Та?ырыпты? кеш сценарий

Саба?ты? та?ырыбы: Нан туралы ?ле?Саба?ты? ма?саты: Білімділік: К?рім Сау?абаевты? «Нан туралы ?ле?» атты шы?армасымен танысады. ?ле?ні? ?зекті т?йінді ойын ашу?а ?йренеді, ?з бетінше шы?армашылы?пен ж?мыс істеуге т?селеді.Дамытушылы?: Танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыра отырып, шы?ар

Нажмите, чтобы узнать подробности

Саба?ты? та?ырыбы: Нан туралы ?ле?

Саба?ты? ма?саты:

Білімділік: К?рім Сау?абаевты? «Нан туралы ?ле?» атты шы?армасымен танысады. ?ле?ні? ?зекті т?йінді ойын ашу?а ?йренеді, ?з бетінше шы?армашылы?пен ж?мыс істеуге т?селеді.

Дамытушылы?: Танымды? ?ызы?ушылы?ын арттыра отырып, шы?армашылы? ?абілеттерін дамиды. Та?ырыпты ?мірмен байланыстыра отырып с?йлеу м?дениеттері артады.

Т?рбиелілік: Топпен ж?мыс жасай біледі, бір-бірін сыйлайды, к?мектеседі.

Саба?ты? ?дісі: С?здік, к?рнекілік ?діс Топтау ?дісі,

Саба?ты? т?рі: Жа?а саба?
Саба?ты? к?рнекілігі: Суреттер, кітап, д?птер, слайд.

Саба?ты? ж?рісі: 1. ?ызы?ушылы?ты ояту сатысы:
1. «?зін — ?зі тану» п?ні элементін ?олдану, с?лемдесу:
Мейірімді ж?рекпен
А? пейілді тілекпен,
Амандасып алайы?
Бір жадырап ?алайы?

Топтастыру.

?й тапсырмасын тексеру. «Т?лік туралы саба?» ?ле?іні? мазм?нын с?рау.

— ?ле?ні? авторы кім?

1. Болат пен Марат неге таласты?
2. Олар?а та?ы кім ?осылды?
3. Болатты? с?ра?ына сендер ?алай жауап берер еді?дер?
?ой атаулары: ?озы, ?ой, то?ты, т?са?, саулы? (ешкі, ла?, серке, теке)
Сиыр атаулары: б?зау, тайынша, торпа?, баспа?, д?нежін, ??нажын
Жыл?ы атаулары: жаба?ы, тай, ??нан, д?нен, бесті.
Т?рт т?лік туралы ?андай ма?ал-м?телдер білесі?дер?

Жа?а саба?. Та?ырыпты ашу.

1 маса?тан – 75 д?н алынады екен, Осындай 10 маса?тан неше д?н алынды?
75•10=750 д?н алынды.

— Есеп не жайлы? (д?н)

— Д?н нені? т??ымы? (бидай)

— Бидайдан не аламыз? (?н, нан)

-Нан туралы ?андай шы?армалармен танысты?? (?ат?ан нан, Егінші мен ?ас?ыр, ?а?ба? пен бидай т. б)

О?улы?пен ж?мыс.О?улы?та?ы К?рім Сау?абаевты? «Нан туралы ?ле?і»?ле?ін м?нерлеп о?у

О?ып, мазм?нын айту?а дайындалады.
1. ?ле?ді м?нерлеп о?ып беремін.

2. О?ушылар топпен о?ып шы?ады.

Автор туралы м?лімет:

Сау?абаев К?рім (1941–2002) 20 ?азанда ?ара?анды облысы, Егіндіб?ла? (б?рын?ы ?у)ауданыны? Едірей ауылды? ке?есінде ту?ан.1964 жылы ?ара?анды педагогикалы? институтын, 1972 жылы ?аза? мемлекеттік университетіні? журналистика факультетін сырттай о?ып бітіреді.Балалар?а арнал?ан ал?аш?ы ?ле?дері 1972 жылы кітап болып шы?ады. 1973 жылдан Егіндіб?ла? ауданды? «Ленин туы» газетіні? редакторы болып ?ызмет ат?арды.
Шы?армалары: Мойындау. ?ле?дер. А., «Жазушы», 1972; К?ктем келді, ала?ай. ?ле?дер. А., «Жалын», 1977; А?ша ?ар. ?ле?дер. А., «Жазушы», 1980; Бал?ан тауды? басында. ?ле?дер. А., «Жазушы», 1982; ?лкендерден ?лгі аламыз. ?ле?дер. А., «Жазушы», 1983; ?ш?ара оттары. ?ле?дер. А., «Жазушы», 1985.

Топпен ж?мыс.

1 топ:

1. ?ле?де ?андай с?з жиі ?олданылды?
2. Нан дастархан?а ?алай келеді?

3.Нан — ?мір, нан — ?н, нан — н?р, себебі.

2 топ:

1. Жиі ?олдануды? ма?саты неде?

2. Е?бек туралы ма?ал айт.

3. Нансыз тынышты? болмайды, себебі.

3 топ:

1. Нан?а ?атысты тыйым с?здер айт

2. Бір д?н жатса, е?кейі?дер, к?тері?дер, себебі.

Сергіту с?ті.

Д?птермен ж?мыс.Нан туралы эссе жазу.

Пысы?тау. Ой тол?аныс.

1. О?ушылар бізді? дастарханымызда?ы нан та?амдарын атайы?шы;
То?аш, б?ліш, торт, т?тті кекс, печенье, бауырса? т. б.
2. Ал осы бауырса?ты ?алай жасаймыз? Аналары?нан к?ргендері? бар ма?
(бауырса?ты? жасалу жолдарын о?ушылар баяндайды).

?орытынды.

— Саба? ?нады ма?

— Б?гін біз нені ?йрендік?

Нан жайлы ?з пікірі?ді айт.

?йге тапсырма. ?ле?ді м?нерлеп о?у. 256-257 беттер.

Ба?алау. Саба? барысында к?рсеткен білімдері ар?ылы ба?алау.

Бердібек Соқпақбаев – 90 жасқа толуына орай «Менің атым Қожа» шығармасына тақырыптық кеш

«Балалар бағының бағбаны»

Бердібек Соқпақбаевтың туғанына

90 жыл толуына орай «Менің атым Қожа» повесі

бойынша оқырмандар конференциясы.

Мақсаты: қазақ балалар әдебиетінің классигі Бердібек Соқпақбаевтың өмірі мен шығармашылығын таныстыра отырып, оқушының кітап оқуға деген қызығушылығын дамыту. Ойлау қабілеттерін, көркем жеткізе білу дағдыларын дамыиу. Елжандылыққа тәрбиелеу.

Қазақтың классик жазушысы Бердібек Соқпақбаевтың 90 жылдығы қаламгердің туған жері Райымбек ауданындағы Нарынқол ауылында аталып өтті. Мерейтой құрметіне қаламгердің үш томдық шығармалар жинағы жарық көрді.

Оған «Менің атым Қожа», «Балалық шаққа саяхат», «Бозтөбеде бір қыз бар», «Өлгендер қайтып келмейді» сынды көптеген әңгіме мен хикая енді. Өз шығармасында «Өлгендер қайтып келмейдi» деп күрсiніп алып, оларды өлместей етiп қайта тiрiлткен жазушының 90 жылдық тойы Бердібек Соқпақбаев атындағы мектептегі музейден басталды.

Түрі: тақырыптық кеш

«Кітап – ой-сананың қозғаушы күші»

Кітап – адам баласының ақыл-ойынан туған байлықты сақтап, оны ұрпақтан-ұрпаққа жеткізіп отыратын, білім және тәрбие беретін құрал. Кітап – біздің ақылшымыз, сырласымыз, досымыз. Кітапты оқи білу, түсіну, есте сақтау қабілеттерін арттырады. Ғасыр көші ілгері жылжып, тарих беттері қалыңдығымен адамзаттың кітапқа деген құрметі, пейіл-ықыласы ортаймаса керек. «Артық ғылым кітапта, ерінбей оқып көруге», — деген Абай атамыз «кітап» атты құдіреттің ғажайып күшін бойына жинап, өмірлік азық етпеп пе еді?! Бүгінгі күні теледидар, компьютер, интернет үлкен рольге ие болып отырған уақытта кітап оқудың сиреп бара жатқаны ащы да болса шындық.Сондықтан, кітапты насихаттаудың түрлі формалары мен әдістерін пайдаланып, оқырмандардың кітап оқуға қызығушылығын арттыру бағытында жұмыс жүргіземіз. Соның бірі – балалар әдебиетінің классигі Бердібек Соқпақбаевтың шығармашылығына арналған «Менің атым Қожа» атты тақырыптық кешін ашық деп жариялаймыз.

«Жазушы келбеті»

Б.Соқпақбаевтың өмірі мен шығармашылығынан әңгіме-шолу.

Балаларға арнап шығарма жазу, сол арқылы кішкентай оқырманның құрметіне бөлену үлкен таланттылықты қажет етеді. Міне, біздің қазақ балалар әдебиеті де осындай таланттарға кенде емес. Біз Ыбырай атамыздан бастап Мұзафар Әлімбаев, Сапағали Бегалин, Сейтжан Омаров, Кастек Баянбай, Сәкен Жүнісов, Мұқан Иманжанов, Мұхтар Мағауин, Тұманбай Молдағалиев, Сайын Мұратбеков, Қадыр Мырза Әли т.б. көптеген балалар жазушыларын білеміз. Солардың ішінде шоқтығы биік, бірегей таланттардың бірі – Бердіьек Соқпақбаев аталарың болатын. Оның шығармаларын оқыған кез келген бала өмірбаянымен де танымып шығады. Себебі жазушының шығармаларының басты кейіпкері өзі болып табылады. Балалық шағына деген сағынышын өз шығармаларына арқау еткен.

Белгілі жазушы Б.Соқпақбаев 1924 ж. 13 қазанда Алматы облысы, Нарынқол ауданы (қазіргі Райымбек ауданы) Қостөбе ауылында дүниеге келген. Осы жерде мектеп бітірген. 1949 ж. Қазақтың Абай атындағы педагогикалық институтын бітіріп, туған ауылында мұғалім болып қызмет етті.

1952-1970 жылдар аралығында «Жұлдыз», «Балдырған» журналдарында, Қазақстан Жазушылар одағында түрлі қызметтер атқарды.

Өзінің шығармашылық өмір жолын балаларға арнап өлең жазудан бастаған ол кейін прозалық шығармалары арқылы балалардың сүйікті жазушысына айналды. Сондай-ақ балаларға арналған бірнеше киноға сценарий, пьесалар жазды.

Б.Соқпақбаевтың таланты ертерек танылды. 14-15 жасында-ақ ел аузына іліге бастады. Алғашқы кітабы 1950 жылы «Пионер» журналында «Бұлақ» атты өлеңдер жинағымен жарық көрді. Кейін қасым Аманжолов «Қаламыңды енді прозадан сынап көрші» деп жанашырлықпен жол көрсеткен. Содан кейін жазушылыққа шыңдап ден қойып, «Бақыт жолы» (1952), «Алыстағы ауылда» (1953), «Балалық шаққа саяхат» (1965), «Дала жұлдызы» (1963), «Аяжан» (1965), «Жолда» (1955), «Менің атым қожа» (1957), «Өлгендер қайтып келмейді» (1-томы, 1967, 2-томы, 1974ж.), «Қайдасың, Гауһар?» (1966) т.б. шығармаларын дүниеге әкелді. Жазушының көзі тірісінде 20-дан астам кітабы жарық көрді.

Бұл шығармаларының ішіндегі «Қайдасың, Гауһар?» өз отбасына арналған шығарма. Осы тақырыпта, үнемі қамауда қалатыг кішкентай Самалдың құлыпты ошақтағы күлдің ішіне тығып тастағаны жайлы – «Құлып» деген әңгімесі жарық көрді. Тағы бірде кинотеатрдан «Антон мен Кнопка»деген австриялық фильмді көрген. Фильмде Антон – кедейдің баласы, Кнопка байдың қызы. Кнопка Антон екеуміз бірдей болумыз керек деп киімдерін тесіп, сандалын кесіп тастайды, мұны көрген Самал үйге келген соң аяқ киімін кесіп тастайды. Аңғарымпаз жазушы осы оқиғаны арқау етіп «Сандал» деген әңгімесін жазады.

Жазушылықты бар ғұмырының өзегі деп санаған Б.Соқпақбаевтың шығармашылық жолы да қиыншылықпен, кедергіге толы болды. Жазушының соңғы жазғаны «Өлгендер қайтып келмейді» романы. Бұл кітабының басылып шыққанына қатты қуана қойған жоқ. «Қара бояудың қалың жаққансың» деп көп жерін, тұздығы татиды-ау деген нағыз «дәмді» жерлерін сызды да тастады» деп күйіне, қажып айтып жүрген.

Өмірден ойып алынған шындықты ғана жазғаны үшін жоғарғы жаққа жақпады, шетқақпайлыққа ұшырады. Сөйтіп Бердібек атамыз нағыз кемеліне келген, жазар шағында жазуды қойыпты.

Жазушы шығармаларының ішіндегі бала жүрегіне жол тапқан үздік туындысы «Менің атым Қожа» повеі болды. Бұл – қарапайым тілмен жазылған, шындықтан туындаған шығарма. «Өтірік ештеңе қоспаймын» деп уәде берген автор уәдесін орындайды да, повесте жазушы балаларға бала болып бар сырын ашады. Өзінің бар болмысын, жамандығын да жақсылығын да жасырмай жазады. Сол жасырмай жазуының арқасында оқырманның ыстық ықыласына бөленеді.

Жазушы бұл кітабын шығарарда өз елінен алғашқыда қолдау таба алмады. «Кеңестік тәрбиеге қайшы. Біздің оқушылар Қожаның сотқар қылығына еліктеп, тәрбиеден аттап кетеді. Мұғалімнің сөмкесіне бақа салған оқушы ертең қандай азамат болады?» деген пиғылдағы әңгімелер желдей есті. Сосын оны естіген орындаушылар жазушының кітабын басудан бас тартқан. Бірақ оған мойымаған Б.Соқпақбаев шығармасын Москвадан шығатын «Детская литература» баспасына апарып береді. Сөйтіп бірінші «Менің атым Қожа» кітабы орыс тілінде басылып шықты. Қазақтың қожасы оқырман қауымының қызығушылығын туғызды. Одан кейін екінші болып француздар өз тілдеріне аударды. Бірден 30 шақты тілге аударылып шартарапқа жайылды.

Содан кейін ғана өз елі Б.Соқпақбаевты мойындады. Повесть 1957 жылы жарық көріп, жазушыны бірден оқырманына танытты. 1963 жылы «Қазақфильм» киностудиясы осы повесть бойынша сценарий жазып, көркемфильм етіп шығарды. Қазақ киносында соны соқпақ салған режиссердің бірі Абдолла Қарсақбаев сияқты екі ірі тұлғаның ортақ шығармашылығы Францияның Канн қаласында өткен халықаралық кинофестивальда арнайы сыйлыққа ие болды. Фильмде Қожа ролінде басты кейіпкер Нұрлан Сегізбаев ойнадым, — дейді. Ол да өмір жолын әуелі мұғалім болып бастап, кейін кітап жазған, қазір әл-Фараби атындағы КазҰУ-да мұғалім, актер.

Сұлтанның рөлін сомдаған Сұлтан Какенов жүрек талмасынан ертерек қайтыс болып кеткен. Жантас – Ерік Құрмашовтан хабар жоқ. Жанар рөлінде Гүлнар Құрабаева. Жұмағұл қойшының баласы Дәулет – Юнус Шамусов бокстан Қазақстан құрамасының дәрігері. Ал Майқанова апайларың – Рая Мұхамедиярова, танымал актриса.

Б.Соқпақбаев атындағы мектептің 10-сынып оқушысы Талғат Оразымбетұлының:

Бала жайлы шығарманың төресі,

«Менің атым Қожа» деген повесі.

Өзімізді сол повестен табамыз,

Шалқып-тасып қиялардың кемесі, — деп өзінің жүрек-жарды лебізін өлең жолдары арқылы білдірген екен. Шындығында да Қожа бейнесі біздің жүрегімізде, мәңгі жас қалпымызбен есімізде сақталады.

Енді балалар, есімі әлемге танылған Қожаның өз бейнесімен есімін талдаған монологын тыңдайық. (Оқушы орындауда).

«… Менің атым Қожа. Көріп отырсыңдар, пәлендей әйдік ат емес.

Шынымды айтсам, бұл о баста қожа емес, Қожаберген екен. Туу куәлігінің өзінде солай жазылған. Бірақ дүниеде не қилы ғажайып құбылыстар бола беретіні тәрізді, бертін келе «Қожабергеннің» құйрығы үзіліп түсіп қалыпты. Бұл құбылыстың дәл қай жылы, қай айда, қай күні болғанын тап басып ешкім айта алмайды»

Ал, балалар, сендердің бұл кітапты оқығандарыңды, ұшқыр, жылдам ойлай алатындарыңды көру үшін мынандай сұрақтар қойғалы отырмын.

«Қайтсем екен деп біраз ойлап тұрдым да, тәуекел деп, ішке кезексіз кірмекші болдым… Өзге болмаса да, әуелі оқулықтарың сай болсын. Мен былай деп мақалдаған болар едім: «Қожа қандай мақал айтты?»

Жауабы: «Оқулығы сай бала – көңілі жай бала».

(Оқушы сұрақ қояды)

«Мұғалімдердің алды тысқа шығып та үлгерді. Дымымды ішіме бүгіп, теректің діңіне жабысып, қаттым да қалдым. Ахметов пен Майқанова оқшауланып, бермен қарай бұрылды. Екеуі мен тұрған теректің тура түбінен өтіп бара жатыр…»

Қожа Майқанова мен мектеп директорынан өзі жөнінде қандай пікір естіді?

Жауабы: «Қадыров түбінде адам болатын бала», — дейді Майқанова.

«Оты бар», — деп қостады Ахметов».

Мына сипаттамадан шығарма кейіпкерлерін қаншалықты дұрыс тани алатындарын тексеріп көрейік.

(екі оқушы жатқа оқып, қалғандары жауап береді.)

-Бұл кім?

-Мен ғой, ата

-Менің кім?

-Мен…

-Мұнда неғып отырсың?

-Педсоветке келдім.

-Онда сенің не шаруаң бар?

-Мен жөнінде мәселе қарап жатыр.

-Мәселе. Қандай мәселе? Сені мұғалім етеміз дей ме?

-Директор етейміз дейді.

Бұл кімдердің арасындағы әңгіме?

(Әкесінің көзін көрген, мектеп күзетшісі Сәйітбек қарт пен Қожаның әңгімесі).

Б.Соқпақбаевтың «Менің атым Қожа» повесі кімдерге арналған шығарма? («Менің атым Қожа» повесі балаларға арналған туынды.Өйткені мұнда қарапайым ауыл тіршілігі, қараша қазақ қауымының күйбеңі, ауыл балаларының мінез-құлықтары көркем де, қарапайым түрде суреттелген. Бұл шығарма шын мәніндегі өмір жолын табуға тәрбиелік үлесімен қымбат. Сонымен бірге балалық шақтың балғын мезгілдерін көз алдымызға әкелетін шығарма болғандықтан, өзімізге өте жақын.)

Повестің басты кейіпкері Қожа қандай бала? (Қожа ақылды тентек. Ол тентек болғанымен адамның жан дүниесін түсіне білетін бала. Менің ойымша, Қожаның тентек болуының бірінші себебі әкесінің жоқтығы.Екіншіден, бос жүрген Сұлтанға еріп жаман әдеттерге жолығады. Ол өзін-өзі түзегісі келгенмен оны бос жүрген Сұлтан өзімен бірге ертіп алып кетіп отырады. Бірақ Қожа өз тентектеріне есеп бере білетін бала).

Тағы кім толықтырады? (Қожа туралы айтар болсам, ол тентек болғанымен, ақылды, ақкөңіл. Оның іс-әрекеттері кездейсоқ жағдайлардан өрбіп отырады. Қожаның ой-қиялы бай. Адам жанын түсінбейтіндерге ол қарадай қас. Мұнысын басқалар тентек деп түсінеді. Бірақ оның бойында жақсылық жасауға ұмтылу, басқаларға көмек қолын созу сияқты жақсы қасиеттер мол).

Повестегі Жанар қандай оқушы деп ойлайсыңдар? Ол Қожаға несімен ұнайды? (Жанар сыныпта үздік оқушы. Сабақты өте жақсы оқиды. Ол Қожаны ақылды тентек деп бағалайды. Және ішкі жан дүниесін түсіне біледі. Екеуі де дойбы ойнағанды ұнатады. Жанар Қожаға осы қалпымен ұнайды деп ойлаймын).

Тағы кімнің қандай ойы бар? (Жанар ол сұлу, ақылды, ән айтқанда даусы жақсы, сыныптағы үздік оқушы. Жанар Қожаға үлілігімен, ақылдылығымен ұнайды. Жанар мен Қожаның арасында балалық сезім болады. Қожа өзі өлең шығарғанда Ж.-ға арнаймын деп айтады. Бұл сөзді естіген Жанар қызарып кетеді. Бұдан біздер Қожа Жанарды жақсы көретінін түсінеміз. Жанар да Қожаның ішкі сезімін түсінеді. Қожаның тентектіктеріне кешіріммен қарай біледі. Яғни Қожаның жан дүниесін түсіне біледі деп ойлаймын).

Қожаның қателіктерге ұрына беруінің себебі не, қалай ойлайсыңдар? (Қожа тентек бала, ол өзін қаншалықты түзелемін деп жолға қойғанымен, түзеле алмайды. Бұл оның әлсіздігін көрсетеді. Өзі сияқты Сұлтанға еріп біреудің бөркін, біреудің тымағын, қымызын алдап ішулері тентектік емеспе? Өзі жақсы болса қожаны ешкім келемеж етпес еді. Алған тәрбиесіне байланысты қателіктерді әдейі жасайды)

Тағы қандай себебі болуы мүмкін? (Жоқ, бұл пікірге келісе алмаймын. Қожа тентек болса да, ақылды тентек. Оның қателіктерге ұрына беруінің себебі бос не істерін білмей жүрген тентек Сұлтанға еруі. Ол барлық тентектіктерін абайсызда істейді. Кейін өкініп, қателіктерін түсініп, өзіне-өзі баға береді. Неге олай істедім деп өкінеді. Мысалы: жолдама ала алмай қалғанда Майқанова апайға тарсылдатып кіріп барғаным жөнсіз болды-ау деп ойлайды. Бұл оның өз ісіне есеп бере алатын бала екендігін көрсетеді).

Жантас қандай бала? (Жантас пәлеқор, мақтаншақ өзімшіл бала. Қожаны сыныбында оқудан шығарылсын деген жалғыз сол ғана. Педкеңес, сынып оқушылары, яғни Қожаның жолдастары шешсін деп ұйғарады. Темір бастаған сынып оқушылары Қожаға сенім артып, осы мектепте қалдырылсын деп шешті. Әрине, бұл дұрыс шешім. Тек жалғыз Жантас қана мектептен шығарылсын деді. Бұл оның өзімшіл, басқаға жаны ашымайтын, қиын кезде жолдасына көмек қолын соза алмайтын, қызғаншақ, жаман бала екенін көрсетеді.

Қожа жастайынан әкесінен жетім қалғасын, әжесінің тәрбиесінде болды. Ол әжесін өте жақсы көрді. Әжесіне үнемі еркелейтін.

Адам өміріндегі ең қызықты, ең есте қаларлық шақ – мектеп өмірі. Себебі мектептегі барлық жағдайлардың бәрі есте қалады. Оны ешкім де ұмытпайды.

Қожа кезіндегі мектеп өмірі мен қазіргі кездегі мектеп өмірінің айырмашылығына тоқталып кететін болсам, айырмашылық өте көп. Қожа өте қиыншылық кезде өмір сүрді.

Ал қазіргі мектептің өмірі мүлдем басқаша. Қожа кезіндегідей кітапты кезекке тұрып сатыр алмайсың. Оқимын деген балаға еш кедергі жоқ. Оқулықтар тегін үлестіріледі. Техникалық дамуға байланысты компьютер, телевизорлар шықты. Қазір үлкен оқу орындары, компьютерлік залдар, кітапханалар ашылды. Алайда осылардың ішінде әдеби кітаптардың алар орны ерекше. Кітаптың бізге берер рухани байлығы көп деп ойлаймын. Ол бізді сауаттылыққа, тәрбиелілікке, тіл байлығымызды дамытуға, ойлау жүйеміздің жетілуіне көп көмек береді. Сол сияқты біздің кітапханамызда әдеби кітаптар, газет, журналдар өте көп. Мен өзімнің достарымды кітап оқуға шақырамын.

Қазіргі таңда әр сыныпта Қожа, Сұлтан сияқты балалар бар деп ойлайсыңдар ма?

«Бердібек атаға арнау» өлеңін тыңдайық.

Кім білмейді «Менің атым Қожаны»,

Аңғал, тентек, зейінді сол баланы.

Сан мәрте рет оқып шықтық қайтадан,

Соқпақбаев салған жолды саралы.

Балалықтың Қожа деген үлгісі,

Әр нәрсені келіп тұрар білгісі.

Таза көңіл, пейілімен баурады,

Ұнатты оны үлкені де, кішісі.

Біз де қазір сол Қожадай баламыз,

Кейде сондай тентек болып қаламыз.

Білімді боп, өнерлі боп жүрейік,

Ақ пейілді, ашық болсын санамыз.

Балалыққа саяхаттап барамыз,

Көркем әдебиетке толы кітапханамыз.

Естелігін мәңгілікке қалдырған,

Соқпақбаев дара тұлға атамыз.

Қорытынды: Артында өшпес мұралар қалдырған аса биік дарын, қазақ балалар әдебиетінің классигі Б.Соқпақбаев көзі тірісіндегідей ұстаздығынан жазбай, рухани тірлігін жалғастыра беретіні хақ.

Бұл шығарманың басты мақсаты – жақсылыққа тәрбиелеу. Қожаға еліктеген бала қаншама бала әдебиетке жақын болып, кітап та жазғандары бар. Сондықтан оның шығармаларын іздеп оқитындар қатары алдағы күндері де көбейе түсетіндігі күмәнсіз

Көзі тірісінде классикалық шығармаларымен бірде-бір сыйлыққа ие бола алмаса да, қалың оқушыларының назарынан ешуақытта тыс қалған емес. Жазушы өмірінің бақыты да, ғұмырының ұзақтығы осы болса керек, әсіресе Б.Соқпақбаев тәрізді әдебиетті арым деп білген жазушының ғұмыры халқымен бірге жасайды.

Оқушылар, біз бүгін сендермен бірге балалар әдебиетінің классигі Бердібек Соқпақбаев атамыздың өмірі мен шығармашылығымен таныстық. Бердібек Соқпақбаевтың балаларға арнап жазған шығармалары көп. Жазушы шығармашылығы жөнінде белгілі ақын-жазушылардың пікірлерінен үзінділер келтірейік. Қ.Баянбаев: «…Қаламгердің анық өсіп, шеберліктің белгілі бір биігіне шыққанын көрсеткен туындысы – Менің атым Қожа» повесі… Қожа бейнесі – қазақ балалар әдебиетіне қосылған қомақты олжа. Оның енсесі барған сайын биіктеп, Марк Твеннің Том Сойерімен, Аркадий Гайдардың Тимурымен, қазақ фольклорының Тазша баласымен тайталаспай-ақ, тіпті соларға жете қабыл жүргенінің өзі әдебиетіміз үшін аз бедел ме?!»

Жазушы С.Шаймерденов: «…Бердібек өз көзімен көрген нәрсені ғана жазатын, қағазды бекерден-бекер шимайламайтын еді ғой.» Нақтылы жазу, ұтымды жазу Бердібектің үлгісі деп тартынбай-ақ айтуға әбден болады.

Жазушы Т.Ахтанов: «… Бердібек не нәрсені жазуды, оны қалай жазуды еркін игеріп, меңгерген суреткер жазушы». Баршаңызды рухани азығымыз – көркем әдебиетті көп оқуға шақырамын

Жұлдызды кеш
І жүргізуші: Армысыздар өнер сүйер қауымдарым,
Жайнасын көңілдердің жасыл бағы.
Ән – шашу, әсем – әуен, түрлі өнер.
Бүгінгі күн сіздерге арналады.

ІІ жүргізуші: Ұрпақпен өмір жолы жалғанады,
Көңілді күндер тусын алдан әлі,
Сіздер үшін осы кеш ашылады,
Сіздер үшін өнерпаздар сайысады.

І жүргізуші: Бүгінгі әуендік кеште байқауға қатысушыларды ортаға шақырамыз. (Музыка әуенімен сайыскерлер ортаға шығады).
ІІ жүргізуші: Арайланып әрбір таңымыз,
Арайланып әнмен сәніміз.
Туған жердің төсінде тұрып,
Шырқатайық кәне бәріміз.
Ән: Әсем әнді қабыл алыңыздар

І жүргізуші: Қымбатты өнер сүйер қауым, ардақты ұстаздар, қадырлы көрермендер! Назарларыңызға «Жұлдызды шоу» атты өнер байқауын ұсынамыз.
ІІ жүргізуші: Өнер байқауы басталмас бұрын ортамызға әділ қазыларды шақырайық. Бұл сайыста әділ қазылардың дауысымен бірге көрерменнің дауысы да есептелінеді.

І жүргізуші: Біздің халық өнерге мол, бай тегі,
Әнші деп те, биші деп те айт оны.
Әнге сенің қанша икемің бар екен,
Тыңдап алып жалғастырсаң қайтеді, — деп алғашқы ән кезегіне жол береміз.
Қазір «Қазақ елі» әні орындалады. Ән орындаушы оқушы әннің соңғы шумағын тоқтатып көрермендерден жалғастыруын сұрайды. Әннің әуенін, сөзін дұрыс жалғастыруларыңыз керек.
ІІ жүргізуші: Жоқ менің өлең — жырдан өзге алаңым,
Іздеймін сенен терең сөз баламын.
Кейде бір салсаң әуен ыңылдатып,
Көңілдің кетеді ғой қозғап әнін.

І жүргізуші: Қадірменді өнер сүйер қауым! Қазіргі орындалатын әннің бір неше жолын оқымақпын. Сіздер сол әннің атын табуларыңызды сұраймыз.
Есейіп кетсем де,
Мен саған сәбимін.
Көңіліңді көктемде,
Көзіңнен танимын. – ал бұл қандай ән?
Алдарыңызда әні қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Енді біздің тағатсыздана күтіп тұрған сайыскерлеріміздің өнерін тамашалайық.
Дауысың қандай сырлы еді,
Табиғатты тыңдатқан
Көркің қандай нұрлы еді,
Таң шолпанмен астасқан, — деп бірінші сайыскеріміздің орындайтын әнін қабыл алыңыздар.

І жүргізуші: Әндер — әндер! Ұш әуемде,
Ұш көгімде, күллі әлемде,
Көктем келсе гүл боп елге,
Менде бүгін түрленемін, — деп келесі сайыскеріміздің өнерін қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Өнермен терең жүзіп шарықтадың,
Мақсатыңды талаппен анықтадың.
Сан қырлы таза гауһар секілденіп,
Қуантады өзіңді танытқаның, — деп келесі әншіміздің өнерін тамашалайық.

І жүргізуші: Уа, халайық, халайық,
Мұнда назар салайық.
Ата жолын жалғамақ,
Ел дәстүрін сақтамақ,
Ел намысын қорғамақ,
Жігіттер шықсын ортаға.
Бүгін әнші атанбақ.
Келесі сайыскеріміздің өнерін қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Жез таңдай күміс көмей өнерпазым,
Сайысқа баптап қосқан дүлдүліміз.
Балалықтың балдәуренін өткізіп,
Бақыт шаттық қуаныш тілейміз – дей келе келесі сайыскеріміздің өнерін тамашалайық.

І жүргізуші: Жинаған өн бойына өнеріңді,
Тәнтімін, ынтазармын өрендерім.
Бұл сыннан сүрінбестен өте шыққан,
Жарайсың, айналайын сайыскерім, — деп келесі додаға түсуші сайыскердің өнерін бағалайық.
ІІ жүргізуші: Көңілім тағы жырлашы,
Сұңқардай көкке самғашы.
Әсем әнім шырқалса,
Туған жердің арқасы – деп келесі әншімізді ортаға шақырайық.
Осымен біздің ән сайысына қатысушы өнерпаздарымыздың өнері өз мәресіне жетті, келесі бөлім би сайысы.
«Қозғалыссыз өмір жоқ, би сүймейтін бала жоқ» — деп ақындарымыз жырлағандай енді «би сайысын» бастауға рұқсат етіңіздер.

І жүргізуші: Біздің мектептің қыздары өнері асқан,
Билейді мың бұралып бала жастан.
Қайда біздің өнерпаз қыздарымыз?
Ортаға шық тартынбастан – деп бишілеріміздің өнерін тамашалайық
ІІ жүргізуші: Жақсы биде өнеге,
«Сегіз қырлы бір сырлы»
Өнерді үйрен бір – бірлеп,
Биде биле талпынып – келесі бишімізді ортаға шақырамыз.

І жүргізуші: Биім сондай әдемі,
Тілшігім бар тербелген.
Нәзік сазды әуенмен,
Мың бұралып билеймін,- дей келе жас бишілерімізді ортаға шақырайық.
ІІ жүргізуші: Бала, бала, балапан,
Қаймықпада сескенбе.
Ортағашық кәнекей,
Өнеріңді көрсетші – деп өнерпаз бишімізді ортаға шақырамыз.

І жүргізуші: Міне біздің мың бұралған бишілеріміздің де бүгінгі сайысқа арнайы дайындап келген би өнерлері өз мәресіне жетті.
Көрермендер сіздер кімге дауыс бергілеріңіз келсе сол сайыскердің атын алдын ала дайындалған қағазға белгілеп әкеп берулеріңізді өтінеміз.
Енді әділ қазыларымыз сайыскерлеріміздің ұпайының есептерін дайын болғанша сіздердің құрметтеріңізге Батихан Еркегүлдің орындауында «Бір тілек» әні өздеріңізге арналады.
Сән – салтанат жасайық,
Күй сандықты ашайық.
Бұл мереке бұл тойға,
Әннен шашу шашайық, — деп орындауында «Балдәурен» әні қабыл алыңыздар.
ІІ жүргізуші: Кім өнерлі бұл кеште, үміт алда,
Қобалжу бар жүректе күдік барда.
Әділ қазы алқасы атыңды ақта,
Әншілерге арманменен бақыт жолда, — дей келе сөз кезегін әділ қазыларға береміз.

І жүргізуші: Көпшілік құрметіне бөленген өнерпаздарымыз алдағы уақытта көптеген байқаудың жеңімпаздары атанып, орындаушылық шеберлігімен талғампаздығымен үлкен – үлкен табыстарға жете берулеріңізге тілектеспіз дей келе концерттік кешімізді аяқтай отырып «өнер талантты өсіреді» деген ақын сөзінен қуат алып, асыл мұраны сақтап, өркендете берейік дегім келеді. Көңіл бөліп тамашалағандарыңызға көп рахмет!
Сау болыңыздар!

Ақмола облысы, Зеренді ауданы, Ақадыр ауылы.
Малик Армангуль

ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ

ТАЛДЫҚОРҒАН  ӨНЕРКӘСІПТІК  ИНДУСТРИЯ 
ЖӘНЕ                                 ЖАҢА  ТЕХНОЛОГИЯЛАР  КОЛЛЕДЖІ

БЕКІТЕМІН

Колледж директорының тәрбие-ісі  жөніндегі
орынбасары

____________Г.Б. Кокумбаева

«_____»_____________ 2016 ж

«Сәт сапар 2016
жылдың түлектері!»

білім алушылардың 
қоштасу кешінің сценарий

                                                                    
Жауаптылар: Р.К Меренкулова

                                                                                            
А.И.Кошкарбаева

Талдықорған, 2016

Білім алушылардың  қоштасу кешінің сценарий

Тақырыбы: Қош бол, студенттік кездер-ай!

Мақсаты: Колледж бітіруші
түлектерді жаңа өмірге басқалы отырған қадамдарымен құттықтап, ақ жол тілеу.

1-жүргізуші:  Қайырлы
кеш құрметті оқытушылар, оқу шеберлері, бітіруші түлектер, ата-аналар және осы
кештің қонақтары!

2-жүргізуші:  Добрый
день,
выпускники Уважаемые педагоги и мастераРодители
и гости нашего праздника! 

1-жүргізуші:  Бүгін біздің
колледжде білім алушылардың қоштасу кеші.

2-жүргізуші:  Надеемся, что он
будет незабываемым для наших друзей-выпускников.
 Встречайте
выпускников
колледжа
промышленной индустрии и новых технологии  2016
года!

(Бітіруші топтарды ортаға шақыру)

1-жүргізуші:  35 топ, топ жетекшісі Абдилдина
Сауле Ныгыметовна, топ шебері  Касенов Нусипхан Акатович

2-жүргізуші:  32 группа, куратор группы Ерембаева
Мөлдір Аркабайқызы, мастер группы
Бекожанов Бауржан Джумабаевич

1-жүргізуші:  33 топ, топ жетекшісі Дәуідова
Гүлнұр Сәлімқызы, топ шебері  Байболатов Олжас Еркинович

2-жүргізуші:   34 группа, куратор
группы
Исабекова
Лазат Кенесбековна, мастер группы Ким Виктор Станиславович

1-жүргізуші:  Бізді
үйреткен білімге жалықпастан,

    
                  Рахмет ұстазыма көзімді ашқан,

  
                    Біз-шәкірт, біз-Отанның
болашағы,

  
                    Өмірдің  басқышына
қадам басқан,

Ән «_________________ »

1-жүргізуші:  Түлектер, ашық
болсын таңдарыңыз, 

                       Аға жол ғой біздің де
таңдарымыз. 

                       Сіздер салған білімнің
көпірімен, 

                       Талай биік шығамыз шыңға әлі
біз. – 

дей
келе бітіруші түлектерге ақ жол тілеу үшін сөз кезегін колледжіміздің директоры
Коянов
Еркинбек Ыскакұлын
ортаға шақырамыз. 

2-жүргізуші: Для вручения дипломов предоставляем
слова заместителю директора Долаеву Т
алгату
Есенгараевичу.

Вручение
диплом
ов. 

2-жүргізуші:  
 
Сегодня день особый — и грустный, и веселый,

      Сегодня вы, студент, прощаетесь с
колледжем.

Самое сложное дело – завоевать симпатии
администрации колледжа в лице Конянова Е.Ы., Долаева Т.Е., Рамазанова С.Ж.,
Кокумбаевой Г.Б., Енкенова Б.Б., Досжановой А.С., Жабыкбаевой  Ш.Е., Абдибековой
А.Д. (слайд, гүл сыйланады)

Ведь это суровые, закаленные
любовью студентов люди! Поэтому
студенты
решили их брать с помощью прекрасного – поэзии!

 Администрации, конечно, спасибо скажем много раз,

Благодарим мы всех сердечно, за то что сделали для нас.

За обязательность, терпенье

За ваше вечное вниманье,

За доброту в обыкновенье

Наш выпуск вас благодарит!

Пусть будет все у вас отлично!

Успех придет к вам в гости лично!

А нас за шалости простите

И нынче строго не судите.

Хор  «Ұстазым»

1-жүргізуші: Маржаным терең
жасырын

                      Ағады өмір
асығып

                      Тарамда
тарам жолдармен

                      Тарыдай
кеттік шашылып — демекші кетерімізде білім нәрімен сусындатқан ұстаздарымызға
арнап, шын жүректерімізден шыққан естелік өлеңдерімізді арнаймыз. (слайд
көрсетіледі) (фон музыка ұстазым қамқоршым менің)

1-жүргізуші:   Қазақ тілім, өз тілім, ана тілім,

                       
Мұхтар, абай сөйлеген дана тілім.

                       
Осы тілдің ұқтырған терең сырын,

                       
Әрқашан
да біздерге берген білім.
 

Қазақ тілінің оқытушылары:  Абушарипова
Шынар Темирбековна, Хабарова Гульназира Муратовна, Мукужанова Дарига
Аязбековна, Жакупбеков Айдын Оразалинович. (гүл сыйланады)

2-жүргізуші:       На русском и
литературе 

Мы приобщаемся к
культуре. 

Умеем грамотно писать,

Серьёзно, вдумчиво читать 

И мыслить образно при
этом. 

Мы знаем творчество
поэтов 

И помним классиков слова, 

За это всё спасибо Вам!

Преподаватели русского
языка:
Еркимбаева
Гульмира Бердешовна, Кргабакова Гульнара Аскановна, Ме
ренкулова Раушан Касымгалиевна. (гүл сыйланады)

1-жүргізуші:        Ағылшын тіл білген орасан зор талабы,

Әрқашанда ашық — жарқын
қабағы.

Бақыт апайдың әрбір
берген сабағы

Мәңгі, мәңгі, мәңгі
есімде қалады.

Ағылшын тілінің оқытушылары: Бакибаева
Сауле Мукатовна, Смагулова  Актоты  Сапаргалиевна, Аманкулова Жанар
Жумахановна. (гүл сыйланады)

2-жүргізуші:        Что математика –
наука очень точная, 

Узнали сразу мы, как
только пришли в класс.

Теоремы, аксиомы в
головах засели прочно,

Математика несложная для
нас.

Решаем уравненья как
орешки,

Пусть иксы сердятся – мы
все равно решим!

Абдибекова Айгуль Джалеловна и Ерембаева
Мөлдір Аркабайқызы

Мы за науку Вас
благодарим!
(гүл
сыйланады)

1-жүргізуші:        Тарих деген түп қазығым тамырым 

Тамырымды білу менің
парызым

Бұл ғылымды аянбай
жүріп үйреткен 

көп қой сізге қарызым

Тарих пәнінің
оқытушылары:
Адамбекова
Луиза Токмухамбетовна, Салыков Бейбіт Тілеубекович. (гүл сыйланады)

2-жүргізуші:       Быть физиком не
каждому дано,

Ведь непростая физика наука,

Но вы нас обучили все равно,

и было нам ученье то не мукой,

а удовольствием познанья мира.

Всегда нам интересно с вами было.    

Преподаватели физики: Исабекова Лазат Кенесбековна,
Иманжанов Айбек Ерікұлы. (гүл сыйланады)

1-жүргізуші:        Бар ғұмырын химияға арнаған,

Ол білмейтін ешбір элемент қалмаған.

Сіздерге де үлкен алғыс,

Химияны ойға тоқып, үйретуден талмаған!

Химия пәнінің оқытушылары: Жакупбекова
Гульнар Оразалиновна, Орманова  Лаура Байгазыевна   (гүл сыйланады)

2-жүргізуші:        Биология – наука о живом.

И о мире том, где мы живем.

Все живое в мире нам сродни:

Мы такие в мире не одни.

Это ль не открытие для нас!

Вам спасибо, Турлыбекова Шолпан Кенесовна (гүл сыйланады)

1-жүргізуші:   Білімімен таныс
болған талайға

          
   Ағайларға баға беру оңай ма?

          
   Баулыған тек темірдейін тәртіпке

      
     Мың рахмет Сарсенов Галымбар Онгарович және Уальбай
Данель  Болатұлы  сынды ағайларға. (гүл сыйланады)

2-жүргізуші:        Компьютерную
грамоту продолжим изучать

И много еще нового придется нам узнать.

Но первые уроки не сможем мы забыть,

Спасибо! Ведь не просто вам было нас учить.     

Преподаватели информатики: Куракбаева Толкын
Бекбаевна, Кошкарбаева Алия Иембергенова. (гүл сыйланады)

1-жүргізуші: Бұл ағайлар-жігіттердің
сұлтаны

      
                Бір басына өнерлері көп-дағы

      
                Құрметтейді спорт сүйер бар
бала

Дене шынықтыру пәнінің оқытушылары: Каптагаев
Айбар Омарұлы, Абишев Арнур Муратович, Оразбаев Кайрат Акболатович, Утетляев
Талгат Бакытович. (гүл сыйланады)

1-жүргізуші:        Линейкой линию легко,

Мы проведём умело
И транспортиром угол, градус,
Определим уверенно.

Резинка, кнопки, карандаш,
Пусть будут нам лишь в помощь.
Черченье школьное для нас,
Одно всё удовольствие!

Преподаватели черчения Маукулова Назгуль Мусаевна,

Жанабекова Жазира Ыргалбековна, 
Дәуідова Гүлнұр Сәлімқызы

2-жүргізуші:        Как сложно
взрослеть: в этом рыночном мире

Дорогу не многие верно найдут,

Про цены и прибыль вы нам объясняли,

Про банки, проценты, кредиты, бюджет.

Любимый учитель, хотим вам признаться:

Мы будем без вас очень сильно скучать.   

Преподавателю экономики Мұратхан  Гульжан. (гүл
сыйланады)

1-жүргізуші:  
     Тәрбиеші
бізге білім беріп өсірген,

Қатемізді –
әрқашанда кешірген.

«Өмір жолы қиын
жол» деп әрдайым,

Тәрбиелеп,
ақылдығып өсірген.

Анамдайсың менің
асыл тәрбиешім,

Өтті бізбен
көктем, күз, қыс, жазың

Жылдар бойы
тәрбиелеп, аялап,

Болашаққа байтақ
бір жол нұсқадың.

Жатақхана комендаттары мен тәрбиешілері: Нуржанова
Айгуль, Дауталинов Канат, Дауталинова Майра Омирзаковна, Ещанов Ильдар
Маратович (гүл сыйланады)

2-жүргізуші:        Быть может вам внезапно стало плохо,

Ужасно разболелась голова, иль сломана рука

Как скорая помощь примчится мгновенно,

Помощь окажет любую отменно!

Медику колледжа Нұрханова Меруерт Серикхановна и техперсоналу
колледжа.
 (гүл сыйланады)

1-жүргізуші:  Библиотекарям
конечно мы спасибо скажем враз.

Благодарим мы всех сердечно, за то что сделали
для нас.

Библиотекрь колледжа___________________________________________

2-жүргізуші:        Счастье в жизни подскажет
психолог,

Объяснит, как избегнуть потери,

Растолкуют, где сон или явь.

Им судьбу можешь смело доверить

И ошибки свои сам не правь.

СПАСИБО ВАМ Тасжурекова Айгул  Тлеуовна (гүл сыйланады)

1-жүргізуші:        Позвольте вам сказать СПАСИБО

Уроки ваши даром не пройдут

Позволят совместить нам ум и силу

Хоть совместить все это – тяжкий труд!

Преподаватели спец
дисциплин:
Буйенбаев
Бокенбай Мырзабаевич, Абдилдина Сауле Ныгыметовна, Толымбеков Жемисбек
Дулатбекович, Ким Сергей Борисович, Ерназарова  Жанар Ерназаровна, Матеев
Жаксыбек Сағымбаевич, Кабылбеков Нурбек Муратбекұлы. (гүл сыйланады)

2-жүргізуші:        В трудах,
заботах на уроке,

Чиним, ремантируем, варим

Любой ведь труд у нас в почете

И это все мы признаём.

Вы нас мастера научили,

Тому, что в жизни надо знать.

Напильник, как держать умело,

Нажовкой пользоваться смело,

Рубанком правильно строгать

И травм при этом избежать.

Уроки Ваши не забудем,

Поверьте, ценны нам они.

И в благодарность пожелаем,

Побед на поприщах своих!

Производственные мастера: Орсаев Булат Нурсапович, Абайбеков
Серик Сарсенбаевич, Байдильдинов Алмас Тлеуберлиевич, Байболатов Олжас
Еркинович, Бекожанов Бауржан Джумабаевич, Батырбаев  Бауржан Нургалиевич,
Беделбаев Турсынбай Кабылбаевич, Давидюк Александр Владимрович, Касенов
Нусипхан Акатович, Кауысов Асылмурат Барысович, Ким Виктор Станиславович,
Ильиных Кирилл Васильевич, Мажибаев Айдын Жумашевич, Мамбетаев Есим
Ашимханович, Нюсупов Ергазы Адылканович, Скакбаев Асет  Болатович, Станов
Бекболат Султанович, Тохтабаев Шеризат Еркинович, Тен Сергей Борисович,
Ускембаев Серикбай Естыбаевич, Ундегенов Нурлан Калижанович, Хабаров Арсений
Валерьевич, Юн Карл Трофимович.    (гүл сыйланады)

1-жүргізуші:  
     Біздер әлі өтелмеген парызбыз

      
                     Сары дала сайрап жатқан
сан ізбіз

      
                     Аттарыда аталмаған
ұстаздар,

      
                     Алдарыңда мәңгілікке
қарызбыз

Тәуелсіздік вальсі

1-2-жүргізуші:  3 жыл бұрын нұрға
толы жанымыз

   Арман қуып келген едік бәріміз

   3 күндей боп 3 жыл өтті қоштастық

   Қоштасуға арналады әніміз

   Достар, достар кетсекте біз есейіп

   Бар қызығын өмірдің бір кешейік

   10 жыл өтсін, жыл 20, 100 жыл өтсін

  Амандықпен әрқашан жүздесейік,
кездесейік

2-жүргізуші:   перед вами сценка 
«Один день студента колледжа ТКПИ и НТ».

2-жүргізуші:  Главных действующих лиц праздника
приглашаем в зал для поздравления своих преподавателей и мастеров.

1-жүргізуші: Ендігі кезекте сөз
кезегін білім алушыларымызға  ақжол тілеу үшін 3 жыл бойы  баршамыз үшін отқа
түсіп, суға батқан топ жетекшілері мен оқыту шеберлеріне берейік.

Ән «_________________»

 2-жүргізуші:       Мы славим тех, кто нас ведет
к Познанью, 

Кто выбрал путь, нелегкий из дорог. 

Мы славим тех, кто гордо носит
званье: 

Учитель, воспитатель, педагог. 

1-жүргізуші:  Студент достар!

      
         
       Естіледі бүгін назды асыл ән

             
         Ешбір жан жоқ ойға түсіп жасыған,

             
         Қиналса да, қабақ шыту білмеген

                 
     Студенттер қуанышы тасыған.

2-жүргізуші:        Входите же в жизнь смело!

Будьте в жизни творцами!

Любите мир и людей
окружающих вас!

Не забывайте тех, кому вы
обязаны своими знаниями!

Будьте благодарны тем,
кто подарил вам жизнь!

И тогда счастье само
найдет вас.

И все, о чем вы мечтаете,
сбудется
! 
 

1-жүргізуші:  
 Жаса жарқын, жас білімгер ендеше.

      
         Сендер үшін бүгінгі күн мереке,

      
         Бәрі-бәрі саған ғана жарасар.

      
         Ойын-сауық, әзіл-қалжың, келеке

Ән «_________________»

         2-жүргізуші: Мы не можем
вспомнить словами благодарности ваших родителей. Сегодняшнее торжество —
огромное событие Вашей жизни дорогие папы и мамы: это итог долгих и трудных 4
лет, пройденных вами вместе рука об руку, с Вашим ребенком. Радость открытий и
горечь ошибок, счастье дружбы и тревоги первой любви- всё пережито Вашими
родительскими сердцами, чуткими и отзывчивыми ко всему, что касается
собственного ребёнка.
 

1-жүргізуші:    Что же! Ваши
хлопоты и заботы принесли достойные плоды: посмотрите, каким хорошим, умным,
добрым и красивым вырос Ваш сын, какая элегантная Ваша дочь. И как бы не
сложилась их судьба, где бы они ни оказались, пусть для них Ваш родительский
дом останется «началом начал».
 Спасибо Вам за воспитание
ваших детей! Здоровья Вам и семейного благополучия.
 Вам слово, дорогие родители! 

Ән «Аналар»

2-жүргізуші:        Предчувствуя,
что уж близка разлука,

С улыбкой
грусти все глядят на вас,

Так
провожают в путь единственного друга.

И мы вам
говорим всем: «В добрый час!»

1-жүргізуші:  
 Қуаныңдар, жасымаңдар бұл күнде,

      
         Жоқ қой сеннен бақытты жан өмірде

      
         Шаттық жолы студенттік кездер-ай

      
         Әр бір бұл күн, ыстық біздің
жүректе

2-жүргізуші:        Ну, вот и
всё, настало расставанье,

И ждёт
всех вас за далью даль.

Взволнованно
мы шепчем: «До свиданья!»

Нам с вами
расставаться очень жаль.

1-жүргізуші: Белгілі бір мамандық
иесі атанып, өмір жолына енді ғана қадам басқалы отырған біздер осы уақытқа
дейінгі білім беріп, тәрбиелеген ұстаздарымыздың сенімін ақтаймыз деген
үміттемін. Барлығымыз сіздер сияқты білікті маман болатындығымызға сенеміз

2-жүргізуші:        годы в колледже пролетели,
словно час.

Колледж — это жизни первый класс.

Коллежд — арифметика судьбы.

Колледж — эти годы не забыть!

Желаем вам топать по жизни смело!

Желаем счастье каждому найти!

Пусть сбудется, что каждому хотелось!

В дорогу друг! Счастливого пути!

Ән:
«Ұстазым қош бол!»

1-жүргізуші: Алтын
уақыттарыңызды бөліп келгендеріңізге үлкен рахмет сау болыңыздар!

Сценарий: Түлектер кешіне арналған «ЖҰЛДЫЗДЫ КЕШ»
Жүргiзушi кештi ашады (ақырын музыка, вальс, әдемi ауен).

Жүргізуші: Армысыздар, ұстаздар, оқушылар! «Қош бол, алтын ұя мектебім!» атты салатанатты жиынға жиналған қауым.
Міне тағы бір оқу жылы аяқталып, біздің мектебіміздің 20 түлегі бүгінгі салтанатты жиында балалықпен, мектеппен қоштасқалы тұр.
— Бұл күн – мектеп тарихында , мектеп бітіруші түлектер есінде мәңгі өшпейтін күн.

-Жас жүректің өмірлік құштары –гүл,
Бағбан — ұстаз баулыған құстары бұл.
Қоштасып бүгінгі күн ұясынан
Сол құстардың бір тобы ұшқалы тұр.

— Олай болса, осы вальс әуенiмен ұядан ұшар түлектердiң қоштасу кешiн бастайық!!!

(Музыка вальс)
Жүргізуші:
Жетекшi деген -ерекше тұлға , дара шың,
Ұмытылмастай көңiлде мәңгi қалатын.
Сарғайып кеткен альбомын алып қолына ,
Шәкiрттерiн оңаша еске алатын — деп ортаға сынып жетекшiлерiн шақырамыз 11 «А»
— сынып жетекшісі Донгелекова Балайша Ануарбекқызы және 11 «б» сынып жетекшісі Омарова Аманкүл Байтұрсынқызы

Жүргізуші: Нұрлы үмітін арқалаған арқаға,
Жан сәулесін тарататын баршаға.
Шын пейілмен құрметімізді көрсетіп,
Түлектерді шақырайық ортаға.

Музыка әуенiмен барлық бiтiрушiлер сахнаға тiзiліп тұрады.

Ойы ұшқыр Айдана
Математиканы сүйеді
Қиын есеп болса да
Лезде шешіп береді.

Ер жүректі Асан бар,
Жүйрігіміз ол болар.
Компьютердің тілін біліп,
Бар жағынан танылған

Спортты жаны сүйеді
Салауатты өмір сүреді
Бар қоғамдық жұмыстың
Ортасында жүреді
Самат сыныптың жүрегі.

Шежірелі тарихтың
Сырларына үңіліп
Оқиды мүлде бас алмай
Ақылды қыз Толғанай.

Бойында үлкен намыс бар
Әрқашан алға ұмтылған
Сегіз қырлы,бір сырлы
Намысшыл жігіт Нұрсұлтан.

Біздің сынып басшысы
Алуа болар қараңыз
Өткір де ер мінезіне
Бағынамыз бәріміз.

Кез-келген жерді картадан
Мүдірмей тауып береді
Өлкенің жер-су аттарын
Ерлан жақсы біледі.

Мәнерлеп оқу шебері
Ақылына көркі сай
Төрт қыздың бастығы
Ол,әрине,Толғанай.

Өзі сондай ұқыпты
Сыныпта ең көрікті
Қошеметтеп шақырайық
Қобыландыдай жігітті.

Қандай да болсын игі іс
Онсыз сірә бітпейді
Гүл жайнаған Гүлнұрды
Жауқазын гүлге теңейміз.

2 қатардың баллары

Биология пәніне
Қызығушылықпен қараған
Тіршіліктің парағын
Ай мен күнге балаған
Нәзік жан ғой бұл Маржан

Биікке самғау мақсаты
Алғыр,зерек,талапты
Көркем шығарма оқудан
Алдына жан салмайтын
Қошеметтеп қанекей
Қарсы алайық Ұлпанды.

Тіл табысқан бәрімен
Ақжарқын жан өмірде
Жақсылықтың жаршысы
Ақкөңіл ғой Ақсәуле.

Айдай сұлу Назирамыз,
Ардақты біздің қызымыз.
Сыңғырлаған күлкісі бар,
Күлімдеген даусы бар .

Шахматтың шебері
Сыныптың ең үздігі
Ізденетін жалықпай
Ол Айдана дер едім.

Көпшіл,алғыр,әдепті
Ағылшынша еркін меңгерді
Қошемет көрсет халайық
Аэлита келеді.

Биязы мінезіменен
Түрлі рөлді сомдайды
Күлімдеген Гүлімді
Барлық досы қолдайды.

Сабырлы,жайсаң мінезі
Адалдықты сүйеді
Бәрі де бәрі сыйлайды
Сыныптас құрбы Әсемді.

Күллі жұртты тамсантқан
Мың бұрала билейді
Талабымен қуантқан
Біздің Әсем өнерлі.

Жібектейін мінезі
Мектептің жарық жұлдызы
Меңдеш сондай дарынды
Көркем сөз оқу шебері.

Заңгер болу арманы
Өзі сондай салмақты
Нұрландырған ортаны
Біздің Жұлдыз жан-жақты.

Ортамыздың ажары
Перизаттай ерке қыз
Әр қылығын көтеріп
Еркелете береміз.

Жүргізуші:
Бүгін қандай шаттық толы кеш еді,
Көңіл шіркін тасып, толып өседі.
Ұл кешегі жігіт болып қалыпты-ау,
Бой жетіпті бантикті қыз кешегі.

Музыка әуенiмен барлық бiтiрушiлер сахнаға тiзiліп тұрады.
Жүргізуші:
— Қараңыздаршы, кешегi осы мектеп қабырғасын тарыдай ғана боп аттаған кiшкене бүлдiршiндер, мiне бүгiн бiр-бiр шоқ жұлдызшадай боп, өз алдарыңызда жарқырап тұр, ал егер бәрiн бiрге қоссақ — жарық жұлдызға айналады.
Олай болса, бұл кешiмiздi болашағымыздың осы жарық та жарқын жұлдыздарына арнап «Жұлдызды кеш» деп атайық.

Жүргізуші:
Бүгiнгi кеш— Сiздер үшiн қымбатты түлектер!
Бүгiнгi айтылар тiлек , орындалар ән мен күй , ыстық құрмет , дуылдата соғылған шапалақтар Сiздерге арналады.

Жүргізуші: 2011 жыл Қазақстан Республикасының 20-жылдық мерейтойымен қатар келген қоштасу кеші биылғы түлектердің жүректерінде терең ұялары айдай анық.
Жаста болса әлемге танылып күннен күнге көркейіп өсіп келе жатқан еліміз сияқты сендер де кең байтақ Отанымыздың түкпір-түкпірінде ғана емес, алыс жақын шет елдерде де еліміздің атын тек қана жақсы баянды істеріңмен, терең білімдеріңмен шығара беріңдер.
— Түлектерімізді орындарына қошеметтеп шығарып салайық.

МУЗЫКА ОЙНАП ТҰРАДЫ
(түлектер белгіленген орындықтарына орналасады)

Жүргізуші:
— Құрметтi қонақтар, түлектер бүгiнгi салтанатты жиынымызды ашық деп жариялаймыз!

(Қазақстан Республикасының
әнұраны орындалады)
Жүргізуші:
— Кештiң ашылу салтанатын мектебіміздің директоры Жолдыбаева Күляш Рахымқызына
беріледі.
ФОН
Жүргізуші:
— Жұлдыздарымызға ақ жол тiлеп , құттықтау кезегiн Жезқазған қалалық әкiмшiлiгiнен келген қонақ ———————- берiледi.
ФОН

Жүргізуші:
-Түлектердiң шын жұлдыз боп биiктен көрiнуiне өз қуанышын бiлдiрушi Жезқазған қалалық білім, денешынықтыру және спорт бөлiмiнен келген қонағымыз —————————— берiледi.
ФОН
Жүргізуші: Толқимыз, толқып тұрмыз баршамызда , Мұндай күй болған, бәлкiм баршаңызда . Қол соғып қошаметпен шақырайын , «Жұлдыздар» келсiн, кәне ортамызға!
Шығармашылық қабілеттері бар адамдар, сіздерге салтанатты сәт келіп тұр – аттестат берілу кезеңі.

Жүргізуші: Ал ендi, көптен күткен салтанатты мерзiм де келiп жеттi. Ол-алтын ұяда 11 жыл бойы, бойыңызға жинаған, бiлiм нәрiне сусындағаныңыздың дәләлi – «Қымбатты аттестат» тапсыру салтанаты.

— Мектеп түлектерінің аттестатын және Ұлттық біріңғай тестілеудің сертификатын тапсыруға мектеп директора Жолдыбаева Күляш Рахымқызын және директордың оқу ісі жөніндегі орынбасары Смайлова Сауле Тұрсынқызын ортаға шақырамыз.

-Жарқын болашаққа жолдама – жарқыраған аттестаттарыңызды алуға рұқсат, мектеп бітіруші түлектеріміз!
Куляш Рахимовна Жанабай Айдананың аттестатыныңмәтінін өзі оқиды қолға аттестатын тапсырады

Қосымша винеткалары грамоталары беріледі

«Жұлдызды кештiң» аталу себебiн ендi әр түлектiң жұлдызын танумен таныссақ .
Оқу білімнiң бұлағы» деймiз, немесе «бұлақ көрсең көзiн аш» дейдi қазақ..
Бұлақ — бұл су, яғни Суды қорған етер топтың жұлдыздары: Шаян, Сарышаян, Балық.
Алдарыңызда тұрған Су атасының балалары:
Айдана Ж , Перизат
(түлектер аттестатын алып сахнада қалады .)

Жүргізуші Қорғаны су жұлдыздар өмiрде өте нәзiк, сезiмтал болып келедi.
Шаяндар: өздерiн әлеуметтiк жұмыста, ұстаздық салада көрсетедi.
Сарышаяндар: тез және шапшаң шешiм қабылдауға бейiм, адамдар арасында кез келген уақытта тамаша ой бередi.
Балықтар: ең тамаша, таңданарлық талапты да талантты жандар
болады. Олар әр мамандықты қалауынша жандандыра алады.

Жүргізуші: Бұл өмірде өздерінді суда жүрген балықтай сезіңдер. Қиналмандар, сүрінбендер, көңілді күйде жүріп, алда болыңдар.

-Олай болса, Су атаның балалары да тегiн болмады. Ал, бұл жұлдыздардың ұстаздарына арнаған тілегін тыңдайық.
Тілек айтады Айдана Ж , Перизат

Жүргізуші: Аттестат беру кезеңі – жер балаларына келді. Бикеш, Торпақ, Ешкімүйіз жұлдыздары.
Жер-Ана балаларының да үлкен өмірге аттар қадамына жолдама – аяулы аттестаттарын табыс етейік!
Мендеш ,Айдана Ә, Гүлім, Маржан, Ұлпан, Толғанай .
(түлектер аттестатын алып сахнада қалады .)

Жүргізуші: Жер –Ананы қорған қылар топтың азаматтары өмірге өте бейім, аяғымен нық тұруға дайын, әр ойлаған, әр идеясынан ұшқын көретін азаматтар. Дәлірек талдасақ, Торпақтар:театр өнері мен оны қою барысында өздерін басым көрсете біледі. Бикештер ұшқыр ойлары мен зеректіктері басым, ал, Тау ешкілер өздерінің бір беткейлігімен қоса тамаша басшылықта көріне біледі.
-Жер Ананы қорған қылар топ өз тілектерін жеткізбек
(топтан сойлейтін АЙДАНА Ә. )
Топ түлектері өздерінің тілектерін айтады
Жүргізуші: Өмірге ғашық болып жүріңдер, туған жерлеріне жақын болыңдар. Биіктен көрініп бақытты болыңдар.

Жүргізуші : Адамзат баласы өз жаратылысын тыныс алудан бастайды. Тыныс алу, дем алу, таза ауа жұту – бұл табиғат құбылысы. Арман қуған нәзік жаңдар, арманды қолға алғандар, ұмтылып алға жүргендер, әрқашан жеңіске жеткендер – аттестат беру кезеңі сіздерге келді – Таразы, Суқұйғыш, Егіздер, Балықтар жұлдыздары.

Ауа қорғауындағы жұлдыздар: Егіздер, таразы, суқұйғыштар. Қарсы алайық:
Алуа, Толғанай Ж., Ақсауле , Самат, Қобланды, Нұрсұлтан, Жұлдыз, Назира

-Жарқын болашаққа жолдама – жарқыраған аттестатарыңызды алуға рұқсат!
(түлектер аттестатын алып сахнада қалады .)

Жүргізуші: Қоршаған ортаның тынысы АУА деп жүрегі соғатын азаматтар айналасын өзінің зеректігі, қайталанбас ойларымен таң қалдырады.
Егіздер әдебиетте алдына жан салмайды.
Таразылар әсемдік пен сезімталдығы, талғымпаздығы жоғары.
Суқұйғыш әр жаңалықты дамытып немесе тың жобалар табуға,
жаңа идеялар туғызуға шебер жандар.
Олай болса бұл жұлдызды топқа егемен елдің болашағын дамытуға талмай үлес қосады деп сенеміз
-Ал жұлдыздар тың жобамен талғамдарыңызды ортаға салыңыздар! Бұл топ жұлдыздар өздерінің дайындаған тілектерін жіткаізбек

(топтан сойлейтін САМАТ )
Топ түлектері өздерінің тілектерін айтады
— Рахмет сіздерге. Биіктен көрініп бақытты болыңдар. Жарқын болашақ тобын орындарына қошеметпен шығарып салайық.

Жүргізуші: Мiне, ең соңғы «жұлдыздар» тобын да бiлiм кемесiне жолдама күтiп тұр. Ендеше, тапсырайық оларға жарқын болашақ жолдамаларын!
АсемӘ, Асем Т, Ерлан, Аэлита , Гүлнұр, Асан
(түлектер аттестатын алып сахнада қалады .)

От -адамзат баласының ғасырлардан келе жатқан қорғаушысы, қорғаны. Бұл жорамалдағы адамдар шексiз жiгерлi , творчестовалық танымы мол болып келедi(от тәңiрiнiң қорғауындағы жұлдыздар Тоқты, Арыстан, Мерген) Тоқтылар арасында музыкаға бейiмдер көп болды . Арыстандар арасында әртiстер , режисерлар мен продюсерлер де аз болмайды . Ал, Мергендер болса , өнерге бейiм болғанымен, көп елiктеп кетедi . Дегенмен , осы болжаудан кейiн , бұл азаматтардың барлығы сөзсiз «эстрада жұлдыздары бола алады » деп тұжырым айтуға әбден болады .
-Ендігі сөз түлектер өздеріңізде.
(топтан сойлейтін ЕРЛАН )
Топ түлектері өздерінің тілектерін айтады

— Ешқашанда сөнбеңдер. Тағдырдың сыйлап берген лаулаған отын өмірдің жақсы сәттерінде қолдана біліңдер. Топ жұлдыздарын орындарына қошеметпен шығарып салайық.

— Ендiгi сөз өздерiңiзде түлектер! Қазiр сiздердiң нағыз «жұлдызды шақтарың» туды. Көкейде қалған, шешуiн таба алмаған сұрақ болса, айтылмаған махаббат лебiзi болса, барлығын дәл қазiр қысылмай ақтаруға болады .
Бұл бақытқа жеткендер бар , жетпей кеткен талайлар ,
Отыр, бәлкiм, арасында расында Абайлар.
Жарқ-жұрқ етiп өте шыққан жасындар,
Бейiмбеттер , Iлиястар, Сәкен , Мұхтар, Қасым бар!
Отыр , бәлкiм, сөз зергерi Ғабеңдер де ,
Отыр, бәлкiм , кең жүректi Сәбендер де .
Ана тiлiн сүйiп өскен ұрпақтың,
Хақысы жоқ ешқашан томендеуге

— Жүрегiнде iзгiлiк оты жанғанда- деп, мектеп бiтiрушi түлектер атынан құттықтау соңгы сөз кезегi 11а сынып түлегі Сарбаева Гүлнұрға берiледi

(Сөз түлектерде)
Жүргізуші:
Талай — талай жылдар өте табысты,
Қабырғаңнан жас түлектер бүгін ұшты.
10-ші мектептің қырандары,
Көтеріңдер биікке намысты,- дей отырып сахна төріндегі бүгінгі «Жұлдызды кешіміздің» түлектерінің музыкалық сәлемін қабыл алыңыздар!

(Музыкалық сәлем, түлектер сахнада тұрыды )

ӘН «ҰСТАЗЫМ»
Гүлдер тапсырылады .
Жүргізуші: Мiне , көздерiңiз жеткен болар , бүгiнгi түлектерiмiздi текке жұлдызға теңемеген болдық . Оларды шын мәнiнде аспан жұлдыздары алысқа , ғарышқа шақырады екен! Бiзде тiлектеспiз! Жолдарыңыз болсын!!!

Жүргізуші: Келесі құттықтау сөз кезегін ата-аналарға береміз.
Қандай ғажап қарашы айналаңа ,
Бақыттан басың, сiрә, айнала ма ?!
Ұл-қызы азамат боп есейдi деп,
Қүрметпен сөз берейiк ата-анаға , — дей отырып,
Барша ата – аналар қауымы атынан құттықтау сөз кезегi
11 «А» сыныбын бiтiрушi түлегі Құлманова Гүлімнің ата-анасы Несібелді Ибатаевнаға беріледі
11 «б» сыныбының бітіруші түлегі Аппазова Аэлитаның ата-анасы Қамбар Тасқымбаевичті ортаға шақырамыз

Жүргізуші:
Мойытпасын қиындықтар сендерді,
Батылдықпен асыңдар сан белдерді.
Біліміңмен қуантсаңдар мектепті,
Жақсы іспен қуантыңдар елді енді.

ФОН
Жүргізуші: –Құрметті түлектер! Сiздердiң де бақытты жарқын өмiрге аяқ басқандарыңызға бiз де қуаныштымыз. Алда басталар өмiрдiң саналы жолы ешкiмдi адастырмасын. Сiздер жердегi жұлдыз болсаңыздар, аспандағы жұлдыздарыңыз өздерiңiзге серiк болып, алысқа жетелесiн!
-Көгершіндей самғаңдар түлектерім,
Орындалсын өмірде тілектерің.
Үнімен соңғы естіген қоңыраудың.
Дірілдеді-ау ерекше жүректерің.

Соңғы қоңырау үнін шығару
Екі жақтан екі оқушы ҰЛ бала ҚЫЗ бала
-Сіздердің өмір жолдарыңызда бақыт –шашуы қадамдарыңызға ақ жол тілейміз.
Жүргізуші: Сонымен қоштасу сәті де таяп қалды. Бүгіннен бастап «Өмір» атты ғаламшардың ең жарық Жұлдыздары болуларыңа шын жүректен тілектеспіз.
-Ендеше түлектерімізге ақ жол тілеп , түлектерге арналған мерекелік от-шашуына мектеп ауласына шақырамыз. Мектеп ауласында от-феерверг шашылады.

Құрметті оқырман! Файлдарды күтпестен жүктеу үшін біздің сайтта тіркелуге кеңес береміз! Тіркелгеннен кейін сіз біздің сайттан файлдарды жүктеп қана қоймай, сайтқа ақпарат қоса аласыз! Сайтқа қосылыңыз, өкінбейсіз!
Тіркелу

Иллюстрация: Freepik.com

Ана тілі бәрінен де биік- ханнан да,      

қарадан да. Саясатшылар келеді,

кетеді, ал ана тілі – мәңгілік.  

Осыны есте ұстайық.                             

                  Марат Қабанбай.

Мақсаты: Оқырмандардың ана тіліне деген сүйіспеншілігін арттыру, ана тілін қастерлеуге баулу.

Дайындық кезеңі: Оқырмандарға ана тіліне арналған өлең шумақтары мен әндер жаттап келуге тапсырма беріледі.

Безендірілуі: «Қазақ тілі – болашағым, ертеңім…” атты кітап көрмесі ұйымдастырылып, гүл шоқтары қойылады, нақыл сөздер, шарлар, қазақ тілін зерттеуші ғалымдардың портреттері ілінеді.

Сахнаға екі бастаушы шығып, М.Қанафияұлының «Жасай бер, ана тілім!” өлеңін оқиды.

1-бастаушы:        Жылаған алғашқы іңгә үннен тілім,

                            Жөргекте былдыр қағып күлген тілім.

                            Жағымды ана әлдиі, ақ сүтімен,

                            Жүрегіме, қаныма сіңген тілім.

2-бастаушы:        Жанымды жадыратқан бала тілім,

                            Жыр, ертек жаттаттырған сана тілім,

                            Жаралып жермен бірге, күн көзімен,

                            Жасасқан қазақ тілі – ана тілім.

1-бастаушы:        Жарысқан жыл құсымен үнді тілім,

                            Жарасқан дала, малмен сырлы тілім.

                            Жиһанкез желмаялы Асан қайғы,

                            Жер-жерге баға берген сынды тілім.

2-бастаушы:        Жырлатқан қазақтардың қазақтығын,

                            Жырлатқан елдік, ерлік азаттығын.

                            Жұлдызды құдіреттің туы болған,

                            Жауынгер ана тілім – қазақ тілім.

Бірнеше оқырман тіл туралы жазылған қанатты сөздерді оқи отырып, бір-біріне сұрақтар қою арқылы пікір алысады.

1-бала: — Мен саған «осы тіл не үшін керек?” деген сұрақты қойғым келіп отыр.

2-бала: — Досым –ау, тіл бір-бірімізбен сөйлесу, түсінісу үшін қажет қой. Апай «Тіл – қарым-қатынас құралы” деп түсіндірді емес пе?

1-бала. — Жарайды, тіл – қарым-қатынас құралы-ақ болсын, онда адамдардың бәрі бір ғана тілде сөйлеп, түсінісе бермей ме? Ана тілі деп бөлгені несі?

3-бала: — Ой, айтқышбегім-ай. Кез келген адамның өз анасы болатыны сияқты дүние жүзіндегі халықтардың да өз анасы, өз тілі, өз Отаны бар емес пе?

4-бала: — Балалар, ана тілі дегеніміз – ананың ақ сүтімен бойға дарыған  өз анамыздың тілі ғой. Ал ана деген – бәрінен қастерлі, аяулы да асыл жан.

5-бала: — Мен сендерге Әли Әпекұлы деген ақынның ана тілі туралы  мына өлеңін оқып берейін:

  Ана тілім – бала шағым өркенім,

  Ана тілім – болашағым, ертеңім,

Ана тілім – сайын далам, жер, көгім,

 Ана тілім – арман, ойым, өрнегім.

  Ана тілді білмесем,

 Шат-шадыман күлмес ем,

  Жер бетінде сайраңдап,

Қазақ болып жүрмес ем.

6-бала: — Керемет екен. Ал  Әбділда Тәжібаев атамыздың мына өлеңі  естеріңде ме?

   Туған тілім —  тірлігімнің айғағы,

 Тілім барда айтылар сөз ойдағы

Өссе тілім – мен де бірге өсемін,

 Өшсе тілім – мен де бірге өшемін.

7-бала: — Ақын апаларымыз да тіл туралы тамаша өлеңдер шығарған.

Тұрсынхан Әбдірахманова деген әрі ғалым, әрі әнші, әрі ақын апамыз былай депті:

Ана тілім – бәрін сөйлер шежірем,

Тілсіз нені білдіре алам, не білем?!

Тілім барда ғана мынау ғаламның

 Кілтін табар саналысы сезінем.

О, адамдар, қадіріне жетіңдер,

 Ана тілің – анаң, сыйлап өтіңдер!

8-бала: — Дұрыс-ақ, бірақ кейде өзінің ана тілін  сыйламайтын, білгісі  келмейтіндер де  кездесіп қалады. Олар туралы не айтар едіңдер?

9-бала: — Әрине, адамның  бәрі бірдей емес, түсінігі төмен, білімі таяз  кейбір мәңгүрт жандар болатыны рас, ондайлар жайлы қырғыз ақыны Сарноғаев былай деген:

                            Ана тілін білмеген –

                            Ақылы жоқ желік бас.

                            Ана тілін сүймеген –

                            Халқын сүйіп жарытпас.

10-бала: — Ал халқымыздың кемеңгер жазушысы Ғ.Мүсірепов атамыз:

«Ана тілін ұмытқан адам өз халқының өткенінен де, болашағынан да қол үзеді. Ана тілін өгей ұлдар ғана менсінбейді» деген, сондықтан өз тілімізге, өз ұлтымызға өгей болмайық, достар!

11-бала: — Біздің ана тіліміз – қазақ тілі. Ол тек отбасы, ошақ қасының ғана тілі емес, мемлекеттік тіл ғой.

12-бала: — Иә, иә, оның рас. 1995 жылы 30 тамызда қабылданған  жаңа Конституцияда қазақ тілі Қазақстан Республикасының Мемлекеттік тілі болып бекітілді. Ал  1997 жылы 11 шілдеде «Тіл туралы» Заң қабылданып, оның 4-бабында «Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі – қазақ тілі” екені жазылды.

13-бала: — Қазақстан – көп ұлтты мемлекет. Көп ұлтты мемлекет үшін мемлекеттік тіл өте қажет. Мемлекеттік тіл – көп ұлтты елдің барлық халқын саяси-мәдени бірлікке ұйымдастырудың басты құралы.

14-бала: — Олай болса, қазақ тілін жете білу арқылы біздер өнер  мен білімнің, мәдениет пен ғылымның биігіне жетіп, өз халқымыздың өткен-кеткенін зерделеп, оны әлемге таныта аламыз. Өз тілімізді құрметтеу арқылы басқа тілді де үйреніп, мәдениетін қадірлей аламыз.

Бәрі:           Ана тілін қастерлеп, құрметтейік!

Ә.Тінәлиевтің «Ананың тілі” әні

1-бастаушы: — Ал, балалар, енді «Жалғасын тап” ойынын ойнайық.

Ойынның шарты бойынша мақал-мәтелдің, қанатты сөздердің жалғасын табу керек.

  1. Тіл — адам ойының … (айнасы)
  2. Аңдамай сөйлеген … (ауырмай өледі)
  3. Ойнап сөйлесең де… (ойлап сөйле)
  4. Тисе терекке, тимесе … (бұтаққа)
  5. Айтылған сөз, … оқпен тең (атылған)
  6. Бал тамған тілден … тамар (у)
  7. Көп сөз — … (бос сөз)
  8. Көп сөз — күміс, аз сөз — … (алтын)
  9. Жасыңда қылжаң болсаң, өскенде … боласың. (мылжың)
  10. Таза сөйлеу – биік … (мәдениеттілік)

2-бастаушы:    Жанын сап, халқын сүйіп, баққан тілім,

  Жалықпай құпиялар ашқан тілім.

  Жаһанның төрт бұрышы түгел танып,

 Жат жұрттан да достарын тапқан тілім.

1-бастаушы:     Бұл жанды тіл – менің азат тілім,

   Жадымда талмай самғар қанат тілім.

   Жыр-қуат, сөзі – ана уызындай,

Жасай бер, Ана тілім – Қазақ тілім!

2-бастаушы: Қазақ тілі – бай тіл, оралымды, ырғақты теңеу-бейнелеулері ерте туған тіл. Поэзияда Абай, Ілияс, прозада Мұхтар сияқты алыптар туғызған тіл. Осындай тілімізді таза ұстайық!

Ана тіліңді қадірлеу – мемлекетіңді, ұлтыңды, өзіңді қадірлеу. Қазақстан егемендігін баянды етіп, оны әлемдегі озық елдердің қатарына қосу үшін мемлекеттік тілдің жетекші рөл атқаратындығын әсте естен шығармайық.

Әнұран елді  басқа жерде таныстырушы, сондықтан тіліміз әлемнің түкпір–түкпірінде естілуде. Ендеше, кешімізді Әнұранмен аяқтайық!

ТІЛ — БІЗДІҢ ТІРЕГІМІЗ, СОҒЫП ТҰРҒАН ЖҮРЕГІМІЗ

(Әдеби  ертеңгілік)

Дайындық кезеңі: Кітапхананың оқу залы. Тақырыпқа сай кітап көрмесі, гүл шоқтары, нақыл сөздер, шарлар, қазақ тілін зерттеуші ғалымдардың портреттері ілінеді.

Кітапханашы: Ана тілі – атаңның,  анаңның тілі, туған халқыңның тілі. Ана сүтіндей бойымызға біртіндеп сіңіреміз. Өнерлі, білімді, мәдениетті  қоғамның белсенді азаматы болуды біз тіл арқылы үйренеміз.

Жеке  бір адам ұлт тілін жасай алмайды. Тіл бүкіл халықтың игілігі, халықпен  бірге жасап, бірге дамиды. Ол әр халықтың жазуы жоқта кітабы, мектебі жоқта ұстазы болған. Әр азамат өз ойын ана тілінде білдіріп, білімінің жемісін сол тілде таратады, шығармасын ана тілінде жазып қалдырады.Халықтың тарихта қалуы тіліне байланысты. Тіл – халықтың жаны, сәні, дәлірек айтқанда, тұтастай кескін-келбеті. Адамды мұратқа жеткізетін тіл мен ата-дәстүрі. Ана тіліміз туралы М.Мақатаев, Ә.Тәжібаев, Д.Әбілев, М.Шаханов, Ж.Аймауытов сияқты көптеген  ақиық ақындарымыз жырлар жазды.

Ән: «Ананың тілі – аяулы үні”

1-жүргізуші:       Қазақ тілі – туын биік ұстаған,

                            Қазақ тілі – кең далама ұқсаған.

                            Қазақ тілі – мәртебелі, еңселі,

                            Құрметтеп отыр бүгін ел сені!

2-жүргізуші:Қазақ тілі – Қазақстан Республикасының мемлекеттік тілі.

Қазақ тілі – қазақ халқының тілі. Оның негізгі мекені – Қазақстан.

1-жүргізуші:   22 қыркүйек — Қазақстан  Республикасы  халықтарының тілдері күні, халықтық мереке. Тілді қастерлеу — ізгілік пен мәдениеттілік белгісі.

2-жүргізуші: 1997 жылы 11 шілдеде Қазақстан Республикасында «Тіл туралы» жаңа Заң дүниеге келді. Қазақ тілі ұрпақтан-ұрпаққа, атадан-балаға жеткен ұлы мәдени  мұра. Сондықтан да ана тіліміз талай жырға арқау болған.

1-қыз бала:         Сенің әрбір тынысыңмен күн кешем,

         Сен арқылы тіршілікпен тілдесем.

         Ел бетіне қалай түзу қараймын,

         Ана тілім, егер сені білмесем.

2-ұл бала:  Ана тілім, дана тілім, бақ тілім,

         Сенсіз бақыт дүниеден тапты кім?

         Сенсің менің қасіретім, шаттығым,

         Сенсің менің тазалығым, пәктігім.

«Ана тілін сүйеміз”әні

3-қыз бала:         Ең бірінші бақытым – халқым менің,

         Соған берем ойымның алтын кенін.

         Ол бар болса, мен бармын, қор болмаймын.

         Қымбатырақ алтыннан нарқым менің.

         Ал екінші  бақытым – тілім менің,

         Жас жүректі тіліммен тілімдедім.

         Кей-кейде дүниеден түңілсем де,

         Қасиетті тілімнен түңілмедім.

         Бақытым бар үшінші – Отан деген,

         Кім мықты? – десе біреу, — Отан дер ем.

         Оты сөнген жалғанда жан барсың ба?.

         Ойланбай-ақ кел-дағы от ал менен.

«Үш бақытым” (М.Мақатаев)

4-ұл бала:  Тағдырыңды тамырсыздық індетінен қалқала!

         Әр адамда өз анасынан басқа да,

         Демеп жүрер, жебеп жүрер арқада,

         Болу керек құдіретті төрт ана.

         Туған жері – түп қазығы, айбыны,

         Туған тілі – сатылмайтын байлығы.

         Туған дәстүр, салт-санасы, тірегі

         Қадамыңа шуақ шашар үнемі.

         Және туған тарихы,

         Еске алуға қаншама

Ауыр әрі қасіретті болса да.

Құдірет жоқ төрт анаға тең келер.

Онсыз санаң қаңбаққа ұқсап сенделер.

Өзге ананың ұлылығын танымас,

Төрт анасын менсінбеген пенделер.

Төрт анадан сенім таба алмаған,

Тамырсыздық басы қайда қалмаған?!

Төрт анасын сыйламаған халықтың,

Ешқашанда  бақ жұлдызы жанбаған.

Қасиетті бұл төрт ана – тағдырымның тынысы,

Төрт ана үшін болған күрес – күрестердің ұлысы.

«Төрт ана” (М.Шаханов)

5-қыз бала:         Ұйықтасам, ана тілде күбірледім,

                            Оянсам, сөйлеп кеттім, кідірмедім.

                            Анамның ақ сүтімен сіңген тілім,

                            Бітпейді менің одан бұрын демім.

                            Сырласпай адамдармен тұра алмаған,

                            Бұл тілге – жарық күнге жыр арнағам.

                            Жоңғармен шайқасқанда осы тілде,

                            «Ақ жолдап» бабаларым ұрандаған.

Мәңгілік дана сөзбен жасар адам,

Сүйектен өтетін тіл аса қатаң.

Бұл тілде желмаям  жортып келіп,

Кемеңгер кеңес берген Асан атам.

Мәңгі өлмес, мейлі, заулап көшер заман,

Жиреншедей дария шешен бабам.

Қазыбек, Төле, Әйтеке ердің құнын,

Екі ауыз сөзбен шешкен көсем бабам.

«Тілім менің” (Қ.Мырзалиев)

6-ұл бала:                     Тіл сенің –

                                      Ең қайратты арыстаның!

                                      Қорғаның дұшпаныңмен алысқан күн.

                                      Тіл сенің –

                                      Жүректегі жүйрік елшің,

                                      Көк орман, көк арайлы бағыстаның!

                                      Тіл сенің –

                                      Өмірдегі өрнек сырың,

                                      Тіл сенің –

                                      Көмейдегі күміс жырың!

                                      Аспаның,

                                      Айың,

                                      Күнің,

                                      Ауаң,

                                      Демің,

                                      Шат күлкің, тәтті әзілің, тапқыр сының.

                                      Тіл сенің –

                                      Жігіттік, балалығың,

                                      Өмірдегі адамдық даралығың.

                                      Тіл сенің –

                                      Шағын жорғаң шын тайпалар,

                                      Сайысса саңлақ сөзде ер байқалар!

                                      Жүйрік тіл жүректерді тебірентпесе,

                                      Шешен деп, шежіре деп кім айта алар?

                                      Ердің құнын бағалар екі ауыз сөз,

                                      Ел тағдырын шешіпті өткен бір кез.

                                      Досқа – бал,

                                      Дұшпанға – у,

                                     Қайран тілдің,

                                      Достарым, құдіретін осыдан сез!

                                      Тіл сенің –

                                      Тірліктегі жан ләззатың!

                                      Тіл сенің –

                                      Ар,

                                      Арманың,

                                      Махаббатың.

                                      Адамдық бар қасиет тіл мен мида,

                                      Ұғынсақ, сонда мейір, шапағатың!

                                                        «Тіл сенің” (Ә.Әбілов)

7-қыз бала:                   Дәулет деген –

                                      Ұғыңдар!

                                      Кеше болса, бүгін жоқ.

                                      Тілің болса – күнің бар,

                                      Тіл болмаса – түгің жоқ!

                                      Тілім – шипам, дәрім де,

                                      Мәңгүрт болып күн көрем.

                                      Абыройдың бәрін де

                                      Маған осы тіл берген.

                                      Тілсіз келген білімнің,

                                      Түбі нағыз қиғылық.

                                      Көсегесін тілімнің

                                      Көтеремін ту қылып.

                                      Ақын көзі жұмылмас,

                                      Жырдың көзі жұмылмай

                                      Елдің туы жығылмас,

                                      Тілдің туы жығылмай.

«Тілдің туы” (Қ.Мырзалиев)

  «Атамекен” әні

1-жүргізуші:       Тамаша өлең таңдайға татып балдай,

                            Өз тілінде жыр оқу бақыт қандай!

                            Жан-дүниең жарқырап сала берер,

                            Ағарып келе жатқан атып таңдай.

2-жүргізуші:       «Туған тіл – тұғырың, туған тіл –қыдырың” дегендей, туған жер, туған тіл адамға қандай ыстық, қандай қымбат! Оның қасиетін, қадірін бір сөзбен, бір өлең шумағымен айтып жеткізу мүмкін емес.Тіліне зер салыңдар бұрынғының,- дей келіп, бүгінгі тіл мерекесіне Төле би, Қазыбек би, Әйтеке билер келгенін қуанышпен хабарлаймыз. Сол кісілердің ауылдарын аралап, аталы, шешендік сөздерін тыңдайық.

                  «Төле бидің төрелігі”.

Шу өзенінің Балқашқа жақын жайылымына бұдан көп жыл бұрын үйсін мен арғын тайпаларының белді бектері таласыпты. Екі  жақтың да билері бас қосып, кеңесіп, бәтуаласа алмай отырғанда, топқа еріп келген он бес жасар Төле билік айтушылардың бірде-біріне көңілі толмай:

         Ақты ақ деп бағалар,

         О, игі жақсы ағалар.

         Өзегі талса ел біткен,

         Өзен бойын жағалар.

Би:    «Ата тұрып ұл сөйлегеннен без, ана тұрып қыз сөйлегеннен без” деуші еді. Мына бала кім өзі?

Төле: О, би аға, он үште отау иесі демес пе.

                   Кінәлімін бе, келіп қалсам он беске?

                   Сөз сөйледім, бұйыра көрмеңіз айыпқа,

                   Алакөз болу ағайын адамға лайық па?

                   О, игі асқар тауымыз,

                   Әділ ме осы дауымыз?

                   Жар астында тұрғанда,

                   Жасырынып жауымыз.

 Басқа материалдар:

  1. Тіл тағдыры — ел тағдыры (әдеби ойын-сайысы)
  2. Тіл мерекесіне байланысты қызықты материалдар
  3. Тіл мерекесіне арналған іс-шара сценарийі
  4. «Тіл — достық көпірі» ертеңгілік сценарийі
  5. Тіл жаның, тіл — қаның, тіл-арың, тіл — әнің (Әдеби ойын – сайыс)
  6. Жасай бер, Ана тілім — Қазақ тілі! (Тақырыптық кеш)
  7. Тіл — біздің тірегіміз, соғып тұрған жүрегіміз (Әдеби ертеңгілік)
  8. Тіл өнері мен сөз құдіреті туралы мақал-мәтелдер

Шымкентте увлекают әлеміне түрлі-түсті костюмдер, завораживающих сюжет өмірдің актерлер. Кеш стилінде кино мүмкіндік береді сезінуге маңызды мадам, департаментінде ержүрек батыры немесе мәңгі смеющимся комиком. Ең бастысы, бұл тамаша тәсілі сыйлауға, өзіне және қоршаған ортаға жағымды әсер, шынайы күлкі ояту буйство қиял.

сауық кеші стилінде кино

ең Бастысы – сценарий

болмаған Жағдайда, фильмде шынайы сцен с рискованными элементтер қосуға болады әсерге задействовав компьютерлік кесте. Бірақ егер маңызды кадрлар жақсартуға болады көмегімен сыртқы антуража, онда әлсіз сюжет емес спасут тіпті ең сәнді арнайы әсерлер.

Қашан ұйымдастырылады кеш стилінде кино, сценарий, оны өткізу болып табылады шешуші тәуелді болатын табысты іс-шаралар. Әдетте, қашан устроителям келеді ой сондай мейрам, идеялар және сұрайды іске асыру. Бірақ оларды іске асыру ретінде негізін қалайтын сәттердің кештер таңдау қажет сюжет.

Завязываем интригу

барлық элементтері сәйкес келетін, тақырыптық кеш стилінде кино тиіс орындаңыз бірыңғай желісін жүргізу. Қарамастан үлкен таңдау, барлық образдар тиіс гармоничными.

жайластыру Кезінде декорация бағдарлану қажет идея, ол қызыл сызықпен өтетін арқылы. Қонақтар бастап, шақыру, сезіну атмосферность алдағы іс-шаралар. Ал ережелеріне бағынбай үйіне ұйымдастырушыға, бірден окунутся сиқырлы кино.

сауық кеші стилінде кино сценарий

Сонымен, негіз етіп алуға болады мынадай сюжеттер, бекітілуі конкурстар, костюмдері мен тіпті сый.

Жүруіне таңдалған жанр

бұл жағдайда жоқ балансына фильмге, бірақ анық байқалады ерекшелігі, салауатты. Ресімдеу байланысты таңдалған жанр.

Комедия. Әуе шарлары, клоунские носы және парик, карикатуралар мен оң шаржи қонақтарының, жарқын және күлкілі ойыншықтар.

Фантастика. Макеттері жұлдыздардың, планеталардың және ұшатын кемелер. Тағам ыдыста ерекше нысаны немесе непривычного ұстау. Мәселен, салып қоюға болады салатики » бокалдар, сусындар беруге блюдцах.

қорқынышты фильмдер. Барлық атрибутикасы қатысты мрачной тақырыптар. Бұл болуы мүмкін, тор, ұшпа тышқандар және қаңқасы. Дастархандар мен перделер ғана қара бар. Міндетті полумрак, құпияға толы музыка және шамдар.

Детектив. Жарайтын карталар және лупалар. Қызықты смотрятся силуэты адамдардың ерекше орындарында, әрең нарисованные бормен, іздері әр түрлі материалдардан. Игрушечное қару подкрепит таңдалған сюжет және қосып, иронии.

Көп:

Неліктен мысықтар мұртты? Мысықтың мұрты қалай аталады?

Неліктен мысықтар мұртты? Мысықтың мұрты қалай аталады?

Mұртты тек мысықтар отбасының өкілдері ғана емес, сонымен қатар иттер, егеуқұйрықтар, кемтар, ракондар және т.б. сияқты көптеген жануарлар бар. әдемі және ұзын мұртты — бұл әр мысықтың сөзсіз артықшылығы. Үйде кішкентай пушистый досының пайда болуыме…

Нақты фильм

Үшін кеш стилінде кино ұйымдастырылған нақты таспада, сәтті, бұл хатты таңдау, фильмнің барлық елеулі. Бұл болуы мүмкін танымал новинка. Бірақ көз жеткізу, барлық қонақтар хабардар сюжет және перипетий тағдырлар басты кейіпкерлері. «Шақыру міндетті түрде көрсетіледі фильм тақырыбы өтті.

Әрқашан табысты болады кеші негізделген ескі классикада. Бірақ бұл жағдайда жақсы бағдарлануға контингенті шақырылған. Егер қонақтар орта буын болса, кеңестік фильмдер « кепілі. Қашан шақырылды жастар – жақсы басымдық шетелдік любовной классикада, ол биыл сән көптеген жас қыздар мен жігіттер.

Кезінде мереке ұйымдастыруға мұқият зерттеу қажет бейнелері. Үшін сауық-кеш стилінде кино ескеру маңызды барлық қыр-сырын. Декорациялар, костюмдер, оформление стола және тіпті иісі үйінде болуы тиіс.

сауық кеші стилінде кино киімдер

Өте сәтті қабылданады және әрқашан ұмтылды қонақтары ұсақ бөлшектер, сценаристер фильм подмечают өз бейнесі. Бұл мүмкін ерекше сөйлем, сурет қабырғаға немесе маркасы темекі кейіпкер.

болмас зерделеп, егжей-тегжейлі өмірбаяны, актерлер мен оқи туралы казусах түсіру кезінде. Бұл кезде конкурстарды ұйымдастыру.

ақ-Қара-ақ кино

Ұйым осындай кештер кейбір күш талап. Өткізу орны таңдау жақсы бейтарап, жарқын бөлшектер. Әсіресе, мүмкіндік болса устроить декорациялар қара және ақ бар.

Фурор қонақтарының жүргізбесе үстел, ақ дастархандар болады расставлена қара ыдыс-аяқ. Бұл ретте, барлық ыдыс-аяқ, сондай-ақ, оны жоққа жарқын түсті. Ресімдеу кештер стилінде кино жоқ жарқын гүлдер мен спецэффектов, міндетті түрде декорируется серпантином таспадан ескі бейнетаспаларды.

сауық кеші стилінде кино фото

қонақтары Үшін міндетті түрде дресс-код беріледі киім тек ақ-қара түстерде. Ал, фотосуреттер, содан кейін жіберілетін болады қатысушыларына, сондай-ақ, орындалады » ретро-стильде.

Декорирование үй-жайлар

Безендіру бөлмелер мұқият ойластыру. Бірақ негізгі идеясы көмектесетін көрінуі ұшуға қиял және түрлендіру, дәл сіздің іс-шара өткізілді.

Пригодится барлық, бұл түсірумен және киностудиясы. Кіре берісте қонақтарды қарсы алады сұлба, папье-машеден жасалған немесе қатырма қағаз түрінде «Алтын Қыран», «Соғылған» немесе «Оскар».

қабырғалары развесьте кадры из фильма, сәттерді түсіру және актерлердің портреттері. Шамдар, торшеры, шамдар гримируются астында жарық беретін прожекторлар. Безендіру ретінде пайдаланылады шартылдақтар, разложенные сөрелерде. Бос қабырғаға развешивается экран ақ жайманың боладыпроецировать қажетті үзінділер өтті.

тақырыптық кеш стилінде кино

Дәліз түрінде ресімделеді қызыл жолдар. Бұл үшін қолайлы қарапайым мата қызыл түсті.

Міндетті түрде бөлу керек орын үшін иіскеу. Бұл мүмкін туалетный столик бояулармен расческами, париками және басқа нышандар.

арасында Үлкен танымалдыққа ие қонақтарды пайдалануға ұйымдастыруымен Даңқ Аллеясы. Сатып алуға жинағы құру үшін іздерінің ладошек. Көмегімен ұсынылған гипс жасаңыз бедерлері қолды немесе аяқты қонақтар мен ұмытпаңыз, оларды сұрай қалдыру қ.

Костюмер бөлмесі

Қашан затевается кеш стилінде кино, костюмдер әсер етеді табыс барлық іс-шаралар. Егер ұйымдастырушының мүмкіндігі жоқ қамтамасыз етуге шақырылған барлық қажетті платьями шақыруда көрсетіледі қалаған түрі қонақтар.

Бірақ бұл ретте ойлаңыз ең қарама-қайшы жағдайда, қонақтар мүмкіндігі жоқ нарядиться тиісінше. Үшін комического кино жарайтын клоунские носы, қалпақтар, дудки және жарқын парик.

жағдайда, сиқырлы сюжет қажет сиқырлы таяқшалар, қара қалпақтар мен жамылғы. Егер дайындалады кеші фильміне-мелодраме — гүлдер, шарлар-белбеулі, балауыз шамдар және қызғылт, пушистые шәрке бермейтіндіктен де болмайды айтпақшы.

Қажетті керек-жарақтар

Үшін қонақтарға кешіміз басталады пригласительной ашық хаттар. Рәсімдеңіз оны қағаз түрінде жұлдыз, Даңқ Аллеясын, бутафорской шартылдақ немесе ескі жекелеген киноүлдірдің. Міндетті түрде көрсетіңіз, қалай киіну партия стилінде кино, атай нақты лентаға немесе жанр іс-шаралар өткізіледі.

Егер мүмкіндік береді, қаржы, қалай дайындауы тиісті костюмдер немесе оларды қабылдауға-тармағында прокат. Көптеген ұсыныстар бойынша тақырыптық образам кездеседі, әр түрлі интернет-дүкендерде.

бейнелер үшін сауық-кеш стилінде кино

ең болмаса пайдалана осы киімдерімен, онда көрсетіп, үлесін креатива, өз бетімен жаңадан жасауға барлық белгілі бейнелер. Бұл көмектеседі аксессуарлар және белгілі бір түсті.

Разнообразьте сценарий

өткеннен Кейін Қызыл және суретке түсіру фонында плакаттар, кадрларды из фильма немесе баннер киностудиясының жөн көңілді. Бұл үшін подойдут конкурстар, перекликающиеся таңдап алынған сюжет.

Разыгрывание отрывков. бұл Үшін алдын-ала дайындау карточкаларды сцен из фильма. Гость бәрібір бір разыгрывает сахнаға. Ұйымдастырушыға болуы маңызды барлық қажетті деректеме үшін сауық-кеш стилінде кино, ол көрсетіледі. Оның иемденеді дүкенде, не өз бетінше дайындайды. Ең бастысы, қиялдарын қорықпауға да қолда бар құралдар үшін бейнелейді, ерекше аксессуарлар батырлар.

Угадай фильм. Идеясы мінсіз жағдайда жоқ байланыстыру белгілі бір киноленте, бірақ белгілі жанр. Угадывать болады пантомиме, сурет немесе толыққанды қойылымда. Алдын-ала қажетті заттарды дайындаңыз: қарындаш, қағаз, деректеме және т. б.

Жұмбақ, ребустар шешті. карточка дайындалады ребустар аттары фильмдер мен батырларының қатысушыларға таратылады. Кім бірінші угадает, сол жүлде « мүсінше «Оскар», мысалы.

Жаса бейнесі. бұл Үшін конкурс жарайды балалар, қуыршақ, дәлірек — басы үшін арналған шаш. Дегенмен, аса батыл ұсына алады ретінде өзін қашықтықтан манекенді. Мәні конкурстың құру ұсынылған салауатты материалдардан.

Ұйымдастырушы қамын ойлауы тиіс болған жағдайда әдеттегі заттардың (мысалы, қажет болады: бутафорские мұрт, сақал, көзілдірік, қалпақ, бояулар, орамал, жамылғы, бижутерия.

Отгадай фильм. Қатысушыларға жиынтығы. Ыңғайлы болу үшін, оларды суреттеуде немесе басып шығарады. Бұл қабылдау қажет тұратынын фильм. Мысалы: гипс, гауһар, теплоход. Жауап: «картинасы» Гауһар қол».

Ужастики. Егер кеш стилінде кино ұйымдастырылады себептері бойынша ужастика, конкурстар тиіс атмосферасын ұстап тұрады. Ұсыныңыз қонақтарға найзалар және нысанаға түрінде живых мертвецов.

Егер әуе шары накинуть ақ простыню, салу маркермен көзді, онда өте шығады симпатичное келтіру.

Жұлдызды үстелде бас қосуы

менің көңілді емес кездесу кеші стилінде кино тағамдар ешкім алып тастаған жоқ. Егер іс-шара кеңестік фильмдерге, үздік жеңіл болады картоп және селедка. Әрине, жоқ утрировать және беруге, тек бұл өнімдер, бірақ оның негізін тұр, оларды қабылдауға. Әрі жақсы үмітті бірі серванта әжемнің тәрелкелер.

Қашан мереке окутан атмосферамен влюбленности және мелодрамалар, үстел беріледі айрықша тіскебасар » фарфор сервизах.

Комедиялар кейде талап етеді ең әр түрлі ыдыс-аяқ, тіпті балшық. Бірақ барлық таң қалдыра аласыз және салаттар мен тағамдар түрінде қызықты кейіпкерлердің қағаз жарқын тарелка сықылды.

ресімдеу кештер стилінде кино

ең Бастысы, жию және азық-түлік сәйкес таңдалған жанр. Ну мүмкін емес пират ішіп, хрусталь бокала! Ал шампан болады обклеить, превратив оны ром. Томат шырыны да болмайды айтпақшы жазылады тақырыбына қорқынышты, превращаясь қанға.

Запечатлите мерекесі

Қашан аяқталады кеш стилінде кино, фото есіне салып тұратын болады оның қатысушылары туралы көңілді өткізген уақыт. Бірақ бұл фильм, демек ойластыру және бейне. Оның үстіне, содан кейін әбден құруға болады өзінің кино негізінде алынған кадрлар менфотосурет.

бұл Үшін іс-шараларды ұйымдастыру кезінде өз қызметіне тағайындау туралы операторының рөлін, түсіруге сіздің кино, содан кейін нәтиже береді.

#статьи

  • 10 авг 2022

  • 0

Полный сборник эссе разработчиков о создании сценария, построении истории и важных игровых условностях, которые стоит учитывать.

Иллюстрация: Unsplash / Polina Vari для Skillbox Media

Владимир Шумилов

Журналист, автор статей, посвящённых игровой индустрии.

Многим начинающим разработчикам кажется, что написать сценарий для будущей игры очень сложно. Нужно знать множество тонкостей, уметь делить сюжет на акты, чувствовать персонажей и понимать структуру будущего произведения.

Автор вселенной «Метро», писатель и сценарист Дмитрий Глуховский в одном из интервью говорил, что «сценарная работа построена в первую очередь вокруг формул и готовых шаблонов, проза в этом плане более свободная». Но так ли это на самом деле? Правда ли нужно знать все тонкости, чтобы написать свой первый сценарий? Или хватит базовых знаний и грамотного планирования на начальных этапах?

Мы пообщались со сценаристами, нарративными дизайнерами, писателями и соло-разработчиками — и спросили у них, как написать первый сценарий для игры. Ответы, по уже сложившейся традиции, получились разные, и в этом их главная ценность. Каждое эссе здесь — в первую очередь личный опыт, знания и приёмы, которыми авторы хотят поделиться.

куратор Scream School, нарративный дизайнер, продюсер медиаконтента (Shadow Fight 2, Vector 2, «Помни…»)

Вероятно, то, что я собираюсь сказать, идёт вразрез с работой сценариста. Свой первый сценарий для игры нужно писать тогда, когда уже примерно понимаешь, как в эту самую игру ты будешь играть. Многие молодые сценаристы уверены, что основа их успешной работы — это витиеватая игра слов и «вотэтоповороты». Однако в видеоиграх всё начинается с игрового процесса.

Скриншот: игра «Помни…» / Ice-Pick Lodge

Во многих школах IT-профессий, где преподают геймдизайн, кураторы курсов говорят студентам: «Вам нужна простая и понятная механика, которая будет работать». Есть задача, есть паттерн её выполнения, есть результат действий. Интерактив. Любой популярный проект сегодня — это набор элементарных игровых механик, суть которых поймёт даже ребёнок: прыгаешь, бегаешь, стреляешь, прячешься и так далее. Можно подумать, это же очевидная штука. Но именно об этап придумывания «той самой механики» и ломает зуб сценарист видеоигр. Почему? Потому что игровой нарратив будет напрямую зависеть от механики — по какой причине в игре я делаю то, что делаю?

Например, в игре Echo действия главной героини напрямую влияют на прохождение: воинствующие боты повторяют за игроком его же движения, тем самым создавая совершенно иной нарратив — игрок сам себе соперник. Наша история строится уже от этого, ведь если игрок соперничает сам с собой, то и сценарный конфликт лежит совершенно в иной плоскости.

Другой пример — проект Дейва Перри Messiah. Там протагонист — безобидный с виду ангельский пупс в подгузниках. Кор-механика игры — умение Боба, главного героя, вселяться в любое тело. Вне человеческой оболочки он совершенно безоружен и погибает чуть ли не от простого пинка, но именно это умение даёт нам совершенно иной взгляд на жанр, а оттого и на сценарий. Мы пишем историю о существе, которое может быть всемогущим при наличии большой удачи и достаточно скиллового игрока. Мы двигаем сюжет, отталкиваясь от того, кто наш персонаж, что он умеет и как его навыки или особенности могут пригодиться (или же наоборот — помешать) в его квесте.

А теперь кратко: чтобы написать свой первый сценарий для ВИДЕОИГРЫ, подумайте над тем, как в неё играть (и почему это должно быть кому-то интересно). После этого придумайте механике сюжетное обоснование. А затем, имея на руках эти ограничения, напишите историю. С механикой на руках строить её будет проще — ваш сценарий вплетён в игровой процесс, а не существует сам по себе.

Где-то здесь сценарист превращается в нарративного дизайнера. Но это уже другая история.

соло‑разработчик Eclipse

Сценарий и сюжет — главные инструменты для привлечения и удержания внимания игрока, если мы не говорим о сугубо соревновательных играх. Хотя и там зачастую пытаются создать какой-то глобальный сюжет. Создание сценария для игры отличается от иных сценарных работ, и я постараюсь описать несколько пунктов, которые помогают в работе лично мне.

Например, стоит всегда держать в голове опыт и возможности команды разработчиков, иначе можно создать ворох проблем при реализации сценария в игре. Чаще всего свой первый сценарий для будущей игры пишет тот же человек, который сам его и будет реализовывать, если мы говорим об инди-играх. Но в любом случае нужно обязательно учитывать опыт и возможности команды. Заранее подумать о том, как именно игра будет взаимодействовать с игроком и доносить до него историю. Можете ли вы позволить себе озвучку каждого действия игрока или персонажей? Если да, то на каком уровне можно реализовать лицевую анимацию? Может, лучше выбрать голос за кадром? Или вообще отказаться от озвучивания? Можете ли вы передать сюжет иными способами? Какие инструменты есть у команды? Будете ли вы создавать уникальные анимации? В общем, эти вещи обязательно нужно учитывать.

Скриншот: игра Eclipse / MadRock

Отсюда вырастает второй пункт — всё, что вы описываете в сценарии игры, вам нужно отмечать и разделять на три категории: геймплейный контекст, сюжетный контекст и сценарий. Обычно, описывая ту или иную сцену для игры, я вношу в неё все три. Отличаются они друг от друга следующими свойствами.

Контекст геймплея — это описание происходящего с игроком. Нет необходимости в переводе на другой язык. Используется для левел-дизайна.

Сценарий — это элементы, которые используются для озвучивания. Создание диалогов, субтитров, описания предметов в игре. Необходим перевод на другие языки.

Контекст сюжета нужен для того, чтобы пояснить определённые моменты, происходящие с игроком в сюжете. Необходимости в переводе нет.

Таким образом, когда вы будете передавать готовый сценарий в руки команды (дизайнера, переводчика, 3D- или 2D-художника), вы отметите, где, кому и на что стоит обратить внимание. Это поможет в реализации проекта.

Ещё один момент — откуда брать вдохновение? Смотрите хорошие фильмы, музыкальные клипы, больше посещайте разнообразные мероприятия. А если вы любите «разгонять» разные фантастические темы со своим другом или подругой, тогда больше общайтесь. Чаще всего необычные и клёвые решения приходят именно во время диалога. И не забывайте, что лучший сценарий получится из правильно выбранной темы, а правильная тема — это та, которую вам интересно изучить, разделить на составляющие и подать игроку так, как вы поняли и раскрыли её для себя.

сценарист Grayshaft

RPG в открытом мире (как, впрочем, и любая достойная игра) просто обязана погружать. Как угодно: зацепить сюжетом, необычным миром, интересными локациями, главным героем. Если в первые часы игры погружения не происходит, значит, это не ваша игра.

Как бы моя сестра ни расхваливала Horizon: Zero Dawn, и как бы постапокалиптический мир действительно ни был хорош, — сеттинг игры меня не погружает в достаточной мере. А вот сестру Horizon сподвигла впервые сменить цвет волос в реальной жизни. Чудеса игровой индустрии!

Поэтому при создании центральной фигуры сценария — протагониста — важно чувствовать сеттинг и самого героя. Попробуйте написать персонажа, жизнь которого вы даже примерно не представляете, — получится либо набор клише и стереотипов, либо полный сумбур.

Скриншот: игра Grayshaft / Fire & Frost

В этом плане сильно выигрывали проекты прошлых лет, где разработчики находили интересные решения при слабо развитых анимационных технологиях: размытые черты лица и скудность мимики никак не мешали отождествлять себя с управляемым персонажем и представлять, что бы вы сделали на его месте.

Свобода выбора в RPG — краеугольный камень повествования. Если мир не реагирует на действия вашего героя, то даже самый прекрасный сценарий просядет под грузом недостоверности мира, для которого этот сценарий и был написан. Ставьте игрока перед выбором и давайте честную реакцию мира на принятые решения.

Но как сделать выбор действительно интересным?

Погружайте игрока, выстраивая долгосрочные связи с персонажами и миром. Магия здесь кроется в обычной привязанности, причём неважно — игровые это персонажи или привычная зона комфорта. Когда вас заставляют принять решение, выбор должен стоять не только между плохим и хорошим или, скажем, наградой, — но и между ценностями, которые разделяет игрок. Потерять лагерь, который вы развивали несколько часов, или спасти сопартийца, к которому привязались? Получить невероятно ценный ресурс, но потерять поддержку своей фракции? Выбор должен иметь значение.

В Grayshaft мы стараемся сделать так, чтобы истории, рассказанные в квестах, были привязаны к разным слоям мира: раскрывали вселенную, открывали знакомого персонажа с другой стороны или помогали в дальнейшем прохождении. При этом я не боюсь прописывать в некоторых квестах скрытые условия для достижения наилучшего исхода.

Например, у нас есть конфликт в деревне между разбойниками и жителями. На первый взгляд всё просто — плохие бандиты терроризируют работяг. Если чуть копнуть — окажется, что они вообще местных не трогают, а даже наоборот. Виной всему староста, который в доле: он стал требовать всё больше денег за молчание. Но и бандиты не чистенькие — всё-таки они людей грабят и порой убивают.

В итоге обычным условием был бы выбор стороны: за деревню или за бандитов. Однако, если раскрутить ветку старосты до конца, послушать всех местных жителей и некоторым из них помочь, можно найти на него компромат и примирить разбойников и жителей. При этом квестовый журнал не ведёт игрока за ручку по этой ветке, вы должны быть внимательны к тому, что говорят местные жители.

Хоть решение намекнуть на скрытые условия и может расстроить часть игроков, но с ним придёт волна рассуждений: как мне уберечь деревню от полного забвения? можно ли спасти одного из персонажей? как, чёрт побери, попасть в тот форт в горной местности?

Скриншот: игра Grayshaft / Fire & Frost

Кстати, нет ничего плохого в том, чтобы на ранних этапах заставлять героя дёргать репу по просьбе фермера или заниматься другой «негеройской» работой. Помимо банального получения опыта или редких предметов, такие побочные задания знакомят героя с персонажами, населяющими мир, и раскрывают их истории. Но согласитесь — тяжело слушать про проблемы свинопаса, когда со всех сторон уже напирают враги, а на ваших плечах лучшие доспехи и судьба всего континента. Это работает и в обратную сторону — кидать героя-новичка в пучины судьбоносных решений не стоит. Такое решение будет только сбивать игрока с толку.

При всём многообразии возможных историй, которые вы захотите рассказать, не забывайте о главном: мотивации персонажей или сил, вокруг которых эти истории крутятся. Если персонаж собирается предать вашего героя или героически прийти ему на помощь, то вы должны точно понимать, почему это произойдёт. Конечно же, не стоит сразу вываливать на игрока всю экспозицию, но как сценарист я обязан заранее предусмотреть все причинно-следственные связи и выстроить взаимодействие с игроком таким образом, чтобы ни у кого не возникало вопросов, почему тот или иной персонаж поступил именно так.

писатель, сценарист (Remedium, Cyber Dread, книга «И боги услышат»)

Свой день нарративному дизайнеру стоит начинать с глубокого вдоха и мантры: «Я сейчас работаю не над книгой, пьесой или мультфильмом. Я помогаю родиться игре. Игре, Карл!»

Увы, слишком часто сценаристы и писатели, привыкшие к своими медиа, начисто игнорируют незнакомые вещи вроде интерактивности, эффекта соучастия или условности игровых механик. Отсюда возникают археологи, которые занимаются массовым геноцидом, но потом плачут из-за одного-единственного убийства в кат-сцене (речь идёт о Ларе Крофт из перезапуска серии Tomb Raider 2013 года. — Ред.). Или паладины, которые хоронят убитого друга, вместо того чтобы кастануть на него воскрешение. Создатели хотели драмы, а вышел фарс. И всё из-за непонимания доступных инструментов.

В этом нет ничего нового. Старое кино тоже снимали по законам театра, но постепенно люди нащупали чудеса, которые даёт монтаж, и истории в фильмах заговорили на собственном языке. Сейчас нарратив в играх проходит похожий этап становления. У каждого нарративщика есть шанс стать Львом Кулешовым от мира геймдева. Нужно лишь с уважением относиться к проекту.

В идеальном мире сценарист должен появляться в команде на этапе продумывания концепции, чтобы заранее вплести свои идеи в механики и арт. Однако такое происходит очень редко. Поэтому я советую любому нарративщику первым делом вникнуть в проект, в который он попал. Стоит выписать все готовые сущности, механики и условности. Медленно просматривая готовый список, можно понять, какая именно история нужна игре и какие инструменты для её раскрытия у вас есть. А уже после можно смело применять все приёмчики из учебников по сценарному мастерству вроде «Кино между адом и раем» или «Тысячеликого героя».

Скриншот: игра Remedium / Sobaka Studio

Например, мой текущий проект — Cyber Dread (название рабочее), изначально позиционировался как roguelike, а значит, главный персонаж в нём должен был постоянно умирать. Я не стала игнорировать эту условность и заложила в основу сюжета идею клонирования, бонусом получив целый ворох интересных драматических вопросов. Как меняется характер человека, раз за разом переживающего смерть? Какие уникальные задачи может поставить чисто механическое ограничение «не переносить снаряжение с миссии»? Как клоны воспринимают друг друга?

Я не просто абстрактно рассуждаю на эти темы. Я могу погрузить игрока в эпицентр, дав ему почувствовать происходящее на собственном опыте. Так сюжет не отвлекает от геймплея, он его дополняет.

Итог: учитывайте особенности игр, уважайте свой проект и проверяйте гипотезы на игроках. Всё обязательно получится!

писатель, сценарист (Athanasy, Ceiba)

Если уж вы принялись читать эту статью, то я предполагаю, что у вас есть хотя бы минимальный писательский опыт. Если нет — что ж, удачи вам. Крепитесь. Лучше наймите сценариста. К счастью, создатель игры Athanasy Евгений Махнёв поступил именно так и смог довести игру до релиза в Steam.

На тему «Как написать свой первый сценарий» можно настрочить целую книгу. Собственно, эти книги уже написаны. А вот и первый совет — прочитайте несколько учебников по сценарному мастерству, драматургии, построению сюжета и прочим важным вещам. Все они разные, и не все они одинаково полезны, поэтому помните правило пиратов: «Кодекс — это просто свод указаний, а не жёстких законов».

Совет очевидный, скучный даже. Но начинающие авторы и сценаристы снова и снова игнорируют его, рассчитывая на свои силы, инстинкты и сияние природного таланта. Поэтому я не устаю повторять уже надоевший всем трюизм: чтобы что-то написать, нужно сначала много прочитать.

Идея, родившаяся в голове, обретает форму благодаря урокам из учебников. Появляется костяк сюжета и даже, страшно сказать, диалоги. Но как привязать этот текст к игре? Как передать чувства и переживания персонажа через игровой процесс? Это не ваша забота. Тут всплывает неожиданный совет-откровение: сценарист и геймдизайнер — это в идеале разные люди. Сценарист и программист — разные люди. Даже сценарист и SMM-менеджер или копирайтер — разные люди!

Скриншот: игра Athanasy / Wirion

Да, небольшой инди-студии бывает очень тяжело найти профессиональных специалистов на каждую роль. Маленькая студия похожа на экипаж космического корабля — каждый человек выполняет столько ролей, сколько сможет осилить, и ни у кого нет денег. Но заставляя своего геймдизайнера писать сюжет, вы не только проявляете неуважение к сценарию — вы не уважаете и геймдизайн тоже, потому что отнимаете рабочее время у собственного специалиста.

Кстати, о времени. Написание сценария — это настоящая работа. По восемь часов в день с перерывом на обед. Желательно с зарплатой. К ней, как и к любой другой работе, применимы законы Мёрфи. Поэтому рассчитывайте свои силы и время. Если вы собираетесь написать сценарий за десять дней — готовьтесь морально, потому что писать его вы будете десять недель. Сценарий визуальной новеллы Athanasy писался и переписывался несколько лет. Финал второго проекта — Ceiba — я собирался написать за две недели, но обдумываю и кручу его в голове уже третий месяц.

Невозможно уместить в краткий текст-эссе все те знания и умения, которыми нужно обладать, чтобы написать сценарий. Правда проста и жестока: чтобы написать сценарий, нужно уметь писать. Чтобы написать сценарий для игры, нужно знать игры, любить их, играть в тот жанр, для которого вы пишете. Поэтому вместо конкретных мелких советов и примеров из собственной работы я хотел бы сказать кое-что важное, касающееся особенно российских разработчиков.

Отбросьте стыд. Не бойтесь быть искренними и цельными в рамках своего жанра. Я и сам знаю этот соблазн, это желание погрузиться в постмодернизм, разрушение четвёртой стены, деконструкцию жанра и подмигивание игрокам. Именно этот соблазн — причина существования так называемого «юмора программистов», бича и проклятия российских компьютерных игр, в которых иногда буквально каждый диалог переполнен меташутками и отсылками к популярной культуре. Это полностью разрушает атмосферу игры, делая тщательно проработанный художниками сеттинг бессмысленным. Но как же легко и приятно сказать игроку: «Хэй, это просто мелкая игра! Не будь таким серьёзным, мы тут просто постиронично развлекаемся!»

Такая позиция — защита от критики, защита от боли, которую причинят вам злые слова игроков, ругающих ваше творение. Эта позиция мне очень хорошо знакома по конкурсам для начинающих писателей. «Да это я за одну ночь написал, просто попробовать, не ругайте так сильно!», «Это моя первая работа, ничего особенного, не считайте за серьёзную заявку».

Скриншот: игра Athanasy / Wirion

Нет ничего хуже этих слов. Если вы не воспринимаете своё творение всерьёз — никто не будет воспринимать его всерьёз. Оценка, которую вы даёте своей работе, — это базовая линия, которую вы устанавливаете для игроков, и именно от этой базовой линии будет формироваться восприятие игры публикой.

Не бойтесь стукнуть по столу кулаком и сказать: да, я на серьёзных щах создаю неироничное фэнтези про пышногрудых эльфиек и мрачных богатырей. Да, у меня в игре нет шутеек про Трампа, деконструкции Библии и метаотсылок к другим играм этого жанра. И да, я искренне люблю и ценю своё творение, а теперь любите и цените его и вы, игроки!

И после того, как ваш первый сценарий разорвут в клочья злобные критики и игровые журналисты, садитесь писать второй.

редактор, нарративный дизайнер

Важно понимать, что для каждого жанра и случая применимы разные инструменты и единого алгоритма не существует. Литературный язык, полный описаний и речевых оборотов, может подойти партийной ролевой игре или визуальной новелле, но экшену он может навредить. Подробный и внятный лор — важный элемент фэнтези и фантастики, но в мистическом хорроре он рискует убить атмосферу.

Поэтому первый совет такой — изучите разные инструменты сценариста и определите, какие подойдут конкретно вашему проекту. Для этого стоит внимательно разобрать похожие игры и почитать профильную литературу, блоги, тематические сайты. Тогда условная «магия» превратится в конкретный и понятный инструментарий, не требующий мифического «таланта», вдохновения и прочей мистики.

Но главное — не слишком увлекаться. Есть люди, которые зарываются в «подготовительную работу», набирают огромный бэклог литературы — и тонут в нём, так и не дойдя до практики. А ведь теоретическая база нужна лишь для того, чтобы у новичка сложилось общее понимание, что делать и как. Остальное решает опыт.

Выберите для старта три-четыре источника и изучите их. Игровая сценаристика близка к киношной, поэтому недостатка в литературе нет. От себя могу посоветовать «Как работают над сценарием в Южной Калифорнии» Говарда и Мабли, «Как хороший сценарий сделать великим» Линды Сегер и её же «Создание незабываемых персонажей». По геймдизайну стоит прочитать The Art of Game Design Джесси Шелла и Level Up! Скотта Роджерса. На этом ваше погружение в теорию только начнётся, но к практике стоит переходить как можно скорее — остальное доберёте по мере работы. Учиться вам всё равно предстоит всю жизнь.

Отдельно хочу выделить книгу Норы Галь «Слово живое и мёртвое». Это пособие для переводчиков, но оно отлично открывает глаза на то, как нужно орудовать главным инструментом любого писателя — языком. Книга поможет писать грамотно, эффективно и просто красиво. Главное — помните, что игры ближе к кино, чем к литературе. Дэвид Фостер Уоллес мог по три страницы описывать усы таракана, но в играх такой подход недопустим: чем компактнее, тем лучше.

Ещё один совет связан со сценарной структурой. Западная драматургия основана на конфликте, и ко многим видеоиграм, особенно минималистичным и «уютным», она плохо применима. Чтобы не натягивать сову на глобус, стоит смотреть шире. Например, вам может пригодиться азиатская четырёхактная структура «кисётэнкэцу», в основе которой лежит не конфликт, а сюжетный поворот. Она полезна и сценаристам, и геймдизайнерам: например, на ней основан дизайн игр Nintendo.

Скриншот: игра Legend of Zelda: Breath of the Wild / Nintendo

Если вы сели писать первую игру, ваша задача — поскорее довести дело до конца и двигаться дальше. Не стоит метить в шедевр и бояться каждой ошибки: дебютная работа всё равно не станет вершиной вашего творчества. Это кажется очевидным, но многие (включая меня) об это всё равно спотыкаются.

Помните — лучше идеальной игры только готовая. Особенно это важно, если вы работаете в команде. Коллеги всегда помогут взглянуть на сценарий с нового ракурса, и довести его до ума будет намного проще и быстрее. Бесконечные переписывания, муки творчества и затянутые сроки — главная ошибка игрового сценариста. Ведь чем больше вы работаете над историей, тем сильнее замыливается глаз.

Чтобы расслабиться и перейти уже к работе, стоит настроить себя на правильный лад. Ваша работа — не сказать новое слово в жанре и совершить революцию в игровой сценаристике, а выполнить поставленную задачу наиболее эффективным способом. Представьте, что вы решаете головоломку, и дело пойдёт намного проще.

Если вам повезло с порога попасть на борт крупной студии, дело пойдёт легко: наставник ознакомит с пайплайном, гайдами и документацией, а работа будет строиться поэтапно и чётко. От вас нужно лишь делать всё вовремя и прислушиваться к обратной связи.

Если ваша первая игра — инди-проект новой команды, придётся планировать всё самому. Начинайте с общего и двигайтесь к частному.

  • Напишите несколько брифов, где история изложена в паре предложений. Выберите лучший.
  • Набросайте к брифу варианты концепта — более подробного описания истории. Снова выберите лучший.
  • Напишите расширенный синопсис — подробное описание основных сюжетных моментов. Это общий план истории.
  • Если у вас фантастический мир, обязательно пропишите его лор. Даже если не вся информация пригодится в игре, это позволит сделать сеттинг убедительным и систематичным.
  • Заведите таблицу с анкетами всех персонажей, где будут указаны их основные черты характера и внешности, сильные и слабые стороны, а также тайны и особенности речи. Последнее поможет придать персонажам индивидуальности.
  • Разбейте сюжетные события по уровням и напишите подробный план истории.

После этого можно смело писать итоговый текст. Все эти этапы нужны, чтобы у вас и ваших коллег была чёткая картина: какую историю и в какой последовательности вы хотите рассказать. Строго следовать плану не получится, но вносить коррективы куда проще, когда есть общая картина. Главное — держите в уме, что каждый элемент должен быть на своём месте. Чем меньше в истории случайных и бесполезных деталей, тем она лучше. Это касается и персонажей, и сюжетных событий, и строчек диалогов. Будьте готовы обосновать каждое слово.

И последний, самый важный совет: научитесь абстрагироваться от своей работы. Вам неизбежно придётся что-то менять, вырезать и переписывать. На работу могут повлиять фидбэк, сроки, бюджет, технические сложности и многие другие причины. Ко всему этому нужно быть морально готовым, чтобы не выгореть на полпути.

соло-разработчик Eternal Evil

Так как я соло-разработчик, свой подход к созданию сценария буду описывать с позиции разработки в одного человека. Написание сценария усложняется, когда ты ограничен в ресурсах и возможностях. Ты не можешь просто взять и придумать всё, что тебе хочется. Для начала нужно определиться, что ты можешь реализовать.

Например, когда я начинал разрабатывать Eternal Evil, то не знал, о чём будет игра. Понимал только, какими приблизительно будут сеттинг и атмосфера и на что они должны быть похожи. Такую картинку обязательно нужно видеть на ранних этапах. Рекомендую пойти на Pinterest и черпать вдохновение там.

Скриншот: игра Eternal Evil / Honor Games

У меня были разные идеи — от зомби до мутантов-насекомых, но большую часть реализовать было невозможно из-за отсутствия необходимых анимаций. Соответственно, сюжеты про насекомых отпадали сразу. Более или менее нестыдные анимации в арсенале были лишь для зомби, но это довольно заезженная тема. И всё же это не значит, что её не нужно использовать, — ведь лучше зомби, чем ничего.

Далее нужно определиться, какие локации вы сможете построить в своей игре, какие ассеты будете использовать. Если у вас уже есть представление о локациях и врагах, вы можете отталкиваться от них и писать сценарий. Довольно сложно что-либо придумать на пустом месте. Думаю, тут сработает подход, который я применяю при создании головоломок в Eternal Evil (они, кстати, всем очень понравились, к моему удивлению). Я осматриваю окружение и отталкиваюсь от того, что вижу. Смотрю на все свои модели, оглядываюсь на локации и думаю, как можно применить те или иные объекты, заставить их работать вместе.

То же самое со сценарием. Изначально я решил, что в моей игре основной локацией будет отель. Для начала я прогуглил всё, что связано с отелями, посмотрел фильмы, почитал краткие содержания книг и в какой-то момент наткнулся на реальную историю маньяка Генри Говарда Холмса. Ходила легенда, что у него был свой отель, построенный как лабиринт, — там он похищал людей, травил их газом в комнатах, а потом по трубам спускал в подвалы и мучил. Я подумал, что это отличная идея для survival horror. И это не плагиат уже существующей игры, так как история взята напрямую из реальности.

Всегда лучше взять за основу реальные события, тогда многие детали вам не придётся продумывать. Вы сможете сосредоточиться на других вещах и ещё лучше дополнить историю. Но я не стал брать оригинальную историю целиком. Взял только саму идею, что есть некий человек и он построил запутанный отель, чтобы похищать людей. Вокруг этой идеи я начал строить свой сюжет. Кто этот человек? Какие были мотивы?

В изначальной версии всё сводилось к тому, что под отелем была научная лаборатория (привет, Resident Evil) и учёные подпитывали её человеческой энергией. Люди помещались в капсулы, и потом их перерабатывали в энергию для коллайдера. В какой-то момент из космоса пришла чужеродная энергия варпа. Она изменяла всё, во что вселялась, и люди превращались в зомби.

Я был не очень доволен этой версией, поэтому начал черпать вдохновение во вселенных, которые мне нравились. В какой-то момент вспомнил про Legacy of Kain — легендарную серию игр про вампиров с крайне запутанным и крутым сюжетом. Мне сразу же стало ясно, что стоит создать вампирский сеттинг. Ведь в нём есть всё необходимое для интересной игры: и глупые упыри/гули, которые выступят в роли зомби, и быстрые вампиры, которые станут боссами. Тогда я начал изучать различные сеттинги, игры, кино по теме, и с того момента всё пошло как по маслу. Дальше придумывать базовые повороты стало легко. Так же легко было вписать в вампирскую историю сюжет с отелем. Сложнее было прорабатывать именно детали, диалоги и ситуации. Здесь нужно терпение и упорство.

Скриншот: игра Eternal Evil / Honor Games

Определитесь с тем, что у вас уже есть. Отталкивайтесь от возможностей и простраивайте вселенную игры, исходя из того, что любите сами. Желательно как можно больше внимания уделить предыстории, которая происходила до событий игры. Это поможет вам в дальнейшем, станет основой для детализации сюжета.

Я, например, так увлёкся, что начал продумывать лор игры от самого сотворения мира. Многое, конечно, осталось за кадром, ведь игра не сможет уместить в себе столько информации. Это всё-таки не RPG. Тем не менее эти наработки помогли мне определиться с базовыми законами вселенной.

Чтобы сюжет не превратился в сюр, у вас всегда должны быть определённые рамки.

сценарист, продюсер (Paradox of Hope, DarKnot, Room2442)

Есть очень много разных книг, которые могут помочь вам в написании первого сценария. Однако ни в одной из них вы не найдёте своего голоса, потому что он придёт только с практикой. Есть затасканная и на первый взгляд поверхностная, но очень важная истина: чтобы написать хороший сценарий, сначала нужно написать много плохих. Именно с ошибками и синяками появится понимание, как сделать лучше, а постепенно придёт и тот самый «голос».

Тут я могу посоветовать практику Рэя Брэдбери, которую он описывал в книге «Дзен в искусстве написания книг». В первый черновик сценария важно вкладывать «чистые» чувства — и поднимать темы, которые волнуют именно вас. Так вы найдёте контакт с работой и получите удовольствие. Дальше — страдания: итерации, правки, переписывание, адаптация, редактура. Постепенно текст изменится, может быть, даже до неузнаваемости. Однако вы будете знать, что в его основе — то, что вам близко. То, что вы любите или ненавидите. То, чем вы вдохновляетесь. То, что вас радует или тревожит. Ваши чувства отпечатком останутся между строк. В конце концов, мы все так или иначе отражаемся в нашей работе.

Я не раз пользовался этим методом, он помогал мне преодолевать тупики и кризисы. Однако я не могу назвать его единственно верным или самым действенным. Сложно вырезать «себя» из текста, который пишется по заказу или чужому ТЗ, однако часто приходится делать именно это. В большинстве случаев история станет только лучше.

И всё же, на мой взгляд, этот процесс запечатления очень важен, ведь в тексте останутся эмоции и переживания, которые вы не сможете передать по схемам из учебников. Вернее, сможете, но отклика лично в вас они не вызовут. Они будут красивыми, стройными, но не вашими. А если они ничего не вызывают лично в вас, то и у аудитории, скорее всего, тоже не вызовут.

Возможно, это всё звучит слишком абстрактно и «по-авторски» и слабо связано с коммерческой работой. Однако по собственному опыту могу сказать, что важно вкладывать частичку себя во всё, что делаешь. Пусть мизерную, пусть её никто и не заметит, но об этом будете знать лично вы. Неважно, боль это, счастье, грусть или недовольство. Вы будете видеть эти эмоции между строк, и они будут вас радовать.

Ещё в написании сценариев мне сильно помог опыт, который я получил, работая автором текстов. Многие думают, что статьи, интервью, эссе, обзоры, новости и лонгриды почти не связаны с привычным творчеством. Возможно, так и есть. А может, всё как раз наоборот.

Скриншот: игра Paradox of Hope / Monkey-With-a-Bomb

Если вернуться к моему предыдущему тезису про личные эмоции и их отражение в работе, получается, что в той или иной мере каждый автор нехудожественных текстов оставляет в них частичку себя. От этого просто нельзя уйти. Даже если редактор с огромными ножницами жёстко отрезает от тела текста всё лишнее. Важно помнить: творчество — это не когда ты пишешь широкими взмахами, используешь фортели, виньетки и длинные эпитеты. Творчество — это интересный личный взгляд на разные вещи. Вы можете ёмко его выразить и объяснить людям, с которыми вряд ли когда-то встретитесь вживую.

Если отодвинуться от любых притязаний на творчество в статьях и лонгридах, то чисто с технической точки зрения такая практика будет полезна и сценаристам. Хорошие нехудожественные тексты научат понимать структуру ваших будущих произведений. Дело в том, что любой лонгрид про творческий путь, биографическая справка известного разработчика, история серии или студии — это уже готовые сюжеты со своими подъёмами, падениями, минутами отчаяния и переосмыслениями пройденного пути. То есть почти всегда у вас уже будет готовая трёхактная структура — завязка, развитие и развязка. События уже произошли, информация доступна и открыта, интервью записаны. Вам остаётся лишь собрать вместе все кусочки истории, отсечь лишнее и сделать так, чтобы у читателя в голове сложилась картинка.

Я всегда смотрел на такие тексты через призму кинематографа. Любая статья про Хидео Кодзиму, Хидэтаку Миядзаки или Suda51 — фундамент для байопика напополам с производственным романом, действие которого разворачивается у вас в голове. Если структура сбита, события перепутаны или автор отвлекается на ремарки, раздутые пояснения или личное мнение — страдает кинематографичность такого текста. Важны лишь события, люди, их эмоции и цитаты, а выводы читатель сделает сам.

Если у вас хорошо получается писать лонгриды с грамотной структурой — вы легко сможете писать и сценарии, даже если ни разу этого не делали. Значит, у вас уже есть понимание, как построить общий скелет истории, а также нужный опыт для поиска информации. Изучение источников, нюансов и других произведений — это долгий и кропотливый процесс, который требует усилий и усидчивости. Именно он поможет сделать ваш будущий сценарий достовернее, игрокам (или зрителям) будет проще поверить в сюжет.

Не стесняйтесь писать много, давайте себе свободу. В конце концов, вырезать лишнее или неуместное проще, чем спешно дописывать куски, которых не было изначально. Даже хромающую структуру можно переосмыслить, переработать и переписать. А вот сильные эмоции в стерильном тексте просто так не появятся. Их нужно извлечь из кэмпбелловского тёмного колодца подсознания. Если сможете — дело останется только за техникой.

Скриншот: игра DarKnot / Monkey-With-a-Bomb

Есть очень полезный сценарный подкаст «Поэпизодный клан» от канала «Либо Либо». В нём сценаристы сериалов «Эпидемия» и «Толя-робот» однажды рассказывали о принципе «трёх П»: пишем, понимаем, переписываем. Сначала стоит сделать первый набросок с любыми безумными идеями, сценами и темами. Потом — взглянуть на него свежим взглядом и понять, что в нём не работает. Затем — переписать, исправить так, чтобы сцены и реплики сложились в цельное повествование.

Этот принцип, на мой взгляд, подходит не только для киношных сценариев, но и для любой работы с текстом — статьями, эссе, рассказами, романами и даже письмами любимой девушке из армии.

Не стоит забывать про себя, даже если вам дали готовое ТЗ с жёсткими рамками, полностью готовую вселенную, рекламный текст или биографический лонгрид про условного Луиса Уэйна. Всегда есть возможность выразиться, обыграть по-новому уже придуманное или уже написанное. В конце концов, всегда можно пошутить или оставить крохотную отсылку, которую не поймёт никто, кроме вас и ваших близких.

Учись бесплатно:
вебинары по программированию, маркетингу и дизайну.

Участвовать

Научитесь: Профессия Сценарист
Узнать больше

Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Т2елс3зд3к 30 жыл сценарий
  • Т?уелсіздікті? 30 жылды?ына арнал?ан сценарий мектепалды даярлы?
  • Т?уелсіздікті? 30 жылды?ына арнал?ан сценарий бастауыш
  • Т?уелсіздікті? 30 жылды?ына арнал?ан сценарий балаба?шада
  • Т?уелсіздікті? 30 жылды?ына арнал?ан сценарий 11 сынып