Яны йыл сценарий башкортса балаларга балалар бакчасы

Яңы йыл байрамына өлкәндәр төркөмөндә үткәреү өсөн сценарий   

Ролдәрҙә ҡатнашалар:

Ҡыш бабай

Ҡарһылыу

Мәскәй әбей

Шүрәле

Балалар залға кереп, шыршы тирәләй баҫалар. Шыршыла уттар янмай

А.б. Беҙ бөгөн шыршы янында

әйлән- бәйлән уйнарбыҙ.

Кыш бабайҙы ҡаршыларбыҙ,

Матур йырҙар йырларбыҙ.

Ниндәй матур безҙең шыршы,

Ем- ем килеп яна ул.

Башлайбыҙ шыршы байрамын,

Ҡотло булһын яңы йыл!

А.б. Шыршыбыҙ бигерәк матур биҙәлгән, тик уттары ғына нишләптер янмай. Әйҙәгеҙ кумәкләп шыршының уттарын ҡабыҙайыҡ!

Балалар: Бер ике, өс! Шыршы,шыршы, ҡабын һин!

Шыршы ҡупшы кейенгән йыр

(балалар ултырғыстарга ултыралар)

А.б. Балалар, ниндәйҙер тауыш ишетелә йырактан. Кыш бабай менән Ҡарһылыу килеп етергә тейеш ине, әллә шулар килеп тә еттеме

(Мәскәй әбей менән Шүрәле өҫтәренә Ҡыш Бабай менән Ҡарһылыуҙың кейемен кейеп килеп инәләр, тоҡто һөрәйҙәр, балаларҙы күрмәйҙәр)

М.ә. ( Шүрәлегә ) Һә, бүләктәр тоғо беҙҙә, бер туйғансы ашап алабыҙ инде хәҙер.

Шурәле. (калтырауык тауыш менән) Белмәйем инде, был бит балаларга тигән бүләктәр. Кыш бабай менән Карһылыуҙы ла алданың. Уларҙы балалар көтә бит. Шиғырҙар, бейеүҙәр, йырҙар өйрәнделәр.

М.ә. Әйҙә мыжып торма әле бында йәнемде көйҙөрөп, хәҙер үҙеңде лә кәкре ҡайынга терәтеп алдап китһәм белерһең әле бында..

(алға китеп бармаксы булалар,ҡаршыларына алып барусы сыға)

А. б. Иптәштәр, һез кемдәр булаһығыҙ?

(Мәскәй әбей һәм Шурәле югалып калалар)

М.ә. Ә- ә, бе-еҙ, беҙме? Шулар инде, Кыш бабай белән Ҡарһылыу инде беҙ ни.

Шурәле. Ә- ә- е, Кы- ыш ба- абай. Менә бүләктәр ҙә ттоооҡҡ ту-ту-тулы ыыссыыын, шу-шу-лайй.

А.б. (балаларга) Бик сәйер, балалар, Кыш бабай менән Ҡарһылыу тиҙәр. Үҙҙәре бер ҙә уларға оҡшамагандар.

М.ә. Ничек инде сәйер? Кыш бабай менән Ҡарһылыуҙы бөгөн саҡыргайнығыҙмы?

Балалар Әйе, саҡыргайныыҡ.

М.ә. Саҡырғасығыҙ ни бына килеп тә еттек. Кейемдәребеҙ бармы? Бар. Бүләктәребеҙ бармы? Баар. тағы нимә кәрәк һеҙгә, ә?

Шурәле. Әйе, нимәбеҙ оҡшамай тагы, ә?

М.ә. Хәҙер бына шыршының уттарын да ҡабыҙып ҡуябыҙ!

(Киреһенсә һүндереп ҡуялар)

Шурәле. Әйҙә, Ҡарһылыу, бейеп күрһәтәйек әле балаларга, ышанмағастар (арҡага-арҡа терәп ултыралар ҙа хырылдап йоклап та китәләр)

А.б. Балалар, әйҙәгез әле кул сабып һәм тыпырлап уятайыҡ әле сәйер кунактарыбызҙы.

(тауышка Мәскәй әбей Һәм Шурәле һикереп торалар)

А.б. Ай- һай, Кыш бабай , Ҡарһылыу әллә ауырып киттегеҙме?

Шурәле. Ни эшләп ауырыйыҡ беҙ, ә?

М.ә. Әйе?

А.б. Әйҙәгез, улай булгас, бейеп күрһәтегеҙ әле.

Мәскәй әбей һәм Шурәле бейеүе

(бейеп тирләп үҙҙәрелә һиҙмәҫтән кейемдән сисеп ыргыталар һәм үҙ ҡиәфәттәренә ҡайталар)

А.б. Алдаксылар, безҙең байрамды боҙорга булдығыҙмы? Ҡайҙа Ҡыш бабай менән Ҡарһылыу? ә? Әйтегеҙ әле?

М.ә. Юк.

Шурәле. Әйтмәйбеҙ

А.бБалалар, әйҙәгез әле сакырыйыҡ ысын Ҡыш бабай менән Ҡарһылыуҙы

Саҡыралар (К. б. менән Ҡарһылыу залга керәләр, шул вакытта Мәскәй әбей һәм Шурәле тоҡто алып икенсе ишектән сығып ҡасалар).

Кыш б. Һаумыһығыҙ балалар, дуҫтар! Ҡотло булһын Яңы йыл!!!

Карһылыу Иҫәнмеһегеҙ балалар, бергә булһын Яңы йыл!!!

А.б. Нисек килеп еттегез, кәҙерле ҡунактарыбыҙ?

Кыш б. Аҙаштык бит. Яуыз Убырлынан балалар баксаһына бара торған юлды һораныҡ,ә ул безҙе гел башка юлдан бороп ебәрҙе. Йөрөй торғас һеҙҙең тауышты ишеттек. Рәхмәт һезгә! Инде иҫән һау ғына килеп еткәс бик һәйбәт. Әйҙәгез байрамды башлап ебәрәйек!

А.б. Ҡыш бабай, шыршылағы уттарҙы Шүрәле менән Убырлы һүндереп киттеләр.

Кыш б. Бер ҙә кайғырмагыҙ, сөнки минең тылсымлы таяғым бар.

Шыршы,шыршы, ҡабын һин

Уттарыңды балҡыт һин! ( уттар ҡабына)

Маленькой елочке йыр

Карһылыу. Бигрәк матур йырланыгыҙ.

Кыш б. Ә мин, балалар, бик уйнарга яратам.

Уйын Буги Буги

Кыш б. Уф, арып киттем, ҡартайғас шулай тиҙ арыта инде ул

А.б. Ҡыш бабай, ҡарһылыу һеҙ ултырып торогоҙ, ә беҙ һеҙгә йырлап һөйләп күрһәтәйек.

У меня, у тебя уйын йыр

Кыш б. Һай шәптәр, һай афариндар

А б. Беҙгә ҡәҙерле генә ҡунаҡ килгән, әйҙә сис ауыр кейемеңде Ҡыш бабай

Кыш б. Ай, әйтмә лә инде ҡыҙым, ҡар һырыған өҫтөмдө, тик сисә алмайым шул, иреп куйырмын тип куркам.

А б. Кыш бабай, Ҡарһылыу, һөйләп ебәрегеҙ әле, буш ваҡыттарығыҙҙа нимә менән шөғөлләнәһегеҙ?

Кыш б. Ҡайҙа ҡар- буран, мин шунда булам.

Ҡарға әүерелеп, шыршыга ҡунам.

Һыуҙы туңдырам, Һеҙҙе туңдырам,

Туңған кешенең ҡолагын борам.

уйын Паравозик чух

КарһылыуӘ мин, балалар, ҡарҙан йондоҙҙар яһап, ер өҫтөнә яуҙырам, яуа- яуа тау була. Кызҙар, кар бөртөктәре, сыгыгыз бейергә

А. б. Ҡәҙерле ҡунактарыбыҙ, үҙегеҙҙә бейеп күрһәтегеҙ инде, ә без һеҙгә ҡул сабабыз.

Кыш бабай белән Ҡарһылыу бейей

А. б. Ҡыш бабай, беҙ Һиңә шиғырҙар һөйләп үтәйек әле. Ултырып тыңлап тор, бераҙ ял итеп тә алырһың.

Шигырҙар һөйләү (2 өлөш)

Кыш б. Ай-һай,бигерәк тырыш балалар. Байрамығыҙ бик тә оҡшаны. Беҙгә китергә лә вакыт. Беҙҙе икенсе балалар баҡсаһында ла балалар көтә.

А. б. Кыш бабай, ә һин бер нәмә лә онотманыңмы ул?

Кыш б. Ах, минең тишек башым. Балаларга тигән бүләктәрем урманда ҡалган.

А.б. Балалар, кем урланы бүләктәрҙе?

Балалар Мәскәй әбей һәм Шурәле.

Кыш б. Хәзер мин уларҙыы….

(шыршы тирәләй таяғын һуҡҡылап йөрөй башлай, баштарын аҫка эйеп

Шурәле менән Мәскәй әбей килеп инә)

М.ә. Ғәфү ит, ҡыш бабай!.

Шурәле. Туңдырма безҙе.

Кыш б. (асыуланып) Бүләктәр кайҙа?

М.ә. Ашыкма, Кыш бабай, бына ҡара.

(залга тоҡто тотоп йүгереп инә)

Бүләктәрҙе балаларга Кыш бабай балалр шигыр ятлай һәм уларга тарата

Яңы йыл мажаралары (Сценарий )

[b]Ҡатнашалар:Шайтан.Мәскәй әбейҠар бөртөктәреБүреАйыуТөлкөҠуянТейенҠыш бабайҠарһылыу

Яңы йыл мажаралары (Сценарий )

Яңы йыл мажаралары (Сценарий )


Ҡатнашалар:
Шайтан.
Мәскәй әбей
Ҡар бөртөктәре
Бүре
Айыу
Төлкө
Ҡуян
Тейен
Ҡыш бабай
Ҡарһылыу

Сәхнәлә талғын ғына көй уйнай. Уртала биҙәләгән шыршы аҫтында Шайтан йоҡлап ята. Ҡапыл уянып, тороп ултыра, күҙҙәрен ыуалап, кирелеп -һуҙыла.

Шайтан. Оҙаҡ йоҡлап киткәнем! Ух, үҙем йоҡларға яратам да инде! (ҡапыл биҙәлгән шыршыны күреп ҡала) Уй-уй-й-й-й, ҡайһылай ҙа матур! (Уйынсыҡтарын тотоп ҡарай- ҡарай шыршыны уратып сыға. )У-у-у, ниндәй генә уйынсыҡ юҡ! Семәрле, төрлө — төрлө биҙәкле, янып, ялтырап торғандары! Уттары һуң, нисек нур сәсәләр! ( Башын сайҡап, оҙаҡ һоҡланып ҡарап тора. Ҡапыл күңелһеҙләнеп) Кем биҙәгән был шыршыны ?! (Тамашасыларҙан һорай) Кемдәр биҙәгән икән был һылыуҡайҙы, һеҙ күрмәнегеҙме!?( Иламһырап) Миңә лә әйтмәгәндәр. Уянмаһам, бер нәмә лә белмәй йоҡлап ятып ҡалыр инем! Ух, күрһәтәйем әле мин һеҙгә! ( Ике ҡулын һелтәп)
Әпсен- төпсөн, әпсен –төпсөн
Шыршылағы уттар һүнһен.
( Уттар һүнмәгәс, тағы ҡабатлай) Был ни хикмәт! Нимә булған? Былай булма-а-а-ай! Дуҫымдан ярҙам һорайым әле! ( Кеҫә телефонын сығарып шылтырата башлай). Дуҫ, тиҙерәк килеп ет! Миңә ярҙам кәрәк! (Телефонын кеҫәһенә кире һала, тамашасыларға ҡарап) Минең дуҫ көттөрә торғандарҙан түгел! Хәҙер үк килеп етер!(Ҡулын болғап улай-былай йөрөй)
(Һеперткеһенә атланып, һыҙғырып, Мәскәй әбей килеп инә.Ҡосаҡлашып күрешәләр.)
[b]Мәскәй әбей. Һауғынаһыңмы, Шайтан дуҫ! Тағы нимә булған!
Мәскәй әбей.
Күреп тораһыңдаһа һау икәнемде!(Иламһырап) Ана, ҡара! Ҡайһылай матур итеп шыршыны биҙәгәндәр, ә беҙгә әйтмәгәндәр ҙә. Бына әле уянып китмәһәм, мин йоҡлап, ә һин ситтә йөрөп ҡала инең ( Иламһырап) Моғайын, берәй байрамға әҙерләнгәндерҙер әле!
Мәскәй әбей. Шәп! Бик шәп биҙәгәндәр!(Шыршыға ҡарап).
Шайтан. Ана, һин дә шулай итеп әйтәһең! (Хәйләкәр ҡарап) Әйҙә , шыршының уттарын һүндерәйек!
Мәскәй әбей. Булдырабыҙ уны! ( Шыршы тирәләп йөрөй, ҡулдарын ыуып-ыуып устарына төкөрә).
Әпсен- төпсөн, төпсөн- әпсен,
Елдәр иҫегеҙ, ендәр, килегеҙ.
Ҡупшы шыршының, уттарын
Хәҙер үк, хәҙер үк һүндерегеҙ!
Шайтан. Һүнмәй бит!Һүнмә-ә-әй!(Илай башлай).
Мәскәй әбей. Ух, уттар һүнмәне, был ни эш? Илама, дуҫҡай! Хәҙер беҙ уны, хәҙер һүндерәбеҙ! (Төкөрә-төкөрә устарын усҡа һуға).
Әпсен- төпсөн, төпсөн- әпсен.
Уттар һүнһен, уттар һүнһен! ( Уттар һүнә)
Шайтан менән Мәскәй әбей ҡыуанышып, устарын усҡа һуғып һикерешә
Мәскәй әбей, Шайтан: Булдырҙыҡ, булдырҙыҡ! ( Һеперткегә атланып, һыҙғырып, залдан сығып китәләр.Айыу, бүре, ҡуян, төлкө залға инә, аптырашып шыршы тирәләп йөрөйҙәр).
Бүре. Нимә булған? Ни эшләп шыршыбыҙҙа ут юҡ?
Төлкө. Кемдең эше? Айыу ағай, һин нимә уйлайһың?
Айыу. Былай аптырашып, көтөп тороп булмай, әйҙә, һүндереүсене эҙләп, юлға сығыйыҡ !
Бүре. Эйе, Айыу ағай, дөрөҫ әйтәһең, эҙләп юлға сығайыҡ!Һылыуҡайҙың уттарын яңынан ҡабыҙайыҡ (Залдан сығалар).
Талғын ғына музыка уйнай. Ҡар бөртөктәре бейей-бейей инә. Бер ҡар бөртөгөнөң ҡулында – Ҡыш бабайҙың таяғы. Шыршы тирәләп өрөлөп бейейҙәр.
1-се ҡар бөртөгө.Бына Ҡыш бабайҙың таяғын алып килдем.
2-се ҡар бөртөгө.Тиҙҙән үҙе лә килеп етер.Таяғын шыршы төбөнә һалайыҡ.
Бөтәһе бергә.Эйе, эйе шыршы төбөнә һалайыҡ.
1-се ҡар бөртөгө (Таяҡты шыршы төбөнә һала) Ни эшләп һылыуҡайыбыҙҙа ут юҡ? (Аптырап шыршыға ҡарайҙар).
2-се ҡар бөртөгө.( күңелһеҙ генә) Ни эшләп ҡупшыҡайыбыҙ балҡып тормай?
3-се ҡар бөртөгө. Моңаймайыҡсы, һылыуҙар. Әйҙә, шиғыр һөйләп, бейеп, йырлашып алайыҡ!
1-се ҡар бөртөгө: Беҙ – аҡ ҡар бөртөктәре ,
Дуҫыбыҙ – һалҡын елдәр.
Әйҙәгеҙ бергә уйнайыҡ,
Һыуыҡтан ҡурҡмай кемдәр!
2-се ҡар бөртөгө: Йондоҙ кеүек күбебеҙ,
Боҙ һарайҙан өйөбөҙ. Баҫтырышып уйнайбыҙ.
Тик тормайбыҙ үҙебеҙ.
3-сө ҡар бөртөгө: Беҙ – аҡ ҡар бөртөктәре,
Йымылдашҡан бөртөктәр.
Күктә елпенеп осһаҡ,
Һоҡлана беҙгә күптәр.

4-се ҡар бөртөгө: Беҙ аҡ ҡар бөртөктәре
Һибелеп төштөк күктән.
Осрашыу минуттарын
Һағынып көттөк күптән.

Шыршы тирәләй бейеп йөрөйҙәр. Шул саҡ Мәскәй әбей менән Шайтан инә.
Шайтан. Былар кемдәр? Ҡайҙан килгәндәр?
Мәскәй әбей. Туҡта! Эште боҙоп ҡуйма! Һорашайыҡ! (Йөҙ ҡифәттен һыйпап, Мәскәй әбей күлдәген тартҡылап төҙәтә һәм йомшаҡ тауыш менән) Эй, балаҡайҙарым, һеҙ ҡайһы яҡтарҙан килдегеҙ?
1-се ҡар бөртөгө. Аҡ бурандар иленән,
Килдек һеҙгә үҙебеҙ.
Аҡ теләктәр генә,
Һеҙгә әйтер һүҙебеҙ.
4-се ҡар бөртөгө. Беҙ – аҡ ҡар бөртөктәре,
Ҡыш бабай була хужабыҙ.
Муллыҡ, именлек теләп,
Йыл һайын ергә төшәбеҙ.
Әле беҙ хужабыҙҙы
Тағы һағынып көтәбеҙ.
Шайтан.(Ҡар бөртөктәренең биттәрен һыйпап тотоп ҡарап һоҡлана -һоҡлана ) У-й-й, ҡайһылай һин матурһың. (Икенсеһенә) и-и-и , ҡайһылай һин сибәрһең. (Өсөнсөһөнә). Ә һин шундай гүзәлһең.
(Мәскәй әбей ҙә башын сайҡай-сайҡай һоҡланып артынан йөрөй.Ҡар бөртөктәре биттәрен сира-сира тороп ҡала).
Мәскәй әбей. (юхаланып) Ҡыш бабайҙы көтәһегеҙме?!

Ҡар бөртөктәре. Эйе, эйе. Ҡыш бабайҙы көтәбеҙ!Тик шыршыбыҙҙа ут янмай (Күңелһеҙ генә).
Шайтан. Ә-ә-ә, эшегеҙҙе белдек?Беҙһеҙ байрам итмәксе булдығыҙмы!( Сәпәкәйләп, һикерә-һикерә)Утты һүндереп, шәп иттек!Шәп иттек!

Мәскәй әбей. Туҡта!Туҡта, тим! ( Шайтанды еңенән тартып туҡтата, ҡар бөртөктәренә ҡарап, итәғәтле йылмайып). Ярай, беҙгә китергә ваҡыт, һау булығыҙ!

Мәскәй әбей менән Шайтан һеперткегә атланып, һыҙғырып сығып киткән була ла, шыршы аҫтына йәшенә).

2-се Ҡар бөртөгө. Тимәк, утты Мәскәй әбей менән Шайтан һүндергән.
3-сө Ҡар бөртөгө (Бер-береһенә ҡарап ). Әйҙәгеҙ, был хаҡта тиҙерәк Айыу менән Бүре ағайға хәбәр итәйек (сығалар).

(Шайтан шыршы аҫтынан ҡапыл ҡысҡырып ебәрә.)
Шайтан.Әлеү-әле-е-еү!
Мәскәй әбей. Тағын нимә булды?
Шайтан. Ҡулым өшөй!Был нимә ул?
Мәскәй әбей. Ҡайҙа ҡарайыҡ, нимә икән? (Ах та ух килеп, икәүләшеп таяҡты һөйрәп сығаралар).
Мәскәй әбей. Был бит Ҡыш бабайҙың таяғы! (Шайтан: ”Эйе-эйе!”– тип ҡеүәтләп тора). Ишеттеңме, ҡар бөртөктәренең нимә һөйләгәнен? Ҡыш бабай бында юлланған, тиҙәр бит!
Шайтан.
Хәҙер нимә эшләйек инде?( Иламһырап).
Мәскәй әбей. Әйҙә, дуҫ, Ҡыш бабайҙың таяғын урлайыҡ, юлын быуайыҡ!
Шайтан. Эйе-эйе, бик шәп! Киттек! (Ҡыуанышып шыршы тирәләй һикерә-һикерә бейеп сығып китәләр).
Ҡуян, төлкө, тейен инә
Ҡуян. Шыршыбыҙҙа ут юҡ! (Күңелһеҙ генә).
Тейен. Ҡыш бабай ҙа етеп киләлер.
Төлкө. Бойоҡмағыҙ! Бер нәмәһен уйларбыҙ!

Шул саҡ Бүре Шайтанды, Айыу Мәскәй әбейҙе етәкләп, улар артынса ҡар бөртөктәре инә.
Бүре. Шыршы уттарын һеҙ һүндерҙегеҙме?
Айыу. Дөрөҫөн әйтегеҙ? (Таяҡты күреп)Был бит Ҡыш бабайҙың таяғы!
1-се Ҡар бөртөгө. Эйе-эйе, был Ҡыш бабайҙың таяғы!
2-се Ҡар бөртөгө.Ҡыш бабай таяҡ эҙләйҙер,
Ел-дауылдар осороп.
Таба алмай ҡаңғыралыр,
Беҙҙең өсөн борсооп.
Бүре.
Хәҙер үк бирегеҙ бында! Урлашырға ярамай! (Таяҡҡа талашып, тартҡылашалар, “Юҡ ул беҙҙең таяҡ, бирмәйбеҙ, беҙҙеке, тибеҙ, бирмәйбеҙ!”– тигән Мәскәй әбей менән Шайтандың ҡысҡырышҡан тауыштары ишетелә.Таяҡты Айыу тартып алып, ҡар бөртөгөнә бирә)
Айыу. Урлашырға, алдашырға ярамай! Дөрөҫөн һөйләгеҙ! Юғиһә үҙегеҙҙе урмандан ҡыуабыҙ!
Мәскәй әбей менән Шайтан (тубыҡланып.) Зинһар өсөн ҡыумағыҙ!?
Шайтан
. Беҙ, беҙҙе байрамға саҡырмағанығыҙ өсөн үпкәләгәйнек. Зинһар , беҙҙе ғәфү итегеҙ!
Мәскәй әбей. Эйе, эйе беҙҙе ғәфү итегеҙ! Башҡа улай итмәйбеҙ!
Айыу. Ғәфү итәбеҙме?! ( Балаларға ҡарап) ( Барыһы ла, эйе, эйе , тиҙәр) Ярай, улай булғас! Бөтәһе лә риза ! Ғәфү итәбеҙ. Ә хәҙер шыршыбыҙҙа утты яндырығыҙ!
Шайтан. Ул! Ул! ( Бармағы менән төртөп Мәскәй әбейгә күрһәтә)
Мәскәй әбей. Шыршы уттары, ҡабынығыҙ! Э-э-э, тылсымлы һүҙҙәр кәрәк бит әле! (Балаларға ҡарап). Зинһар, ярҙам итегеҙ! Әйҙәгеҙ бергәләп: “Ҡабын, шыршы, ҡабын!” – тип әйтәйек! (Күмәкләп)Ҡабын, шыршы!Ҡабын!
(Шыршыла уттар ҡабына. Талғын көй аҫтында бөтәһе лә ҡыуанышып шыршы тирәләй бейеп йөрө.
Музыка аҫтында Ҡыш бабай менән Ҡарһылыу инә.

Ҡыш бабай. Һаумыһығыҙ, балалар! Һаумыһығыҙ, барығыҙ ҙа!
Барыһы ла. Һаумы, һаумы, Ҡыш бабай!
Ҡар бөртөгө.
Ап-аҡ ҡарҙар менән,
Ап-аҡ бәхеттәр яуһын.
Нурланып тоһон илебеҙ,
Тыныс булһын күгебеҙ!(Таяҡты Ҡыш бабайға бирә)

Ҡыш бабай. Рәхмәт, ҡыҙым!Донъялар тыныс булһын,
Яңы йыл ҡотло булһын!
Ҡарһылыу Төклө аяғың менән,
Хуш киләһең, яңы йыл”

Артабан байрам дауам итә.

Линиза ШАКИРОВА.
Белорет ҡалаһы.

Сарман муниципаль районы

Әлмәт төп гомуми белем бирү учреждениясе

Балалар бакчасында Яңа ел иртәсе

“Көмеш кыңгырау”

Төзүче мәктәпкәчә төркем тәрбиячесе :

Рахимова Р.Ю.

2020ел

Чыршы бэйрәме 2020 “Көмеш кыңгырау”

А.б: Исәнмесез, хөрмәтле кунаклар, кадерле балалар рөхсәт

итегез сезнең барыгызныда якынлашып килүче –Яңа 2021 ел

белән чын кунелдән тәбрик итәргә ……..

Чыршы уты балкып кабынганда

Җемҗем итә ак кар бөртеге

Җир шарына бәйрәм шатлыклары

Алып килсен Яңа ел көне

Ак кар булып яусын җир өстенә

Киләчәккә апак өметләр

Ак карлардай ак бәхетләр телик

Кабул булсын барлык теләкләр

Бусагада әнә өр яңа ел

Телик дуслар бары игелек

Бар кешегә саулык, күңелләргә шатлык

Дөньяларга тыныч иминлек!

Кыш ул узе йорми ялгыз гына

Җитәкләгән күркәм бәйрәмне

Нинди бәйрәм?диеп сорасагыз

Балалар (бергә) Бездә бүген чыршы бәйрәме!

Данил

Без бүген чыршы янында

Әйләнбәйлән уйнарбыз

Кыш бабайны каршыларбыз

Яңа җырлар җырларбыз

Гузэл :

Нинди матур безнең чыршы

Җемҗем килеп яна ул

Башлыйбыз чыршы бәйрәмен,

Котлы булсын ,Яңа ел!

Айвар :

Исәнме чыршы,исәнме!

Яңа ел килеп җитте.

Күңелле чыршы бәйрәмен

Балалар күптән көтте.

Эльвина :

Син килдең бүген киенеп

Бизәнеп, матурланып.

Безгә, нәни дусларыңа,

Күңелле җырлар алып.

Азамат :

Йолдызлар төшеп кушылган

Чыршыдагы утларга

Кыш бабай белән Кар кызы

Килер безне котларга.

Аслан :

Кыш бабай килгәч булачак

Котлауларда бүләктә

Яңа елда чынга ашар

Безнең бөтен теләктә

Дамир:

Җыр : “яшел чыршы”

Карсылу керә

югалды югалды минем тылсымлы кыңгыравым (чыршы тобенә

утыра, елый кыңгырау тавышы ишетелә, Карсылу якягына карана.

Тагын кынгырау тавышы ишетелә

бу бит кыңгырау тавышы

Тапты микән кем генә

Барып алыйм тиз генә (чыгып китә)

Төлке керә: Мин төлке, мин төлке

Хәйләкәр һәм акыллы

Кыңгырау минем кулда(курсәтә)

Яшерим әле монда

(Кыңгырауны чыршы төбенә яшерә, шул вакыт саескан керә)

Төлке : Күрде күрде, саескан күрде

Саескан кадерлем,

Күп сөйләшмә зинһар

Белмәсен беркем

Саескан: тиң тиң

Беркемгәдә сөйләмим

Толке: киттем киттем йөгерәм

Сина чеби китерәм

Төлке китә Карсылу керә

Бар урманны урадым

Кыңгырауны тапмадым

( Саескан очып йори Карсылу аны күрә)

Карсылу: Саескан акыллым,

Югалды кынгыравым

Бәлки син күргәнсендер

Кайда ул беләсеңдер

Саескан: Тиң тиң

мин бернидә белмим (очып чыгып китә)

Карсылу утыра елый, шул вакыт тиен килеп керә

Тиен: Елама син Карсылу

Мин күреп тордым барсын

Төлке аны яшерде

Монда бит кыңгыравың (кыңгырауны яшерелгән җирдән алып

бирә)

Карсылу: Рәхмәт сиңа тиен дус

Кыңгырау кабат миндә

Чыңлый көмеш тавышы

Бар дөньяны моңга күмә

Тылсымлы яңгырашы(сөенеп эле бер эле икенче кулына

күтәреп шылтырата. Чыршыга карап)

Искиткеч матур чыршы

Энҗе күк ылыслары

Ялтырый уенчыклар

Тылсымлы кыңгырау бн

Яндырыймчы утларын

(чыршы тирәли кыңгырауны шалтыратып әйләнә, утлар яна)

Кая минем дусларым

Энҗе кар бортекләрем

Килегез чыршы янына

Бергәләп биек әле

Кар бортекләре биюе:

Карсылу: Кыңгыравымны алам

Тагын бер шалтыратам

Көтәм яна дусларны

Мәсәлән куяннарны.

Килегез әле куяннар

Сезгә кишер куйганнар

куяннар биюе

җыр “В лесу родилась елочка”

а.б. балалар безнен бәйрәмгә Кыш бабай килергә тиеш бит тик

никтер куренми

Карсылу акыллым

Тылсымлы кынгыравын

Шалтыратып ал эле

Кыш бабабыз нишләптер

Килеп җитми бит әле

Карсылул бирегез урман ,кырлар

Кар бураннар уйнатып

Кыш бабабыз монда килә

Пар атларда чаптырып

(Кыш бабай керә)

Кыш бабай: Саумысез, нәни дусларым

Саумысез, кунаклар

Котлыйм сезне бәйрәм белән,

Хуш килсен, Яңа еллар!

Көмеш кыңгырау тавышын

Таныйм еракерактан.

Бик тиз таптым бакчагызны

Күренә әллә кайдан

Җыр: “оста икән Кыш бабай”

Алып баручы: Кыш бабай син ерак юллардан килеп

аргансындыр утырып ял итеп тор, ә балалар сина узләренен

һөнәрләрен күрсәтерләр

Балалар шигырь сойли

Арыслан :

Әй Кыш бабай,Кыш бабай

Безгә якын дус бабай

Көтеп алдык без сине,

Әйдә түргә уз бабай.

Ак туныңны кигәнсең

Безне сагынып килгәнсең

Сине көтеп торганны

Әллә кайдан белгәнсең.

Көттек сине сагынып

Исәнсаумы, Кыш бабай

Өләш бүләкләреңне

Капчыгыңны чиш, бабай!

Руслан :

Падает, падает.

Падает снег,

Радует, радует

Радует всех.

Белый, пушистый,

Чистыйпречистый

Первый на землю

Падает снег.

Айвар :

Кон салкын тышта

Уйный кар буран

Ак төскә керде

Бизәлде урам

Кечкенәләр бию:Булат,Нурхан, Зәлинә

Нурислам:

Кыш бабай,Кыш бабай

Безгә бик таныш бабай

Сакалмыек апактан

Килгән безгә ерактан

Бүләкләр алып килгән

Бүреген кыңгыр кигән

Әйләнбәйлән уйната

Биетә һәм җырлата

Аслан:

К нам на праздник Дед Мороз

Ёлку из лесу принёс.

Огоньки но ней горят

И фонарики блестят.

Новый год, Новый год

С новой песней к нам идёт

Славный Дедушка Мороз

Всем подарки принесёт.

Бию:”зилем зиләле”

Дамир:

Мы поставим ёлку в дом,

Огоньки на ней зажжём.

Здравствуй, Дедушка Мороз,

Что ты нам принёс?

Дед Мороз в Новый год

Обязательно придёт

И подарки принесёт

Всем, кто встанет в хоровод.

Целый год мы встречи ждём,

Светит ёлка серебром.

Будем петь и танцевать,

Новый год встречать.

Гүзәл:

Тәрәзәгә күз салдым

Тордым да бүген иртән.

Күргәч аптырап калдым:

Җирне кем апак иткән?

Урамда нишләгәннәр:

Әллә он сипкәннәрме,

Әллә зур мичкәләрдән

Бик куп сөт туккәннәрме?

Бөтен җирдә ак юрган….

Белдембелдем кар яуган!

Әй шәп булган, шәп булган

Без шуарбыз таулардан.

Азамат:

Кыш бабай килгән, апак тун кигән

Әллә сагынып көткәнне белгән.

Алып килгән ул зур шугалаклар,

Өеп тә куйган бөтен җиргә кар

Тәрәзәләргә ясаган атлар,

Ул биек таулар, чыршы, наратлар

Шуларга карап гаҗәпкә калам,

Ничек ясый?дип аңа сокланам

Камилә:

Уянып бүген иртән

Карасам тәрәзәгә

Ак сакаллы Кыш бабай

Кар алып килгән безгә

Әйдәгез тауга барыйк

Чанада шуып калыйк

Бер тузан юк,саф һава

Җиргә апак кар ява.

Бию “бугибуги”

Данил:

Яшел чыршы тирәсендә

Җыелып бер тугандай

Әйләнбәйлән уйный идек,

Килеп керде Кыш бабай.

Әй Кыш бабай, Кыш бабай,

Хуш киләсен, уз бире,

Кунак булып килер дип,

Күптән көттек без сине.

Бәйрәмебез син килгәч

Матурланды тагын да,

Бик күңелле уйнавы

Яшел чыршы янында.

Җыр: “бер яшькә үстем”

Балалар кыш бабайны уртага алалар.

Бабай ә без сине түгәрәктән чыгармыйбыз

Кыш б.кая әле мин сезнең кулларыгызны тундырыйм (өрә)

Бр: ә без кулларны чапылдатабыз(кул чабалар)

К.б.:ә мин сезнең аякларыгызны туңдырам

Бр: ә без аякларны шапылдатабыз(шапылдатабыз)

К.б.:ә мин карлар яудырам

Бр: ә без карларны көрибез

К.б.:ә мин карларны очыртып буран чыгарам

Бр:ә без өйләребезгә кереп качабыз (урындыкларына барып

утыралар, бабай куа. Балаларны мактый.…..

Алып б.:менә бабакай балалар сина үзләренен һонәрләрен

күрсәттеләр. Әйдә синдә безгә бер биеп күрсәт әле

(кыш бабай бн карсылу бии. Кунакларны да биетәләр)

Балалар ,сезнең белән рәхәтләнеп күңел ачтым инде мина китәргә

вакыт, башка бакчаларда да көтәләр бит мине балалар.

А.баручы: Кыш бабай ел да безнең балаларны күчтәнәчләр

өләшеп сөендерә идең ә быел?….

К.б: Нишләп булмасын быел да бар, кая сон әле минем зур

капчыгым?

А.б.: Кыш бабай син бит безгә зур капчык белән килмәдең

К.б: Балалар сездә шулай дисезме?

Балалар : Әйе.әйе капчыгың зур капчыгың юк иде

К.б.: Әй карт хәтер,карт хәтер, алайсаң ул чанамда онытылып

калган инде.Атларны каян гына табарга?… Кая әле минем

Карсылуым, яле кызым шылтырат әле комеш кыңгыравыңны

Карсылу: (шалтырата)

Көмеш кыңгырау тавышын

Ишетсеннәр бар атлар

Кыш бабайның күчтәнәчен

Монда китерсен алар

Атлар туктаган тавыш ишетелә, кар кызы күчтәнәчләрне алып

керә

Бүләк өләшү.

Карсылу:

Көтеп алган очрашулар

Тиз генә үтеп китте

Инде хәзер саубуллашып

Китәр вакытлар җитте

Бәйрәм үтте,ә Яңа ел

Тиздән безгә киләчәк

Яхшы булсын, имин булсын

Матур булсын киләчәк!!!

Саубуллашып китәләр

А.б.:

Бәйрәм үтте сәгать сукты

Яңа ел килә безгә

Яңа бәхетләр китерсен

Сезнең һәрберегезгә

Кадерле бер кунак көткән кебек

Яңа елны көтте йөрәкләр

Беләкләрдәяңа хезмәт дәрте

Күңелләрдә –иң саф теләкләр

Илләр имин еллар тыныч булсын

Иген уңсын кырда ишелеп

Ак кар кебек саф теләкләр бн

ЯҢЫ ЙЫЛ БАЙРАМЫНА СЦЕНАРИЙ ҺӘМ УЙЫНДАР

Иғтибарығыҙға мәктәп уҡыусылары өсөн Яңы йыл иртәлеге сценарийы тәҡдим итәбеҙ. Ҡыҙыҡлы уйындарын да өйрәнеп алығыҙ!
Авторы Айгөл Ишемғужина-Иҙелбаева.

ЯҢЫ ЙЫЛ БАЙРАМЫНА СЦЕНАРИЙ ҺӘМ УЙЫНДАР

ЯҢЫ ЙЫЛ БАЙРАМЫНА СЦЕНАРИЙ ҺӘМ УЙЫНДАР

Алтын сәсле Ҡарһылыу

Айгөл Ишемғужина-Иҙелбаева

Мәктәп уҡыусылары өсөн Яңы йыл иртәлеге сценарийы

Ҡатнашалар:

Әкиәтсе

Ҡыш бабай

Алтын сәсле Ҡарһылыу

Ун ике Ҡар ҡыҙы

Аҡъегет

Аҡъегеттең ете ағаһы

Ҡуян

Аҡ бүре

Шүрәле

Юха

I күренеш

Зал биҙәлгән. Уртала матур итеп биҙәнгән урман һылыуы – шыршыҡай урын алған. Төрлө кейемдәрҙәге балалар байрамдың башланыуын түҙемһеҙлек менән көтә. Әкиәтсе инә.

Әкиәтсе:

 – Һаумыһығыҙ, балалар! Афарин, ҡарлы-буранлы һыуыҡтан ҡурҡып тормағанһығыҙ, бөгөнгө байрамға ҡыуанышып килеп еткәнһегеҙ. У-у, бында балалар ғына түгел, ҡуяндар ҙа, күбәләктәр ҙә, хатта кеше-үрмәкселәр ҙә бар икән. Ә мин – Әкиәтсе. Мин булған ерҙә мөғжизәләр тыуа, донъя үҙе әкиәткә әйләнә. Тик яуызлыҡтар ғына әкиәттә ҡала, ә изгелектәр иһә беҙҙең менән ысынбарлыҡта йәшәй. Алда беҙҙе матур әкиәт көтә. Ә хәҙер, әйҙәгеҙ әле, балалар, бергәләшеп йырлашып, әйләнеп алайыҡ!

Балалар, түңәрәктәр яһап тороп, йырлай-йырлай әйләнә. Шул саҡ ҡапыл ут һүнеп, кире яна. Ҡурҡыныс ауаздар ишетелә.

Әкиәтсе:

  • Абау, ни булды? Балалар, тауышланмағыҙ, бында кемдер килә, ахырыһы… Бәй, яуыз Шүрәле үҙенең тоғро хеҙмәтсеһе Юха менән килә ята бит! Әйҙәгеҙ, ситкәрәк китәйек! Барығыҙ ҙа миңә ҡарағыҙ әле! Әпсен-төпсөн, барыһы ла бөтһөн, бәшмәк үҫһен! (Әкиәтсе таяғы менән һелтәнә). Булды! Улар беҙҙе бәшмәктәр үҫеп ултыра икән, тип уйлаясаҡтар.

Шүрәле менән Юха инә. Улар икеһе лә имәнес ҡиәфәттә.

Шүрәле:

  • Тә-әк, Ерҙә алтын сәсле ҡыҙҙар бөттө, тиһең инде, ә?

Юха тубыҡланып, Шүрәлегә табан шыуышып килә:

  • Эйе шул, батшам! Бер бөртөк тә алтын сәсле ҡыҙ ҡалманы…

Шүрәле уның алҡымынан матҡып тотоп ала:

  • Яңы йыл алдынан ундай ҡыҙҙарҙың алтын сәсен ҡырҡһам – ваҡыттың туҡтаясағын, ә сәстәренән арҡан ишеп, муйыныма бәйләһәм, унда күпме сәс бар – шул тиклем йылға минең ғүмеремдең оҙонаясағын һин оноттоңмо әллә? Һин үҙең дә йәшәрәсәкһең бит!

Юха:

  • Юҡ, юҡ, онотманым да ул…

Шүрәле (Юханы этеп ебәрә):

  • Улайһа, бар, хәҙер үк миңә алтын сәсле ҡыҙҙы табып килтер!

Юха:

  • Эйе, эйе, батшам… (Юха сығып барышлай) Ҡара әле, ҡайһылай бында бәшмәктәр күп икән ул. Эй, мин бәшмәк яратам да ул! (Ул шатлана-шатлана ерҙән бәшмәк йыя башлай).

Шүрәле:

  • Нимә тинем мин һиңә, алйот!!!

Юха:

  • Ә-ә, эйе, эйе, батшам. Хә-хә-хәҙер, ки-ки-килтерәм!

Юха башын аҫҡа эйеп сыға. Шүрәле тегеләй-былай йөрөй һәм сыға.

Әкиәтсе:

  • Уф, беҙҙе танырҙар икән, тип ҡотом осҡайны. Әпсен-төпсөн, тылсым бөтһөн! Балалар, һеҙ хәҙер кире үҙегеҙ булдығыҙ. Ҡарағыҙ әле, былар бит тағы ла яуызлыҡ эшләргә уйлай. Ишеттегеҙме, ваҡытты туҡтатмаҡсылар! Улайһа, беҙ Яңы йылһыҙ ҡаласаҡбыҙ бит! Тороп тороғоҙ әле, Шүрәле менән Юха (улар киткән яҡҡа бармаҡ иҙәй), мин дә бар бит әле! Балалар, мин Шүрәле менән Юханың артынан китәйем. Улар яуызлыҡтар ҡылмаһын өсөн халыҡты иҫкәртәйем. Бәлки, үҙҙәре лә ҡылғандарының яҡшы түгеллеген аңлап, кире тәүбәгә ҡайтыр. Ярай, осрашҡанға тиклем һау булып тороғоҙ!

Әкиәтсе сыға.

II күренеш.

Талғын ғына көй уйнай. Залға бейей-бейей Ҡар ҡыҙҙары инә.

  • Беҙ, беҙ, беҙ инек,

Беҙ ун ике Ҡар инек,

Һыуға төштөк – боҙ булдыҡ,

Утҡа индек – һыу булдыҡ,

Ҡыш бөткәйне – юҡ булдыҡ!

Ҡарһылыу инә. Ҡар ҡыҙҙары уны уратып ала.

Ҡарһылыу:

  • Һаумыһығыҙ, һеңлеләрем! Беләһегеҙме, тиҙҙән Ергә тағы ҡыш киләсәк. Минең менән быйыл да Ергә төшкөгөҙ киләме?

Ҡар ҡыҙҙары:

  • Килә! Килә! Ҡарһылыу апай, һинең теләгән әйберҙе күрһәтә торған серле көҙгөң бар бит әле — шуны биреп тор әле! Минең Ерҙе күргем килә!
  • Минең дә!
  • Минең дә!

Ҡарһылыу:

  • Әйҙәгеҙ, бергәләп ҡарайыҡ!

(Ярым түңәрәккә тороп алып көҙгөгә текәләләр)

Ҡар ҡыҙҙары:

  • Ҡарағыҙ әле, былтырғы күрше ҡыҙының санаһын тартып алып илатҡан малай шул ҡыҙ менән баҡсала һарғайып кипкән япраҡтарҙы йыя. Ә теге, әхирәтенең матур күлдәгенән көнләшеп, уның портфеленә елем ҡойған ҡыҙыҡайсы, ҡарағыҙ, шул уҡ әхирәтенең тыуған көнөнә ҡулъяулыҡ сигеп ултыра түгелме? Ҡыҙҙар, һиҙәһегеҙме, Ерҙә яуызлыҡ бөтөп бара бит! Юҡ, бөтмәгән икән әле. Ҡара, ҡара, былтыр беҙҙән тау яһап, балаларға байрам эшләгән егетте ағайҙары рәнйетә түгелме?  Эйе шул. «Һин беҙгә оҡшамағанһың, бигерәк йомшаҡ күңеллеһең, ҡыҙҙар һымаҡһың. Ҡулыңдан бер эш тә килмәй!» – тип бигерәк  кәмһетеп ташланылар бит! Исеме Аҡъегет икән. Ни эшләп ҡулынан бер ни ҙә килмәһен, ти! Балаларға байрам бүләк итеү – иң ҙур эш бит ул!

Ҡарһылыу (ситкә китеп, ҡулдарын түшенә ҡуйып ипләп кенә):

  • Аҡъегет!!!

Шул саҡ ҡулына глобус тотҡан Ҡыш бабай килеп инә.

  • Эһем, эһем, ҡыҙҙар-йондоҙҙар! Ни менән мәшғүлһегеҙ ул?

Ҡар ҡыҙҙары көҙгөнө тиҙ генә Ҡарһылыуҙың кеҫәһенә тыға.

Ҡыш бабай:

  • Бына Ерҙе күрәһегеҙме? (Ул глобусты әйләндерә). Ундағы күпселек халыҡ ҡышты көтә. Яңы йылға ла бик аҙ ғына ваҡыт ҡалды. Ҡыштың илселәре итеп мин һеҙҙе Ергә ебәрәм. Халыҡ байрамға нисек әҙерләнә икән?

Ҡар ҡыҙҙары:

  • Уй, рәхмәт олатай! (Ҡар ҡыҙҙары Ҡыш бабайҙы һырып алып, сикәһенән үбә). Әйҙәгеҙ, остоҡ, Ҡыҙҙар-йондоҙҙар!

Ҡыш бабай:

  • Барығыҙ, барығыҙ! Мин Яңы йыл кисендә килеп етермен! Тик һаҡ йөрөгөҙ!

Улар сыға. Талғын көй. Ҡар ҡыҙҙары кире йүгереп инә. Был юлы улар – Ерҙә. Улар көй ыңғайына бейей.

  • Бына беҙ Ерҙә! Бәй, бында балалар байрамға йыйылған бит! Беҙ үҙебеҙ байрамға саҡ-саҡ һуңламай ҡалғанбыҙ икән. Әйҙәгеҙ, балалар, уйындар уйнап алайыҡ.

Күмәк уйындар. Ҡарһылыу инә.

Ҡарһылыу:

  • Һаумы, Ер! Һаумыһығыҙ, балалар! Бына тағы һеҙгә ҡунаҡҡа килдек. Һеҙгә тик аҡлыҡ, сафлыҡ ҡына килтерҙек. Яуызлыҡты юҡҡа сығарырға, Яңы йылды бүләк итергә тип килдек беҙ һеҙгә!

Ошо саҡта артта Юханың килеүе күренә. Ул, Ҡарһылыуҙы күреп, ҡулдарын ыуа:

  • Әһә, алтын сәсле ҡыҙыҡай!

Юха йәшенә һәм Ҡарһылыуҙың һөйләгәнен ҡулын ҡолағына ҡуйып тыңлай.

Ҡарһылыу (үҙ алдына):

  • Быйыл мин оло тулҡынланыу менән килдем! Хыялымда йөрөгән аҡ уйлы егетте күргем килә! Исеме Аҡъегет икән. Риза булһа, мин уны үҙебеҙгә – мәңге Ҡыш иленә алып китер инем. Әгәр риза булмаһа? Мин бит бында ҡала алмайым! Унһыҙ ни эшләрмен?..

Ҡарһылыу илай, уны Ҡар ҡыҙҙары йыуата. Юха шул арала ҡайҙандыр аҡ кейем табып кейә, битлеген сисеп, матур егеткә әүерелә.

Юха-Аҡъегет:

  • Һылыу, һиңә ни булды? Ни эшләп илайһың?

Ҡарһылыу ( уны күреп тертләп китә):

  • Аҡъегет?

Юха-Аҡъегет:

  • Эйе, минең исемен Аҡъегет. Ә һин ҡайҙан беләһең?

Ҡарһылыу (оялып ҡына):

  • Э-э, мин – Ҡарһылыу. Былтыр һинең балаларға ҡарҙан бейек тау эшләгәнеңде күҙәтеп торғайным…

Юха-Аҡъегет:

  • Ә, беләһеңме, мин быйыл да балаларға ҙур бүләк әҙерләнем. Ул урман ситендәге бер мәмерйәлә. Әйҙә, мин һине шунда алып барам!

Ҡарһылыу:

  • Урман ситендәге мәмерйәгә икәүләп барһаҡ, улай килешерме?

Юха-Аҡъегет:

  • Килешер, килешер. Әйҙә, әйҙә! Ул бүләктәрҙе кемгә бирергә икәнен белмәйем, һин миңә ярҙам итерһең.

Ҡарһылыу:

  • Ярай, улайһа. Мин хәҙер! (Ҡар ҡыҙҙарына) Һеҙ бында балалар менән уйнай тороғоҙ, беҙ хәҙер Аҡъегет менән бүләктәр алып киләбеҙ!

Ҡарһылыу кеҫәһенән көҙгөһөн алып, йәшереп кенә ҡарап, сәстәрен төҙәтеп ала. Әммә кеҫәһенә тыҡҡан саҡта яңылыш көҙгөһө төшөп ҡала.  Юха-Аҡъегет менән Ҡарһылыу сыға.Ҡар ҡыҙҙары балалар өсөн төрлө уйындар үткәрә.

III күренеш.

Арҡаһына мылтыҡ аҫҡан Аҡъегет килә. Үҙе һөйләнә.

Аҡъегет:

  • Эх, ағайҙарым! «Беҙгә оҡшамағанһың, бигерәк йомшаҡ күңеллеһең, ҡыҙҙар һымаҡһың», – тиһегеҙ инде. «Ҡулыңдан бер ни ҙә килмәй», имеш. Ярай, күрһәтермен әле мин һеҙгә, ағайҙар!

Шул саҡ ҡуян йүгереп үтә. Аҡъегет тиҙ генә мылтығын алып атмаҡ була. Ҡуян шундуҡ телгә килә.

Ҡуян:

  • Атма миңә, егет! Минең бәләкәстәрем бар. Мин булмаһам, уларҙы кем тәрбиәләр?

Аҡъегет:

  • Нисек? Һин һөйләшә беләһеңме ни?

Ҡуян:

  • Эйе.

Аҡъегет:

  • Ярай, улайһа. Мин һине ебәрәм.

Ҡуян:

  • Рәхмәт, егет!

Ҡуян күҙҙән юғала. Аҡъегет юлын дауам итә. Шул саҡ тәпәйе эләккән ҡапҡанды һөйрәтеп  Аҡ бүре ҡаршыға килә.

Аҡ бүре:

  • Ҡотҡар, егет! Мине һаҙлыҡ хужаһы Шүрәле ҡапҡанға ҡаптырҙы!

Аҡъегет:

  • Ҡыҙыҡ! Был урманда әллә бөтә йәнлектәр ҙә һөйләшә беләме икән? (Бүренең ҡапҡанын ысҡындыра). Башҡаса һаҡ йөрө!

Аҡ бүре:

  • Рәхмәт, егет! Изгелегеңде мәңге онотмам! Өс ҡылымды алып ҡал! Кәрәк булһам, уны өҙөрһөң, һәм мин килеп етермен.

Аҡъегет юлын дауам итә. Шул саҡ Ҡарһылыуҙың төшөп ҡалған көҙгөһөн табып ала.

Аҡъегет:

  • Был ниндәй көҙгө икән ул? Ҡайһылай матур! Ситтәре семәрле! Моғайын, берәй сибәр генә хан ҡыҙыныҡылыр инде. Эх, шул һылыуҙы күрәһе ине!

Шул саҡ матур ғына көй уйнап, көҙгө ялтырап китә. Унда Ҡарһылыу күренә.

Аҡъегет:

  • Бәй, был көҙгө тылсымлы икән дә баһа! Ҡара әле, унда һылыуҙарҙан-һылыу бер ҡыҙ күренә түгелме? Әллә Ҡарһылыу инде? Шул бит! Былтыр мин уның урманда ҡоштар менән йырлап һөйләшкәнен һоҡланып тыңлап торғайным, әммә янына барырға ҡыйыулығым етмәгәйне. Быйыл уның менән танышам, тип үҙемә һүҙ биреп, түҙемһеҙләнеп ҡыштың етеүен көттөм. Эх, Ҡарһылыу!.. Тик ни эшләп һин ҡараңғы мәмерйәлә ул? Ни өсөн ҡулдарың бәйләнгән?

Шул саҡ Ҡарһылыуҙың тауышы ишетелә:

  • Ҡотҡар, егет!

Аҡъегет:

  • Ҡотҡарам һине, Ҡарһылыуым! Тик ул мәмерйәне ҡайҙан табырға икән?

Әкиәтсе инә.

Әкиәтсе:

  • Һаумы, ҡыйыу Аҡъегет! Ҡарһылыуҙы тик һин генә ҡотҡара алаһың. Уны Юха алдаштырып, Шүрәленең мәмерйәһенә алып китте. Улар Ҡарһылыуҙың алтын сәстәрен ҡырҡып, ваҡытты туҡтатмаҡсы булалар. Һиңә ашығырға кәрәк! Әҙәм йырып сыҡҡыһыҙ ҡара урманды үткәс, Шүрәленең батҡаҡлы һаҙлығын сығырһың. Унан тауҙар башлана. Шундағы мәмерйәлә Ҡарһылыу йәшеренгән. Һаҡ бул, егет!

Әкиәтсе ҡулын болғап ҡала, Аҡъегет юлын дауам итә. 

Аҡъегет:

  • Бына Әкиәтсе әйткән ҡара урман. Тик уны нисек сығырға икән?

Шул саҡ егет ҡотҡарған Ҡуян инә.

Ҡуян:

  • Мине ҡотҡарғаның өсөн мин дә һиңә ярҙам итергә килдем. Һинең килеүеңде һиҙеп, Юха менән Шүрәле юлыңа ҡаршылыҡ ҡорған. Ләкин беҙ уны хәйлә менән еңеп сығасаҡбыҙ. Шулай бит, балалар? Әйҙәгеҙ бергәләп урманды йырып сығайыҡ. Бының өсөн мин һеҙгә «Урманда төрлө ағастар үҫә. Улар бейек йә тәпәш, киң йә нәҙек» тип әйтәм. «Бейек» тиһәм һеҙ ҡулдарығыҙҙы өҫкә күтәрегеҙ, «Тәпәш» тиһәм – сүкәйегеҙ. «Киң» тигәндә ҡулдарығыҙҙы тирә-яҡҡа йәйегеҙ, ә «нәҙек» һүҙенә ҡулдарҙы бер-береһенә яҡынайтырға кәрәк. Аңлашылдымы? Әйҙә, киттек!

Ҡуян һүҙҙәрҙе бутап әйтә. Шулай бер нисә тапҡыр ҡабатлана.

Ҡуян:

  • Бына урманды йырып та сыҡтыҡ.

Аҡъегет:

  • Рәхмәт, мәрхәмәтле Ҡуян! Рәхмәт, балалар!

Ҡуян:

  • Хәйерле юл, Аҡъегет! (ҡулын болғап ҡала).

Аҡъегет артабан китә. Ә унда – һаҙлыҡ.

Аҡъегет:

  • Һаҙлыҡҡа ла еттек. Әммә уны нисек сығырға? Бәлки, Аҡ бүре өйрәтер?

Ул кеҫәһенән өс ҡылды алып өҙә. Аҡ бүре пәйҙә була.

Аҡ бүре:

  • Егет, бик хәтәр юлға сыҡҡанһың. Шүрәлегә ҡаршы тора алырһыңмы?

Аҡъегет:

  • Ҡарһылыуҙы ҡотҡарыр өсөн мин барыһына ла әҙер!

Аҡ бүре:

  • Изге ниәтеңде хуплайым. Был һаҙлыҡты үтергә ярҙам итермен. Тик минең генә түгел, балаларҙың да ярҙамы кәрәк. Балалар, ярҙам итәбеҙме? Әйҙәгеҙ, улайһа, паровоз яһап, бер-беребеҙҙең биленә тотоноп  түңәрәккә торайыҡ та, алдыбыҙҙа түңгәк ята, тип күҙ алдына килтерәйек. Шулай итеп һаҙлыҡтағы «түңгәктән түңгәккә» һикерәйек. Ә мин былай тип һамаҡлайым:
  • Бер, ике, өс түңгәк,

Һаҙлыҡ тулы мең түңгәк.

Һаҙлыҡ беҙҙе тарта алмай –

Бына нисек беҙ күмәк!

Әҙерһегеҙме? Әйҙәгеҙ!

Бүре үҙе иң алдан тора ла, һамаҡлай-һамаҡлай юл башлап бара. Балалар түңәрәк буйлап һикерешә.

Аҡ бүре:

  • Афарин! Ана шулай. Күмәкләгән – яу ҡайтарған, тиҙәр бит. Бына һаҙлыҡты ла еңел генә үттек.

Аҡъегет:

  • Рәхмәт, Аҡ бүре! Балалар, һеҙгә лә ҙур рәхмәт!

Аҡ бүре:

  • Ана, алда тау эсендәге мәмерйә күренә. Артабан мин һиңә ярҙам итә алмайым. Шүрәле менән үҙеңә көрәшергә тура киләсәк.

Шулай тип һөйләшеп, Аҡъегет менән Аҡ бүре сыға.

IY күренеш.

Шүрәле менән Юха инә.

Шүрәле:

  • Ҡыҙҙы алып килеүен килгәс, ниңә уның ҡойроғон да эйәрттең?

Юха:

  • Бәй, уның ҡойроғо бармы ни?

Шүрәле:

  • Алйот! Ҡойроҡло Ҡарһылыуҙы ҡайҙа күргәнең бар? Теге егетте ни эшләп эйәрттең, тим?

Юха (ҡурҡа-ҡурҡа):

  • Ә-ә, ней, Ҡарһылыуҙың серле көҙгөһө төшөп ҡалған икән. Шунан күреп егет беҙҙе эҙләп килә ята. Мин уның юлына ҡаршылыҡтар ҡуйҙым. Ул урманды үтә алмаясаҡ! Урманды үткән хәлдә лә, һаҙлыҡта батып үләсәк.

Шүрәле:

  • Ахмаҡ! Ул бит Ҡарһылыуҙы оҡшатҡанға эҙләп килә! Ә мөхәббәт өсөн кәртәләр юҡ икәнен оноттоңмо ни?

Юха:

  • Улайһа, нимә эшләйек икән?

Шүрәле:

  • Хәҙер борғоланыуҙан файҙа юҡ. Ваҡытты туҡтатырға кәрәк! Теге егет бик ныҡыш күренә. Әгәр килеп етә ҡалһа, беҙгә көн бөттө! Шуға тиклем беҙгә Ҡарһылыуҙың алтын сәсен ҡырҡып, арҡан ишергә кәрәк. Бар, Ҡарһылыуҙы килтер!

Юха ҡулы бәйләнгән Ҡарһылыуҙы килтерә.

Шүрәле (мыҫҡыллы йылмайып):

  • Һаумы, Ҡыш бабайҙың ҡәҙерле ейәнсәре. Ҡарһылыумы әле исемең? Ҡурҡма, ҡурҡма! Беҙгә һин түгел, ни бары алтын сәсең генә кәрәк! Хәҙер беҙ уны ҡырҡып алырбыҙ…

Ҡарһылыу (ҡурҡа-ҡурҡа):

  • Һеҙ быны эшләргә тейеш түгелһегеҙ! Бер генә бөртөк сәсем өҙөлһә лә, ваҡыт туҡтаясаҡ, Яңы йыл килмәйәсәк! Зинһар, теймәгеҙ минең сәсемә! Балалар, бөтә халыҡ Яңы йылды көтә бит!

Шүрәле:

  • Ха-ха-ха! Ә беҙгә Яңы йылың кәрәкмәй. Ул бит кешене тағы ла бер йылға ҡартайта. Юха, һинең ҡартайғың киләме?

Юха:

  • Юҡ, юҡ, әфәндем!

Шүрәле:

  • Уның ҡарауы, бер генә сәсең өҙөлһә лә, минең ғүмерем бер йылға оҙая! (Ул Ҡарһылыуҙың сәсен услап тотоп ала) Ә бындағы сәстәр мине меңйәшәр итәсәк! Ха-ха-ха! Шунан мин һине рәхәтләнеп тороп ҡытыҡлаясаҡмын!

Шүрәле оҙон бармаҡтарын уйната. Юха ла уның ыңғайына һикерә-һикерә көлә. Шул саҡ Аҡъегет инә. Юха ҡурҡышынан ҡалтырап, тубыҡлана, Аҡъегет уны елкәһенән эләктереп ала.

Аҡъегет:

  • Ҡыуанмай тороғоҙ әле! Мин булғанда яуыз ниәтеңде атҡара алмаҫһың, Шүрәле!

Шүрәле:

  • Аҡъегет?! Һин бында нисек килдең? Һине бит ағайҙарың булдыҡһыҙ, тип атайҙар ине.

Аҡъегет:

  • Булдыҡһыҙҙы күргәнегеҙ юҡ әле! Алышмы, бирешме?

Шүрәле:

  • Алыш!

Улар һуғыша башлай. Алышҡан саҡта Аҡъегет Шүрәленең муйынынан ҡыҫып тотоп ала. Ул тубыҡлана.

Шүрәле:

 – Миңә теймә инде, зинһар! Бөтә теләгеңде лә үтәрмен!

Аҡъегет Шүрәлене Юханың эргәһенә этеп ебәрә. Улар икеһе лә теҙләнеп, баштарын иҙәнгә тейҙереп тора. Аҡъегет Ҡарһылыуҙың ҡулын ысҡындыра.

Ҡарһылыу:

  • Рәхмәт, Аҡъегет! (башын егеттең түшенә терәй).

Аҡъегет:

  • Ҡарһылыуым! Мин һине ошо көҙгөң аша эҙләп таптым! (Ҡарһылыуға көҙгөһөн тапшыра).

Юха менән Шүрәле:

  • Беҙҙе үлтермәгеҙ инде! Ҡыш бабайҙың бүләктәр тулы тоғон беҙ урланыҡ. Әгәр беҙгә тейһәгеҙ, ул һеҙгә эләкмәйәсәк!

Ҡарһылыу:

  • Ни эшләйек икән, балалар? Беҙгә Ҡыш бабайҙың бүләкле тоғо кәрәк бит! Бәлки, уларҙы хәйләләп еңеп булыр? Һеҙ миңә ярҙам итәһегеҙме? Әйҙәгеҙ, былай итәйек: мин Шүрәле менән Юхаға өс йомаҡ әйтәм. Йәнәһе, улар йомаҡтарҙы сисһә, тоҡ уларға була. Ә һеҙ уларҙан алдараҡ сисергә тырышығыҙ. Килештекме?

Шүрәле:

  • Һеҙ унда нимә тип бышылдашаһығыҙ?

Ҡарһылыу:

  • Ә беҙ ошолай итергә булдыҡ: әйҙә, кем иң беренсе булып минең йомаҡтарҙы сисә, тоҡ – шуныҡы!

Юха:

  • О-о, мин йомаҡтарҙы яратам ул! Беләһегеҙме, мин ниндәй аҡыллы?

Шүрәле:

  • Ә мин үҙемдең һаҙлығымда – иң аҡыллыһы! Күреп торорһоғоҙ: бөтә бүләктәр ҙә минеке буласаҡ!

Юха:

  • Юҡ, миңә эләгәсәк!

Шүрәле (уға ташлана):

  • Юҡ, бүләктәр минеке! (Улар көрмәкләшә башлай).

Ҡарһылыу:

  • Тороп тороғоҙ әле, мин йомаҡтарҙы әйтмәнем бит әле, ә һеҙ тоҡто бүлешә лә башланығыҙ!

Шүрәле:

  • Йә, тиҙ генә йомаҡтарыңды әйтә һал! Минең оҙаҡ көтөргә ваҡытым юҡ!

Ҡарһылыу:

  • Улайһа, тыңлағыҙ! Беренсе йомаҡ:

Ҡыш, яҙ, йәй һәм көҙөн дә

Ул тәлмәрйен төҫөндә.

Терпе кеүек энәле –

Әйтеп ҡарағыҙ әле!

         Юха:

  • Тәлмәрйен!

Шүрәле:

  • Алйот, тәлмәрйендең ниндәй энәһе булһын, ти!

Ҡарһылыу:

  • Юҡ, тәлмәрйен төҫөндә, тинем бит. Йәки нимә йыл әйләнәһенә ҡарағусҡыл йәшел төҫтә була?

Шүрәле:

  • Белдем, белдем. Ул – мин йәшәгән һаҙлыҡ!

Юха:

  • Нимә, һаҙлығыңдың энәһе бармы әллә?

Ҡарһылыу:

  • Юҡ, Юха, Шүрәле, белмәнегеҙ. Нимәне, ҡыш еткәс, барыһы ла йортона ултырта, матур итеп биҙәй?

Балалар:

  • Шыршы!

Ҡарһылыу:

  • Дөрөҫ!

Шүрәле:

  • Ҡарһылыу, һин минең өсөн бик ауыр йомаҡ әйтәһең. Әйҙә, ябайырағын әйт!

Ҡарһылыу:

  • Ә хәҙер икенсе йомаҡ: Йәйен һоро, ҡышын аҡ, уға шулай яҡшыраҡ.

Шүрәле менән Юха:

  • Тау! Беҙҙең тауыбыҙ йәйгеһен һоро, ҡышҡыһын, ҡар япҡас, аҡ була! Ур-ра!

Ҡарһылыу:

  • Юҡ, дөрөҫ түгел. Балалар, нимә була ул?

Балалар:

  • Ҡуян!

Ҡарһылыу:

  • Дөрөҫ!

Шүрәле:

  • Һин, Ҡарһылыу, уҫалһың, юрый беҙ белмәгән йомаҡты әйтәһең!

Ҡарһылыу:

  • Иғтибар, һуңғы йомаҡ ҡалды. Тышы шарҙай, эсе ҡандай, тәме балдай. Нимә була ул?

Шүрәле:

  • Белдем! Ул – Ҡыш бабайҙың бүләк тулы тоғо. Ул шар кеүек түңәрәк, үҙе ҡан кеүек ҡыҙыл, ә эсендәге тәмлекәстәре – м-м-м! – бал кеүек татлы! Мин еңдем! Мин еңдем! Тоҡ – минеке!

Ҡарһылыу:

  • Юҡ, Шүрәле, дөрөҫ әйтмәнең. Балалар, ни була икән ул?

Балалар:

  • Ҡарбуз!

Ҡарһылыу:

  • Афарин, балалар! Һеҙ еңдегеҙ! Шүрәле, Юха, биреләһегеҙме?

Шүрәле, Юха:

  • Ы-ыһ, ни хәл итәһең инде, биреләбеҙ. Ләкин киләһе йылда беҙ мотлаҡ еңәсәкбеҙ! Бөтә йомаҡтарҙың да яуаптарын ятлап аласаҡбыҙ! Ул сағында тоҡ, ысынлап та, беҙҙеке буласаҡ!

Шүрәле менән Юха тоҡто сығарып бирә. Аҡъегет тоҡто ала.

Ҡарһылыу:

  • Рәхмәт, Шүрәле, Юха! Әйҙәгеҙ, һеҙ ҙә беҙҙең Яңы йыл байрамына рәхим итегеҙ! Тоҡ табылды. Ә Ҡыш бабайыбыҙ ҡайҙа икән һуң? Әллә беҙҙе эҙләп йөрөп, урман араһында аҙашып ҡалдымы икән? Әйҙәгеҙ, күмәкләп уны саҡырайыҡ!

Күмәкләп:

  • Ҡыш бабай! Ҡыш бабай!

Ҡыңғырау тауышы ишетелә. Ҡар ҡыҙҙары оҙатыуында Ҡыш бабай инә.

Ҡыш бабай:

  • Һаумыһығыҙ, балалар! О-о, ҡайһылай күмәк йыйылғанһығыҙ. Хатта Шүрәле менән Юха ла килеп еткән түгелме? Һеҙҙе бында ниндәй елдәр ташланы?

Шүрәле менән Юха:

  • Беҙҙе Ҡарһылыу был матур байрамға саҡырҙы.

Ҡыш бабай:

  • Ҡарһылыу, ҡыҙым, афарин! Шүрәле менән Юха ла изге күңеллегә әйләнгәс, Ерҙә яуызлыҡ юҡҡа сыҡҡан бит! Ҡарағыҙ әле! Мин һеҙҙең өсөн бүләктәр, күстәнәстәр һалынған йомарт тоғомдо юғалтҡанмын икән, тип ҡайғырып килһәм, ул бында булған икән! (Тоғон һөйөп ала) Һай, отҡорһоң да инде, Ҡарһылыу! Минең билемдең ауыртҡанын белеп, үҙең алып килгәнһең икән! (Ҡарһылыу шаян йылмая) Тик ни эшләп әле беҙҙең ҡупшы шыршыҡайыбыҙҙың уттары янмай? Әйҙәгеҙ, күмәкләп: «Ян, ян, ян, шыршы!» – тип әйтәйек! (Күмәкләп ҡабатлайҙар. Шыршының уттары балҡып китә) Балалар! Донъя ана ниндәй матур! Әйҙәгеҙ, бергәләшеп Яңы йылды ҡаршылайыҡ! Уйнайыҡ, көләйек, йырҙар йырлайыҡ, бейейек! (Бергәләшеп түңәрәккә тороп йырлашып әйләнәләр). Ә кем хәҙер миңә һөнәрен күрһәтергә теләй?

Балалар Ҡыш бабайға һөнәрҙәрен күрһәтә. Ҡарһылыу менән Аҡъегет, Ҡар ҡыҙҙары  бүләктәр тарата. Шүрәле менән Юха ла, балаларға ҡушылып, йырлап, бейеп, ҡыланып йөрөй.

Ҡыш бабай:

  • Һеҙҙең арала һәләтле балалар бик күп икән! Һай, афарин! Рәхмәт яуғыры! Барығыҙҙы ла Яңы йыл менән ҡотлайым! Яңы йылда ла тырышып уҡығыҙ, тик яҡшы билдәләр генә алығыҙ, кешеләргә ярҙам итегеҙ, дуҫтарығыҙ менән татыу булығыҙ, атай-әсәйҙәрегеҙҙе ҡыуандырып ҡына тороғоҙ! Ә беҙгә көмөш ҡыңғыраулы боландарға ултырып ары елергә лә ваҡыт етте. Беҙҙе башҡа илдәрҙә лә һеҙҙең кеүек аҡыллы, матур, талантлы балалар көтә. Һау булығыҙ!

Ҡарһылыу:

  • Олатай, мине Аҡъегет Шүрәле менән Юханың тотҡонлоғонан ҡотҡарҙы!

Юха менән Шүрәле бөршәйеп төшә.

Икеһе бергә:

  • Ҡы-ҡыш ба-ба-бай, ғәфү ит! Беҙ ба-ба-башҡа улай и-итмәҫбеҙ!

Ҡарһылыу:

  • Юҡ, улар хәҙер үҙгәрҙе, мин уларҙы ғәйепләмәйем. Тик, әйҙә, Аҡъегетте лә үҙебеҙҙең илгә алып ҡайтайыҡ!

Ҡыш бабай:

  • Ә егет үҙе ни тип әйтер?

Аҡъегет:

  • Мин Ҡарһылыу менән ер сигенә лә китергә әҙермен!

Ҡыш бабай:

  • Афарин! Бына был, исмаһам, ысын ир-егет һүҙе!

Шул саҡ Аҡъегеттең ете ағаһы килеп инә.

Аҡъегет (аптырап):

  • Ағайҙарым? Һеҙ бында ни эшләйһегеҙ?

Улар Аҡъегеттең алдына килеп тубыҡлана:

  • Аҡъегет, беҙ һинең турала хата уйлағанбыҙ икән. Һинең Ҡарһылыуҙы ҡотҡарыуың – беҙҙең өсөн ҙур ғорурлыҡ! Зинһар, беҙҙе ғәфү ит!

Аҡъегет:

  • Ҡуйығыҙсы әле, ағайҙарым! Һеҙ булмаһағыҙ, мин Ҡарһылыуҙы ҡотҡара ла алмаҫ инем! Рәхмәт һеҙгә!

Туғандар ҡосаҡлаша. Ҡарһылыу Аҡъегетте етәкләп ала.

Ҡарһылыу менән Аҡъегет:

  • Һау булығыҙ, балалар! Киләһе йылда осрашҡанға тиклем!

Шүрәле менән Юха (илай яҙып):

  • Беҙгә лә китергә ваҡыт етте. Һаҙлыҡта беҙҙе юғалтҡандарҙыр инде. Һеҙ беҙгә шул тиклем оҡшанығыҙ. Һеҙҙең менән Яңы йылды ҡаршылауы ныҡ-ныҡ-ныҡ күңелле икән! Рәхмәт беҙҙе лә үҙегеҙҙең байрамығыҙға саҡырыуығыҙға! Киләһе йылда ла саҡырырға онотмағыҙ, йәме! Беҙ килербеҙ!

Улар барыһы ла сыға. Матур көй яңғырай. Куранттар һуға.

Әкиәтсе:

  • Йылдар үткән һайын Яңы йылды

         Ҡаршылауы, никтер, серлерәк –

         Сәғәт ун икене һуҡҡан саҡта

         Ҙур мөғжизә көтә һәр йөрәк.

         Яңы йыл ул Ҡәҙер кисе кеүек,

         Теләктәрҙән күңел сафлана.

         Өр-Яңы йыл ҡаҡһын һәр ишекте –

         Шул саҡ яңы тормош башлана!

         Яңы йыл менән, дуҫтар!

         Барыһы ла бергә:

  • Яңы йыл менән!

Әкиәтсе:

  • Байрам тамам. Әкиәтем ары, ә үҙем бире киттем. Әммә был әкиәттән алған фәһемде мыйыҡтарға урап ҡуйырға онотмағыҙ, дуҫтарым!

Әкиәтсе сыға.                   

Байрамда үткәрелгән уйындар, конкурстар.

  1. «Ҡыш бабайҙы эшлә!» конкурсы.

10 кешенән торған ике команда ҡатнаша. Ҡыш бабай төшөрөлгән ике һүрәт стенаға эленә. Тик һүрәттә Ҡыш бабайҙың башы һәм кәүҙәһе генә бар. Ә ике күҙе, танауы, ауыҙы, һаҡалы, ике аяғы, ике ҡулы, тоғо пластилиндан эшләнеп, тәрилкәгә һалына. Күҙҙәре бәйләнгән ҡатнашыусылар тәрилкәлә ятҡан «ағзаларҙы» табып, һүрәттәге Ҡыш бабайға йәбештерергә тейеш. Ҡайһы команда алдан бөтә һәм кемеһенең һүрәте теүәлерәк сыға?

  1. «Алтын ҡапҡа» уйыны.

Ике Ҡар ҡыҙы, ҡулдарын өҫкә  күтәреп тотоношоп, ҡапҡа булып тора. Балалар түңәрәк яһап тороп, шул ҡапҡа аҫтынан үтергә тейеш (ҡапҡа булған бер Ҡар ҡыҙы түңәрәктең эсендә, ә икенсеһе – тышында тороп ҡала). Ҡар ҡыҙҙары былай тип һамаҡлай:

  • Үтәбеҙ алтын ҡапҡанан,

Эшләнгән алтын таҡтанан.

Эй, үтәбеҙ, эй, көтәбеҙ

Кемдең килеп ҡапҡанын!

«Ҡапҡанын» һүҙенә еткәс, Ҡар ҡыҙҙары ҡапыл күтәреп торған ҡулдарын аҫҡа төшөрә. Кем эләгә, шуға наказ бирелә.

  1. Ҡар осороу.

Балаларға кескәй мамыҡ киҫәктәре таратып бирелә. Улар уны тартҡылап, «ҡар» әүәләй һәм «Башланыҡ!» тигәс тә уны аҫтан өҫкә  өрөргә тейеш. Кемдең ҡары иң оҙаҡ һауала эленеп тора – шул еңеүсе.

  1. Уртаға быйма ултыртып, шунда «ҡар» (ҡағыҙ) ташлау.

7-8 бала ҡатнаша. Йыл ырыҫлы килһен өсөн ҡар күп булырға тейеш. Уйнатыусы Ҡар ҡыҙҙары балаларға ҡағыҙҙар таратып бирә. Уртаға ҙур быйма ултыртыла. Ым бирелгәс тә, балалар ҡағыҙҙы, йәғни, «ҡарҙы», йомарлап, быйма эсенә ташларға тейеш. Кем күберәк мәрәй йыя – шул еңеүсе.

  1. «Уйынсыҡты таны!»

Балалар тоҡ эсенә ҡулдарын тығып, унда ниндәй уйынсыҡ  ятҡанын танырға тейеш. Дөрөҫ әйтһә, шул уйынсыҡ уға эләгә.

  1. «Көлдөрткөс» уйыны.

Уйнатыусы Ҡар ҡыҙы балаларҙың һәр береһенең ҡолағына ҡыш, Яңы йыл менән бәйле исемдәр әйтеп сыға. Мәҫәлән, боҙ, һырғалаҡ, ҡар, шыршы, тубырсыҡ, курант һ.б. Көлдөрткөс инә һәм балаларҙың һәр береһенә яҡын килеп ҡыҙыҡлы һорауҙар бирә. Мәҫәлән: «Исемең кем?»  – «Боҙ». «Нимә, тоҙ, тиһеңме?» – «Боҙ». «Ә-ә, берәй нәмәне боҙорға ҡушаһыңмы әле, ә?» – «Боҙ».  «Нимә, тутыйғош булдыңмы әллә? Йә,  тағы берәй һүҙ әйтеп ҡара әле!» – «Боҙ» һ.б. Көлдөрткөс нисек тә көлдөрөргә тырыша, тик балалар көлөргә тейеш түгел. Кем көлә – шул йә уйындан сыға, йә наказ ала.

  1. Епкә эленгән приздарҙы күҙ бәйләнгән килеш ҡырҡыу.
  2. Байрам барышында «Иң яҡшы Яңы йыл кейеме» конкурсы ойошторола. Уйындарҙың еңеүселәре урындар йәки номинациялар буйынса баһаланыуы мөмкин.

  (Авторҙың пунктуация, орфография, стиле шул көйө һаҡланды).

ЯҢЫ ЙЫЛ БАЙРАМЫНА СЦЕНАРИЙ ҺӘМ УЙЫНДАР

ЯҢЫ ЙЫЛ БАЙРАМЫНА СЦЕНАРИЙ ҺӘМ УЙЫНДАР

ЯҢЫ ЙЫЛ БАЙРАМЫНА СЦЕНАРИЙ ҺӘМ УЙЫНДАР

Үткәреү урыны: __

Үткәреү ваҡыты: __.12.20__, __.__ сәғ.

А.Б.:

Яңы йылды көтә бар ғәләм дә

Кәйефтәрҙе, күңелдәрҙе күтәрә

Тирә-яҡты матурлыҡҡа биҙәй

Изгелек һәм шатлыҡ килтерә

Йыр

А.Б.:

Ер әйләнә Яңы йылға табан,

Күпме бәхет, шатлыҡ күтәреп,

Секунд һайын муллыҡ артып тора

Тик сыҙаһын ғына күсәре!

А.Б.:

Уҙған йылдар бигерәк ҡәҙерле шул

Һәр көнөндә күпме иҫтәлек!

Тарихтың был данлы йылында ла

Күпме булды матур көндәре!

А.Б.:

Хәйерле кис хөрмәтле дуҫтар, туғандар, ҡунаҡтар!

А.Б.:

Һаумыһығыҙ, һеҙҙе яҡынлашып килгән яңы йыл менән ҡайнар ҡотлайбыҙ!

Һеҙгә ошо өр яңы йыл тик ҡыуаныстар һәм изгелектәр килтерһен!

А.Б.:

Ғүмер-миҙгел бит ул, тормош – мәңге

Йылдар ҡала тарих эсендә

Гармун уйнай, йырҙар яңғырап торһон

Иҫке йылдың һуңғы кисендә

Муз.номер

А.Б.:

Яңы йылда донья тыныс булһын

Һинең, минең беҙҙең бәхеткә.

Ай бәүелгән көмөш сәңгелдәктә.

Ҡояш йөҙһөн алтын тәхеттә.

Оло юлдан маҡсаттарға етмәй

Һис яҙмаһын ине туҡтарға.

Аҡ теләктәр менән беҙ баҫайыҡ

Яңы йылда яуған аҡ ҡарға.

Муз.номерҙар

А.Б.:

Әйҙәгеҙ, хөрмәтле райондаштар! Шыршы тирәләй бейеп алайыҡ

Хоровод

А.Б.:

Өмөт менән таңдар уҙыр

Бөтә ғәләм, йыһан, нурға сумыр

Яңы йыл сәләмен еткерә

Киләсәктә ырыҫ, бәрәкәтен еткерә

Бергә: Яны йыл менән! Яңы йыл менән!

А.Б.:

Ҡар яуа, ҡар яуа Ҡарҙар – улар биҙәкле

Тышта ниндәй саф һауа Ҡарҙар – улар хәбәрсе

Бөтә ергә шатлыҡ булып Ҡыш бабай менән Ҡарһылыуҙың

Күбәләктәй ҡар яуа Килеүенә сәбәпсе.

Бейеп күңел асып алдыҡ, ә бына Ҡыш бабай менән Ҡарһылыуыбыҙ һаманда килеп етмәгәндәр, әйҙәгеҙ әле дуҫтар бергәләп саҡырайыҡ: Ҡыш бабай! Ҡыш бабай! Ҡыш бабай! (Ҡыш бабай менән ҡарһылыу инәләр, ҡотлайҙар)

Ҡыш бабай:

Һаумыһығыҙ дуҫтар туғандар! Бына байрам менән ҡотлайым тип алыҫ араларҙан килеп еттем! Һеҙҙе барығыҙҙы ла яҡынлашып килгән яңы йыл байрамы менән ҡайнар ҡотлайым! Яңы йыл барығыҙға ла сәләмәтлек, шатлыҡ-ҡыуаныстар, ғаилә именлеге алып килһен!

Ҡарһылыу:

Ҡар бурандар осороп

Яңы йыл аяҡ баҫа.

Ниндәй гүзәл, күркәм байрам!

Күңелдәр урғып таша.

Аҡ ҡар бөртөктәре төҫлө

Алда аҡ юлдар көтһөң.

Бөгөнгө байрам шатлығы

Йыл дәүеренә етһен.

Ҡыш бабай:

Байрамдың түрен алып торған шыршының уттары ла янмаған икән!

Тылсымлы таяғым менән туҡылдатып ҡарайым әле… (3 тапҡыр туҡылдата, шыршы янмай)

Юҡ, былай булманы, әйҙәгеҙ әле бергәләшеп аяҡтарҙы тыпырҙатайыҡ! (аяҡтарҙы тыпырҙаталар)

Былай ҙа булманы әле, әйҙәгеҙ әле нығыраҡ тыпырҙатайыҡ! (шыршы уттары яна)

А.Б.: Әйҙәгеҙ бергәләп ҡыш бабай менән шыршы тирәләй йырлап бейеп алайыҡ!

Хоровод

Муз.номер.

А.Б.:

Шатлыҡ килһен һәр өйгә,

Ҡояш һәр саҡ балҡыһын,

Кешеләргә һинән бары

Матур иҫтәлек ҡалһын!

Яңы йыл ҡотло булһын!

Яңы йыл тыныс килһен,

Илгә бәхет килтерһен!

Көтөп алған байрамыбыҙ менән ҡотлау өсөн һүҙ ___ Хакимиәте башлығы ___ бирелә. Рәхим итегеҙ!

А.Б.:

Ойошмалар һәм учреждениелар араһында үткән яңы йыл байрамына эшләнгән ҡар һындары һәм байрам биҙәлешенә уҙғарылған конкурсҡа йомғаҡ яһалды! Еңеүселәрҙе ҡотлап китергә рөхсәт итегеҙ!

3-сө урынды яуланылар:

2-се урын:

1-се урынды яуланы

Еңеүселәрҙе тағы ла берҙе ҡотлайбыҙ, Район сараларында актив ҡатнашыуығыҙ өсөн һеҙгә ҙур рәхмәтебеҙҙе еткерәбеҙ!

Муз.номер

А.Б.:

Хөрмәтле дуҫтар!

__ йылы Һеҙгә күтәренке кәйеф, рух ныҡлығы, күңел бөтөнлөгө, яҡындар рәхмәте, туғандар фатихаһы, ныҡлы һаулыҡ, өмөтлө киләсәк, ғаилә именлеге, балалар шатлығы, ил-көн тыныслығы һәм эшегеҙҙә уңыштар насип итһен!

Муз.номер

Уйындар

Яңы йыл менән ҡотлап Һеҙгә үҙенең йырҙарын бүләк итә _____________________________

һәм ҡышбабай үҙенең күстәнәстәрен өләшә.

А.Б.:

Киләһе __ йыл – Рәсәйҙә һәм Башҡортостан Республикаһында ___ йылы тип иғлан ителде. Киләһе __ йылы __ сфераһында үҫтереүгә ҙур өлөш индерер тип ышанабыҙ!

Яңы йыл менән ҡотлап һеҙгә үҙенең йырҙарын бүләк итә _______________

А.Б.:

Уйын: ике бәләкәй шыршы ултыра, ике команда өсөшәр кешенән йыйыла. Өҫтәлдә ваталар, уйынсыҡтар ята, 1-2-3 биҙәй башлайҙар. Яңы йылда свит һүнгән ти, һәм һәр береһенең күҙен ябыр кәрәк. Бер йыр бөткәнсе шыршыны биҙәйҙәр һәм бөтәһенең ҡысҡырып тауыш биреүенә ҡарап еңеүсе билдәләнә.

А.Б.:

Бөгөнгө йырлы, бейеүле, уйынлы кисәбеҙҙән үҙегеҙгә дәрт, дарман алып ҡайтырһығыҙ тип ышынабыҙ.

Бөгөнгө программа менән танышып үтәйек:

1. Костюмдар парады.

2. Иң яҡшы теләктәр бәйгеһе.

3. Байрамдың Король һәм королеваһын билдәләү (иң яҡшы вальс бейеүсе пар)

А.Б.:

Хәҙер маскарад костюмдары парадын башлайбыҙ!

Парад ваҡытында Иң яҡшы теләктәр бәйгеһен дә башлайбыҙ! Теләктәрҙе әйтеп ҡалығыҙ дуҫтар!

Костюмдарға баһа биреүсе хөрмәтле жюри ағзалары менән таныштырып үтергә рөхсәт итегеҙ:

1.

2.

А.Б.:

Костюмдарҙы бөтә яҡтан күреү өсөн, дөрөҫ баһа биреү өсөн Маскарад костюмдарын кейгәндәрҙе сәхнәлә бер урап сығыуығыҙҙы һорайбыҙ! Рәхим итегеҙ! Конкурс башланды!

Беренсе булып сәхнәгә саҡырабыҙ __! Рәхим итегеҙ!

Киләһе йыл __ йылы, әйҙәгеҙ уларҙы саҡырайыҡ!

Бесәйҙәр

Аждаһалар

Эттәр

Ҡуяндар

Төлкөләр, һ.б.

(дәртле генә /мода/ музыка китә, ҡатнашыусылар сәхнәгә менеп костюмдарын күрһәтәләр)

(жюри таблицаға балдар ҡуя, ҡатнашыусыларҙы теркәй һәм итог яһай)

А.Б.:

Ә хәҙер барығыҙы ла шыршы тирәләй бейергә саҡырабыҙ. Рәхим итегеҙ!

Хоровод

А.Б.:

Байрамдың Король һәм королеваһын билдәләргә ваҡыт та етте. Уның өсөн беҙ парҙарҙы сәхнә янына саҡырабыҙ!

Яңы йыл байрамы менән ҡотлап йырлай __. Талғын йыр

А.Б.:

Бөгөнгө көндөң Король һәм Королеваһын сәхнәгә саҡырайыҡ! Рәхим итегеҙ!

Һеҙгә үҙенең йырҙарын бүләк итә ____________________________________

А.Б.:

Сәхнәгә __ йылында тыуғандарҙы саҡырабыҙ! Әйҙәгеҙ дуҫтар сәхнәгә менегеҙ! Һеҙҙең арала кем иң яҡшы __? Уға иң яҡшы бүләк! Рәхим итегеҙ!

Тик Һеҙҙең өсөн генә йыр бүләк итә____________________________.

А.Б.:

Костюмдар конкурсына йомғаҡ яһау ваҡыты етте. Һүҙҙе жюри ағзаларына бирәбеҙ! Рәхим итегеҙ!

А.Б.:

Өмөт менән таңдар тулыр.

Тыуыр йылым киләсәгем,

Ал да көтә үтер юлым

Ышанысым һәм терәгем

А.б. Мәңге йәшә илем, мәңге балҡы

Илем, халҡым.

Һеҙҙең өсөн йырлай____________________________.

Ә хәҙер һеҙҙең менән

Етте хушлашыр мәлебеҙ

Киләһе йыл тағы ла

Осташырбыҙ әле беҙ.

Һау булығыҙ  йәнлектәр

Һау булығыҙ райондаштар

Башҡа урындарға ла

Беҙҙең бараһыбыҙ бар.

байрам концерты, бейеү көйҙәре бер бер артлы дауам итә!

запас шығырҙар:

Ниндәй матур беҙҙең шыршы

Йым-йым килеп яна ул.

Башлайбыҙ шыршы байрамын,

Ҡотло булһын яңы йыл!

Беҙ бөгөн шыршы янында

Әйлән-бәйлән уйнарбыҙ

Ҡыш бабайҙы ҡаршыларбыҙ

Яңы йырҙар йырларбыҙ.

Яңы йылға беренсе аҙым изгелек булһын

Яҡынлашып килеүсе Яңы йыл менән һеҙҙе!

Яңы йылдар килһен бәхет алып,

Яңы йылдар килһен йылмайып,

Күңелдәрҙә мәңге шатлыҡ булһын,

Йәшәмәгеҙ дуҫтар моңайып.

Ынйы-ынйы ҡарҙар яуа,

Шундай матур көн бөгөн!

Ҡулға тотоп алғы килә

Ҡарҙың һәр бер бөртөгөн!

Бөгөн елка-маскарад

Костюм, маска күп харап.

Төрлө-төрлө кейемдәр

Төлкө, ҡуян, тейендәр.

Беҙгә бөгөн Ҡыш бабай һәм Ҡарһылыу

Ҙур байрам бүләк итте.

“Яңы йыл байрам урыны

Ошо шыршы янында”,-тине.

Балҡығас шыршы уттары

Яҡты маяҡтар төҫлө.

Аҡ парашют кеүек ергә,

Мин үҙем килеп төштөм.

Зал түрендә күркәм ҡунаҡ-

Йәшел кейемдән

Ул да ҡотлай беҙ дуҫтарҙы

Яңы йыл менән!!!!

Бар тирә- яҡ һөттәй ап-аҡ

Ем-ем итеп ҡар көлә

Көмөш ҡыңғырауҙар тағып

Беҙгә яңы йыл килә!

Һағынып көттөк Ҡыш бабайҙы

Бына килде ул беҙгә

Ҡаршылайбыҙ Яңы йылды

Беҙ уның менән бергә!

Иҫке йылдың һуңғы сәғәттәрен

Тарих биттәренә оҙатып.

Өр яңы йыл менән күрешербеҙ

Изге өмөттәрҙе баҙлатып.

Оло юлдан маҡсаттарға етмәй

Һис яҙмаһын ине туҡтарға.

Аҡ теләктәр менән беҙ баҫайыҡ

Яңы йылда яуған аҡ ҡарға.

Буран-ҡарҙар һепереп

Мин киләм һеҙгә.

Яңы йылды ҡаршыларға

Дуҫтарым менән бергә.

Яңы йыл байрамы

Маҡсат: балаларға байрамдан шатлыҡ ҡыуаныс бирергә. Таныш йырҙар, уйындарҙы бергәләп башҡарырға өйрәтеүҙе дауам итеү.
Йыһаздар: үтә күренмәле туҡыма, ҡуяндар маскаһы, төлкө кейеме, шылтырауыҡтар.

Байрам барышы

Балалар шыршы тирәләй баҫҡандар. Ҡуян (тәрбиәсе) балаларға йыр йырлап алырға тәҡдим итә.

Ҡуян: Беҙгә ҡунаҡҡа шыршы килгән. Бүлмәлә матур булып ултыра. Ә Ҡыш бабай менән Ҡарһылыу һаман да килмәйҙәр. Бәлки йырыбыҙҙы ишетеп килерҙәр.

Бүлмәгә Ҡарһылыу инә.

Ҡарһылыу: Һаумыһығыҙ, балалар! Мин Ҡарһылыу, Ҡыш бабайҙың ҡыҙы булам. Һеҙҙең менән танышып алайым әле. (Һәр бала менән иҫәнләшеп сыға). Шыршығыҙ ниндәй матур! Уттары ниңә янмаған һуң? Әйҙәгеҙ бергәләп ҡабыҙайыҡ.

Балалар өскә хәтле һанағас, шыршыла уттар ҡабынып китә.

Ҡуян: Әйҙәгеҙ барыбыҙ ҙа бергәләп Ҡыш бабайҙы саҡырайыҡ, күңеллерәк булып китәр ине.

Барыһы бергәләп: Ҡыш бабай! Ҡыш бабай!

Ҡыш бабайҙың килеүен тәҙрә аша күҙәтәләр, ул балаларға ҡул болғай. Һуңынан бүлмәгә керә, һәр бала менән күрешеп, исемдәрен һорап сыға.

Ҡыш бабай: Ай-һай! Бигерәк шәп малайҙар, бигерәк матур ҡыҙҙар йыйылған икән шыршы эргәһенә. Мин һеҙгә бер мишәк бүләк килтерҙем, һеҙ миңә йыр, бейеү бүләк итерһегеҙ.

Ҡуян: Ҡыш бабай! Ҡарһылыу! Һеҙ бит беҙҙең ҡунаҡтар. Тәүгеләрҙән булып бейеп алһағыҙ, бик шатланыр инек.

Шыршы тирәләй бейеү.

Ҡуян: Балалар, хәҙер беҙ Ҡыш бабайға йыр йырлап бүләк итәйек.

Ҡуян: Ҡыш бабай беҙ һине оҙаҡ көттөк, һағынып бөттөк. Саҡ ҡына шаярып уйнап алаһы килеп китте.

“Ҡайҙа булған балалар” уйыны үткәрелә.

Ҡыш бабай шыршы артына китә.

Ҡыш бабай: 1,2,3,4,5 – кем йәшенгән, кем юҡ, эҙләйем.

Тәрбиәсе балаларҙың өҫтөнә туҡыма яба. Ҡыш бабай балаларҙы “эҙләй” . Балалар янына килеүе була, улар бесәй булып мыяулай башлайҙар.

Ҡыш бабай: Юҡ, бында балалар түгел бесәйҙәр икән – тип китә башлай эргәләренән. Балалар йәшенгән урындан килеп сығалар.
Ах, һеҙ бына ҡайҙа булғанһығыҙ икән!
Икенсе тапҡыр уйнағанда эт булып өрәләр.

Балалар шылтырауыҡтар тотоп бейейҙәр. Музыка туҡтай, уйынсыҡтар артҡа йәшерәләр. Төлкө инә.

Төлкө: Әле генә уйынсыҡтар тауышы ишеткәйнем. Ҡайҙа булды һуң матур уйынсыҡтар?

Төлкө боролоп сығып китә. Балалар музыка аҫтында тағы ла бейей башлайҙар. Музыка туҡтауға Төлкө инә. Балалар уйынсыҡтарҙы йәшергән булалар.

Төлкө: Бына тағы ишеттем шылтырауыҡтар тауышын, ҡайҙа һуң уйынсыҡтар? (иларға була). Уйынсыҡтарҙы күрәһем килә.

Балалар уйынсыҡтарын төлкөгә бирәләр.

Ҡуян: Минең йырҙы йырлап алайыҡ әле, балалар!

«Аҡ ҡуян» йыры.

Ҡыш бабай: Бигерәк матур булды йырығыҙ ҙа, бейеүҙәрегеҙ ҙә. Минең шиғыр тыңлаһы килә бит!

Бәләкәстәр Ҡыш бабайҙың алдына ултырып шиғыр һөйләйҙәр, ул һәр береһенә бүләген өләшә бара.
Ҡарһылыу менән Ҡыш бабай хушлашып сығып китәләр. Балалар рәхмәт әйтеп, оҙатып ҡалалар.


|}
|}

Йылбаш байрамы (Новогодний сценарий)

Макъсат:

— ана тилине севги ашламакъны девам этмек;

— балаларнынъ сёз байлыгъыны зенгинлештирмек;

Дети вбегают в зал с музыкой и встают вокруг елки

.

Етекчи 1 . 

Мусафир ве балалар,

Буюрынъыз бу залгъа.

Оюн, кулькю истесенъиз,

Буюрынъыз байрамгъа.

-Хош кельдинъиз, азиз балачыкълар!

Хош кельдинъиз, урьметли мусафирлер, ана-бабалар!

Етекчи 2

Къышта – аяз бузлата,

Пармакъларны сызлата,

Агъарып къала дагълар,

Къарнен ойнай балалар

Дёртюнджи мевсим – бу къыш,

Кийнимеге сен тырыш,

Чатлама аяз тышта,

Сув бузлай бир тынышта.

Хош кельдинъиз, мусафирлер,

Хош кельдинъиз, балалар!

Йылбаш байрамынъыз

Хайырлы олсун!

Етекчи 1

1.сыныф шиирлерни айта

Селям, санъа, йылбаш байрам,

Къыш ве нарат байрамы.

Мусафирлер, бизден сизге

Бугунь байрам селямы!

2. Наратымыз пек ярашикъ

Козьлерлерни къамаштыра

Чешит тирлю оюнджаклар

Наратны яраштыра.

3. Бугунь байрам, янъы йыл

Келинъ достлар, ойнайыкъ

Дюльбер нарат этрафында

Хоран тепип башлайыкъ.

4. Бугунь байрам, Янъы йыл

Келинъ, достлар, ойнайыкъ

Дюльбер нарат этрафында

Хоран тепип башлайыкъ.

Етекчи 2 .Йыр «Эски йыл»

Етекчи 1. Йылбаш байрамынынъ энъ бекленильген мусафири — бу Къышбабадыр . Къапыдан яваш кирип, бизлерни къувандырсын. Балалар, динъленъиз, эшитесинъиз мы?(звук шум)

Етекчи 2 Байрамгъа бириси ашыкъа. Кимдир о?

Къаркъызы къарданелеринден залгъа кирелер.. «Къарданелер оюны» (Диляра Махмудова)

Къаркъызы

Мераба, балачыкълар,

Аджайип наратчыкъ бар,

Йылдызлары парылдай,

Тебессюмни багъышлай!

Балалар, Сиз наратны бегенесинъиз мы?

Балалар Э!

Къарданелер

Къаркъызы:Не ичюн янмай? Балалар,Йырлайыкъ!

Песня про ёлочку «Дагъда наратчыкъ догъулды»

Дагъъда наратчыкъ догъулды

Дагъъда наратчыкъ догъулды

Дагъда бою осьти.

Къышта, язда юксек олды

О, ешерип турды.

Къоркъакъ къонур тавшанчыкълар

Янында секирди.

Ач къашкъыр, ярамаз къашкъыр

Къоркъып къачып кетти.

Наратны бизге къартбаба

Ормандан кетирди.

Севимли талабелерге

Бахшыш этип берди.

Энди наратнынъ ем – ешиль

Огюмюзде тура.

Озюнинъ дюльберлигинен

Бизни къувандыра.

(чыракълар янды)

Етекчи 1. Келинъиз, энди берабер Къышбабаны байрамымызгъа давет этейик, амма баштан суаллерге джевап берейик:

.Къышбаба шенъ адам? (да) хлопают

.Шакъалар севеми? (да)

Йыр ве тапмаджа билеми? (да)

Сизнинъ къанфетлеринъизни ашармы? (нет) топают

Наратнынъ чыракъларны якъар? (да)

Къыскъа енъли урба киеми? (нет)

Бахшышлар кетире? (да)

Иномаркада юре? (нет)

Шляпа кие? (нет)

Дедеге ошай? (да)

Етекчи 1 .Машалла!Эпинъиз Къышбаба акъкъында чокъ билесиз!

Къаркъызы . Смотрит на часы на стене…

Не ичюндир Къышбаба екъ?

Етекчи 2 . Къасевет этме Къаркъызы,балалар .кене чагъырайыкъ!

Къаркъызы

Келинъиз, беребар Къышбабаны байрамымызгъа давет этейик, чагъырайыкъ!. (дети зовут)Къышбабаааа,Къышбабааа!

Къаркъызы

Айдынъыз,балалар, Къышбабанен оюн ойнайыкъ!

Сакъланайыкъ биз ондан.

(Аяз деде залгъа кире этрафта тек буюклерни коре).

Къышбаба

Ниает мектепке кельдим!

Селям алейкум, гузель, аджайип балачыкъларым. (башыны

чевирип бакъа).

Къайда бизим огълан ве къызчыкъларымыз? Гъалиба, мен янълыштым. Бу мектеп дегиль (санки кете).

Къаркъызы

Къышбаба., биз мында! (Тез-тез чыкъалар)

Къышбаба

Селям алейкум, севимли балалар,торунларым, сайгъылы мусафирлер!

Танышларны корем мында, достлар, якъынлар!

Бу ярашыкъ нарат узеринде, озь эвимде киби озюмни раат дуям.

Сизлерни корьмегеним бир йыл олгъан!

Пек сагъындым. Янъы йылнен хайырламагъа кельдим. Сизлереге сагълыкъ, селяметлик тилейим.Балалар,сиз айванлар насыл лаф эткенини билесизми?Меселя,копек насыл лаф эте (джевап),аюв насыл сес чыкъара (джевап),къашкъыр насыл улуй (джевап),бакъа насыл лаф эте (джевап)?Я тильки?

Къаркъызы:.Шимди билерсиз!Тилькилер,буюрынъыз!

(Тилькилер оюны)

Къышбаба

Узакъ ёллдан кельдим мен,

Дагъ,тарлаланы эндим мен.

Ёрулдым мен азычыкъ,

Къыздыр мени, балачыкъ.

Азычыкъ болдурдым, элим бузлагъан,

Мен бир дакъкъа раатланмакъ истейим.

Стихи (2,3,4 сыныф шиирлер)

Къышбаба

Чокъ сагъ олунъыз, мени де шенълендирдинъиз!

Пек сыджакъландым. Байрам оданъызны бираз бузлатмакъ керек. Бузладынъыз мы? Къасевет этменъиз, мен сизге сыджакъ къолчакълар кетидирдим. Амма бир белягъа да огърадым. Къолчагъымны джойдым. Ким манъа ярдым этер?

Игра «Рукавички» Оюн «Къолчакълар» Все дети стоят по кругу. Дед Мороз теряет рукавицу.
Ведущая праздника ее находит и, обращаясь к Деду Морозу, спрашивает: “Къышбаба,бу къолчакъ сенинъ дегиль?” Дед Мороз отвечает: “Къолчагъым меним! ”. Дети передают друг другу рукавичку, а Дед Мороз ее пытается у детей взять.

Къаркъызы.Къышбаба, сенинъ къалпагъында да, якъанъда да къар толу (къарны къакъа)

Къышбаба Мен къар севем!

Етекчи 1. Къышбаба .балалар санъа къар акъкъында йыр йырламагъа истейлер.

Песня «Тезден-тезден» 

Къышбаба Машаллах,пек гузель йырладыныз «Беяз къар, беяз къар»…Сиз онъы ашайсынъыз мы?

Балалар кулелер(екъ,ашамайыкъ)

Къышбаба Вай, айса къарнен не япасынъыз?

Балалар (Чаналарда таямыз,къарнен ойнаймыз).

Къышбаба. (бросает в Снегурочку снежок). Къарнен ойнамагъа мен де севем!

Етекчи 2 .. Келинъиз, берабер ойнайыкъ!

Конкурс «Собери снежки». Каждому участнику игры дается корзинка, под елкой раскидывают «снежки» — комочки ваты или скомканные в шарики газеты. С завязанными глазами участники собирают в корзинку все «снежки». Побеждает тот, у кого «снежков» окажется больше всех.

Къышбаба :Я тапмаджалар севесиз?

1тапмаджа: Ундыр десем, ун дегиль,

Шекерге де ошамай.

Курьпе десем, о дегиль,

Чюнки къушлар ашамай. (къар)

2 тапмаджа: Джамгъа бензер, джам дегиль.

Эльмаз иле кесильмез.

Сыджакъ олса, ёкъ олур,

Асла изи корюнмез. (буз)

3 тапмаджа: Ава аяз, къарлар ягъа,

Собаларда одун яна.

Озенлерде сувлар бузлай,

Къобасында аюв юкълай. (къыш)

Машалла балаларгъа!

Етекчи 2 :  Къышбаба , я сен бир шей унутмадынъмы ?

КъышбабаНе? Мен къалпагъымны унуттыммы? (къоркъып, башыны бакъа)

Етекчи 1.: Ёкъ, Къышбаба ! Къалпагъынъ башынъда! Сен башкъа шей унуттынъ!

КъышбабаНе? Тылсымлы таягъым ёкъ! (таягъын къыдыра)

Етекчи 2 ве балалар:  Къышбаба , таягъынъ къолынъда!

КъышбабаВай! Я сен меним чувалымны сорайсынъмы? Къайда къалгъаныны бильмейим! Къарт олдым, я о не дир…? Склероз дейлерми онъа? Озюнъиз къыдырынъыз, балалар сизге ярдым этерлер.( балалар чувалны тапалар)

Етекчи 1 : Сагъол, Къышбаба , бизим байрамгъа кельгенинъ ичюн, бахшышлар ичюн де, чокъ сагъол!

КъышбабаСизге де сагъолынъыз айтам, балалар! Байрамынъызда ойнадым, кульдим, айванларнен таныштым. Энди манъа кетмеге керек, даа чокъ ишим бар! Сагълыкънен къалынъыз! Янъы йыл хайырлы олсун!

Балалар: Сагълыкънен барынъыз!

Етекчи 2 : Сайгъыллы мусафирлер, байрамымыз сонъуна кельди. Эпинъизге Янъы Йыл хайырлы олсун!

9

Башланғыс синыф уҡыусылары өсөн Яңы йыл байрамына сценарий.

Яңы йыл байрамына сценарий.

Яңы йыл. Ниңә мине берәүҙә ҡаршы алмай? Әллә ҡасан килеп еттем. Уф, арыным. Ниңә генә иҫке йылды ҡаршы тыңламаным? Балалар янына Ҡыш бабай менән генә бар ,- тигәйне. Бүләктәремде үҙем таратам, Ҡыш бабай кәрәкмәй,- тинем. Оҙон юл үттем, ә берәүҙә Яңы йыл икәненә ышанмай.Хәҙер Ҡыш бабайҙы ҡайҙан табайым? Уны күргәнем дә юҡ. Ҡыш бабааай…. Ҡыш бабааай….Моғайын ул бик ҡарттыр ул….

Айыу инә. Эйе , ҡартмын шул. Саҡ-саҡ йөрөйөм. Хатта Яңы йылды ҡаршыларға хәлем юҡ.

Яңы йыл. Ҡарт булғас, ул Ҡыш бабайҙың үҙе!

Айыу. Тап үҙе! Ооо, Яңы йыл!.Ҡайҙа минең тоғом? Ҡана бир ҙә китәйем.

Яңы йыл. Хикмәтле тоғоңдо ал,Ҡыш бабай.

Айыу. Нисек хикмәтле? Тоҡ тоҡ инде ул!

Яңы йыл. Тоҡтоң бауын ҡыш бабай ғына сисә ала.

Айыу.Һе, бына ғәжәп. Бауҙы ғына сисәм мин. (сисеп ҡарай, сисә алмай). Юҡ сиселмәй.

Яңы йыл. Туҡта-туҡта, кем һин? Яңы йыл аодаҡсыларҙы яратмай. Минең бүләк балаларға ғына.

Айыу. Асыуланма, зинһар. Мин бит Айыу. Мин  шаярттым ғына.

Ҡыш бабайҙы табышһаң, асыуланмам.

Айыу. Мин һиңә ярҙам итермен, Яңы йыл.

Төлкө килеп инә.

Төлкө. Ниндәй матур шыршы,  Әллә Яңы йыл байрамы инде.

Яңыйыл. Был Ҡупшыҡай Ҡыш бабай ахыры.

Төлкө. Тап үҙе, мин Ҡыш бабай. Тик ҡулым ауырта, шуға тоҡто моронома ултырт, зинһар. Шундай йомшаҡ, йомро күренәһең, үҙеңдә менеп ултыр. Мин һиңә матур йыр йырлармын.

Яңы йыл. Күтәр мороноңдо.Туҡта һаҡалың ҡайҙа? Ҡыш бабайҙың һаҡалы бар бит. Хәйләкәр төлкө таныным бит.

Төлкө. Сеү-сеү, Яңы йыл, бәләкәсем. Асыуланма инде. Мин һиңә хәҙер ысын Ҡыш бабайҙы килтерәм. (сығып китә)

Яңы йыл. Юҡ бында Яңы йылды яратмайҙар, ахыры.Ниңә генә Ҡыш бабайҙы көтмәнем икән?

Төлкө кәзәне алып инә.

Төлкө. Бына Ҡыш бабайҙы килтерҙем. Һаҡалы ла бар, аҡылыла бар. Шулаймы, бабай?

Кәзә.Мәә, шулай. Аҡыл күп инде ул миндә.Ана тоҡтағы бер кәбеҫтә генә етмәй. Шул булһа етә, артығы кәрәкмәй.

Яңы йыл. Ниндәй кәбеҫтә? Ә, был бит кәзә!!!Һинең дә Ҡыш бабай булғың киләме?

Их, ниңө генә Иҫке йылды тыңламаным икән? Әй, Иҫке йыл! Ҡыш бабайҙы күрмәнеңме?

Иҫке йыл. Ҡыш бабай ваҡыты бик тығыҙ. Балаларға бүләктәрен өләшеп йөрөй. Тиҙҙән бында ла килеп етер. Кескәй дуҫтарым, һеҙгә Яңы йыл кәрәкме?

Балалар. Кәрәк, кәрәк.

Айыу. Асыуланма Яңы йыл, беҙ бит һине һынап ҡына ҡараныҡ.

Төлкө . Һинең ышаныслы йыл икәнен аңланыҡ.

Кәзә. Ул аҡыллы ла, ғәҙел дә, йомарт та.

Иҫке йыл. Әйҙәгеҙ бергәләп Ҡыш бабайҙы саҡырайыҡ.

ҠЫШ БАБАААЙ…  ҠЫШ БАБАААЙ…. ҠЫШ БАБАААЙ….

Ҡыш бабай. Һаумыһығыҙ, бәләкәс дуҫтарым!

Килгән юлым бик урау,

Булды ҙур мәшәҡәттәр.

Ҡарһылыу ҡыҙым менән

Килтерҙек күстәнәстәр.

Ҡарһылыу.

Ошо йылда кем дә кем

Яҡшы эштәр башҡарған,

Кем дә кем бик тырышып,

4-кә, 5-кә уҡыған,

Кем һөнәрле, кем өлгөр –

Шул дуҫтарыма бөгөн

Төрлө бүләктәр тейер.

—         Балалар әйҙәгеҙ, Ҡыш бабайға үҙебеҙҙең һөнәрҙәребеҙҙе күрһәтәйек.

1 кл уҡыусылары ТЫШТА ҠАР ЯУА йырын йырлайҙар.

—         2 класс уҡыусылары ШАЛҠАН әкиәтен әҙерләгәндәр.

—         Дуҫтар, әйҙәгеҙ, Ҡыш бабайға матур йыр йырлап ишеттерәйек.

ҠЫШ БАБАЙ МЕНӘН БЕРГӘ ДЕД МОРОЗ ИДЕТ йырын йырлау.

—         4 класс уҡыусылары матур итеп бейей беләләр. Йә һөнәрегеҙҙе Ҡыш бабайға күрһәтегеҙ әле. БЕЙЕҮ.

—         ЙОМРО ИКМӘК әкиәтен менән 3 класс уҡыусылары сығыш яһай.

—         4 класс уҡыусылары инценировка әҙерләгәндәр.

—         Әйҙәгеҙ ҡыш бабайҙы бейетеп алайыҡ.  ҠЫШ БАБАЙ БЕЙЕЙ.

—         Ҡыш бабай арып китте инде үҙебеҙ бейейек. ТАНЕЦ МАЛЕНЬКИХ  УТЯТ.

—         В ЛЕСУ РОДИЛАСЬ ЕЛОЧКА йырын йырлау.

—         Ҡарһылыу ЙОМАҠ ҡоя.

—         ЙЫР Хәйруллина Карина башҡарыуында.

—         БЕЙЕҮ Мулюкова Эльвина

—         ШИҒЫР Арсен, Рамазан, Алина, Карина, Вадим, Айҙар.

—         Балалар, Ҡыш бабайға һүҙ бирәйек.

—         Ҡыш бабай. Был мәктәптә аҡыллы,һөнәрле, зирәк, итәғәтле балалар уҡый икән.Мине бик тә ҡыуандырҙығыҙ. Рәхмәт.

—         Ҡарһылыу. Ҡыш бабайҙы башҡа ерҙәрҙә лә көтәләр.

—         Балалар, әйҙәгеҙ Ҡыш бабайға хәйерле юл теләп ҡалайыҡ.

—         Хуш бул, Һау бул Ҡыш бабай, Хәйерле юл!!!!

Яңы йыл байрамына сценарий.

Яңы йыл. Ниңә мине берәүҙә ҡаршы алмай? Әллә ҡасан килеп еттем. Уф, арыным. Ниңә генә иҫке йылды ҡаршы тыңламаным? Балалар янына Ҡыш бабай менән генә бар ,- тигәйне. Бүләктәремде үҙем таратам, Ҡыш бабай кәрәкмәй,- тинем. Оҙон юл үттем, ә берәүҙә Яңы йыл икәненә ышанмай.Хәҙер Ҡыш бабайҙы ҡайҙан табайым? Уны күргәнем дә юҡ. Ҡыш бабааай…. Ҡыш бабааай….Моғайын ул бик ҡарттыр ул….

Айыу инә. Эйе , ҡартмын шул. Саҡ-саҡ йөрөйөм. Хатта Яңы йылды ҡаршыларға хәлем юҡ.

Яңы йыл. Ҡарт булғас, ул Ҡыш бабайҙың үҙе!

Айыу. Тап үҙе! Ооо, Яңы йыл!.Ҡайҙа минең тоғом? Ҡана бир ҙә китәйем.

Яңы йыл. Хикмәтле тоғоңдо ал,Ҡыш бабай.

Айыу. Нисек хикмәтле? Тоҡ тоҡ инде ул!

Яңы йыл. Тоҡтоң бауын ҡыш бабай ғына сисә ала.

Айыу.Һе, бына ғәжәп. Бауҙы ғына сисәм мин. (сисеп ҡарай, сисә алмай). Юҡ сиселмәй.

Яңы йыл. Туҡта-туҡта, кем һин? Яңы йыл аодаҡсыларҙы яратмай. Минең бүләк балаларға ғына.

Айыу. Асыуланма, зинһар. Мин бит Айыу. Мин шаярттым ғына.

Ҡыш бабайҙы табышһаң, асыуланмам.

Айыу. Мин һиңә ярҙам итермен, Яңы йыл.

Төлкө килеп инә.

Төлкө. Ниндәй матур шыршы, Әллә Яңы йыл байрамы инде.

Яңыйыл. Был Ҡупшыҡай Ҡыш бабай ахыры.

Төлкө. Тап үҙе, мин Ҡыш бабай. Тик ҡулым ауырта, шуға тоҡто моронома ултырт, зинһар. Шундай йомшаҡ, йомро күренәһең, үҙеңдә менеп ултыр. Мин һиңә матур йыр йырлармын.

Яңы йыл. Күтәр мороноңдо.Туҡта һаҡалың ҡайҙа? Ҡыш бабайҙың һаҡалы бар бит. Хәйләкәр төлкө таныным бит.

Төлкө. Сеү-сеү, Яңы йыл, бәләкәсем. Асыуланма инде. Мин һиңә хәҙер ысын Ҡыш бабайҙы килтерәм. (сығып китә)

Яңы йыл. Юҡ бында Яңы йылды яратмайҙар, ахыры.Ниңә генә Ҡыш бабайҙы көтмәнем икән?

Төлкө кәзәне алып инә.

Төлкө. Бына Ҡыш бабайҙы килтерҙем. Һаҡалы ла бар, аҡылыла бар. Шулаймы, бабай?

Кәзә.Мәә, шулай. Аҡыл күп инде ул миндә.Ана тоҡтағы бер кәбеҫтә генә етмәй. Шул булһа етә, артығы кәрәкмәй.

Яңы йыл. Ниндәй кәбеҫтә? Ә, был бит кәзә!!!Һинең дә Ҡыш бабай булғың киләме?

Их, ниңө генә Иҫке йылды тыңламаным икән? Әй, Иҫке йыл! Ҡыш бабайҙы күрмәнеңме?

Иҫке йыл. Ҡыш бабай ваҡыты бик тығыҙ. Балаларға бүләктәрен өләшеп йөрөй. Тиҙҙән бында ла килеп етер. Кескәй дуҫтарым, һеҙгә Яңы йыл кәрәкме?

Балалар. Кәрәк, кәрәк.

Айыу. Асыуланма Яңы йыл, беҙ бит һине һынап ҡына ҡараныҡ.

Төлкө . Һинең ышаныслы йыл икәнен аңланыҡ.

Кәзә. Ул аҡыллы ла, ғәҙел дә, йомарт та.

Иҫке йыл. Әйҙәгеҙ бергәләп Ҡыш бабайҙы саҡырайыҡ.

ҠЫШ БАБАААЙ… ҠЫШ БАБАААЙ…. ҠЫШ БАБАААЙ….

Ҡыш бабай. Һаумыһығыҙ, бәләкәс дуҫтарым!

Килгән юлым бик урау,

Булды ҙур мәшәҡәттәр.

Ҡарһылыу ҡыҙым менән

Килтерҙек күстәнәстәр.

Ҡарһылыу.

Ошо йылда кем дә кем

Яҡшы эштәр башҡарған,

Кем дә кем бик тырышып,

4-кә, 5-кә уҡыған,

Кем һөнәрле, кем өлгөр –

Шул дуҫтарыма бөгөн

Төрлө бүләктәр тейер.

Балалар әйҙәгеҙ, Ҡыш бабайға үҙебеҙҙең һөнәрҙәребеҙҙе күрһәтәйек.1 кл уҡыусылары ТЫШТА ҠАР ЯУА йырын йырлайҙар.

2 класс уҡыусылары ШАЛҠАН әкиәтен әҙерләгәндәр.

Дуҫтар, әйҙәгеҙ, Ҡыш бабайға матур йыр йырлап ишеттерәйек. ҠЫШ БАБАЙ МЕНӘН БЕРГӘ ДЕД МОРОЗ ИДЕТ йырын йырлау.

4 класс уҡыусылары матур итеп бейей беләләр. Йә һөнәрегеҙҙе Ҡыш бабайға күрһәтегеҙ әле. БЕЙЕҮ.

ЙОМРО ИКМӘК әкиәтен менән 3 класс уҡыусылары сығыш яһай.

4 класс уҡыусылары инценировка әҙерләгәндәр.

Әйҙәгеҙ ҡыш бабайҙы бейетеп алайыҡ. ҠЫШ БАБАЙ БЕЙЕЙ.

Ҡыш бабай арып китте инде үҙебеҙ бейейек. ТАНЕЦ МАЛЕНЬКИХ УТЯТ.

В ЛЕСУ РОДИЛАСЬ ЕЛОЧКА йырын йырлау.

Ҡарһылыу ЙОМАҠ ҡоя.

ЙЫР Хәйруллина Карина башҡарыуында.

БЕЙЕҮ Мулюкова Эльвина

ШИҒЫР Арсен, Рамазан, Алина, Карина, Вадим, Айҙар.

Балалар, Ҡыш бабайға һүҙ бирәйек.

Ҡыш бабай. Был мәктәптә аҡыллы,һөнәрле, зирәк, итәғәтле балалар уҡый икән.Мине бик тә ҡыуандырҙығыҙ. Рәхмәт.

Ҡарһылыу. Ҡыш бабайҙы башҡа ерҙәрҙә лә көтәләр.

Балалар, әйҙәгеҙ Ҡыш бабайға хәйерле юл теләп ҡалайыҡ.

Хуш бул, Һау бул Ҡыш бабай, Хәйерле юл!!!!

Ҡыш бабай. Һаумыһығыҙ, бәләкәс дуҫтарым!

Килгән юлым бик урау,

Булды ҙур мәшәҡәттәр.

Ҡарһылыу ҡыҙым менән

Килтерҙек күстәнәстәр.

Ҡыш бабай. Был мәктәптә аҡыллы,һөнәрле, зирәк, итәғәтле балалар уҡый икән.Мине бик тә ҡыуандырҙығыҙ. Рәхмәт.

Ҡарһылыу.

Ошо йылда кем дә кем

Яҡшы эштәр башҡарған,

Кем дә кем бик тырышып,

4-кә, 5-кә уҡыған,

Кем һөнәрле, кем өлгөр –

Шул дуҫтарыма бөгөн

Төрлө бүләктәр тейер.

Ҡарһылыу. Ҡыш бабайҙы башҡа ерҙәрҙә лә көтәләр.

Иҫке йыл. Ҡыш бабай ваҡыты бик тығыҙ. Балаларға бүләктәрен өләшеп йөрөй. Тиҙҙән бында ла килеп етер. Кескәй дуҫтарым, һеҙгә Яңы йыл кәрәкме?

Иҫке йыл. Әйҙәгеҙ бергәләп Ҡыш бабайҙы саҡырайыҡ.

ҠЫШ БАБАААЙ… ҠЫШ БАБАААЙ…. ҠЫШ БАБАААЙ….

Кәзә.Мәә, шулай. Аҡыл күп инде ул миндә.Ана тоҡтағы бер кәбеҫтә генә етмәй. Шул булһа етә, артығы кәрәкмәй.

Кәзә. Ул аҡыллы ла, ғәҙел дә, йомарт та.

Төлкө килеп инә.

Төлкө. Ниндәй матур шыршы, Әллә Яңы йыл байрамы инде.

Яңыйыл. Был Ҡупшыҡай Ҡыш бабай ахыры.

Төлкө. Тап үҙе, мин Ҡыш бабай. Тик ҡулым ауырта, шуға тоҡто моронома ултырт, зинһар. Шундай йомшаҡ, йомро күренәһең, үҙеңдә менеп ултыр. Мин һиңә матур йыр йырлармын.

Яңы йыл. Күтәр мороноңдо.Туҡта һаҡалың ҡайҙа? Ҡыш бабайҙың һаҡалы бар бит. Хәйләкәр төлкө таныным бит.

Төлкө. Сеү-сеү, Яңы йыл, бәләкәсем. Асыуланма инде. Мин һиңә хәҙер ысын Ҡыш бабайҙы килтерәм. (сығып китә)

Яңы йыл. Юҡ бында Яңы йылды яратмайҙар, ахыры.Ниңә генә Ҡыш бабайҙы көтмәнем икән?

Төлкө кәзәне алып инә.

Төлкө. Бына Ҡыш бабайҙы килтерҙем. Һаҡалы ла бар, аҡылыла бар. Шулаймы, бабай?

Төлкө . Һинең ышаныслы йыл икәнен аңланыҡ.

Айыу инә. Эйе , ҡартмын шул. Саҡ-саҡ йөрөйөм. Хатта Яңы йылды ҡаршыларға хәлем юҡ.

Яңы йыл. Ҡарт булғас, ул Ҡыш бабайҙың үҙе!

Айыу. Тап үҙе! Ооо, Яңы йыл!.Ҡайҙа минең тоғом? Ҡана бир ҙә китәйем.

Яңы йыл. Хикмәтле тоғоңдо ал,Ҡыш бабай.

Айыу. Нисек хикмәтле? Тоҡ тоҡ инде ул!

Яңы йыл. Тоҡтоң бауын ҡыш бабай ғына сисә ала.

Айыу.Һе, бына ғәжәп. Бауҙы ғына сисәм мин. (сисеп ҡарай, сисә алмай). Юҡ сиселмәй.

Яңы йыл. Туҡта-туҡта, кем һин? Яңы йыл аодаҡсыларҙы яратмай. Минең бүләк балаларға ғына.

Айыу. Асыуланма, зинһар. Мин бит Айыу. Мин шаярттым ғына.

Ҡыш бабайҙы табышһаң, асыуланмам.

Айыу. Мин һиңә ярҙам итермен, Яңы йыл.

Айыу. Асыуланма Яңы йыл, беҙ бит һине һынап ҡына ҡараныҡ.

өлкәндәр төркөмө Һаумы Яңы йыл!

Зал байрамса биҙәлгән. Көй аҫтында балалар етәкләшеп залға инәләр, шыршы тирәләй баҫалар.

А.Б.:

Яңы тылсым менән һеҙҙе!

Ҡотло булһын Яңы йыл!

Һәр ваҡыттағыса һиҙҙермәй

Килеп тә етер быйыл.

Сихри тауыш яңғырар,

Төндөң яртыһы еткәс.

Был әкиәт килеп инер,

Балалар йоҡлап киткәс.

Әгәр йоҡо һине алмаһа

Башҡа әкиәт ҡалмаһа,

Күҙәт һин ни булырын,

Ишет Яңы йыл йырын.

(шым ғына) Тыңлағыҙ…

Әкиәт беҙҙә ҡунаҡта,

Килгән бик-бик йыраҡтан.

(Ут һүнә) Талғын музыка аҫтында Ҡарһылыу залға инә.

Ҡарһылыу- Бер кем юҡ. Шундай тынлыҡ,

Йомолған инде күҙҙәр.

Яңы йыл тураһында

Кем белә наҙлы һүҙҙәр?

ЭлинаЯңы йылдың яңы төнө

Хуш еҫле ул шыршының,

Айҙың көмөш нурында

Ҡойоноуы шыршының.

Алтынай Яңы йылдың бәхетле йыл

Булаһын беҙ беләбеҙ.

Шуға күрә бергәләшеп

Яңы йылға инәбеҙ.

Валера Этот день мы ждали долго, очень долго, целый год. Запевай, звени под елкой, новогодний хоровод.

“Урра! Зима пришла” йыры.

Фәнзил Рәхмәт һиңә лә иҫке йыл!

Матур йыл булдың бит һин.

Һинән алған бәхет- шатлыҡ

Ғүмер буйына етһен.

Амалия Беҙ уйнайбыҙ, йырлайбыҙ, шатланабаҙ, көләбеҙ.

Беҙгә рәхәт тормош биргән, илебеҙҙе һөйәбеҙ.

Малик Аҡ сәскә кеүек ҡар яуа.

Урмандарға, ҡырҙарға.

Тыныслыҡ алып яңы йыл.

Килһен бөтә донъяға.

Шыршы янында күмәк бейеү. Балалар ултыра.

Ал.Б.: Балалар, тыңлағыҙ әле, беҙгә кемдер ҡунаҡҡа килә. Ишетәһегеҙме?

Музыка аҫтында Ҡыҙыл ҡалпаҡ, артынан һаҡ ҡына Бүре инә.

Ҡыҙыл ҡалпаҡ: Бер үҙем мин урманда! Өләсәйемә Ҡунаҡҡа барам

Күстәнәскә ҡоймаҡ менән бәлеш алып барам.

Бүре: Туҡта әле, ҡыҙыҡай, ашыҡма,

Нимә һалдың кәрзинеңә?

Мин ас һоро бүре, һине һә тигәнсе ҡабып йотам.

Ҡыҙыл ҡалпаҡ: Һин нимә һөйләнәһең, Бүре? Ике сәғәт тә үтмәҫ ҡабат асығырһың.

Шыршы тирәләй бейей.

Ҡыҙыл ҡалпаҡ: Бүре, был йыр һиңә оҡшанымы?

Бүре: Әлбиттә, бик оҡшаны.

Ҡыҙыл ҡалпаҡ: Улай булғас мин юлымды дауам итәйем, өләсәйемә ҡараңғы төшкәнсе ҡайтып етергә кәрәк.

Ал.Б.: Ҡара әле, Ҡыҙыл ҡалпаҡ, һин үҙеңдең әкиәтеңдә Ҡыш бабайҙы күрмәнеңме?

Ҡыҙыл ҡалпаҡ: Юҡ, күрмәнем. Миңә ашағырға кәрәк. Һау булығыҙ, балалар! Ҡыҙыл ҡалпаҡ сығып китә.

Бүре: Эй, был балалар, бер нәмә лә аңламайҙар.

Мин бит уҫал бүре, бөтәһен дә ашап бөтөрәм. Ә әлегә мин Ҡыҙыл ҡалпаҡтың өләсәһенә йүгерәм, юғиһә Ҡыҙыл ҡалпаҡ барып та етер. Өләсәһен дә, аҙаҡтан Ҡыҙыл ҡалпаҡты ла ашап бөтөрәм. Бүре йүгереп сығып китә.

Ал.Б.: Инде нимә эшләйек? Нисек кенә Бүренән ҡотолайыҡ?

Муз.аҫтында Мәскәй әбей инә.

Мәскәй әбей: Бында ниндәй оло байрам? Бында ниндәй тамаша?

Әллә инде ҡартаяммы? Көпә-көндөҙ һаташам.

Ал.Б.: Мәскәй әбей белмәй ҡалған, Белә ауыл-ҡалалар.

Ниндәй байрам икәнен Әйтәйексе, балалар.

Балалар: Яңы йыл байрамы!!!

Ал.Б.: Мәскәй әбей, оҙаҡламай байрамыбыҙға Ҡыш бабай ҙа килеп етергә тейеш.

Мәскәй әбей: Юҡ, көтмәгеҙ ҙә, Ҡыш бабай килмәй ул. Әле генә арҡаһына тоғон аҫып ҡайҙалыр бик йыраҡҡа сығып китте. Ә мине тәртип һаҡларға тип ҡалдырҙы.

Ал.Б.: Улай булғас, һин тәртип тә һаҡларһың, йырлап-бейеп күңел дә асырһың.

Мәскәй әбей: Ә миңә нимә эшләргә? Барыһы ла кейенеп-яһанып, матур-матур кейемдәрен кейеп ҡунаҡҡа киттеләр. Ана, балалар ҙа, береһенән береһе матур күлдәктәрен кегәндәр, байрам итәләр. Ә мин бер үҙем ҡалдым… Илай..

Ал.Б.: Тыныслан, Мәскәй әбей. Һин бит урманда нимә булғанын дә белмәйһең бит. Әле генә уҫал Бүре Ҡыҙыл ҡалпаҡтың өләсәһенә тип китте.

Мәскәй әбей: Нимә, нимә? Кит инде. Былай булмай. Бүрене аҡылға ултыртырға кәрәк. Мин уны хәҙер үҙем алдатам. Үҙем өләсәй булып кейенеп алайым әле))) (Балаларға өндәшә) Балалар, тик һеҙ бүрегә өндәшмәгеҙ, йәме. Кейенә. Йә, нисек? Өләсәйгә оҡшаныммы?

Ал.Б.: Ҡыҙыл ҡалпаҡтың ысын өләсәһе булдығыҙ. Ана, Бүре үҙе килә ята.

(Бүре инә, шыршы тирәләй урап сыға)

Бүре: Һаумы, өләсәйем минең!

Мәскәй әбей: Һин кем булаһың, балам. Күҙем дә күрмәй шул хәҙер, танымайым.

Бүре: Был бит мин, һинең ейәнсәрең.

Мәскәй әбей: Һаумы, ейәнсәрем, бик яҡшы, әлдә генә килеп еттең, юғиһә, мейес яғылмағын, һауыт-һаба йыуылмаған. Һин эшкә тотона тор, ә мин сәй табыны әҙерләйем.

(Бүре эшкә тотона, йә тәрилкә тотоп, йә швабра менән йүгерә, шунан арып йығыла)

Бүре: Уф, арыным, хәлдән тайҙым, бахыр, ысын был Ҡыҙыл ҡалпаҡ нисек түҙә икән? Уға еңелдән түгелдер.

Мәскәй әбей: Мин ҡушҡанды эшләп бөттөңмө? Яуап.

Ҡар күп яуған, хәҙер юлды таҙартырға, унан ҡом һибергә кәрәк.

Бүре: (түҙемлеге бөтөп) Юҡ инде, әбекәй! Хәҙер мин һине йүгертәм

(Кейемдәрен сисеп ташлай һәм Мәскәй әбейҙе баҫтыра)

Мәскәй әбей: Мин йүгерергә яратам ул, бигерәк тә юлбаҫарҙар артынан. Ә хәҙер мин һине үҙем ҡыуып етәм дә мейестә, табала ҡыҙҙырып ашайым. Ха-ха-ха!!!

Бүре: Ҡотҡарығыҙ! Ярҙам итегеҙ!!! Урман санитарын йәберләйҙәәәәр!

Мәскәй әбей: Мин һиңә тиҙ ярҙамды күрһәтәйем әле хәҙер.

Бүре: Бөттө-бөттө, мин башҡаса яуызлыҡ эшләмәйем

Ал.Б.: Улай булғас, ултырығыҙ, йәнлектәрҙең Яңы йылды ҡаршылағанын ҡарағыҙ.

Инценировка “Шыршыға күңелһеҙләнергә ирек ҡуймабыҙ!”

Ҡатнашалар: Шыршы, Терпе, Тейен, Ҡуян, Төлкө, Айыу.

Шыршы: Миңә бында бер үҙемә шундай күңелһеҙ, барлыҡ иптәштәрем уйынсыҡтар менән биҙәлгән, яндарында бала-саға йырлап бейей…

Айыу янына китеп барған Терпе Шыршы янында туҡтай.

Терпе: Вәт һиңә мәәәәә! Берәй нимә уйлап табырға кәрәк. Мин бит һиңә оҡшағанмын- энәләрем дә бар, бергә булайыҡ, байрамды икәүләп ҡаршылайыҡ!

Тейен: Скок-скок! Ботаҡтан- ботаҡҡа һикерәм һәм ап-аҡ ҡарға сумам! Күңелле! Ой! Һаумы Терпекәй дуҫым!

Терпе: Сәләм, дуҫҡай! Күрәһеңме, Шыршыҡайға күңелһеҙ. Ботаҡтан ботаҡҡа һикереп йөрөп кенә барлыҡ хайуан-йәнлектәрҙе йый әле, бергәләшеп Яңы йылды ҡаршылайыҡ!

Шул ваҡыт елкәһен тырнай-тырнай, йоҡоһонан саҡ уянған Айыу килеп сыға.

Шыршы: Бына һиңә кәрәк булһааааа! Айыу ҙа йоҡонан торған! Аңламайым һис нәмә.

Айыу: Минең дә һеҙҙең менән байрам ҡаршылағым килә! Ҡурай еләгенән бәлеш тә бешерермен! Ошонда ял итеп кенә алам да, ҡуҙғалырмын.

Терпе: Бик яҡшы, мин һиңә тип китеп кенә бара инем, Айыу! Яңы йыл байрамын бергәләп ҡаршыларға тип уйлайбыҙ! Әйҙә беҙҙең менән!

Айыу: Ҡушылам! Ҡайҙа шыршы уйынсыҡтары, эләйем әле!

Ҡуян, Тейен һәм Төлкө: Бына- бына уйынсыҡтар!

Йәнлектәр бергәләп: Урра! Байрам! Шыршы биҙәйбеҙ!

Шыршы: Рәхмәт! Дуҫтарым, әйҙәгеҙ, бергәләшеп бейеп алайыҡ.

Четыре шага бейеүе.

Ал.Б.: Беҙ уйнайбыҙ ҙа, бейейбеҙ ҙә, тик Ҡыш бабайһыҙ барыбер күңелһеҙ. Уны Мәскәй әбей менән Бүре лә күрмәгәндәр. Нимә эшләйек? Ҡайҙа барайыҡ?

Телефон шылтырай. Ҡыш бабай телефондан һөйләй.

Ал.Б.: Алло! Тыңлайым.

Ҡыш бабай:

Океандар, диңгеҙҙәр аша

Һеҙгә ашығып килгәндә

Уҫал Бармалей тоҙағына эләктем

Ул барлыҡ (Яңы йыл) бүләктәремде алып ҡалды ла

Үҙемде пальмаға бәйләп ҡуйҙы.

Бында шундай эҫе, тынсыу,

Оҙаҡламай иреп бөтәм. Ҡотҡарығыҙ мине!!!

Һеҙҙе һағынып Ҡыш бабайығыҙ.

Ал.Б.: Бына бәлә, нисек кенә Ҡыш бабайҙы ҡотҡарырға?

Мәскәй әбей, Бүре: Ҡайғырмағыҙ. Уйлашырбыҙ. Һөйләшәләр. Беҙгә һис шикһеҙ Африкаға барып Ҡыш бабайҙы Бармалейҙан ҡотҡарырға кәрәк.

Ал.Б.: Улай булғас, ашығығыҙ, тиҙерәк хәбәр илтеп еткерегеҙ.

Мәскәй әбей, Бүре: Рәхмәт һеҙгә балалар! Беҙ Ҡыш бабайҙы ҡотҡарырға киттек. Сығалар. Йыр. Мәскәй әбей килеп инә.

Мәскәй әбей: Уф, көскә барып еттем Африкаға. Бармалейҙың үҙен пальмаға бәйләп ҡуйҙым, ә Бүрене һаҡсы итеп ҡалдырҙым. Бөтә бүләктәрҙе лә тоҡҡа тултырҙым, хи-хи, Ҡыш бабай ҙа тоҡ эсендә)

Ал.Б.: Бүләктәрең өсөн рәхмәт, әлбиттә. Тик бына һин ысын Ҡыш бабайҙы нисек тоҡ эсенә һалдың? Ҡарале, ысынлып та Ҡыш бабай иҫән микән ул??

Мәскәй әбей: Эйе, иҫән. Эй, һин, ҡартлас-ҡартбаш, йәһәтерәк сыҡ тоҡ эсенән. Уйынсыҡ Ҡыш бабайҙы тоҡ эсенән тартып сығара.

Мә, алығыҙ Ҡыш бабайығыҙҙы.

Ал.Б.: Был бит уйынсыҡ Ҡыш бабай, үҙе бәләкәй генә. Беҙҙең Ҡыш бабайыбыҙ ысын, үҙе йырлай, үҙе бейей, уйнай.

Мәскәй әбей: Нисек ысын Ҡыш бабай булмаһын, ти? Ул бит үҙе тоҡ эсенә инде. Африкала эҫе, ул ирегән дә кипкән, һеҙҙең янға килеп еткәйне- туңған. Эээй, һеҙгә барыбер түгелме ни, ниндәй Ҡыш бабай булһа ла? Иң мөһиме, бүләктәр бирһә- булды!

Ал.Б.: Инде нимә эшләйек? Нисек кенә был уйынсыҡ Ҡыш бабайҙы ысын Ҡыш бабайға әйләндерәйек? Ә, уйлап таптым. Тылсымлы һүҙҙәр әйтергә кәрәк. Бергәләп- 1-2-3! Ҡыш бабай…һ.б.

Ут һүнә. Ҡыш бабай инә.

Һаумыһығыҙ, балаларым!

Һеҙгә байрам алып киләм.

Мине һағынып көткәнһегеҙ,

Мин уны күптән беләм.

Яңы йылда тоҡ-тоҡ итеп

Бәхеттәр алып килдем,

Минең кескәй дуҫтарым

Бәхетле булһын тинем.

Ҡулға- ҡул тотоношоп

Баҫайыҡ түңәрәккә.

Йырлап-бейеп әйләнәйек

Йәшел шыршы тирәләй.

Ал.Б.: Эй, Ҡыш бабай, Ҡыш бабай,

Хуш киләһең, уҙ түргә.

Шатланышып йыр менән

Ҡаршыларбыҙ беҙ һине.

Балалар түңәрәккә баҫа, Шел веселый Дед Мороз” йыры.

Ал.Б.: Әйҙәгеҙ әле, Ҡыш бабай, һинең менән уйнап алайыҡ.

Уйын Ҡыш бабайҙың бейәләйе менән.

Ал.Б.: Ҡыш бабай юлдан килеп арығанһыңдыр, ултырып ял ит, шиғырҙар тыңлап ал. 1 2 3 4

Ал.Б.: Ҡыш бабай менән Ҡарһылыуҙы бейетеп тә алайыҡ.

Ҡыш бабай бейеүе.

Ҡыш бабай: Булды, етте, арыным, хәлем бөттө.

Ал.Б.: Әйҙәгеҙ әле, Ҡыш бабай, һинең менән уйнап алайыҡ.

Кем беренсе уйыны, боҙбармаҡ менән шырышы тирәләй.

Мәскәй әбей: Ҡыш бабай, һин бейеп йөрөй торғас, бүләктәр бирергә бөтөнләй оноттоң инде әллә?

Ҡыш бабай: Мәскәй әбей, һин тәртип боҙма, һиңә тигән бүләк тоҡ эсендә ята.

Мәскәй әбей: Рәхмәт, һиңә Ҡыш бабай, ҡайҙа, үҙемә тигән бүләкте алайым әле. Тоҡ эсенән эҙләп ҡағыҙ килтереп сығара.

Мәскәй әбей: Бында бит бер ниндәй ҙә бүләк юҡ, ниндәйҙер ҡағыҙ ғына.

Ҡыш бабай: Ах, хәйләкәр Джек Воробей. Минең Яңы йылға әҙерләгән бүләктәремде алып ҡалған, ә тоҡто ҡағыҙ менән тултырған.

Мәскәй әбей: Ух, һаран Джек Воробей. Пират- пират инде.

Ал.Б.: Ҡыш бабай, һинең бит тылсымлы таяғың бар. Ул беҙгә яраҙам итер.

Ҡыш бабай таяғы менән 3 тапҡыр иҙәнгә һуға: 1-2-3, Джек Воробей килеп ет бында. Джек Воробей инә.

Джек Воробей: Ой, ҡайҙа килеп сыҡтым ул мин? Был ерҙә минең булғаным юҡ әле минең. Пальма үҫеп ултыра. Уттары балҡып тора. (тотоп ҡарай) Юҡ, был пальма түгел, энәләре ҡулымды сәнсте. Һуң мин бит Африкала тыныс ҡына пальма аҫтында йоҡлап ята инем, нисек бында килеп сыҡтым әле???

Ҡыш бабай: Мин һине тылсымлы таяғым ярҙамында саҡырып килтерҙем, ә хәҙер, бүләктәрҙе алып ҡалған өсөн, һине боҙға әйләндерәм!

Джек Воробей: Юҡ-юҡ, ғәфү үтенәм, мине боҙға әйләндерә күрмә! Кәнфит ашағым килгәйне шуул.

Мәскәй әбей: Ҡайҙа ҡуйҙың бүләктәрҙе, алып кил тим тиҙерәк!

Джек Воробей: Хәҙер-хәҙер, һиңә Мәскәй әбей мин шар бүләк итәм.

Мәскәй әбей: Миңә шар кәрәкмәй, һин миңә тейешле бүләгемде бир!

Джек Воробей: Мәскәй әбей, был бит ябай ғына шар түгел, уның сере бар.

Мәскәй әбей: Ә мин ул серҙе нисек сисергә тейеш? (Балаларҙан һорай, төрлө яуатар. Мәскәй әбей шарға ултыра, шар шартлай, эсенән яҙыу ала)

Юллама. Канар утрауына. Бармалейға ҡунаҡҡа. Ә бүләктәр һандыҡ эсендә.

Мәскәй әбей: Улай булғас, мин Джек Воробей менән Африкаға барырмын. Беҙгә ашығырға кәрәк. Самолетҡа һуңға ҡалабыҙ. Ә бүләктәрҙе һеҙгә ҡалдырабыҙ, һәм Яңы йыл менән ҡотлайбыҙ.

Джек Воробей менән Мәскәй әбей сығып китәләр.

Ҡыш бабай: Кәнфиттәрҙең иң тәмлеһе

Шиғыр һөйләүселәргә.

Бүләктәрҙең иң матуры

Йырсыларға, оҫта бейеүселәргә!

Бүләктәр таратыла, рәхмәт әйтелә.

Ҡыш бабай: Яңы йылдың таңдары

Гел аяҙ тыуһын.

Ул тарихҡа бәхет йылы

Булып яҙылһын!

Ҡарһылыу: Һау булығыҙ! Бөгөнгөләй

Һәр саҡ булығыҙ көләс.

Осрашырбыҙ Яңы йылда

Тағы ла бер йыл уҙғас.

Бергә: Яңы йыл менән һеҙҙе! Яңы шатлыҡтар менән!

Байрам 25 декабрь, сәғ.10.30-ҙа.

Алып барыусы- Зинира Илшат ҡыҙы

Ҡыш бабай- атай

Ҡарһылыу- Амалия

Ҡыҙыл ҡалпаҡ- Ильмира Шамил ҡыҙы

Мәскәй әбей-Гөлнара Миңнулла ҡыҙы

Бүре- Гөлфиә Шәрип ҡыҙы

Джек Воробей Римма Әғҙәл ҡыҙы

Понравилась статья? Поделить с друзьями:
  • Яны йыл сценарий башкортса балалар осон
  • Январские праздники вднх
  • Яны йыл байрамына сценарий башкортса
  • Январские праздники 2026
  • Янтарная свадьба что подарить родителям на годовщину