Баба Шура : Дзе? Дзе птушкі? /у той момант гаспадары выглядваюць птушак.А пан у дзеда кашалёк забірае/.
Пан Пшанічны:Во! паказвае пальцам
Дзед Кузя : Ай,няма птушак,няма!
Пан Пшанічны:Гаспадар,дзе дачка твая?
Дзед Кузя : Радзіслава,Радзіслава…Шура ідзі дочку прывядзі. Шура ідзе за дачкой
Дзед Кузя : Ой,паночак,зараз дачка прыйдзе! Чакай… Баба шура цягне дачку,якая не хоча паказвацца.
Пан Пшанічны:Ну,дзе,дзе яна!
Дзед Кузя : Вось яна,мая кветачка Радзіславачка!Пан падыходзіць да дзяўчыны і
пужаецца ад яе знешняга выгляду і “прыгажосці”.Страчвае прытомнасць.
Радзіслава : Мама.я ж табе казала не трэба! Шура супакойвае дачку.
Дзед Кузя : Паночак,чаго гэта ты?
Пан Пшанічны:Слухай каб такую дачку замуж выдаць,трэба прыданага…Во!
Дзед Кузя : Будзе табе прыданае!
Пан Пшанічны:Так.З гэтага месца падрабязней.
Дзед Кузя : Две каровы..адна кабыла,пяць свіей..дзве казы і грошай дам многа.
Пан выконвае песню
Баба Шура : Ну,усё паночак.Хадзем са мной мой зяцёк даражэнькі.Абгуртуем усё у маім кабінеце. Вядзе Шура пана за кулісы і Дзед з імі разам.
Музычны нумар На лаве сядзіць Радзіслава ў сумоце.Падбягае баба Шурэ
Баба Шура : Ой,мая ты дачушка.Усё ж будзе добра,не хвалюйся.Жэніцца на табе жаніх
раздаецца стук у дзверы.
Радзіслава : Сяброўкі прыйшлі! Мама,ідзі адчыняй хутчэй.
Баба Шура : Ну,пайду,пайду.заходзяць дзве сяброўкі,вітаюцца.
1-я сяброўка: Ой,Радзіслава…якая ты шчаслівая,да цябе сам пан сватацца прыехаў.
Радзіслава : Дзяўчаты,я не разумею вашай зайдросці,я ніколі не змагу палюбіць гэтага
агаіста,гэтага пана.
2-я сяброўка: Кінь дурное.Пан прыгожы,сымпатычны,багаты.А што той Вальдэмарка,нейкі воўк страшны.
Радзіслава : Я ж кахаю,толькі Вальдамарку.Толькі з ім я змагу пражыць…наццаць гадоў.
1-я сяброўка: Твой гэты вальдэмарка,імя тваё цалкам сказаць дэманструе адзіслава.
2-я сяброўка: Ну ты не сумуй сяброўка.Хадзем лепш песню паслухаем.
Музычны нумар
З’яўляецца Вальдэмарка з перабітаю рукой.
1-я сяброўка: О.і хто гэта да нас прыйшоў.Ты-Вальдэмарка.Чаго табе трэба? Радзіславу табе падавай?
Вальдэмарка:Да.
1-я сяброўка: Ага зараз.Ды хто за цябе замуж пойдзе?
Вальдэмарка:Радзіслава.
1-я сяброўка: А вось скажы,рыба.
Вальдэмарка:Сціхні,базар тут развяла.Дзе мая Радзіслава.Пазаві мне яе.
1-я сяброўка: Пан прыгожы,не то што ты.І яна за яго замуж пойдзе,а не за цябе вахлака.
Вальдэмарка:У мяне імедж такі.
1-я сяброўка: Ну яго не ведаю,Радзіслава.Там к табе Вальдэмарка прыйшоў.
Песня вальдэмаркі і Радзіславы
Радзіслава : Вальдэмарка,што з тваёй рукой?
Вальдэмарка:А,твой бацька мяне ўчора спаіма…Ну,гэта так,асобная гісторыя. Я кахаю цябе,Радзіслава.
Радзіслава : І што ж мы будзем рабіць?
Вальдэмарка:Збяжым! Збяжым туды,дзе нас ніхто не знойдзе.
Радзіслава : Ты ж ведаеш,што я цябе таксама кахаю. Я за табой хоць на край свету пабягу.
Вальдэмарка:Пабеглі на край свету.
Радзіслава : Пабеглі.
На сцэне з’являюцца,пад музыку,Пан,Баба і Дзед.
Баба Шура : Адзе ж гэта наша дачка,Радзіслава?
Пан Пшанічны:Яна ў мяне пытае!Во неёдзе да другой дзяўчыны ў зале.
Дзяўчына Марына:Дзеж гэта цябе чорт носіць?А ведаеце што?Замуж мяне зваў,ды і не толькі мяне,але і Ірцы,з суседняй вёскі.
Баба Шура : Што? Праўда?
Дзяўчына Марына:Добра калішвецкая сям’я,дык дык гарэм! Не дазволю!
Баба Шура і Дзед Кузя кідаюцца з кулакамі да пана.
Баба Шура: Ах,нягоднік!Маю дачушку…
Дзед Кузя : Радзіславачку нашу…
Пан Пшанічны:Птушкі! зноў шукае ў дзеда кашалёк забірае.
Дзяўчына Марына:Якія птушкі,ашуканец ты! Не слухайце вы яго.Хадзі-ка сюды…
Пан становіцца на калені.
Пан Пшанічны:Ні наком я не думаў жаніцца.Прыйшоў сюды,для таго каб жанчынак павіншаваць,зтакім цудоўным святам.Глядзі,колькі іх сабралася. Вядзе Марыну да лавы.Ідзі сюды мая Марыначка,садзісь.Зараз я буду іх віншаваць.
Баба Шура : А дзе ж мая Радзіслава?

Пан Пшанічны:Я не ведаю.Паважаныя жанчынкі,люблю…Усіх люблю.Са святам вас.
Да Марыны А ты не верыла мне.У гасцях я.
Баба Шура : У гасцях мы,усе ў гасцях.

Фінальная песня “Аў гасцях”.

Нашла у себя в копилке вот такие Прыпевачкі, может кому пригодятся:
Прыпевачкі.

Дзіця: Заспяваем, заспяваем
Звонкія прыпевачкі.
Да чаго жа галасісіты
У Перасадах дзевачкі.

Дзіця: Самалёты ляцяць
І вядуць іх лётчыкі.
Мы нідзе не прападзём
З Перасад мы хлопчыкі.

Дзіця: Камарочкі вы мае
Не кусайце вы мяне
Хлопчыкаў кусайце,
Спаць ім не давайце.

Дзіця: А нашыя дзевачкі
Толькі на прыпевачкі.
На работу – не хачу,
Бо я ножкі прамачу.

Дзіця: Ой, трава-лебяда
Хлопцам гора і бяда:
На танцы спяшылі –
Вушы не памылі.

Дзіця: Я і стар не магу,
Я і слаб не магу.
А зайграюць плясавую
Ашалеўшы бягу!

Дзіця: Пагарэлі хамуты,
Хай гараць і лямцы.
Як такі з цябе танцор,
Лепш сядзець на лаўцы.

Дзіця: Мы прыпевачкі спявалі,
Каб павесяліцца.
А цяпер мы пець канчаем,
Каб не пасварыцца.

Развлечение «Добры дзень, рака!»

Вядучая.
Дзецi, хочаце з ездзiць да ракi у госцi?
Тады зробiм аутобус.

(дети из стульчиков делают «автобус»)

Дзецi.
Дружбачок, аутобус, слухай,
Зараз цёпла, зараз суха,
Сення наш маршрут такi —
Мы паедзем да ракi!

(песня про речку)

Вяд.
Вось мы i прыехалi. Добры дзень, рака! Дзецi, паглядзiце, вунь ходзiць статак, падыдзем блiжей. Хто пасецца тут?

Карова.
Я жыву у хляве
З вiламi на галаве,
Травiцу я люблю,
Вам малако даю.

(песня «Дзедава кароука»)

Авечкi.
Летам тут па беражку,
Ходзiм мы у кажушку.
Падорым вам спаднiчкi,
Шкарпеткi, рукавiчкi.

(игра «Найди пару рукавичке»)

Вяд.
Паглядзiце, хто гэта плыве па вадзе?

Гусак.
Як завуць мяне? Гусак.
Я гусей сваiх важак,
Iх шаную, берагу
Ад няшчасця, як магу.

Качка.
Пазнаемiмся, я качка.
I плаучыха, i рыбачка,
I глыбока я ныраю
Пакупацца усiм я раю.

(дети имитируют купание)

Вяд.
Дзецi,а хто кружыцца над намi?

Камар.
Сустракайце, я камарык,
А са мной сынок-дударык.
Як зайграе: ду-ду-ду
З вамi танцаваць пайду.

(танец «Камарыкi»)

Вяд.
Дзецi, вам добра было ля ракi? Тады прыедзем сюды яшче раз.

Дзецi.
Аутобус наш,
Цяпер твой час,
Вязi хутчэй
У садзiк нас!

Сценарий, посвященный 70летию освобожденя д.Городец. После минуты молчания идут музыкальные номера и заключительное слово ведущего

(21 июня 1941 года, вечер, молодежь гуляет по улицам.)
Девушка 1:
Усе мы звамі тут сяброўкі
Цераз вуліцу жывём.
Пад баян пад галасісты
Мы прыпеўкі прапаем.
Парень 1:
А нашыя дзевачкі
Толькі на прыпевачкі
На работу – не хачу
Бо я ножкі прамачу.
Девушка 2:
Ой, трава – лебяда
Хлопцам гора і бяда:
На танцы спяшылі-
Вушы не памылі.
Парень 2:
Сядзіць голуб на галіне
Верабей на ветцы.
З адной дзевушкай гуляю
Другая ў прыкметцы.
Девушка 3:
Не глядзіце на мяне
Што я худаватая
Мамка сала не дае
Я не вінаватая!
Парень 3:
Дзе мы з міленькай стаялі
Быў зялёны вугалок,
А цяпер на гэта месца
Бусел жабу прывалок.
Катя:
На балоце, на купіне
Журавіна спее
Адзін хлопец пацалуе
А чатыре млеюць.
Алексей:
Вецер вее, вецер вее
Я на ганачку стаю
Пацалую не чужую,
А каханачку сваю.
Катя: Ай, ну что ты! Лёшка перестань!
Алексей: Пошли я тебя домой провожу, на лавочке трохи посидим, соловья послушаем.
Катя: Ну пошли, раз такой смелый.
Алексей: А ты завтро на кирмаш идешь?
Катя: Пойду. Надо мамке помочь. А ты?
Алексей: И я пойду. Ночь сегодня красивая, тихая, спокойная. Птички щебечут. Слышишь? Наши уже по домам расходятся. Чего они так рано?
Катя: Ой, так светает уже! Побугу я, а то если мамка заметит, завтро гулять не пустит.
Алексей: На танцы пойдешь со мной?
Катя: Я с Ленкай уже договарилась. Тебя за компанию можем взять с собой. До завтра!
Алексей: До кирмаша! ЧуднАя такая. Интересно, один я ее домой провожаю…
(Рыночная площадь. По радио передают песни, люди выставляют товар на продажу.)
Алексей: Катя! Катя! А я тебя везде искал. Хочешь карамель на палочке?..
(Песня по радио прерывается сообщением Левитана.)
«Внимание! Говорит Москва! Говорит Москва!
Заявление Советского правительства.
Граждане и гражданки Советского Союза.
Сегодня, 22 июня, в 4 часа утра, без объявления войны, германские войска напали на нашу страну, атаковали наши границы во многих местах и подвергли бомбардировке города: Житомир, Киев, Севастополь и другие.
(Все замирают в своих мизансценах, после выхода первой девушки толпа начинает расходиться. Первыми уходят парни. Выходит девушка.)
Девушка 1:
Началась война – в сердца вонзилась
Страшной, окровавленной стрелой
И на свете все переменилось
И тревога встала над страной
Девушка 2:
Эта весть собой закрыла солнце
Словно туча черная в грозу
Нивы вдруг пожухли, колокольцы
Вздрогнули в разбуженном лесу.
Девушка 3:
Эта весть ударила как бомба,
Гнев народа поднялся волной.
В этот день мы поклялись до гроба
Воевать с проклятою войной.
(На сцену выходят матери с песней «Ой, у лузе пры дароозе», за ними появляются девушки, потом парни и песня сменяется на «Прощание славянки». Катя прощается с Алексеем.)
Девушка 1:
Уходили мальчики – на плечах шинели.
Уходили мальчики – храбро песни пели,
Отступали мальчики пыльными степями
Умирали мальчики, где – не знали сами
Девушка 2:
Попадали мальчики в страшные бараки,
Догоняли мальчиков лютые собаки.
Убивали мальчиков за побег на месте,
Не продали мальчики совести и чести.
Девушка 3:
Не хотели мальчики поддаваться страху
Поднимались мальчики по свистку в атаку
В черный дым сражений, на броне покатой
Уезжали мальчики – стиснув автоматы.
Песня «22 июня»
(На сцену выходит Катя в белом холите)
Катя: А я не смогла остаться в деревне как другие девчонки. Уже на следующее утро, мы с Ленкой пошли в медсестры, и нас сразу отправили на фронт…
Лена:
Как тяжело, как страшно и как горько –
Забыть про сон, про радость, про любовь.
Сдирать бинты с кровавой жесткой коркой
И видеть на своем халате кровь.
Катя:
Вчера под вечер привезли сапера.
Он все просил: «Сестренка, помоги
Дай руку мне – мне нужно снова в поле!»
А я молчала: он был без ноги…
Лена:
В седьмой палате – Алексей с Урала
Спросил меня: «Я буду жить, сестра?»
А я – кивала, плакала и знала,
Что он не доживет и до утра.
Он улыбался тихо и счастливо
Рассказывал мне про сестру, про мать…
Прости мне эту ложь, Алеша, милый:
Я правды не смогла тебе сказать.
Катя:
О господи, откуда ж столько боли?
Нет сил, чтобы справиться с собой.
Откуда взять мне столько силы воли,
Чтоб победить, забыть про эту боль.
Об этом не узнают, не напишут
Все это я всегда ношу в себе,
Но вновь – везут, везут, везут мальчишек
С ранением на теле и судьбе.
Лена:
И всюду – боль.
И болью полон воздух
И чей-то крик, сорвавшийся звеня…
Не верится, что рано или поздно
Закончится война и для меня.
Катя: Война для Лены закончилась раньше, чем для меня.… Наш лагерь бомбили фрицы.… Когда летела очередная бомба Ленка упала, прикрыв собой безрукого солдата.… Они любили друг друга, но так и не успели в этом признаться…
Музыкальный номер
Девушка:
Над солдатом склонилась в тревоге сестра.
Он молчит, даже стона нет сутки.
В медсанбат поступил он из боя вчера,
Весь изранен, оторваны руки

У неё на ресницах слезинки дрожат,
Вот сорвутся горячим каскадом.
Шевельнул вдруг губами молчавший солдат,
Прохрипел ей: «Родная не надо.

Я все выдержу, только не надо мне слёз,
Плачь, не плачь, а не вырастут руки.
Я тебе подарю миллион алых роз
За твоё состраданье и муки.
Я тебе подарю миллион алых роз
Но не так, как художник принцессе.
Соберу их в букет, пусть достанет до звезд
Пусть рождается новая песня».

Медсестра свои слезы смахнула тайком
И к бинтам прижалась губами:
«Поправляйся, родной, ну а розы потом.
Вечной песней останутся снами».
Песня
(Встреча Алеши с братом)
Алеша:
Вот встретились с тобою, брат
Ну как ты? Слышал новости из дома?
Брат:
Мы стали дядями с тою, брат.
Алёнка, сестренка наша, родила Антона
Алеша:
Ты цел? Не ранен? Где бывал?
Все воевал и воевал?
Брат:
Фашиста гнал я под Москвою,
Теперь вот тут теперь с тобой,
Алеша:
А помнишь Катьку со двора?
Меня лечила, медсестра она
Обещала ждать, все думаю о ней
Закончить тут, да домой бы поскорей.
Брат:
Ведь мы воюем за родное,
За маму, за отца, за сына и за дочь
И улицы, где выросли с тобою.
За каждый пуд земли и сантиметр неба
И бабушкин родной кусочек хлеба.
(подходят солдаты с баяном садятся рядом и начинают петь частушки_
Солдат 1:
Думал Гитлер наяву:
«В десять дней возьму Москву»!
А мы встали поперек:
«Ты Берлин бы поберег»!
Брат:
Враг в полях бросает танки –
Факт, ребята, налицо.
Душит Гитлеру горлянку
Сталинградское кольцо.
Солдат 2:
Эх, мат – перемат!
Дайте новый автомат.
На переднем энтом крае
Всех фашистов постреляю.
Алексей:
Ай, ду-ду, ай, ду-ду,
Сидит фюрер на дубу.
Я из снайперской винтовки
Ему пестик отшибу.

Солдат 3:
Немец шел в Россию прямо,
Из России — косяком.
Шел в Россию он обутый,
Из России — босиком.
Брат:
Скоро Гитлеру могила,
Скоро Гитлеру капут!
Куда руки, куда ноги
Наши пули разнесут!
Солдат 4:
От Москвы и до Берлина
Дороженька узкая.
Сколько, Гитлер, не храбрись,
А победа – русская!
Солдат 1:
Черна туча, черна туча
Гитлер с Запада идет.
Наша армия могуча
Эту тучу разобьет
Алексей:
Гады, жгите, гады, грабьте!
Нас ничем не запугать.
Как своих ушей, собаки,
Вам России не видать!
Солдат 2:
Бей штыком, грози прикладом!
Рви гранатой на куски!
Чтоб коричневые гады
Знали русские полки!
(На сцене появляется группа девушек в халатах, среди них Катя. Она замечает Алексея.)
Алексей:
Мы два года шагали с тобой
По горячим дорогам войны
Нам знакомы и зной и бой,
И тюльпаны военной весны.
Катя:
Ах, тюльпаны прожженной земли
Вы – как память тех огненных дней
Алым пламенем вы проросли
Словно кровь наших русских парней.
Не осудят знакомые нас
И угрюмостью не попрекнут
Мы с тобой выполняем приказ,
На земле, где тюльпаны цветут.
Алексей:
Мы два года шагали с тобой
Боль утрат с нами, радость побед.
Нам знакомы и зной и бой,
И тюльпанов тех алый цвет.
Катя:
Ах, тюльпаны прожженной земли
Вы – как память тех огненных дней
Если б только могли,
Если б только могли,
Воскресить вы моих друзей.
Катя: Ну, вот и повстречались вновь.
Алеша: да, слава богу. Но …завтра мы опять в наступленье.
Катя: И куда?
Алеша: В родные Рогачевские края…
Катя: я с вами…
Алеша: Но ведь нельзя.
Катя: Можно. Я пойду с вами. Я хочу увидеть маму. Давно она что-то не писала.
Алеша: Хорошо, только обещай, что будешь подальше держаться от боя.
Катя: Этого обещать я не могу, а если кто-то ранен будет и будет звать на помощь?
Алексей: Но если тебя убьют?
Катя: Не убьют. Ты главное верь в то, что мы всегда будем вместе.
(Музыкальный номер «Синий платочек»)
Голос за кадром: 4 декабря 1943 года они освободили родную деревеньку Городец …и остались здесь на вечно. Они сражались за Родину!
(выходят Катя, Алексей, Лена, Брат, солдат, медсестра)
Катя:
От неизвестных и до знаменитых,
Сразить которых годы не вольны.
Нас двадцать миллионов незабытых,
Убитых, не вернувшихся с войны
Брат:
Нет, не исчезли мы в кромешном дыме,
Где путь, как на вершину, был не прям.
Еще мы женам снимся молодыми,
И мальчиками снимся матерям.
Лена:
А в День Победы сходим с пьедесталов,
И в окнах свет покуда не погас,
Мы все от медсестер до генералов
Находимся незримо среди вас.
Алексей:
Есть у войны печальный день начальный,
А в этот день вы радостью пьяны.
Бьет колокол над нами поминальный,
И гул венчальный льется с вышины.
Медсестра:
Мы не забылись вековыми снами,
И всякий раз у вечного огня
Ваш долг велит советоваться с нами
Как бы в раздумьях головы склоняя.
Солдат:
И пусть не покидает вас забота
Знать волю не вернувшихся с войны,
И перед награждением кого-то
И перед осуждением вины.
Катя:
Все то, что мы в окопах защищали
Иль возвращали, кинувшись в порыв,
Беречь и защищать вам завещали,
Единственные жизни положив.
Алексей:
Как на медалях, после нас отлитых,
Мы все перед Отечеством равны
Нас двадцать миллионов незабытых,
Убитых, не вернувшихся с войны.
Брат:
Где в облаках зияет шрам наскальный,
В любом часу от солнца до луны
Бьет колокол над нами поминальный
И гул венчальный льется с вышины.
Лена:
И хоть списали нас военкоматы,
Но недругу придется взять в расчет,
Что в бой пойдут и мертвые солдаты,
Когда живых тревога позовет.
Солдат:
Будь отвратима, адова година
Но мы готовы на передовой,
Воскреснув, вновь погибнуть до едина
Чтоб не погиб там не один живой
Медсестра:
И вы должны, о многом беспокоясь,
Перед злом ни шагу не подавшись вспять,
На нашу незапятнанную совесть
Достойное равнение держать.
Алексей:
Живите долго, праведно живите,
Стремясь весь мир к собратству сопричесть,
И никакой из наций не хулите,
Храня в зените собственную честь
Катя:
Каких имен нет на могильные плитках!
Их всех племен оставили сыны
Нас двадцать миллионов незабытых,
Убитых, не вернувшихся с войны.
Брат:
Падучих звезд мерцает зов сигнальный,
А ветки ив плакучих склонены
Вместе:
Бьет колокол над нами поминальный
И гул венчальный льется с вышины.
За кулисами:
Минута молчанья,
Товарищи встаньте,
И в памяти павших –
Героев представьте.
Навек в нашем сердце
Бессмертных имен их звучанье.
Минута молчанья, минута молчанья.

Дажынкі
(Восеньскае свята ў старэйшай групе. 2014 год.)

(У залу заходзяць вядучая, хлопчык і дзяўчына і нясуць каравай).
1-дзіця. Збірайціся, збірайціся, на свята чым хутчэй,
Сёння на Дажынкі, запросім мы гасцей.
2-дзіця. Шчыра вам жадаем шчасця і здароўя,
Каб было часцей у вас поўнае застолле.
І як кажуць нашы людзі, хай вам да спадобы будуць
Жарты, песні, смех, запрашаем усех.
Вядучая. Сёння ў нашым садзе свята, і гасцей як тут багата.
Хлеб-соль будзем есці, карагоды весці,
Шанаванне добрым людзям – хай вам радасці прыбудзе,
Хлопцы, дзеўкі, мамы, таты, запрашаем Вас на свята!

(Вядучая і дзеці робяць паклон і падымаюць рушнік над галавой, робяць вараты, праз якія пад музыку заходзяць дзеці. Кожны становіцца на сваё месца).
Вядучая. Дзеці, а ведаеце ў якой краіне мы жывем? Як яна называецца?
Дзеці. Беларусь.
Вядучая. Паміж Польшчай, Украінай, Расіяй, Латвіяй, Літвой,
Твой родны край, твая Айчына – жыццё тваё і гонар твой.
І ты яе запомні імя, як неба, сонца і зару.
Твая зямля, твая Радзіма, названа светла – Беларусь.
Дзяўчына. Я – дзяўчынка-беларуска, з васільковымі вачыма.
Хоць малая, але знаю: Беларусь — мая Радзіма.
Між лясамі ды азёрамі — васільковыя палі…
Я не ведаю, не ведаю, прыгажэйшае зямлі.
Хлопчык. Блакіт нябес, и белы бусел, і кветкі ў поле, як абрус,
Мой край завецца Беларуссю, а сам я, хлопчык — беларус!

Вядучая. А ці ведаеце вы, чым славіцца Беларусь?
Дзеці. Азёрамі, лясамі, жывёламі, бульбай, жытам, ільном і канюшанай.
Вядучая. А яшчэ працавітымі людзімі, прыгожай пляскай і цудоўнай песняй.

5-дзіця. У нас галоўкі русыя, глаза як, сіні лён,
Мы – рабяты беларусы, вам і спляшем, і спаём.

(Выконваецца песня-пляска “Весялуха”)

Вядучая. У нашага народа вельмі многа добрых, вясёлых свят. Гэта Каляды, Гуканне вясны, Купалле. А сёння ў нас свята – Дажынкі.

6-дзіця. Паглядзі вакол, поле каласіцца,
Ураджай, наш ураджай, золата-пшаніца.
7-дзіця. Радзі ты, Божа, жыта, радзі і пшаніцу,
На другое лета, лепшае за гэта.
8-дзіця. Той, хто працуе старанна заўсёды –
Таму і любоў і пошана народа.
9-дзіця. Хай песні гучаць і чуецца смех,
Вяселля і радасці хопіць на ўсіх!

(Выконваецца песня “Дажынкі”)

(Дзеці сядаюць на лавы.)
Вядучая. Паглядзіце, дзеці, што гэта?
Дзеці. Жыта.
Вядучая. Вось бачыце, якое жыта жоўтае, духмянае, зярністае. На Дажынкі быў такі парадак, абсыпаць зернем усіх людзей, каб яны былі здаровымі і багатымі.
(Абсыпае зернем дзяцей і гасцей, прыгаварывае)
Вядучая. Майце ўсяго даволі, а бяды ніколі. Майце торбу грошай, каб жалі ў раскошы.

Вядучая. Дзеці, а што з зарнятак робяць?
Дзеці. Муку малоцяць, з мукі хлеб пякуць.
Вядучая. Але ж, каб хлебым пачаставацца, трэба вельмі доўга працаваць.
10-дзіця. Дзе шчэрая праца, там густа,
А дзе лянота, там пуста!
11-дзіця. Без хлеба і хата – не хата, і свята – не свята,
І поле – не поле, і доля – не доля!
12-дзіця. Работа і корміць, і поіць, і вучыць,
Старанный народ зямля наша любіць.
13-дзіця. Ураджай сабралі багаты, калі даска, пойдзем дахаты.
Дажынкі будзем святкаваць, спяваць, гуляць ды танцаваць.

(Выконваецца танец “Беларуская кадрыля”)

Вядучая. А зараз пакажам вам Янінку, працавіцую дзяўцынку.
Янінка. Шмат чаго рабіць магу, усім заўжды дапамагу,
Але ж братка мой Цімошык, працаваць зусім не можа,
Не ў’яўлю сабе ніяк, ну ў каго такі лайдак?
(З’яўляецца Цімошык з падушкай і лягае на падлогу).
Цімошык. Я-Цімошык! Добры вечар. Зранку сплю на цёплай печы,
Потым ем, у акно гляжу і на печы зноў ляжу.
(Да Янінкі). Янінка, а ты есці наварыла?
Янінка. Цімошык, а ты дроў накалоў?
Цімошык. Нават ў лес не хадзіў.
Янінка. А што ж ты целы дзень рабіў?
Цімошык. Мух лічыў.
Янінка. І шмат налічыў?
Цімошык. А ўсе мае! А ты, Янінка, бульбы натушыла?
Янінка. А ты печ запаліў?
Цімошык. Нават дроў не накалоў.
Янінка. А што ж ты цэлы дзень рабіў?
Цімошык. Камароў давіў.
Янінка. І шмат задавіў?
Цімошык. А ўсе мае.
Янінка. Ну і Цімошык, ну і лайдак, ну зараз я табе пакажу.
(Бярэ лейку і пырскае вадой.)
Цімошык (ўцякае). Не трэба мяне пырскаць. Не трэба паліваць.
Сам я буду працаваць!
І дровы рубіць, і печку паліць, і воду насіць.
Янінка. Ну глядзі мне. А то ты Цімошык да работы – цяля, а да яды – конь.
Хлопцы, хлопцы, што вы без нас дзяўчат рабіць будзеце?

Вядучая. Вось якія ў нас добрыя дзяўчаты, а хлопцы яшчэ лепей. Чым хата багатая, тым і рада, а самая багацейшая тая, у якой гучыць музыка.

(Выконваецца песня-аркестр “Цік-так ходзікі”)

16-дзяўчына. Ой, бяда, бяда, бяда, хлопцаў з’ела машкара,
Толькі тыя засталіся, што парфумай паліліся.
17-дзяўчына. Беларускія рабяты – знаюць з кім знаёміцца,
У каго падвал картоплі і карова доіцца.
18-хлопец. Не судзіце, мужыкі, не судзіце, цёткі,
Нашы дзеўкі расцвілі, як ў полі кветкі.
19-хлопец. Ах ты ж мая птушачка, ах ты ж шчабятушачка,
Гарная ты дзеўка, добрая паненка.
Вядучая. Гэй вы, хлопцы і дзяўчаты, сабірайцеся ля хаты,
Паспяваем, пагуляем і гасцей пазабаўляем.

(Выконваецца танец “Ехау Ясь на кані”)

Вядучая. А зараз адгадайце загадку:
“І каравая я, і мурзатая я, а як зварыш мяне, лепш на свеце няма”.
Дзеці. Бульба.

Вядучая. Вось, малайцы! Кожны ведае, што бульба, гэта каштоўная і смачная страва, нездарма ў нас больш, чым ў якай краіне вырошчваюць бульбу. А нас называюць бульбашамі. Яна – другі наш хлеб. Як смачны драннікі, ці бульба са шкваркамі.

(Гучыць музыка, у зал заходзіць колорацкий жук, у фраку, цыліндры, з кіем.)
Колорацкий жук. Добрый день! Хелоу! Ол райт!
Вижу ви меня встречайт! Я хочу вас угощайт!
Очень чипсы я любить, их сюда я приносить!
И картошка фри любить – тоже вам я приносить!
Кушайте – ням-ням – скорей! Угощаю всех гостей!
Вядучая. Не, дзякуй, мы чыпсы не ямо. Мілы госць, а вы хто такі?
Колорацкий жук. Я есть мистер американец! Я приехать к вам случайно.
Мы колорацкий жуки и отважны и легки.
Мы повсюду проползём, картошки листики сгрызём.

Вядучая. Не трэба бульбачку нішчыць, без яе бо цяжка жыць.
Колорацкий жук. Да, картошку я люблю, потому её грызу.
Вядучая. Дзеці таксама бульбу любяць і ўсім пра гэта раскажуць.

20-дзіця. З бульбы ў нас галушкі вараць, нашу бульбу ўсюды хваляць,
З бульбы клёцкі, з бульбы каша, не благая справа наша.
21-дзіця. Вельмі смачны агурец, толькі з бульбай маладец!
Хоць і сварыцца цыбуля, ды сябруе з смачнай бульбай.
22-дзіця. Бульбу там і бульбу тут людзі хваляць, як ядуць,
Нездарма шануюць бульбу, другім хлебам усе завуць.

(Выконваецца песня “Бульба”)

Вядучая. А зараз дарагія гледачы, трэба мне дапамагчы.
Хай той запляскае ў ладкі, хто любіць з бульбы аладкі.
Хто любіць зразы і бабку, хто клёцкі, бульбяную кашу.
Салянікі, а потым хто любіць дранікі.
(Дзеці і дарослыя пляскаюць у далоні).

Вядучая. А зараз мы з вамі пагуляем, ў вельмі цікавую і карысную гульню.

(Гульня “З бульбай”)

Вядучая. А зараз мы пагуляем і гасцеё пазабаўляем.
Пачынаем усе з кружочку – ручкi у нiз — у форму замочка,
Музыканцiк – рэж нам ох – польку дробну, як гарох,
Полька у лева аккуратна – полька у права – дэлiкатна.
(усе танчуць польку спачатку у права, а потым улева)

Вядучая. А цяпер каб не згубiцца – трэба локцем зачапiцца.
(усе танчуць польку спачатку у права, а потым улева)

Вядучая. А цяпер такiя рэчы – бяромся за суседа плечы.
(усе танчуць польку спачатку у права, а потым улева)

Вядучая. Аб*яуляю разам з тым – што цяпер у нас iнтым,
Хлопцы i паненкi – бяромся за суседскiя каленкi.
(усе танчуць польку спачатку у права, а потым улева)

Колорацкий жук. С вами весело играл и немножечко устал.
Вам спасибо говорью, и за все благодарью!
До свидания! Гуд бай! Вы меня не забывай!
(Развітваецца і сыходзіць).

23-дзіця. Мы не проста малышы, мы – беларусы – бульбашы,
Любім свой Слонімскі край, наш зялёны прыгожы рай.
24-дзіця. Ці я у мамы не дачка, ці я не дачушка,
Я з сябрамі патанцую, бо я – весялушка.

(Выконваецца парная полька “Чаму ж мне ня пець”)

Вядучая. Хопіць нам ўжо сябры, жартаваць, смяяцца,
Трэба зараз нам сябры, з вамі развітацца.
Жадаем вам, каб у садочку, у хлявочку, у полечку, у дамочку, усё радзіла і пладзіла.

25-дзіця. Надыходзіць смутны час – пара нам развітацца,
Але просім шчыра вас зноў к нам завітацца.
26-дзіця. Будзем рады мы сябрам, пачастуем ласкай.
Няхай свеціць сонца вам, як у добрай казцы!
Усе разам. Вам шчасця ў долі і хлеба уволю.

(Выконваецца песня “Бывайце здаровы”)

(Дзеці выходзяць із залы, свята скончылася.)

Сцэнарый духоўнай бяседы “Да дабра праз слова”

Афармленне: кніжная выстава, стэнды, гучыць беларуская музыка.

Вядучы 1. Яшчэ Сымон Будны сказаў: “Няма такіх кніг, у якіх нельга было б чаму-небудзь навучыцца”.
Гэта сапраўды так. На свеце існуе вялікая колькасць кніг. Яны дазваляюць нам прыемна і з карысцю праводзіць час.
Вядучы 2. Але сярод бязмежнага мора кніг існуе адна. Яна вядома ўсяму свету. Яе чытаюць людзі розных узростаў, розных нацыянальнасцей. Яна змясціла вопыт і мудрасць тысячагоддзяў.
Вядучы 1. Яе называюць Кніга Кніг, Слова Божае, Свяшчэнная Пісанне, Біблія. Менавіта пра яе сёння пойдзе гаворка.
Вядучы 2. Біблія – самая старажытная кніга ў свеце. Яна напісана рознымі людзьмі ў розныя часы. Іван Златавуст назваў Біблію духоўнай ежай, якая ўпрыгожвае розум і робіць душу моцнай, цвёрдай, мудрай.
Вядучы 1. Біблія – старажытны пісьмовы помнік, дзе сабраны разнастайныя творы, у складанні якіх прымалі ўдзел каля сарака аўтараў. Біблія ці яе часткі перакладзена больш як на 1250 моў і дыялектаў практычна ўсіх краін свету.
Вядучы 2. Біблія – адзін з самых багатых і складаных помнікаў сусветнай культуры, многія старонкі якога насычаны глыбокай жыццёвай мудрасцю і вызначаюцца вялікай мастацкай сілай.
Вядучы 1. Слова “біблія” грэчаскага паходжання і перакладаецца як “кніга”. Але многія даследчыкі мяркуюць, што гэта слова бярэ пачатак ад назвы горада, у якім у старажытнасці гандлявалі папірусам, па грэчаску ён зваўся “бібліён”.
Вядучы 2. Першы збор старазапаведнай часткі Бібліі стварылі ў другім стагодзі да нашай эры ў Александрыі на старажытна-грэчаскай мове 70 перакладчыкаў. Біблія складаецца з асобных кніг. Кнігі, напісаныя да нараджэння Ісуса Хрыста, складаюць Стары Запавет. У ім расказваецца, як Бог стварыў Сусвет і самаго чалавека, апавядаецца многа розных гісторый.

Голас за шырмай: У пачатку стварыў Бог неба і зямлю. Зямля была пустая і цёмная. І сказаў Бог:
— Хай будзе святло.
І з’явілася святло. Бог назваў святло днём, а цемру – ноччу. І быў вечар, і была раніца. І сказаў Бог:
— Хай будзе неба, каб адзяліць ваду ў аблоках ад вады на зямлі. Хай сярод вады з’явіцца суша. І назваў Бог сушу зямлёй, а ваду – морам. І сказаў Бог:
— Хай зямля народзіць звяроў розных.
І стала так. І ўбачыў Бог, што гэта дабро. Так стварыў Бог неба і зямлю, і ўсё, што на зямлі. Але не было яшчэ чалавека. Ён стварыў чалавека на шосты дзень па вобразу і падабенству Свайму. Стварыў чалавека з зямлі, а потым дыханнем жыцця дзмухнуў ў твар яму — і чалавек ажыў.

Вядучы 1. Новы Запавет – гэта кнігі, што стварыліся на працягу перашага стагодзя ад Нараджэння Хрыстова. Яны прысвечаны Ісусу Хрысту. Са старонак гэтых кніг можна даведацца, як Ён нарадзіўся і жыў, пра Яго апосталаў.
Вядучы 2. У IV – XIII стагодзі ўзніклі шматлікія рэгіянальныя пераклады Бібліі. У IX стагодзі славянскі асветнікі браты Кірыл і Мяфодзій пераклалі Біблію на стараславянскую мову. Гэты пераклад лёг у аснову рукапісных біблейскіх кніг.
Вядучы 1. Для беларусаў гэту кнігу ўпершыню пераклаў, а пасля надрукаваў Францыск Скарына – слаўны доктар з г.Полацка. Францыск Скарына пісаў, што ў Бібліі схавана мудрасць, як моц у дарагім камені, як золата ў зямлі, як зерне ў арэху.
Вядучы 2. 6-га жніўня 1517 года Скарына выдаў сваю першую кнігу. Яна называлася “Псалтыр”. Услед за ею ў Празе ён надрукаваў яшчэ 22 кнігі. Усе яны былі часткамі старажытнай кнігі Бібліі.
Вось некалькі радкоў з “Прадмовы Ф.Скарыны да ўсёй Бібліі”.
“Біблія дзецям і людзям простым – кніга для навучэння, настаўнікам і людзям мудрым – для захапалення. Біблія – дзівосная рака! Яна бывае мелкай, і нават авечка можа яе перайсці! Але адначасна – і глыбокай, калі і слон змушаны плысці цераз яе. У гэтай кнізе – усе лякарствы душэўныя і цялесныя разам знойдзеце!”
Вядучы 1. Менавіта з Бібліі прыйшлі такія выразы, як “пацалунак Іуды”, “Фама неверуючы”, “30 срэбраных”, “Садом і Гамора”, “блудны сын” і іншыя.
Вядучы 2. На працягу стагодзяў Біблія застаецца да чалавецтва крыніцай веры і мудрасці. Кожнае пакаленне адкрывае ў ёй невычарпальныя духоўныя багацці.
Зараз мы прапануем паслухаць вершы беларускіх паэтаў.

Я.Колас
Не дай Божа, сэрцам знікнуць
І душой апасці,
Страціць веру і надзею
На жыццё і шчасце:
Бо без веры і надзеі
Ў свеце ўсё пастыла,
Бо згубіўшы сэрца крэпасць,
Чалавек магіла.

Э.Акуліч “Малітва”
Божа літасны, трыадзіны,
Ты літанне маё – пачуй.
Не пакінь у бядзе Радзімы –
Уратуй.
Уратуй мой народ пакутны,
Зберажы ад ліхога край,
Пасяліцца ў душы Іудзе
Мне і сыну майму – не дай.
Барані ад спакусы грэшных,
Абміні сваёй карай злых…
Божа правядны – хай бязмежнай
Будзе ласка ад слоў Тваіх.

Рождественские колядки.
(развлечение для старшей группы)
Ведущий.
День сегодня не простой – праздник к нам пришёл святой!
Наступило Рождество – начинаем торжество!
Эй, спешите все сюда! В гости Коляда пришла!
Будем мы шутить, смеяться, будем прыгать, забавляться!
Ну-ка, дети, расскажите о зиме, о празднике Колядки!
1ребёнок. Снег кружится белый, белый и деревьям и домам
Серебристые узоры дарит зимушка-зима!
2ребёнок. В детском садике с утра музыка и пение
Нарядилась детвора как на день рождения!
Ведущий. Праздник этот самый длинный, он весёлый и старинный.
Наши предки пили, ели, веселились 2 недели!
От рождества и до Крещения, приготовив угощение
Пели разные Колядки, по дворам ходили святки.
Наряжались и шутили, праздник ждали и любили.
Так давайте же сейчас встретим мы его у нас!
Песня «Мягкий беленький снежок»
3ребёнок. Зима пришла с подарками – их у неё не счесть!
Ледок, коньки и саночки у гостьи этой есть!
Ещё снежочку белого зима нам принесла,
Покрыла этим чудом деревья и дома!
Ведущий. Мы вспоминаем лето и солнце и цветы
А с беленьким снежочком потанцуем мы!
Танец «Зима» (со снежными комочками)
Ведущий. Красны девицы и добры молодцы! Собирайтесь, наряжайтесь, на Колядки отправляйтесь! (дети идут одеваться…..)
(Дети хором зовут Коляду)
Входит Повадырь с колядовщиками ( коза , медведь, механоша)
Павадыр. Хто звау-вызывау, Каляду гукау? Я к вам iду, калядаушчыкоу вяду! Зорка ярка нам свяцi, усiх нам нада абысцi!
Песня “Шчадроўка”
Добры вечар, шчодры вечар! Усiм людзям на усiм свеце!
Ходзім, ходзім грамадой, Усіх вінш Калядой!
Дзеда з бабай, бацьку з маці, яшчэ малага дзіцяці.
Гаспадыня, не пужай, лепш каўбаскі смачнай дай!
Як дасі яшчэ аладкі, будзем добра пляскаць ў ладкі.
Усе разам: Добры вечар таму, у чыiм мы даму!

Гаспадыня: Мiласьцi просiм кожнага ў госцi!

Павадыр: Цi шырокiя сцены, каб нам пагасьцяваць?
Цi добрая гаспадыня, каб нас пачаставаць?

1-шы: Што ты, цётка, наварыла, што ты, цётка , напякла?
Падавай сюды хутчэй! Не марозь малых дзяцей!

2-гi: Калядзiн, калядзiн, я у бацькi адзiн,
Караценькi кажушок – дайце мне пiражок!

Павадыр: А мне пiражка мала, дайце мне сала!
А наверх – каубасу, а то хату разнясу!

Гаспадыня: А з чым жа вы прыйшлi, каляднiкi?
З чым жа вы прыйшлi, вясёлыя?
Адкуль вы, госці дарагія?

Павадыр: Па свеце ходзім, усюды бывалі, дзівы дзіўныя сустракалі.
Як ішлі па льду, ды злавілі Каляду, дазвольце запытацца,
ці будзе Каляда ў хаце?
Гаспадыня: Перш чым вам калядаваць, прыйдзецца папрацаваць,
Трошкі нас павесяліць, каб гасцінцы зарабіць.
А хто гэта з табою прыйшоў (на казу)
Павадыр:Гэта каза! Яна заусёды личылася духам поля и добрага ураджаю! А ну-ка, козанька пакажыся, людзям добрым пакланіся!
Дзе наша каза ходзiць-там жыта родзiць, дзе каза ножкай-топ,топ – там жыта – 7 коп, а дзе наша каза бывае – там шчасце прыбывае!
А вось и мядзведзь – ён увасабляе сiлу и здароуе!
А самы галоуны у нас механоша! Паглядзице, якая у яго цудоуненькая торба! Механоша, хадзi хутчэй к сталу, давайце нам пачастуначкi– каубасачкi, цукерачкi!
Гаспадыня. Пачакайце, пачакайце, спачатку паглядзiм, з чым вы да нас прыйшли.Частаваць вас, цi не.
Павадыр. Зараз наша чароуная козачка з вами патанцуе карагод.
(Дзецi утвараюць круг – каза у цэнтры)
КАРАГОД “ Ты каза “
1.Ты каза нам раскажы, спрытна усiм нам пакажы — як бабулькi скачуць
Вось i так, вось i так — так бабульки скачуць -2 р.
2.дзядулькi, 3. Дзяучынкиi4.хлопчыкi 5 козачкi (дети ост.в кругу)
Павадыр. А зараз каза дзетак будзе лавiць!
(даганяе, дзецi убягаюць на стулья—каза падае са словами – ох, прапала!)
Павадыр. Тут каза упала, ссохла i прапала.Трэба казе сала, каб каза устала, ды на рожаньки 2 пiрожаньки, а на паяснiцу (гладзiць) каубасiцу.
Гаспадыня ну так i быць, вось пачастунак вам. Каза, падымайся. Козачка, уставай калiласка!
Павадыр: Падыдзi,каза блiжэй, пакланiся гаспадынькi нiжэй!
КАЗА. ( з паклонам) Каб вам крэпка спалося, ды лёгка уставалася!
Гаспадыня: Як цудоуна разам з вамi! Заставайцеся у зале Вас мы будзем частаваць i другiх гасцей чакаць!

(Под музыку входит Дед Мороз.)
Дед Мороз. Здравствуйте, дети! Здравствуйте, гости дорогие! С Новым годом поздравляю! Счастья, радости желаю! Светлой жизни – сто годов, а здоровья – сто пудов! Всех бы обнял я сегодня, да не хватит рук моих.
Поскорее в хоровод я зову друзей своих!
Ведущая. Крепко за руки беритесь, выходите в круг дружней, в хороводе потанцуем с милым дедушкой своим!
Песня «Здравствуй дедушка мороз»
Дед Мороз. Хорошо вы пели, а теперь садитесь.
Дети. Мы не сядем, не устали, мы б с тобою поиграли!
Дед Мороз. Поиграли? Хорошо! Вот я выйду…
Дети. Ни за что!
Проводится игра «Не выпустим!»
Дед Мороз. Что же делать, как же быть? Как же вас перехитрить? Ведь я Мороз – волшебник. Сотворю я волшебство – поиграем мы ещё – будем дружно мы играть – превращаться, танцевать!
Танец-игра с Дедом Морозом
Дед Мороз! Наигрался с вами я, снова в путь уж мне пора, ждут другие ребятишки и девчонки и мальчишки! На прощанье погадаю вам друзья! Закрывайте глазки …… загадывайте каждый своё заветное желание , а я с волшебным посохом пробегу, снежком волшебным вас запорошу и когда снежок на улице расстает, пригреет солнышко, наступит весна… — ваши желания обязательно сбудутся! С праздником, с Колядами – до новых встреч друзья!
Ведущий.
Снова музыка звучит, кто – то в гости к нам спешит!
Вбегает Снежная баба
Снежная баба – У вас тут гадания, волшебство? И мне погадайте! Вижу здесь у вас горшочки волшебные стоят! Я тоже счастья хочу! Достаёт веточку из горшочка.Что это? Ну-ка, растолкуй!
Ведущий -видно, к новой метёлке!
СНЕЖНАЯ БАБА огорчённо заглядывает в горшочек:
А колечка нет?
Ведущий- Так кто же тебя замуж возьмёт? Тебе сколько лет?
СНЕЖНАЯ БАБА- Ах, так? Ах, вот ты как? Разгоняет всех детей метёлкой. Сейчас я буду хозяйкой! Попляшите вы у меня! Устрою я вам экзамен! Ну, кто смелый!
Дети встают в круг и передают друг другу снежок или метёлку на выбор, пока играет музыка. У кого после окончания музыки снежок остался в руках, тому Снежная баба даёт шуточное задание или потанцевать.
1.Игра «Снежок»
2.Дети и Снежная баба весело пляшут танец-игра «Мартышки» .
Снежная баба – Ух, 100 лет так не плясала!!!
Ведущий- Весело тебе с нами, Снежная баба?
Снежная баба: Очень весело! А я ещё люблю музыкальные загадки загадывать! Отгадаете? Недавно у вас была ёлка, вы знаете что нужно вешать на ёлку? А вот я сейчас проверю!
ИГРА «Мы повесим шарики» и Танец –игра « Четыре шага»
Ведущий. Спасибо, Снежная баба за интересные загадки, танцы, игры! (Дети СЕЛИ)
Снежная баба: А знаете, есть такая народная примета — кто на Рождество чихнёт, тот здорово год проживёт! Кто болеть не хочет — чихнём-ка разок все вместе, а? Три-четыре- «Апчхи!!!!!!!!!» Все чихают
Дети и баба Яга хором- Дай Вам Бог здоровья!!!!
Снежная баба вносит тазик с водой и веник
Снегу маленько я растопила…Кто Рождественским снегом окропится, тот от недугов исцелится!!!
Снежная баба бежит по залу, брызгая на детей и взрослых.
Ведущий – а ещё есть такая примета — если звёздочку с неба поймаешь…
И желание загадаешь…
Снежная баба и Ведущий вместе—То оно непременно исполнится!
Лопают воздушный шар и оттуда вылетают блестящие конфетти-звёздочки.
Снежная баба—Загадывайте все желания!
Ведущий. Всех гостей Рождества привечая, Всех встречая и хлебом и солью,
Приглашаем участников к чаю, Приглашаем гостей к застолью! Чаепитие.

Сцэнарый купальскага свята
“У пошуках папараць-кветкі”
Гучыць містычная музыка, голас Купалы.
КУПАЛА: Мір вам, людзі добрыя! Гэта кажу я, Дух лета, Купала! Усім загадваю сёння святкаваць! Лета ўступіла ў поўную сілу – травы гаючым сокам наліліся, раса магічную сілу прыроды ўвабрала, вада ў рэках ачысцілася! Дык няхай жа пачнецца вялікае весялосць! Загадваю ўсім: карагоды вадзіць, гульні ладзіць, песні спяваць,вянкі плесці, расой чароўнай мыцца! Толькі ў лес не хадзіце – купальскай ноччу ўся нечысць за квітнеючай папарацць-кветкай на святло выходзіць – як бы бяды не здарылася! А зараз – мы пачынаем свята!
Танец.
На сцэну выходзяць юнак і дзяўчына — студэнты, ён — тыповы батанік, яна – больш развітая, упэўненая ў сабе. За спінамі заплечнікі, апранутыя па-паходнаму. У руках у дзяўчыны – ноўтбук.
ЯНА: Ну вось, мы і на месцы. Трэба разбіць лагер, пакуль святло, вогнішча распаліць. На вячэру юшкі зварым.
ЁН: Ты што! Які лагер? Зараз па-хуткаму перакусім бутэрбродамі – і ў лес. Як ты будзеш назіраць як папараць-кветка зацвітае, вогнішча ж перашкаджаць будзе. Ды і агонь страшнавата разводзіць – не толькі нячыстую сілу прыманім, але і мясцовую моладзь. А нам справай трэба займацца. Раз вырашылі высветліць да канца… А калі знойдзем папараць-кветку – гэта ж навуковае адкрыццё! На нобелеўскую прэмію цягне. Тут і ніякія скарбы не патрэбны.
Яна: Божа мой! Нячыстая сіла! Папараць-кветка! І гэта гаворыць студэнт універсітэта 21-га стагоддзя! Навошта я пагадзілася на гэтую авантуру! Зараз схадзіла б у душ, выпіла кубак кавы і пайшла б на дыскатэку ў начны клуб, замест таго, каб тут з табой камароў карміць!
Усаджваецца, адкрывае ноўтбук, «апускаецца» ў віртуал.
ЁН: Але ты ж мая дзяўчына! Ты ж сама пагадзілася!
ЯНА: Так, пагадзілася! Цяпер шкадую пра гэта! Ведаеш што, Іван! Шкада, што ты дурань, а не царэвіч! Шукай сваю папараць-кветку, а я далей не пайду! Стамілася я, спаць лягу. Як вернешся – разбудзі.
Залазіць у спальны мяшок, кладзецца. Хлопец, паціснуўшы плячыма, сыходзіць.
На прастору перад сцэнай выходзяць Кікімара з Лешым, Кікімара паганяе Лешага палкай.
Песня Кікімары на матыў «Танкіст»
Мы з табою жывем гадоў, напэўна, сто!
Для цябе я была і зоркай і марай!
А цяпер ты сабе два заняцця знайшоў,
Пачаў квас папіваць, па русалкам пайшоў!
ПРЫПЕЎ:
А я цябе па лесе шукаю,
А я ўсю ноч не заплюшчыла вачэй,
Здрады я ніколі не дарую,
Я адпомшчу, і не раз!
Кікімара: Ах ты, ірад пракляты, пень трухлявы! Дзе ноч хістаўся? З кім піў?
Лясун: Ды не піў я! (ікае)
Кікімара: Яшчэ і адпіраецца, ах ты ,венік паганы! Зноў з русалкамі ў бар хадзіў?
Лясун: Ды ну цябе, ІК! кажу не піў, а ты — ў бар, з русалкамі, ІК! ад іх рыбай смярдзіць!
Кікімара: А ад цябе піўным балотам смярдзіць! Апошні раз пытаюся, дзе быў, з кім піў?
Лясун: Вось прыстала як п’яўка, ІК! кажу – не піў, я хадзіў у зачараваны лес , шукаць папараць-кветку , ІК! Усю ноч працягаўся – нічога не знайшоў.
Кікімара: А на які чорт цябе, стары пень, у той лес пацягнула?
Лясун: Ох і цемра ты, кажу ж што за папараць-кветкай хадзіў!
Спявае на матыў «Я буду доўга гнаць веласіпед»
Хай у гэту ноч увесь лес цвіце, як сад,
Яго заветнай ноччу ўвесь прайду
Знайду я кветку і аткапаю скарб,
І да цябе я з кветкамі прыйду.
Я сэрцам чую ціхі звон манет,
Вось гэта будзе слава і поспех!
Знаўду я кветку і падару яе,
Каханай ,любай, дарагой!
Кікімара: Ой! Лешынька! Няўжо ты пад старасць гадоў мне, Кікімурушке балотнай ,надумаў кветак падарыць. Ах ты, сокал мой ясны, дабрадзецель ты мой ненаглядны!
Лясун: Ды ну цябе, цемра балотная! Хіба не чула пра цуды ў Купальскую ноч? Хто знойдзе квітнеючую папараць-кветку, таму ўсе скарбы на зямлі адкрыюцца!
Кікімара: Ну і што, знайшоў?
Лясун: Ды не знайшоў я нічога! А ў Вадзянога сёння ж свята – імяніны! Сумуе, нябось, адзін. Ні сяброў, ні жонкі. Як вось у госці ісці! Нават падарыць няма чаго!
Кікімара: Ну, гэта не праблема! Ведаеш, колькі народу цяпер па лесе бадзяецца! Хапай любога і цягні ў падарунак!
Падымаюцца на сцэну
Лясун: І праўда! Ён жа, небарака, любому утопленніку рады!
Бачыць спячую дзяўчыну, шыкает на Кікімару.
Кікімара: Вось бачыш! Што я казала! Хапаем! Панеслі!
Падхопліваюць спальны мяшок са спячай дзяўчынай і выносяць. На сцэну выходзіць Вадзяны з сумным выразам твару. За ім пляцецца Старая Русалка.
Русалка спявае на матыў «У рэстаране»
Ты зусім забыў пра справы,
І зусім ты, сябрук, абленіўся!
Ад цябе, і жонка сышла,
Ад таго, што ты цінай пакрыўся!
Ты давай-ка, цяпер ўстрапянісь,
І бестурботна ўстрахні старыною,
І, як раней, зноў усміхнісь,
Зноў у жыццё акунісь з галавою.
ПРЫПЕЎ: А жыццё прыгожае, а жыццё выдатнае,
Жыві з усмешкай, а не дарэмна,
Чаго ты сам захочаш, выбірай,
І будзе нам нават у возеры рай!
І будзе нам нават у возеры рай!
Русалка: Ну чым жа цябе пацешыць, Вадзянік-бацюшка!
Вадзянік: Ды якія ў гэтым возеры забавы! Вось Марскі Цар з усімі выгодамі жыве – у яго мабільная сувязь ёсць, Інтэрнэт!
Русалка: Дык мабільны і ў цябе ёсць – вылазь на бераг ды гавары, калі хочаш!
Вадзянік(плаксіва): Так? А Інтэрнэт? Колькі ў свеце цудаў, а мне і не паглядзець нават. А я б з красуняй якой пазнаёміўся, ды, глядзіш, і пераехаў бліжэй да мора. Эх! Ды хоць бы кабельнае тэлебачанне правесці, і то б весялей!
Русалка: Ну чаго гаруеш! Так і імяніны пройдуць дарма, ніякай радасці! А ну давай заспявай што-небудзь прыгожае! Глядзіш, і на душы вясялей будзе!
Вадзяны спявае.
Вось жа як бывае ў жыцці пад час,
Іменіны толькі раз у годзе.
Толькі ў госці вось ніхто не ідзе –
На Купалу весяліцца народ.
А я б хацеў скакаць тры дні і тры ночы,
І ў госці клічу я сяброў не аднойчы,
І не трэба падарункі дарыць мне
А проста сумна аднаму-му-му,
Але хто ж будзе танцаваць з-пад палкі,
І нікому мяне такога не жалка,
Не дачакацца добрых слоў ад русалкі,
Не ведаю нават, чаму!
Русалка: Ну вось, іншая справа! Ты якой-небудь работай займіся, тады небуде калі ныць! Вунь у возеры колькі смецця насабіралася! Займіся гігіенай!
Вадзянік: (абурана) Што?! Я?! У дзень імянін?!
Выходзяць Лесавік і Кікімара, выносяць спячую дзяўчыну.
Лясун: Здарова, Вадзяныч! З аменінамі!
Кікімара: А мы тут табе падаруначак прыперлі! Глянь, якая дзяўчынка! Маладая ды прыгожая!
Кладуць дзяўчыну. Тая прачынаецца, падскоквае.
Дзяўчына: Што за жарты! Дзе я?
Вадзянік: А табе зараз усё роўна, краса мая, адсюль ужо не выберашся! Ты цяпер – мая вечная госця. Будзеш жыць са мной у возеры.Вадзяны я! Чула пра такога?
Дзяўчына: (сабе) Так, Маруся, спакойна! Табе ўсё гэта сніцца! Ніякіх вадзяных не бывае.
Разважаючы, адыходзіць у бок, наторкаецца на Лесуна з Кікімарай, ускрыквае.
Дзяўчына: (У жаху) Ой! А гэта яшчэ хто?!
Лясун: (важна) Лешыя мы. А гэта супружніца мая, Кікімара.
Кікімара робіць рэверанс. Дзяўчына падае ў непрытомнасць. Падбягае русалка, обмахівае дзяўчыну.
Русалка: (гаворыць Вадзяніку) Дохлая яна нейкая. Гарадская, відаць. Днямі за кампутарам сядзіць, вось і павалілася ад свежага паветра!
Дзяўчына прыходзіць у сябе.
Дзяўчына: Гэта злачынства! За выкраданне чалавека будзеце адказваць па законе! Ды ў мяне такі жаніх, ён цяпер усю міліцыю на ногі падыме! Мяне шукаць будуць!
Кікімара: Бач ты, шустрая якая! Адным словам, камбала заморская! Пашукаюць і перастануць. І так усім зразумела, што ты ўтапілася. Так што судзіць няма каго і няма каму. А вось Вадяніку нашаму пад старасць гадоў забава!
Дзяўчына: Ды вы што тут, усё, з глузду з’ехалі, ці што?! А як жа правы чалавека?!
Уцякае са сцэны, усе ідуць адзін за адным.
Лешы: Правы, абавязкі.. Быў чалавек – і няма!

На сцэну выходзіць Хлопец з кветкамі ў руках.
Хлопец: Эх, не шанцуе мне! Столькі кветак, а папараць-кветкі няма сярод іх! Напэўна, гэта і на самай справе бабкіны казкі! Так! Дзе гэта тут Машка ўкладвалася спаць… Стоп! А дзе ж яна? А! Напэўна, яна вырашыла мяне разыграць! Маруся, выходзь! Не палохай мяне! Ау-у!
Сыходзіць. На сцэну выходзіць Вадзяны з ноўтбукам ў руках. За ім ідзе Маша і Русалка з вязаннем.
Вадзянік: Як удала цябе мне падарылі! Цяпер у мяне не толькі забава, але і інтэрнэт ёсць! Я цяпер хоць куды магу зазірнуць! Хочаш у Чорнае Мора, хочаш у Ціхі акіян, з кітамі ды дэльфінамі пабалбатаць пра жыццё-быццё! Зараз вось яшчэ на партал Нептуна зайду, аўтограф пакіну! Хай ведае, што і мы не лыкам шытыя!
Маша спявае на матый песні “Свечка-свяча”
Хай на дне рачным сыра і цёмна,
Я нячыстай сілы не баюся,
Загадаю я адно жаданне,
У ноч Купальскую яно споўніцца …
Недзе блукае мой любы па лясах,
Але ведаю, што ен мяне знойдзе
Буду верыць я заўседы ў цуд,
Калі мілы знойдзе шчасця кветку.
ПРЫПЕЎ: Ноч Купальская прыйшла,
Зоркі ў неба заклікала,
Будзе сёння чараваць да відна.
Папрашу цябе я, ноч,
З Ванем мне сустрэцца зноў,
Кветка-папараць паможа ў гэтым нам.
Маша: Так, а я ўсё думала –гэта ўсе бабкіны казкі! Хоць бы Ваня сапраўды чароўную кветку знайшоў! Бо кветка, кажуць, выконвае любыя жаданні!
Русалка: Эх, дзяўчынка! Папараць-кветка яшчэ ні аднаму чалавеку ў рукі не далася. Бо людзі жорсткімі сталі, з-за грошай вунь смертазабойства, Войны ідуць! Таму і не даецца чароўная кветка у рукі чалавеку, таму што не для добрых спраў яе шукаюць! Так што векаваць табе, дзеўка, у возеры! Не знойдзе цябе твой жанішок. Лепш прыдумай, чым бацюшку-Вадяніка павесяліць!
Сыходзяць. Выходзіць Іван.
Іван: Так, дзе ж яна? Можа, яе тэрарысты выкралі? Выкуп, значыць, запатрабуюць! А дзе ж я грошай вазьму, каб яе выкупіць ? Не, трэба пастарацца ўсё ж знайсці кветку і адкапаць скарб! Галоўнае – Машу выручыць!
Чытае верш на фоне лірычнай музыкі.
Калі раптам з неба пасыплюцца зоркі,
Калі пажар раптам пачнецца ў лесе,
Ведаю – выратаваць цябе будзе няпроста,
Але ад стыхіі цябе я выратую.
Калі раптам выскачаць дзікія звяры,
Кінуцца ўслед нам, рыкаючы і сапучы,
Верыш ты мне, або зусім не верыш –
Я сваёй груддзю закрыю цябе.
Іван: А што гэта там свеціцца? Няўжо кветка! Пайду пагляджу!
На сцэну выходзяць, крадучыся, Лесавік і Кікімара, асвятляючы дарогу ліхтарыкам. Сутыкаюцца з Іванам.
Лясун: О! Яшчэ адзін утопленічак! Будучы!
Кікімара: Шанцуе сёння Вадзяніку – столькі падарункаў!
Хапаюць Івана пад рукі з абодвух бакоў.
Іван: Ды адчапіцеся ад мяне! Я вас не баюся! Я пра вас у кнігах чытаў. І ведаю, што вы мяне будзеце адгаворваць, каб папараць-кветку я не шукаў, і зачароўваць мяне будзеце. Толькі я вам хачу прапанаваць іншае. Давайце разам шукаць скарб. Мне ж зусім няшмат трэба – Машаньку маю выкупіць у тэрарыстаў, астатняе ўсё вам аддам!
Лясун: Вось гэта справа! Ты адкуль узяўся, такі шчодры! Скарб мы і самі знойдзем, і ўсё сабе забярэм, нічога дзяліць не будзем! А цябе ў возера кінем, на забаву цару Вадзяному!
Кікімара: (Лясуну на вуха) Паслухай, Лешык, па купальскім павер’і, кветка можа дастацца ў рукі толькі бескарысліваму чалавеку! Нам з табой яна не дасца! Хай Іван кветку сарве і скарб вырые, а мы потым з ім разбярэмся!
Лясун: Ах ты, мая разумніца! (Івану) Скажы дзякуй маёй разлюбезнай супружніцы, а не то… Вось знойдзеш кветку, дабудзеш скарб, тады ідзі на ўсе чатыры бакі! Згодны?
Іван: Вядома, згодны!
Кікімара: Ура! Наперад, на пошукі!
Сыходзяць.
Выходзіць Вадзяны і Маша.
Маша: Ну чым цябе яшчэ пацешыць? На лыжаролернай трасе на роліках ездіць ты баішся, віртуальныя монстры табе надакучылі… Імідж ты мяняць не хочаш… А што, калі нам з табой патусіць пад клубнячок?
Вадзянік: А што гэта? А як гэта?
Маша: Вось жа вёска цёмная! Ты што, і танцаваць не ўмееш?
Паказвае.
Вадзянік: Не ўмею, не да танцаў мне, работы іншай хватае.
Маша: Зараз буду вучыць цябе.Будзем танцаваць і упрысядкі, і падскакваючы, і ў абдымку!
Калі ласка, выходзьце да нас, сябры. Крыху павесялім Вадзяніка.
Пачынаем усё з кружочка,
Рукі ўнізе на замочку.
Гэй, музыка, рэж нам ох!
Польку дробну, як гарох.
Полька ўлева ,полька ўправа.
А цяпер каб не згубіцца,
Трэба лоцем зачапіцца,
Полька ўправа акуратна,
Полька ўлева далікатна.
А цяпер, такія рэчы,
Бяромся за суседа плечы.
Полька ўлева ,полька ўправа.
Ручкі цэлы?
Ножкі не стаміліся?
Самі вы не зажурыліся?
Аб’яўляю між тым,
Што цяпер у нас інтым,
Хлопцы ды паненкі,
Бяромся за каленкі.
Полька ўлева ,полька ўправа.
А цяпер пайшлі ў скокі,
Круціцеся ва ўсе бокі.
(танец-гульня “Полька”)
Маша: (з загадкавым бляскам) А што гэта я цябе ўсе забаўляю? Ты б мяне хоць на бераг на экскурсію звадзіў, месцы прыгожыя паказаў! У вас, кажуць, папараць-кветка сёння зацвітае! Так хочацца паглядзець! А я табе потым сушы прыгатую!
З розных бакоў на сцэну падымаюцца дзве групы персанажаў – Лесавік і Кікімара з Іванам, і Вадзяны з Машай. Адначасова падыходзяць на адлегласці паўметра ад кветкі, нячыстая сіла курчыцца, але падысці да кветкі не можа. Іван і Маша падыходзяць да кветкі, Іван зрывае яе.
Гучыць гром.
Кікімара: Гэта Купала! Сам Купала! Ратуйся, хто можа!
Лясун: Ды хіба ўцячэш ад яго! Зараз ен свае чары накладзе, прыйдзецца для яго зноў увесь лес гаючымі травамі засаджваць!
Вадзянік: А мяне, як у мінулы раз, прымусіць усе смецце з возера прыбіраць!
Зноў грыміць гром. Іван і Маша спалохана прысядаюць.
Раздаецца голас Купалы.
КУПАЛА: Не бойцеся, людзі! Кветка чароўная даецца ў рукі толькі чалавеку з чыстым сэрцам! А паколькі ваша жаданне, маладыя, ўжо споўнілася, я сам выкарыстоўваю чароўную сілу кветкі! Ваш скарб – у вашых сэрцах – гэта ваша любоў, ваша дабрыня. Я жадаю вам шчасця і моцнай сям’і, а вам, людзі, я дару ноч весялосці і радасці, пасылаю вам вылячэнне ад усіх хвароб, а сэрца насыщаю святлом і дабрынёй! Хай грымне весялосць!
Кікімара: А як жа мы?
Лясун: Нам што, і павесяліцца сёння нельга?
Вадзянік: (уздыхаючы) А я наогул сёння… імяніннік!
Голас Купалы.
КУПАЛА: Сардэчна запрашаю і вас,нячысцікі, і дазваляю вам весяліцца, але спачатку дайце зарад бадзёрасці людзям, пагуляйце з імі ў гульні купальскія! А я падару вам добрае надвор’е , святочны канцэрт і дыскатэку!
ГУЛЬНЕВАЯ ЧАСТКА.

Цитата:


Сообщение от Алусик
Посмотреть сообщение

Сегодня провели открытое развлечение «Гуканне Вясны».Делюсь сценарием. Огромное спасибо всем девчатам , чьими материалами и идеями я воспользовалась. Ещё раз благодарю Ирину Парахневич, за озвучку Ляли.


Огромное спасибо за замечательный сценарий и озвучку!!!

Цитата:


Сообщение от Magvai
Посмотреть сообщение

В пятницу провели фольклорное свята БАГАЧ (согласно годовому плану).


Хорошо. что наши ещё не включают такие праздники в годовой.
Фото замечательные. Молодцы.

Цитата:


Сообщение от Елизавета777
Посмотреть сообщение

Девчата, поделитесь пожалуйста сценарием «Масленица» на белорусском языке. Спасибо.


Скамарох 1: Не ведаю я такога ўказа! Затое я цябе, Яга, добра ведаю! Сыходзь адсюль, ня псуй свята!

Баба-Яга: Так, я — Баба-Яга. А вы каго чакалі? Вясну? Як па мне, так зіма самае то! Каб яна са сваімі завеямі аж да лета была!

Скамарох 2: Вось так нумар! Што ж рабіць цяпер?

Скамарохі чухаюць патыліцы

Скамарох 1: А я — ведаю!

Ёсць звычай, стары вельмі,
Усімі шанаваны на нашай зямлі:
Сыходзіць зіма не хоча?
Масленіцу запалі!

Гучыць вясёлая музыка.
Падбягаюць да пудзіла Масленіцы

Баба-Яга: Ну вось, ізноў! Масленіца такая, Масленіца сякая, а пра мяне — ізноў забыліся!

Скамарох 2: Забудзешся пра цябе, як жа! Не, каб са святам дапамагчы, народ павесяліць — толькі шкодзіш усім!

Баба-Яга: А вы прасілі мяне дапамагчы? Можа, я — лепшая памочніца пры правядзенні святаў!

Скамарох 1: Што ж, калі шкодзіць не будзеш — заставайся!
Баба-Яга: І застануся! Я вам усім пакажу, як трэба весяліцца на свяце!

Скамарох 2: (звяртаецца да гледачоў): Ну што, дазволім ёй застацца? Так таму і быць!
Гучыць музыка.
Баба-Яга становіцца памочнікам скамарохаў. Праводзіць конкурс “Мятла”.
(На снезе змейкай выстаўляюцца драўляныя калоды. Іх трэба расставіць на адлегласці 30 сантыметраў адзін ад аднаго. Затым удзельнік садзіцца на мятлу і пачынае змейкай аббягаць калоды. Усё трэба зрабіць максімальна хутка, але пры гэтым не збіць ні адной кеглі.)

Вакальныя нумары

Скамарох 1. Баба-Яга зусім нас збіла з панталыку. Мы ж збіраліся пабаіць вам пра тыдзень Масленіцы. Дык вось, другі дзень называецца «Зайгрышы». У гэты дзень каталіся з гор, каб доўгі лён рос. А я абвяшчаю конкурс знаўцаў народнай мудрасці. Я падрыхтавала для вас некалькі пытанняў:
• Якія масленічныя звычаі вы ведаеце?
• Якія народныя прыказкі і прымаўкі пра Масленіцы вы ведаеце?

Па чарзе адказваюць на пытанні.
Той, хто назваў апошні адказ — пераможца.

Скамарох 2: Вось і надышоў трэці дзень Масленіцы, які называецца «Ласунак».
Адгадайце, што гэта:
Круглы, а не кола,
Гарачы, а не сонца,
Не пірог, а з’есці можна.
Вядома, гэта блін. У сераду на Масленіцу цешчы пяклі іх і чакалі да сябе ў госці зяцёў, каб пачаставаць. Масленіца славіцца сваімі блінамі. Бліны пякуць розныя: вялікія, маленькія, а галоўнае — круглыя, як сонейка. Бо гэта ж сімвал сонца.
Скамарох 1: А я абвяшчаю наступны конкурс. Той, хто адкажа, колькі бліноў у гэтай горцы, будзе лічыцца самай лепшай цешчай, ці самым лепшым зяцем. ( Бліноў 7, так як 7 дзён у Масленіцы).

Гучыць музыка.
Пераможцу ўручаюць бліны.

Скамарох 2: А чацвёрты дзень — мой самы любімы. Ён завецца «Разгуляй-чатвярток». Лічылася, што ў гэты дзень павінен першы раз праспяваць жаваранак.

Скамарох 1. А зараз зноў гульня. Запрашаем 5 жадаючых хлопцаў. Кожны з вас атрымае птушачак ( складзеныя з паперы самалёцікі). Вам трэба адправіць сваіх птушачак як мага далей. Чые птушачкі даляцяць далей, той і пераможца.

Гучыць музыка.
Удзельнікі па чарзе пускаюць самалёцікі. Пераможцу частуюць аладкамі.

Скамарох 2: Прыйшоў пяты дзень Масленіцы, які называўся “Цешчыны вячэркі”. У гэты дзень зяці сваіх любімых цешчаў у госці запрашалі. Ну, а калі цешчу запрасілі, трэба ж яе нечым частаваці. А чым частаваць на Масленіцу, як не блінамі? Вось мы зараз паглядзім, ці ўмеюць нашы хлопцы бліны пячы. ( Хлопцам даюць патэльні.) Вы павінны будзеце паставіць патэльню на пліту, але спачатку мы вам вочы завяжам. А вы, паважаныя гледачы, не проста назірайце, а падказвайце хлопцам, куды ісці, улева ці ў права.

Гучыць музыка.
Хлопцам завязваюць вочы, раскручваюць, ідзе гульня.

Скамарох 1. Вось наш пераможца. Добры зяць у цешчы будзе. Вось табе пачастунак, частуйся, калі ласка, нашымі блінамі і сядай на месца.

Пераможца садзіцца на месца

Скамарох 2: Так мы з вамі добра весяліліся, што дачакаліся шостага дня Масленіцы. У гэты дзень нявестка збірала да сябе ў госці ўсю мужаву радню.

На сцэне з’яўляецца вядучая з абручом
Скамарох 1. Паслухай, а што табе нагадвае гэты абруч?

Скамарох 2. Ой, абруч, ён круглы, як сонейка. А на масленіцу вялікая пашана была тым рэчам і дзеянням, якія нагадваюць сонца. І бліны круглыя ды жоўтыя, і колы, якія часта запальвалі, таксама круглыя.

Скамарох 1. Нават на конях ездзілі вакол вёскі, каб адзначыць кола. А мы зараз усё забылі. Але гуляць з абручамі таксама любім.

Скамарох 2. О, гэта вельмі масленічная гульня. Давайце і мы з вамі згуляем. Запрашаем 4 жадаючых дзяўчыны. Падыходзьце, калі ласка. Паглядзім, каторая з вас самая спрытная. Тая дзяўчына, якая даўжэй пракруціць абруч, і будзе пераможцай.

Гучыць музыка.
Дзяўчаты круцяць абруч

Скамарох 1: Вось і прыйшоў час развітацца са спадарыняй Масленіцай, таму што сёмы дзень — развітанне.

Скамарох 2: Каб масленіца вярнулася на наступны год, давайце прамовім усе разам чароўныя словы: «Масленіца, бывай, на наступны год прыязджай!»

Гуцыць музыка.
Спальваюць пудзіла Масленіцы

Канцэртная праграма

Цитата:


Сообщение от Елизавета777
Посмотреть сообщение

Девчата, поделитесь пожалуйста сценарием «Масленица» на белорусском языке. Спасибо.


НЕ ПРАВИЛЬНО НАПИСАЛА(НЕ ВСЕ ТОЛКОМ КОПИРОВАЛА) ВЫСЫЛАЮ весь сценарий
Сцэнарый народнага гуляння “Масленіца румяная”

( За сцэнай):
Гэй, народ!
Збірайся!
К нам вясна ідзе,
Сонейка нясе!
З намі разам пойдзем
І вяселле знойдзем,
Будзем песні спяваць
Весяліцца, гуляць
Ды вясну гукаць!

Гучыць музыка.
На сцэну выбягаюць скамарохі

Скамарох 1. Прывiтанне, сябры!

Скамарох 2. Вітаем усіх, хто часіну знайшоў, на наша свята пагуляць прыйшоў!Сёння мы з вамі паспрабуем правесці зіму і сустрэць вясну.

Скамарох 1. А ў нас сёння Масленіца!
Прыляцела ластавіца!
Села-пала на калу,
Кідала масла па каму.

Скамарох 2. А мы Масленку чакалі –
Усю нядзельку выглядалі.
А мы думалі Масленка сем нядзелек,
Ажно Масленка сем дзянёчкаў!

Скамарох 1. А ці ведаеце вы, як святкавалі Масленіцу нашы продкі?
Скамарох 2. Увесь Маслены тыдзень, ад панядзелка да нядзелі праводзіўся шумна. Нават па вечарах не працавалі. Хадзілі адзін да аднаго ў госці, а моладзь паўтарала каляднае гулянне.

Скамарох 1. Якое ж свята без гульняў і песен. Мы запрашаем усіх жадаючых на румяную масленіцу. Сустракайте, для вас спявае вакальны народны ансамбль “Раніца”.

Вакальныя нумары

Скамарох 2. Ну што ж, а мы пачынаем. Першы дзень масленічнага тыдня называецца “Сустрэча”. У гэты дзень Масленку сустракалі і велічалі. Давайце і мы з вамі павітаем нашу Масленіцу і паклікаем на наша свята.

Скамарох 1. Масленіца, Масленіца,
Дай блинком паласавіцца.
Прагані ад нас завеі!

Скамарох 2. Пракаці на каруселі.
Растапі халодны лёд,
Хай вясна хутчэй прыйдзе!

Скамарох 1. Вось і павіталі мы нашу Масленіцу. Толькі штосьці не ідзе яна да нас.

Пад вясёлую музыку «заязджае» Баба-Яга верхам на мятле.

Скамарох 2. А гэта яшчэ хто?

Баба-Яга: Прывітанее вам, дзяучаты і хлапчукі, Манькі і Грышкі, Светкі і Танькі, Ягоркі і Ванькі! Ну, чаго не вітаецеся? Здрасьте, вам кажуць!

Гледачы вітаюцца.

Баба-Яга: Якія вы ўсе ўкормленыя! Я хацела сказаць: «выхаваныя».
Так бы ўсіх і з’ела! Ой, глядзела б на вас і глядзела! Што, масленіцу сустракаеце? А вось яна я — тут!

Скамарох 1: Якая ж ты масленіца? Ты — самая сапраўдная Баба-Яга!

Баба-Яга: З чаго гэта ты ўзяў?

Скамарох 2: А ты ў люстэрка на сябе паглядзі, і ты здагадаешся.

Дае Бабе-Яге люстэрка

Баба-Яга: А чаго тут глядзець? Бабулечка-красатулечка, ластаўка-касатачка, вось толькі валасы крыху раскудлаціліся.

Папраўляе валасы

Скамарох 2: А венік як жа? Дзе ты бачыла масленіцу верхам на мятле?

Баба-Яга: Ты хіба не чуў новы ўказ: з гэтага года масленіца без мятлы — несапраўдная.

Скамарох 1: Не ведаю я такога ўказа! Затое я цябе, Яга, добра ведаю! Сыходзь адсюль, ня псуй свята!

Баба-Яга: Так, я — Баба-Яга. А вы каго чакалі? Вясну? Як па мне, так зіма самае то! Каб яна са сваімі завеямі аж да лета была!

Скамарох 2: Вось так нумар! Што ж рабіць цяпер?

Скамарохі чухаюць патыліцы

Скамарох 1: А я — ведаю!

Ёсць звычай, стары вельмі,
Усімі шанаваны на нашай зямлі:
Сыходзіць зіма не хоча?
Масленіцу запалі!

Гучыць вясёлая музыка.
Падбягаюць да пудзіла Масленіцы

Баба-Яга: Ну вось, ізноў! Масленіца такая, Масленіца сякая, а пра мяне — ізноў забыліся!

Скамарох 2: Забудзешся пра цябе, як жа! Не, каб са святам дапамагчы, народ павесяліць — толькі шкодзіш усім!

Баба-Яга: А вы прасілі мяне дапамагчы? Можа, я — лепшая памочніца пры правядзенні святаў!

Скамарох 1: Што ж, калі шкодзіць не будзеш — заставайся!
Баба-Яга: І застануся! Я вам усім пакажу, як трэба весяліцца на свяце!

Скамарох 2: (звяртаецца да гледачоў): Ну што, дазволім ёй застацца? Так таму і быць!
Гучыць музыка.
Баба-Яга становіцца памочнікам скамарохаў. Праводзіць конкурс “Мятла”.
(На снезе змейкай выстаўляюцца драўляныя калоды. Іх трэба расставіць на адлегласці 30 сантыметраў адзін ад аднаго. Затым удзельнік садзіцца на мятлу і пачынае змейкай аббягаць калоды. Усё трэба зрабіць максімальна хутка, але пры гэтым не збіць ні адной кеглі.)

Вакальныя нумары

Скамарох 1. Баба-Яга зусім нас збіла з панталыку. Мы ж збіраліся пабаіць вам пра тыдзень Масленіцы. Дык вось, другі дзень называецца «Зайгрышы». У гэты дзень каталіся з гор, каб доўгі лён рос. А я абвяшчаю конкурс знаўцаў народнай мудрасці. Я падрыхтавала для вас некалькі пытанняў:
• Якія масленічныя звычаі вы ведаеце?
• Якія народныя прыказкі і прымаўкі пра Масленіцы вы ведаеце?

Па чарзе адказваюць на пытанні.
Той, хто назваў апошні адказ — пераможца.

Скамарох 2: Вось і надышоў трэці дзень Масленіцы, які называецца «Ласунак».
Адгадайце, што гэта:
Круглы, а не кола,
Гарачы, а не сонца,
Не пірог, а з’есці можна.
Вядома, гэта блін. У сераду на Масленіцу цешчы пяклі іх і чакалі да сябе ў госці зяцёў, каб пачаставаць. Масленіца славіцца сваімі блінамі. Бліны пякуць розныя: вялікія, маленькія, а галоўнае — круглыя, як сонейка. Бо гэта ж сімвал сонца.
Скамарох 1: А я абвяшчаю наступны конкурс. Той, хто адкажа, колькі бліноў у гэтай горцы, будзе лічыцца самай лепшай цешчай, ці самым лепшым зяцем. ( Бліноў 7, так як 7 дзён у Масленіцы).

Гучыць музыка.
Пераможцу ўручаюць бліны.

Скамарох 2: А чацвёрты дзень — мой самы любімы. Ён завецца «Разгуляй-чатвярток». Лічылася, што ў гэты дзень павінен першы раз праспяваць жаваранак.

Скамарох 1. А зараз зноў гульня. Запрашаем 5 жадаючых хлопцаў. Кожны з вас атрымае птушачак ( складзеныя з паперы самалёцікі). Вам трэба адправіць сваіх птушачак як мага далей. Чые птушачкі даляцяць далей, той і пераможца.

Гучыць музыка.
Удзельнікі па чарзе пускаюць самалёцікі. Пераможцу частуюць аладкамі.

Скамарох 2: Прыйшоў пяты дзень Масленіцы, які называўся “Цешчыны вячэркі”. У гэты дзень зяці сваіх любімых цешчаў у госці запрашалі. Ну, а калі цешчу запрасілі, трэба ж яе нечым частаваці. А чым частаваць на Масленіцу, як не блінамі? Вось мы зараз паглядзім, ці ўмеюць нашы хлопцы бліны пячы. ( Хлопцам даюць патэльні.) Вы павінны будзеце паставіць патэльню на пліту, але спачатку мы вам вочы завяжам. А вы, паважаныя гледачы, не проста назірайце, а падказвайце хлопцам, куды ісці, улева ці ў права.

Гучыць музыка.
Хлопцам завязваюць вочы, раскручваюць, ідзе гульня.

Скамарох 1. Вось наш пераможца. Добры зяць у цешчы будзе. Вось табе пачастунак, частуйся, калі ласка, нашымі блінамі і сядай на месца.

Пераможца садзіцца на месца

Скамарох 2: Так мы з вамі добра весяліліся, што дачакаліся шостага дня Масленіцы. У гэты дзень нявестка збірала да сябе ў госці ўсю мужаву радню.

На сцэне з’яўляецца вядучая з абручом
Скамарох 1. Паслухай, а што табе нагадвае гэты абруч?

Скамарох 2. Ой, абруч, ён круглы, як сонейка. А на масленіцу вялікая пашана была тым рэчам і дзеянням, якія нагадваюць сонца. І бліны круглыя ды жоўтыя, і колы, якія часта запальвалі, таксама круглыя.

Скамарох 1. Нават на конях ездзілі вакол вёскі, каб адзначыць кола. А мы зараз усё забылі. Але гуляць з абручамі таксама любім.

Скамарох 2. О, гэта вельмі масленічная гульня. Давайце і мы з вамі згуляем. Запрашаем 4 жадаючых дзяўчыны. Падыходзьце, калі ласка. Паглядзім, каторая з вас самая спрытная. Тая дзяўчына, якая даўжэй пракруціць абруч, і будзе пераможцай.

Гучыць музыка.
Дзяўчаты круцяць абруч

Скамарох 1: Вось і прыйшоў час развітацца са спадарыняй Масленіцай, таму што сёмы дзень — развітанне.

Скамарох 2: Каб масленіца вярнулася на наступны год, давайце прамовім усе разам чароўныя словы: «Масленіца, бывай, на наступны год прыязджай!»

Гуцыць музыка.
Спальваюць пудзіла Масленіцы
Канцэртная праграма

всем доброго вечера. не смотря ни на что мы готовимся к учебному году. Хочу предложить сценарий Кірмаша (минимум героев). Если понравится — буду рада)))). Музыкальный материал не везде прописывала, так как все можно заменить своим))

КІРМАШ
Уваходзяць 5 дзяцей
1 дз: Добры дзень, любая госці! У нас на Беларусі існуе добры звычай вітаць гасцей хлебам – соллю, які падаецца на рушніку, бо рушнік – сімвал чысціні, цяпла, роднай хаты.
2 дз: Мы звычай зямлі сваей зберагаем.
Усіх гасцей хлебам – соллю вітаем.
кланаюцца, аддаюць хлеб соль
3 дз: Восень — чараўніца ходзіць
на зямлю красу наводзіць
Птушкі у вырай адлятаюць
З дрэу лісточкі ападаюць
надышоў вяселы час,
Завітаў кірмаш да нас!
4дз: Усе хутчей збірайцеся
Ды на свята выпраўляйцеся.
На кірмаш вас запрашаем
Песні пляскі абяцаем!
5дз: Маня! Ясь! Андрэйка!
Ціт! Міколка! Апанас!
Беларускі кірмаш запрашае ў госці вас!
Гэй музыка, дружна грай,
І кірмаш наш пачынай!
Уваход – пляска
6 дз: Добры вечар госці!
Просім у вас мілосці!
Каб вы не гудзелі
Хораша сядзелі!
7 дз: Хороша сядзелі
І на нас глядзелі!
Добрыя мыслі мелі
Разам з намі пелі!
песня «На кірмаш»
садяцца на месцы
Вяд1: Пленнай працай, ураджаем
Усіх прысутных мы вітаем,
На кірмаш вас запрашаем!
Тут не толькі прадаюць, купляюць,
А і танцуюць, і спяваюць.
Вяд2: Спяшайцеся на кірмаш,
Гульнямі, песнямі парадуйце нас!
Увага! Увага!
Палаткі адчыняюцца, кірмаш пачынаецца!
Дзеці стаяць за сталамі – прылаўкамі
1 гандл: Тут у нас на кірмашы
Скамарохі – бульбашы,
Стужачкі ды хустачкі
Пернікі ды курачкі!
2 гандл: Загляніце да нас у палатку:
Есць цукеркі – шакаладкі,
А захочаш бублікі –
Даставайце рублікі!
3 гандл: Гэй! да нас! сюды! хутчэй!
Падыходзець весялей!
Усім мірам налятайце,
Нашы лапці закупляйце!
4 гандл: А на нашым кірмашы
Вас чакаюць от душы
Казкі, прымаўкі і байкі!
Звон цымбал і балалайкі!
Хто жадае рукі ў бокі,
Ды пускайцеся у скокі!
пляска
Пакупнік (дзіця) падыходзўіць да масак
8 дз: Ну і шмат тут ўсяго – вочы разбягаюца!
Дайце мне вунь тую маску – вельмі падабаецца!
5 гандл: Калі хочаш штосці узяць,
Трэбы песню праспяваць,
верш пачытаць, альбо танец станцаваць.
8 дз (чухае патыліцу, думае): Добра! Будзем спяваць!
песня
Вяд1: (да бацькоў) Гэй панове, а вы усе сядзіце? Прыўшлі на кірмаш дык купіце што – небудзь! Хоць рушнічок, а можа хусцінку!
За дзяварамі чуецца “Тпру…. Прыехалі”. Уваходзіць цетка Ганна.
Ганна (папраўляе сукенку):Ну і дарогі! Усю мяне растрэсла! Пака на гэтай брычке прыедзешь, дык і кірмаш зачынецца! (Аглядваееца) Паспела, дзякуй богу! (Праходзіць уздоўж сталоў): А колькі рознага тавару, багаты кірмаш! Як у казцы – з рога усяго многа! Хоць бы грошай на ўсе хапіла…
6 гандл: Каму стужкі шаўковыя. разнакаляровы?
Есць чырвоны паясок і прыгожы грабяшок!
Ганна: ну пакажы свой паясок! (разглядае) Вельмі ж прыгожы! За колькі грошай прадаешь?
6 гандл: А я за дарма аддаю і людзей весялю!
Гэй, музыка, грай, жару паддавай.
Зробім з вамі круг вялікі, самі скачуць чаравікі!
пляска
Пакупнік (дзіця) падыходзіць да інструментаў
9 дз: Інструменты для вяселля мы купіць жадаем,
Калі вы нам прададзіце – мы для ўсіх сыграем!
1 гандл: Калі ласка, выбірайце. Ды прыгожа нам сыграйце!
аркестр
Ганна: а дзе гэта у вас гародніна прадаецца? а вось бачу! А хто адагадае загадку? Хай скажа, хто знае: што ў нашым краі другім хлебам завецца?
Слухачы і гледачы, здагадалісь?
Дзеці: бульба!
Вяд2: Правільна! Гэта бульбінка – беларусачка. Пекная паненачка, шэрая сукеначка, зяленая хустачка!
10дз: хай той запляскае ў ладкі,
Хто любіць з бульбы аладкі.
Раз – два – тры – чатыры – пяць
Будзем бульбінку вітаць!
танец “Бульба”
11 дз: Блакін нябесаў і белы бусел,
І кветкі ў полі, як абрус,
Мой край завецца Беларуссю,
І сам я хлопчык — беларус
12 дз: Я — дзяучынка – беларуска
з васільковымі вачыма.
Хоць малая, але знаю:
Беларусь мая Радзіма.
Васількі ў світальным жыце
Вербы ніцыя на Сожам.
Беларусь: Бярэсце, Свіцязь,
Налібокі і Каложа. (П.Панчанка)
13дз: У маей Радзімы вочы – васілечкі,
У маей Радзімы песні – як званочкі.
Хораша на сэрцы, калі песня льецца:
Плача, суцяшае, радасна смяецца…
Зазвіняць званочкі, гармонік зайграе,
І дзяучына шчыра песню заспявае.
песня “Белая Русь”
выходзяць хлопчыкі
14 дз (да Ганны): Цётачка, купіце і у нас што – небудзь!
Ганна: А вы хлопцы, адкуль?
Хлопцы: з Барысава!
Ганна: А чые вы?
Хлопцы: Дзянісавы!
Ганна: А з чым да нас прыехалі?
Хлопцы: з лыжкамі!
Ганна: А нашто вам лыжкі?
Хлопцы: Суп есці і кашу мяшаць!
Ганна: А яшчэ нашто?
Хлопцы: Каб іграць!
Ганна: Так зайграйце!
танец з ложкамі
15 дз: Што напрацавалі, што ў засеках маем.
Мы ад вас нічога сення не хаваем.
Яблыкі мачоныя і грыбы сушоныя.
І арэхаў маем процьму,
Хто з зубамі – падыходзьце!
16 дз: Есць у нас гаршкі, талеркі,
Кубкі, лыжкі і цукеркі.
Есць і цацкі і ласункі.
Усім будуць падарункі
17дз: У мяне ёсць пачастункі,
Вельмі смачныя ласункі,
Пранічкі мядовыя,
Цукеркі ледзянцовыя!
Ганна: Бачу, бачу…. А якія у вас яблыкі салодкія, грушы духмяныя і заморская садавіна у вас есць.
гульня “Веселые фрукты”
18 дз: І заўсёды у дзень святочны
Усюды музыка гучна.
Па дарозе восень крочыць
У залатым вянку яна.
19 дз: Пафарбавала восень клены
у колер жоўты і чырвоны
На спелых гронках арабіны –
бялюткіх нітак павуцінна
20 дз: А за сцяжынкай паглядзі ты –
Зяленай руні аксаміты
І не магчыма надзівіцца
на восень – цуда – чараўніцу. (Віктар Шымук)
танец “Прощаніе с осенью” (Середа)
Ганна: От які добры кірмаш! Усяго накупіла! Але ж трэба і да дому вяртацца! Хоць шкада – а усё ж бывайце,
І на кожны кірмаш мяне чакайце!
Дружна жывіце, хутка расціце,
Край свій зауседы любіце!
Выходзіць з залы
Вяд: Надыходзіць сумны час, нам пара растацца.
Але просім шчыра вас зноў да нас завітацца.
Добра мы папрацавалі, добра пелі і гулялі.
Надышоў і смачны час – частаваць я буду вас.
Зараз ў групу мы пайдзем і частавацца пачнем.
Выходзяць з залы і ідуць частавацца ў групу

Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Сценарий белорусская кухня
  • Сценарий басни две гусыни
  • Сценарий беловский район
  • Сценарий баскетбольного праздника
  • Сценарий беларусь энергоэффективная страна