Толерантлык турында сценарий

можно использовать для классных часов.

Толерантлык

Класс сәгате

Үткәрде :ШәмсетдиноваӘ.Р..

Максат: укучыларны толерантлык төшенчәсе белән таныштыру, толераннтлы һәм интолерантлы шәхес , үзләрен һәм башка кешеләрне танырга өйрәтү.

  1. Хәерле иртә укучыларым һәм кунаклар . Мин сүземне мәңгелек мәхәббәт турында башлар идем.

Көй яңгырый, әкият сөйләнә.

Яшәгән ди җирдә Мәхәббәт исемле кыз . Дусларсыз яшәү аңа бик күңелсез, моңсу була. Менә ул аксакаллы, йөз ел яшәгән карт кына тылсымчыга мөрәҗәгат иткән:

Кадерле тылсымчы, миңа Ходай тарафыннан  бирелгән тормышымда якын дус табарга ярдәм итсәгез икән .

Тылсымчы уйлап торган һәм әйткән:

-Иртәгә иртән кошлар сайраганда , чык тамчылары да кибәргә өлгермәгән вакытта минем янга килерсең.

Иртән сүз куешканча, кояш чыкканда Мәхәббәт билгеләнгән җиргә килә. Берсеннән- берсе матур, берсеннән- берсе гүзәл биш кызны күрә.

-Менә үзеңә ошаганын сайла, беренчесенең исеме Шатлык, икенчесенең исеме-Уңыш, өченчесенең исеме- Матурлык, дүртенчесенең исеме- Сагыш, бишенчесенең исеме-Игелеклелек, дип әйтә тылсымчы.

-Алар барсы да искитмәле, кайсын сайларга да белмим,- дип җавап бирә кыз.

Син дөрес әйтәсең, алар чыннан да барсы да гүзәл, син тормышта алар белән очрашырсың әле, әмма берсен үзеңә ныграк ошаганын сайларга тиешсең. Ул сиңа тормышыңда гомерлек дус булыр.

Мәхәббәт кызларга якынырак килде һәм һәрберсенең күзләренә карады.Ул уйга калды.

? Сез кемне сайлар идегез? Ни өчен?

Мәхәббәт  Игелеклелек  дип аталган кыз янына килде һәм үзенең кулын сузды

? Ни өчен мәхәббәт игелеклелекне сайлады ?

Бүгенге сүзебез толерантлык турында барыр. 16 ноябрь халыкара толерантлык көне итеп билгеләнә. Нәрсә соң ул толерантлык? Беренче карашка ул аңлашылмый да кебек. Әмма аның мәгънәсе кешелек җәмгыяте үсеше һәм яшәеше өчен бик мөһим. Хәзерге культуралы кеше –ул белемле кеше генә түгел, үзен ихтирам итү  һәм тирә-юндәгеләрнең дә ихтирамын казанган кеше ул.

? Нәрсә соң ул толерантлык.

Әйдәгез бергәләп сез әйткән җавапларны кояш нурлары итеп таратыйк.

Толлерантлык термины кешеләр белән аралашканда чыдам, итагатьле һәм игътибарлы булуны аңлата

? Хәзерге заманда ни өчен соң  толерантлык актуаль?

Өченче меңеллык үзенә көч туплый. Прогресс көннән-көн алга таба үсеш ала. Кешелек тормышын техникадан башка күз алдына да китереп булмый.Тормыш көннән көн тыныч. Һәрнәрсә дә җитеш кебек. әмма без качак, көчләү корбаны, җинәят кебек сүзләрне ешрак ишетә барабыз.

Бүгенге  җәмгыятьтә актив рәвештә экстремизм, агрессивлык  үсеше арта.конфликтлар киңәя бара.Бу социаль күренешләр бигрәктә яшьләргә кагыла . Чөнки яшь үзенчәлекләренә карап катлаулы социаль проблемаларна гади һәм тиз чишәргә омтылу тора. Яшүсмерләр һәм яшьләр арасында  асоциаль  күренешләрнең төрле формалары  катастрофик рәвештә үсү күзәтелә. Яшьләр арасында җинаятьчелек арта. Һәр кеше тормышта төрле ялгышлыклар ясарга мөмкин. Кайбер очракларда үзен дөрес һәм яхшы яктан күрсәтсә икенче очракта киресенчә булуы бар.

Хәзер бер хикәя укып үтәрбез.”Сезнең алда ике юл, сайлагыз…” дип атала.

Хикәя уку.

?. Егет ни өчен ярдәм итмәде дип уйлыйсыз?

?. Бу очракта сез нәрсә эшләр идегез?

НӘТИҖӘ: Игелеклелек, изгелеклелек эшләп, кеше тагында яхшыра. чистарына, сафлана. Әгәр дә без теләсә кемгә игътибарлырак булсак, ул үтеп баручымы, хәерчеме, дусмы- бу изгелеклелек күрсәтү булыр иде.

  Хикәядән күренгәнчә шәхес үсешенең ике юлы – толерантлы һәм интолерантлы.

ТӨРКЕМДӘ ЭШЛӘҮ.

Беренче төркем толерант шәхесне  икенче төркем интолерант шәхеснең күрсәткечләрен язарбыз.

Толерант

Интолерант

Башка кеше фикерен хөрмәт итү.

Яхшылык.

Бергәләп нәрсә булса да эшләргә омтылу.

Аңлау һәм кабул итү.

Төгәллек.

Ышанычлылык һәм гуманлык.

Аңламау.

Эгоистлык.

Сабырсызлык. Түземсезлек.

Кызып китүчән.

Битараф.

Агрессив.

Ихтирамсыз.

Интолерантлы шәһес ул түбән дәрәҗәдәге тәрбиялелек, тирә якны чынбарлык итеп кабул итә алмау, баш булырга ярату, йола һәм традицияләрне санламау.

Толерантлы шәһес – үз-үзен яхшы белә, тирә-якны чынбарлыкны дөрес кабул итә, кешеләрне аңлый. Һәрвакыт ярдәм итәргә әзер торучан. Төрле йола һәм традицияләргә карата яхшы мөнәсәбәттә булуы белән ассызыклана.

Әкият бәхет турында.

Җир шарында яшәгән ди бик бай һәм баһадир бер кароль. Ул һәрвакыттада бик моңсу, йөзе аның кара болыт кебек булган . Сәяхәттә йөргән .ашаган эчкән, әмма бәхете булмаган. Болай яшәү аны туйдырган һәм үзенең каретасына утырып БӘХЕТ эзләргә чыгып киткән.Тәрәзәдән карап барган вакытта боларның юлына бер кыз очырый.

  1. Барлык нәрсәләрне дә булдыручы минем каролем миңа берәр телем икмәк бирә алмассызмы икән? –дип сораган кыз.
  2. Әй хәерче ,җибәр мине тизерәк ,Чык аннан юлдан минем юлымны бүлмә, мин бит бәхет эзләп барам. –дигән.

Ул юлын дәвам иткән. Күктәге айда болытлар арасына качкан.

Юлда яраланган, киемнәре ертылып беткән солдат очрый.

— Минем королем Сезне күрүемә мин бик шат. Мин сезнең өчен геройларча көрәштем. Сугышта җиңүче булдым. Хәзер мине үзегезнең йөртыгызга урнаштырсагыз икән.

  1. Юлымнан кит солдат минем тизрәк бәхет эзлисем бар.-дип тагын да катырак атларын чаптырып китеп бара..

Кинәт кенә тау кырыеннан бөкерәйгән бер карчык килеп чыга.

  1. Гафу ит, минем каролем , ялгыз карчыкны. Әнә анда тау башында минем өем. Иртән чыгып киткән идем урманнан утын алырга . миңа шул утынны итәргә булышмассызмы икән?.
  2. Яле карчык, кит юлдан . җибәр безнең каретаны, безнең бәхет эзлисебез бар әле.- дип юлын дәвам итә.

Менә җәй дә бетә , кызу көннәр явымлыга әйләнә. Бәхетемне эзләп табам диеп кароль юлын дәвам итә. Болар күпме барган булырлар иде белмим , каретаны бер аксакаллы карт туктата һәм сүз башлый.

-Әй, кароль, адашкан җан, алладан куркырга кирәк, дөнья буйлап үзең өчен бәхет эзләп йөрисең. Син бит үзеңнең яныңдагы кешеләрне яратып,аларга булышсаң гына бәхетеңне табарсың. Тизрәк мине тыңла атларыңны кире бор. Юлда очраган балаларны ашат һәм җылыт, солдатны сакчылыкка ал. Боларның барсын да эшлә ,әмма иң беренче чиратта карчыкка булыш , анарга утыннын илтеп, яр һәм өеп куй .

Шул вакытта түгәрәк ай чыкты, юлны яктыртты. Король карт әйткән сүзләрнең барсында үтәде. Хәзер ул барлык кешеләргә дә булыша һәм аның йөзеннән беркайчанда бәхет нурлары сүнми.

?. Бу әкият безне нәрсәгә өйрәтә? 

 НӘТИҖӘ:

Кеше һәрвакытта да үзен яхшы якка үзгәртергә омтылырга тиеш. Бердәнбер чын хата- үзеңнең элекеге хаталарыңны төзәтмәү.

Без толерантлык турында күп сөйләдек. Әйдәгез хәзер толерантлык кагыйдәләрен үзебез чыгарып карыйк.

ТОЛЕРАНТЛЫК КАГЫЙДӘЛӘРЕ,

  1. Фикердәшеңне хөрмәт ит.
  2. Башкалар әйткәнне аңларга тырыш.
  3. Үз фикереңне җайлап кына башкаларга да җиткерергә тырыш
  4. Гадел бул, башкаларның да гадел булуларына инан.
  5. Башкаларның да мәнфәгатьләрен  исәпкә ал.

Соңгы сүз итеп әйтәсем килә, безнең сыйныф ул- кечкенә гаилә . Гаиләбездә һәрвакыттада гаделлек, дөреслек, бер-береңне аңлау хәкимлек итсен. Беркайчанда оршыш, талаш килеп чыкмасын. Моның өчен нәрсә эшләргә кирәк?

Тема: Толерантлык нәрсә ул?

Максат Кешеләр арасындагы үзара мөнәсәбәтләрдә дуслыкның иң мөһим сыйфатларның берсе булуына ышаныч тәрбияләү.

Бер-береңә ярдәм кулы сузу, дус һәм тату яшәргә, дуслыкның кадерен белергә өйрәтү, коллективта бердәмлек сыйфатлары булдыру

Җиһазлау: презентация

Дәрес барышы

  1. Оештыру . Уңай психологик халәт булдыру

  2. Уку мәсьәләсен кую.

Иң беренче, кеше белән

Исәнләш үзең.

Чытык булма, борын чөймә,

Балкысын йөзең.

Беркайчан да, балакаем,

Кешедән көлмә.

Тыңлый да бел, сөйләгәндә

Сүзен бүлдермә.

Яман сүз белән күңелгә

Җәрәхәт салма.

Хәрәм малга кулың сузып,

Оятка калма.

Туганнарың, дустың белән

Ризыгыңны бүл.

Ятимнәргә, гарипләргә

Мәрхәмәтле бул.

Кешеләргә беркайчан да

Итмә явызлык.

Ялгыз булырга тырышма,

Кыен ялгызлык.

Вөҗданыңны, намусыңны

Беркайчан сатма.

Кырын эш белән чуалып,

Тормышың ватма.

Авырлыклар килгән чакта

Тагын шул сүзем:

Кирәк, балакай, өйрән син

Булырга түзем

Укучылар, шигырьне сәнгатьле итеп укып чыгыйк. Нәрсә турында сүз бара? Безнең дәресебез нинди темага багышланыр? Димәк, бүгенге тәрбия сәгатенең темасы: “Толерантлык нәрсә ул?”

  1. Уку мәсьәләсен чишү.

— 16 ноябрь -Халыкара толерантлык көне. Әлеге төшенчә бар кешегә дә таныш булмаска мөмкин. Тик аның мәгънәсе кешелек җәмгыятенең үсеше өчен бик әһәмиятле булып тора. Заманча мәдәниятле кеше-ул укымышлы гына түгел, ә башкалар тарафыннан хөрмәткә ия булган һәм үз-үзен ихтирам иткән кеше дә.

— Сөйләшүебезне Мәхәббәт турында башлыйсым килә.

Борын-борын заманда яшәгән ди Мәхәббәт исемле кыз. Аңа дусларсыз бик күңелсез булган. Ярдәм сорап йөзьяшәр картка мөрәҗәгать иткән.

— Бабакай, миңа Ходай тарафыннан бирелгән гомеремне бергә уздырырлык дус табарга ярдәм итче.

Тылсымчы уйга калган һәм әйткән:

— Минем янга иртәгә, үләннәрдә чык тамчылары кипкәнче, беренче кошлар сайрый башлаганчы килерсең ,-дигән.

Иртән, килешенгән урынга килсә, анда биш бик матур кыз тора ди.

-Менә сайла, -дигән Тылсымчы.-Берсе — Шатлык, икенчесе -Уңыш,өченчесе-Матурлык, дүртенчесе — Моңсулык, бишенчесе — Игелек.

-Алар барысы да искиткеч,-дигән Мәхәббәт.-Кемне сайларга да белмим инде.

-Чыннан да, алар барысы да әйбәт. Син әле тормышыңда алар белән күп тапкырлар очрашачаксың. Тик син алардан берсен сайла. Ул сиңа гомерлек юлдашың, дустың булыр,- дигән.

Мәхәббәт кызлар янына якынрак килгән дә күзләренә караган. Уйга калган.

— Ә сез кайсын сайлар идегез?

Мәхәббәт Игелек исемле кыз янына килгән дә, кулын сузган.

— Ни өчен Мәхәббәт Игелекне сайлаган?

-Бүгенге көндә балалар, бигрәк тә яшүсмерләр арасында усаллык, явыз уйлылык, ачулылык, үзара дошманлык , агрессивлык киң җәелеш алган. Моңа сәбәпләр бик күп. Үзара килешмәүчәнлек һәм мәдәни эгоизм радио, телевидение, балаларны чолгап алган мохит , гаилә аша мәктәпләргә дә үтеп керә.

— Нәрсә соң ул толерантлык?

Фәлсәфи энцеклопедиядә бу сүзгә түбәндәге аңлатма бирелгән:

толерантлык(латин сүзе tolerantia-түземлелек мәгънәсендә)-икенче төрле карашларга , холыкка, гореф-гадәтләргә түземлелек.

Ә чит телләр сүзлегендә “толерантлык –чит фикерләргә һәм чит диннәргә карата түземлелек” дип бирелә.

Толерантлык сүзен ике төрле контекстта карарга мөмкин: беренчедән, толерантлык ул-кешеләргә карата түземле , кешелекле,шәфкатьле булу.

Икенчедән, толерантлыкны икенче милләт вәкилләренә ,чит дин кешеләренә яки тагын аерылып торган башка шундый төркемнәргә карата түземлелек дип атарга мөмкин. Бу очракта толерантлылык өч этапта карала .

I этап-тану яки икърар итү.Тану-бу һәр кешенең башкалардан аерылып торуын, һәр кешенең үз фикерен әйтергә хокукы булуын күрү сәләте.

II этап-кабул итү. Бу һәр кешедәге аерымлыкларга уңай карау.

III этап-аңлау. Аңлау ул-икенче кешенең эчке дөньясын аңлау, бу кешегә ике төрле: аныңча һәм үз күзеңнән чыгып карарга өйрәнү.

Ситуацияләр анализлау

1. Сезнең классташыгыз дәрескә инглиз теле китабын алып килми. Бик еш сездән алып тора. Дәрестән соң бирергә онытып, өенә алып китә. Нәтиҗәдә, Сез дәрескә әзерләнә алмыйча, начар билгеләр аласыз.

2. Бер классташыгыз сезнең дустыгыз турында начар сүзләр сөйли. Башкалар тыныч кына тыңласалар да, бу Сезне бик борчый.

3. Сезнең иң яхшы дустыгызны төгәл дип атап булмый: ул һәрвакытта һәм һәркайда соңга кала. Әгәр дә мәктәпкә барганда аны алырга кермәсәң, ул үпкәли, керсәң-соңга каласың. Әлеге ситуация сезне һәрвакыт җенләндерә.

Тест биремнәре чишү

— Ә хәзер без сезнең белән тест биремнәре чишәрбез һәм сезнең толерантлык дәрәҗәгезне билгеләрбез. Әгәр дә сез беренче җавапны сайласагыз, бармагыгызны бөкләрсез.

1. Алсу начар киенгән

-бу мөһим түгел

-син аннан көләсең

2. Петя синең кебек тукланмый, моңа аның дине сәбәпче

-син аннан аңлатуын сорыйсың

-син аңа “син бик кызык тоеласың” дисең

3. Джоның тән төсе синекеннән аерыла

-син аны күбрәк белергә омтыласың

-син аңа үпкәләтерлек сүзләр әйтәсең

4. Карт кына ханым акрын гына бара

-син аңа ярдәм итәсең

-син аны этеп җибәреп, узып китәсең

5. Син- кыз, сине малай белән янәшә бастырып куялар

— син аның белән сөйләшәсең

— син аңа “барлык малайлар да нуль” дисең

6. Синең күз алдыңда кемгәдер һөҗүм итәләр

-син аны якларга тырышасың

-син аны күрмәгәнгә сабышасың

7. Синең яныңа инвалид бала килә

-син гадәти итеп аның белән сөйләшәсең

-нәрсә әйтергә белмичә, аның яныннан китәсең

7 бармак — Искиткеч! Син үз-үзеңә нык ышанучан, үз фикереңне әйтә аласың. Син яхшы аңлыйсың, синең ирек, башкаларныкы башланган урында тәмамлана.

3-6 бармак — син бик үк толерантлы түгел. Син үз-үзеңә бик ышанып җитмисең,тик син игелекле, вакытлар узу белән синең барысы да килеп чыгачак.

1-2 бармак — Ай-ай-ай! Син бөтенләй толерантлы түгел. Әгәр дә син үз-үзеңне яхшырак аңларга тырышсаң, чыннан да бәхетле булачаксың.

— Бүгенге көндә Җирдә 3 мең төрле халык яши. Россия Федерациясе — иң зур күпмилләтле ил, 166 милләт исәпләнә.

-Хәзерге вакытта илдә тынычлык дип атап булмый. Нинди вакыйгалар куркыныч булып тора?

-Күп кенә кешеләр качаклар булып торалар. Алар үзләренең илләрен ташлап китәргә мәҗбүр булдылар. Россия аларны үзенә сыендырырга тырыша. Әлеге кешеләр илдә барган милләтләр арасындагы сугыш өчен гаепле түгел.

-Ни өчен сугышлар бара соң?

-Тарихта һәрвакыт шулай булган. Тик монда гаепсез гади халык зыян күрә. Бүген кайгы аларга килгән.Ә иртәгә ул безгә килергә мөмкин. Алар нинди авырлыклар белән очрашалар соң?

-Без аларга шәфкатьлелек күрсәтергә тиеш.

-Класс-ул кечкенә гаилә.безнең гаиләдә һәрвакыт игелеклелек, хөрмәт, үзара аңлашучанлык булуын, талаш-сугышларның булмавын теләр идем. Әйдәгез әле кытай халкының гыйбрәтле хикәясен тыңлап китик

Яшәгән ди, булган ди бер гаилә.Ул гади булмаган.Әлеге гаиләдә 100 ләп кеше яшәгән, бер авылны тәшкил иткән. Менә шулай бер гаилә, бер авыл булып яшәгәннәр. Алар арасында бернинди талаш-сугышлар, ызгышлар булмаган. Әлеге хәбәр илнең идарәчесенә барып ирешкән. Ул әлеге имеш-мимешләрне тикшереп карарга булган. Авылга килеп керсә, андагы тәртипкә, чисталыкка таң калган. Балаларга да күңелле, картларга да тыныч. Моның сәбәбен ачыклау өчен, гаилә башлыгыннан сораган. Ул бер бит кәгазь алган да бик озак кына нәрсәдер язган. Күрәсең, бик укымышлы да булмаган. Соңыннан битне идарәчегә биргән. Ул әлеге язуларны укырга тырышып караган һәм шаккаткан. Анда 3 кенә сүз: “Мәхәббәт, кичерү, түземлелек” , битнең азагында “100 тапкыр мәхәббәт, 100 тапкыр кичерү, 100 тапкыр түземлелек” дип язылган булган.

-Шул гынамы? дип сораган идарәче.

-Әйе,- дигән карт.- Бу һәр яхшы гаиләнең нигезе. Шулай ук тынычлыкныкы да,-дип өстәгән.

-Сез әлеге гыйбрәтле хикәяне ничек аңладыгыз?

— Мәкаль-әйтемнәрдә халыкның еллар буена тупланган тәҗрибәсе чагылыш таба. Дуслык турында татар халкы үз фикерен мәкальләр аша бик үтемле итеп җиткерә. Ә сез аларны беләсезме икән? Мәкальләрнең төгәлләгез.

“Кешедән көлмә, үзеңнән көләрләр”,

“Кешене хөрмәт итсәң, сине дә хөрмәт итәрләр”,

“Һичкемне үзеңнән түбән куйма!”

“Нинди халыкка килсәң, шуның башлыгын киясең” (рус халык мәкале)

”Дөнья төкерсә, диңгез була”(рус халык мәкале);

”Халык төкерсә, күл булыр” (татар халык мәкале);

“Берәү төкерсә — кибә, халык төкерсә — күл барлыкка килә” (чуваш халык мәкале

Йөз сум акчаң булганчы, ( йөз дустың булсын)

  • Кош канаты белән, ( кеше дуслары белән көчле)

  • Дустың булмаса – эзлә, тапсаң – (югалтма)

  • Иптәшең үзеңнән ( яхшырак булсын)

  • Дуслыкта, бердәмлектә – көч

  • “Игелекле эшнең иртәсе – киче юк”.

  • 2) “Изгелек иткән юлда калмас”.

  •  3) “Игелек итә алмасаң, яманлык кылма”.

  • 4) “Кешегә игелек итсән – үзеңә булышасың”.

  • 5) “Матурлык – бер көнлек, игелек – мәңгелек”

Тренинг

-Әйдәгез, уйлап һәм ярымтавыш белән әлеге фразаларны кабатлыйк

Безнең Ватаныбыз-Татарстан.

Без дус яшибез.

Без бер-беребезгә карата түземле.

Без игелекле, гадел,шәфкатьле.

Әгәр дә кешеләр шундый булсалар, Җир шарында барлык балалар бәхетле яшәр, илдә сугышлар булмас иде.

Йомгаклау

-Әйдәгез, урамда болытлы ноябрь, кызу август булса да түземле булыйк .

Җирдәге барлык балалар тынычлыкта, дуслыкта яшәргә хыялланалар. Һәрвакыт якты кояш, янәшәләрендә яраткан әниләре торуларын телиләр. Класс сәгатебезне балаларның яраткан җыры белән төгәллик.

“Һәрвакыт булсын кояш” җырын башкару

укучыларга буклетлар тапшыру

Без – бер тату гаилә.

Максат:

  • Татарстанда яшәүче милләтләрнең дуслыгын хөрмәт итү.
  • Кешеләр арасындагы үзара мөнәсәбәтләрдә дуслыкның иң мөһим сыйфатларның берсе булуына ышаныч тәрбияләү.
  • Бер-береңә ярдәм кулы сузарга, дус һәм тату яшәргә, дуслыкның кадерен белергә өйрәтү, коллективта бердәмлек сыйфатлары булдыру.

Җиһазлар: Презентация,глобус,тәҗрибә өчен предметлар.

Тәрбия сәгате барышы:

Оештыру . Уңай психологик халәт булдыру.

Укытучы сүзе: Исәнмесез, укучылар! Хәерле көн, кунаклар! Әйдәгез, матур итеп сәламлик әле бер-беребезне, каршыда һәм күршедә утыручы дусларыгызга, ягымлы елмаеп, сәлам юллагыз әле. Барыбызның да кәефебез күтәрелеп китте. Дусларым, дәрес буена күтәренке кәеф, елмаю безне ташламас дип ышанып калам.

Уку мәсьәләсен кую.

Укытучы. Дуслар, бүгенге сыйныф сәгатебезне видеоязмадан башлыйсым килә. Игътибар белән карагыз.

Укытучы: Нәрсә турында иде бу видеоязма?

Укучыларның җавабы: Халыклар турында, милләтләр турында, дуслык турында.

Укытучы сүзе: Дөрес, дусларым, барыгыз да дөрес аңлагансыз, дуслык турында. Ә кемнәр арасындагы дуслык турында сүз бара? Бу сорауга җавап бирү өчен күргәзмәбездәге матур киемнәргә, төрле милләт киемнәреннән булган курчакларга күз салыгыз.

Укучылар: Милләтләр дуслыгы.

Укытучы: Әйе, ә сез бүген нинди милләт киемнәреннән?

Укучылар: Рус, татар, чуваш, үзбәк, башкорт.

Укытучы: Бу милләтләр үзара ничек яши?

Укучылар: Дус-тату яшиләр.

Укытучы: Укучылар, Җир шарында (тактадагы макетка күрсәтеп) тагын нинди милләт вәкилләре яши, беләсезме? Сезнең алда кеше сурәте макетлары бар. Сез шул битләргә үзегез белгән милләт исемнәрен язып куегыз әле. (Хөрмәтле кунаклар, сез дә катнаша аласыз). Ә хәзер менә шул Җир шарына беркетегез.

Укучылар: ( Язганнарын әйтәләр, беркетәләр)

Укытучы: Карагыз әле, укучылар, нәрсә күрәбез?

Укучылар: Җир шарында төрле милләт халыклары яши. Без күбәү.

Укытучы: Күргәнебезчә, Җир шары – барлык халыкларның уртак йорты һәм без шул гүзәл планетабызда бер гаилә булып яшибез икән. Димәк, балалар, бүген без нәрсә турында сөйләшербез инде?

Укучылар: Милләтләр дуслыгы турында

Укытучы: Дөрес, мин сыйныф сәгатебезнең темасын Без – бер тату гаилә” дип атадым.

Ә менә әйтегез әле, Җир шарындагы милләт халыклары барысы да бертөрлеме?

Укучылар: Юк.

Укытучы: Ә нәрсәләре белән аерылалар? Экранга игътибар итегез әле. (СЛАЙД )

Укучлар җавабы: Алар диннәре, тән төсе, телләре, киемнәре, гореф-гадәтләре, бәйрәмнәре белән аерылалар.

Укытучы: Дөрес, рәсемдә балалар кулларының, киемнәренең төрле булуына карамастан, бергә кулга-кул тотынышкан. Уртада – Җир шары. Кешеләр арсындагы бердәмлек һәм көчле дуслык кына Җиребезне саклаячак.

Укытучы: Әгәр бер халык үзен икенчесеннән өстен санап, башка халыкларны кимсетсә, нәрсә булыр иде?

Укучылар җавабы: Талашырлар иде, дус булмаслар иде, сугышлар булыр иде.

Укытучы: Әйе, дусларым, игътибар белән экранга (СЛАЙД) карагыз әле. Бүгенге көндә уртак йортыбыз – планетабыз бер дә тыныч түгел. Илебездә һәм планетабызда көн саен йөрәкләрне тетрәндергеч, күңелләрне өзә торган вакыйгалар булып тора. Без аларны телевизордан, интернет челтәре аша күреп, радиодан ишетеп торабыз. Нинди милләт вәкиле булуыбызга карамастан, барыбыз да кайгырабыз, хәсрәтләнәбез.

Укытучы: Без үзебезне шундый авыр вакытларда ничек тотарга тиеш?

Укучылар: Бердәм булырга, бер-беребезне рәнҗетмәскә, вакытны юк-барга, талашка әрәм итмәскә. Дус, тату яшәргә. Шул вакытта без барлык авырлыкларны җиңеп чыга алырбыз.

Укытучы: Бик дөрес җаваплар таптыгыз. Дуслык – дөньяда иң кирәкле мөнәсәбәтләрнең берсе. Дуслык булса гына, Җир шарында тынычлык булыр.

(СЛАЙД) Татарстан — күпмилләтле республика. Татарстанда 173 милләт вәкиле яши. Шушы милләтләр арасында сан буенча: 1нче урынны татарлар — 2млн.нан артык, 2 нче урынны руслар — 1,5 млн., 3нче урынны чувашлар — 126,5 мең алып тора. Районыбызда- 59,5 мең кеше яши, шулардан шәһәребездә- 33,5 мең кеше. Татарлар — 52%, чувашлар — 27%, руслар — 19%, башка милләт халыклары — 2%.  (Экранда дәлилләр күрсәтелә)

Безнең гимназиябезне дә күп милләтле дип әйтергә була. (Экранда дәлилләр күрсәтелә)

Сыйныфыбызда да катнаш гаиләдән булган укучыларыбыз бар.

Төрле-төрле чәчәкләрдән торан гүзәл чәчәк бәйләме кебек, Республикабыз да күпмилләтле булуы һәм ул милләтләрнең үзара дуслыгы белән бик күркәм. Һәр милләт үзенең гореф-гадәте, бәйрәмнәре милли ашлары, киемнәре белән үзенчәлекле, әйеме? Ә менә сез башка милләт халыклары турында. нәрсәләр беләсез икән?

Башта 15-20 секунд дәвамында һәрберегез уйлыйсыз, аннан соң, төркемнәрдә киңәшләшеп, үзегезгә бирелгән милләт халкы турында нәрсәләр беләсез, шуны язасыз

Беренче төркем — рус милләте турында,

Икенче төркем — чуваш милләте турында,

Өченче төркем татар милләте турында яза.

Сезгә 3 минут вакыт, башладык.

Укучылар: җавапларны тыңлыйбыз

Укытучы: Рәхмәт, укучылар, бик яхшы беләсез икән.

Ял минуты

Төрле милләт көйләре яңгырый, үзегезнең төркемдә һәрберегез хәрәкәт күрсәтергә тиеш була, башкалар аның артыннын кабатлыйлар, аннан көй алышына, икенче укучы лидер була.

Укытучы: Алкышлар үзебезгә, рәхмәт, күңелле ял иттек!

Я, әйтегез әле миңа, җиңел булдымы бу эш сезгә?

Укучылыр: Әйе.

Укытучы: Төрле милләт биюләрен дә менә дигән башкарасыз икән!

Менә шулай, телләре, киемнәре, көйләре төрле булуга карамастан, республикабызда, районыбызда, гимназиябездә төрле милләт халыклары аралашып, аңлашып, ярдәмләшеп, бер-беребезне хөрмәт итеп, дус яшибез.

Укытучы сүзе: Ә менә, дусларым, уйлап карыйк әле, дуслык дибез, дуслар дибез, ә дус булу өчен бер-береңә карата, башка милләт вәкилләре, башка дин кешеләренә карата ничек, нинди карашта булырга кирәк?

Укучылар җавабы: Хөрмәт белән карарга, түземле булырга кирәк, матур сөйләшергә, бер-береңне авыр сүзләр әйтеп рәнҗетмәскә.

Укытучы: Бик дөрес әйтәсез. Моны икенче төрле нинди сүз белән атап була?

Укучылар: Толерантлык.

Укытучы: Толерантлык – башка милләт, дин вәкилләренә карата түземле булу.

Укытучы: Ә сез һәрвакытта да шундый түземлеме соң? Гел шундый булып буламы? Моның өчен нишләргә?

Укучылар: Үзеңне һәрвакыт контрольдә тотарга. Сүзеңне чамалап сөйләргә. Башта уйларга, аннары гына әйтергә.

Укытучы: Чыннан да укучылар, яхшы сүзне барыбыз да яратабыз, ягымлы сүз ишетсәк, күңелебезгә рәхәт булып китә.

Яхшы сүзне җаның тели синең,

Начарлыктан күңелең көрсенә.

Ә син үзең андый яхшы сүзне

Әйтәсеңме башка кешегә?

Укытучы: Димәк, бер-беребез белән ничек аралашырга?

Укучылар җавабы: Таң атканда, һәрбер кеше изгелекләр теләргә, бер-берсенә яхшы сүзләр әйтергә тиеш. Көнне яхшы сүз белән башласаң, көнең дә матур үтәр, диләр.

Әйе, сүз кешене сөендерә дә, көендерә дә, дәртләндерә һәм оялта да белә, елата да ала. Матур сүзләр бик күп бит ул.

Мин сезнең белән бер кечкенә генә тәҗрибә үткәрәсем килә. Күз алдыгызга китерегез әле, бу стакан белән су – сезнең күңелегез, ә шикәр комы — бу яхшы, йомшак, матур сүзләр, ә менә ташлар — безне ачуландыра торган, елата торган, әшәке сүзләр. (кунаклар сезнең алда да шул ук предметлар бар, безнең белән катнаша аласыз). Хәзер шул стакан белән суга аз гына шикәр комы салыгыз әле.

Укытучы: Нәрсә булды дип уйлыйсыз?

Укучылар: Шикәр эреде, су тәмле, баллы булды.

Укытучы: Күңелгә рәхәтме?

Укучылар: Әлбәттә.

Укытучы: Ә хәзер шул суга ташларны салып карагаз әле, нәрсә күрәбез?

Укучылар: Төбенә төшеп утырды, стакан авырайды, су пычранды, ташлар баллы суны тәмсез ясады.

Укучылар: Ә күңелебез ни хәлдә, кәефегез ничек?

Укучылар: Авыр, начар. Чыннан да, укучылар, авыр, кәефебез төшә. Ә ташларны кире күңелдән чыгарып буламы?

Укучылар: Юк.

Укытучы: Эзе кала, тап бетми.

Укытучы: Шуңа күрә ничек аралашырга тиешбез?

Укучылар: Матур сүзләр белән генә, кешене ачуландырмаска тырышырга.

Укучылар: Әйе, ә менә хәзер үзегезне тикшереп карыйм әле, мәкальләр беләсезме икән. Мин мәкальнең башын әйтәм, сез дәвам итәсез.

Йөз сум акчаң булганчы, йөз дустың булсын.

Кош канаты белән, кеше дуслары белән көчле.

Дустың булмаса – эзлә, тапсаң — югалтма.

Иптәшең үзеңнән яхшырак булсын.

Дуслыкта, бердәмлектә — көч.

Укытучы: Булдырдыгыз! Ә менә, укучылар, беләсезме соң әле сез, ишеткәнсездер инде, безнең Нурлатта күптән түгел нинди йорт ачылды әле, зур матур бина төзелде, карагыз әле экранга,

( СЛАЙД) таныдыгызмы?

Укучылар: Дом дружбы народов.

Укытучы: Әйе, Халыклар дуслыгы йорты. Кайсыгыз булганы бар? Бер алып барырмын әле экскурсиягә, анда төрле түгәрәкләр эшли, төрле милләтләргә багышлап аерым бүлмәләр бар. Музей кебек ясалган, нәрсәләр генә тупланмаган анда. Нурлат халкын, төрле милләт вәкилләрен берләштерә торган матур, зур йорт бар безнең Нурлатта, ул безнең горурлыгыбыз.

Дусларым, ә хезер барлык алган белемнәребезне йомгаклыйк әле:

-Бүген нәрсә турында сөйләштек?

Укучылар: Толерантлык, дуслык, тынычлык турында.

Укытучы: Ә дөньяда тынычлык булсын өчен нишләргә?

Укучылар: Илдә тынычлык булсын өчен татулык, дуслык кирәк. Ә безнең тынычлык символы нәрсә әле?

Укучылар: Күгәрчен кошы.

Укытучы: Менә шул кош рәсемнәре сезнең алдыгызда, барлык матур теләкләрегезне язып, тактага беркетик әле. (Кунаклар, сез дә катнашыгыз әле безнең белән). Ә мин сезгә үзебезнең якташыбыз, автор-башкаручы Фирдүс Тямаевның “Дуслар” дигән җырын уйнатам.

Укытучы: (Берничәсен тыңлыйбыз).

Рәхмәт дусларым һәм кунаклар. Дәресемне бер риваять белән тәмамлыйсым килә.

Борын-борын заманда, бер шәһәрдә яшәгән ди Акыл иясе һәм шул ук шәһәрдә яшәгән Явыз, усал кеше. Ул көнләшкән: “Нишләп Акыл иясеннән киңәш сорыйлар, барысы да аңа сорау белән баралар. Бер дә җавапсыз калмый, һәммәсенә дә булыша”, -ди Явыз кеше. Һәм ул Акыл иясенә җавап табалмаслык бер авыр сорау бирмәкче була. Матур бер көнне болынга бара һәм бер күбәләк тотып кайта. Ә бирим әле мин аңа шундый сорау ди: Әйт әле миңа, минем учымдагы күбәләк нинди? Үлеме, тереме? “Тере” дисә, учымны кысармын да үтерермен, ди, “үле” дисә, учымны ачып җибәрермен дә, очырырмын ди. Икенче көнне Акыл иясенә китә һәм сорау бирә: “Әйт, әле миңа, минем учымдагы күбәләк нинди? Үлеме,тереме?”-ди. Акыл иясе башын да күтәрмичә, ике дә уйламыйча: “Барысы да синең кулда!” — ди.

Ничек аңлыйсыз бу җөмләне?

Укучылар: барысы да бездән тора, дөньядагы тынычлык та безнең кулда, дус яшәү дә бездән тора. (СЛАЙД)

Укытучы: Дөрес, әйдәгез әле, кулга-кул тотынышып, бергә түгәрәккә басып гөрләтеп, матур, тату, дус яшик әле!

Җыр башкарабыз бергә.

Барлык булган теләкләребез тормышка ашсын!

Барыгызга да зур рәхмәт. Сезнең белән эшләүләре шундый рәхәт булды бүген. Сау булыгыз.

  Презентация «Без-бер тату гаилә»
PPTX / 75.55 Мб

СЦЕНАРИЙ 
КВЕСТА

«ДОРОГАМИ 
ТОЛЕРАНТНОСТИ»

Цель:

·      
воспитание
у подростков общечеловеческих ценностей: справедливости, нравственности,
толерантности  и раскрытие их творческих способностей.

Задачи:

1.                
содействие
воспитанию подрастающего поколения в духе миролюбия, толерантности, уважения
основных жизненных ценностей других народов, взаимопонимания, солидарности и
духовного единства между людьми разных убеждений;

2.                
профилактика
проявления ксенофобии, экстремизма и терроризма в молодёжной среде ;

3.                
вовлечение
подростков в сферу социального творчества.

ПРАВИЛА  КВЕСТА

1.     В квесте принимают
участие 5-6 команд по пять человек. Команда разновозрастная. Команды создаются
непосредственно перед игрой.

2.     Члены команды
выбирают капитана.

3.     Квест – командная
игра. По ходу игры каждая команда получает от организаторов на этапах фрагменты
эмблемы Толерантности

4.     В конце квеста все
команды собирают и создают эмблему свои фрагменты, а также исполняют общую
песню о толерантности.

Для этого команда:

·     
Получает
маршрутный лист с этапами игры

·      Задания команды
выполняют по одному, строго следуя маршрутному листу. Если предыдущая команда
задержалась на этапе, то следующая ее ждет.

·     
Время
выполнение заданий определяет каждый организатор.

·     
Команды
могут воспользоваться подсказками, которые можно получить у Организатора –
ведущего игру. Каждая подсказка будет отнимать 3 балла от общего балла
команды.

·     
По
окончанию игры подводятся итоги и выбираются команды, занявшие
I, II и III места.
Команды-победительницы награждаются Грамотами.

КАЛЕНДАРЬ 
ТОЛЕРАНТНОСТИ

18
декабря — Международный день мигранта

03
декабря — Международный день инвалидов

02
декабря — Международный день борьбы за отмену рабства

16
ноября — Международный день, посвященный терпимости

12
ноября — Сахаровская стипендия по правам человека

Отмечаются
международными организациями системы ООН:

16
ноября 1995 года – Генеральная конференция ЮНЕСКО утвердила Декларацию
принципов толерантности

16
ноября – Международный день толерантности

1995
год – Международный год толерантности

1999
год – «Манифест 2000 года в поддержку культуры мира и ненасилия»

2000
год – Международный год культуры мира

2001–2010
годы – Международное десятилетие культуры мира и ненасилия в интересах детей
планеты

2004
год – Международный год памяти о борьбе с рабством и его ликвидации

21
мая – Всемирный день культурного разнообразия во имя диалога и развития

23
августа – Международный день памяти о работорговле и ее ликвидации

РЕКОМЕНДАЦИИ  ДЛЯ  ОРГАНИЗАТОРОВ  КВЕСТА:

·       
Команды
выполняют одинаковые задания, но их порядок у каждой команды свой.

·       
Задания
команды выполняют по одному, строго следуя маршрутному листу. Если предыдущая
команда задержалась на этапе, то следующая ее ждет. За не соблюдение
очередности команда штрафуется -3 баллами

Побеждает команда, которая наберет больше
всего баллов за игру.

Ход мероприятия

Ведущий:

— Ребята, сегодня у нас праздник «День
толерантности».

Что же это за слово такое – толерантность? 
Толерантность-это право каждого на уважение

  Толерантность – слово иностранное,
  Но для всех понятное давно.
  Будь терпимым к дальнему иль странному-
  Отстранённым, будто бы в кино.

  Речь здесь не идёт о равнодушии,
  И о чёрствости никто не говорит.
  Деликатность и терпение к живущему
  Рядом нам совсем не повредит.

  Будь терпимым ко всему инакому:
  К вере, взглядам, мыслям и одеждам…
  И тогда, пожалуй, ясно всякому,
  Тихая затеплится надежда,

  Что мы можем жить, такие разные,
  В этом мире вечного движения!
  А для обретенья толерантности
  Нужно просто чувство уважения!


16 ноября 1995 года Генеральная конференция
ЮНЕСКО приняла Декларацию принципов толерантности

ТОЛЕРАНТНОСТЬ
 Слово «толерантость» происходит от
латинского слова tolerantia, что переводится как «терпение». Это слово
существует во многих языках, и, несмотря на некоторые различия в значениях,
произнося это слово на любом языке, мы подразумеваем практически одно и то же:

  … что другие могут думать иначе, чем ты
сам;

  … милосердие, сострадание;
  … умение быть великодушным и терпимым;
  … признание идей, отличных от твоих
собственных.

 

Добро и зло творить всегда
Во власти всех людей.
Но зло творится без труда,
Добро творить трудней

ВЕДУЩИЙ: Если правильно всё
сделаем, то узнаем, как называется город, по которому мы будем путешествовать:

  • О
    чем больше всего мечтала Элли?            
               ДОМ
  • Кого
    Элли взяла с собой в путешествие?      ТОТОШКА
  • Самое
    заветное желание Трусливого Льва?  ХРАБРОСТЬ
  • О
    чем мечтал Железный Дровосек?            
         СЕРДЦЕ
  • Какое
    заветное желание было у Страшилы?      МОЗГИ

Итак,
 как называется наш первый город? (Добро) 

Верно!
Этот город необычный: туда пускают только тех, кто умеет правильно себя вести,
знает и говорит «волшебные», то есть вежливые слова. А кто знаете волшебные
слова, тот сыграет с нами в игру.

А
того человека кто использует в речи такие слова как можно назвать?
-толерантным, а все  эти слова можно объединить под одним понятием-
толерантность.

ВЕДУЩИЙ: Кто из них не
толерантный? (ответ). А почему? (выслушиваю ответы детей ). Главная тема
русских сказок была и остается борьба добра и зла. Я буду называть сказочного
героя, а вы будите отвечать, какой он. Если добрый, то радостно хлопаете в
ладоши, а если злой, топаете ногами.

Иван
царевич

Кощей
бессмертный

Золотая
рыбка

Дюймовочка

Карабас
Барабас

Золушка

Красная
шапочка

Гуси-лебеди

Водяной

Баба-Яга

Морозко

Мальвина

Команды:
ДРУЖБА- 9 и 1,2 к. МИР – 8 и 3 кл СПРАВЕДЛИВОСТЬ – 7 и 4 кл., СОГЛАСИЕ – 6 ,
МИЛОСЕРДИЕ- 5.

Каждая
команда получает маршрутный лист, который поможет командам пройти все этапы
квеста.

Обращаю
внимание на то, что проходить этапы игры команда должна строго по предложенному
ей маршруту. Если команда будет нарушать маршрутный лист, ей будут начисляться
штрафные очки равные -3 б, за каждое нарушение.

Победителем
станет команда, которая наберет наибольшее количество баллов, а не та которая
быстрее всех пробежит по этапам.

Ну что
же, успеха вам в игре и вперед на маршруты


                                                           Квест
Станция  «Комплименты»
(игровой  зал)

Каждому из нас
приятно, когда его хвалят, говорят о нем хорошие, добрые слова, особенно когда
заслуженно.

Любой человек хочет, чтобы его любили и уважали,
ценили и понимали, и очень часто нам просто необходимо слышать от окружающих
людей добрые слова и пожелания. Ведь от этого улучшается настроение и мы готовы
делиться радостью и помогать другим.

Сейчас я предлагаю вам встать в 2 круга:
внутренний и внешний, так, чтобы вы разбились по парам. Возьмите друг друга за
руки. Думаю, есть что-то хорошее, что вы хотите сказать друг другу.

Скажите вашему другу теплые и добрые слова о
нем. Затем по хлопку ведущей внешний круг передвигается по часовой стрелке, и у
вас есть возможность сказать хорошие слова товарищам.

— Вам понравилось это упражнение? Почему? 
— Что нового вы узнали друг о друге? 
-Были комплименты одинаковыми или разными? 
— Почему разные? 

— Действительно, ребята, каждый человек
неповторимый, это индивидуальность. Личность, обладающая

«Звали, зовут, будут звать…» 
Дети  встают  в круг и все по очереди,
начиная с ведущего, произносят:

«Когда я был совсем маленький, меня звали
Вовочка, сейчас в школе меня зовут Володя, а когда я вырасту, меня будут звать
Владимир Николаевич»

Для многих детей их имя и отчество, произносимые
вслух звучат непривычно, но при этом они повышают уважение ребенка к себе и
родителям, дают ориентир на будущее, на взросление.

Каждый называет своё ИО, следующий  называет
свое и того, кто только что произнес

Максимум – 5 баллов

Станция
«Нарисуй себя»
(зеленый зал)  участвует 10 человек
Все дети встают в круг, получают лист бумаги,
кладут на пол перед собой. Нужно нарисовать портрет, для этого фломастером
сначала пишут свое имя в углу, затем все одновременно делают 1 шаг в сторону,
таким образом оказываются перед чужим листком.

Задание 1: нарисовать лицо. Снова сдвигаются на
1 шаг в сторону.

Задание 2: нарисовать волосы. Снова сдвигаются и
так далее рисуют части лица: уши, глаза, нос, рот.

В конце каждый должен найти свой портрет и взять
на память.

— Да, ребята, все мы очень разные, у каждого
есть свои особенности, не говоря уже о внутреннем мире каждого человека. Мы
должны уважать индивидуальность каждого человека, потому что мы все люди, у нас
есть различия, но каждый из нас неповторим и нужен всем остальным.

Станция
«Народная мудрость» (кабинет 3 класса)

1.    
Ведущий предлагает составить пословицу из фраз.

Не
рой яму другому

не
то сам в нее попадешь

Что
посеешь

то и
пожнешь

Вместе
тесно

а
врозь скучно

Кто
оторвался от друзей

тому
не на кого рассчитывать в беде

Добро
потеряешь – опять наживешь

друзей
потеряешь- уже не вернешь

Тот
кто делает добро другому

тот
делает добро себе

Кто
много обещает

тот
мало делает

Есть
терпение

будет
умение

2. Разгадайте ребусы.

Запишите слова в бланке ответа и отдайте
ведущему площадки,

1.

                        

2.

            

3 = Л                                  2

3.

                        

4.

         

Станция
«Психологические игры»
(кабинет истории)

1.    
Все мы разные, но мы одна команда. Задание выполняется молча.


Встаньте в одну шеренгу по цвету волос от самого светлого до самого темного.


Встаньте в одну шеренгу по первой букве ваших имен по алфавиту, а теперь по
фамилии.

— 
Встаньте в одну шеренгу по датам дней рождения.

2. Пойми
меня. Один участник выходит за дверь. Группе объясняется задание, что на каждый
жест участника все должны хлопать в ладоши. Входящему ученику необходимо всем
объяснить, как он готовит яичницу.

3.
Навешивание ярлыков. Участник садится на стул, ему одевают корону с
написанной фразой: «Хочу, чтобы меня пожалели», «Я вечно во всем виноват»,
«Рассмешите меня», «Помогите мне». Остальные участники должны выполнить
просьбу, написанную на короне. А водящий должен отгадать.

Станция
« Вавилонская башня» (
кабинет географии)

ВЕДУЩИЙ: вы,
наверное, помните библейскую притчу о строительстве Вавилонской башни. Люди так
и не смогли построить самую высокую башню, потому что мотивом её строительства
было высокомерие людей. Чтобы спасти людей и не допустить распространения зла,
Господь перемешал языки строителей башни, и люди, заговорив на разных языках,
перестали понимать друг друга.

ЗАДАНИЕ
– мы предлагаем вам нарисовать проект Вавилонской башни. Но по сравнению с
библейскими строителями, которые не смогли понять слов друг друга, вы должны
будете договориться друг с другом в группе без слов. Каждый из вас получит
своё задание, в котором содержится указание о том, какой должна быть башня,
т.е. у каждого члена группы будет своё задание, которое он не имеет права
озвучить или показать членам группы.

 Время
выполнения – 6 минут.

Каждая
команда получает листы формата А-4, фломастеры, простой карандаш, ластик.
Каждому члену команды ведущий раздаёт листочек с индивидуальным заданием (см.
ниже).

1.    
Фундамент башни должен быть коричневым.

2.    
Башня состоит из синих кирпичиков.

3.    
На верху башни желтый купол.

4.    
У башни есть балкон и крыльцо.

5.    
Справа от башни растёт дерево.

6.    
Слева от башни цветут цветы.

Опыт
показывает, что при выполнении этого задания необходимо присутствие взрослых,
которые следят, чтобы дети не разговаривали, а пользовались жестами и знаками.

Суть
этого задания состоит в том, чтобы дети поняли свою очерёдность рисования башни
и объяснились с группой жестами, как и в какой последовательности нужно
рисовать.

Дети
показывают рисунки и рассказывают о своих впечатлениях. Ведущий должен
подчеркнуть, что в общении тоже очень важно не лезть вперёд, продвигая своё
«Я», важно не только слышать, но и порой в большей мере, чем слышать, видеть
собеседника, уметь уступать. Только тогда можно получить хороший результат и
избежать недоразумений.

Станция
 «Перевод»
(кабинет русского языка)

1)
Эта фраза написана на «соленом» языке. Вам надо перевести ее на русский язык.

2)
Запишите слово и отдайте Ведущему площадки.

Всесе люсюдиси наса босольшосой  пласанесетесе

 Досолжнысы  всесегдаса друсужисить.

Досолжнысы всесегдаса смесеясятьсяся десетиси

Иси в мисирносом  мисиресе жисить

Станция «Песенная» (актовый зал)

Всей команде необходимо спеть дружно
песню.

«Дорога добра»

1
Спроси у жизни строгой,
Какой идти дорогой,
Куда по свету белому
Отправиться с утра.

Иди
за солнцем следом,
Хоть этот путь неведом,
Иди, мой друг, всегда иди
Дорогою добра.
Иди за солнцем следом,
Хоть этот путь неведом,
Иди, мой друг, всегда иди
Дорогою добра.

2
Забудь свои заботы,
Падения и взлёты,
Не хнычь, когда судьба себя
Ведёт, не как сестра.

Но
если с другом худо,
Не уповай на чудо,
Спеши к нему, всегда веди
Дорогою добра.
Но если с другом худо,
Не уповай на чудо,
Спеши к нему, всегда веди
Дорогою добра.

3
Ах, сколько будет разных
Сомнений и соблазнов,
Не забывай, что это жизнь,
Не детская игра.

Ты
прочь гони соблазны,
Усвой закон негласный,
Иди, мой друг, всегда иди
Дорогою добра.
Ты прочь гони соблазны,
Усвой закон негласный,
Иди, мой друг, всегда иди
Дорогою добра.

МАТЕРИАЛЫ  ПО 
ТОЛЕРАНТНОСТИ

1.  http://www.tolerance.ru/

2. http://ru.wikipedia.org/wiki/%D2%EE%EB%E5%F0%E0%ED%F2%ED%EE%F1%F2%FC

3. http://boomerang-kdm.ru/calendar.php?s1=42#look

4. http://recyrc.bs-co1472.edusite.ru/DswMedia/kalendar-tolerantnosti.doc

ЭМБЛЕМЫ  КОМАНД

Картинки по запросу дружба

ДРУЖБА

http://ia-centr.ru/work/files/14116/icon150.jpg

МИР

Картинки по запросу весы рисунок

СПРАВЕДЛИВОСТЬ

РАДУГА

Картинки по запросу дружба

СОГЛАСИЕ

https://blin.mk.ua/wp-content/uploads/2017/08/4976h0fo-640x357.jpgЛЮБОВЬ

УВАЖЕНИЕ

ПРОЩЕНИЕ

МИЛОСЕРДИЕ

Цель: создание условий для проявления нравственных и патриотических чувств учащихся.

Пояснительная записка

Методическая разработка часа общения «Путешествие по стране Толерантности» приурочена к Международному дню толерантности, который отмечается 16 ноября. Мероприятие проводится в познавательно – игровой форме.

Добро и зло,… вечные темы. Темы сказок, мифов, искусства, религии… Темы жизни. Современное общество с его информатизацией и стрессами все чаще характеризуют как общество повышенной агрессивности. Мультфильмы (увы!), боевики и триллеры, детективы, компьютерные игры – все то, чем окружены современные дети, и чем они заполняют свой досуг, — пропитана агрессией, и что самое страшное, это становится нормой. И этому, к сожалению, учат взрослые. А добро? Современные подростки вместо чтения книг предпочитают играть в компьютерные игры, вместо посещения театра смотрят бои без правил; приключенческие фильмы вытеснены боевиками. Молодежь поклоняется лишь своим кумиром, проводит время на тусовках. Это их свобода выбора. Обязательным осталось только посещение школы, где процесс образования идет на фоне воспитания; где сходятся дети разных национальностей, разных статусов и взглядов. Именно в школе нужна терпимость в отношении друг к другу, невзирая на социальное положение, разные точки зрения, ко всему, что может вызвать агрессию. Поэтому толерантности нужно учить наравне со счетом и письмом, учить принимать других такими, какие они есть, учить терпимо, относиться к самобытности, умно разрешать конфликты. Таким образом, умение жить в мире с собой и другими – актуальная проблема современных школьников.

Актуальность данной темы обусловлено и многообразностью нашего мира, которую нужно молодому поколению принимать с позитивной точкой зрения. В современном российском обществе идет процесс переосмысления и систематизации основополагающих ценностей, на государственном уровне осуществляется программа воспитания молодежи на основе толерантности, поэтому проведение предлагаемого мною часа общения внесет свою лепту в решении задачи воспитания толерантности.

Час общения «Путешествие по стране Толерантности»

Цель: формирование у детей толерантности мышления, уважения к своим правам и правам других людей.

Задачи:

  • Углубить понимание значения термина «толерантность».
  • Развивать позитивное мышление, навыки групповой работы, умение вести диалог.
  • Формировать представление о толерантном общении в обществе.

Ход часа общения

1. Вступительное слово воспитателя

Ребята! Каждый год, начиная с 1996 года, 16 ноября весь мир отмечает международный день толерантности. В этом году он празднуется 15-й раз.

Что же такое толерантность? (Приложение 1.)

Толерантность – это милосердие, забота
Толерантность – это доброта души
Толерантность — это сострадание
Толерантность – это уважение
Толерантность – это дружба
Толерантность – это терпение.

Сегодня мы с вами отправимся в путешествие по «стране толерантности». Путешествовать будем под девизом «Мы разные, но мы вместе».

— Как вы понимаете наш девиз?

— Я прошу встать девочек. Какие вы красивые, нарядные, веселые.

— А теперь встаньте, пожалуйста, мальчики. Какие вы сильные, мужественные, умные.

— Прошу подняться ребят со светлыми волосами. Садитесь!

— А теперь с темными.

— Подумайте и скажите: Какие мы все? (Мы все разные, но все вместе. Мы все равные и уважаем тех, кто не похож на нас.)

— Мы живем с вами в одном доме, ходим в одну школу, отмечаем вместе праздники, любим конфеты. Если люди будут дружные, будут совершать добрые поступки, то не будет раздора семье, не будет ссор, не будет войны.

2. Чтение и обсуждение рассказа

Поговорим о том, что у любого человека могут быть ошибки. Нужно только вовремя их исправить и больше не совершать. Послушайте «Сказочку о счастье».

Беседа о прочитанном.

Вывод: единственная настоящая ошибка – не исправлять своих прошлых ошибок.

-Что же значит быть толерантным? – Быть внимательным к другим.

3. Цветы толерантности

У меня есть цветы толерантности. С них осыпались лепестки. Помогите мне их собрать. На лепестках написаны слова – обращайте на них внимание.

— Что общего в этих словах? (они толерантны); прикрепляю серединку со словом «Толерантность».

— А оставшиеся лепестки, почему не подходят? (эти слова не толерантные). Какой красивый цветок, похож на радугу из страны Толерантности!

5. Город Добро

Мы едем по стране Толерантности. Впереди город. Чтобы узнать, как он называется, надо вспомнить заветные желания героев сказки «Волшебники изумрудного города».

— О чем больше всего мечтала Элли? (о доме).

— Кого Элли взяла с собой в путешествие? (Тотошку).

— Самое заветное желание Трусливого льва? (Храбрость).

— О чем мечтал железный Дровосек? (о Сердце).

— Какое заветное желание было у Страшилы? (мозги).

Вы дали правильные ответы на все вопросы. Первый наш город называется Добро.

В городе Добро нас ждут герои сказок. Главной темой сказок была и остается борьба добра и зла. Что толерантно, а что нет?

6. Игра

Я называю героя сказок, а вы, если он толерантный (добрый) хлопаете в ладоши, а если интолерантный – топаете ногами.

  • Иван-царевич
  • Кощей бессмертный
  • Золотая рыбка
  • Дюймовочка
  • Красная Шапочка
  • Золушка
  • Водяной
  • Гуси-лебеди
  • Шрэк
  • Баба Яга
  • Морозко
  • Мальвина
  • Корабас-Барабас
  • Человек-паук

7. Город Волшебных слов

Пока мы играли, незаметно приехали в город Волшебных слов.

Этот город необычный. Туда пускают только тех, кто умеет правильно себя вести, знает и говорит волшебные слова, т.е. вежливые слова. Вы знаете их? (называют). А как можно назвать человека, который использует в речи такие слова? (толерантным). А слова эти можно объединить под одним понятием – толерантность.

Если мы выполнили все задания в этом городе, то попадем на главную площадь страны толерантности. Каждый вежливый и воспитанный человек говорит слова, которые мы называем волшебными. С их помощью можно даже грустному человеку вернуть хорошее настроение.

— Прослушайте стихотворение, догадайтесь, какое волшебное слово нужно сказать.

— Растает даже ледяная глыба от слова теплого (спасибо).

— Зазеленеет старый пень, когда услышит (добрый день).

— Мальчик вежливый и разветный говорит, встречаясь (здравствуйте).

— Когда нас бранят, за шалости говорим (простите, пожалуйста).

— И во Франции, и в Дании на прощанье говорят (до свидания).

Молодцы! Стать вежливым нелегко, но это очень важно и нужно. И любое волшебное слово надо сопровождать улыбкой.

8. Город Мудрецов

И вот мы с вами оказались в городе Мудрецов. Здесь нужно собрать пословицы. (Приложение 3.)

9. Город Загадок

Наше путешествие продолжается. И мы попадаем в город Загадок. Я буду загадывать загадки. Если они о добре и вежливости, то в ответ надо сказать «Это я, это я, это все мои друзья» и похлопать. А если загадка о том, что делать нельзя – промолчать и протопать.

— Кто быть вежливым желает, малышей не обижает?

— Кто быть вежливым желает, старушке место уступает?

— Кто опрятный и веселый спозаранку мчится в школу?

— Кто из вас идет по школе, обдирая стены в холле?

— А во вчерашний понедельник кто был грубый и бездельник?

— Сколько будет пятью пять, кто мне сможет подсказать?

— Ну, а кто всегда поможет, друга выручить, кто сможет?

— Малышей кто обижает, им учиться лишь мешает?

Молодцы!

10. Город Пожалуйста

А вот и город Пожалуйста. Я буду давать вам различные задания, а вы должны их выполнять. Но только в том случае, если я перед заданием скажу волшебное слово «пожалуйста». Если его не будет, задание не выполняйте. Будьте внимательны!

— Пожалуйста, встаньте.

— Будьте добры, поднимите правую руку.

— Пожалуйста, поднимите левую руку.

— Будьте любезны, сядьте.

— Пожалуйста, похлопайте.

— Потопайте.

— Пожалуйста, улыбнитесь.

Молодцы! Никогда не забывайте говорить волшебное слово, когда обращаетесь с просьбой.

11. Заключение

Наше путешествие подходит к концу. Оно завершается на главной площади страны Толерантности. Сейчас я буду задавать вопросы, а вы говорите «да», если так поступает толерантный человек, и «нет», если так поступает нетолерантный.

— Поздороваться при встрече?

— Толкнуть и не извиниться?

— Говорить «Спасибо» за подарок?

— Обозвать обидным словом соседа?

— Бегать, кричать, сбивая всех с ног?

— Помогать родителям?

Молодцы.

Человек рождается и живет на Земле для того, чтобы делать добро людям. Мы должны держаться вместе, считаться с мнением друг друга, заботиться друг о друге, дарить улыбки, добрые слова, любить друг друга.

12. Итог

А теперь обведите свою руку на листик бумаги. На ладошке напишите свое имя. Передайте свой лист соседу. В каждом пальчике чужого рисунка вы напишите хорошее качество ее обладателя. («Добрая», «Умная», «Вежливая» и т.д.). Верните рисунок соседу.

Давайте всегда будем общаться на языке миролюбия, дружбы, на языке любви и терпения, на языке толерантности.

Используемые источники

  1. http://900igr.net/kartinki/religii-i-etika/Slova-vezhlivosti/
  2. Строганова, Л.В. Классные часы, беседы. Воспитание толерантности [Текст] / Л.В.Строганова// — М.: Педагогическое общество России, 2006. – 225с.
  3. Щуркова, Н.Е.Этика школьной жизни [Текст] / Н.Е.Щуркова// — М.: Просвещение, 2004. – 112с.

Приложение 1.

Толерентность – это уважение права других быть такими, какие они есть, не допускать причинения им вреда.
Толерантность – это милосердие, забота.
Толерантность – это доброта души.
Толерантность – это уважение.
Толерантность – это сострадание.
Толерантность – это дружба.
Толерантность – это терпение.

Приложение 3.

Добрые дела красят человека.
Спеши делать добро.
Без добрых дел нет доброго имени.
Жизнь дана на добрые дела.
За добро добром платят.

Приложение 2.

Толерантный – терпимый.
Интолерантный – нетерпимый.

Приложение 4.

СКАЗОЧКА О СЧАСТЬЕ

На свете жил один король,
Богатый и могучий.
Всегда грустил он. И порой
Бывал мрачнее тучи.
Гулял он, спал, обедал,
А счастья он не ведал!

Но вечно хныкать и тужить
Бедняге надоело.
Вскричал король: «Нельзя так жить!»-
И с трона спрыгнул смело.
Да вмиг порушить свой удел
Не в королевской власти?

И вот король в карету сел-
И покатил за счастьем.
Король в окошечко глядит,
Карета бодро катится.
Постой-ка, кто там на пути?
Девчонка в драном платьице.

— О всемогущий мой король,
Подать хоть грошик мне изволь.
— Эй, попрошайка, пропусти
Скорей мою карету.
Сойди немедленно с пути,
Ведь я за счастьем еду!-

Сказал король и укатил.
А в синем небе месяц стыл…
Карета мчится наугад
Бог весть в какую сторону.
Вдруг на пути стоит солдат,
Израненный, оборванный.

— О мой король,- вскричал солдат,-
Тебя я видеть очень рад!
Прошу покорнейше: устрой
Меня ты в услужение,
Я за тебя стоял горой,
Я, право, бился, как герой,
Я выиграл сражение.

— А ну, служивый, пропусти
Скорей мою карету.
Сойди немедленно с пути,
Ведь я за счастьем еду!-
сказал король и укатил,
А в синем небе месяц стыл…

Карета мчит во весь опор,
Конь скачет, что есть духу.
Вдруг на дорогу вышла с гор
Сутулая старуха.
— Прости, любезный мой король,
Старуху одинокую.
Мой дом – вон, видишь, за горой,
С утра ушла далеко я.
Ношу из лесу я дрова –
Тяжелая работа.
Гляжу вокруг, едва жива:
А вдруг поможет кто-то…

— А ну, старуха, пропусти
Скорей мою карету.
Сойди немедленно с пути,
Ведь я за счастьем еду! –
Сказал король и укатил,
А в синем небе месяц стыл…

Вот лето кончилось. Жара
Сменяется ненастьем.
Король торопит:
— В путь пора,
Еще немного – и ура!
Свое настигну счастье!

И все бы кончилось бедой –
Сомнений в этом нету.
Да старец с белой бородой
Остановил карету.
Перекрестившись, не спеша,
Торжественно и строго
Сказал: «Заблудшая душа,
Король, побойся Бога!

Ты ищешь счастье для себя,
Ты странствуешь по свету.
Но, только ближнего любя,
Найдешь ты счастье это.
Скорей послушайся меня:
Обратно разверни коня,
Дитя согрей и накорми,
Солдата в сторожа найми,
Все это сделай, но сперва
Старушке ты поможешь:
До дома довезешь дрова.
Распилишь и уложишь…»

Тут вышла полная луна.
И осветила путь она.
Нелегкий путь, обратный путь.
Путь к счастью, не куда-нибудь.
Король поныне во дворце
Всем людям помогает.
И счастье на его лице,
Как ясный день, сияет!

Комплексно-тематическое планирование для учащихся 1–5-х классов ГКОУ ЦИО «Южный» на площадке ЦССВ «Вера. Надежда. Любовь»

Тема: Толерантлык нәрсә ул?

Максат Кешеләр арасындагы үзара мөнәсәбәтләрдә дуслыкның иң мөһим сыйфатларның берсе булуына ышаныч тәрбияләү.

Бер-береңә ярдәм кулы сузу, дус һәм тату яшәргә, дуслыкның кадерен белергә өйрәтү, коллективта бердәмлек сыйфатлары булдыру

Җиһазлау: презентация

Дәрес барышы

Оештыру . Уңай психологик халәт булдыруУку мәсьәләсен кую.Иң беренче, кеше белән

Исәнләш үзең.

Чытык булма, борын чөймә,

Балкысын йөзең.

Беркайчан да, балакаем,

Кешедән көлмә.

Тыңлый да бел, сөйләгәндә

Сүзен бүлдермә.

Яман сүз белән күңелгә

Җәрәхәт салма.

Хәрәм малга кулың сузып,

Оятка калма.

Туганнарың, дустың белән

Ризыгыңны бүл.

Ятимнәргә, гарипләргә

Мәрхәмәтле бул.

Кешеләргә беркайчан да

Итмә явызлык.

Ялгыз булырга тырышма,

Кыен ялгызлык.

Вөҗданыңны, намусыңны

Беркайчан сатма.

Кырын эш белән чуалып,

Тормышың ватма.

Авырлыклар килгән чакта

Тагын шул сүзем:

Кирәк, балакай, өйрән син

Булырга түзем

— Укучылар, шигырьне сәнгатьле итеп укып чыгыйк. Нәрсә турында сүз бара? Безнең дәресебез нинди темага багышланыр? Димәк, бүгенге тәрбия сәгатенең темасы: “Толерантлык нәрсә ул?”

Уку мәсьәләсен чишү.- 16 ноябрь -Халыкара толерантлык көне. Әлеге төшенчә бар кешегә дә таныш булмаска мөмкин. Тик аның мәгънәсе кешелек җәмгыятенең үсеше өчен бик әһәмиятле булып тора. Заманча мәдәниятле кеше-ул укымышлы гына түгел, ә башкалар тарафыннан хөрмәткә ия булган һәм үз-үзен ихтирам иткән кеше дә.

— Сөйләшүебезне Мәхәббәт турында башлыйсым килә.

Борын-борын заманда яшәгән ди Мәхәббәт исемле кыз. Аңа дусларсыз бик күңелсез булган. Ярдәм сорап йөзьяшәр картка мөрәҗәгать иткән.

— Бабакай, миңа Ходай тарафыннан бирелгән гомеремне бергә уздырырлык дус табарга ярдәм итче.

Тылсымчы уйга калган һәм әйткән:

— Минем янга иртәгә, үләннәрдә чык тамчылары кипкәнче, беренче кошлар сайрый башлаганчы килерсең ,-дигән.

Иртән, килешенгән урынга килсә, анда биш бик матур кыз тора ди.

-Менә сайла, -дигән Тылсымчы.-Берсе — Шатлык, икенчесе -Уңыш,өченчесе-Матурлык, дүртенчесе — Моңсулык, бишенчесе — Игелек.

-Алар барысы да искиткеч,-дигән Мәхәббәт.-Кемне сайларга да белмим инде.

-Чыннан да, алар барысы да әйбәт. Син әле тормышыңда алар белән күп тапкырлар очрашачаксың. Тик син алардан берсен сайла. Ул сиңа гомерлек юлдашың, дустың булыр,- дигән.

Мәхәббәт кызлар янына якынрак килгән дә күзләренә караган. Уйга калган.

— Ә сез кайсын сайлар идегез?

Мәхәббәт Игелек исемле кыз янына килгән дә, кулын сузган.

— Ни өчен Мәхәббәт Игелекне сайлаган?

-Бүгенге көндә балалар, бигрәк тә яшүсмерләр арасында усаллык, явыз уйлылык, ачулылык, үзара дошманлык , агрессивлык киң җәелеш алган. Моңа сәбәпләр бик күп. Үзара килешмәүчәнлек һәм мәдәни эгоизм радио, телевидение, балаларны чолгап алган мохит , гаилә аша мәктәпләргә дә үтеп керә.

— Нәрсә соң ул толерантлык?

Фәлсәфи энцеклопедиядә бу сүзгә түбәндәге аңлатма бирелгән:

толерантлык(латин сүзе tolerantia-түземлелек мәгънәсендә)-икенче төрле карашларга , холыкка, гореф-гадәтләргә түземлелек.

Ә чит телләр сүзлегендә “толерантлык –чит фикерләргә һәм чит диннәргә карата түземлелек” дип бирелә.

Толерантлык сүзен ике төрле контекстта карарга мөмкин: беренчедән, толерантлык ул-кешеләргә карата түземле , кешелекле,шәфкатьле булу.

Икенчедән, толерантлыкны икенче милләт вәкилләренә ,чит дин кешеләренә яки тагын аерылып торган башка шундый төркемнәргә карата түземлелек дип атарга мөмкин. Бу очракта толерантлылык өч этапта карала .

I этап-тану яки икърар итү.Тану-бу һәр кешенең башкалардан аерылып торуын, һәр кешенең үз фикерен әйтергә хокукы булуын күрү сәләте.

II этап-кабул итү. Бу һәр кешедәге аерымлыкларга уңай карау.

III этап-аңлау. Аңлау ул-икенче кешенең эчке дөньясын аңлау, бу кешегә ике төрле: аныңча һәм үз күзеңнән чыгып карарга өйрәнү.

Ситуацияләр анализлау

1. Сезнең классташыгыз дәрескә инглиз теле китабын алып килми. Бик еш сездән алып тора. Дәрестән соң бирергә онытып, өенә алып китә. Нәтиҗәдә, Сез дәрескә әзерләнә алмыйча, начар билгеләр аласыз.

2. Бер классташыгыз сезнең дустыгыз турында начар сүзләр сөйли. Башкалар тыныч кына тыңласалар да, бу Сезне бик борчый.

3. Сезнең иң яхшы дустыгызны төгәл дип атап булмый: ул һәрвакытта һәм һәркайда соңга кала. Әгәр дә мәктәпкә барганда аны алырга кермәсәң, ул үпкәли, керсәң-соңга каласың. Әлеге ситуация сезне һәрвакыт җенләндерә.

Тест биремнәре чишү

— Ә хәзер без сезнең белән тест биремнәре чишәрбез һәм сезнең толерантлык дәрәҗәгезне билгеләрбез. Әгәр дә сез беренче җавапны сайласагыз, бармагыгызны бөкләрсез.

1. Алсу начар киенгән

-бу мөһим түгел

-син аннан көләсең

2. Петя синең кебек тукланмый, моңа аның дине сәбәпче

-син аннан аңлатуын сорыйсың

-син аңа “син бик кызык тоеласың” дисең

3. Джоның тән төсе синекеннән аерыла

-син аны күбрәк белергә омтыласың

-син аңа үпкәләтерлек сүзләр әйтәсең

4. Карт кына ханым акрын гына бара

-син аңа ярдәм итәсең

-син аны этеп җибәреп, узып китәсең

5. Син- кыз, сине малай белән янәшә бастырып куялар

— син аның белән сөйләшәсең

— син аңа “барлык малайлар да нуль” дисең

6. Синең күз алдыңда кемгәдер һөҗүм итәләр

-син аны якларга тырышасың

-син аны күрмәгәнгә сабышасың

7. Синең яныңа инвалид бала килә

-син гадәти итеп аның белән сөйләшәсең

-нәрсә әйтергә белмичә, аның яныннан китәсең

7 бармак — Искиткеч! Син үз-үзеңә нык ышанучан, үз фикереңне әйтә аласың. Син яхшы аңлыйсың, синең ирек, башкаларныкы башланган урында тәмамлана.

3-6 бармак — син бик үк толерантлы түгел. Син үз-үзеңә бик ышанып җитмисең,тик син игелекле, вакытлар узу белән синең барысы да килеп чыгачак.

1-2 бармак — Ай-ай-ай! Син бөтенләй толерантлы түгел. Әгәр дә син үз-үзеңне яхшырак аңларга тырышсаң, чыннан да бәхетле булачаксың.

— Бүгенге көндә Җирдә 3 мең төрле халык яши. Россия Федерациясе — иң зур күпмилләтле ил, 166 милләт исәпләнә.

-Хәзерге вакытта илдә тынычлык дип атап булмый. Нинди вакыйгалар куркыныч булып тора?

-Күп кенә кешеләр качаклар булып торалар. Алар үзләренең илләрен ташлап китәргә мәҗбүр булдылар. Россия аларны үзенә сыендырырга тырыша. Әлеге кешеләр илдә барган милләтләр арасындагы сугыш өчен гаепле түгел.

-Ни өчен сугышлар бара соң?

-Тарихта һәрвакыт шулай булган. Тик монда гаепсез гади халык зыян күрә. Бүген кайгы аларга килгән.Ә иртәгә ул безгә килергә мөмкин. Алар нинди авырлыклар белән очрашалар соң?

-Без аларга шәфкатьлелек күрсәтергә тиеш.

-Класс-ул кечкенә гаилә.безнең гаиләдә һәрвакыт игелеклелек, хөрмәт, үзара аңлашучанлык булуын, талаш-сугышларның булмавын теләр идем. Әйдәгез әле кытай халкының гыйбрәтле хикәясен тыңлап китик

Яшәгән ди, булган ди бер гаилә.Ул гади булмаган.Әлеге гаиләдә 100 ләп кеше яшәгән, бер авылны тәшкил иткән. Менә шулай бер гаилә, бер авыл булып яшәгәннәр. Алар арасында бернинди талаш-сугышлар, ызгышлар булмаган. Әлеге хәбәр илнең идарәчесенә барып ирешкән. Ул әлеге имеш-мимешләрне тикшереп карарга булган. Авылга килеп керсә, андагы тәртипкә, чисталыкка таң калган. Балаларга да күңелле, картларга да тыныч. Моның сәбәбен ачыклау өчен, гаилә башлыгыннан сораган. Ул бер бит кәгазь алган да бик озак кына нәрсәдер язган. Күрәсең, бик укымышлы да булмаган. Соңыннан битне идарәчегә биргән. Ул әлеге язуларны укырга тырышып караган һәм шаккаткан. Анда 3 кенә сүз: “Мәхәббәт, кичерү, түземлелек” , битнең азагында “100 тапкыр мәхәббәт, 100 тапкыр кичерү, 100 тапкыр түземлелек” дип язылган булган.

-Шул гынамы? дип сораган идарәче.

-Әйе,- дигән карт.- Бу һәр яхшы гаиләнең нигезе. Шулай ук тынычлыкныкы да,-дип өстәгән.

-Сез әлеге гыйбрәтле хикәяне ничек аңладыгыз?

— Мәкаль-әйтемнәрдә халыкның еллар буена тупланган тәҗрибәсе чагылыш таба. Дуслык турында татар халкы үз фикерен мәкальләр аша бик үтемле итеп җиткерә. Ә сез аларны беләсезме икән? Мәкальләрнең төгәлләгез.

“Кешедән көлмә, үзеңнән көләрләр”,

“Кешене хөрмәт итсәң, сине дә хөрмәт итәрләр”,

“Һичкемне үзеңнән түбән куйма!”

“Нинди халыкка килсәң, шуның башлыгын киясең” (рус халык мәкале)

”Дөнья төкерсә, диңгез була”(рус халык мәкале);

”Халык төкерсә, күл булыр” (татар халык мәкале);

“Берәү төкерсә — кибә, халык төкерсә — күл барлыкка килә” (чуваш халык мәкале

Йөз сум акчаң булганчы, ( йөз дустың булсын)

Кош канаты белән, ( кеше дуслары белән көчле)Дустың булмаса – эзлә, тапсаң – (югалтма)Иптәшең үзеңнән ( яхшырак булсын)Дуслыкта, бердәмлектә – көч“Игелекле эшнең иртәсе – киче юк”.2) “Изгелек иткән юлда калмас”. 3) “Игелек итә алмасаң, яманлык кылма”. 4) “Кешегә игелек итсән – үзеңә булышасың”. 5) “Матурлык – бер көнлек, игелек – мәңгелек”Тренинг

-Әйдәгез, уйлап һәм ярымтавыш белән әлеге фразаларны кабатлыйк

Безнең Ватаныбыз-Татарстан.

Без дус яшибез.

Без бер-беребезгә карата түземле.

Без игелекле, гадел,шәфкатьле.

Әгәр дә кешеләр шундый булсалар, Җир шарында барлык балалар бәхетле яшәр, илдә сугышлар булмас иде.

Йомгаклау

-Әйдәгез, урамда болытлы ноябрь, кызу август булса да түземле булыйк .

Җирдәге барлык балалар тынычлыкта, дуслыкта яшәргә хыялланалар. Һәрвакыт якты кояш, янәшәләрендә яраткан әниләре торуларын телиләр. Класс сәгатебезне балаларның яраткан җыры белән төгәллик.

“Һәрвакыт булсын кояш” җырын башкару

укучыларга буклетлар тапшыру

Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Толгский монастырь престольный праздник
  • Толгская икона божией матери праздник
  • Типичный сценарий российского сериала
  • Токио сити детские праздники
  • Типичный сценарий боевика