Шомбай эшлэпэсе сценарий татарча

Cкачать: " Смелый Шомбай" -инсценировка татарской народной сказки

Сценарий инсценировки по  мотиву
татарской народной сказки: «СМЕЛЫЙ ШОМБАЙ.»

Действующие
лица:

1.    
Старший
брат

2.    
Средний
брат

3.    
Шомбай-младший
брат

4.    
Бай

5.    
Жена
бая

6.    
Дочь
бая

7.    
Сын
бая.

(  Бай идёт искать работника и видит, стоит парень)

Бай:  Скажи-ка, не найдётся ли в вашей деревне работника для
меня?

Старший брат:  Конечно,  найдётся. К
примеру, я, нас трое братьев. Если хорошо заплатишь, я прям сейчас с тобой и
пойду.

Бай: Что ж, оплата будет такая, у меня за
домом растёт черёмуха. Когда запоёт соловей на ней, получишь двести рублей.
Только чтобы никаких обид и жалоб не было, иначе сам мне заплатишь эти 200
рублей

( договорились и ушли, прошла ночь,
на утро работают все вместе: бай, жена бая, и работник, жена бая ушла, на стол
накрывать, накрыла, завёт за стол , плачь ребёнка)

Бай: Иди-ка, парень, успокой дитя.

Старший брат: (когда вернулся, на столе
ничего не было)

Бай: Ты, чего помрачнел? Аль не довольный
или обиделся на меня?

Старший брат: Как же мне не обижаться! Я
же работал с вами, а вы мне даже поесть не оставили.

Бай: Тогда давай 200 рублей и иди домой.

(Вернулся старший брат домой и
рассказал братьям, что с ним случилось)

Средний брат: (пошёл к баю)

 Делал то же самое, работал, стол,
успокаивал ребёнка.

Пришёл и ничего не,   не нашёл на
своём месте.

Посмотрел на бая, обиженно.

Бай: Ты, чего помрачнел? Или не
довольный?

Средний брат: А то, я же работал с вами,
устал, есть хочу, а вы всё съели и мне нечего не оставили.

Бай: Тогда давай 200рублей и иди домой!

( Настала очередь идти
работать и младшему брату
)

И пошёл Шамбай к баю.

Шомбай: Эй, хозяин, это ты что ли
на не маешь работника?!

Бай: Да, я!, Но с таким условием деньги
получишь, когда запоёт соловей на черёмухе. Если ты везучий, то это может
случиться и через день или месяц.

Шомбай: Деньги большие, я согласен.

(На том  они  и порешили. Работа.
Стол. Плач  ребёнка)

Шомбай: Эх, так не пойдёт хозяин, на
тебе игрушку и не плач, а я пошёл. (вернулся и сел за стол)

(ребёнок плачет. Переглянулись бай с
женой)

Бай: Ты чего же, мальца не успокоил?!

Шомбай: Уж не обиделся ли ты на
меня?

Бай: А то, как же?

Шомбай: Раз так плати мне 200
рублей.

( заплатил).

Бай: Как же нам быть с этим работникам?

Жена бая: А, ты дай ему,  такое
задание пусть сторожит лошадей самых строптивых. Он не справится с этим
заданием,  бросит их и уйдёт в деревню. Так мы и избавимся от него.

Бай: Как хорошо ты придумала. ( зовет
Шомбая)

— Вот что дружок, иди ка, ты  в поле
там у меня пасутся две лошади, ты должен их сторожить до вечера, что б волки их
не съели.

Шомбай : Ладно. ( ушёл)

Бай: (идет к Шамбаю, видит, шкуры висят
а лошадей нет) Что ты наделал?

Шомбай: Уж не обиделся ли ты на меня?!

Бай: А то, как мне не обижаться!

Шомбай: Плати мне 200рублей.

Бай с женой советуется : Слушай, так он нас без
денег оставит совсем.

Жена бая: Разорит нас, разорит
совсем.

Бай: Что же делать? Посоветуй.

Жена бая: Пусть он даст корм тому жеребцу,
который к себе никого не подпускает.

Бай: Какая же ты у меня молодец. Как
хорошо ты придумала, наконец то мы от него избавимся. (зовет Шамбая)

Бай: Шомбай, сынок, в загоне есть
жеребец. Ты дай ему ведро воды и замеси корм и покорми его. Понятно ли тебе
задание, а сынок?!.

Шомбай: А то, конечно же понятно.(
разбросал муку полил водой и выпустил всю скотину что была у бая в загоне),
сидит песню поет.

(народная татарская песня)

Бай: ( заглядывает, видит что сделал
Шомбай, хватается за голову) Что ты наделал?

Шомбай: Что случилось, хозяин?!

Бай: Ведь нам завтра есть будет нечего.

Шомбай: Не обижаешься ли ты бай?

Бай: Как же не обижаюсь….(закрывает рот
ладонью)

Шомбай: Давай 200 рублей.

Сидят за столом бай с женой перемигиваются:

Бай: Вот, сынок, и соловей запел. Всего
лишь неделя прошла, везучий же ты, оказывается…

Шомбай: Интересно, какой он, этот
соловей? Пойду, кА я посмотрю на этого соловья.

( На скамеечке сидит дочь бая,  и
поёт соловьём. Шомбай  стаскивает её и видет домой к родителям)

Бай: ( стонет) Ой. Сыночек, что же ты
делаешь?

Шомбай: Уж не обиделся ли ты
хозяин? Не то давай мне 200 рублей и я уйду домой.

Жена бая с дочерью: Отдай ты ему деньги и пусть
он уходит.

Бай: (отдаёт ему деньги)

Шомбай: (идет и поёт) Какой я
молодец, что выманил у бая кучу денег.

Теперь мы заживем, с братьями на
славу.

Мораль сей сказки такова :
жадность и скупость до добра не доводит
.

Давным-давно когда-то жили, говорят, очень богатые муж и жена. Оба были злые-презлые и очень жадные. Поэтому в самую пору летних работ убежал от них работник. Ждали они, ждали, когда придут наниматься на работу, да только никто не показывался. Решили они тогда сами поискать работника и пошли в соседнюю деревню.

Пришли туда и видят — у домика без двора и без ограды джигит сидит. Сам здоровый такой, а весь в лохмотьях. Подошли к нему бай с женой и стали расспрашивать.

—Нам нужен работник. Как тебя зовут?

—Шомбай, — говорит джигит.

Сколько стоишь?

— Пять алтынов, — отвечает джигит.

Богачам это показалось много.

—И имя некрасивое, да и стоит очень дорого. Может, найдём подешевле, — сказала жена.

И пошли они по деревне. Шли они, шли да на одного джигита и набрели. А это был тот самый Шомбай, надевший лохмотья свои наизнанку.

—Как тебя зовут? — спрашивают.

—Шомбай, — отвечает джигит.

—Сколько стоишь?

—Пять алтынов, — отвечает джигит.

Ахнули муж и жена, цена показалась им огромной. Пошли дальше. Так они до конца деревни дошли. Опять джигита заметили. А это был тот самый Шомбай, надевший на этот раз шапку наизнанку. Стали задавать вопросы:

—Как твоё имя?

—Шомбай.

—Сколько стоишь?

—Пять алтынов.

Переглянулись муж с женой. И подумали: «В этой деревне, видать, все Шомбаи. Стоит он, конечно, дорого, но без работника тоже не обойтись. Ладно уж, наймём его». И взяли Шомбая.

Стал Шомбай батрачить. Лето прошло, зима наступила. Новые заботы появились: за скотом убирать, дрова пилить и ещё много разных дел надо сделать. Но не платят Шомбаю по уговору. Находят недоделки в каждой его работе, говорят:

— Не так всё делаешь, — и не платят за работу.

В Шомбае злоба на бая закипела. День ушёл, ночь прошла, год миновал. Лето настало. Летние работы пошли.

Однажды идёт Шомбай с баем сено косить, да забыл дома брусок. Вернулся в дом, а там жена бая с каким-то человеком беседует.

— Распродам зерно, — говорит, — только бы муж не узнал. Как мне от вас, — говорит, — деньги получить?

—Я пойду, — отвечает тот человек, — а по дороге солому побросаю. Пойдёшь по примете, а я там сено буду скучивать. Там и расплатимся.

Шомбай всё подслушал и подумал: «Дай-ка подшучу над ними».

А тот человек, как сказал, так и пошёл, разбрасывая солому по обе стороны дороги. Шомбай пошёл за ним, подбирая солому, и побросал её на своём пути.

Появилась жена бая. Удивилась, а сама виду не подаёт.

—Пришла посмотреть, как работаете. Много, оказывается, у вас дел, — говорит.

Бай хотел пригласить соседей убирать сено. Сказал Шомбаю:

—Иди, позови-ка вон тех.

А это были как раз те люди, которые купили зерно у жены бая. Шомбай пришёл к ним и сказал:

—Бай узнал, что вы втайне от него купили зерно. Взял вилы и бежит сюда, хочет заколоть вас. Спрячьтесь.

А сам вернулся к баю и сказал:

—У них-то работы побольше, чем у нас. Стог ставят. Пусть берёт вилы и идёт помогать нам, говорят.

Бай положил вилы на плечо и пошёл к соседям. Те, увидев его, разбежались. Удивился бай, пошёл обратно. Идёт он и по пути наклоняется, ягодки срывает. Видит это жена, спрашивает у Шомбая, что это бай делает.

—Бай узнал, что ты украдкой продала зерно, — говорит Шомбай. — Хочет разбить тебе голову, камниподбирает.

Услышала это жена бая и убежала в деревню. Изумлённый бай спрашивает у Шомбая:

—Чего она бежит?

—Беда приключилась: дом у вас горит, — сказал Шомбай.

Пустился бегом и бай в деревню. Пришёл, а в доме ни огнянет, ни пожара.

Сэмбелэ бэйрэме

Бала. Үтте-китте матур җǝйлǝр,

Кɵзлǝр килеп җитте.

Ак каенның яфракларын

Сары тɵскǝ кертте.

Бала. Урман аланнарына

Алтын келǝм ябылган.

Милǝш телгǝшлǝренǝ

Назлап кояш сарылган.

Бала Яхшы күңелле агачлар

Җирне дǝ онытмыйлар.

Тɵрле-тɵрле бизǝк тɵшкǝн

Кием белǝн котлыйлар.

Бала Урамнар буйлап килǝ

Кɵзбикǝ кɵлǝ-кɵлǝ.

Яфракларын сибǝ-сибǝ

Шаяра,уйный,кɵлǝ.

Жыр «Сэмбелэ, син тизрэк кил» (Сɵмбелǝ керǝ)

Сɵмбелǝ.Исǝнмесез,дусларым,

Килдем мин сезгǝ тагын.

Мин кɵз кызы-Сɵмбелǝ,

Кɵзге байлык кулымда.

Муллык –сǝламǝтлек телим

Кем очраса юлымда.

Бала. Рǝхмǝт сиңа,кɵз-Сɵмбелǝ,

Синең барлыгың ɵчен.

Тормыш чыганагы булган

Барлык байлыгың ɵчен.

Сɵмбелǝ. Бǝйрǝм итик бергǝ-бергǝ,

Мул уңыш хɵрмǝтенǝ.

Чакырам мин һǝммǝгезне

Сɵмбелǝ бǝйрǝменǝ.

(Шул вакыт Җилбикǝ белǝн Юешбикǝ килеп керǝлǝр.)

Жилбикǝ. Əһǝ,бездǝн башка гына бǝйрǝм итеп ятмакчы буласызмы? Барып чыкмас! У-у-у,ɵшетǝм(очып йɵри).

Юешбикǝ. Безнең дǝ бǝйрǝм итǝсе килǝ.Апчхи!

Сɵмбелǝ.Я,Юешбикǝ,Җилбикǝ,безгǝ микроблар таратып,безнең юлны бүлеп йɵрмǝгез ǝле,балаларны бǝйрǝмсез калдырмагыз.

Жилбикǝ. Безнең дǝ күңел ачасыбыз килǝ.

Юешбикǝ.Бер биеп күрсǝтсǝгез,күңелебез ачылыр иде,ичмасам.

Сɵмбелǝ.Балалар,ǝйдǝгез Юешбикǝ белǝн Җилбикǝгǝ бер биеп күрсǝ-

тик ǝле.

Бала. Һǝр кɵз үзенчǝ килǝ ул,

Һǝр кɵз үзенчǝ матур.

Елмаешып бер биесǝк

Кɵзне ярату булыр.

(Татар халык биюе «Əпипǝ».)

Җилбикǝ. Шǝп биедегез,балалар,җил кебек җилдердегез генǝ.Менǝ болай: у-у-у…(йɵгереп йɵри).

Бала. Кɵзге җил,яңгыр

Салкын булса да,

Колак-борыннар

Бераз туңса да.

Куркытмый безне

Яңгыр,суык җил.

Һǝрвакыт ямьле

Безнең туган ил.

Юешбикǝ. Ярар,ярар,бǝйрǝмегезгǝ калдырсагыз,без сезне куркытма-

быз.Мондый балаларны куркытып буламы соң? Чыныгып беткǝн бит болар.

Сɵмбелǝ. Ярар,алайса тǝртип бозмасалар,калдырыйкмы боларны ?

Балалар. Əйе.

Бала. Кɵз килде,салкын һава

Курку салды кошларга.

Торналар оча туктаусыз

Җылы якка кышларга.

Бала . Һǝркайсы җилпи канатын

Очканда авыл аша.

Əйтерсең лǝ,каңгылдап

Җǝй белǝн саубуллаша.

Бала. Яшел куаклар буялды

Ал,кызыл,сары тɵскǝ.

Кɵзге җил,яңгыр артыннан

Яфраклар ява ɵскǝ.

Укучы. Əй,балалар,күрегез,тышта,

Əнǝ килǝ кɵз!

Балалар.Əйе,ǝйе,күрǝбез

Кɵз килгǝнен белǝбез.

Укучы. Əйтегез ǝле,сɵйлǝгез,

Ничек итеп килǝ кɵз?

Балалар. Канат кагып еракка

Кошлар очты кɵньякка.

Аюлар ɵн казыды

Бик тирǝн итеп базны.

Балыклар да тындылар,

Су тɵбенǝ чумдылар.

Агачлар-ялангачлар

Җиллǝрдǝ чайкалалар.

Тик безгǝ күңелле кɵз-

Без мǝктǝптǝ укыйбыз.

Бала. Китсǝ дǝ бездǝн,

Җǝйнең зур яме.

Алмашка килде

Уңыш бǝйрǝме.

Бала. Мичлǝрдǝ пешǝ күпереп,

Кызарып яңа икмǝк,

Бу-кɵз бǝйрǝме,димǝк.

Һич уфтанмыйм,китерсǝ дǝ

Кɵз үзенең салкынын.

Күр,ул юмартланып сибǝ,

Уңга –сулга алтынын.

Бала. Гǝрǝбǝдǝй булып үсте,

Түгелгǝн тир бушка китмǝде.

Игенченең батыр хезмǝте бу-

Күпереп пешкǝн арыш икмǝге.

Сɵмбелǝ. Сезнең алгы кɵннǝрегез

Мактау белǝн үтсеннǝр.

Барлык мǝктǝп балалары

Хезмǝт сɵеп үссеннǝр.

Юешбикǝ. Жэй буе балалар яшелчэ бакчасында эшлэде. Яшелчǝ бакчасында нилǝр ɵлгерде микǝн? Мин җǝй буе аларга су сиптем бит.

Сɵмбелǝ.Əйдǝгез,үзлǝрен тыңлап карыйк ǝле.

Керегез, керегез! Тургэ утэ курегез!

(Куян алга чыга, кулына кишер тоткан)

Куян: Кишер зур, кишер кечкенэ,

Кишер пычрак, юыйк тиз генэ.

Кишер бик тэмле, бирик куянга

Кишер бик баллы, сэенсен куян да.

Мин сезгэ табышмаклар алып килдем. Жавапларын табыгыз эле!

Помидор: Итләч, йомры, яшелен

Өзеп алдым, яшердем;

Гаҗәпләндем бераздан,

Кояшсыз да кызарган.

Мин кем , дуслар?

Бэрэнге: Өстә дә үсә алмалар,

Төптә дә үсә алмалар;

Өстәгесе кирәксез,

Төптәгесен, җиткәч көз,

Караңгыдан алалар,

Караңгыга салалар. 

Пешерсәң аны тагын,

Тәмләнә шулчак табын.

Кызыл чэгендер: Ул жир астына тешкэн,

Кып-кызыл булып пешкэн.

Ашка тэм хэм тэс бирер

Дуслар, аны кем белер?

Борчак: Тар бүлмәдә үстек без,

Тезелдек тә бер сафка;

Саргайгач та йөзебез,

Сибелдек төрле якка.  

Суган: Тышым сары, эчем ак,

Исемем дэ бик эйбэт.

Ай хай бигрэк яратам

Ерактан ук елатам.

Алма:Исемем- боерык,

Зурлыгым- йодырык;

Эленеп торырлык

Бар миндә коерык.

Гэмбэ: Яңгырны бик яратсам да,

Эшләпә киям көн дә.

Аягым минем бер генә,

Аумый торам мин..

(Балалар кулларындагы яшелчэлэрне дэрес жавап биргэн укучыларга бирэлэр)

(Яшелчэлэр биюе)

3 «А» классы чыгышы

3 «Б» классы чыгышы

Бала. Э хэзер 1 класска сузне бирэбез.

2 класска сузне бирэбез.

4 класска сузне бирэбез.

Сɵмбелǝ Бигрэк матур жырладыгыз,

Шигырьлэр сойлэдегез,

Барысы очен рэхмэт сезгэ.

Алдагы коннэрдэ дэ

Телим сезгэ унышлар.

Муллыкта, рэхэт тормышта

Яшэгез нэни дуслар!

Бала. Сау бул, Сомбелэ! Яз житкэч, Нэуруз бэйрэмендэ сине котеп калабыз.

Эй,Сомбелэ, Сомбелэ,

Сомбелэне кем белэ?

Сомбелэне шулар белэ –

Кем эшенэ олгерэ.

Мул унышлы козге бэйрэм

Хэркемне соендерэ.

Сэмбелэ: Балалар, мин сезгэ тэмле ризыклар китердем. Рэхим итегез, сыйланыгыз! -Сау булыгыз!

(Балалар ризыклар элэшэ)

Сэмбелэ киткэч, тэрле уеннар уйнала.

                                        
 О
белиск асыу тантанаһы

 Музыка
уйнай.    

ПОЧЕТНЫЙ КАРАУЛ

Ғәзизә

 ҺУҒЫШ!
!!

Ҡәһәрле был
һалҡын  һүҙҙе ишетеү менән,
йөрәктәр
ҡыҫыла.Меңәрләгән
әсәләрҙең күҙ йәше
күңелде өтөп алғандай,гонаһһыҙ
сабыйҙарҙың йөрәк өҙгөс ауазы к
үңелде телеп үткәндәй.

Факил

ҺУҒЫШ!  Биш кенә
хәрефтән торган был һүҙҙә
мәңге уңалмаҫ ер яраһы, күңел яраһы,
ватылған- емерелгән яҙмыш, өҙөлгән
ғүмер, йәтимлек.

    Ғәзизә    
   
Йәшен булып осто был хәбәр:

                  
Дошман бе
ҙгә  ҡаршы ут аскан!…

                    
Гитлер бандалары илг
ә кергән,

                  Яна ауыл, яна    ҡала… түгелә ҡан.

   
 Факил  

                  
Илгә фашист ябырылғанда

                   
Мылтыҡ буйы ине бары.

                  
Шинель
кей
ҙе, ҡайыш быуҙы

                  
«Ахыр
заман балалары..

     Арслан / уҡыусы/             Партам ҡалды,

           
                      
Ҡалды китаптарым,

                 
                
Үкһегәндәй булды мәктәбем,

                  
         
Ауыҙ итмәгәнгә иңрәп ҡуйҙы

       
                   
Ҡырҡып алған ҡара икмәгем

Ғәзизә: Хөрмәтле ҡунаҡтар, ауылдаштар! Яу
яландарында ятып ҡалған , һуғыштан  иҫән
ҡайтып вафат булған   ауылдаштарыбыҙ, үҙ
көстәре менән еңеүҙе яҡынайтыусы тыл
ветерандары, һуғыш осоро балалары иҫтәлегенә  ҡоролған
 обелиск асыу тантанаһын асыҡ тип  иғлан итәм.  

ГИМН 
РБ

Факил. 

Тәбрикләү
өсөн һүҙ
Бәрйән
районы муниципаль район Советы рәйесе
Кинйәбаев
Тәлғәт Талха
 улына бирелә.                 

Ғәзизә: Еңеүгә үҙ
ѳлѳштәрен индергән тыл эшсәндәре:
ҡарт-ҡоро, ҡатын-ҡыҙ, балалар! Ир-егеттәр
һуғыш яландарында, ә
һеҙ баҫыу ҡырҙарында еңеү
яуланығыҙ. Һеҙ күргән ауырлыҡтар,
хәсрәт-ҡайғыларҙы һѳйләп,
аңлатып бирерлек кенә түгел.

Факил.  Тылда һыйыр егеп ер һѳрѳүсе, балаларын астан
үлтермәҫ ѳсѳн, баҫыуҙа серек
бәрәңге, башаҡ эҙләүсе
әсәйҙәр, ѳләсәйҙәр,
ололар менән бер рәттән һабан һѳргән,
иген үҫтергән, урман ҡырҡып
бүрәнә ағыҙған малайҙар,
ҡыҙҙар, хәҙер инде олоғайып барған
инәйҙәр, бабайҙар алдында баш эйәбеҙ.

Ғәзизә: Һалдат һуғыш яланында
һеҙҙе онотманы, киреһенсә,
өҙөлөп хаттар көттө, һәм хат
килеп төшөү менән, ҡыуанып, шунда уҡ яуап
яҙырға ултырҙы. Һеҙҙең
һөйөүегеҙ көс арттырҙы һалдат
йәнендә.

УҠЫУСЫ
уҡый

  Ҡарт-ҡоро,
ҡатын-ҡыҙ, ауыл йәштәре һәм
уҡыусы балалар Бөйөк Ватан һуғышы йылдарында колхозда
төп көскә әйләнә, фиҙаҡәр
хеҙмәте менән улар Тыуған илгә сикһеҙ
тоғролоҡтарын күрһәтә,
иңдәренә көс  еткеһеҙ
ҡыйынлыҡтар төшөүенә
ҡарамаҫтан, Еңеүҙе яҡынайтыу өсөн
мөмкин булғандың барыһын да эшләй.
Нығынмаған яурындарына һуғыштың бар
ауырлыҡтары ятҡан, балалығы урланған бала-саға ла
мең михнәт кисерә, ғазаптарға дусар була. Улар
аслыҡтан һәм һыуыҡтан интегә,
етемлектең йән өшөткөс тынлығынан яфалана.

  Ваҡыт
аяуһыҙ алға елә. Тиҫтәләрсә
миллион кешенең ғүмерен ҡыйған, яҙмышын
емергән, йәнен һәм тәнен
зәғифләгән, өмөтөн
һүндергән Бөйөк Ватан һуғышы
тамамланыуға ете тиҫтәнән ашыу ваҡыт
үтте.  Һуғыш тарих биттәрендә урын
алһа ла, уның халыҡ хәтеренән юйылыуы
мөмкин түгел. Илебеҙҙә һуғыштың
ут-ялҡынынан өтөлмәй ҡалған, афәте
ҡағылмаған ғаилә юҡ, сөнки
Бөйөк Еңеүгә өлөш индергән
ҡаһарман һәр ғаиләлә тиерлек бар.

   Ерҙә йәшәгән
һәр кемгә лә иң мөһиме –
Тыныслыҡ! Бөгөнгө матур, тыныс тормошта
йәшәүебеҙ менән беҙ һуғышта баш
һалған олатайҙарыбыҙға, Еңеү
яҡынлаштырырға көстәрен
йәлләмәгән
өләсәйҙәребеҙгә
 бурыслыбыҙ, улар алдында баш эйәбеҙ!

Уларҙың күрһәткән батырлыҡтары
беҙҙең йөрәк түрендә
мәңге һаҡланырға тейеш. Ә
беҙҙең төп бурысыбыҙ — ололарҙы
хөрмәт итеү, яҡшы итеп уҡыу һәм
илебеҙҙең ысын патриоттары булыу !

Килер көндәребеҙ яҡты булһын, ер
йөҙөндә бер ваҡытта ла һуғыш
сыҡмаһын!!!

Беҙҙең батырҙарыбыҙға мәңгелек
дан!  Беҙ уларға ҙур ихтирам һәм
рәхмәт белдерәбеҙ.

     Обелискты асыу хоҡуғы Район
хакимиәте башлығы Рөстәм Динислам улы
Шәриповҡа
,ауылыбыҙ
аҡһаҡалы, тыл ветераны Ҡарағолов
Ғәббәс Дәүләтҡол улына, уҡыу
алдынғыһы Арыҫлан Шамил улы Ҡолбирҙингә бирелә
 

Музыка. Алҡыштар.

 А.Б.

Бөйөк
Ватан һуғышы тамамланыуға 74 йыл .һуғыш яралары
һаман да һыҙлай, күңел яралары
тынғылыҡ бирмәй. Беҙҙең яҡты тормош,
аяҙ күк йөҙө өсөн үҙ
йәндәрен, көстәрен   йәлләмәгән
тыл ветерандары
һәм
һуғыш йылдары балалары хөрмәтенә
 асылған обелискка веноктар
һәм сәскәләр һалайыҡ. /Вахутинский
маршы, Сәскәләр һалыу/

 Ғәзизә: 

Ҡәҙерле туғандар!
Әйҙәгеҙ бер минутҡа тын ҡалайыҡ!
Һуғышта яу яландарында ятып ҡалған
атай-олатайҙарыбыҙҙы… Һыуыҡ окоптарҙа
бар һаулығын юғалтып, яу яраларынан, ауырыуҙарҙан
бѳгѳнгѳ шатлыҡлы кѳндәргә килеп
етә алмай үлеп ҡалған һуғыш, тыл
ветерандырын х
әтергә алып тын ҡалайыҡ!

       Факил: Эйе,
бер минутҡа тын ҡалайыҡ. Һуғыш яланында ятып
ҡалған,һуғыштан ҡайтып вафат булған, тыныс
тормошта бар ғүмерҙәрен бала
тәрбиәләүгә биргән уҡытыусы-
коллегаларыбыҙҙы,
хеҙмәткәрҙәребеҙҙе  лә хәтерләп
тын ҡалайыҡ!  Бөтәһен дә
иҫләйек! Бер минутҡа!!!…  / Тынлыҡ./

Ғәзизә: 

Беҙҙең Бөйөк Еңеү
хаҡындағы иҫтәлек быуаттан-быуатҡа нығынһын,
бар доньялағы тыныслыҡ һөйөүсе
кешеләрҙе берләштерһен. Бөйөк
Еңеү өсөн ғүмерҙәрен
аямаған батырҙарға мәңгелек дан! Байрам
менән ҡәҙерле дуҫтар!

Обелиск асыу тантанаһын ябыҡ тип  иғлан
итәм.

 /“День Победы” йыры / 

Җиңү көне.

Әдәби – музыкаль монтаж

Музыка яңгырый. «День победы»

1 укучы. Раил

Июнь.

Якты кояш җылы нурын сибеп,

Зәңгәр офыкка төшеп югалды

Кайгы белмәс шаян балаларның

Шат көлү авазы яңгырады.

 2 укучы Раушания

Июнь.

Ул көнне мәктәптән кайтканда,

Кич арып йокларга ятканда,

Берәү дә китерми уена

Иртән иртүк сугыш башланасын

Һәм бетәсен бары тик 45 – нең маенда

Фонограммада«Священная война»көе яңгырый.

3 укучы. Рузаль

Ак томаннар арыш кырларында

Тыныч кына изрәп ятканда,

Җырлар белән таңны уятырга

Сандугачлар канат какканда,

Аяз күктән кара болыт булып,

Фашист козгыннары килделәр.

Ут һәм үлем чәчеп улый-улый

Ил өстендә очып йөрделәр.

Ачы нәфрәт, чиксез ярсу белән

Дошманына халкым ташланды.

Азатлыгы өчен туган илнең

Авыр көрәш җирдә башланды.

Җыр: “Солдатлар”

Озатып вокзаллар каршында
Маңгайдан үптеләр аналар
Тузанлы юллардан үттеләр
Дөньяны күрмәгән балалар

Балалар керделәрутларга,
Балалар сүз бирде тупларга.
Күпләре, төренепшинельгә,
Калдылар еракта йокларга.

«Балалар, торыгыз, балалар,
Ашыгыз суына табында…»
Ничә ел тормыйлар балалар
Иделдә һәм Дунай ярында…

Уятма, йокласын, син, ана,
Айларны, елларны санап бар:
Күңелдә һаман яшь, гел бала —
Кайтмаган солдатлар, солдатлар

Анаулйокламый, сабые
Юрганыначса да уяна.
Аналарйөрәгешикелле
Мәйдандамәңгелекутяна.

Аналарйөрәгешикелле
Утяна, уйлана, талпына.
Аналархәтерешикелле
Җилйөрикурганнарартында

4 укучы. Булат.

Бик зур афәтләр, олы хәсрәтләр алып килде бу сугыш илебез халкына. “ Исән – сау әйләнеп кайтыгыз, җиңү белән кайтыгыз!” – дип озаткан иде авыл халкы үзенең улларын. Аналарның йөзләренә яулык каплап, тавышсыз гына, елаулары, күпләрнең тамагына кереп утырган хәсрәт төере озату тантанасында сизелмәде.

5 укучы. Зарина

Сугыш ачысы, сугыш кайгысы кагылмаган йорт калдымы икән безнең авылда. Юк, калмады. Тылдагы авырлыклар хатын – кыз җилкәсенә төшкән, алар ир-ат хезмәтен дә, хатын – кыз хезмәтен дә башкарганнар. Нәкъ менә шушы аналар бик зур авырлыкларны җиңеп, көнне төнгә ялгап эшләгәннәр, колхоз кырларында, фермаларда фронт өчен азык – төлек җитештергәннәр. Туган илебезне дошманнан азат итүдә үз өлешләрен керткән, иң якын кешеләрен югалткан авылдашларыбызга чиксез рәхмәтле.

Сәхнәартында«Темная ночь» көе яңгырый. Хатын-кызлар кул эшләре белән шөгыльләнеп утыралар: тегәләр, чигәләр, бәйлиләр, җеп эрлиләр. Кыскасы, фронтка җибәрү өчен посылка әзерлиләр. Берсе сугышчыларга хат яза. Хатын-кызларның йөзләре кырыс, күзләрендә моң-сагыш. Алар дөнья хәлләре, фронт хәбәрләре турында сөйләшәләр. Тормышның, көнкүрешнең авырлыгыннан зарланалар.

Беренче хатын. Иртәгә кайда кич утырырбыз икән? Безнең керосин бетә бит.

Икенче хатын.Безгә килерсез. Өч-дүрт көнлек керосиным бар әле.

Өченче хатын. Мин базардан бер стакан тоз алып кайттым. Иртәгә тоз белән тәмле бәрәңге пешереп алып килермен әле.

Дүртенче хатын .Кайчан җәй җитәр инде? Ягарга утын бет­те. Бер көнне балалар суыкка чыдый алмыйча чыра яндырып куйган­нар һәм чак кына ут чыгармаганнар. Ярый әле Бибиәсма түти күреп алган.

Бишенче хатын.Әле сез ишеттегезме соң? Хәзер фронтка аш­лыкны һәм атларны гына түгел, бәрәңге һәм май да җибәрергә, ди. Хәтта токмачны да киптереп фронтка озатырга, ди.

Алтынчы хатын.Җибәрәбез, җибәрмичә. Үзебезнең газизир­ләребез, сөекле улларыбыз өчен бит ул.

 Кулына хатлар тоткан хат ташучы керә. Барысы да аңа өмет белән төбәләләр. Хат ташучы аларның кайсын җырлатып, кайсын биетеп, сөенчесен ала-ала хатлар өләшә.

1 укучы Назыйм

Эх, апалар, сугыш елларында

Теңкәгезгә тиде авырлык.

Заман авырлыгын күтәрергә,

Зур кайгылар баштан үткәрергә

Кайдан тылсымлы көч таптыгыз да

Кайдан алдыгыз сез сабырлык?

Сезнең сабырлыкка, батырлыкка

Мәңге-мәңге хәйран калырлык.

Яраннар чәчәк ата” В. Лилия

Тәрәзәгә баккан да,

Ялгыз ана моңлана,

Жыерчыклы кулына

Энҗе яшьләре тама.

Авыр сугыш еллары

Мангаен сырлап үткән.

Өй түрендә диварда

Дүрт рәсем тора күптән.

Батырлар кая киткән?

Бик авыр еллар үткән…

Матчага кыстырылган

Дүрт кәгазь кибеп беткән.

Яраннар чәчәк аткан.

Тик ана уйга баткан,

Өч малаен, ирен ул

Изге яуда югалткан…

2 укучы. Раил

Бер кайтмасак, бер кайтырбыз дип китсәләр дә күпме солдат туган туфрагын күрү бәхетенә ирешә алмады. Алар еракта мәңгелек йокыга талдылар. Туган Ватаны, туган җирләре өчен башларын салган бу батырларны онытырга безнең хакыбыз юк. Алар безнең белән, безнең арада.

Раушания

Югалтулар алып килде сугыш,

Күпме дуслар кайтмый калдылар.

Шул дусларның йокыларын саклап

Ак каеннар моңсу шаулыйлар.

3 укучы. Булат

Безнең Наласа авылыннан барысы ____ кеше фронтка китә. Алар илебез иминлеген саклап төрле фронтларда сугышалар, зур батырлыклар күрсәтәләр. Күпләр илебез азатлыгын саклап башларын салдылар.

4 укучы. Назыйм

Туган җирләрдән еракта башларын салган авылдашларыбызның якты истәлеге күңелләрдә мәңге сакланыр. Авылыбыз уртасында алар хөрмәтенә салынган һәйкәл – моның ачык мисалы. Узган сугыштан безнең авылыбызга барлыгы _____ кеше кайтмый калды.

5 укучы.Рузаль

Безнең якты киләчәгебез, сабыйларның тыныч йокысы өчен башларын салган авылдашларыбызны, Ватандашларыбызны зур хөрмәт белән искә алыйк.

Зарина

Тын кал, иптәш!

Зур сынаулы еллар килгән чакта

Беленә икән кемнең – кемлеге.

Бер минутлык тынлык белән

Искә алыйк бүген без сезне.

Бер минут тынлык

Җыр “Билгесез солдат”

Өстендә утлары гөрселди яналар

Гөлләре ел буе бөреләр яралар

Кайтмаган яулардан ул солдат мәңгегә

Әнкәсе җир аны тапшырган тәңрегә.

Билгесез бу солдат мәңгегә йоклаган

Ул безнең ватанны дошманнан саклаган

Ул кемнең газизе исемен кем белә

Баш ия алдында бар халык кабергә.

Йолдызлар сибелә каберең өстенә

Мәңгелек ут булып батырлык җилпенә

Кайтмаган яулардан ул солдат мәңгегә

Әнкәсе җир аны тапшырган тәңрегә.

1 укучы. Раил

Ил чакыргач, утлы давыл аша

Җиңү яулап алга бардыгыз,

Тәмуг газапларын күргәндә дә

Ирләр булып сез калдыгыз!

Абыйлар! Без сезнең кебек үк

Нык уяу булырга әзербез.

Һәм сезгә лаеклы алмашлар,

Данлыклы солдатлар булырбыз.

Эстафета безнең кулларда,

Нык, бердәм сафларда атларбыз.

Бу изге азатлык байрагын

Сакларбыз, сакларбыз, сакларбыз!

2 укучы. Рузәл

Куркытмас авыр киртәләр,

Очраса да безнең юлларда,

Эстафета булыр һәрвакыт

Корычтай нык, чыдам кулларда.

Вәгъдәбездә нык торырбыз,

Үтәрбез ил кушканны.

Беребез дә изге җиргә

Кул суздырмас дошманны.

1941 нең 22 июне беркайчан да кире кайтмаячак.

Кире кайтмасын! Кабатланмасын!

Зәринә .

Җиңү көне!

Халык бәйрәм итә.

Яз төренгән янар кояшка,

Җир чәчәкләр төзеп күкрәгенә

Йөз балкытып карый кояш та.

Батырлыгын совет солдатының

Рәхмәт белән искә алабыз.

Җиңүләрдән аның хөрмәтенә

Мәңге яшәр һәйкәл салабыз.

Булат.

Ал нурларга төренеп кояш байый,

Үткән юллар килә күңелгә,

Җиңүләрне яулап алган көннәр

Онтылмаслар гомер- гомергә.

Алыгыз , Сез, бүген бүләк итеп

Котлауларның иң- иң олысын

Каршылагыз тагын бик күп тапкыр

Якты матур Җиңү бәйрәмен.

Ветераннарга лента бәйләү

1 укучы.Назыйм

Сугыш ялкыны безнең дөньяны

Чолгап алмасын яңадан.

Сакла, сакла тынычлыкны,

Дан тынычлыкка! Дан! Дан!Дан!

Жыр “Солдатта булган диләр”

Билен кысып буган, диләр,
Бигрәк уңган, диләр;
Әллә каян күренеп тора —
Солдатта булган, диләр.

Кечеләрне кече итәр,
Олыны зурлар, диләр.
Әллә каян күренеп тора —
Солдатта булган, диләр.

Комбинезон алган, диләр,
Шинелен салган, диләр.
Шинелен салса да, солдат
Гадәте калган, диләр.

Раушания

Әгәр сугыш булса, яңадан да

Җир сыкраныр авыр ярадан

Яшь егетләр китәр яу кырына

Кайтмас өчен өйгә яңадан

Без сугышны әле онытмадык

Китмәс тә ул безнең күңелдән

Яклап калыйк җирне сугышлардан.

Саклап калыйк җирне үлемнән!

Раил

Әгәр сугыш булса тагын ятим

Калыр безнең газиз аналар

Күпме туйлар булмый калыр илдә

Тумый калыр күпме балалар.

Беребездә теләмибез кабат

Сугыш утларына керергә

Менә шуңа күрә кирәк безгә

Тынычлыкның кадерен белергә.

Җыр: “Бүген җиңү бәйрәме

Медальләр ялтырый кояшта
Ветераннар түшендә.
Күзләре яшьле булса да 
Елмаю йөзләрендә.Куш.Бүген җиңү бәйрәме,
Ачы сугыш беткән көн.
Яу кырында калганнарны
Искә ала торган көн.Парадка бара бабайлар,
Баралар очрашуга,
Бер-берсен барлап чыгарга,
Бераз елап алырга.Куш.Кайгы китерә сугышлар
Туктасын иде алар.
Тынычлыкта яшәсеннәр
Җирдә барлык балалар!Куш.

Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Шолпан жандарбекова сценарий
  • Шолохов судьба человека сценарий
  • Шоколадный праздник улан удэ
  • Шоколадное шоу на праздник
  • Шоколадница детские праздники