Татарстан Республикасы
Тукай муниципаль районы
Борды гомуми белем бирү мәктәбе
Район класс җитәкчеләре семинары
Район класс җитәкчеләре семинарында үткәрелгән ачык чара
(Табышмак кичәсе)
Үткәрде: 6 класс җитәкчесе Альмухаметова В.Р.
25 апрель, 2008 ел
Борды
АЛЫП БАРУЧЫ. Исәнмесез, кадерле кунаклар, укытучылар, укучылар. Бүгенге тәрбия сәгатендә кызыклы ил – табышмаклар иленә сәяхәт итәрбез.
Халык авыз иҗатында табышмаклар аерым урын тота. Алар зихенне баетуда, акыл сәләтен үстерүдү, уйлау – фикерләүне тирәнәйтүдә зур әхәмияткә ия. “Отканга – мәкаль, тапкырга – табышмак” дигән әйтем әнә шуңа ишарә.
Ә беләсезме, “ табышмак” сүзен борынгылар, “ табагач” дип тә, “тамысык” дип тә йөрткәннәр. Себер татарлары аны әле хәзер дә “ тамарсык” дип йөртәләр.
Бу атамалар нинди фигыль тамырыннан ясалган соң?
Укучылар: “Тап” фигыленнән ясалган!
АЛЫП БАРУЧЫ. Табышмаклар мең елдан, кайберләре, бәлки , аннан да элегрәктән калып саклана .Табышмаклар татар халык авыз иңаты әсәрләре хәм фольклорыбызның үзенчәлекле бер төре.
Бугенге чарабызда табышмакларны иң күп белүчене , иң зирәк укучыны белербез. Табышмакның җавабын таба алмаган укучыга җәза бирербез. Сез беләсезме, Гавай утрауларында яшәүче кабиләләр табышмакның җавабын таба алмаган кешеләрне утта яндырганнар, ә татар халык әкиятләрендә патша тарафыннан егетнең башы кистерелүе дә юкка гына килеп кермәгәндер.
Без инде табышмакның җавабын таба алмаганнарга башка төрлерәк җәзалар бирербез.
Табышмак керә: минем әни Уйлап тап, ә мин үзем ке булам?
Укучылар: “Табышмак”
Табышмак: Ай, сез бик зирәк,
Сезне тагын сынарга кирәк.
Сораулар, чыгыгыз тизрәк,
Сезнең белән балаларны
Таныштырырга кирәк.
Сорау билгесе булып киенгән ике укучы керә
АЛЫП БАРУЧЫ. Уенны нинди тәртиптә алып барабыз?
1 СОРАУ. Хәтерлисезме, Пушкин яшәгән заманда перчатка ыргыту нәрсәне аңлаткан?
2 СОРАУ . Дуэльга чакыруны аңлаткан.
1 СОРАУ. Ә безнең татар яшьләре кич утырганда бияләй атышып уйнаганнар. Бияләйне аласың, менә шулай туп кебек итеп төрәсең дә , үзеңне кызыксындырган сорау биреп, кемгә дә булса ыргытасың. Сорау ничек кенә четерекле булмасын, бөтен халык алдында тапкыр җавап әйтеп котылырга кирәк.
2 СОРАУ . Сүзнең башыннан элек төбен уйла!
1 СОРАУ . Менә хәзер мин берегезгә табышмак әйтеп, бияләй ыргытам. Әгәр ул тиз генә җавапны таба алмаса, кырыенда утыручылары белән киңәшләшә ала. Җавап табалмаган очракта миңа бер әйберен бирә: алкасын, кул сәгатен йөзеген, ручкасын. Соңыннан ул кеше әйберен җәза үтәп алачак.
(Бияләйне алып, икенче берәр кешегә ыргыта. Ул җавапны тапмаса берәр әйберен СОРАУ га бирә.Сорау бияләйне тагын икенче уенчыга ыргыта табышмак әйтеп. Уен шулай дәвам итә.)
1.Бөтен татар өендә бар,
Үзе дөньяда бер генә.
(Казан)
2.Нәрсәне урыныннан күчереп булмый?
(Җирне)
3.Татарстанда кайсы шәхәр суда йөзә?
(Алабуга)
4.Хәр хәрефе бер иҗек,
Исеме була ничек?
(Аю)
5.Ике агай суга бара,
Берсен берсе уза бара.
(Аяклар)
6.Тыкрык башында ни бар?
(“Т” хәрефе)
7.Бәләкәй генә ак тана
Борыным бар дип мактана.
(Чәйнек)
8.Анда барда бар.(Китап)
2 СОРАУ. Ә хәзер шундый табышмаклар әйтешик: җавабын бүлмә эчендәге әйберләр арасыннан табып, күрсәтеп бирерлек булсын!
1.Аяксыз – кулсыз күлмәк кияр. (Мендәр)
2.Агач түгел – яфраклы
Тун түгел –тегелгән. (Китап)
3. Шәхәрләр – йортсыз
Диңгезләр – сусыз. (Географик карта)
4.Бер патша мең патшаны баш идергән. (Ишек)
5.Үзе миңа көлә, үзе мине күрми. (Көзге)
6.Дүрт хатын бер шәл бөркәнгән. (Өстәл)
1 СОРАУ. Ә хәзер табышмакның җавабын уйнап – сәхнәләштереп күрсәтик.
1.Мине хаман сорыйлар, көтәләр, ә күренсәм , кача башлыйлар.
(Яңгыр яву, яңгырдан качу күренеше)
2.Аяксыз тай чупырдый, койрыгын да тоттырмый.
(Балык тоту күренеше)
3.Ике туган суга бара, берсен – берсе уза бара. Барганда, җырлап бара, кайтканда, җылап кайта.
(Чиләкләр белән суга бару , су алып кайту күренеше)
АЛЫП БАРУЧЫ. Кичәбез азагына якынлашты. Җавап таба алмаганнарны җәза көтә. Җыелган әйберләрне китерегез.
(1 СОРАУ әйберләргә арт белән тора. АЛЫП БАРУЧЫ әйберләрне тамашачыларга күрсәтеп : “Бу кешегә нинди җәза бирәбез?” – ди, ә 1 СОРАУ әйтелгән әйберләргә берәм – берәм җәза төрен билгеләп тора. )
АЛЫП БАРУЧЫ. – Бу кешегә нинди җәза бирәбез?
1 СОРАУ. – Ун елак баланың яшен сөртсен! (Тәрәзә парын сөртү)
АЛЫП БАРУЧЫ. – Бу кешегә нинди җәза бирәбез?
1 СОРАУ. – Аяк белән чигү чиксен! (Бию)
АЛЫП БАРУЧЫ. – Бу кешегә нинди җәза бирәбез?
1 СОРАУ. – Укый белмәгәнне яздыртсын! (ручка белән язып күрсәтү)
АЛЫП БАРУЧЫ. – Бу кешегә нинди җәза бирәбез?
1 СОРАУ. – Бер тишектән керсен, өч тишектән чыксын! (Күлмәк кию)
АЛЫП БАРУЧЫ. – Бу кешегә нинди җәза бирәбез?
1 СОРАУ. – Сазда камыш аралаттырсын! (Чәч тарау)
АЛЫП БАРУЧЫ. Аптырамышлар җәзаларын алдылар. Зирәклеләре дә артты. Тәрбия чарабыз ахырына якынлашты. Барлык катнашучыларга хәм игътибар белән тыңлап утыручыларга бик зур рәхмәт .Сау булыгыз.
Сценарий на тему: «Табышмаклар кичәсе».
Табышмаклар кичәсе.
Табышмак сөючеләр икегә бүленеп басалар. Бер команда “Тапкырлар”, икенчесе – “Зирәкләр”. Командаларның эмблемалары бар.
Стенада плакат: “Кем тапкыр,кем зирәк – җавап таба тизрәк”.
Алып баручы:
Дуслар, бүген бу залга
Җыелдык без уенга.
Рәхим итегез, дибез без,
Безнең уеныбызга.
Безнең җиңүне теләп
Бик күп дуслар килгәннәр.
Оттырмасын көч биреп
Торыйк әле дигәннәр.
Судьяларга сүзебез шул:
Гадел хөкем итегез.
Уенны башлап җибәрдек,
Әйдә, рәхим итегез!
Көндәшләр,уңышлар сезгә,
Монда күңелле халык.
Сумкагызга тутырыгыз,
Очколар җыя барып.
Бу безнең көч сынау уены – табышмаклар кичәсе. Кем тапкыр,
кем зирәк, шул җиңәр тизрәк. Бу уенда безнең 5 нче сыйныф укучылары
катнаша.
Кичәбез табигатькә багышлана. Шуңа күрә хайван, кош, үсемлек,
табигать күренешләре турындагы табышмаклар гына әйтик.
Хәзер сүзне командаларга бирәбез.
Зирәкләр командасы (хор белән):
“Без – “Зирәкләр”. Тапкырларга кайнар сәлам тапшырабыз:
Без – зирәкләр томышта,
Иң кирәкләр, кирәкләр.
Шуңа инде без менә
Коллективта терәкләр
Тапкырлар командасы (хор белән):
“Тапкырлардан” “Зирәкләргә” күп сәлам.
Тапкырлар без, тапкырлар,
Юк без йөрмәгән юллар.
Юк без белмәгән табышмак,
Әйдә, дустым, әйтеп бак.
Алып баручы:
Уйныйк әле, уйныйк әле,
Сынатыштан булмасын.
Кичә барганда берәү дә
Авыз йомып тормасын.
1нче укучы:
Кем табышмаклар күп белә
Сорап карагыз әле.
2нче укучы:
Кем зирәк, кем тапкыр икән –
Сынап карагыз әле.
3 нче укучы:
Әйтсәгез иде табышмак
Без җавабын бирербез.
Санагыз әйбер серләрен,
Билгеләрен белербез.
Алып баручы:
Ике командага да “Табышмаклар” альбомы ясарга бирелгән иде. Жюри ике албомны да карап, очколар язсын.
“Зирәкләр” командасы өчен табышмаклар:
1.Иртә белән чыга,
Кичен югала,
Аның урынына
Иптәше кала. (Кояш белән Ай).
2. Тәрәзәне какмый,
Ачмый, ватмый,
Пыяла аша өйгә керә.
Бу нәрсә? (Кояш нуры).
3. Кулсыз, аяксыз тәрәзә кага. (Җил).
4. Старты юк – йөгертә,
Гармоны юк – биетә,
Куллары юк – чеметә.
Монысы нәрсә? Кем әйтә? (Суык).
5. Вак кынадыр үзләре,
Ялтырыйдыр күзләре.
Бу ни була – эзләле. (Йолдызлар).
6. Түгәрәк кенә кызыл йорт,
Эче тулы нәни корт.
Ул нәрсә? (Помидор).
7. Канатсыз, йонсыз
Нәрсә оча? (Кар).
“Тапкырлар” командасы өчен табышмаклар:
1.Аягы юк, кулы юк,
Ишек ачуга өй эченә йөгерә.
Бу ни була? Кем белә? (Суык).
2 Аяксыз – кулсыз,
Дөп-дөп кое казый. (Тамчы тамуы).
3. Ипи түгел, су түгел,
Авыр түгел, газ түгел.
Очса да ул каз түгел,
Ансыз яшәү хас түгел. (Һава).
4. Яз килсә киенә, көз килсә чишенә. (Агач).
5. Үзе туптай түгәрәк,
Өстендә буй-буй күлмәк.
Эчендә була аның
Алсу төстә бал – ширбәт. (Карбыз).
6. Ул булса, көн була.
Ул булмаса, төн була. (Кояш).
7. Кечкенә генә сары корт,
Кигән туны тугыз кат.
Бу нәрсә? (Суган).
Командаларның күпме очко җыюы барлап чыгыла.
Алап баручы:
Хәзер безнең өченче ярышыбыз. Мин сезгә, сумкадан ала-ала, әйберләр күрсәтермен,ә сез алар турында табышмаклар әйтегез. Әгәр,
бер команда белмәсә, икенче команда әйтер. Әгәр икенче команда да
белмәсә, залдагылар катнашсын.
Дүртенче ярыш – капитаннар ярышы.
Терәк сүзләр ярдәмендә табышмаклар әйтергә.
Беренче капитанга:
1. Бал яратучы хайван. (Аю)
2. Сөйләшү органы. (Тел)
3. Татарстанның башкаласы. (Казан)
4.Татарстан дәүләт гербында төшерелгән җәнлек. (Ак барс)
5.Татарстанның иң зур елгасы. (Идел)
Сораулар: 1. Бер тавык-тавык,ике тавык нәрсә?
2. Казанның уртасында ни бар?
Икенче капитанга:
1.Кышын ак тунын кия,
Кишерне ул бик сөя. (Куян)
2.Гыйнварда ничә көн?(31)
3.Без яшәгән республика. (Татарстан)
4.Татарстан флагының төсләре. (яшел, ак, кызыл)
5.Урманда үсә, эшләпәле. (Гөмбә)
Сораулар: 1.Дәрес башында без нәрсә ишетәбез?
2.Бер имәндә өч ботак, ботак саен өчәр алма, ничә алма була?
Жюри ярышка йомгак ясый. Җиңүчеләр билгеләнә. Аларга бүләкләр
бирелә.
Табышмаклар кичәсе
Табышмак сөючеләр икегә бүленеп басалар. Бер команда “Тапкырлар”, икенчесе – “Зирәкләр”. Командаларның эмблемалары бар.
Стенада плакат: “Кем тапкыр,кем зирәк – җавап таба тизрәк”.
Алып баручы:
Дуслар, бүген бу залга
Җыелдык без уенга.
Рәхим итегез, дибез без,
Безнең уеныбызга.
Безнең җиңүне теләп
Бик күп дуслар килгәннәр.
Оттырмасын көч биреп
Торыйк әле дигәннәр.
Судьяларга сүзебез шул:
Гадел хөкем итегез.
Уенны башлап җибәрдек,
Әйдә, рәхим итегез!
Көндәшләр,уңышлар сезгә,
Монда күңелле халык.
Сумкагызга тутырыгыз,
Очколар җыя барып.
Бу безнең көч сынау уены – табышмаклар кичәсе. Кем тапкыр,
кем зирәк, шул җиңәр тизрәк. Бу уенда безнең 5 нче сыйныф укучылары
катнаша.
Кичәбез табигатькә багышлана. Шуңа күрә хайван, кош, үсемлек,
табигать күренешләре турындагы табышмаклар гына әйтик.
Хәзер сүзне командаларга бирәбез.
Зирәкләр командасы (хор белән):
“Без – “Зирәкләр”. Тапкырларга кайнар сәлам тапшырабыз:
Без – зирәкләр томышта,
Иң кирәкләр, кирәкләр.
Шуңа инде без менә
Коллективта терәкләр
Тапкырлар командасы (хор белән):
“Тапкырлардан” “Зирәкләргә” күп сәлам.
Тапкырлар без, тапкырлар,
Юк без йөрмәгән юллар.
Юк без белмәгән табышмак,
Әйдә, дустым, әйтеп бак.
Алып баручы:
Бәйрәм бүген, бездә була-
Табышмаклар кичәсе,
Бу кичәгә безгә тагын
Тапкырҗан да киләсе.
Тапкырҗан абзый килеп керә. Ул “Табышмаклар” дип язылган
сумка, таяк тоткан, башына кәгазьдән ясалган баш киеме кигән. Анда “Тапкырҗан” дип язылган.
Ике команда бергә хор белән:
Рәхим ит, Тапкырҗан абзый,
Күптән көтәбез сезне,
Табышмак таба белергә
Өйрәтерсез дип безне.
Тапкырҗан: Уйныйк әле, уйныйк әле,
Сынатыштан булмасын.
Кичә барганда берәү дә
Авыз йомып тормасын.
1нче укучы:
Кем табышмаклар күп белә
Сорап карагыз әле.
2нче укучы:
Кем зирәк, кем тапкыр икән –
Сынап карагыз әле.
3нче укучы:
Илләр гизеп безнең янга
Тапкыр абзый килгән икән.
“Табышмаклар” сумкасында
Ниләр барын белсәң икән?!
Тапкырҗан: Сумкадагы әйберләр
Гади түгелләр алар:
Кызык-кызык табышмаклар,
Төрле-төрле җаваплар.
4 нче укучы:
Әйтсәгез иде табышмак
Без җавабын бирербез.
Санагыз әйбер серләрен,
Билгеләрен белербез.
Алып баручы:
Я, хәерле сәгатьтә
Табышмаклар әйтегез.
Тапкырлар һәм зирәкләрдән
Дөрес җавап алырсыз.
Тапкырҗан:
Ике командага да “Табышмаклар” альбомы ясарга бирелгән иде. Жюри ике албомны да карап, очколар язсын. (Тапкырҗан сумкасыннан
табышмаклар язылган билетларны командаларга бирә).
“Зирәкләр” командасы өчен табышмаклар:
1.Иртә белән чыга,
Кичен югала,
Аның урынына
Иптәше кала. (Кояш белән Ай).
2. Тәрәзәне какмый,
Ачмый, ватмый,
Пыяла аша өйгә керә.
Бу нәрсә? (Кояш нуры).
3. Кулсыз, аяксыз тәрәзә кага. (Җил).
4. Старты юк – йөгертә,
Гармоны юк – биетә,
Куллары юк – чеметә.
Монысы нәрсә? Кем әйтә? (Суык).
5. Вак кынадыр үзләре,
Ялтырыйдыр күзләре.
Бу ни була – эзләле. (Йолдызлар).
-
Түгәрәк кенә кызыл йорт,
Эче тулы нәни корт.
Ул нәрсә? (Помидор).
7. Канатсыз, йонсыз
Нәрсә оча? (Кар).
“Тапкырлар” командасы өчен табышмаклар:
1.Аягы юк, кулы юк,
Ишек ачуга өй эченә йөгерә.
Бу ни була? Кем белә? (Суык).
2 Аяксыз – кулсыз,
Дөп-дөп кое казый. (Тамчы тамуы).
3. Ипи түгел, су түгел,
Авыр түгел, газ түгел.
Очса да ул каз түгел,
Ансыз яшәү хас түгел. (Һава).
4. Яз килсә киенә, көз килсә чишенә. (Агач).
5. Үзе туптай түгәрәк,
Өстендә буй-буй күлмәк.
Эчендә була аның
Алсу төстә бал – ширбәт. (Карбыз).
6. Ул булса, көн була.
Ул булмаса, төн була. (Кояш).
7. Кечкенә генә сары корт,
Кигән туны тугыз кат.
Бу нәрсә? (Суган).
Командаларның күпме очко җыюы барлап чыгыла.
Тапкырҗан:
Хәзер безнең өченче ярышыбыз. Мин сезгә, сумкадан ала-ала, әйберләр күрсәтермен,ә сез алар турында табышмаклар әйтегез. Әгәр,
бер команда белмәсә, икенче команда әйтер. Әгәр икенче команда да
белмәсә, залдагылар катнашсын.
(Тапкырҗанның сумкасында уенчыклар: эт, мәче, төлке, әтәч, керпе,
үрдәк, аю, куян, кыяр, суган, борыч, кишер, шалкан, борчак, ат, гөмбә).
Дүртенче ярыш.
Һәр команда өчен аерым өстәл хәзерләнеп, һәр өстәлгә табышмаклар язылган кәгазьләр куела. Табышмакларның җаваплары өстәлдә, алар сүз белән түгел, рәсем белән бирелгән. Сигнал булу белән һәр командадан берәр укучы,үз командасының өстәле янына йөгереп, барып табышмакны укый,аннары җавап булып торган рәсемне табып беркетеп куя һәм яңадан йөгереп килеп командасында артка баса.
Рәсемнәр: күгәрчен, җиләк, каз, тавык, фил, чөгендер, тиен, ишәк,
кәҗә, сыер, мәче, дуңгыз, тукран, жираф, бүре.
Бишенче ярыш – капитаннар ярышы.
Терәк сүзләр ярдәмендә табышмаклар әйтергә.
Беренче капитанга: 1. Йодрык-йодрык булып үсә,
…
2. Кулсыз, күзсез, …
3. Кырлар буш кала, …
Сораулар: 1. Бер тавык-тавык,ике тавык нәрсә?
2. Казанның уртасында ни бар?
Икенче капитанга: 1.Тәңкә карлар сипкән,
…
2.Кат-кат тунлы,
…
3.Үзе шардай, …
Сораулар: 1.Дәрес башында без нәрсә ишетәбез?
2.Бер имәндә өч ботак, ботак саен өчәр алма, ничә
алма була?
Жюри ярышка йомгак ясый. Җиңүчеләр билгеләнә. Аларга бүләкләр
бирелә.
Арча районы Курса Почмак урта гомуми белем бирү мәктәбе
Интеллектуаль уен
“Көчле звено”
Үткәрүче укытучы: Әхмәдуллина Гөлназ Илфат кызы
башлангыч сыйныфлар укытучысы.
“Көчле звено” интеллектуаль уенын үткәрү программасы.
Максаты:
Укучыларда өстәмә белем алуга кызыксыну һәм омтылыш тәрбияләү.
Яңа форма интеллектуаль уен аша баланың белем сәләтен үстерү, белем дәрәҗәләрен күтәрү.
Белем һәм күнекмәләрне тикшерүнең көн тәлапләренә туры килерлек яңа формаларын куллануны тормышка ашыру.
Җиһазлау.
Уен өчен кирәкле җиһазлар : “Көчле звено” дип язылган язу, шарлар, трибуна, укучыларда эмблемалар, алларында исемнәре язылган табличкалар.
Уен барышы.
Хәерле көн, кадерле балалар. Бездә бүген зур бәйрәм. Көчледән көчле кем көчле булуын сынау, ярышу бәйгесе.
Тормыш һич тукталып тормый. Үсә, үзгәрә, бик күп яңалыклар алып килә. Телевизор экраннарында яңадан яңа тапшырулар барлыкка килә. Әлбәттә, без дә тукталып тормыйбыз. Телевизор экраннарында бара торган төрле уеннарны карыйбыз. Үзебез дә кайбер сорауларга җавап бирергә тырышабыз.
Менә бүген без “Слабое звено”уенына охшаган “Көчле звено” уенын уйнарбыз.
Уенның шартлары түбәндәгеләр.
1.Уенда 8 укучы катнаша, 6 турдан һәм финалчылар ярышыннан тора.
2.Һәр уйнаучыга чираттан сораулар бирелә.Сорауларга җавапны әзерләү өчен вакыт бирелми.Сорау әйтелеп беткәч тә,җавапны бирергә тиеш буласыз.
3.Һәр турның ахырында бер кеше,ягъни көчсез звено уеннан төшеп кала.
4.Команда иң начар уенчы дип исәпләнгән укучыны уеннан чыгара, ни өчен чыгаруын дәлилли.
5.Уенан чыгарылган катнашучы үзенең һәм башкаларның ничек уйнавы турында фикерен әйтеп чыгып китә.
1 тур.Әкиятләр илендә.
1.”Алтын балык турында әкиятнең”авторы (А.С.Пушкин)
2.Серле лампасы булган әкият герое(Аладдин)
3.Пятачокның дусты булган аю исеме(Винни Пух)
4. “Су анасы”әкиятенең авторы (Г.Тукай)
5.Микки Маусның дус кызы (Минни)
6. “Снежная королева “әкиятен кем язган.(Андерсен)
7. Кәҗә белән Сарыкның капчыгындагы әйбер.(бүре башы)
8.. Былтыр исемле егет — кайсы әкият герое?(Шүрәле)
1. Эт белән тычкан арасындагы шалкан тартырга булышучы.(песи)
2.Нинди уңган кызга фея ярдәм иткән? (Көлсылу).
3.Бу кечкенә кызга карлыгач ярдәм иткән? (Дюймовочка).
4.Кайсы әкият герое балаларны, кошларны һәм җәнлекләрне дәвалый?(Айболит).
5.Аюны хәйләләп урманнан өенә алып кайттырган кызның исеме? (Маша).
6.Әкияттә барлык савыт-сабалар кемнән качканнар? (Федорадан).
7.Италиядә туган суган – малай гына түгел, ә ышанычлы, тугры дус та?(Чиполлино).
8.Озын борынлы малайны агачтан кем ясаган? (Карло исемле әти).
1.Соры бүре кемгә хезмәт иткән? (Иван-царевичка).
2.Малышның түбәдә яшәүче дустының исеме ничек? (Карлсон).
3.Кайсы герой камырдан ясалган? (Йомры икмәк).
4. Бакчада үскән геройның исемен әйтегез? (Шалкан).
5. Кем аяк киемен бик яраткан, исемен дә шулай кушканнар? (Кот в сапогах).
6.Кайсы геройның исемендә баш киеме бар? (Кызыл Калфак).
7.Нинди соры төстәге герой балаларны кыерсыткан? (Бүре).
8.Әкиятләрдәге хәйләкәр хайван (Төлке)
1.Ул себеркегә атланып оча(Убырлы карчык)
2.”Сертотмас үрдәк “әкиятне кем язган?(А.Алиш)
3.Бу юллар кайсы әкияттән: : «Тиен бик ачуланган да әйткән:-Алайса, син гомер буе киндер сугып кына тор, дигән… »(Өч кыз)
4.“Фиксиклар”мультфильмындагы малайның исеме ничек ? (Дим Димыч)
5.Буратиноның зәңгәр чәчле дус кызының исеме?(Мальвина)
6.Айда туган мультфильм герое(Лунтик)
7.Тылсымлы чуртан балыгы кемгә ярдәм иткән(Емеля)
8.”Русалочка” әкиятнең авторы(Андерсен)
2 тур.Татар теле.
1.Татар алфавитында ничә хәреф бар?(39)
2.Сүзнең мәгънәсен аңлата һәм мәгънәле башка кисәкләргә бүленми торган кисәк(тамыр)
3.Предметны белдерә торган сүз төркеме(исем)
4.Предметның эшен-хәрәкәтен белдерә торган сүз төркеме(фигыль)
5.Предметның билгесен белдерә торган сүз төркеме(сыйфат)
6.Матур сүзенә капма-каршы мәгънәле сүз(ямьсез)
7.Зур сүзенең синонимы(олы,дәү)
1.”Туган тел”шигырен кем язган?(Тукай)
2.Балык та,шәһәр дә исеме(Алабуга)
3.Библиотека сүзенең татарчасы(китапханә)
4.Татарстанның президенты(Р.Миннеханов)
5.Дәвам итеп бетерегез: “Кем эшләми,…(шул ашамый)
6.Ислемай сүзенең русчасы(духи)
7.Ак сүзенең антонимы(кара)
1. Хәреф танырга өйрәтүче китап? (әлифба )
2.Татар хатын-кызларының милли баш киеме. (Калфак)
3. Татар халкының милли аяк киеме. (Читек)
4.Кайсы шәһәрдә аш пешереп була? (Казан)
5.Нинди ике нота бакчада үсә? (фасоль)
6.Бер хәрефле нинди сүз беләсез? (ю)
7.Алма дисәң дә алалар,
нәрсә соң ул, балалар? (алма)
Җанатарлар өчен
1. Су коена инештә;
Оча алса да, җирдә йөри,
Ите яхшы бәлешкә. (Үрдәк)
2. Көлтә-көлтә койрыгым
Селки-селки барамын.
Кетәкләргә кереп, мин
Тавык-чеби аламын. (Төлке)
3. Җәен соры, кышын ак
Шул ни булыр, әйтеп бак? (Куян)
4. Сорыдыр төсе,
Үткендер теше.
Урманда йөри,
Бозаулар эзли. (Бүре)
5. Сакаллы килеш туа,
Берәү дә гаҗәпләнми. (Кәҗә)
6. Мыеклы, сакалы юк,
Туны бар, чапаны юк,
Сыйпый аны һәммәсе,
Шуны ярата… (мәче)
Бер кисмәктә мең егет.(Кыяр)
7. Кызыл кызы җир эчендә,
Чәчләре җир өстендә.(Кишер)
8 Эсселәгән саен,
Кат-кат тун кия.(Кәбестә)
9. Үзе кып-кызыл,
Күлмәге ям-яшел.(Карбыз)
10 .Чәчәге агачында,
Алмасы тамырында.(Бәрәңге)
11. Түгәрәк кенә кызыл йорт,
Эче тулы корт.(Помидор)
12. Гөлдер-гөлдер гөл итекле,
Гөлкәй кызыл читекле.(Күгәрчен)
13.Җәй такылдый бу чүкеч,
Кыш такылдый бу чүкеч.
Ничек чыдый бу чүкеч?(Тукран)
14.Сакаллы килеш туа, берәү дә гаҗәпләнми.(Кәҗә)
15. Тимерче дә түгел,
Балта остасы да түгел,
Үзе авылда беренче эшче.(Ат)
16. Үлән ашый, май ташый.(Сыер)
17. Ашата, туендыра,
Җылыта, киендерә,
Кешене сөендерә.(Сарык)
3 тур.Математика
1. Кушу гамәле нәтиҗәсе ничек атала? (Сумма)
2. Иң кечкенә икеурынлы саны әйтегез (10)
3. Җиде сигезең ничә? (56)
4. Бер сәгатьтә ничә минут? (60)
5. Алу гамәленең нәтиҗәсе ничек атала? (Аерма)
6. Әтәч бер аягында басып торганда 3 кг. Ике аягында басып торганда ул ничә кг? (3 кг)
1. Кисемтәләрне нәрсә белән үлчиләр? (Линейка)
2.. Нәрсә авыррак: 1 кг мамыкмы, 1 кг тимерме? (Бертөрле)
3. Өстәлдә ике шәм янып тора иде. Берсе сүнде, ничәсе калган? (Берсе, калганнары янып бетте)
4. Иң кечкенә натураль сан (1)
5. 1 кг да ничә грамм? (1000)
6. Иң кечкенә өчурынлы сан (100)
1. Иң зур ике урынлы сан (99)
2. Тапкырлау нәтиҗәсе (Тапкырчыгыш)
3. Барлык яклары тигез булган турыпочмаклык (Квадрат)
4. Малай велосипедта шәһәргә бара. Аңа каршысына 6 колхозчы утырган машина очрады. Һәр колхозчының 2 шәр тавыгы бар. Шәһәргә ничә кеше бара? (1 малай)
5. Миллион язылышында ничә нуль? (6)
6. Нинди сан җөп дип атала? (2 гә калдыксыз бүленә торган сан)
4 тур.Әйләнә-тирә дөнья.
1. Нинди агач яфрагын коймый? ( чыршы)
2.Чыршының яфрагын ничек диләр? (ылыс)
3.Бер елда ничә ай? (12)
4.Тавыкның баласы? (чеби)
5.Агачлар кайчан яфрак коя? (көз)
1.Кар кайчан ява? (кыш)
2.Бер сүз б-н әйт: имән, каен, юкә.. (агачлар)
3.Агачлар кайчан яфрак яра? (яз)
4. Аю кыш көне нишли? (йоклый)
5.Елга кайчан ката? (кыш)
1.Яздан соң килә… (җәй)
2.Ябалак көндез күрәме? ( юк)
3.Этнең аягы ничәү? (4)
4.Озын буенлы җәнлек? (жираф)
5.Карны җебетсәң нишли? (суга әйләнә)
1. Урман табибы? (тукран)
2.Кайсы җәнлек баласын сумкада йөртә? (көнгерә)
3.Светофорның ничә “күзе”? (3)
4.Иң кире хайван? (ишәк)
5.Маймыл ярата торган җимеш(банан)
5 тур.Русский язык.
1. Сколько букв в русском алфавите? (33)
2. Сколько согласных букв? (21)
3.Как называется часть речи, обозначающая действие предмета? (глагол)
4. Как называется главный член предложения, отвечающий на вопрос «кто?» или «что?» (подлежащее)
1. Из чего складываются предложения?(из слов)
2.. Звуки видят или слышат?(слышат)
3. В каком слове сорок гласных? (сорока)
4. Попробуйте закончить пословицу.Поспешишь, … (людей насмешишь).
1. Если в предложении о чем-либо спрашивается, какой тогда нужен знак препинания на конце такого предложения?(вопросительный знак)
2. Сколько слогов в слове «ягода»?(3)
3.Подбери к слову белый антоним(черный)
4.Подбери к слову большой синоним (огромный)
Игра с болельщиками «Доскажи словечко».
1. Жеребенок с каждым днем
Подрастал и стал … (конем)
2. Кто альбом раскрасит наш?
Ну, конечно, … (карандаш)
3. Кругла, рассыпчата, бела
На стол с полей пришла.
Ты посоли ее немножко,
Ведь правда вкусная … (картошка)
4. Что за скрип, что за хруст?
Это что еще за куст?
Как же быть, без хруста,
Если я … (капуста)
5. Мчусь как пуля я вперед,
Лишь поскрипывает лед.
Да мелькают огоньки!
Кто несет меня? … (коньки)
6.. По дороге наша Машенька идет,
За веревочку козу она ведет
А прохожие глядят во все глаза
Очень длинная у девочки … (коса)
7. В яме спит зимою длинной
Но чуть солнце станет греть,
В путь за медом и малиной Отправляется … (медведь)
8. В черном поле заяц белый.
Прыгал, прыгал, петли делал.
След за ним был тоже бел
Кто ж этот заяц … (мел)
9. В подполье, в каморке
Живет она в норке.
Серая малышка
Кто же это? … (мышка)
6 тур.Табышмаклар.
1. Кич булганда күренер,
Таң булдымы − күмелер.
(Йолдыз)
2. Ишектән керер, түргә менеп утырыр.
(Суык)
3.Ипи түгел, су түгел,
Авыр түгел, аз түгел,
Ансыз яшәү мөмкин түгел.
(Һава)
1.Сыр-сыр сыры бар,
Алты төрле нуры бар,
Җиде кат күккә юлы бар.
(Салават күпере)
2. Котыра да үкерә,
Бөтен җирне тутыра.
(Буран)
3. Яз килсә − киенә,
Көз килсә − чишенә.
(Агач)
1. Язын дөньяга килә,
Көзен саргаеп үлә.
(Яфрак)
2.Кыйнамый, сукмый, үзе елата.
(Кычыткан)
3. Олысы да, кечесе дә эшләпә кигән.
(Гөмбә)
Финалчылар ярышы.
1.Җирнең уртасында нәрсә бар.(и хәрефе)
2.Дәрес башында нәрсә ишетәбез(д хәрефе)
3.Акчасыз керәсең,хәзинә алып чыгасың.(мәктәп)
4.Нәрсә өстән аска таба үсә?(сакал)
5.Канаты булса да,оча алмаучы кош(пингвин)
6.Иң кечкенә кош(колибри)
7.”Эшкә өндәү”шигыренең авторы(Г.Тукай)
8.Г.Тукайның нинди шигырендә Кояш,Сандугач,Алмагач Баланы уйнарга чакыра?(Эш беткәч,уйнарга ярый)
9.Цирк сәхнәсе ничек атала?(арена)
10.Чәнечкеле чәчәк(роза)
Өстәмә сорау.
Сырлы,сырлы,сырлы ул
Безнең белән җырлый ул.
Биетә дә ,җырлата
Күңелле ул,моңлы ул.(гармун)