Татарский праздник аулак ой

Содержание.

1. Тема проекта                                                                                                     3

2. Цель проекта                                                                                                     4

3. Задачи проекта                                                                                                  4

4. Анализ ситуации. Социальная проблема и актуальность проекта              4

5. Идея проекта                                                                                                     6

6. Целевая группа проекта                                                                                   6

7. Информация о проектной команде                                                                 6

8. Продукт проекта                                                                                               6

1. Сценарий «Аулак өй»                                                                                       7

2. Режиссерская экспликация                                                                             15

2.1. Мотивировка и обоснование выбора темы.                                               15

2.2.        Идейно-тематическое содержание сценария                                          16

2.3. Действенное содержание сценария                                                             16

3. Главные мизансцены                                                                                        20

4. Сценографическое решение представления                                                  25

4.1. Образное решение представления                                                               25

4.2. Эскиз оформления сцены                                                                             26

4.3. Эскизы костюмов                                                                                          27

4.4 Эскиз афиши                                                                                                   28

5. План подготовки и проведения                                                                       29

6. Описание ресурсной базы                                                                                30

7. Смета расходов                                                                                                  31

8. Реклама                                                                                                               31

9. Результаты (предполагаемые) и социальный эффект проекта                     31

1. Тема проекта.

Тема нашего проекта:  Национальный татарский праздник «Аулак өй».

«Аулак өй» в переводе на русский язык означает свободный дом. К концу XIX — началу XX вв. термин «аулак» приобрел значение молодежных игрищ, развлечений, проводящихся в любом доме во время отсутствия хозяев. «Аулак» имеет также значение укромного места, где девушки оставались без взрослых. Первоначально это были, очевидно, собрания девушек для совместной работы. Девушки брали с собой пряжу, вязание, шитье и др. В перерывах между работой они угощались, пили чай, плясали, играли. По домам расходились поздно вечером. Коллективное общение способствовало передаче социального опыта последующим поколениям, играло важную роль в воспитании молодежи, передаче от поколения к поколению народных обычаев и традиций.

Общественные празднества, обряды, обычаи, важной составной частью которых была игра на музыкальных инструментах, пение, игры, танцы, различные сказания народных сэсэнов, играли большую роль в сохранении и передаче народной культуры, искусства, устного народного творчества. Хочется возобновить этот обычай, возвратить в массы. Как раз этот обычай татарского народа «Аулак өй» заинтересовал бы многих девушек и юношей, ведь здесь можно общаться, играть в интересные народные игры, познакомиться друг с другом. Многие пары нашли себя как раз во время этих игр.

В организации праздника можно выделить несколько направлений:

1. Образовательно-информационное направление: распространение  литературы и знаний по данной теме: татарская библиотека, информационные стенды с фотографиями, видеоролики с проведениями национальных праздников в общем доступе.
2. Развлекательно-спортивное направление: Игры, танцы, песни, вязание, шитье, чаепитие, игра на музыкальных инструментах.

1. Цель проекта

Цель — Формирование толерантного отношения к разным национальностям посредством изучения традиций и культуры своего народа. Познакомить молодежь с татарскими народными посиделками – аулак өй.

1. Задачи проекта

1. Воспитывать интерес и уважение к татарскому народу и обычаям.
2. Повышение активности родителей и детей к изучению и уважению национальной культуры родного края и других народов.
3. Развивать умение инсценировать песни и совершенствовать танцевальные движения.
4. Привить любовь к народным праздникам, традициям и обычаям.
5. Изучить игры, проводимые в «Аулак өй «.
6. Сделать по этой теме презентацию.

1. Анализ ситуации. Выявление проблемы и актуальность проекта

В системе образования в последние годы возросло внимание к духовному богатству культурного наследия народа. В этом следует видеть стремление народов к национальному возрождению. Нет ни одного народа, который бы не стремился к сохранению национального своеобразия, проявляющегося в родном языке, фольклоре, традициях, искусстве. Сегодня ведущим принципом воспитания следует считать воспитание, осуществляемое на корнях национальной, этнокультурной традиции.

Изучив культуру и традиции своего народа, молодежь сможет донести свои знания и навыки следующим поколениям, научатся толерантно относиться к обычаям других национальностей. В Доме культуры работает проект «Дружба народов» и каждый месяц люди знакомятся с культурой и бытом разных народов проживающих в нашем селе. Культработники, совместно с учениками решили внести свою лепту в общее дело. При работе над проектом «Аулак өй» ученики изучат традиции, быт и культуру своего народа, поставят инсценированный спектакль, и таким образом, покажут, что народные и национальные праздники могут быть востребованы и интересны молодежи, а так же любому жителю села.

Для выяснения основных причин не знания культуры и традиций татарского народа, не знания татарского языка мы решили провести социологический  опрос среди жителей и учащихся школы.

В опросе принимало участие 142 человека.

В результате социологического опроса учащихся мы выяснили основные причины, по которым дети плохо разговаривают на своем родном языке и не знают культуру своего народа.

1.Многие родители не пели колыбельных песен своим детям.

2.Бабушки и дедушки не принимали участие в воспитании своих внуков и внучек.

3.Учеников не знакомили с богатым опытом и традициями родного народа.

4. Мало кто дома разговаривает на родном языке.

Проект «Аулак өй» является инновационным, потому что проблема воспитания и изучения родной культуры и традиций  путем практических занятий в зоне освоения игр и песен ранее в такой интерактивной  форме не рассматривалась.

«Аулак өй» является фольклорным произведением. Здесь нет разделения на исполнителей и зрителей того или иного акта творчества, а все присутствующие являются его участниками и создателями. Этот процесс является весьма существенным, поскольку снимается механизм оценивания, ребенок раскрепощается, и сам процесс его участия в песне, танце, игре наделяется смыслом, богато ритмами и повторами, оно несет в себе конкретные образы, краски, доступно интересно ребенку, что является основой для пробуждения и упрочнения эмоционально-положительного отношения детей к нему. 

5. Идея проекта

Мы – часть нашей народной культуры, она живет в наших традициях, обычаях, которые передаются из поколения в поколение.

6. Целевая группа проекта

В проекте нет разделения на исполнителей и зрителей того или иного акта творчества, а все присутствующие являются его участниками и создателями. У каждого участника есть возможность проявить свой талант и передать свои знания другому.

Проект рассчитан на самую широкую аудиторию и будет интересен зрителям разных возрастов, начиная от маленьких детей и заканчивая их бабушками и дедушками. А участниками посиделок являются учащиеся СОШ, культработники и вокальная группа.

Количество участников:

• Ученики – 10 человек
• Культработники – 2 человека
• Вокальная группа – 7 человек

Зрителем этого проекта может стать любой желающий, так как возрастных ограничений в проекте нет.

1. Информация о проектной команде

— Культорганизатор –

— Директор ДК

— Вокальная группа ДК «Дуслык»

— Учащиеся и классные руководители

— Жители села

8. Продукт проекта

Продуктом проекта является театрализованное представление национального татарского праздника «Аулак өй».

«Аулак өй»

Сценарий игрового театрализованного представления

Оформление зала:

На сцене убранство деревенской избы: стены украшены изделиями татарского декоративно – прикладного творчества; на столе – узорчатая скатерть, самовар, пиалы; вдоль стены стоят лавки; на полу лежит ковер.

Оборудование:

Костюмы татарские и русские, два платка.

Корзина сухих ягод, туесок меда, баян, гармонь, деревянные ложки, курай, каравай, чак – чак.

Звучит татарская мелодия.

1-я Ведущая: Чем дальше в будущее входим,

Тем больше прошлым дорожим.

И в старом красоту находим,

Хоть новому принадлежим.

Добрый день, дорогие друзья!

В переводе на русский язык «аулак ой» означает «дом, в котором устраивают посиделки. Раньше молодые люди часто собирались на посиделки – себя показать  и на других посмотреть. Девушки занимались рукоделием – пряли, вязали, вышивали, а ребята плели из лыка лапти, вырезали из дерева разные предметы. Без дела никто не сидел. А уж когда откладывали работу, то веселились от души – плясали, пели, шутили.

Сегодня мы вас приглашаем на посиделки.

Открывается занавес.  На сцену выходят юноша и девушка в татарском и русском костюмах с караваем и чак – чаком.

1-й Ведущий: Мое село…

Моя земля и небо.

Моя любовь,

Мой соловьинный край.

Мне жаль того,

Кто здесь ни разу не был.

           Мне жаль того, кому не пел курай.

2-й Ведущий: Лучистое солнце не делим на части.

И вечную землю нельзя разделить.

Но искорку счастья

Ты можешь, ты должен

Любимым друзьям подарить.

1-й Ведущий: Эх, сторонушка родная,

Дорогая сторона,

Здесь повсюду нас встречает

Наших предков старина.

2-й Ведущий: Старину мы уважаем.

Старину мы бережем.

Мы о нашем родном крае

Песню звонкую поем.

1-й Ведущий: Приезжайте в гости к нам,

Очень рады мы гостям.

Мы вас чаем угостим,

     С нами в пляску пригласим!

Ведущие  угощают зрителей караваем, чак – чак и уходят.

На сцене убранство деревенской избы: стены украшены изделиями татарского декоративно – прикладного творчества; на столе – узорчатая скатерть, самовар, пиалы; вдоль стены стоят лавки; на полу лежит ковер.

На лавках сидят девушки, одетые в татарские костюмы, занимаются рукоделием и тихо поют песню «Шаль вязала». Раздается стук в дверь, и заходят парни. Девушки оставляют рукоделие, приветствуют их.

1-й татарский парень: Здравствуйте, девушки!

1-я татарская девушка: Здравствуйте, ребята!

2-й татарский парень: По улице мы шли, песню звонкую услышали, на огонек зашли.

3-й татарский парень: Мы и гостинцев вам к чаю принесли: сухих ягод бурачок и меда липового туесок. (Ставят угощения на стол)

4-й татарский парень: А чем вы сегодня занимались?  Покажите нам свои работы. (Девушки показывают рукоделие). Так – так, умелые мастерицы – рукодельницы.

Приглашаем вас на веселый танец.

Исполняется татарский танец «Приглашение»

2-я татарская девушка: Раз уж мы все собрались, давайте поиграем!

3-я татарская девушка: (весело кричит) Поиграем в игру «Юрта»!

Юноша на гармони исполняет татарскую мелодию.

Игра «Юрта»

Юноши и девушки делятся на две равные группы. Ставят два стула, на которых лежат платки с национальным узором. Все участники игры образуют круг и под музыку исполняют песню:

Мы веселые ребята,

Соберемся все в кружок.

Поиграем, и попляшем,

И помчимся на лужок.

С окончанием музыки, они быстро бегут к своим стульям, берут платок и натягивают его над головой в виде шатра (крыши), получается юрта.

1-я татарская девушка: Проигравшая команда вспомнит пословицы и поговорки.

 Пословицы:

— слово серебро – молчание золото;

— выпущенное слово, что птица в полете;

— думай дважды, говори раз;

— знай много, да говори мало;

— коня гонит кнут, а человека – совесть;

— на чужбине дороже богатства родная сторона;

— кто встал пораньше, ушел подальше;

-сделаешь наспех – сделаешь насмех.

1-й татарский парень: Мудрые советы, наверное, стоит к ним прислушаться.

Издалека слышатся звуки русской гармони.  В избу входят юноши и девушки в русских костюмах.

1-я русская пара: Здравствуйте, земляки, добрый вечер! Услышали мы, что здесь сегодня посиделки и решили навестить вас. Примите нас?

1. й татарский парень: Добро пожаловать, гости дорогие! Проходите, всем места хватит!
2. я татарская девушка: Мы уже сегодня и пели, и плясали, теперь ваш черед, гости дорогие, нас своими талантами удивлять.

   Исполняется русская народная песня «Посею лебеду на берегу»

2-я татарская девушка:  А теперь, гости, сяду рядышком на лавке,

Вместе с вами посижу,

Загадаю вам загадки,

Кто смышленей, погляжу:

1. На полянке девочки в белых распашоночках, в зеленых полушалочках? (Березы).
2. И тянет, и носит, и доход приносит?  (Лошадь)
3. Сестра к брату в гости идет, а он от нее прячется? (Луна и солнце).
4.  Чего в сундук не запрешь? (Луч солнца).
5. Что вниз вершиной растет? (Сосулька).
6. Один говорит, двое глядят, двое слушают, что это?  (Рот, глаза, уши).
7. Иголки есть, а шить не умеет. (Еж).

4-я татарская девушка: Хорошо наши гости загадки отгадывают, а теперь спойте нам что-нибудь.

1-й русский парень: Эй, сударушки – вострушки,

                               Запевайте — ка частушки.

Играет гармонь. Исполняются частушки.

4-я татарская девушка: А теперь, гармонист, сыграй татарскую плясовую «Такмак».

Исполняется плясовая «Такмак», и во время танца русский парень срывает из рук татарской девушки платок. Девушка начинает плакать, за нее вступается татарский парень.

2 –й татарский парень: Верни, платок обратно!

2 — й русский парень: А вот и не верну.

2 – й татарский парень: Ты своим поступком, обидел девушку и нарушил наши обычаи.

По татарскому обычаю, девушки дарят свой платок, тому парню, который им понравился, и так создаются пары.

2 – й русский парень: Ребята, прошу меня простить. По нашим русским традициям, парень должен сорвать из рук, понравившейся ему девушки, платок.

3 – й татарский парень: Нам надо знать не только свои традиции, но и традиции других национальностей, чтобы больше не допустить таких спорных моментов.

4 – я татарская девушка: Да, ты прав! У нас возник спор, потому что мы не знали обычаи друг друга. Давайте, будем больше рассказывать и узнавать традиции и культуру разных народов и национальностей.

И, в знак примирения, татарская девушка дарит свой платок русскому парню. Все обнялись, и в хорошем настроении закружились в хоровод.

3-й русский парень: Собирайтесь, собирайтесь

Собирайтесь в хоровод.

Хоровод, хоровод

Всех друзей он в круг зовет.

Исполняется «Хоровод».

Выходят ведущие

1 Ведущий: Все мы живем в многонациональной стране, несмотря на различие языков, обычаев, традиций, нас объединяет стремление жить в мире и согласии, желание быть счастливыми.

2 ведущий: Есть в природе нашего народа

Вечные особые черты,

Не берут их годы, ни невзгоды,

Ни капризы переменной моды:

От души они, от доброты.

1 ведущий: Гость, войди! Традиций не нарушим.

С ним чайку всегда попьем.

Русское – татарское радушье

Всем известно:

Хлебосольство и открытый дом!

2. Режиссерская экспликация.

1. Мотивировка и обоснование выбора темы музыкального — игрового театрализованного представления

Тема сценария музыкального игрового театрализованного представления «Аулак өй».

Мероприятие начнется театрализованной зарисовкой, демонстрирующей татарский быт и преемственность семейных традиций. Сцена превратится в старинную татарскую комнату со скамейками, застланными лоскутными одеялами. На стенах будут красоваться вышитые занавески, вышивки. Также будет оформлена выставка «Уголок деревенского быта».

«Аулак өй» — это место, где молодые люди часто собираются на посиделки – себя показать и на других посмотреть. Девушки занимаются рукоделием – вяжут, вышивают, а ребята плетут из лыка лапти, вырезают из дерева разные предметы. Без дела никто не сидит. А уж когда откладывали работу, то веселятся от души – пляшут, поют песни, играют и шутят.

Посиделки начинаются ближе к вечеру и заканчиваются поздней ночью.

Цель этого праздника — знакомство зрителей с элементами национальных обрядов и праздников, возрождение и сохранение обычаев татарского народа, которые должны передаваться из поколения в поколение, ведь недаром говорят: «У народа, который не знает своего прошлого, не может быть будущего».

Таким образом, цель определила следующие задачи:

— Собрать жителей села и подарить хорошее настроение

— Сделать игроков и зрителей активными участниками представления

— Развивать ловкость, быстроту реакции и смелость у участников

— Дать новые знания и заинтересовать темой представления

Выступление станет настоящим подарком для всех, кто в этот день будет присутствовать в зале. Всё должно поспособствовать созданию по-настоящему праздничного настроения. Тёплые слова, душевные песни, веселый смех никого не оставит равнодушным.

1. Идейно-тематическое содержание сценария

Тема сценария: «Аулак ой» — дом, в котором устраивают посиделки. Посиделки способствуют передаче от поколения к поколению народных обычаев и традиций.

Идея сценария: «У народа, который не знает своего прошлого, не может быть будущего».

Жанр сценария: Конкурсное игровое театрализованное представление.

Конфликт: Между русским и татарским парнями возникает спор из-за отсутствия знаний традиции и обычаев других национальностей.

1. Действенное содержание сценария

Сверхзадача представления: Привить любовь к народным праздникам и обычаям. Заинтересовать молодежь общаться, играть в интересные народные игры, познакомиться друг с другом, научить уважительно относиться к обычаям других национальностей.

Сквозное действие: Мы живем в мире, где много разногласий  среди людей разных национальностей и вероисповедания. Только изучив традиции и культуру разных народов  можно научить терпимости и уважительному отношению к другим взглядам и культурам.

Событийный ряд:

Экспозиция. Ведущие приветствуют гостей!

Завязка. Обида девушки.

Развитие действия 1. Девушки устраивают посиделки.

Развитие действия 2. Приходят парни.

Развитие действия 3. Игра «Юрта».

Развитие действия 4. Приходят гости.

Развитие действия 5. Исполняется песня.

Развитие действия 6. Исполняется татарская плясовая.

Кульминация. Русский парень срывает из рук татарской девушки платок.

Развязка. Изучение традиций других национальностей.

Сценические задачи единиц по событиям.

Номер и наименование блока / эпизода	Исполнитель	Действие	Цель
Экспозиция. Ведущие приветствуют гостей	Ведущие:  Парень   Девушка	Рассказывают о татарском обычае посиделок «Аулак өй»	Заинтересовать зрителей дальнейшими событиями
Завязка. Обида девушки.	4-я татарская девушка 2-й русский парень	Девушка плачет из-за платка	Призвать выяснить ситуацию мирным путем.
Развитие действия 1. Девушки устраивают посиделки	1-я татарская девушка 2-я татарская девушка 3-я татарская девушка 4-я татарская девушка	Собираются девушки в свободном доме	Показать зрителям как выглядят посиделки
Развитие действия 2. Приходят парни.	1-й татарский парень 2- й татарский парень 3- й татарский парень 4- й татарский парень	Приходят парни в гости в дом, где проходят посиделки	Погружение в атмосферу праздника
Развитие действия 3. Игра Юрта.	Все участники	Юноши и девушки делятся на две равные группы	Музыкальное представление для зрителей
Развитие действия 4. Приходят гости.	1-й русский парень 2- й русский парень 3- й русский парень 4- й русский парень	Встреча гостей	Показать гостеприимство и дружбу народов.
Развитие действия 5. Исполняется песня.	Все участники	Исполняется русская народная песня	Музыкальное представление для зрителей
Развитие действия 6. Исполняется татарская плясовая	В исполнение татарских девушек	Исполняется татарская плясовая	Музыкальное представление для зрителей
Кульминация. Русский парень срывает из рук татарской девушки платок.	4-я татарская девушка 2-й русский парень	Во время танца парень срывает платок девушки	Повысить волнение у зрителей
Развязка. Изучение традиций других национальностей.	Все участники	Решение спора	Побудить зрителей изучать традиции и обычаи

3. Главные мизансцены.

Условные обозначения:

Действующие  лица:

                      — девушка ведущая        

                     — парень ведущий        

                  — татарские парни

                   — татарские девушки        

                   

        — русские парни                

                                       

                   — русские девушки

       Декорации и реквизиты:

                — вечер                — стол

                    — дом

                        Экспозиция. На сцену выходят ведущие.

Мизансцена центровая, симметричная.

Завязка. Сцена в доме.

Мизансцена горизонтальная, динамичная, ассиметричная.

Развитие действия. Чаепитие за столом, читают стихи, поют

Мизансцена круговая, центровая

Кульминация. Занавес.            

Мизансцена центровая  горизонтальная, симметричная

4.Сценографическое решение представления

1. Образное решение представления.

Игровое театрализованное представление национального татарского обычая «Аулак ой»   – спектакль, в котором участвуют люди разных возрастов. Он проводится в каком-нибудь помещении, например: сцена дома культуры, актовый зал школы.

Традиции обычая берут начало в глубокой древности. К концу XIX – началу XX вв. термин «аулак» приобрел значение молодежных игрищ, развлечений, проводящихся в любом доме во время отсутствия хозяев. «Аулак» имеет также значение укромного места, где девушки оставались без взрослых. Молодежь собиралась в доме той из девушек, родители которой уезжали в гости, на ярмарку, на базар или по другим делам. Первоначально это были, очевидно, собрания девушек для совместной работы. По домам расходились поздно вечером.

Аулак в некоторых деревнях проводилось таким образом: на неделе аулак проводился в середине деревни, на следующей неделе – на другом конце деревни. Парни толпились во дворе у окон. Домой девушки уходили в 11, 12 часов ночи. Девушки провожали друг друга, с ними же ходила женщина, следившая за порядком на играх в доме аулак.

На посиделках за девушками присматривала пожилая женщина, обычно родственница хозяев дома. Она рассказывала девушкам сказки, различные поучительные истории на морально-этические темы, семейные сюжеты и др. Собирались в неделю один раз вечерами только для развлечений и игр. В некоторых местах девушки собирались по вечерам столько раз, сколько дней отсутствовали хозяева. На аулак собирались даже девушки из соседних деревень, некоторые оставались ночевать в доме или уходили к своим родственникам, жившим в деревне, а вечерами снова собирались на игры.

1. Эскиз оформления сцены

1. Эскизы костюмов

1. Эскиз афиши

1. План подготовки и проведения

№п/п	Этап	Содержание работы	Срок	Ответственный
1	Подготовительный (сбор информации по проблеме)	выявление проблемы; изучение нормативно-правовой базы; проведение социологических исследования (опрос, тестирование ); информационный мониторинг (изучение работы в других  регионах по данной проблеме) «Банк идей» (поиск, изучение эффективных способов привлечения молодежи культуре татарского народа); прогноз результативности;	сентябрь-октябрь 2020 г.	Культорганизатор,Учащиеся СОШ  и учитель татарского языка и литературы
2	Основной (практический)	Собрание «Туган телем — иркә гөлем» Өлкәннәр көне (день пожилого человека) Укытучылар көне(день учителя) День народного единства Әниләр бәйрәме (день матери)	октябрь 2020 г. – март 2021 г.
3	Заключительный (аналитический)	подведение итогов реализации проекта; внесение коррекции в случае нерешенных или побочных проблем; презентация проекта	Май 2021 г.

1. Описание ресурсной базы:

Площадка проведения мероприятий в рамках проекта:

• актовый зал  МБОУ «СОШ »
• кабинет татарского языка
• татарская библиотека

Атрибуты для проведения мероприятий

• Национальные и тематические костюмы;
• Декоративное украшение;
• Музыкальные инструменты.

Аппаратура

• ноутбук/компьютер
• проектор
• музыкальная аппаратура

1. Смета расходов на реализацию проекта

Не требует денежных затрат, так как основные оборудования и инвентарь для оформления сцены будут использованы из школьного национального музея.

На чаепитие участники приносят из дома выпечку сами.

Все необходимые расходные и затратные материалы решаются своими силами, каждым участником.

1. Реклама

Проект не требует рекламы. Жителей села оповещают о предстоящем мероприятии афишами.

1. Результаты (предполагаемые) и социальный эффект проекта

Таким образом, цель театрализованного игрового мероприятия – распространение знаний о народных обычаях и культуре, погружение в атмосферу народного праздника, вовлечение народные гуляния молодежи и детей.

В результате реализации нашего проекта у разновозрастной аудитории возникает интерес к традициям и обычаям празднования национального татарского праздника – «Аулак ой».

На сайте ДК все желающие могут познакомиться с традициями этого обычая.

Вовлечение в народные игры молодежь, детей и взрослых оставит массу впечатлений, и запомниться зрителям, а значит, будет способствовать развитию их интереса к обычаям и традициям.

 Сценарий
праздника “Аулак өй”
на татарском языке  для детей подготовительной группы

Автор:
Мухтарова Зухра Фаргатовна, воспитатель по обучению татарскому(родному) языку
МБДОУ №90 “Гөлбакча” Приволжского района г. Казани Республики Татарстан.

Бәйрәмнең максатлары:

1. Балаларны татар халкының
гореф-гадәтләре, борынгы йолалары белән таныштыру.

2.Борынгы уеннар, җырлар-биюләр аша туган
телгә хөрмәт, кызыксыну уяту.

3. Балаларның рухи дөньясын баету,туган
телне яратырга өйрәтү.

Бәйрәм узачак зал борынгы өй эчен
хәтерләтеп бизәлгән. Чиккән сөлгеләр, сандык , чигүле мендәрләр куелган.

Алдан эшләнгән эшләр: балалар белән җыр,
бию, шигырьләрне, уеннарны өйрәнү.

Катнашалар: Ике әби( төркем тәрбиячесе һәм
төркемдәге әни), мәктәпкә әзерлек төркеме малайлары һәм кызлары, алып баручы.

Бәйрәм барышы.

Әби йон эрләп утыра, кыз бала бер читтә
ноутбуктан нәрсәдер карап утыра. Шулчак ишек шакыган тавыш ишетелә. Алып
баручы, әбиләр, кызлар малайлар милли киемнәрдән.

Әби:
Кызым, кем бар икән кара әле.

Әдилә:
Ярар, әби.

Күрше әби керә, исәнләшә: Исәнмесез
күршеләр, хәлләрегез ничек?

Әби.
Исәнме күршекәем. Бик вакытлы кердең әле, балалар кунакка китте, менә оныгым
белән боегып утырабыз әле.

Күрше әби.
Эх ахирәткәем, без яшь чакта бик күңелле итеп аулак өйләр уздыра идек. Кызлар
-егетләр бергә җыелып җырлар җырлый идек, уеннар уйный идек.

Әби.
Хәзер яшьләр ял итә дә белмиләр, телевизор, ноутбукка, телефонга карап тик
утыралар, дөньяларын онытып.

Әдилә:
Әби, нәрсә була ул аулак өй. Сөйләп бир әле безгә.

Әби.
Бер кыз яки егетнең әти-әнисе кунакка китсә, бу өйдә аулак өй була иде. Кызлар
янына егетләр киләләр иде. Шул чагында яшьләр уен-көлке, җыр-бию оештыралар
иде.

Әдилә:
әби, әйдә без дә аулак өй үткәрәбез.

Әби:
Бик рәхәтләнеп, син кызларыңны чакыр. Кыз ноутбук аша кызларны чакыра. Мин
кызларга хат җибәрдем хәзер килеп җитәрләр.

Күрше әби:
менә кызлар килеп тә җитте.

Алып баручы:

Хуш киләсез, кунаклар,

Рәхим итегез түргә!

Сезне көттек бик сагынып,

“Аулак өй” үткәрергә!

Халкыбыз йолаларын

Искә төшерик әле

Күңелле итеп бүген

“Аулак өй” үткәрик әле.

Милли көй астында кызлар кул эшләре
эшлиләр. Чигү чигәләр, бәйлиләр. Һәрбер кыз нәрсә булса да эшләргә тиеш. Кемдер
чигә, кемдер тегә.

Күрше әби.
Кызлар, берәр җыр җырласак күңеллерәк булып китәр.

“Шәл бәйләдем” җыры. Җыр җырлаганда кызлар
әбиләреннән карап, бию хәрәкәтләре дә ясыйлар.

Егетләр аулак өйгә барырга әзерләнәләр.

Рамазан. Егетләр, бүген  Әдиләләрдә
аулак өй. Әйдә, барыйк, кызлар карыйк.

“Их, сез, матур кызлар” көе
уйнатыла, гармун тотып малайлар керә.

Адель:  Кызлар-йолдызлар, былбыл кошлар,
аулак өйгә кертегез әле.

Кызлар: Юк, юк, кертмибез.

Малайлар: Кызлар кертегез инде без сезгә бүләк
алып килдек.

Кызлар : .Әллә кертәбезме?

 Малайлар керә. Кызлар
бер якка, малайлар икенче якка тезелеп басалар.

Адель: Сәлам сезгә, кара күзләргә, нурлы
йөзләргә.

Алсу: Сәламегезне алдык, кесәгә салдык.

 Сәлим:Һай кызлары,
кызлары,

Янып тора күзләре.

 Радмила:Безнең авыл егетләре

Берсеннән-берсе матур,

Үзе матур, сүзе матур,

Туган илдә бер батыр.

Әмир:

Безнең авылның кызлары

Берсеннән-берсе чибәр,

Шул чибәрләр хөрмәтенә

Өздереп җырлап җибәр.

Әби: Бигрәк оста сөйлисез икән. Булдырдыгыз!
Ә хәзер, әйдәгез, уйнап алабыз! “Йөзек салыш” уенын беләсезме соң?

Малайлар, кызлар: Беләбез, беләбез!

Санамыш ярдәмендә йөзек салучыны
билгелиләр.

Радмила: Йөзек салучыны үзем билгелим!

Санамыш:

Әке, бәке, кыек сәке

Саескан, чыпчык,

Син кал, бу –чык!

Йөзек салучы: Кемдә йөзек – сикереп чык! Нинди җәза бирәбез?

Тотылган уенчы я җырлый, я бии, я шигырь
сөйли.

Алсу: Малайлар, тагын нинди һөнәрләрегез бар?

Таһир: Әйдәгез, такмаклар әйтешәбез!

Әсхәт: Исәнмесез, саумысез,

Нигә кәҗә саумыйсыз,

Әтәчегез күкәй салган,

Нигә чыгып алмыйсыз?

Рамазан: Ике сарык юлга чыккан.

Кулларында чемодан,

Иреннәрен буяганнар,

Ә битләре юмаган.

Риана: Йорт кошларын ашатырга

Иртүк чыгам сарайга.

Тавыкларга тоз ялатам,

Печән салам казларга.

Сәлим. Йөзләремә килешәсен,

Кайлардан гына белгән.

Туган көнгә дәү әтием,

Кәләпүш алып килгән.

Әби.
И безнең яшьләр дә булдыра икән. Аулак өйдә төрле уеннар уйный идек. Үскәнем
түбәтәең бик матур икән, әйдәгез, “Түбәтәйле” уенын уйныйбыз.

Бергә: Әйдәгез, “Түбәтәй” уенын
уйнап алабыз. Балалар түгәрәккә басалар. “Түбәтәй” уены уйныйлар.
Җырлап әйләнәләр.

Түбәтәеңне кигәнсең,

Бик ераклардан  килгәнсең.

Төскә матурлыгың белән

Шаккаттырыйм дигәнсең.

Түбәтәй калган бала уртага чыга,
түбәтәйне башына кия,балалар аңа карап җырлыйлар.

 Туп-туп-туп түгәрәк түбәтәй (2
тапкыр)

Түбәтәең  укалы,

Чиккән матур түбәтәең

 Менә кемдә тукталды. Түбәтәй
кигән бала бирем үти.

Рөстәм: Кызлар без сезгә бүләккә
бию дә алып килдек.

Малайлар биюе(Марсель, Имир, Әмир, Әмир,
Рөстәм).

 Без биибез тыпыр- тыпыр,

Без биибез тып та тып.

Бер башласак, бик тиз генә

Булмый безне туктатып.

Әби.
Рәхмәт, балалар, бик әйбәт ял иттердегез, яшьлекне искә төшердегез.

Күрше әби:
Бигрәк тә күңелле ял булды. Болай булгач гореф- гадәтләребез югалмый икән.
Рәхмәт сезгә, балалар!

Алып баручы:

Очраштыра, кавыштыра

Дуслаштыра “Аулак өй”!

Уйната да, җырлата да,

Биетә дә “Аулак өй”!

Алып баручы: Аулак өйдә уйнала торган
уеннарны, җырлана торган җырларны бер көндә генә башкарып бетереп булмый. Хөрмәтле
кунаклар!  Туган телебезне, гореф-гадәтләребезне саклыйк, киләчәк буыннарга да
тапшырыйк!

Шуның белән безнең Аулак өй кичәсе
тәмам, игътибарыгыз өчен рәхмәт!

Кулланылган әдәбият:

1.К.Закирова. Иң матур сүз, Казан, ТКН,
2012

2.К. Закирова. Уйный-уйный үсәбез, Казан,
ТКН, 2005.

Муниципальное бюджетное общеобразовательное учреждение «Бардымская средняя общеобразовательная школа №2» структурное подразделение «1 Красноярский детский сад»

Театрализованное представление “Аулак өй” с детьми подготовительной группы

Подготовила и провела воспитатель Габдрашитова Ляйсан Хамзовна

2019

Цель: Формирование у детей  чувства патриотизма и любви к своей Родине, стремления сохранять и приумножать культурное наследие.

Задачи:

обучающая: познакомить детей с историей и содержанием татарских народных праздников – «Аулак өй» (деревенские посиделки), «Кәләш төшерү» (встреча невесты).

развивающая: через театрализованное мероприятие способствовать формированию у детей умений и навыков свободного общения на татарском языке;

воспитательная: способствовать проявлению их творческой активности, воспитанию эстетической культуры.

Предварительная работа: заучивание стихов, песен, пословиц; чтение татарских народных сказок; ознакомление детей с татарскими народными обычаями; разучивание танцев; просмотр мультфильмов на татарском языке.

Оборудование:угол татарской избы (стол, самовар, сундук, печка, вышитые полотенца, платье национальное).

Действующие лица:2 бабушки, мальчик, девочка, гости.

Ход мероприятия

Ведущий: У каждого народа есть свои национальные праздники. Многие из этих праздников родились ещё в древности — несколько столетий или даже тысячу лет назад. Всё вокруг: деревни и города, вещи, профессии, природа меняются, а народные праздники продолжают жить. Татарские народные праздники восхищают чувством благодарности и почтения людей к природе, к обычаям предков, друг к другу.

Сегодня мы представим вашему вниманию отрывок национального традиционного праздника «Аулак өй».  

Татар халкы торган кайбер төбәкләрдә борынгы заманда “Аулак өй бәйрәмнәре уздырылган. Алар кыш җиткәч башланганнар. Бер өйдә яшьләр җыелып үзләре белән кул эшләре алып килеп җыр, бию, такмаклар әйтеп күңел ачканнар.

Зал бәйрәмчә бизәләгән — чиккән сөлгеләр,өстәлдә самовар белән чынаяклар, йон эрли торган каба .Әби йон эрләп утыра, шулчак ишек шакыган тавыш ишетелә. Малай белән кыз керә.

Балалар:Исәнме, дәү әни?

Әби:И бабаларым килгән икән (балаларны кочаклап ала). Исәнмесез, үскәннәрем! Әтиегез, әниегез кая?

(урам якта «Әни без кермибез, Алияләргә кунакка китеп барышыбыз. Балалар синдә калсыннар инде?»)

Әби:Ярар.

(Шул чак күрше әби килеп керә)

Күрше әби: Исәнмесез, саумысыз! Нишләп ята икән күрше? (балаларны күреп) Бәй, синеңдә кунаклар бар икән бит. Мин сине аулак өйгә чакырырга кергән идем.

Әби:Кунакларым бар шул. Син үзең кер күршекәем. Кул эшләреңне алып кер.

(Күрше әби өенә чыгып китә)

Күрше әби:Әйдәгез,балалар өстәлне көйләп алыйк. Сез өстәлгә чәк-чәкне, коймак һәм балны куя торыгыз, мин самоварны куеп керәм.

Әби өстәлдән самоварны алып чыгып китә, балалар өстәлне җыялар.

Тышкы яктан әбиләр кире керә.

Әби: Түрдән уз күрше. Бик вакытлы кердең үзең. Балалар да кунакка китте. Бер утырып сөйләшеп алырбыз. Әйдә әле ахирәткәем,бер утырып дога кылыйк.(Әбиләр дога укыйлар)

Күрше әби:

Бисмиллаһир – рахман – иррахим.

Килеп кердем өегезгә,

Дога кылдым түрегезгә.

И ходаем, иман нуры

Балкып торсын йөзегездә.

Мәҗлесегез күркәм булсын,

Өегезгә фәрештә тулсын,

Догаларым кабул булсын,

Әрвахларыгыз шат булсын.

Эх,бар иде бит безнең яшь чаклар. Егетләр гармун уйнап,җырлап урам әйләнерләр иде,кызлар өйләрдә кешегә сиздермичә генә егетләрне көтеп утыралар иде. Эх, хәзер яшьләр элекке без уйнаган уеннарны оныттылар шул.Заманаларны шушы телевизор,компьютер дигән зәхмәт басты бит.

 Әби: Шулай шул  бик дөрес сөйлисең,Һәрбер кеше үз почмагында бикләнеп тик утыра.Бер матур итеп җырлый,бии белмиләр.Күңелле итеп ял итә белмиләр.Безнең замандагы аулак өйләрне дә оныттылар бит.

Кыз: Дәү әни нәрсә ул «Аулак өй»?

Малай: Сез анда нәрсә эшлисез иде?

Әби: Берәр кыз яки егетнең әти-әнисе кунакка яки берәр җиргә китсә, бу өйдә аулак өй оештыралар иде.Кызлар янына егетләр килә. Шул чагында китә инде уен-көлке,җыр-бию,такмак әйтешү.Бик күнелле була да инде.

Кыз: Дәү әни безнең дә сез уйнаган уеннарны уйнасы килә. Безне дә өйрәтәсезме?

Малай: Без дусларыбызны чакырырбыз.

Малай ишектән чыгып китә, иптәшләре белән керә. Кызлар залның бер ягына, малайлар икенче ягына басалар.

Малай: Исәнмесез саумысез?

Нигә кәҗәгезне саумыйсыз?

Әтәчегез күкәй салган

Нигә чыгып алмыйсыз?

Аның каршысына бер кыз йөгереп чыга:

Кыз:Әй, Әпсәләм, Әпсәләм!

Сәлам бирдем Әпсәләм.

Синнән безгә тиештер бит

Вәгаләйкемәссәләм!

Малай: Исәнмесез, дусларым!

Хәерле кичләр булсын!

Уен – көлке, җыр – моңнан

Күңелләребез тулсын!

Кыз: Бүген сездә аулак өй дип

Дусларымнан ишеттем,

Йомгагымны чорнарга дип

Мин сезгә килеп җиттем.

Кыз : Егетләргә бер җырлап күрсәтик әле.

«Ал чия төпләрендә» көенә

Егетләр килгән, егетләр

Нигә килгәннәр икән?

Тыңлап карыйк, җырласыннар,

Нәрсә диярләр икән?

Малайлар:

Сандугачның балалары,

Талга кунганнар икән.

Кызларыгыз бигрәк чибәр,

Бигрәк уңганнар икән.

Икекыз биеп килеп, ике малайга басалар, аннары парлап биеп китәләр.

Парлы бию.

Әби: И, балалар, килүегез бик әйбәт булды әле. Ахирәт, әйдә боларга югары очта кичке уен вакытында егетләр белән уйный торган уеныбызны өйрәтик.

Күрше әби: Теге «Чума үрдәк, чума каз»нымы?

«Чума үрдәк, чума каз» уены уйнала.

Чума үрдәк, чама каз,

Чума үрдәк, чума каз,

Тирән күлне ярята шул, ярата,

Тирән күлне ярата шул, ярата,

… үзенә иптәш эзли,

Белмим кемне ошата?

… ошата шул, ошата,

… ошата шул, ошата.

(җыр кабатлана, исемнәр үзгәртелә)

Күрше әби: Безнең заманда аулак өйләр күңел ачу кичәләре генә түгел иде. Кичке озын кичләрдә кызларның уңганлыгын, өлгерлеге тикшерелә иде. Анда без бирнәләр әзерли идек.

Кыз: Нәрсә ул – бирнә?

Әби: Кызым бирнә ул — кыз кеше үзе чиккән алдагы тормышында кирәк әйберләр. Менә минем сандыгым (сандыкны ачып күрсәтә башлый). Менә сөлгеләрем, монысы алъяпкыч – күрәмсез канатлы алар, татар кызларының алъяпкычлары бикрәк матур була. Балаклы күлмәктә татар кызының милли киеме.

Күрше әби: Күршекәем, син бит түбәтәйләр чигәргә бик оста идең бит.

Әби: Менә ул. Бабагызга кияү бүләге ул. Шушы өйгә килен булып төшкәч биргән идем, саклап кына киде ничә еллар буе.

Күрше әби: Бу түбәтәйне күргәч чишмә буенда уйный торган «Түбәтәй» уенын искә төшеп тора, уйнап алабызмы.

Уен барышында түбәтәй кемдә кала, шул бала җырлый, бии, сикерә, әтәч булып кычкыра һәм башкалар.

Түбәтәеңне кигәнсең,

Бик ераклардан килгәнсең,

Төскә матурлыгың белән

Шаккатырыйм, — дигәнсең.

Түп – түп – түбәтәй,

Түбәтәең укалы.

Чиккән матур түбәтәең

Менә кемдә тукталды.

«Түбәтәй» уены уйнала.

Әби: Шунда чишмә буенда Гаффурымны беренче тапкыр күргән идем.

Күрше әби: Искә төшермә инде, шул кичне сине урлап китте бит ул. Без Минниса түтәйгә әйтергә куркып беткән идек.

Кыз: Ничек инде урлады?

Әби: Без яшь заманда шулай иде ул кызым, ошаткан кызны димләп (егет кешедән яучы – сорап килүче) алганнар, йә булмаса урлап киткәннәр.

Күрше әби: Әйдәгез искә төшереп үтик әле.

Барысы да табын артына утырышалар.

1 бала: Кунаклар килде туйга,

Иң кадерле кунаклар.

Без аларга тәмле итеп

Әзерләдлек чәк-чәкләр.

2 бала: Кунаклар килде безгә,

Кунаклар килде безгә.

Килен hәм кияүнең

Туен котлыйбыз бергә.

3 бала: Без күңелле, шат балалар

Җырлыйбыз да биибез.

Әйдәгез яшьләребезгә

Матур тирмә төзибез.

Бер төркем балалар «Тирмә» уенын уйнарга чыгалар

«Тирмә» уены (игра «Юрта»)

Уенда дүрт бүлем дүртешәр бала уйный. Бүлмәнең дүрт почмагына түгәрәк ясап басалар. Урталарында урындык, урындыкта яулык. Кул тоташып җырлап атлыйлар:

Без күңелле балалар,

Түгәрәккә җыелдык.

Җырлыйбыз да, биибез дә,

Болында түгәрәктә.

Сүзсез көй барышында зур түгәрәккә басалар, көй беткәч үз урындыклары янына йөгершәләр. Баш очларында яулыкны тартып тирмә ясыйлар. Кайсылары алдан ясый тирмәне, шулар җиңә.

Әби: Менә бу көянтәләрне иң башларына салып чишмәгә суга барган идем.

Салмак кына татар көе башкарыла, кызлар биергә чыгалар.

Кызлар биюе (Каз канаты).

Әби: И, кайда икән безнең яшь чакларыбыз. Аулак өйгә килгәч төрле уеннар уйный идек, «Капкалы», «Ачык авыз», «Тәгәрәшле», «Челтәр элдем читәнгә» һәм башкалар.

Кыз: Әйдәгез, бездә«Капкалы»(Ворота) уенын уйнап алыйк.

Яңа утырткан капканың

Баганасы бик шома

Капка эләктереп калмасаң

Элекмәскә чамала.

Уен «Капкалы»

10 пар җитәкләшеп зур түгәрәккә капка ясап басалар. Куллар өскә күтәрелгән. Көй башлануга арадан бер пар үзе теләгән капкага керә, алар урынына баса, әлеге пар икенче капкага бара.көй туктауга капкага керә алмаган пар җәза ала.

Малай: Дуслар әйдәгез тагын берәр уен уйнап алыйк.

Әби: Әйдәгез килгән кунаклар белән уйнап алыйк. Аларда тик утырмасыннар.(әниләр белән уен ) Ул «Күз бәйләү» уены.

Зур түгәрәк ясала, уртасында кечкенә генә түгәрәкләр ясала, уйнаучыларның санына карап. Алып баручы сайлана, аның яулык белән күзе бәйләнә. Калган балалар кечкенә түгәрәкләргә басалар. Алып баручы, күзләре бәйләнгән килеш, уйнаучыларны эзли. Уйнаучы урынында тик торырга тиеш (утыра, иелә), ул үзен алып баручыга тортырмаска тырыша. Әгәр дә алып баручы тотса, ул уйнаучының исемен әйтергә тиеш, әйтәлмәсә уен дәвам ителә.

«Күз бәйләү» уены.

Күрше әби: Барысыда шундый уңган

Барысыда шундый булган.

Йөзләре кояш кебек

Торалар нурлар сибеп.

Малай: Кызлар, сезне матур бии диләр, безгә биеп күрсәтегез әле.

Кыз: Әйдәгез парлап биибез. «Челтәрле»не беләмсез?

Кара – каршы бию «Челтәр элдем читәнгә».

Челтәр элдем читәнгә

Җилфер – җилфер итәргә

Без килмәдек буш китәргә

Килдек алып китәргә.

Алын алырсыз микән,

Гөлен алырсыз микән.

Урталарга чыгып сайлап

Кемне алырсыз икән.

Алларында алырбыз,

Гөлләрендә алырбыз.

Күңелебезгә кем ошаса

Шуны сайлап алырбыз.

Әби: И безнең яшьләр дә бик булдыра икән!

Күрше әби: Йөрәкләрне җилкетә торган көй. Белмим ничек түзәргә?

(бии башлый)

Бас, бас, катырак бас

Бии икән дисеннәр

Безнең картлар табаныннан

Ут чыгара дисеннәр.

Әби:

Җитәр, җитәр уздырдың

Бикрәк тузан туздырдың

Аягыңны шакылдатып колагымны тоңдырдың.

Күрше әби:

Әбиеңнең кәҗәсе

Бакчада кәбестәдә

Биемәгәч, җырламагач

Мин монда нәмәмстәгә.

(әбиләр бииләр)

Кыз: Йорт хуҗалары да бик матур биеделәр. Менә сезгә күчтәнәчләр (йомырка бирә).

Малай:

Кашык кабып йөгерәм дип,

Мактанырга ашакма.

Син менә йөгереп кара

Күкәй салып кашыкка.

Уен «Йомырка салыш».

кашыкка йомырка салып узышу уздырыла.

Балалар ярымтүгәрәк ясап басалар.

1 бала:

Таң атар, чыгар кояш

Әйләргә таралышыйк.

Хуҗаларга рәхмәт әйтеп

Өйләргә таралышыйк!

2 бала:

Уйнадык та, җырладык та

Бүген бездә аулак өй,

Аулак өйдә булмаганнар

Безнең күңелне аңламый.

Әби: Һәрвакыт күркәм булыгыз,

Авырамагыз беркайчан.

Кайгыларга бирешмәгез,

Шатлыклар йөрсен алдан!

Күрше әби: Бигрәкләр дә күңелле булды, яшь чакларыбыз искә төште. Ярый әле кергәнмен. Болай булгач гореф – гадәтләребез югалмый, аларны дәвам иттерүчеләребез бар. Рәхмәт сезгә, балалар! Мин чыгыйм инде, исән – имин торыгыз. Үзегез дә безгә кунакка керегез.

Балалар: Рәхмәт сезгә. Безгә дә китәргә вакыт. Саубулыгыз!

Җыр: “ Матур булсын”

Аулак ий

Девичьи посиделки, одна из старинных форм организации досуга молодежи у татар

Аулакөй кичәсе. 
Максатлар: Татар халыкының әби-бабайлардан калган гореф-гадәтләрне яңарту; укучыларны татар халык традицияләрендә тәрбияләү, гореф-гадәтләре аша татар теленә мәхәббәт хисләре уяту; татар халык уеннарын һәм җырларын өйрәтү; әдәплеккә, бер-береңә карата игътибарлы булырга, олылырны хөрмәт итәргә өйрәтү. 
Зал авыл өе күренеше итеп бизәлә (чиккән сөлгеләр, кулъяулыклар, самовар, чынаяклар һ.б. куела) 
Кичә барышы. 
Укытучы:Исәнмесез мөхтәрәм кунаклар, укытучылар, укучылар. Бүген бездә аулак өй. Аулак өй турында ишетмәгән кеше сирәктер. Ишеткәнегез булмаса, әйдәгез аулак өйгә рәхим итегез, без сезне аулак өйгә чакырабыз, әби-бабаларыбыздан калган йола, уен, бәйрәмнәрне искә төшерәбезӘйе, гомер узган, тула оек белән чабаталар тузган. Ә халкыбыз мирасына булган мәхәббәт йөрәкләребездә саклана.

“Хәтерләүдән курыкмагыз сез!

Үткәнегезне онытмагыз сез.

Белегез сез ерак бабаларның,

Ничек итеп көн иткәнен…

Ни иккәнен, ни чиккәнен,

Нинди җырлар, нинди моңнар

Безгә калдырып киткәнен.

Г.Әбием,әбием, кара әле,син өйрәткәнчә чәкчәк пешердем,авыз ит әле,тәмле булганмы?

Әби:Бик тәмле кызым,булдыргансың!

2 кыз:.Әбием,кара әле,син өйрәткәнчә оекбаш бәйләдем?Матур булганмы?

Әби:ОООО,бик матур булган ,кызым.Кулларың алтын икән!

3 кыз һәм 4 кыз:Әбием,ә без син өйрәнкәнчә алъяпкыч тектек.Матурмы?

Әби:булдыргансыз,кызларым!Аллага шөкер,чигәргә дә,тегәргә дә,бәйләргә дә,ашарга пешерергә дә өйрәттем үзегезне.Ә бүген мин сезне аулак өйгә чакырам.

Бергә: Аулак өйгәәәәәә!

Әби: Әйе,аулак өйгә.

1 кыз:Сезнең замандагы кебек аулак өйгәме,әбием.

Әби: Әйе,кызым ,нәкъ безнең замандагы аулак өйгә чакырам сезне.Барыгыз,кул эшләрегезне алыгыз да аулак өйгә килегез.

Барысы бергә: Ә егетләр ?

Әби:Килерләр,егетләрне дә дәштем,(Кызлар шатланышып кул эшләрен алып эскәмияләргә барып утыралар.Музыка уйный.Әби сөйли.)

-Эх,бар иде бит безнең яшь чаклар. Егетләр гармун уйнап,җырлап урам әйләнерләр иде,кызлар янына аулак өйләргә килерләр иде. Эх, хәзер яшьләр элекке без уйнаган уеннарны оныттылар шул.Заманаларны шушы телевизор, телефон,компьютер дигән зәхмәт басты бит.

(Кызлар каз канаты җырын башкара )

1 кыз:Егетләр дә килми һаман.

Әби:Килерләр,килерләр,килмичә кая китәрләр икән!

2 кыз:Килсәләр нишлибез соң?

Әби:Килсәләр, бусага ялы түләтмичә кертмәгез!Мәгез,канатлар алыгыз,канат сатып кына кертегез!Егетләрне матур итеп каршы алыгыз.

Гармун тавышы.(Егетләр “Каз канаты”җырын җырлап киләләр)

Егетләр тавышы ишетелә. 
Каз канаты кат-кат булла 
Ир канаты ат булла 
Чит җирләрдә бик күп йөрсәң 
Сөйгән ярың ят була. Егетләр:Кызлар, нигә кертмисез инде, ачыгыз! 
Алия: Ач булсагыз ашап килегез (көлешәләр). 
Егетләр: Ачыгыз тизрәк. 
Н.Алия: Ашыкмагыз, авызыгы зашка пешәр. Янчыкларыгызны капшап, берәм-берәм генә керегез. 
Илназ: Әссаләмегаләйкем! Кызларыгыз симез булсын! (Кызлар сөлге белән кыйныйлар). 
Алия: Кызларыбыз симез булсынмы? Мә ал! 
Илназ: Юк ла, казларыгыз симез булсын. Кызларыгыз сылу булсын! 
Алия: Егет сиңа ни кирәк? 
Илназ: Кара кашлы кыз кирәк. 
Алия: Ни эшкә соң ул кирәк? 
Илназ: Әнигә килен кирәк. 
Алия: Канат сатам, канат сатам, кем ала? 
Илназ: Мин алам, мин алам! 
Алия: Акчаң җитәрме? Үзең чибәрме? 
Илназ: Акчам тулы өй асты, үзем албасты! 
Кызлар: Ха-ха-ха. 
Алия: Кайда бусага ялың? 
Илназ: Мә ал! (Янчыкны югары күтәрә, Алия үрелеп ала.) 
Алия: Кер, кал.(канатны бирә) 
Барып утыралар. 
Н.Алия: Чү, чү, бусага ялың кая? Сиңа, егет ни кирәк? 
Искәндәр: Миңа нечкә бил кирәк. 
Н.Алия: Ни эшкә соң ул кирәк? 
Искәндәр: Ансыз яна яшь йөрәк. 
Н.Алия: Егет сиңа ни кирәк? 
Искәндәр: Канатлы яшь кыз кирәк? 
Н.Алия: Канат хакы йөз алтын. 
Искәндәр: (янчыгын югары күтәрә) Ала алган, алсын! 
Барып утыралар. 
Булат: Казларыгыз симез булсын, кызлар! 
Кызлар: Казларыбыз симез, үзебез игез. 
Булат: Игезлектән йөдәгән миңа килер, әнигә килен булыр. Бикә булып түрдә утырыр. Кыш җеп эрләр, җәй урак урыр, яз урын җәер, көз мунча ягар. 
Алинә: Егет, сиңа ни кирәк? 
Булат: Каз мамык ястык кирәк. 
Алинә: Казларыбыз мамыксыз, 
Кызлар йоклый ястыксыз! 
Шуны да белмәгәч, 
Йөрмә монда вакытсыз! 
Булат: Ай-яй-яй, казларыгыз кыз, кызларыгыз каз, башларыгыз тоз. 
Алинә: Канат сатам, канат сатам, кем ала? 
Булат: Мин алам. 
Алинә: Акчаң җитәрме? Үзең чибәрме? 
Булат: Үзем чибәр, акчам җитәр! Тот янчыкны! 
Алинә: Ярый, кал! 
Егетләр: Исәнме ,Мәдинә әби!Рәхмәт, безне аулак өйгә чакырганга.

Әби: Әйдүк ,әйдүк, балакайларым.Түрдән узыгыз!Ә хәзер кара-каршы җырлап алыгыз, күңелле булып китәр.(“Челтәр элдем читәнгә” җыры башкарыла)

Әби:Менә ичмасам булдырдыгыз. Без аулак өйләрдә бик күп төрле уеннар уйный идек. “Биш капка” уенын өйрәтим әле.Яле,парлашып басыгыз.Көй уйнаганда ,бер пар капкага керә,аннан икенче пар керә,көй туктаганда уртада калган парга җәза бирелә.Башладык.(Уен уйнала)

Кызлар:Әйдәгез “Агыш” уены да уйнап алыйк.(Уен)

Әби: Ә хәзер мин сезнең тапкырлыгыгызны тикшереп карыйм әле.Татар халкының мәкальләрен яхшы беләсезме икән. Бу уен болай уйнала.Мәкальнең башы шушы төендә ,ахыры сездә.

Башладык.(Әби ,мәкальнең башын әйтә һәм төенләнгән кулъяулыкны балаларга ата,кем тота, шул мәкальнең ахырын әйтеп бетерә)

Әби:Кем эшләми, шул ашамый.

Егет – йортның терәге, кызлар – йортның бизәге.

Җиде тапкыр үлчә, бер тапкыр кис.

Олыласаң олыны, олыларлар үзеңне.

Ялгыз агачны җил сындыра.

Китап – белем чишмәсе.

Икмәк – иң зур байлык.

Иң татлы тел – туган тел Анам сөйли торган тел.

Әби: Һай,балакайларым,булдырдыгыз.

Рәхмәт,рәхмәт барыгызга

Күңелле ял иттердегез.

Яшь чакларны искә төшереп

Йөрәкләрне җилкеттегез .

Милләтемнең гасырлардан килгән

Истәлекле гадәтләре бар.

Күркәм гадәтләрне яшәтүче

Олуг телем-татар теле бар.

Чал тарихлы горур кешеләр без,

Тынмас моң бар безнең каннарда

Ата-бабай мирас иткән сыман

Дәвам итәр юлын без барда.

Онытылган гореф-гадәтләрне

Яңартабыз хәзер көннән- көн

Уен йолалары,җыр-биюе,

Һәр киләчәк көнне бизәсен.

Сценарий“ развлечения Аулак өй” на новый лад для детей дошкольного возраста.

Целью мероприятия является – познакомить учащихся с культурой татарского

народа (национальными традициями, играми). Особенность данной разработки

заключается в том, что мероприятие проводится как на татарском, так и на русском

языке, что доступно и понятно для детей.

Максат: Татар халкының мили йолалары беләнтаныштыру. Гореф-гадәтләргә мәхәббәт

тәрбияләү. Балаларда кече яшьтән үк татар теленә, аның тарихына, халык-авыз иҗатына

кызыксыну уяту.

Техник чаралар: магнитофон, дисклар, бию көйләре.

Зал бизәлеше: зал түрендә өйнең эчке күренеше, анда борыңгы сандык, чиккән

мендәрләр, сөлгеләр, идәндә тукылган паласлар җәелгән.

Алдан эшләнгән эш: әңгәмәләр, музейга сәяхәт, мәкальләр, җырлар, уеннарны өйрәнү.

Ход мероприятия. Бәйрәмнең барышы:

Сәхнәдә өй күренеше. Бер якта кызлар, өстәл артында эби самовардан чәй эчеп утыра.

Әби 1: Кызлар,әти-әниләрегез кунакка киттеләр.Әйдәгез, бүген аулак өй оештырабыз.Без

элек әти белән әни кунакка киткәч, аулак өй ясый идек. Бигрәк күңелле дә була иде

инде.Чигү чигә идек, бәйләү бәйли идек, җырлар җырлап, уенннар уйный идек. Бик

күңелле итеп вакыт үткәрә идек

Азалия: А что означает “Аулак өй”?

Әби 1:А я вам дети сейчас расскажу что такое “Аулак өй”. Внимательно слушайте.

Показ презентации и рассказ про аулак өй на русском и татарском языке.

Айлак өй турында балалар шигырь сөйли:

1.Бүген сездә аулак өй дип,

Дусларымнан ишеттем,

Йомгагымны чорнарга дип

Мин сезгә килеп җиттем.

2.Менә дуслар серле өй,

Бүген монда аулак өй.

Ишекне ачтырыр өчен

Кирәк аңа матур көй.

Әби 1: Балалар менә шулай аулак өй- бик күңелле итеп кич утыру ул. Онытып

җибәргәнмен, ахирәтем мунчага китткән иде бит.Карап килим әле үзен.

Алина: (мендәрата) Тот әйдә, әйдә, мендәратышлыуйныйбыз!

(кызлармендәратыпуйныйлар, әбиләр мунчаданкайта).

Әби 2: Әстәгъфирулла, нәрсәбу, нишләвегез?

Гузель: Уйныйбыз!

Әби 2: Шулай уйныйлармы инде? Эй, без яшь вакытта, вәт уйный идек! Әйдәгез, мин

сезгә өйрәтәм!

Азалия: А что она говорит, ничего не понимаю!

Алина: Она говорит, что научит нас играть!

Лейсан: Я согласна! Пусть попробует!

Әби 2: Әти-әни берәр җиргә кунакка киткәч, без кызлар кич утыра идек. Чигү чигә идек,

төрле җырлар җырлый идек. Бии идек, кунелле итеп уеннар уйный идек. Шулай бит

Зәйнәп.

Әби 1: Әйе. Бик дөрес әйтәсең, ахирәткәй.Әле син мунчада булганда балаларга аулак өй

турында сөйләп, яшьлегемне искә төшергән идем.

Алина: Күңелле булган инде алайса…

Әби 2:Әйе, кызым бик куңелле була иде.

Гузель: Ә малайлар бар идеме соң?

Әби 2: Егетләрсез, кая инде. Әлбәттә, гармуннар белән киләләр иде! Әнә үзләре дә килеп

җиттеләр.Әйдәгез егетләр рәхим итегез.

Егетлэр:Кызлар исәнмесез!Хәерле көн!

Кызлар: Исәнмесез, егетләр.Әйдәгез,егетләр узыгыз.

Әби 2: Әйдәгез, моңаеп утырмыйк, күңел ачыйк! “Зәңгәр чәчәк ” уенын уйнап алыйк!

Түгәрәк ясап басабыз да :

Юл читендэ зэңгэр чэчэк

Якты нурлар тарата.

Безнең кызлар һэм малайлар

Зәңгэр чәчәк ярата – дип тугәрәк буенча җырлап йөрибез.

Ә уртадагы кеше матур итеп чигелгэн мендәрне тотып,йөри.

Якын дуслар сайлап ал әле

Берсен сайлап ал әле.

Тезлэреңә ипле булыр –

Мендәреңне сал әле.-

дигән сүзләрдән соң,мендәрне тотучы- сайлаган кешесе алдына мендәрне куеп, тезләнеп

аңа кулын бирә.Ул кеше аның тирәли әйләнә,ә башкалар бу вакытта кул чабып тора.

Азалия: А что, это за игра “ Зәңгәр чәчәк ”. Интересно звучит!

Әби2:Зәңгәр чәчәк обозначает синий цветок.

Алина:Әйдәгез башта санамыш белән мендәр тотучыны сайлап алыйк:

Жепсез орчык,

Чәукә ,чыпчык,

Кара балчык,

Син кал бу чык!

Әби 1:Эй,Хания ,хәтерлисеңме без яшь чакта «Йөзек салыш”уенын уйный идек.әйдэ шул

уенны өйрәтәбез.Бер кешене санамыш ярдәмендә сайлыйбыз да:

Бер тай, ике тай,

Өч тай, дүрт тай,

Монда торма,чыгып тай.

ул бала йэзек салып уйный.Салып бетергэч “Кемдә йөзек,шул йөгереп чык дип” –әйтә.

Аны тотып калсалар, аңа җэза бирелэ. Әйдэгез балалар уйныйбыз.

Эби 2: бик яхшы булды балалар.

Без яшь чакта “Утыр,утыр, Мәликә “уенын да бик яратып уйный идек. Балалар, әйдәгез

бу уенны да уйнап алабызмы? Моның өчен түгәрәккә басабыз. Бер кешене санамыш

ярдәмендә сайлап алабыз: Бер,ике, өч,

Сиңа көч,

Син моннан күч!

Уртага бу баланы күзләрен бәйләп урындыкка утыртабыз. Калганнар түгәрәк буенча

җырлап әйләнәбез.Түбәндәге сүзләрне җырлыйбыз:

Утыр,утыр, Мәликә,

Алмагачның төбенә.

Кем утырган каршыңа –

Әйтеп бирче тиз генә!

Әби 1: Булдырдыгыз, балалар.Бик яхшы!

Тагын бер бик күңелле уен бар иде әле, балалар. Безнең татар халкыбызның милли баш

киеме белән уйнатыла торган“Түбүбәтәй” уены. Бу уенны уйнар өчен түгәрәккә басабыз.

Көй башлангач,тубәтәйне тугәрәк буенча җибәрәбез, көй беткәч, тубәтәй кемдә кала,шул

кешегә җәза бирелә. Ул я җырлый,я бии, я шигырь сөйли яки бер хайван булып кычкыра.

Әйдэгез балалар бергәләшеп уйнап алабыз.

Әби 2: Әй балалар, бигрәк куңелле уйныйсыз инде. Балалар тагын бик кызыкбер уен искә

төште әле миңа. “Исемен ата “ дип атала.Моның өчен барыгыз да түгәрәккә төзелеп

басабыз.Уртага :

Әке,бәке,

Кыек сәке,

Эремчек.

Син калып тор,

Ә син чык

санамышы ярдәмендә сайланган баланың күзен тасма белән бәйлибез.Калганнар болай

диләр:

Бик яхшылап уйла әле:

Кем ул каршыңда тора?

Белә алсаң, исемен әйт,

Киемен тотып кара.

Әгәр дә исемен дөрес атый икән, шул бала белән урыннарын алышалар.Юк икән икенче

кешене бастыралар, дөрес атаганчыга кадәр уен шулай дәвам итә.

Әби2: Әйдәгез балалар бу уенны да уйнап алабыз.

Азалия: Вот какие были интересные национальные игры. Давайте не будем забывать

традиции наших народов!

Әби 2: Рәхмәт, балалар. Яшьлегемә кире әйләнеп кайткандай булдым. Бабаларыбыздан

калган йола, уен, бәйрәмнәрне искә төшердем. Һәрвакыт шулай бердәм, күңелле, тыныч

тормышта яшәргә язсын. Татар халкының гореф-гадәтләрен, йолаларын онытмагыз, татар

телен дә яхшы белегез.Саубулыгыз!

Балалар:Саубуллыгыз!!

Муниципальное образовательное казенное учреждение с. Спартак

муниципального района Ермекеевский район

Республики Башкортостан

Театрально-фольклорный конкурс «Жемчужины Башкортостана»

Исследовательская работа

Аулак ой (Посиделки)

Подготовила :

Гатиятуллина Ф.И.

2014г

Введение.

«Аулак ой» — это молодежные посиделки без родителей. Собираются девушки, шьют, вяжут, вышивают. К ним приходят юноши, просят впустить в дом, а в качестве выкупа исполняют песню, танцуют, отгадывают загадки. Существовало негласное правило : ни один из юношей не должен был обмануть, обидеть девушку. Это считалось большим грехом. На посиделки каждый приносил гостинцы (кустанась).А потом началось веселье: шуточные игры, забавы, песни и пляски. Гости тоже не остались в стороне. Завершилось мероприятие дегустацией блюд национальной кухни и песнями под гармонь.

В системе образования в последние годы возросло внимание к духовному богатству культурного наследия народа. В этом следует видеть стремление народов к национальному возрождению. Нет ни одного народа, который бы не стремился к сохранению национального своеобразия, проявляющегося в родном языке, фольклоре, традициях, искусстве. Сегодня ведущим принципом воспитания следует считать воспитание, осуществляемое на корнях национальной, этнокультурной традиции.

Цель: познакомить детей с музыкальным фольклором башкирского народа. Вызвать интерес к народной музыке, чувство радости; способствовать созданию хорошего настроения, эмоционально-психологического благополучия; развитию творческих способностей ,способствовать эстетическому воспитанию детей.

“Аулак өй” является фольклорным произведением. Здесь нет разделения на исполнителей и зрителей того или иного акта творчества, а все присутствующие являются его участниками и создателями. Этот процесс является весьма существенным, поскольку снимается механизм оценивания, ребенок раскрепощается, и сам процесс его участия в песне, танце, игре наделяется смыслом , богато ритмами и повторами, оно несет в себе конкретные образы, краски, доступно интересно ребенку, что является основой для пробуждения и упрочнения эмоционально-положительного отношения детей к нему. Ценность народного искусства определяется еще и тем, что оно воздействует на чувства ребенка благодаря средствам выразительности, и это воздействие носит естественный, ненасильственный характер. В силу этого оно доступно детям с разным уровнем развития, и каждый ребенок получает от этого удовольствие и эмоциональный заряд.

Детям интересны танцы. Движения и фигуры в них очень простые, доступные для исполнения даже самым маленьким детям. В этих танцах, как правило, есть игровые сюжеты, что еще более облегчает их запоминание. Ценность танцев также и в том, что они способствуют повышению самооценки у тех детей, которые чувствуют себя неуверенно в детском коллективе. Поскольку такие танцы построены в основном на жестах и движениях, которые в житейском обиходе выражают дружелюбие, открытое отношение людей друг к другу, то в целом они пробуждают в ребенке положительные, радостные эмоции. Тактильный контакт, осуществляемый в танце, хороводе, еще более способствует развитию доброжелательных отношений между детьми и тем самым нормализации социального микроклимата в детской группе.

Список участников

1.Дед — Габдрахманов Дамир

2. Эбей — Мухаметзянова Эльвира

3. Динара — дочь — Динара Залякаева

Подруги :

4.Настя — Анастасия Гулящева

5. Гульназ — Гульназ Гильмутдинова

6. Вика — Виктория Алексеева

Парни:

7. Рустам — Рустам Ахмадуллин

8. Руслан — Руслан Усманов

9.Сережа — Сергей Иванов

10. Ильдар — Ильдар Фарукшин

Сценарий : «Аулак ой (Посиделки)».

Цель: Познакомить детей народной традицией посиделки – аулак ой.

Задачи: 1. Формировать навыки выразительного пения, умения петь башкирские песни, играть народные игры. Совершенствовать танцевальные движения: двигаться в парах , по кругу в танцах, выполнять простейшие перестроения.

2. Развивать умение инсценировать песни.

3. Воспитывать интерес и уважение к народам Башкортостана

4. Воспитать толерантность.

Действующие лица: папа(бабай), мама(эби), Динара, гости – дети(Гульназ, Настя, Виктория, Рустам, Ильдар, Руслан, Сережа) .

Материалы и оборудование:

Демонстрационный: мужская и женская башкирские народные одежды, декорация башкирской избы, сундук, самовар.

Раздаточный материал: связанный платок, 2 красивых платка

Предварительная работа: заучивание песен, пословиц; ознакомление детей с башкирскими народными обычаями; разучивание танцев.

Ход праздника:

Бәйрәмзең барышы:

Сәхнәлә өй күренеше. Әбей менән бабай хөйләшеп керәләр.(Дед с бабкой заходят)

Бабай. Әй, хиңэ әйтәм эсэхе, әйдә инде тизрәк!

Әбей. Динара кызым, без күрше авылдагы агайынзарга кунакка барабыз. Берүк өйне хакла. Егеттәр, кыззар йыйыеп аулак өйләр яхап ятма!

Динара. Юк, юк тыныс кына йөреп кайтыгыз! (дед с бабой уходят)

Динара. — Ура – ура! У меня посиделки! У меня аулак ой! (Выбегает на улицу и заходит обратно)Эй, вы слышите меня, приходите подружки. Эй, Гульназ , слышите, вы тоже приходите.

Девочки приходят с гостинцами.

— Мин бавырхак бешердем

— Э мин коймак.

Эскәмияләргә ултыралар.( Садятся на скамейку и поют песню) “ Кубэлэк” (халык йыры) йырлап кул эштәрен эшлэйзәр.(сами вяжут)

Күбәләк гөлдәргә кунха

Гөлдәр тибрәлә микән?

Ул да мине хагынганда

Күбәләгем,түгәрәгем, асыл кошом, хандугасым

йырзап йебәрә микән?

                       Күбәләк гөлдәргә кунган,

                       Гөлдә булгас ояхы.

                       Минем күңелем хиңэ тарта

                       Күбәләгем,түгәрәгем, асыл кошом, хандугасым,

                       хин бит күңелем кояшы.

Динара: Девочки давайте поиграем в «12 девушек»

Настя: Давай!

(Игра 12 девушек)

Без-без, без инек.

Без унике кыз инек;

Базга төштек, бал каптык,

Келәткә кердек, май каптык;

Өйгә мендек, өйрә эстек,

Коега төштек, хыу эстек;

Бер тактага тезелдек,

Таң аткансы юк булдык,

Авызыңды яп та йом!

Кап та коп!

(Все должны молчать. Но девочки пытаются друг друга рассмешить толкаются ,смеются)

Динара — Подружки мои! Друзья мои! Посмотрите, какой платок я связала. Красиво?

Настя — Ой, какая красота! Ах, какая прелесть!

(Стук в дверь или окно)

Егеттәр тәрәз шакыйзар: 

Сергей. Девочки откройте дверь, пустите нас!!
Ильдар — Кыззар-йондыззар,былбыл коштар,аулак өйгә кертегез әле. 
Кыззар: Юк-юк ,кертмейбез. (Нет не пустим)
Егеттәр хәйләгә керешә.Бер егетте кыз итеп киендерәләр зә кыззарга дәшәләр ( Парни хитрят. Одного переодевают девочкой и говорят что гостья пришла).
Руслан : Кыззар,монда кунак кызы басып тора.Нишләп аны кертмейхез? Күрше авылдың бик оста бейюсе кызы диләр аны.  Гульназ: Кунак кызы керхен,бейеп күрхәтхен.(“кунак кыз”зы кертәләр) 
Динара:Кайзан килдең? (Откуда приехала)
Ильдар нескә тавыш белән) Пионерскидан. 
Динара Алай оста бейеюсе булгас биеп тә күрхәт инде.Әйдә без такмак әйтеп торабыз.(кыззар такмак әйтә,егет бейей башлай). (Девочки поют а парень танцует)

Бас,бас эзенә 
Күз тимәхен үзенә. 
Яшел сирәм үсеп тора, 
Аяк баскан эзенә. 
Бас,бас катырак бас, 
Хындыр идән тактахын. 
Хындырхаң идән тактахын, 
Кияү түләр аксахын. 
(Кыззар кулга кул тотынышып басалар һәм түнәрәк яхап әйләнеп биейзәр). 
Бас,бас,бас әле, 
Без зә басарбыз әле. 
Өстәлдәргә кызыл йәеп, 
Туйзар яхарбыз әле. 
Кыз булып киенгән егет,кыззар биегәндә тиз генә барып ишекте аса.Берәм-берәм егеттәр керәләр. 

Рустам : Асалам – малейкум! Кыззар!

Настя: Кто вас пустил?

Сергей: А мы не с пустыми руками у нас самый вкусный гостинец есть — мед!

Динара: ОО, тогда проходите!

РУСТАМ: В этом доме нас угостят чаем?

Динара : Да! У нас всё есть , И чак-чак и бялеш! Но сначала поиграем!.

Сергей: Разрешите поплясать, разрешите топнуть!

Неужели в этом доме половицы лопнут?

Динара : В круг вставайте поскорей, да пляшите веселей!

(Танец «Шаль вязала») танцуют все — парни против девушек.

Динара : Как хорошо, мои друзья! Мы так весело проводим время

Я хочу проверить, кто из нас умеет отгадывать загадки.

— Над бабушкиной избушкой висит хлеба краюшка. Собаки лают, а достать не могут. (Месяц)

— Летит птица по синему небу. Крылья распластала, солнышко застлала. (Туча)

— Не крапива, а жжется, не солнце, а печет. (Печка)

— Меня не едят, и без меня мало едят. (Соль)

— Не человек, а рассказывает. Не рубаха, а сшита. (Книга)

— Живут два братца через дорожку, а друг друга не видят. (Глаза)

Рустам:

— Девчонки и мальчишки , давайте устроим соревнование «Кто больше знает пословиц и поговорок».

1.Кем эшләмэй — шул ашамай.

2.Алма агасыннан ерак төшмэй.

3.Не имей сто рублей, а имей сто друзей..

4.Йете кат үлсә, бер кат кис.

5.Уңган кеше — алтын кеше.

6.Хезмәт ияхе – хөрмәт ияхе

7.Хүзең белән мактанма, эшең мелән мактан.

8.Йылы хөяк хындырмай, хыуык йэнде тындырмай.

9.Әткәй шэкәр — әсэй бал.

10. Хочешь есть калачи — не сиди на печи.

Виктория:

— Ребята, мы же забыли игру «Юрта».

Башкирская народная игра «Юрта».

В игре участвуют две подгруппы детей, каждая из которых образует круг . В центре каждого круга стоит стул, на котором повешен платок с национальным узором. Взявшись за руки, все идут двумя кругами переменным шагом и поют:
Мы, веселые ребята,
Соберемся все в кружок.
Поиграем, и попляшем,
И помчимся на лужок.
По окончании музыки они быстро бегут к своим стульям, берут платок и натягивают его над головой в виде шатра (крыши), получается юрта.

Слышится топот лошадей.

Гульназ — Ой, Динара! Кажется, твои родители возвращаются! Эсэйзэрен кайтты!

Әбей менән бабай кайтып керәләр.

Әбей. И, карале, карт боларзы! Аулак өй яхап яталар! Динара кызым, без бит хине өй хакларга калдырдык, ә хин уйнап, йырлап-биеп ятахың!

Бабай. Асыуланмахана, эсэхы, әллә үзебеззең яшь сактарзы оныттыңмыни?

Әбей. И-и, онытыламы хуң ул яшь сактар?!

Динара. Ягез инде,эсэйем! яшьлегегеззе искә төшергәс, бер бейеп тә алыгыз инде.

Әбей менән бабай бейейзәр.

Әбей. И, онытып та торам бит. Кунактан күп итеп күстәнәстәр алып кайткан инем. Әйдәгез, ак өйгә сыгып, күстәнәчтәр менән сәй эсеп алайык.

(Әбей менән бабай алдан сыга, яшьтәр алар артыннан “Кубэлэк ” йырын йырлай-йырлай сыгалар)

Использованная литература:

1.Башкирские народные детские игры. И.Г. Галяутдинов, Уфа, 2002.

2.Беззең байрамдар, йолалар. Р. Аюпова, Уфа, 1985.

3..Информационно-развлекательное мероприятие «Аулак» Фотогалерея

Автор Таранова  Эльвира Хамитовна, Республика Башкортостан, г. Салават

4.Методическая разработка (3 класс) по теме: Аулак ой — Аглиуллина Алина Закиевна

5.Старинная традиция башкирского народа «Аулак ой» («Деревенские посиделки»)    Социальный педагог Бакаевского КОЦ  Хасанова Р.Х

6.Родной Башкортостан. Ф.Г. Хисаметдинова, З.Я. Шарипова, Л.Г. Нагаева, Уфа, 1983.

7.Учитель Башкортостана, № 2-2003.

8.Учитель Башкортостана, № 7-2004.

9.Хасанова Р.Х.Социальный педагог Бакаевского КОЦ Интернет программа «Общенародные идеи