Татарча курчак театры сценарий

Рейтинг:   / 4

Татарстан Республикасы
Арча муниципаль районы
Өчиле төп гомуми белем мәктәбе

Тәрбия эшләре буенча директор урынбасары,
татар теле һәм әдәбияты укытучысы Зиятова Дилбәр Хәлиловна

Ахмак куян

( Курчак театры өчен)

Катнашалар:
Куян.
Тиен.
Керпе.
Төлке.

Вакыйга урман аланында бара. Аланда Куян уйнап йөри.
Әлсерәп Тиен йөгереп керә.

Т. Кылый! Кылый!
К. Нәрсә булды? Нәрсәгә шулай хәлсерәдең?
Т. Ардым! Кайчаннан бирле сине эзлим. Баярак кына төлкене күрдем. Агач башында әти алып кайткан чикләвекләрне сыпыртып утыра идем, төлке килеп чыкты. Миңа астан озак кына карап торды да, сиңа буй җитмәс инде, ә менә дустың Кылыйны
эләктерергә исәп бар, — ди.
К.( Калтырый башлый) Ә-ә-ә-ә-ә , ми- не-е-е , Төлке-е -е …
Т. Я, ярар, аның кадәр курыкма әле син , хәзер аның планы безгә билгеле бит инде. Син монда уйнап йөрмә, өеңә кайтып тор. Мин бераздан килеп җитәрмен, хәзер әтигә кышка чикләвек җыярга булышасы бар.( Китә).
К. (Калтыравыннан туктый) Тукта әле, мин нәрсәгә дип коелып төштем әле? Мин бит батыр Куян! Мин 3 кә кадәр саный да беләм! Бер, ике … Әй калганын оныттым. Мин ул Төлкене үзем тотам әле. Акылга утыртам әле мин аны! (Уйланып йөри). Ничек итеп тотарга икән ул Төлкене ? Әһә, таптым! Әнә Керпе дус та килә икән , аңа мактаныйм әле. Керпетдин! Кызуырак кил әле!
К-е. Нәрсә булды? Итәгеңә ут капты мәллә? Нишләп шулай кычкырасың?
К. Беләсеңме, мине “Төлке — Төлке — Төлкетдин, хәйлә белән эш йөртим” тотып ашыйм , — дип әйткән ди.
К-е. Кит аннан! Нишләрсең икән инде хәзер? Ул бик хәйләкәр, Явыз, теләгенә ирешмисә калмас.
К. Һи, борчылма , Керпе дус. Мине аннан курка дип беләсеңме әллә? Бик беләсең килсә, мин аны үзем тотам.
К-е. Мактанчык та инде үзең. Төлкене тел белән тотып булмый аны.
К. Алай димә син, иң башта минем башта туган планны тыңла.
Мин аның юлына чокыр казып куям да, Төлкене шунда төшерәм.
К-е. Планың шәп икән үзе. Шәп уйлап тапкансың син , молодец!
К. (Бии-бии) Әй үзем, әй үзем, маңгаемда бар күзем!
К-е. Кара аны, чокырыңны тирәнрәк итеп казы. Бераздан үзем дә килеп булышырмын . Түгәрәк аланнан алмалар җыйган идем( кәрзинен күрсәтә), шуларны гына кайтарам да, көрәк алып киләм.
К. Ура! Мин нинди молодец! Ничек оста итеп уйлап таптым! Лә -лә- лә , мин төлкене акылга утыртам! (Сикергәләп чыгып китә )

Төлке керә, куак араларын караштыра.

Т. Кая булыр бу Кылый? Шуны эзләп ярты көнем узды. Авылга барып карыйм әле, берәр каз, һич югы берәр тавык- чебеш булса да эләкмәс микән (Чыга).

Кулына көрәк тотып, Куян керә.

К. Әһә. Төлке шушы юлдан йөри икән. Чокырны да менә монда казырга кирәк. Авылга барып берәр тавык-мазар эләктереп кайтыйм диме? Бар. бар, әзерләгәннәр , ди. әти әйтә , элек без яшьвакытта якындагы авылга барып кәбестәләр белән сыйланып кайта идек, хәзер кешеләр тимердән без үтә алмаслык әллә нинди зур коймалар корып куйдылар да , каралты- кураларына якын да килә торган түгел, ди. Төлкене дә капкаларын зу –у – р итеп ачып көтеп торалардыр анда. Күп сөйләндем. Инде эшкә тотынсам да ярар. ( Казый башлый). Бигрәк авыр эш булып чыкты бу. тагын әз генә каыйм да … ( Бераз эшләгәч , туктый). Өф-өф, кулларым да авыртып бетте. Җитеп торыр, бүтән казыйсы килми. Инде агач артына качып Төлкене көтеп торырга кирәк.

Төлке керә.
Т. Авылга барып та рәт чыкмады … Кая булыр бу Кылый?
(Чокырга егыла) Ай –яй –яй! Кем эше икән бу? Туктале, бик кечкенә түгелме соң бу? Мин бит моннан сикереп тә чыга алам.( шыпырт сөйләшүгә күчә) Ә-ә, әнә тегеннән карап тора, шул Кылыйның эше икән бу. Хәзер эләктерәм инде үзеңне. Тукта , ашыкмаска кирәк. Мин аны монда хәйләләп китерим. (Тавышын көчәйтә) У –у – у , монда төсле телевизор да бар икән. Абау, Кылыйны күрсәтәләр түгелме соң? Карале . Кылый космонавт булган !

Керпе керә, кулында көрәк.

К-е. Кылый!
Т. Хәйләм барып чыкмады инде, Керпе дусты килеп җитте. (Чокырдан сикереп чыгып кача)
К. ( Куак артыннан чыга) . Нәрсә кычкырасың инде ? Төлкене чокырга төшергән идем бит.
К-е. Әле генә төлке син казыган чокырдан чыгып тайдымыни ул ?
И-и , ахмак Төлке хәтле Төлкене тоту өчен шуның кадәр кечкенә чокыр казыйлармы инде ?
К. Ярар инде… Әйдә барып карыйк әле. Төлке анда төсле телевизор бар дигән иде .
К-е. И-и , Кылый , Кылый, бигрәк беркатлы инде үзең. Чокыр казыганда телевизор күрдеңме соң?
К. Юк иде…
К-е. Шулай шул. Бик вакытлы килеп җиткәнмен, Төлке үзеңне алдалап китереп эләктермәкче булган бит.
К. Шулай икән шул. Әй, мин аңа барыбер тотырмаган булыр идем!
К-е. Мактанырга дигәндә булдырасың инде ансы. Әйдә , Төлке тагын килеп җитәр, китик моннан. (Кулыннан җитәкләп алып китә).

Куян кире йөгереп килә.
К. Мин ул төлкене барыбер тотам! (Йөгереп чыгып китә).
ПӘРДӘ.

Алиш аланы

(курчак театры өчен сценарий)

Гөлүсә Кабирова Ачасыр төп гомуми белем бирү мәктәбенең татар теле һәм әдәбияты укытучысы Яшел Үзән районы

Дәресләрдә, класстан тыш эшләрдә, төрле алымнар кулланып, укучыларның сәнгатьле сөйләм күнекмәләре белән бергә театраль сәләтләрен дә үстерү зур әһәмияткә ия. Укучы бала монда һәрьяклап ачыла. Аның күзаллавы киңәя, тирә-юнь белән кызыксынуы арта.

Максат: Абдулла Алиш китаплары аша матур әдәбият белән кызыксынуларын арттыру; әдәби хәзинәләребез үрнәгендә укучыларның күңел байлыгын үстерү һәм балаларда хезмәт сөючәнлек, үзара дуслык, җаваплылык тәрбияләү. Туган телгә мәхәббәт тәрбияләү.

Катнашалар: укучы кыз – Мәрьям, автор, әтәчләр, бал корты, сертотмас үрдәк.

Ерактан “Туган авыл” көе ( татар халык көе, Г.Тукай сүзләре) ишетелә.Сәхнәдә алан рәсеме һәм еракта авыл күренә, әсәрнең геройлары сәхнә костюмнарыннан, Мәрьям керә.

Автор сүзләре: укучы кыз урман аланында Абдулла Алишның әкиятләр җыентыгын укып утыра. Җәй уртасы. Иртәнге кояш җылы нурлары белән табигатьне иркәли. Тирә – юньдә аллы-гөлле күбәләкләр оча. Агачларда берсен – берсе уздырып кошлар сайрый. Мәрьям шул хозурлыкка сокланып утырды да, кулына Алишның әкиятләр китабын алып укый башлады. Табигать кочагында әкиятләр укуның үз тылсымы, үз сере бар шул. Менә шул вакыт чәчәккә кунып бал корты очып йөри. Ул хуш исле ал, зәңгәр чәчәкләрдән бал җыеп, Мәрьямне күреп алды һәм янына очып килде.

Мәрьям: син әкиятләрдәге Нечкәбилме әллә ?

Бал корты: әйе, минем исемем – Нечкәбил, сүзең булса якын кил.

Мәрьям: иртә таңнан кичке караңгыга кадәр ничек армыйсың?

Бал корты: алып кайткан балымны кәрәз күзәнәгенә салу һәм хезмәтем белән кешеләрне сөендерү – үзе зур бәхет.

Мәрьям: әйе шул, Нечкәбил. Тир түгеп итсәң хезмәт,

Күңелгә рәхәт.

Бал корты: хуш, Мәрьям. Мине күрше аландагы чәчәкләр көтә.

( Мәрьям китап укуын дәвам итте. Шул арада аның укуын әтәч тавышы бүлдерде. Мәрьям як-ягына каранып алды һәм ак әтәчкә күзе төште.

Мәрьям: син Алиш әкиятендәге әтәчләрнең берсе түгелдер бит ?

Ак әтәч –Чукмар: әйе шул, Чукмар мин,

чукырга бик остамын.

Мәрьям: син монда нишләп йөрисең?

Ак әтәч –Чукмар: без әбидә икәү үстек

Һаман сугышып беттек,

Әби бездән тәмам туйды,

Мине күршегә куды.

Күршеләрдән качып чыктым

Аланга кадәр очтым.

( шул вакытта аланга кара әтәч очып килә. Ак әтәч аны ерактан күреп ала. Бу – Тукмар була.)

Тукмар: сагындым, бик сагындым сине Чукмар.

Чукмар: Мин дә сагындым сине, Тукмар

Әйдә башка сугышмыйк,

Тату яшик, дус булыйк.

Мәрьям: сезнең татулыкны күреп,

Күңелләр үсеп китә.

Кайтыгыз әби йортына-

Татулыкка ни җитә.

( Мәрьям аларны озатып калганнан соң, чәчәкләрдән такыя үрде һәм сукмактан ашыга-ашыга килүче үрдәкне күрде)

Мәрьям: кая барасың болай ашыгып?

Үрдәк: урманда утын кисүче хуҗабызны эзлим. Этебез дә аңа ияреп киткән иде. Йорт – җирне

саклаучы берәү дә юк. Аларны чакырып кайтырга иптәшләрем җибәрде. Бу сукмак безнең өйгә илтә.

Барыр юлымда очраттым: куян, бүре,аюны

Аларга серемне сөйләп,

Күрсәттем өйгә юлны.

Мәрьям: эчеңдәге серләреңне

Сөйләмә син, бакылдык.

Бу киңәшемне тотсаң,

Йорт- җирләрең булыр нык.

Үрдәк: керпе дә әйтте бу сүзне,

Тик мин колак салмадым.

Аның акыллы киңәшен

Бер дә чынга алмадым.

Мәрьям: моннан ары син , үрдәккәй,

Киңәшләргә колак сал!

Серләреңне эчеңдә тот,

Булган хәлдән гыйбрәт ал.

( Мәрьям А.Алиш китабын кулына тотып, кайтыр юлга чыкты. Ул зур тәэсирләр белән кайтып китте. Балаларга да аның әйтер сүзе бар.)

Алиш абый аланы

Безне үзенә дәшә.

Әкиятләре аша гүя,

Балаларга эндәшә.

Сертотмас үрдәген укып,

Өйрәник сер сакларга!

Җаваплылык хисе тоеп,

Ышанычны акларга.

Чукмар – Тукмар мисалында

Дуслык кадерен белергә.

Нечкәбиле өндәп тора

Яшьтән хезмәт сөяргә.

Бу китапларны укып мин

Үземә үрнәк алам.

Алиш абый аланына

Сезне дә көтеп калам.

( сәхнәләштерүдә I-IV класс укучылары катнаша)

Башлангыч сыйныф укучылары өчен курчак театры сценариясе.

Скачать

Просмотров: 164

Похожие материалы

• Классный час «О поощрении и наказании» 3 класс
• Разработка родительского собрания «Быть готовым к школе…»
• Классный час «Моя малая Родина» (4 класс)
• Технологии сохранения здоровья школьников с проблемами в развитии.
• Здоровье сберегающие технологии в работе педагогов как средство развития школьников с проблемами в развитии.
• Познавательная игра — викторина «Огонь – друг»
• Конспект внеклассного мероприятия, посвященного неделе культуры крымскотаттарского народа
• Сценарий мероприятия «Последний звонок» в 11 класе
• Сценарий по книге С.Афоньшина «Сказ про Семёна-ложкаря»
• Сценарий мероприятия «История Российской Армии» 11 класс

Поделитесь с коллегами:

Тәртипсез тиен.

(башлангыч сыйныф укучылары өчен курчак театры)

Автор: Галиева Гөлназ Шамил кызы

Катнашалар :

Кош

Матуркай

Йомшаккай

Ана куян

Керпеләр

Әкиятче

Әни тиен

Күбәләкләр

Аю бабай

Аю малай

Күбәләкләр бии, куналар(кул чабу) куркып читкә очалар,утыралар.

Әкиятче:

-Исәннәрмесез.

Мин шушы якларның тылсымлычысы булам. Бик матур безнең туган ягыбыз .Әйеме.Ямьле язларда уянган урман җәен-көзен гөрләп тора.Һәр җәнлек, кош ,бөҗәк үз эше белән кайный. Бүген мин сезгә шушы урманнарында булган бер гап — гади хәл турында сөйләрмен.(музыка)

-Урманнның нәкЪ уртасында ,әнисе белән, тиктормас тиен баласы Матурбай яшәгән.Әллә бик матур буласы килгәнгә,әллә матур әйберләрне яратканга, аны әнисе гел Матуркаем- Матурбаем дип иркәләгән.

(Әни тиен чыга,палас кага.Матурбай чыгып күбәләк куа,уйный.Әнисе аның башыннан сыпыра да кереп китәләр.)

Әни тиен:

-Матуркаем-матурбаем.

куян

— Матурбай!Матурбай! Әйдә безнең белән!

-(Матурбай тәрәзәне ача да)-Шаулама әле,Йомшаккай.

Йокым килә,

Таң белән торып нигә,

йөрисең дусларың белән.

-1 куян

Язның бер көне, елны туйдыра.

Җәйге хезмәттән табын мул була.

Көзге уңышны сакларга куйгач,

Ял итәрбез без .Йокларбыз озак.

Матурбай.

-Куркып шул кыштан ,барыгыз да йөгерәсез,туйганчы йокласак та өлгерербез.(авызын ача,тәрәзәне яба)

2 куян:

-Калын урман

Яшел алан.

Безнең уртак йортыбыз.

Без тырышлар,булдыклылар.

Бернидән дә курыкмыйбыз.

Бердәм булып атлыйбыз.(Биеп лейка,тырма,көрәк,орлык алалар. Берсе казый,

берсе тырмалый,берсе су сибә, берсе утырта. Бииләр ,кишер үсә.Җыеп алалар, тутыралар.)

(Уянып матурбай чыга)

-Бер ике, бер ике

Мин- Матурбай,

Матур булыр өчен ,

Озак итеп йоклыйм.

Физзарядка ясыйм.

Үземне бик саклыйм.

Керпеләр:

-Физзарядка әйбәт нәрсә

Без бер дә карышмыйбыз.

Иртән торгач юынып,

Тешләрне чистартабыз,

Бии бии бергәләп,

Эшкә дип ашыгабыз.(Бииләр.)

Керпе курчак:

-Әйдә безнең белән!

Матурбай:

-Тагын эшләргәәәәә!!!

Тиеннәр:

• Хезмәт -хәрәкәт.

• Хәрәкәттә- бәрәкәт.

• Ялтырап тора туннар,

• Шомарган таза тешләр,

• Җитез безнең тәпиләр,

• Үткен күзләрһәм сүзләр ,

• Көчле тырнак һәм бармак.

• Сәламәт булыйм дисәң,

• Хезмәтне — ярат !(Бииләр. Гөмбә җыялар.)

Әни тиен:

-Улым, Матурым,миңа үземә генә бик авыр, эшләве дә күңелсез, булыш әле әз генә.

-Ярар ,хәзер керәм.Кайчан җитә инде бу кыш?Туйдырды бетмәс эш.

(Аюлар чыга.Умарта карыйлар)

Аю малай:

-Бабай ,бабакай.

Син ул кортлар белән ничек дуслаштың.?

Аю бабай:

-Яхшылык теләсәң, үзең яхшылык эшлә.

-Ничек?

-Минем кебек кортларга оя эшләп,салкыннан сакла,алар синең белән дуслыкларын бүлешерләр.

Аю бабай:

-Мул табыннарга сөенеп

Күңелләр кышны көтә.

Аю малай:

-Хезмәттә ныгыган куллар

Дуслар белән күрешә.

Әни тиен:

-Җиләкләрдән кайнатма,

Чикләвекле кабартма,

Гөмбәле салат .

Матурбай:

-Уф, ясадык озааак.

Әкиятче:

— ай- яй- яй.

Әни тиен:

-Булышканга миңа улым,

Сиңа бирәм бер бүләк.

Алтынлы тасма,

Ул акыллыга , тырышканга бәхет,

Ялкау,ялганчыга кайгы китерә .

Миңа аны бәләкәй

вакытымда тылсымчы бүләк иткән иде.

Булышыр сиңа да, алып так билеңә!

Матурбай:

-Ай- яй матур ,алтынлы! Рәхмәт, әнием.

Тиен әни:

-Матурым,зыян салма,файдалы эшләр генә эшләп йөр.

Матурбай:

-Беләм инде әнием,көн дә шул сүзләрне әйтәсең.

Әни тиен:

-Бар улым , бар,бераздан булышырга керерсең.

(Куян,тиен,аю,керпе керәләр.)

Иң матур кишер — әниемә!

Иң баллы алма — әтиемә!

Иң тәмле гөмбә — әбиемә!

Иң татлы бал — бабаема!

Әйдә боларын куеп торабыз,

Уңышны өйгә кертеп чыгабыз.

Матурбай:

-Уф, уйнап арыдым,ашыйсы килә башлады.

Өйгә кайтсаң тагын эшләргә кирәк,ананары гына ашыйсың.Нишләргә инде әәә!!!!Туктале, менә бит кишер ,гөмбә ,алма -бик күп итеп җыйганнар, берне генә алганнан берни дә булмас.( алып ашый.)Шәп булды эле бу.

Кош:

— ай- яй -яй.

Матурбай:

-Кит эле моннан көш, көш. Торма күзәтеп.

(Йөгереп куян, тиен ,керпе, керә. Кәрзиннәрне алып чыгып китәләр.)

Матурбай:

Әнием ялгышкан.Имеш чит әйберләргә тияргә ярамый.Менә бит,мин алдым.Берни дә булмады,беркем дә күрмәде,орышмады да ,белмәде дә.

Тамагым тук,эшлисе юк,матураеп юынып алыйм әле.Тасмамны куеп торыйм,буялмасын.(Юына,тасманы кош алып китә.)

Эшләрем гел яхшыга таба бара ,алтын тасма булыша ахры.Кая куйдым әле мин аны? Ай- яй югалды,урладылар,юньсезләр, караклар,бирегез.Тапсаммы,бетерәм,кем алды,кайсыгыз ,чыгыгыз.!!!

(Барысыда чыга )

-Ни булды?

-Бу нинды тавыш?

-Нәрсәне урлаганнар?

Кош:

-Чик- чирик ,дусларым, урламаганнар, алганнар гына .

Матурбай:

-Ничек?

Кош:

-Чик- чирик,син куянның кишерен,тиеннең гөмбәсен,керпенең алмасын алган кебек.

(Алар)

-Без эзләдек,син алган идеңмени ,ах карак!!!

Матурбай:

-Мин теләмәдем,болай буласын белмәдем,кичерегез мине,мин гаепле.

Әни тиен:

-Күңелең чиста,

Уең уңай булсын,

Саранлык,караклык

Йөрсен ерак.

Керпе -курчак:

Кагылма чит әйберләргә,

Калырсың авыр хәлгә.

Тукайның «Су анасын »

Ишеткәнең юк мәллә?!

Куян-курчак:

-Үзеңнекен читләргә, бирәсең килми бер дә.

Башкаларна да читен хәлгә калдыра күрмә.

Матурбай:

-Мин хатамны аңладым . Әнием, син дөрес булгансың икән.

Кош:

-Чик- чирик, менә тасмаң,ал.

Ана куян:

-Дусларым, балам тирән чокырга төште, һич чыгара алмыйм,булышыгыз.

барысы да:

-Ничек булышыйк?

Матурбай:

-Мин хәзер тасмам белән тартам да алам, тотыгыз,булышыгыз.

(Әкиятче белән куян баласы чыга)

Ана куян:

-Рәхмәт, акыллы бала икәнсең,бәхетле булырсың.

Әкиятче:

-Урман тыныч,

Тулы табын,

Дуслар якын.

Рәхәт яшәү өчен ,

Тагын ни кирәк!

Хор :Без — бәхетле димәк!

Җыр:

Җәй буе куйган хезмәтнең,

Көзен уңышын алдык .

Җырлар җырлап ,дусланып.

Кышын шатланыр вакыт.

Яшелчәләр,чикләвекләр

Бөртекләр һәм гөмбәләр

Күптән әзер кышка җитәрлек

Бик файдалы витаминлы азык

Шуңадырмы безгә рәхәт бик.