Сценарий праздника на башкирском языке

“Нардуған” фольклор байрамы

Маҡсат:

• Балаларҙы башҡорт халыҡ йолалары,ғөрөф – ғәҙәттәре менән таныштырыуҙы дауам итеү , “Нардуған” байрамы ,Селлә ваҡыты менән танышыу , байрамдың исемен , ғәмәлен атай белергә өйрәтеү;
• Балаларҙың иғтибарын ,үҙләштереү , ҡабул итеүҙе , сенсор тойоу һәләтен , һорауҙарға яуап биреү оҫталығын үҫтереү;
• Башғорт халҡының ғөрөф — ғәҙәттәренә , байрамдарына ҡыҙыҡһыныу уятыу һәм һөйөү тәрбиәләү.

Байрам барышы.

Өй күренеше.Өләсәй өйҙә нимәгәлер әҙерләнеп һөйләнеп йөрөй

Өләсәй: Э-э-э-э-э-й . ваҡыт тигәнең һиҙелмәйҙә үтеп китә шул , әле генә балаларым менән Сөмбөлә байрамына әҙерләнә инек , бына хәҙер Нардуғаны ла килеп етте…..

Өйгә бер ҡыҙ йүгереп инә , ҡыуана –ҡыуана.

Ҡыҙ : Өләсәй , өләсәй һин нимә эшләйһең ул?

Өләсәй: Һуң , ҡыҙым бөгөн бит нардуған байрамы , сәй әҙерләйем , тәмләп ҡоймаҡлап сәй эсеп алайыҡ балам.

Ҡыҙ: Өләсәй байрамға мөмкинме мин үҙемдең балалар баҡсаһынан дуҫтарымды саҡырам.

Өләсәй: Әлбиттә ҡыҙым,бар-бар саҡыр инде , байрамға Селлә бабай менән Нардуған үҙе лә килеп етерҙәр оҙаҡламай.Йүгер балам,йүгер.

Ҡыҙ йүгереп сығып китә , өләсәй өйҙә ҡала.Көй яңғырай , балалар тәрбиәсе апай менән инәләр.

Тәрбиәсе: Әйҙәгеҙ өйгә инегеҙ ҡыҙҙар , малайҙар , тышта бик һыуыҡ , буран ыжғыра!

Малай: Ысынлап та бында йылы икән , әйҙәгеҙ.

Ҡыҙ: Өләсәй беҙ байрамға һуңламаныҡмы?

Өләсәй: әйҙәгеҙ түрҙән уҙығыҙ , һеҙ байрамдың тап өҫтөнә лә килеп индегеҙ.Әйҙә , әйҙә.

Малай: Уф өшөттөрҙө өләсәй , тышта бик һыуыҡ икән.

Өләсәй: Һуң улым ҡыш етте бит .

Ҡыҙ: Беләбеҙ , беләбеҙ өләсәй ,ҡыш еткәнен һиҙәбеҙ.

Икенсе ҡыҙ: Әйҙәгеҙ булмаһа йырлап алайыҡ , беҙ бит ҡыш тураһында бик матур йыр ҙа беләбеҙ.

Йыр “Ҡыш етте”

Балалар ултыралар.

Өләсәй: Ҡышҡы Нардуған байрамы мөбәрәк булһын!Донъялар имен торһон!

Тәрбиәсе: нар — нар , нарына .

Бәхет бирһен барына!

Бала: Мал-тыуарҙар түл йәйһен!

Малдар ашһын ҡуранан!

Ашлыҡ ашһын буранан!

Илебеҙ тыныс булһын!

Күңелегеҙ киң булһын!

Өләсәй: изге теләктәрегеҙгә мең рәхмәт!

Тәрбиәсе: Юрауығыҙ юш килһен , изге теләктәрегеҙ тормошҡа ашһын!

Өләсәй: балалар ә һеҙ Нардуған байрамы тураһында ишеткәнегеҙ бармы?

Ҡыҙ: Өләсәй ә Нардуған нимәне аңлата ул?

Өләсәй: Улайһа тыңлағыҙ балалар. “Нар” һүҙе ҡояш ҡояш тигәнде аңлата , шулай булғас , Нардуған ул ҡояш тыуған көн .Боро – борон заманда атай-олатайҙарыбыҙ оҙон-оҙаҡ төндәрҙә иң ҡыҫҡа көндәрҙә ҡояшҡа мөрәжәғәт иткәндәр: “Нар туған беҙгә йөҙөң менән борол инде!”Көндәр оҙая башлағас , ҡояш кешеләрҙе тыңлап йөҙө менән борола икән тип уйлағандар һәм шуға ышанғандар.

Малай: Ә ҡышҡы Нардуған ҡасан була ул?

Өләсәй: Ҡышҡы Нардуған декабрь айының 25-ендә башланып бер аҙна буйы дауам иткән.Был йола борон-борондан күсеп килгән.Һәр халыҡ үҙенсә был байрамды билдәләп үткән.

Ҡыҙ: Ә нисек Өләсәй?

Өләсәй: Ут аша һикергәндәр , төрлө уйындар уйналған,әйтемдәр әйтешкәндәр,йомаҡтар ҡойғандар,йырҙар йырлағанда . бейегәндәр,ә балалар урам буйлап “Нар-нар Нардуған , Нардуғанға кил туған”-тип байрамға саҡырып йөрөгәндәр.

Тәрбиәсе: Өләсәй әйҙәгеҙ балалар менән бергәләп ҡабатлайыҡ , иҫтәрендә ҡалһын.

Бергәләп: Нар-нар-Нардуған!

Нардуғанға кил туған!

Өләсәй: хәҙер һеҙҙең тауышығыҙҙы ишетеп Нардуған килеп тә етер инде балалар.

Көй яңғырай , Нардуған инә.

Нардуған: Һаумыһығыҙ балалар,һаумыһығыҙ ҡунаҡтар! Саҡырғанығыҙҙы ишетеп килеп тә еттем бына.

Нардуған мөбәрәк булһын

Тормош түңәрәк булһын

Мал-тыуарыбыҙ артһын

Игендәребеҙ уңһын!

Тәрбиәсе: Әйҙә түрҙән уҙ Нардуған.

Өләсәй: Әйҙәгеҙ балалар нардуған менән түңәрәктә йырлап-бейеп алайыҡ.

Түңәрәк уйын “Нардуған”

Нардуған: Балалар һеҙ бик матур йырланығыҙ , ә ҡыш тураһында йомаҡтар , әйтемдәр беләһегеҙме?

Балалар: эйе . беләбеҙ.

Тәрбиәсе: Нардуған беҙҙең балалар зирәктәр , уңғандар бик күпте беләләр.

Йомаҡтар ,әйтемдәр,һынамыштар.

• Бабайым килә ҡағынып

Аҡ толобын ябынып(Ҡыш)

• Ишектән инә лә , түргә үтә(Һыуыҡ)

• Үкерә лә ҡотора

Бөтә ерҙе тултыра(Буран)

• Ҡапҡаны аса ла

Ҡапҡа артына ҡаса(Ел)

Тәрбиәсе: Ә хәҙер әйҙәгеҙ һынамыш – әйтемдәр әйтәйек.

• Бесәй ишек тырнаһа , буран була.
• Ҡыш көнө ағас бәҫләнһә , иген уңа.
• Эшләмәһәң йәй көнө – ни ашарһың ҡыш көнө.
• Ҡалын ҡар ер өсөн юрған.
• Ҡыш ҡар күп булһа , йәй ямғырлы була.
• Ҡыш тәҙрә тирләһә , ҡар яуа.

Малай: Өләсәй , беҙҙең ҡар тураһында йырыбыҙ бар.

Өләсәй: Әйҙәгеҙ малайҙар улайһа йырлап ишеттерегеҙ әле.

Йыр “Ҡар яуа”.

Өләсәй:Һай афарин балалар,ысынлап та бигерәк шәп йыр.Эй,ноҡот һалып быйылғы йылдың уңышлыҡтарын беләйем тигән инем , ҡайҙа әле ул минең ноҡот таштарым , күрмәнеңме ҡыҙым.

Ҡыҙ: бына Өләсәй . бына ул һинең таштарың.

Өләсәй:Оҙон – оҙаҡ юл төшә

Кемдер беҙгә ашыға

Ноҡотҡа берәүҙең һыны төшә

Үҙе ҡарт , үҙе дәрт

Уның байрамда булыуы шарт.

Ноҡотҡа күп һындар төшә

Күңелле байрам көтә.

Был ноҡотҡа бер һын төшә.

Тәрбиәсе: Ә кемдең һыны һуң Өләсәй?

Өләсәй: Был беҙҙең Селлә бабай.

Нардуған: балалар ә һеҙ Селлә бабай тураһында беләһегеҙме?

Ҡыҙ: Өләсәй бәлки һин беҙгә һөйләп бирерһең?

Өләсәй: Ҡышҡы селлә ҡырҡ көн дауам итә.Ул көндәр иң сатлама һыуыҡ көндәр була.Селлә ҙур мәжлестәр , туйҙар үткәрергә ярамай һәм тағы ла йәйге селлә лә була.Йәйге селләлә көндәр ныҡ эҫе була,һыйырҙарҙың һөтө кәмей.

Тәрбиәсе: Балалар Селлә ваҡытын һеҙ киләсәктә онотмаҫһығыҙ инде.

Нардуған: Балалар бәлки Селлә бабай килгәнсе бейеп күрһәтерһегеҙ?

Тәрбиәсе:Әйҙәгеҙ парлашып “дуҫлыҡ ”бейеүен бейеп алайыҡ.

Бейеү “Дуҫлыҡ ”

Селлә бабай инә.

Селлә бабай: Һаумыһығыҙ балалар,һаумыһығыҙ ҡунаҡтар!Нардуған байрамына ашығып килеп еттем ,һеҙҙең менән йырлап – бейеп күңел асырға килдем.Киң ризыҡ , киң дәүләт бирһен хоҙайым!Барыбыҙға ла һаулыҡ , сәләмәтлек теләйем!

Нардуған: Тотоноғоҙ ҡулға – ҡул

Яһайыҡ ҙур түңәрәк

Селлә бабайым менән

Әйләнәйек бергәләп.

Түңәрәк уйын “Әйләнәйек”

Ултыралар

Селлә бабай:Һай афарин күңел күтәрелеп дәртләнеп киттем.Ә хәҙер минең менән уйнап алығыҙ.бына ошо бейәләйем менән.Ул минең тылсымлы бейәләйем.Хәҙер көй уйнаһа мин бейәләйемде ебәрәм , көй туҡтағанда кемдә бейәләй ҡала , уға яза(наказ)бирелә.Әҙерһегеҙме балалар?Улайһа башлайыҡ.

Уйын “Туңдырам ”

Йыр “Егеттәр”

Шиғыр

Бейеү “Лирик”

Үсекләшеүҙәр

• Иштуған – ҡыш тыуған

Ҡышҡыһын сана шыуған.

• Малайҙар , малайҙар

Ҡыйыҡ башындағы ҡалайҙар.

• Ҡыҙҙар , ҡыҙҙар

Һауалағы йондоҙҙар.

• Илаҡ-илаҡ илле ҡолаҡ

Ҡолаҡтарын йыумаған

Күҙ йәштәрен йыумаған.

• Сиң-сиң-сиңерткә

Ситән араһында.

Йыр “Ал бәйлә ҡулыңа”

Өләсәй: Селлә бабай , Нардуған ултырып ял итеп алығыҙ.

Селлә бабай: ҙур рәхмәт балалар ихтирамығыҙ , иғтибарығыҙ өсөн.

Нардуған: бик күп һөнәрҙәрегеҙҙе күрһәттегеҙ, рәхмәт һеҙгә.

Селлә бабай: миңә ҡыҙым эҫе була башланы ,хәлем бөтә башланы.

Нардуған: Ҡайтайыҡ инде селлә бабай.

Селлә бабай: Байрамдар гөрләп торһон

Күктәр гел аяҙ булһын

Ер йөҙөндә бар балалар

Бәхетле . таҙа булһын!

Һау булығыҙ балалар,һау булығыҙ ҡунаҡтар.

Сығалар.

Тәрбиәсе:ғөрөф-ғәҙәт йолаларҙан

Ярамай шул ҡасырға

Бөгөнгөләй һәр саҡ шулай

Кәрәк күңел асырға.

Ҡыҙ: Өләсәй , мин дуҫтарымды балалар баҡсаһына оҙатып ҡуяйым.Мин хәҙер Өләсәй.

Балалар сығалар.Өләсәй өйҙә теләктәрен теләй-теләй һөйләнеп ҡала

Сценарии башкирских свадеб и других праздников

На этой страничке приведены сценарии мероприятий на башкирском языке:

1. Сценарий юбилея на башкирском языке «Туй».

2. Сценарий юбилея на башкирском языке «Юбилейная поездка».

3. Сценарий свадьбы на башкирском языке.

Можете скопировать любой из них себе бесплатно или заказать у нас индивидуальный на своё мероприятие. А также у нас можно заказать любую услугу для проведения башкирской свадьбы и другого банкета.

Любой наш ведущий готовится к мероприятию заранее, при этом составляя сценарий Вашего праздника, который согласуется с Заказчиком. Это входит в стоимость услуг тамады и является бесплатной услугой. Если же вы хотите провести свой праздник самостоятельно, то можете заказать у наших ведущих личный сценарий на русском или татарском языке. Эта услуга платная, гонорар с автором сценария оговаривается персонально. Звоните и мы подберём Вам ведущего или автора сценария на любой проект.

Туй. Сценарий юбилея на башкирском языке

Әссәләмәғәләйкүм, йәнә лә һаумыһығыҙ, ҡәҙерле ҡунаҡтар,ҡоҙа-ҡоҙағыйҙар, ҡоҙа-ҡоҙасалар, ағай-эне, туған-тумаса, бала-саға. Беҙ бөгөн оло мәжлескә, никахлашыу кисәһенә йыйылдыҡ. Кеше ғүмеренең ҡабатланмаҫ, мәңге иҫтә ҡала торған мәле бөгөн. Айбулат менән Гөлнара ғүмер буйы үҙҙәре генә барасаҡ тормош юлдарына аяҡ баҫалар . Шуға күрә был мәжлесте матур, иҫтә ҡалырлыҡ итеп үткәреп ебәрәйек.

Ҡәҙерле йәштәр, һеҙҙе иң күркәм, шатлыҡлы байрамығыҙ менән ихлас ҡотлайбыҙ. Тормош юлығыҙҙы ололар һоҡланырлыҡ, йәштәр үрнәк алырлыҡ, дуҫтарығыҙ шатланырлыҡ итеп үтегеҙ.Ҡауышыу көндәрегеҙҙең шатлығын, мөхәббәтегеҙҙең сафлығын ғүмер буйы һаҡлағыҙ, керһеҙ саф мөхәббәт, тигеҙ ғүмер һеҙгә. Беренсе тост йәштәр һәм уларҙың оҙон ғүмерле бәхете өсөн.
Хөрмәтле ҡунаҡтар, һеҙ әкертен генә ҡапҡалап –ниткәләп, тирә-йүнде байҡап таныша тороғоҙ, ә мин һеҙҙе бөгөнгө мәжлестең кейәү менән килендән ҡала төп кешеләре менән таныштырып үтәйем. Шулай итеп, наливайко һәм угащайкалар-… Кемгә — нимә етмәй, ҡалағы етмәһә, бесәйҙең башына һуғыр инем, тип ултырмағыҙ, обращайтесь.
Табын ҡыҙғансы, ҡунаҡтар ҡыҙмаса булып алғансы, туй тәртибе менән таныштырып үтәйем.
Үҙеңде өйҙәге кеүек хис ит, әммә ҡунаҡта икәнеңде онотма.
Табында ҡош тотҡан бесәй кеүек шатланып, ауыҙ йырып ултыр.
Аслан күршеңде үҙ ҡатының менән бутай күрмә. Иҫеңдән сығарма, күрше тауығы – ҡаҙ, күрше ҡатыны ҡыҙ булып күрененә.
Ҡатынығыҙ аяғығыҙға баҫһа, ботоғоҙҙан семтеп алһа, ҡысҡырып ебәрмәҫкә, ә «аппағым» тип үбеп алырға.
Күҙ алдың томалана башлап, бер ишек өсәү булып күренә башлай икән, аптырап торма, алтын уртаны һайла, яңылышмаҫһың, күптәр шулай итә.
Ҡәҙерле ҡунаҡтар,инструкция үттек , инде ҡултамға ҡуйып та ҡуяйыҡ. Кем дә кем ошо тәртип менән килешә, рюмкаһын төпләп ҡуя.

Бер-берең менән таныштырыу.

Оло шатлыҡ ата-әсәгә

Улы менән ҡыҙы менән ҡыҙы туйында.

Сөнки һаман йәш бала булып ҡалаһығыҙ улар уйында.

Һеҙҙең өсөн улар гел борсола,

Һеҙҙең өсөн керә уттарға.

Шуға күрә ҡотлау өсөн

Беренсе һүҙ — уларға.

Һүҙ- свидетель менән свидетельницаға:

Танытмалар бирәләр.
Загста биргән яҙыу

Һарғая ул һандыҡ төбөндә.

Һүрелмәһен һеҙҙең саф мөхәббәт

Һаҡланһын ул күңел түрендә.

Айбулат, Гөлнара.

Бөгөн яҙмыш бүләк итте һеҙгә

Бергә-бергә ғүмер итергә

Боролмалы тормош һуҡмаҡтарын

Етәкләшеп бергә үтергә.

Иртәгәһен һйҙылып атҡан таңдар

Оло шатлыҡ алып килһендәр.

Алдағы көндәрегеҙ тигеҙлектә

Бәхет менән имен үтһендәр.

Туғандарҙың ҡотлауы.

Гөлнара киленгә.

Кеймә итек, кей сабата,

Сабата шәп атлата.

Тиҙ атлаған килендәрҙе

Ҡәйнәләр бик ярата.

Йәш килендәр борондан уҡ

Иртә торорға тейеш,

Ҡәйнәһенең тороуына

Сәйҙәр ҡуйырға тейеш.

Ҡәйнәңдең ҡомғанынан

Йылы һыу өҙөлмәһен,

Килен кеше йүгереп торһон,

Атлап ҡына йөрөмәһен.

Тик хәҙер сабата түгел,

Техника заманаһы,

Гөлнара яңы килен,

Замананың балаһы.

Риза булмаҫ иртүк тороп,

Көн буйы йүгерергә.

Йыуырға, һеперергә.

Башың иҫән булһа, яйы сығыр,

Һин, Гөлнара, ҡайғырма,

Ир һәм ҡатын араһында юҡ бит хәҙер айырма.

Көйләп, сөйләп, яйлап, майлап,

Бер яйын килтерерһең.

Тиҙ атлаған сабатаңды

Айбулатҡа кейҙерерһең.

Туғандарҙың ҡотлауы.

Тиҙ бейеү.

Өҫтәл артында. Уйындар.Фантиктар.

Сладкая парочка. Ирҙәрен сәүистәре еткәнсе сисендерергә.

ЕТЕ ҠЫҘ БЕЙЕҮЕ.

Р. Сафин. Имәндәр.

Уларҙы мин күрҙем быйыл

Урман буй лап тауға менгәндә.

Ҡаза килгән хатта имәндәргә,

Ҡороғандар хатта имәндәр.

Имән тиклем имәндәрҙе лә бит

Бөрөп алған ҡыштың һалҡыны.

Тикберәүһе нисек иҫән ҡалған?

Ах, янында икән ҡайыны.

Бына ғәжәп. Имән эргәһендә

Үҙе ҡайын ғына булһа ла

Сибек кенә ботаҡтары менән

Алып ҡалған уны ҡурсалап.

Ҡарап торҙом да мин ошо мәлдә

Ҡатындарға килде өндәшкем:

Һәләкәте лә бар был донъяның,

еңелеүе лә бар көрәштең.

Ирҙәрегеҙ әгәр бөрөшөп китеп,

Янтайһалар бөлө килгәндә,

Һеҙ ҡарағыҙ, ҡайын эргәһендә

Иҫән ҡалған анау имәнгә.

Ошо шиғырҙы уҡығанда бер лаҡап иҫкә төштө әле.

Ҡасандыр мулла һәм бур йәшәгән ти. Оҙаҡламай улар өйләнгән. Мулла мулла ҡыҙын алған, ә бур үҙе кеүек бур ҡыҙына өйләнгән. Тиҙҙән мулла бурға әйләнгән, ә бур – муллаға. Әйҙәгеҙ әле, йәмәғәт,иманһыҙҙан иманлы яһай алған ҡатындар өсөн тост күтәрәйек.

Ҡыҙыбыҙ еләк кеүек.

Кейәүе алтын кеүек.

Ниңә аҡса йәлләйһегеҙ,

Һаран бажалар кеүек.

Сценарий юбилея на башкирском языке «Юбилейная поездка»

Йыр. Әссәмәғәләйкүм.

Ҡәҙерле ҡунаҡтар, бөгөн был ыҡсым ғына залда беҙ һөйөклө һәм тоғро ҡатын, ғәзиз әсә, хәстәрле туған, тырыш хеҙмәткәр, ғөмүмән, мировой ҡатын Рәсимәнең илле йәшлек юбилейы айҡанлы йыйылдыҡ. Әйҙәгеҙ әле юбилярыбыҙҙы йөрәк түрендә һаҡланған иң йылы хистәребеҙҙе белдереп, берҙәм алҡышлап алайыҡ. Һәм, әлбиттә, беренсе һүҙ – Рәсимәгә.

Кризис, көрсөк тиҙәр, шөкөр, юбилярҙың өҫтәле ризыҡтан һығылып тора. Беренсе тост – осрашыу хөрмәтенә.

Фоновый йыр.

Зарураттан ғына осрашыу хөрмәтенә зәм-зәм һыуҙарын уртлап ҡуябыҙ, ә мин үҙебеҙ менән таныштырайым әле. Алып барыусы – Люциә һәм оператор Сергей. Һеҙҙең өсөн эшләйбеҙ

Фоновый йыр.

Рәсимә, 50 яшьне узам димә,
Син яшьлектән әле китмәгән.
Үтеп барган еллар йөзләреңә
Тирән буразналар сызмаган.
***
Буй-сының да артык үзгәрмәгән,
Күзләреңдә шул ук очкыннар.
Табигатең синең һаман да яшь,
Әйтерсең лә синдә тылсым бар.

***
Сабыр гына атлап кердең,
5 ун булган алтын көзеңә.
Саулык, бәхет янәшәңдә булып,
Җитсәң иде олуг көзеңә.Рәсимә.

Рәсимәгә – минән сәскәләр..

Давай наливай.

Йәмәғәт, мин һөйләй тип тормағыҙ, “Давай наливай” тигән ҡөҙрәтле фразаны ишетеү менән, тиҙ генә рюмкаларҙы тултырып төпләп тә ҡуйығыҙ.

Рим Хәсәнов музыкаһы ”Иртәнге томан”. аҫтында

Кеше ғүмере аҡҡан һыуҙай. Әле яңы ғына” Мин тыуҙым!” тип донъяға ауаз һалаһың, ә ҡай арала бала саҡ үткән, ҡыңғыраулы мәктәп йылдары артта ҡалған…

Илле йәш күп тә һымаҡ, юҡ та һымаҡ. Бары ла булғандыр, шатлыҡ – ҡыуаныстары ла, яманы ла… Башҡа балалар ата-әсә наҙына төрөнөп , ихлас көлгәндә етем ҡалып, бәләкәй генә көйө туғандарыңдан айырылып, балалар йортонда тәрбиәләнеүе бик үк еңел дә булмағандыр…

Һынмағанһың, һығылмағанһың, юғалмағанһың…Бына тигән ҡатын, әсә, өләсәй бөгөнгө көндә Рәсимә. Бәхетте кеше үҙе яһай. Һин дә үҙ бәхетеңде үҙең тыуҙырып, иреңә, балаларың, туғандарыңа ла өлөш сығараһың. Киләсәктә лә ул хазинаңдың шишмәһе һайыҡмаһын, өйөң гел элеккеләй нурға сумып, балҡып торһон, Рәсимә.

Беҙҙең юбилярыбыҙ хаҡында кем бөтәһен дә беләм, ти. Хәҙер мин һеҙгә төрлө һорауҙар бирермен, кем тиҙ генә яуап бирә, татлы приз ала.

1.Рәсимә нисәнсе йылда уҡырға төшә?

2.Иң яратҡан дәресе ниндәй булған?

3.Иң яратҡан уҡытыусыһы?

4.Тормошонда иң ҙур уңышы тип нимәне һанай?

5.Тәүге балаһын нисә йәштә таба?

6.Яратып башҡарған эше?

7.Иң яратмаған эше?

8.Ҡайныһының исеме кем?

9Кем өсөн Рәсимә берҙән-бер, иң матуры, иң булдыҡлыһы?

Әлбиттә, Ғәлимулла өсөн. Әйҙәгеҙ әле ҡотлау өсөн һүҙҙе тормош иптәшенә бирәйек.

Йыр.

Ялан сәскәләре.

Ғәлимулла менән Рәсимә парлап бейей.

Минең өләсәйем бәләкәй саҡта гел Күҙең янып , ҡулың ялпылдап эшләп, ауыҙың шапылдап торһон тип әйтергә ярата торғайны. Хөрмәтле ҡунаҡтар, тел төбөмдө аңлап тораһығыҙҙыр, эш ҡушырға уйлайым. Бына ошо биттәргә ун биш минут эсендә юбиляр исеменә рифмалар уйлап табырға кәрәк. Мәҫәлән,

Ҡулымдағы йөҙөгөмдөң

Исемдәре Рәсимә.

Бик асыуына тейһәң,

Кәрәгең бирмәҫ тимә.

Исемдәре, исемдәре

Исемдәре Рәсимә…

Ә хәҙер ҡотлау өсөн һүҙҙе юбилярҙың баларына, ҡәҙерле ҡыҙы һәм кейәүенә бирәйек. Диана һәм Сергей

Давай наливай.

Әйҙәгеҙ хәҙер шиғри рифмаларға күсәйек, еңеүсене билдәләйек.. Приз- горячий поцелуй юбиляра.

ДИСКОТЕКА.

Все ли слышат микрофон, объявляю танцевальный марафон.

Танец Кавказский.

Танец Цыганский.

Танец Башкирский.

Танец Восточный.

Победителем танцевального марафона объявляется Расима. Ну нет человека, который бы мог перетанцевать нашего юбиляра.

Өҫтәл артына ултыртыу.

Рәсимә. Ачуланма инде,

Узган елларыңны барлыйбыз.

Бер аз көнләшеп тә, сокланып та,

Яратып та сиңа карыйбыз.

Җиңел тормыш белән яшәмәдең,
Хәсрәтең дә булды, сагыш та.
Тезләндерер кебек тоелса да,
Җиңә белдең син бу алышта.

Яннарыңда апаң, туганнарың ,

Һәр чак ярдәм кулы суздылар.

Оло апаң әти-әни булды,

Биреп тордо дөрөс киңәшләр.

Көнләшәбез сиңа димен,

Туганнарың белән көслөһең.

Тырыш, бөтмер,эшсән,

Гел бер төптән, диерсең.

Котлау өсөн һүҙҙе Рәсимәнең туғандарына бирәбеҙ.

Давай наливай.

Песня Гены. Мы пришли не напрасно –
Это каждому ясно –
И уселись за этим столом.
Юбиляра поздравить
И на память оставить
Эту песню, что мы пропоём!

Припев.

Пусть не старят тебя годы,
В жизни будь ты на виду,
К сожаленью, день рожденья,
Только раз в году!

Юбиляр, наш дружочек,
Выходи в наш кружочек

И вина нам покрепче налей!
Ведь не часто же здесь мы
Собираемся вместе
На торжественный твой юбилей!

Припев.

Мы тебя поздравляем
И, конечно, желаем
Оставаться такой же, как есть:
Скромной, доброй и милой,
Терпеливой, красивой …
Всех достоинств твоих нам не счесть.РӘСИМӘ

Хәҙер мин үҙекәйем янына Рәсимәнең бөтә серҙәрен белеп торған һыналған әхирәте Зиләне, Әлфирәне, Гөлнараны саҡырам. Хәҙер һеҙ бер команда. Бына һеҙгә егерме бит, Беренсе ун биткә Рәсимәгә ниндәй яҡшы теләктәр яҙыр инегеҙ, шуны яҙығыҙ.

Ә ҡалған ун биткә, киреһенсә, нимәләр теләмәҫ инегеҙ, шуны.

Фоновая песня.

Ҡәҙерле әхирәттәр, иптәштәр, әйҙәгеҙ, Рәсимәгә булған бөт

Ә изге теләктәрегеҙҙе йырлап әйтегеҙ.

Хәҙер Рәсимәне нимәнән ҡурсыр, аралар инегеҙ, шул һүҙҙәрҙе аяҡ аҫтына һалып тапағыҙ. Күңелле бейеү көйө ебәрелә. Әхирәттәр ҡағыҙҙар өҫтөндә бейей.

Әхирәттәрҙең ҡотлауы.

Давай наливай.

Сценарий свадьбы на башкирском языке

Йәштәр ЗАГС-тан ҡайтып, әлегә тышта тора. Ҡунаҡтар тере коридор булып теҙелгән. Музыка.
Тамада. Хөрмәтле ата-әсәләр, ҡоҙа-ҡоҙағыйҙар, килгән ҡунаҡтар! Бөгөн беҙҙә оло тантана — ике йәш йөрәктең, … менән … ғүмерҙәренең иң иҫтәлекле көндәре — законлы никах туйҙары! Ҡорған ғаиләләрен ҡотлап, уларға иң изге теләктәребеҙҙе еткерергә, пар күгәрсендәй тап килеп торған .. менән … ихтирам хөрмәт итеп ошо байрамға йыйылдыҡ. Әйҙәгеҙ, тәүҙә кәләш менән кейәүҙең иң яҡын дуҫтарын — шаһиттарҙы саҡырайыҡ.
(Музыка. Шаһиттар инә. Уларҙың ҡулдарында шарҙар. Улар шарҙарҙы ҡунаҡтарға таратып бирә)
Т. Хөрмәтле ҡунаҡтар!
Тормош юлын бергә башлайһығыҙ
Аҙҙаҡаса бергә үтегеҙ
Ауырлыҡтар килһә уртаҡлашып
Шатлыҡтарҙы бергә бүлегеҙ.
Мөхәббәт көслө тик бергә
Типкәндә ике йөрәк,
Таһир-Зөһрәләй һөйөгөҙ —
Беҙҙән һеҙгә шул теләк,
тиеп, әйҙәгеҙ кәләш менән кейәүгә *һөйөү ҡапҡаһын* төҙөйөк.
(Музыка. *Ҡапҡа* — тимерҙән ярымтүңәрәк, барыһы ла шарҙарын шунда бәйләй.)
Ә хәҙер, шаһиттар, һеҙҙең йәштәрҙе саҡырыуығыҙҙы һорайбыҙ.
(Музыка Ҡул сабыуҙар. Йәштәр инә.)
Т. Ҡәҙерле .. һәм .. ! Бөгөнгөләй шат, алсаҡ йөҙлө, ихтирамлы, изгелекле, ә ғаиләгеҙҙең ырыҫлы, ныҡ нигеҙле, уйҙарығыҙ бер, бәхетегеҙ һәр саҡ мөлдөрәмә тулы булыуын теләп, барлыҡ яҡындарығыҙ йыйылған. Улар һеҙҙең өсөн иң изге теләктәр менән *һөйөү ҡапҡаһын* төҙөнө.
Хызыр Ильяс һеҙгә юлдаш булһын
Фәрештәләр алға әйҙәһен.
Бәхет-шатлыҡ, муллыҡ, йәшәү йәме
Икегеҙҙе бергә бәйләһен.
Мин һеҙгә туғандарығыҙ тик һеҙҙең өсөн генә тип төҙөгән ҡапҡанан, үҙегеҙҙең туй мәжлесенә үтергә тәҡдим итәм. Йәшлек мөхәббәтегеҙ бер ҡасан да һүнмәһен, һүрелмәһен, бер-берегеҙҙе һөйөп, һөйөлөп, оҙон-оҙаҡ ғүмер итегеҙ!

Халҡыбыҙҙа ҡыҙ алырға килеү йолаһы бик тә популяр. Йылдан-йыл кейәү өсөн һынауҙарҙың төрҙәре артҡандан-арта бара. Һынауҙарҙы кәләш яғынан шаһитбикә һәм дуҫ ҡыҙҙары үткәрә. Һәр ишек һайын кейәүгә берәр һынау.
Шаһитбикә: Уң аяғың менән атла,
Тормошың да уң булһын.
Ҡыҙ алырға килгәнһең —
Кеҫәңдә акса сыңлап торһон.
Йүгереп кереп китер өсөн
Беҙҙең ишегебеҙ тар.
Хазиналарҙан да ҡиммәт,
Еләктәй ҡыҙыбыҙ бар!
1 һынау:
Яратам тигән һүҙҙе
Һәр кеше әйтергә әҙер.
һин … хистәреңде,
Ҡысҡырып белгерт хәҙер!
(Кейәү өс тапҡыр * .. мин һине яратам! тип ҡысҡырырға тейеш)
2 һынау:
Ҡапҡаға кәләштең исеме яҙылған,
Был осраҡлы ғына түгел.
… исемен аҡса менән
Дөрөҫ итеп яҙа бел!
(Кейәү аҡса менән кәләшенең исемен яҙа)
3 һынау:
Кәләштең һеңлеһе йәки ҡустыһы тора:
Ишек бауы бер тәңкә,
Минең апай мең тәңкә.
(Еҙнәһенән аҡса ала)
4 һынау:
Был эҙҙәр кейәүҙе үзенең яратҡан (кәләштең исеме) мәҫәлән, Гөлнараһына тағы бер-нисә аҙымға яҡынайтыр.Тик ул аҙымдарҙа серле һандар яҙылған.
(аяк эҙҙәренә кәләшкә ҡағылған һандар яҙылған. аяҡ размеры, тыуған көнө, мәктәпте тамамлаған йылы, һ.б. Кейәү быларҙы әйтеп бирергә тейеш)
5 һынау:
Умарта өсөн иң ҡәҙерле
Тәбиғәттә татлы бал.
Кәләш өсөн иң кәрәкле
Ҡәҙерле әйбереңде һал.
(Ишек янында тас ҡуйылған. ҡайһы берәүҙәр“аҡса һал” тип кәңәш бирә. Ә кейәү тасҡа үҙе баҫырга тейеш. Әгәр ул быны белмәй икән, яза бирелә — штраф түләй).

Ишек төбөндә өс стакан
Әсе ҡатыҡ ҡойолған
Ошо әсе ҡатыҡтан,
Барыһы ла асҡыс тапҡан
(Ҡатыҡлы стакандарҙың береһенән асҡысты табырға тейеш, бының өсөн күмәкләшеп егеттәр ҡатыҡты эсеп ҡуйырға тейеш)
Шаян ҡыҙҙар күмәкләшеп:
Беҙ риза йомарт кейәүгә
Ҡыҙыбыҙҙы бирергә.
Пар ҡоштар кеүек һайрашып,
Ғүмер итегеҙ бергә!

Ҡарға бутҡаһы

1-се күренеш

Сәхнә ауыл урамына оҡшатып биҙәлгән. Магнитофон таҫмаһынан «ауыл

тауышы»

ишетелә:

һыйыр

ҡысҡырған,

кәзә-һарыҡ

баҡырған,

аттар

кешнәгән,

әтәстәр

ҡысҡырған

тауыштар…

Ҡош-ҡорт

тауышы

ҡурай,

ҡумыҙ моңо менән ҡушыла. Йыраҡтан бала-сағаның «Ҡарға бутҡаһы!

Ҡарға

бутҡаһынан

ҡалмағыҙ!»,

«Ҡар-р»,

«Ҡар-р!»

тигән

тауыштары

ишетелә. «Эх, матур яҙ килә!» йыры менән балалар сәхнәгә үтәләр. Улар

яланаяҡтан, ҡайһы берҙәре салбар балағын һыҙғанып ҡуйған. Бер малай

ҡолға

күтәргән,

ҡолғала

һөлгөләр,

ҡулъяулыҡтар,

күбеһе

ҡулдарына

янсыҡ, бүрек тотҡандар. Малайҙар шаулашып, ҡарға кеүек итеп ҡулдары

менән ҡағыналар:

Ҡар-р, ҡар-р, ҡар-р, ҡар-р

Ҡарға туйына бар-р, бар-р

Ҡарға туйына бармағандың

Күңелең булыр тар-р, тар-р,

Ҡарға туйына бар-р, бар-р.

Уларҙың тауышы ҡурай, ҡумыҙ, думбыра тауышына күмелеп ҡала.

Сәхнәгә шаулаша-шаулаша төрлө яҡтан ҡыҙҙар, йәш килендәр, өлкәнерәк

апайҙар, әбейҙәр инә. Малайҙар апайҙарға ҡарап таҡмаҡ әйтә:

1-се малай.

Һөлгө йыям, күрегеҙ,

Һеҙ ҙә бүләк бирегеҙ.

Аллы-гөллө һөлгө тағып,

Ҡарға туйға килегеҙ.

2-се малай.

Өйҙәһегеҙ бит, апай ,

Тиҙерәк бир йомортҡа.

Миңә бирһәң бер йомортҡа

Тауығың һалыр йөҙ йомортҡа.

3-сө малай.

Май кәрәк, ярма кәрәк

Ҡарға туйына барыһы ла кәрәк.

Тағы булһа, он сығар.

4-се малай.

Шәкәр кәрәк, тоҙ кәрәк,

Сығар, апай, тиҙрәк!

Һинең кеүек уңған апай

Был донъяла бик һирәк.

Балаларҙың арҡаһынан һөйә-һөйә, ҡатын-ҡыҙҙар ҡолғаларға төрлө төҫтәге

сепрәктәр,

таҫмалар,

яулыҡтар

һ.б.

бүләктәр

тағалар,

бүректәренә

йомортҡа, ярма тултыралар. Хуплау тауыштары ишетелә.

Бер әбей. Изге хәбәрегеҙ өсөн ауыҙығыҙға бал да май.

Малайҙар. Рәхмәт әбей! Рәхәт йәшә.

Малайҙар ҡарҡылдаша-ҡарҡылдаша сәхнәнән сыға башлайҙар:

Ҡар-р, ҡар-р, ҡар-р, ҡар-р

Ҡарға туйына бар-р, бар-р.

(Уларҙың

тауышы

магнитофон

таҫмаһынан

ишетелгән

ҡош-ҡорт

һәм

ҡурай, ҡумыҙ, думбыра тауыштары менән ҡушыла.)

II күренеш

Сәхнә түбәндәгесә биҙәлгән: артҡы планда тауҙар, ағаслыҡтар, бер-ике

ҡыуыш

күренә;

алғы

планда,

тау

итәгендә,

өсаяҡлы

таған,

бүләктәр

бәйләнгән ҡолға тора. Сәхнәнең бер яғында гармунсы, ә икенсе яҡта

ҡурайсы, халыҡ көйөн уйнайҙар. Шул көйгә биҙрә сиртә-сиртә ҡыҙҙар,

апайҙар килеп инә, Улар күңелле шаулашалар. Берәүҙәре табаҡ менән

ярма, икенселәре самауыр, өсөнсөләре батмус менән сынаяҡтар тотҡан,

ҡайһы

берҙәре

һыу

көйәнтәләгән.

Ике

яҡтан

ҡолаҡлы

ҡаҙан

тотоп

үтеүселәр ҙә бар.

(«Ҡарға бутҡаһы» көйө яңғырай.)

Башлап йөрөүсе (башҡорт халҡының милли кейемендә):

— Бына, һау булғас, ҡарғалар ҡайтып, ҡар бөтөп, ҡара ергә баҫыр көн

тыуҙы.

Башҡалар. Көн тыуҙы, көн тыуҙы!

Башлап йөрөүсе. Сәлимә менән Хәлимә ана тегендә (ҡулы менән ишара

яһай) ҡаҙан аҫып, бутҡа бешерһендәр, ә һеҙ, бер нисә малай, ярҙамға

барығыҙ. Ҡалғандарыбыҙ, бутҡа бешкәнсе, йырлап-бейеп алайыҡ әле.

(Күмәкләп таҡмаҡ әйтәләр, башлап йөрөүсе бейей.)

Бейе әле, бейе әле

Бейегәнең юҡ әле.

Бейегәнең булмаһа ла

Матур бейейһең әле.

Йәш еңгәй йырлай-йырлай бейей:

Ондо һатып алһаҡ та

Икмәк үҙебеҙҙеке.

Нисә төшөп бейеһәк тә

Тәпәй үҙебеҙҙеке.

Бергә. Алмағастың алмаһын

Ҡарға-ҡоҙғон алмаһын.

Йәш ваҡытта бейеп ҡалайыҡ

Үкенескә ҡалмаһын.

Ҡытайский әфлисун

Килә икән йәшниктә.

Ҡартайғастын үкенербеҙ

Төшөп бейейек йәшлектә.

Башлап йөрөүсе балалар араһында төрлө уйындар, ярыштар ойоштора.

Ҡалаҡҡа йомортҡа ҡуйып йүгереү, ҡапсыҡ кейеп йүгереү, бағана башына

менеү шикелле ярыштар, «Селтәр элдем ситәнгә», «Аҡ тирәк, күк тирәк»,

«Йөҙөк һалыу» кеүек таҡмаҡлы уйындар башҡарыла. Уҡыусылар милли

кейемдәрҙә

бейейҙәр,

йырлайҙар

—

үҙҙәренең

һөнәр-оҫталыҡтарын

күрһәтәләр.

Башлап

йөрөүсе.

И-и-и!

Уйын-көлкөләр

менән

бутҡаны

бөтөнләй

онотҡанбыҙ бит. Бутҡа бешкәндер инде, балалар.

Бөтәһе бергә.

Тәмле микән бутҡаһы

Ауыҙ итәйек әле.

Матур яҙҙы ҡаршылап

Байрам итәйек әле.

III күренеш

Сәхнәгә һауыттар, ҡалаҡтар тотҡан малайҙар, ҡыҙҙар күтәрелә.

I төркөм.

Әпәләмә, түпәләмә

Һауытҡайым, тулып кит.

II төркөм.

Ашып сыҡ, тулып сыҡ

Ҡайҙан сыҡһаң шунан сыҡ.

Түңәрәкләнеп ултырып бутҡа ашай башлайҙар. Ашап бөткәс, һауыттарын

күтәреп, ҡалаҡтары менән шаҡылдап, таҡмаҡлайҙар.

I төркөм.

Бығыр-бығыр бутҡа бешкән,

Уртаһына аҡ май төшкән.

Яу, ямғырым, яу, яу,

Яу, яу, ямғыр яу!

II төркөм.

Ямғырҡайым, яу, яу!

Майлы бутҡа бирермен.

Майлы бутҡа ҡаҙанда,

Тәтәй ҡалаҡ баҙарҙа.

Ямғырҡайым, яу, яу,

Яу, яу, ямғырым.

I төркөм.

Иртәнсәк тә, кисен дә

Илгә ҡытлыҡ килмәһен.

Игендәрҙе үҫтерһен,

Беҙгә туҡлыҡ килтерһен,

Ямғырҡайым, яу, яу,

Беҙ булайыҡ һау, һау.

1-се ҡыҙ. Малайҙар, ҡыҙҙар, кемдә бутҡа бар?

2-се ҡыҙ. Ҡарғаларға ҡалдырайыҡ. Ямғырҙы ваҡытында яуҙырһындар.

3-сө ҡыҙ. Илгә именлек, беҙгә туҡлыҡ, һаулыҡ теләһендәр.

(Ағас төптәренә бутҡа һалғандай итәләр һәм таҡмаҡлайҙар.)

Бергә.

Ҡара ҡарға ашаһын,

Ала ҡарға ашаһын.

Ҡара ҡарға ашамаһа

Ала ҡарға ашаһын.

Ҡарға килмәй — ҡар китмәй,

Ҡарға килмәй — яҙ етмәй,

Ҡабул итеп йыйынды,

Ҡабул итеп һыйымды,

Беҙгә ямғыр яуҙырһын.

Битен йыуһын тау-ҡырҙың.

1-се

ҡыҙ.

Әйҙәгеҙ

әле,

ҡайтып

киткәнсе

«Алырмын

Алма

ҡош»он

уйнайыҡ.

— Алырмын алма ҡош.

— Бирермен Бирмә ҡош (отолған себешкә яза бирелә.)

— Айгөл тотолдо, яза бирәбеҙ, яза бирәбеҙ.

— Бейеһен, бейеһен!

(«Гөлнәзирә» көйөнә бейей, ҡалғандар ҡул сабып йырлайҙар.)

Күршеләргә ҡунаҡ килгән

Инде ни хәл итәйем.

Туҡмаҡ ҡойроҡ, ҡара бәрәс

Һуйып ҡунаҡ итәйем.

Ҡушымта.

Һай эйелмәй, бөгөлмәй,

Матур баҫа түгелме?

Матур баҫып бейегәндә,

Күңел аса түгелме.

Кара бәрәс тиреһе лә

Ҡама булыр тинеңме.

Һикереп төшөп бейегәндә

Яҙыҡ булыр тиһеңме?

Ҡушымта шул уҡ.

2-се ҡыҙ.

Көймәләре сәңгелсәк

Арбалары калтырсак.

Бергә.

Ҡарға туйы булды тамам

Инде килде ҡайтыр саҡ.

Башлап йөрөүсе.

Арғы яҡта — һаҙ һайын

Бирге яҡта — аҙ ҡайын.

Бергә.

Имен торһон донъялар

Күрешербеҙ яҙ һайын.

Йырлай-йырлай, бейей-бейе тарала башлайҙар, сәхнә ябыла.

Ҡарға
бутҡаһы йолаһына сценарий (на башкирском
языке)

Категория: Сценарий |
29-12-2010, 20:43 | Просмотров: 3632

Йыл
һайын яланда үткәрелә торған йола
байрамы.
Йәмле май башы. Ишек алдында
егелгән ат тора. Өйҙән байрамға алып
бара торған әйберҙәрҙе ташып арбаға
һалабыҙ.
Өләсәй (арбаға әйберҙәрҙе
йүнәтеп һала

Атым егелгән, әҙер.
Ҡырға
китәбеҙ хәҙер.
“Ҡарға бутҡаһы”
көтә,
Һый бөтәһенә етә.
Оло ҡаҙан
аҫырбыҙ.
Етерлек һыуын һалырбыҙ.
Бутҡаға
һәр кем туйыр.
Ҡыҙым, сүмес,бешкәктәрҙе
һалығыҙ!

Өйҙән милли кейем кейгән
ҡыҙ сүмес,бешкәктәрҙе тотоп сыға.
Өләсәй
балаларға йомаҡтар әйтә ә балалар
йомаҡтың яуаптарын әйтәләр.

Өйҙән
малай сыға. Ул тоҡ менән ярма алып
сыға.Балалар һәм өлкәндәр арбаға
тейәләләр.

Өләсәй:

Бутҡалыҡтар
тейәлде,
Арбала батман майым,
Тоғом
ярмаһы менән
Сәй алдым,тоҙҙо
һалдым.
Сәйнүк, ҡалаҡтар әҙер.
Изге
сәғәткә
Киттек байрамға хәҙер.
Күмәс
бар күмәк көстән,
Ҡайтып етербеҙ
кискә.

Яланға барып еткәс, арбанан
кәрәк-яраҡтарҙы бушаталар. Балалар
ҡуҙғалаҡ, йыуа алып киләләр. Ауыҙ асырға
йыйыналар.

1-се әбей Килеп еттек
яланға,
Сәләмләйек ер-һыуҙы.
Имен-аман
йәшәнек,
Бына тағы йыл уҙҙы.
Ҡабатлағыҙ
, балалар,
Күтәрегеҙ ҡулдарҙы:
-_Рәхмәт
,айым ,нурҙарыңа,
Рәхмәт,ҡояш
нурҙарыңа.
Рәхмәт,шифа биргән
һыуым,
Ҡаныр тағы һыуһыным.
Йомшаҡ
елдәр,рәхмәт һеҙгә,
Ямғыр һыуын килтер
беҙгә.
Рәхмәт һиңә,хәтфә ерем,
Һыйҙарыңды
тәтей ирен.

(һәр юлды балалар
ҡабатлай).

2-се әбей Йәгеҙ әле
балалар,
Ауыҙ асып алайыҡ.
Яңы үлән-яңы
аш
Ауыҙыбыҙға һалайыҡ.

Балалар:
Иҫке ҡорһаҡ-яңы аш,
Иһ-һа-һа-һа-һа=һа.

(бөтәһе
лә ҡуҙғалаҡ,йыуанан ауыҙ итәләр).
1-се
бала Йәшел һарайға барҙым,
Йәшел
таяҡтар алдым.
Услап-услап алдым
да
Тоҡсайға уны һалдым.

Балалар:
Былары инде йыуалар,
Һыуҙа битен
йыуалар.
Йыуа аша яҙ башы
Ауырыуҙарҙы
ҡыуалар.

2-се бала: Әскелт-әскелет
тәмлекәй,
Бөртөкләп кенә ҡабам.
Ҡымыҙ
тәме телемдә,
Шәкәр тәмен дә табам.
Йыйҙым
уны юрғалап,
Был нимә ул?

Балалар:
Ҡуҙғалаҡ. 

3-се
бала Һап- һары сәскә ата 
Сәскә
атыуға ҡата.
Йыйҙым уны иртәрәк,
Ул
шулай һәйбәтерәк.
Ҡаптым-ҡаптым
ҡаптырҙы…
Балалар: Ҡаҡы һыуһын
ҡандыра.
Әсәй: Балалар уйнаһындар,
Тик
кенә тормаһындар.

Бер бала: “ Һөйөнсе!
Һөйөнсе! “-тип югереп килә.
Әбейҙәр:
-Һөйөнсе! һөйөнсе!
Һөйөнсегә ҡолағың!
Бала:
Һөйөнсе! һөйөнсе!

Әбейҙәр: Ауыҙыңа
бал да май!

Бала: Килде таҡмаҡсы
әбей,
Таҡмаҡ әйтә лә бейей.
Уның
әйткән таҡмағына
Беҙҙең күңелдәр
ирей.
Таҡмаҡсы әбей инә. Уны
бөтәһелә:”Әйҙүк,хуш киләһең!”- тип
ҡаршы алалар.

Таҡмаҡсы әбей: Ҡотло
булһын байрамдар,
Тәмле булһын
айрандар!
Таҡмаҡ әйтеп бейеп китһәк,
Бөтә
кеше хайрандыр.

Әбейҙәр бер яҡ ситтә
ҡаҙан аҫып ,бутҡа бешерә башлайҙар.
Аш-һыу: ҡурмас, ҡымыҙ, талҡан, көлсә,ҡабартма
әҙерләйҙәр.Ҡыҙҙар 5-әр кеше булып “Сылбыр”
бейеүен бейейҙәр. “Байыҡ” таҡмағы
әйтелә. Малайҙар бер яҡ ситтәрәк
уйнайҙар.

Таҡмаҡсы әбей
таҡмаҡтары.

Ай-һай ,ҡыҙыл
бирсәткә
Ҡулдарында булһасы.
Ай- һай
,ҡыҙҙар уйыны
Иртә лә кис булһасы.

Бейер
әле,бейер әле,
Бейер әле оҫтараҡ,
Тағы
бейер ине оҫтараҡ,
Бер аяғы ҡыҫҡараҡ.

Иҫке
шырпы ҡабы,
Яңы шырпы ҡабы,
Төш тә
бейе,төш тә бейе,
Таҡмаҡ әйтербеҙ
тағы.
Балалар икенсе юлдарҙы ҡабатлап
йырлайҙар.
Таянабыҙ бөйөргә,
Тотонабыҙ
бейергә.
Тыпыр-тыпыр тыпырлатып,
Әйләнәбеҙ
беҙ бергә.

Ҡыҙҙар теҙелешеп ҡубыҙ
сиртәләр. “Ҡубыҙ” йыры башҡарыла.
Бдин-бдиң,
бдин-бдиң,бдин-бдиң.
Ялтлап тора
ҡубыҙҙар,
Сиртә ҡубыҙ бармаҡтар,
Бейеп
китә аяҡтар.

Бдин-бдиң,бдин-бдиң,бдин-бдиң.
Ҡубыҙ
сиртә бармаҡтар.
Ҡыҙҙар ҡумыҙ
сирткәндә,
Талмаһындар аяҡтар,
Йүгереп
торһон бармаҡтар.

Өләсәй: Был байрамға
килгәндәр
Етем ҡалған балалар.
Бүләк
бирәбеҙ уларға
Халҡымда бит йола
бар.

Уртаға йә атаһы,йә әсәһе булмаған
балалар саҡырыла. Алдан әҙерләнеп 
Ҡуйған
бүләктәр бирелә. Инәйҙәр ,теләк теләп
,балаларҙың баштарынан һыйпайҙар.

1-се
әбей: Балам, балдай татлы бул,
Фәрештәле
ғүмер ит.
Тәүфиғеңде юғалтма,
Бәхет
килер, тырыш, көт.
2- се әбей Туғыҙҙан
үр сәсеңде, 
Туғыҙ
бәхет килтерер
Иртә таңда бәхет
һора,
Фәрештәләр еткерер.

Өләсәй
( бутҡа болғата, үҙе йырлай) .
“Буғыр-буғыр”
бутҡаһы,
Бутайһы ла, бутайһы!
“Ҡарға
бутҡаһы” беште,
Онотманым бер
эште:
Һиптем иләнгән онтаҡ, 
Бутҡаның
өҫтө ап-аҡ.
Инде серен белдеңме?
Йотоп
ҡуйма телеңде.

1-се әбей Килегеҙ
әле, ҡыҙҙар,
Бутҡа һоҫоп бирәбеҙ.
Малайҙарҙы
һыйларға
Һеҙҙе беҙ ебәрәбеҙ.
Ҡыҙҙар
югерешеп килә, улар “Буғыр бутҡа”
уйынын уйнайҙар.Ҡара-ҡаршы баҫып
башҡаралар.
Бутыр-бутыр бутҡа
бешә,
Уртаһына май төшә.
Килгән ҡунаҡ
беҙгә төшә,
Беҙҙә тәмле бутҡа бешә.
Их,
тәмле еҫе бутҡаның
Таралды урман,
ҡырға.
Бутыр-бутыр бутҡаһы
Һалды
өләсәй йырға.

2-се әбей Аштау тулы
бутҡа һалдым,
Бутҡағыҙ тәмле булһын.
Бутҡа
ашаған малайҙар
Бөтә эштәрҙә
уңһын.

Ҡыҙҙар югереп барып малайҙарҙың
алдына бутҡа ҡуя.ҡара-ҡаршы таҡмаҡ
әйтешәләр.

Ҡыҙҙар: Эй,малайҙар,
малайҙар,
Кәгез генә малайҙар.
Бутҡа
ашап үҫегеҙ,
Артһын һеҙҙең
көсөгөҙ.

Малайҙар: Батыр булып
үҫербеҙ,
Киң булһын күңелегеҙ.
Ах,
ниндәй егеттәр тип,
Ҡыҙыр әле
күҙегеҙ.

Ҡыҙҙар: Эй, малайҙар,
малайҙар,
Түбәләге ҡалайҙар,
Бутҡаларын
ашап бөткәс,
Табаҡ төбө ялайҙар.
Малайҙар:
Әле бутҡа ҡапманыҡ,
Бутҡала май
тапманыҡ.
Майһыҙ бутҡа ашап
булмай,
Сеүәтәне ҡаплайыҡ.
Ҡыҙҙар
йүгереп май алып киләләр.

1 се ҡыҙ:
Теләһәгеҙ- күбек май.
Бутҡағыҙға- һары
май.
Майлы бутҡа ашағандар
Йыр-
бейеүгә арымай.
Ҡыҙҙар,әбейҙәр ултырышып
бутҡа ашай 

Өләсәй:
Был табында ниҙәр бар?
Ҡурмас,
талҡан,ҡымыҙ бар.
Ҡыҙҙар, һеҙгә
өйрәтәбеҙ,
Ныҡ ҡарағыҙ, йыбанмай.

“Ҡымыҙ”
бейеүе башҡарыла.Бейегәндә “ҡыу-ҡыу-ҡыу”
тигән дәртләндергес һүҙ әйтелә.

Өләсәй:
Һикерәңләп тау буйлап
Малайҙар ҡайтып
китте.
Хәҙер инде, ҡыҙҙарым,
Теләк
теләр мәл етте.
Уҡымышлы инәйҙәр
Намаҙ
уҡырға китте.
Теләк теләргә
ҡалдыҡ,
Фатихаларын алдыҡ.
Ҡыҙҙар
теҙелешеп ултыралар. Әбейҙәр- уртала.
Берәм-берәм теләк теләйҙәр.Теләк
теләгәндә улар “иларға” тейеш.

1-
се әбей: Эй, тәбиғәт, барса йән
эйәләре,
Һәммәгеҙҙән һорайым:
Яуындар
яуһын,яуһын,
Аллам рәхмәтен һалһын,
Икенсе
йылға ошо ерҙә
Йыйылайыҡ тағы
бергә.
Хәйер-саҙаҡа бирәйек,
Изге
теләктәр теләйек.
Бар булайыҡ, бай
булайыҡ,
Татыу,рәхәт торайыҡ. 
Бар
булайыҡ,бай булайыҡ,
Татыу рәхәт
торайыҡ.

2-се әбей: Эй, хоҙайым,
һинән һорайым,
Сәскәләрең нурлы
булһын,
Үләндәрең күпереп торһон,
Йылғаларға
һыуҙар тулһын,
Балыҡтарың һыуға
сумһын,
Мал тыуарҙар ишәйһендәр,
Бәхетлеләр
ишләнһендәр,
Яуыз уйлы, ҡара
эстәр
Терһәктәрен тешләһендәр.
3-се
әбей: Эй,ҡөҙрәтле хоҙайҡайым,
Һәммәбеҙгә
етә көсөң.
Балаларың ҡыуанһындар
Изге
итеп үҙенең көсөн.
Үҙ икмәген үҙе
игеп,
Ҡара тиркәйҙәрен түгеп,
Үҙе
ашап үҙ икмәген,
Аллам, ҡабул ит
теләгем,
Ҡушыла барлыҡ йөрәгем.
Әбейҙәр:
( күмәкләшеп). 
Ат-тинйә,
фиттин-йә, әхирәтә-хәсәнәтә уаһина
ҡаҙабынар. Йә Аллам йә рәхим, теләктәребеҙҙе
ҡабул ҡыл. Амин. Аллаһыәппәр.

Ҡыҙҙар
урындарынан тороп, һыу
һибешәләр.(һамаҡлайҙар).
Ямғыр, яу,яу,
яу,
Иген, үҫ, үҫ, үҫ.
Көтә һине
ер,ер,
Тәмле икмәк бир,бир!
Ямғыр,яу,яу,яу, 
Тауҙай
иген ырҙында.
Бутҡа бешһен ҡаҙанда,
Тәтәй
ҡалаҡ баҙарҙа,
Һөтлө һыйыр яланда.
Тамсы
көсө болотта,
Күп яуырға онотма! 
Өләсәй:
Ярай, рәхмәт, балалар,
Теләктәр ҡабул
булһын.
Бутҡабыҙ беште бығыр-бығыр,
Ҡарғалар
көтә ығыр-ығыр.
Ҡоштар һайрай,өмөт
итә,
Һәммәөһенә был һый етә.
Оло
ҡатындар теләк әйтә.
Балалар шаҡый
сеүәтә,
Ҡоштарға юлды
күрһәтә.
Таштарға.ботаҡтарға ла,
Май
яғып, бутҡа һалығыҙ
Кескәйҙәрҙе
күтәрегеҙ,
Ауырыҡһығандар, ҡалығыҙ.
Бында
теләк әйтегеҙ.

Оло ҡатындар
таштарға-май, ботаҡтарға бутҡа һала-һала
китәләр.
Килендәр йәки ҡатындар
теләктәре.

Ҡоштарға.
Таш һайын
май,
Таш һайын май,
Май ашаған ҡош
арымай,
Бөжәк-мөжәк 
Сүпләп
торһон.
Урман йәмләп,
Йырлап
осһон.
Балалары сыр-сыу үҫһен.
Ҡоштар
татыулығы,
Йылғырлығы,
Моңлолоғо
Беҙгә
күсһен,
Беҙгә күсһен!
Ҡарғаларға.
Ҡарға әйтә ҡар-р, ҡар-р, ҡар-р,
Һеҙгә
бутҡа бар,бар.
Ботаҡ һайын боролош,
Әйҙә,
ҡарға, осоп төш,
Һеҙгә һалабыҙ,һеҙгә
һалабыҙ.
Ҡара-ҡара ҡарғалар.
Ығыр-ығыр
ҡараналар,
Теләктәрҙә ҡалабыҙ,
Теләктәрҙә
ҡалабыҙ.
Бутҡа ашап күңел ас,
Туймаһаң,
үҙең ҡаҙан аҫ.
Балаларың туҡ
булһын.
Балаларың ҡалһа ас,
Ҡайындарға
ҡаҙан аҫ.
Ҡарҡ-ҡарҡ,ҡарға
таҙ.
Өләсәй.
Ҡоштарҙан фатиха
алайыҡ,
Күстәнәстәр мул һалайыҡ.
Фатиха
алабыҙ рухыбыҙ
шәрифтәренән,
Амбиаларҙың
рухи 
Байлығынан.
Зәҡәт
ғөшөр ,
зәҡәт ғөшөр,
Был изгелектәргә
Ит
шөкөр кешем!

Маҡсат:
халыҡ
йолалары менән
таныштырыу; тәбиғәткә,
ҡоштарға
ҡарата
һөйөү,
Һаҡсыл
ҡараш
тәрбиәләү; яҙғы
тәбиғәттең
матурлығын
күрә
белеү.

Малайҙар
һәм
ҡыҙҙар:
             

 Ҡарға
бутҡаһы,
ҡарға
бутҡаһы,ҡалмағыҙ!
              

Ҡарр,
ҡарр,
ҡарр
.             

Ҡарғатуйға
барр, барр, барр.           

 Ҡарғатуйға
бармағандың
     

  Күңеле
бала тарр, тарр, тарр.

(Ҡолға
тотҡан
балалар өй
һайын
йөрөп
, бүләктәр
йыялар,ҡарға
бутҡаһына
саҡыралар.
Ҡолғала
һөлгөләр,ҡулъяулыҡ,
таҫмалар
тағыла.
Ҡарға
бутҡаһы
ҡырҙа,
алдан әҙерләнгән
ерҙә
үткәрелә.)

1-се
бала.
  Һөлгө
йыям, күрегеҙ.

Һеҙ
ҙә
бүләк
бирегеҙ.
        

Эрик
6в        
 Аллы-гөллө
һөлгө
тағып
                

  Ҡарғатуйға
килегеҙ!

Алып
барыусы.
Изге хәбәрегеҙ
өсөн
ауыҙығыҙға
бал яғам.

Хәйерле  хәбәрегеҙ
өсөн
ауыҙығыҙға
һары
май. (Балаларға
бал,май ҡаптыралар.)
Алып
барыусы.
Бына, һау
булғас,
ҡарғалар
ҡайтып,
ҡар
бөтөп,
ҡарға
ергә
баҫыр
көн
тыуҙы.

Бөтәһе
бергә.
Шулай шул, шулай. Иншалла!

Алып
барыусы.
Бала – сағаның
көсөн
күреү
рәхетенә
ирешәйек.
Инде яуҙар
булмай, имен- аман ғүмер
итергә
яҙһын.

Бөтәһе
бергә.
  Шулай
шул, шулай.    ( Ҡатын-ҡыҙҙар,
балалар ағас
ботаҡтарына
таҫмалар,
тәңкәләр
тағалар.)

Милена
1-се
бала.
Сылтырашып торһондар
!  Елберләшеп
торһондар
!

Аида
2-се
бала.
Беҙҙе
иҫләп
торһондар
!  

 Ҡотто
һаҡлап
торһондар
!                 

Яман
күҙҙән
һаҡлаһындар!

Адель
3-сө
бала.Татыулыҡты
— маҡтаһындар
!                

 Ғәҙеллекте
– яҡлаһындар
!             

    Именлекте
— теләһендәр!

Алып
барыусы.
Әйҙәгеҙ
, бутҡа
бешкәнсе
, тәнде
яҙып,
бейеп алайыҡтар.
Ҡул
сабып таҡмаҡ
әйтәләр:
              

Таянабыҙ
бөйөргә,
           

 Тотонабыҙ
бейергә,
          

 Тыпыр-тыпыр
тыпырҙашып
          

 Әйләнәбеҙ
беҙ
бергә.

Ай-һай ,ҡыҙыл
бирсәткә
Ҡулдарында булһасы.
Ай- һай
,ҡыҙҙар уйыны
Иртә лә кис булһасы.

Иҫке
шырпы ҡабы,
Яңы шырпы ҡабы,
Төш тә
бейе,төш тә бейе,
Таҡмаҡ әйтербеҙ
тағы.

(Бейеүле
уйындар башлана. “Косилка – молотилка”.)
      

1-се
бала.
“Аҡ
тирәк
– күк
тирәк”
те уйнап алайыҡтар
әле.

Алып
барыусы.
Әйҙә
ҡумыҙҙа
уйна әле,
                        

  Әйҙә
моңланып
йырла.                         

  Үҙ
телеңден
ҡөҙрәтен
бел,                          

Һис
тә
оялып торма.                         

 (
Йыр “Ҡарға
бутҡаһы”.)
           

 Инәйҙәр.
Бутҡа
бешкәндер
инде.

Регина
4 –се бала          Тәмле
микән
бутҡаһы,
          

             
Ауыҙ
итәйек
әле.
                      

     Матур яҙҙы
ҡаршылап,
                        

    Байрам
итәйек
әле.

(Бутҡа
ашай башлайҙар.
Ашап бөткәс,
төрлө
ергә
бутҡа
һалалар,
һамаҡлайҙар.)

Алып
барыусы.
Бутҡа
ҡарға
аҙығы,
                        

Бутҡа
ҡарға
аҙығы.
                        

Шул
бутҡаны
һурлаһаң,
                       

 Башыңа
төшөр
яҙығы.
                        

Ал
ризыҡты,ал.
                        

Аша,
ҡарғам,
аша.                

  Бөтәһе
бергә.
      Бер бөртөккә
— ун бөртөк,
                            

 Ун
бөртөккә
— мең
бөртөк.
                          

  Ал
ризыҡты,
ал,                       

 Аша
ҡарғам,
аша.                       

 Бер
тамсыға
– ун тамсы,                       

 Ун
тамсыға
– мең
тамсы.                       

 Ал
ризыҡты,
ал.                       

 Аша
ҡарғам,
аша.

Эвелина
5 .Алып барыусы.
Ҡара
ҡарға
ашамаһа,
                        

Ала
ҡарға
ашаһын.
                        

Ала
ҡарға
ашамаһа,
                        

Ҡара
ҡарға
ашаһын.
                        

Ҡарға
килмәй
– ҡар
китмәй,
                           

Ҡарға
китмәй
– яҙ
етмәй.
  

С.
Карина 6.
Ҡабул
итеп һыйымды,
                        

 Ҡабул
итеп йыйымды,                         

 Беҙгә
ямғыр
яуҙырһын,
                        

 Битен
йыуһын
тау-ерҙең,
                         

Яу,
яу ямғырым.
                         

Яу,
яу ямғырым.
 

В.Алина.
 Иртәнсәк
тә,
кис ҡырым,
                        

 Илгә
ҡытлыҡ
килмәһен.
                         

Игендәрҙе
үҫтерһен,
                         

Беҙгә
туҡлыҡ
килтерһен!

Бөтәһе
бергә.
     Ямғыр
яу, яу, яу.

Амур.
 Беҙ
булайыҡ
һау,
һау,
һау.
                        

 Яу
килмәһен
иң
элек,                           

  Илдә
булһын
именлек.                            

  Ерҙә
еңһен
– изгелек,                             

Сәнселһен
бар яуызлыҡ.
                         

Бир
шуларға
ауыҙлыҡ.
                        

 Ямғыр
яу, яу, яу. (Балалар йырлап – бейей
башлайҙар.)

Эвелина
Алып барыусы.
Бейегеҙ
әле,
малайҙар,
                        

Бейегеҙ
әле,
ҡыҙҙар.
                              

Үҙебеҙсә,
саф башҡортса
                        

Йырлайыҡ
әле
йырҙар.
(Башҡорт
халыҡ
йыры “Шәл
бәйләнем”,
(Аида, Милена бейей)

“Айҙар
ғынайым
да, вайҙар
ғынайым”.)

Алып
барыусы.
Көймәләре
һәңгелсәк,
                         

Арбалары
һалтырсаҡ.
                     

 Ҡарға
туйы булды тамам                        

Инде
килде ҡайтыр
саҡ.
                                  

Арғы
яҡта
– һаҙ
һайын,
                      

 Бирге
яҡта
– һаҙ
һайын.
                      

 Имен
торһон
донъялар,                        

Күрешербеҙ
яҙ
һайын,
                      

 Хушығыҙ,
хушығыҙ
!                 

1-
се әбей: Эй, тәбиғәт, барса йән
эйәләре,
Һәммәгеҙҙән һорайым:
Яуындар
яуһын,яуһын,
Аллам рәхмәтен һалһын,
Икенсе
йылға ошо ерҙә
Йыйылайыҡ тағы
бергә.
Хәйер-саҙаҡа бирәйек,
Изге
теләктәр теләйек.
Бар булайыҡ, бай
булайыҡ,
Татыу,рәхәт торайыҡ. 
Бар
булайыҡ,бай булайыҡ,
Татыу рәхәт
торайыҡ.

2-се әбей: Эй, хоҙайым,
һинән һорайым,
Сәскәләрең нурлы
булһын,
Үләндәрең күпереп торһон,
Йылғаларға
һыуҙар тулһын,
Балыҡтарың һыуға
сумһын,
Мал тыуарҙар ишәйһендәр,
Бәхетлеләр
ишләнһендәр,
Яуыз уйлы, ҡара
эстәр
Терһәктәрен тешләһендәр.